Katalog

MAY1S 2CO2 Ç A B Ş A M B A CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab;« cumhuriyet.com.tr 11 Rusya'mn, İttifak'ın karar süreçlerine dahil edildiği Ortak Konsey Sözleşmesi imzalandı Batı, Roma'dayeniden kuruldu I ıSoğuk savaş ^ y " döneminde / Sovyetler B irliği'ne karşı kurulan NLATO, dünkü kararıyla Rjusya'ya veto yetkisi olmadan İttifak'ın kararlannda oy vescz hakkı verdi. NU.GÜN CERRAJİOĞLU R O M 4 - " Yeni birdünya düzeni" kuıan "kntsal ınlaşma"1 , kuş u;urt- mayan gmenlık önlemlen al'inda Roma'nın 30 kilomeire güneynde, A\~rupa'nın en büyük idnci ha\aüs- sü -PratkaıdiMare''dedünuTLZi]an- dı. Rusya'yı NATO'nun karaı me- kanizmalannalcatananlaşma. Mos- kova'ya ''veto'' yetkıa tanımıyr. 1 997 de kurulan "Danışnoa Konseyi*nin yenni alan yeni ar- laşmaya göre Rusya, 19 NATO üyesiyle birlıkte "masaya" otx- racak. Alınan kararlarda eşit "söz" ve **qy" hakkı olacak. Ama **vt- to" yetkisi bulunmayacak. B u bır '-e-vimiv'' değil. Rusya Kuzey Atlantik tttifakrnın **as- keri yapBmda" yer almıyor. Mo<- ko\"a NATO'ya girmiyor. "X.4- TO dışından gelen saJdınlan tüm üyelere yapılmış. sajan" -ittifa- kın kılit maddesı- 5. maddeden yarlanamıyor. Ama Brüksel'd; NATO karargâhında temsil edı- lecek olan Moskova, NATO il; "nişanlanıyor". Putin'insözcii- sü Aleksandr Yakovenko bu kc- nudaki kafa kanşıklıklannı din, "Rusya'nın NATO'ya kaülnıası bugünün dtğfl geleceğin ko- nusu...""sözleriyle dagıttı \e ek.edi: "Her halii- kârda bu görüİebilir gelecekte olmayacak!" Ev sahibi Başbakan SihioBerlusconi'nin NA- TO devlet \e hükümet başkanJarına dağıttığı. her bin birbırinden farkJı renkJerde kalemlerle imzalanan anlaşmaya göre NATO - Rusya Kon- seyi'nde verilecek ortak kararlar: "terörie mü- cadale" başta olmak ûzere 9 sektörde toplanı- yor ve kriz yönetimı, nükleer sılahlar, silahlan- ma denetımı,ffizesavunma sistemleri, askeri iş- birilğı gibi konulan kapsıyor. Dünyanın kaderine hükmeden liderlenn "ta- rihi önem" atfettiği \ e özellikle "terörie müca- dele" alanında öne çıkardığı anlaşma; NA- törenindc ;r, İngiltcrc Başbakanı ToiTBIair ve ABD Başkanı Gcorge Bushıın vanında veraldı. Sovyet adı bile korkuttu NATO'ya dün sııurh ortak olan Rusya'nın, anlaşmanın daha mürekkebi kurumadan Ok icraab şaka yapmak oldu. Rusya De\ let Başkanı VTadimir Putin, Rusçada "konsey" anlamına gelen "sovyet" sözcüğünü nükteli bir şeküde kullanarak "Bıından sonra NATO-Rusya Konseyi yerine Sovyetler MecKsi diyeKm" dedi. Putin'in bu sözkrine, George Bush ve masadaki birkaç lider gülerken NAT O Genel Sekreteri George Robertson, yanlış anlamalara yol açmamak için bunun bir şaka olduğunu ilan etti. Putin önceki gün de, zirveye Almanya'dan Engeb isimli bir tcmsOcinin kabldığıru öğrendiğinde, "Tann'ya şükür \farx ile birlikte gefanemiş" diye espri yapnuştL (REUTERS) TO'nun misyonunu büyük ölçüde "teröre kar- şı uluslararası bir askeri polis gücüne" indirgı- yor. Rusya ile kurulan bu "kutsal ittifak"ı ABD ve AB'nin yeni enerji politikalanna bağlanan gözlemciler de var. Roma "Uluslararası Srratejik Erütler Ensti- tüsü"nü yöneten Prof. EnricoJacchia bu görüş- te örneğin. NATO-Rusya anlaşmasının baştan sona yeni "petrol çıkariardan" doğduğunu id- dia eden Jacchia, "ABD ve Avrupa, Ortadoğu petrolleri