Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURfYET 21 MAYIS 2000 PAZAR
HABERLER
DUNYADA BUGUN
ALİ StRMEN
G.Ü.'nün Cevheri
Haberi okuyunca önce kahkahalaria güldüm.
Sonra da,<ülkemi bildiğim için, çok korktum.
Çanakkale'nin başanlı olduğu belirtilen öğre-
tim kurumlarından Omer Mart llköğretim Oku-
lu'nda, sıradan bir bahar sabahı. lyi havalarda
sabahları, her ilkokulumuzda okutulan andı,
bahçede yapıyoriar. O gün bu tekerlemeyi ça-
lışkan kız öğrencilerden G.Ü. okuyacak.
Çıkıyor ortaya ve başlıyor:
"Jürküm, doğnıyum çalışkanım.
Ülküm ananızı tir"
Birden sanki yıldınm düşüyor. llk şokun etki-
siyle etrafı bir ölüm sessizliği kaplıyor. öğret-
menler şaşkın, müdürün ağzı bir kanş açık.
öğrencilerin kimileri, şoku atlattıktan sonra
herhalde bol bol gülmüşlerdir.
Çünkü onlar, zaten kendi aralannda "Türküm
doğruyum/ babamın oğluyum..." diye başlayıp,
sonra diledikleri gibi küfürle sürdürüyorlarmış
bu tekerlemeyi.
Ben kırklı yıllann sonu ile ellili yıllann en ba-
şında geçirdiğim ilkokul yaşamımda, bu andı
öğrenmedim. öğretmenlerimiz bize bunu okut-
mazlardı.
Allah onlardan razı olsun! Çok da iyi ederier-
di.
•••
Bir zamanlar, uluslaşmakta olan ya da ulus-
laştınlmaya çalışılan, yenilgilerden, yoksulluk-
tan ve yoksunluktan bizar olmuş, kolu kanadı
kınk bir topluma biraz güven aşılamak, biraz da
bu yolla ondaki ulus bilincini pekiştirmek için
bulunmuş olan bu tekerlemenin, Cumhuriyet'in
75. yılını geride bıraktığımız bir dönemde değil,
daha ellili yıllarda tekrarlatılması bile artık gerek-
sizdi.
Eğer bu ant tek başına, yeterli olmuş olsay-
dı, hepsi Cumhuriyet okullanndan çıkmış olan,
Demirel'ler, Erbakan'lar, ŞevketKazan'larvb.
böyle olurlar mıydı?
Çocuklann, bu anda yabancılaştıklan, belli.
21. yüzyılın eşiğinde sloganlar, yalnızca ya-
bancılaşma yaratıyor, başka bir işe yaramıyor.
G.Ü., her gün arkadaşlanndan duyduğu çar-
prtılmış tekerlemenin bilinçaltından fıriayıp, du-
daklanndan dökülmesi üzerine kendi de şaşır-
mış.
Olay komik.
Ama inşallah yalnızca komik ve düşündürü-
cü olmakla kalır da, daha ileri götürülmez.
Biz bu ülkede Macarlar'dan altı gol yiyen mil-
li takım kalecisinin, "sapık ideolojilerin etkisin-
cte kalıp kalmadığının" araştırılmasına da tanık
olduk.
G.Ü.'nün de, şimdi soruşturmalariahayatının
karartılması çok olasıdır.
Bu sonucu önlemek için, bu çalışkan ve iyi
öğrencinin durumunu hepimiz yakından izle-
metiyiz.
Onun da yetip yetmeyeceği belli değil ya.
•••
Çocuklanmıza verdiğimiz buyurgan, bütün
gerçeklerin yukandan empoze edildiği, en bü-
yük kazanımlan bile anlamsız sloganlara indir-
geyen eğitimimiz, onlan ya isyan ettiriyor ya da
bu tür karşı çıkışlara itiyor ve bir gün bilinçaltı,
bu tepkiyi yüzeye vurduruyor.
Çocuğun ve gencin cevheri, kendisine yuka-
ndan emredileni koyun gibi benimsemesinde
yatıyor.
Eğrtim sistemimiz ise öyle ki, en sevilebilecek
şeyleri bile sevimsiz kılmakta hünerii.
G.Ü.'nün Frenklerin "lapsus ca/am/" dedikle-
ri, dil sürçmesi ile bu gerçeği ortaya koyması-
na kızmak yerine, olayı iyi ve doğru değerien-
diretim.
Artık şu andı kaldıralım, tepeden inme ger-
çekleri empoze etmekten vazgeçelim.
Bilelim ki, toplumu ileri götürecek olan özgür
düşünceli bireyler, kafasına sokuşturulmak is-
teyenlere itiraz eden çocuklardan ve gençler-
den çıkacaktır.