üzerinde çıkabilecek kriz olasıhklan- na karşı Rusya bölgesindeki zengin petrol-gaz yataklannıgarantilemekistiyor'' diyor. Amen- kan petrol lobilerinin sözcüsü Bush \ e Putin'in de Roma'ya bu hesapla geldiğini belirtiyor. NATO'nun yeni dönüşümünü ittifakın "kon- sept" ve "misyon''unu yitirmesi olarak algıla- yan gözlemcilere göre ise NATO işlevini tümüy- le yitirdı. "Repnbbfica" gazetesinin Washing- ton temsılcisi VHtorioZucconi örneğin, "11 Ey- lül eski NATO'yu anakronizme dönüştürdü. NATO arük hikâye~." dıyor: "Esnek olmayan. resmi, katı ve toprağa dayalı -teritoryal- bir itti- fakın bir anlamı yok artık. Rusya'ya bu neden- le 'yeşil ışık" yakılıyor. Yeni düzemn' ilkörne- ğini Afganistan savaşında, hedefe göre değişen esnek, a la carte' seçici koalisyonlarda gördük. Pakistan'dan Fransa'ya; Ürdün'den İngiltere'ye dek.. kendisiyle ittıfak yapmaya hazır' herkes- le müttefık olmaya açık \\ ashington... Komuta konumunu payiaşmamak şar&yta. PoKsBk yapan. lojistik destek sağlayan herkes bundan böy- le ABD'nin kohına girebüir. Bush doktri- nı' olarak nitelendirilenbudurum,öteyan- dan ABD'nin kinıse için önceden elini ko- lunu bağlamaması anlamına geüyor." Berlusconi Ortadoğu konferansına talip Gaflanyla herkes alay ededursun, "yeni düzenini" kutlayan George Bush, Berlus- coni'nin ev sahipliğinde unutulmaz anlar yaşadı ve Roma'da çok eğlendi. Sıkı bir "Bush hayranı" olan Italyan başbakanı, ilk akşam, ABD Başkanı için verdiği yemeği "özel bir konserle" noktaladı. Hayata "aşk gemilerinde" şarkıcıhk yaparak atılan gös- ten sanatı ustası başbakan, ilk mesleğini ic- ra etti ve başkana piyanoda caz çaldı. "Yeni Pavarotti" Andrea Boccefli'nin söy- lediği "Torna a Sorriento", "Lo Te Viırria Vasa" gibi Napoli şarkıları ve "My Way"le süren mini-konserin ardından Berlusconi yeniden siyasete el attı ve Bush'a "Orta- doğu konferansına" talip olduğunu söyle- di. Türkiye'de yapılması düşünülen konfe- ransa rakip çıkan Berlusconi, bunu ulusla- rarası profilini yükseltmek için istıyor ve "Baü İslamdan üstündür!'' sözleriyle küs- türdüğü tslam camıasıyla görkemli bir ba- rışma firsatı kolluyor. Menüyü Italyan bayrağı renklerinde ye- şil. beyaz, kırrruzı seçen başbakan, davet- lilere fesleğen, domates, mozzarella'h sa- lata; gene fesleğen ve domatesli makarna, rokalı sığıreti; fistıklı, limonlu. çilekJi don- durma sundu. Her zamanki "resmilikten uzak" üslubu ile dıkkat çeken îtalyan baş- bakanı, konaklannı -Putin dahil- yanakla- nndan öperek karşıladı. Kapanıştaki ba- sın toplantısında "Baü bugün yeniden ku- ruldu. Yakın gelecekte Avrupa'nın parça- sına dönüşecek Rusya, bize yaklaşü" söz- leriyle kapatan Berlusconi'nın Putin aşkı- na, AB Komisyonu Başkanı Romano Prodi Brüksel'den, "AB'nin Rusya'ya genişlemesi bu- günün konusu değU!" sözleriyle yanıt verdi. Neler dediler? Bush: Büyük ittifak, büyük bır Avrupa ül- kesi için bugün tarihi bir gün. Putin: Rusya'sız bir Avrupa düşünülemez.. Bölünmez istikrar ve banş yolundabir başlan- gıç, bir mimari yarattık.. 