Yetkililere rica ediyorum. G.Ü.'nün hayatını
karartmasınlar, hiç değilse Galatasaray'ın ka-
zandığı ulusal zaferin yüzü suyu hörmetine bu
kez biraz daha hoşgörülü ve mizah duygulu bir
davranışı benimsesinler.
Otobüse operasyon
îranlı 29 sığınmacı
gözaltına alındı —
ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Tûrkiye'ye sahte
evtakla giren 29 tranlı
sığınmacı Ankara
girişinde yakalanarak
gözaltına alındı.
franlılar, dün Ankara
Emniyet Müdürlüğü
%bancriar Şubesi'nde
soıgulandı. Ankara
Emniyet Müdürlüğü
dün saat 03.00
sıralannda gelen bir
ihban değerlendirerek
Ankara-Samsun
Karayolü'nun 40.
kilüinetresinde
Roketsan Fabrikası
önünde seyir haündeki
Muş Süphandağı
Turizm'e ait bir
otobüsü durdurarak
arama yaptı. Arama
sonucu, sığınmacı
olmak amacıyla
Tûrkiye'ye sahte
evraklarla giren 29 "^~
îranlının otobüste
bulunduğu anlaşıldı.
Yasadışı yollardan
Muş'a gelen Iranlılar,
burada bindikleri yolcu
otobüsü ile Istanbul'a
gitmek istediklerini
bclirttilCE.—= .
Yaşam, kalbin iki vuruşu arasındaki zamandır.
Ibinmkoruyuı
TÜRKKALPVAKFI
19 Mayıs Cd. No: 8 ŞıştıJtSTANBUL
Tel: (0212) 212 07 07
(pbx)10Hat
Faks:(0212)212 6835
Adana ve îstanbıü'da iki eve düzenlenen baskında 4 terörist öldürüldü; 8 terörist gözaltmda
Hizlnıllalı'a 'Malazarirt' darbesiHaberMerkezi - Şeriatçı terör örgü-
tü Hizbullah'a yönelik Adana ve Kar-
tal 'da düzenlenen operasyonlarda 4 te-
rörist öldürüldü. 8 teröristin de yaka-
landığı operasyonlarda iki polis me-
muru yaralanırken bir polis memuru
da emniyet otosunda kaza kurşunuyla
yaşamını yitirdi. Malatya'da gerçek-
leştirilen operasyonda, Tevhid grubu-
na mensup olduklan belirlenen ve ara-
lannda bir gazeteci ile bir öğretmenin
de bulunduğu 9 kişı gözaltına alındı.
Adana Mithatpaşa Mahallesi 234
Sokak 14 No'lu iki katlı evi uzun sü-
redir izleyen polis, dün sabaha karşı
02.00 sıralannda çevrede güvenlik ön-
lemlen alarak içerdekılere 'tesnm
ohın' çağnsı yaptı. Polis, alt kattan ateş
açılması üzerine çatışmaya gırdi.
Yaklaşık 45 dakika süren ve çevre
sakinleri arasında panik yaratan çatış-
ma sonrasında 3 Hizbullahçı terörist
öldürüldü, biri de yaralı yakalandı.
Çatışma sırasında Terörle Mücade-
VEVAK Hamaney'e bağlı
SAVAMA'nın
Avrupa .
merkezi
Almanya'da
• Almanya, Sudan ve
Lübnan'da merkezleri
bulunan Iran
istihbaratının
eylemlerinde binden
fazla kişi öldürüldü.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)
- "tslam devrimFni yayma ve
rejim muhaliflerini cezalandırma
politikası güden tran'ın 3 parçalı
istihbarat oluşumu, doğrudan
dini lider An* Hamaney'in
kontrolündeki İstihbarat ve
Güvenlik Bakanlığı (Vezaret-i
Ettela'at ve Amniyet-i Kişvar -
VEVAK) eşgüdümünde çalışıyor.
ABD ve Israil dışında genellikle
tsldm ülkelerini hedef alan " ^ r '•
VEVAK'ın dış çahşmalannı
yürüten SAVAMA'nın Lübnan,
Sudan ve Almanya'da ana
merkezleri bulunuyor. Bu
oluşum, Bosna ve Yunanistan'da
da etkın faaliyet gösteriyor. Daha
çok içerideki rejim muhalifleriyle
uğraşan PASDARAN'nı "Kudüs
Gücü" bölümü ise yurtdışında
eylem yapacak teröristlere
Tahran'ın kuzeyindeki Ahmet
Ali Kampı'nda ve Lübnan'da
bulunan kamplarda eğitim
veriyor. Iran'uı destek verdiği
uluslararası terör, faaliyet
alanlan, destekledıkJeri örgütler
ve çalışma yöntemleri, Türk
istihbarat birimlerinin
dosyalannda »> •"•*•>-
önemli yer tutuyor. Iran,
uluslararası çalışmalarda
rejim muhaliflerinin
cezalandınlması ve Islam
devriminin ihracı olmak üzere iki
önemli hedef güdüyor.
İstihbarat birimlerinin j..<t
.
J
•
raporlannda, VEVAK
bünyesinde Iran
istihbarat Örgütü (SAVAMA),
Devrim Muhafizlan
(PASDARAN),
Silahlı Kuvvetler J2
(İstihbarat ve Güvenlik)
kuruluşlannın çalıştığı anlatıldı.
Islam devriminin ardından
oluşturulan ve aralannda dini
lider, cumhurbaşkam, güvenlik,
dışişlen bakanhklannın
temsilcilerinin yer aldığı Özel
Harekâtlar Müşterek Komitesi,
dış istihbarat ve özel silah
teknolojisi elde eöne ——
çaüşmalanndan sorumlu
bulunuyor. - --
le Şubesi'nde görevli Başkomiser ls-
mail Göven kolundan yaralandı. Gü-
ven'i hastaneye götürmek isteyen özel
Harekât Timi'nde görevli Ali Asker
Gonca, araçtayken uzun namlulu bir
silahın patlamasıyla kaza sonucu ya-
şamını yitirdi. Çatışmanın yaşandığı
evde yapılan araştumada bir Kalaşni-
kof, bir tabanca ve çok sayıda mermı
ile örgütsel doküman ele geçirildi.
Çatışma sırasmda evde bir kadın ile
üç çocuğu da bulundu. Çocuklardan
ikisırun Ahmet Cevdet Çamurdan ll-
köğretim okulunda okuyan M.T. ve
kardeşi S.T. olduğu, Topal aılesinın
eve 6 ay önce taşındığı öğrenildi.
Istanbul
17 Ocak'taki Hizbullah operasyonu-
nun ardından çahşmalarını sürdüren Is-
tanbul Terörle Mücadele Şube Müdür-
lüğü ile İstihbarat Şube Müdürlüğü
ekipleri, Hizbullah terör örgütüne kar-
şı "Malazgjrt" adını verdikleri " 1 Hiz-
bullah Operasyonu
n
nu başlattı. "Ma-
lazgjrt" operasyonu Istanbul, Adana ve
Mersin'deaynıandabaşlanldı. Operas-
yon çerçevesınde öncelci gece 23.30 sı-
ralannda Kartal Yakacık Abdi Ipekçi
Caddesi Mutlu Sokak'ta bulunan Hiz-
bullah'a ait olduğu belirtilen bir hücre-
evine operasyon düzenledi. Polisin
"Teslim oi" uyansına evde bulunanlar
ateş ederek karşılık verdiler.
15 dakika süren çatışmada, çanşma-
da "Veysi Özen" sahte kimlikli ve
"SeJçuk" kod adlı bir kişi ölürken
örgütün lideri Hacı tnan, Marmara
Bölge Sorumlusu Enver Kıbçarslan,
Hacı Bayanak ve Istanbul Sorumlusu
byas Kuthunan gözaltına alındı.
Çatışmada polis memuru MehmetCez-
mi Erbay elınden yaralandı. Erbay, Ça-
pa Tıp Fakültesi Hastanesi'nde ayalcta
tedavi gördükten sonra taburcu edildi.
Bir kadın ile küçük çocuğu ve 4 er-
kek gözaltına alınırken evde çok sayıda
Kuranıkerim bulunması dikkati çekti.
Kartal Oımhuriyet Savcısı Abdurrah-
man Canpolat dün sabah operasyon dü-
zenlenen eve gelerek incelemelerde bu-
lundu. tncelemenın ardından ev, polis-
ler tarafından mühürlendı.
Baskının gerçekleştirildiği evin çev-
resinde oturan yurttaşlar evde oturan-
lann 2-3 ay önce taşındıklannı belirt-
tiler. Çatışmada ölen kişinin, kendile-
rine, "AtatûrkHavaMmanı'ndaikiser-
vis araa çahşardıklannr söylediğini
anlatan vatandaşlar, gözaltına alınan
kadının ise eve ara sıra gelen iki genç-
ten birinin kardeşi olduğunu belırttıler.