2. Dünya Savaşf nda yaptığımız ışbu-liğinden daha önemli bu.. Kar- şıtlıktan işbırliğine geçiyoruz. Berlusconi: Demokrasiler ve banş yüzyı- lı açılıyor.. Yanlız gelişmiş Batı değil, tüm halk- lar için önümüze koyduğumuz hedef bu. .Ulus- lararası terörizm asla bizı venemez. ÖZGÜRLÜKLER KJSITLANIYOR Hiikümetleriıı son bahanesi 11 Eyliil LONDRA (Ajanslar) -Ul us- lararası Af Örgütü. Batı hükü- metleri dahil dünyadaki yö- netimlerin 11 Eylül saldınla- nnın yarattığı korkujoı, insan haklannı kısıtlamak için kul- landığını bildirdi. Örgüt yıllık raporunda bas- kıcı yasalar çıkaran hükümet- lerin ırkçılık havasını da kö- rüklediğini savundu. Örgütün genel sekreteri İren Han, 2001 yılını kapsayan raporun ön- sözünde yazdığı yazıda "Gü- venhkiçin insan haklanndan \-azgecilmesi ya da adalet adı- na suçun cezasız kalması di>e bir şey olamaz" dedi. Örgütün rapo- runda, 47 ülkede jargısız infaz, 27 ülkede ölüm ceza- sınnıinfazı, 35 ül- kede ortadan kay- rolma, 111 ülkede işkence ve kötü nuamele \ e en az f6 ülkede de vic- dani retçılerin nahkûmiyetinin de\am ertiği bıl- iırildi. Raporda, 1 Eylül'den sonra ABD ve ngiltere dahil hükümetlerin 'enı suçlartanımladıklan. ör- mtleri yasaklayarak mal \ar- ıklannı dondurduJdan ve in- an haklan ihlallerine karşı ;oruyucu mekanizmalan azalt- ıklanna dikkat çekti. Ürdün, -{indıstan \e Güney Kore gi- ıi ülkelerin de terörizm tanı- nını "tehükeu ölçüde geniş ve nuğlak" rurtuğu ifade edildi. Bangladeşli Han, hükümet- enn her zaman güvenlik ge- ^kçesiyle insan haklanndan azgeçmeye istekli oldukla- KJ luslararası Af Örgütü hükümetlerin hak ve özgürlükleri kısıtlamakta kendilerini daha özgür hissettiklerini vurguladı. nnı belirterek "Bu sefer fark, kamu güvenliği adbna birey- sel özgürfükleri kısıtlamak üze- re baskıcı yasalar çıkarmaya öncülük edenlerin otokratik rejimler değiL yerleşikdemok- rasiler olmasrydı" dedi. Kıtalara göre yapılan de- ğerlendirmede de, Afrika'da milyonlarca ınsanın çatışma ve siyasi çekişmelerden ötü- rü sıkıntı çektiği bildirildi. ABD'de "terörie mücade- le" kapsamında 1200'den faz- la kişinin gözaltına alındığı belirtilen raporda, Müslüman ve Ortadoğu kökenlilere kar- şı önyargılı davranıldığına dik- kat çekildi. Kolombiya'da geçen yıl ordu ve desteklediği mi- lislerin 4 bin sı- vili öldürdüğü, 1700 kişinin ge- nlla gruplan ta- rafindan kaçınl- dığı ve 300 insa- nın ise kayıp ol- duğu bildirilen raporda, Meksi- ka ve Peru gibi ülkelerde güvenlik güçleri- nin işkence olaylanna kanş- mayı sürdürdüğü belırtildi. Asya Pasifik ülkelerinin ba- zılannda insan haklan ihlalle- rinin arttığı belirtilen raporda, Ortadoğu bölgesinde sistema- tik olarak insan haklannın ih- lal edildiği vurgulandı. Ispanya'dan Linunya'ya Av- rupa'nın birçok ülkesınde iş- kencenin hâlâ yaygın bir uy- gulama olduğunun altı çizı- len raporda, Avrupa'nın ta- mamında ırkçı hareketlerin yükseldiği vurgulandı. Şrinagar ekononıisinin can damarı olan Dal Gölü, Keşmirlilerin yaşamında büyük önem taşryor. (Fotoğraf: AP) Afganistan'dan kaçan militanlar artık Pakistan'da örgütleniyorlar El Kaide yeni üs bulduDış Haberler Senisi- Hındis- tan'ın, köktendinci mılitanlan durdurmada yetersiz kalmak- la suçladığı Pakistan'ın, Afga- nistan'dan kaçan El Kaide ve Taleban üyelen tarafindan ye- ni üs olarak kullanılmaya baş- landığı öne sürüldü. Pakistan'ın, dün sabah yeni bir füze dene- mesi yapmasıysa, Hindistan'la gerginliği daha da arttırdı. ABD'dekı New York Times gazetesi, Afganistan'dan kaçan üst düzey El Kaide ve Taleban liderlerinin artık Pakistan'da olduğunu ve gelecek ay Kâ- bil'de yapılacak yeni hüküme- • New York Times gazetesi. üst düzey El Kaide ve Taleban liderlerinin artık Pakistan'da olduğunu ve yeni hükümete yönelik saldınlar planladıklannı yazdı. Pakistan 3. füze denemesini yaptı. rin seçımini bozmak için saldı- nlar planladığını yazdı. Gazeteye konuşan Afganis- tan'daki Amerikan öncü bır- liklerinin komutanı Tümgene- ral FVankün Hagenbeck, Çe- çen, Özbek ve Uygurlu eylem- cilerin de aralannda bulundu- ğu 1000 kişilik mılis grubu- nun, Pakistan'ın batı kesimle- rindeki aşiret bölgelerinde sal- dın hazırlığı yaptığını söyle- di. Hagenbeck, El Kaide ve Taleban liderleri tarafindan planlanan saldınlann, intihar saldınlannı ve araçlara bomba yerleştirmeyi de içerdiğini kay- detti. Gdrüşmelere yeşil ışık Pakistan Devlet Başkanı Per- vez Müşerref ile Hındistan Başbakanı Atal Behari Vaj- payii, Rusya Devlet Başbaka- nı Vladimir Putin ile gelecek ay başında Almatfda görüş- meyi kabul ettikleri bildirildi. Rusya Dışişleri Bakanhğı söz- cüsü Alexandre Lossiukov, her iki ülkenin büyükelçile- riyle Moskova'daki görüşme- sinden sonra yaptığı açıkla- mada, Putin'in her üd liderle ay- rı a>Ti görüşeceğini belirtti. Lossiukov, "îlgili kişiler, üç- lü görüşme için hazır değil- ler" dedi. Öte yandan, Pakistan karadan karayaHatf-2(Abdali)adlı 180 kilometre menzilli bir füzeyi denedi. SAYDAM YALÇIN DOĞAN Hükümeti Bozmaya Değer, MHP ile AB OlmuyorL Uzlaşmaz bir tonda ısrar ediyor Devlet Bahçe- li. Liderierin geçen hafta hastane zirvesinde Bah- çelı, AB'ye ödünsüz ve uzak. Türkiye'nın AB eşığınde yenne getirmek zorun- daolduğu Kopenhag kriterleri için, Dışişleri Bakan- hğı ile AB Genel Sekretaryası seçenekler hazırlıyor. Ancak, Bahçeli hiç oralı değil: "Ben seçenek filan bilmem. Bana o seçe- nekleri hiç anlatmayın!.. Biz ne yapacağımızı Ulu- sal Program'da söyledik, onun dışına çıkma- mız söz konusu olmaz!.." Şimdı Pekın'den yaptığı açıklamalar, gerçekte ge- çen hafta liderler zirvesinde altını çizdiği görüşle- rin madde madde sıralaması. Ya kendi yapsın, ya engeli kaldırsın Bahçeli Ulusal Program'da ısrar ediyor, çözüm arayışında ise, hıçbır seçeneğı kabul etmiyor. O za- man bu seçeneklere ve Ulusal Program'a bakmak gerek. Seçeneklerin özü iki noktada toplanıyor. Bir, devlet yapsın. İki, devlet yapmıyorsa, siviltop- lumun önündeki engelleri kaldırsın!.. Hangi ko- nularda?.. Kürtçe yayın ile anadılde eğıtımde. Birinci seçeneğe göre, örneğin, Kürtçe yayını TRT yapsın!.. Hayır, bu kabul görmüyorsa, o za- man ikinci seçeneğe göre. özel TV'lere izin veril- sin. Anadilde eğitim için ise, devlet ve özel okul- larda Kürtçe seçmeli ders olsun. Hayır, bu kabul görmüyorsa, devlet özel kurslar açılmasına izin versın!.. Bahçeli bunlan konuşmak bıle istemıyor!.. Bir yıldır yerinde saymak Ulusal Program'da, AB'nin ısteklerı Kültürel Ya- şam ve Bireysel Özgürlükler başlığında yuvar- lanıyor. Şoyle: "Türkiye Cumhuriyeti'nin resmi ve eğitim di- li Türkçedir. Ancak, bu, vatandaşların günlük yaşamlarında farklı dil, lehçe ve ağızların ser- best kullanımına engel teşkil etmez. Bu serbest- lik, ayrılıkçı ve bölücü amaçla kullanılamaz." Güzel!.. Peki. Bahçeli'nin öne sürdüğü gibi, Ulu- sal Program'a sadık kalalım. Ama, orada yer alan serbest kullanıma engel teşkil etmez ilkesi için, aradan geçen bir yılda ne yapılıyor?.. Hiçbir şey!.. Ulusal Program bir yıldır yennde sayıyor. llle de Ulu- sal Program, diye tutturan Bahçeli, programın uy- gulanmasında en büyük engel!.. Tam çelişki!.. Çün- ku, AB'yi istemıyor. idam konusunda ise, Pekin'den açıkladığı gibi, hastane zirvesinde de, Bahçeli, idamın Meclis'te karara varılmasını öneriyor. Orası makul!.. Yüzyılın kaderi Aynı zirvede Başbakan Ecevit şunu söylüyor: "AB için bu adımları atmak zorundayız!.." Koalisyonun iki ortağı, DSP ile ANAP, bu kez AB fırsatını tepmek istemıyor. Buna karşılık, MHP ar- tık çok net. Binbir bahaneyle, başkalannın şemsi- yesine sığınmak yanlış. MHP ve Bahçeli, Türkiye'nin AB şansında en büyük engel!.. Yüzyılın kaderi, MHP inadınatakılıyor!.. Neden?.. Ufuktakı seçim kaygısı!.. Kırk yıldır bilinen, can sı- kıcı, bıktırıcı terane!.. Beyler seçimde barajı aşa- cak diye, Turkiye AB fırsatını kaçıracak!.. Bu ka- dar ucuz mu?.. MHPİIeABolmuyor!.. Böylesinehayatibirdö- nemeçte, MHP'yi koalisyon dışı bırakmaya de- ğer tarihsel biran!.. Ecevit ile Yılmaz'daocesaret varsa!.. E-mail: ydoganfa cumhuriyet.com.tr Faks:0212 513 90 98 Myers: Operasyona karşı değiliz • WASHINGTON (.\A) - ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Richard Myers, ABD ordusunun Irak'a askeri harekâta karşı çıktığı haberlerini yalanladı ve ". J onerikan ordusu, Başkan'ın yapılmasını istediği her şeyi yapmaya hazırdır. Lojistik olarak da hazınz. Başkan'ın politikasuıı ve gittiği yönü her şekilde desteklemeye hazınz. Şurası açık ld henüz Başkan karannı vermedi. Ancak biz hazmz ve bu haberler doğru değil" dedi. Cenin operasyonu kanlı brtti • CENİN (AA) - Israil ordusunun, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Cenin'den çekildiği, operasyon sırasmda 1 FilisrinJinin öldürüldüğü bildirildi. Askeri sözcü General Ron Kitrey, operasyon sırasında 9 Filistinlinin rutuklandığını. bunlar arasında aşın dinci Hamas'ın askeri kanadından bır lider ile intihar saldınsı düzenlemeye hazırlanan bir Filistinlinin bulunduğunu söyledi. Operasyon, önceki gün düzenlenen ve 2 kişiyle intihar komandosunun öldüğü intihar saldınsının ardından dün sabaha karşı başlamıştı. Kıra giden 'ahlaksızlap' • TAHRAN (AA) - Iran polisı kır gezisine giden 80 kişiyı, "ahJaksız davranışta" bulunduklan gerekçesiyle rurukladı. Reform yanlısı Azad gazetesinin dünkü haberine göre polis, kuzeydeki Gilan bölgesine otobüslerle kır gezisi düzenleyen kızh-erkekli 200 kişiyi, '"yasadışı ve ahJaksız davranışta" bulunmakJa suçladı. Haberde, çoğu 26-27 yaşmdaki bu kişilerden 33'ünün öğrenci olduğu, yöre sakinlerinin şikâyeti üzerine rutuklananların bir gece otobüste tutulduktan sonra cezaevine gönderildiği belirtildi. Polis "gruptaki kızlann bazılannın doğum kontrol hapı taşıdığuıı ve kızlarla erkeklerin birlikte fotoğraf çektirdiğini" söyledi. Nepal'de gerillalarla çatışma • KATTVIAJVDU (AA) - Nepal'de ordu ile Maocu gerillalar arasında çıkan çatışmada 150 kadar gerillanm öldürüldüğü bildirildi. Hükümet kaynaklan, çıkan çatışmada, gerillalann yanı sıra 5 asker ile 10 sivilin öldüğünü belirtirken, ordu yetkilileri önceki gece şiddetli çatışmalar çıktığını doğruladı.