Trabzon'da 7 ilin emniyet müdürle-
nnin kaülımıyla gerçekleştirilen Böl-
ge Asayiş Değerlendirme Toplantı-
sı'na katılan Emniyet Genel Müdürü
Turan Genç, Adana ve Istanbul'daki
operasyonlarla ilgili şu bilgileri verdi:
"Adana ve lstanbul'da operasyon
gerçekleştirikü. Operasyonlarda Ada-
na'da 3, lstanbul'da 1 örgüt mensubu
öhl ele geçirildi Aynca Adana'da 5, ts-
tanbul'da 3 kişi de sağ yakalandL 2 po-
hs memuru da yaralandL Operasyon-
larda bir Kalaşnikof tüfek ile 4 taban-
ca ele geçirildi"
lçişleri Bakanı SadettinTantanope-
rasyonun "UMUT" operasyonu kap-
samında olmadığını belirtırken Istan-
bul Emniyet Müdürü Hasan Özdemir
operasyonun örgütün beyin takımına
yönelik olduğunu söyledi.
Malatya
Malatya'da düzenlenen operasyon-
da, daha önce kentteki türban gösteri-
lerine katılan ve 2 yıl 9 ay hapis ceza-
sına çarptınlan Hüda Kaya. Selam Ga-
zetesi Malatya Temsilcısi Sebahattin
Soyhı, Yeşilyurt Imam Hatıp Lisesi öğ-
retmenlerinden Tahsin Peker ile Metin
Soytu, Leyla Özpolat, Halit Denürkol,
Faruk Paluhıoğlu, Vahap Genç ve Sa-
mi tpek gözaltına alındı.
tĞNELÎ FIRÇA ZAFER TEMOÇtN
FP'nin yeni vitrininde de Necmettin Erbakan damgası
Kutan9
dan ııııılıaliflere uyarı
ANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu) - FP'nin
kongre sonrası yapılan ilk
Genel ldare Kurulu
(GİK) toplantısında Baş-
kanhk Divanı üyeleri be-
Uriendi. FP'nin yeni vitri-
ninde siyasi yasakh Nec-
mettin Erbakan'a yakın
isimlerin ağırlıkh olması
dikkat çekti. FP Genel
Başkanı Recai Kutan,
GtK toplantısı öncesinde
parti içi muhalefete uya-
nda bulunarak "Önü-
mûzdeki dönemde FP'de
bhük, ciddivet ve disiplin
olacaktır. Bizim çahşma-
larunıza uygun hareket
etmeyenler hakkında ge-
reği yerine getirihr" dedi.
FP kongresinde seçilen
GtK, dün Kutan başkan-
lığında ilk toplantısım
yaptı. FP GtK toplantı-
sında Başkaniık Divanı
üyeleri belirlendi. Kutan,
Başkaniık Divanı için
önerdiği isimleri üyelere
bildirdi. Oylama yapıl-
madan üyeler belirlendi.
Geçen dönemde Başkan-
iık Divam'nda yer alan
FP'nin Kurucu Genel
Başkanı tsmafl Alptekin
ile Cevat Ayhan ve AM
Gören yeni yönetimde
yer alamadılar. Başkanhk
Divanı üyelerinin büyük
çoğunluğunun Erbakan'a
yakın isimlerden oluşma-
sı dikkat çekti. 12 Baş-
kaniık Divam üyesinden
9'u RP kökenli. FP Genel
Başkan yardımcılıklanna
Lûtfü Esengûn, Mehmet
Bekaroğlu, Teoman Rıza
Güneri, BahriZengin, Fa-
ruk Çeük, Veysd Candan,
Temel Karamollaoğlu,
Ertan Yülek getınlırken
Suat Pamukçu genel sek-
reter, Fikret Erçoban da
genel muhasip olarak be-
lirlendi. Turhan AlceKk
ve Şeref Malkoç da Baş-
kaniık Divam'nda denet-
çi olarak görevlendirildi-
ler.
Kutan, toplantıyı açış
konuşmasında, kongre-
den "FP p«mi»<ının daha
da bümçlenmiş ve bilen-
miş olarak çıkt^mı" söy-
ledi. Kongre öncesinde
bazı çevrelenn FP'de bö-
lünme olacağı savlannı
gündeme getirdiklerine
dikkat çeken Kutan, şun-
lan söyledi:
"Şimdi de aynı çevreler
kongreden sonra FP'de
mücadele devam eder mi,
partide bir aynşma mey-
dana gehrmi dne bir bek-
lenti içindekr. kongre SJ-
rasmda ya da öncesinde
söylenmiş sözler geride
kakh. Artık dönüp bak-
mayız_"
iran gizli servisi
Şah'ın SAVAK'ı
Molla döneminde
SAVAMA oldu
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Iran'da ilk istihbarat örgütü Batı
desteğindeki Şehinşah Muhammed
Rıza Pehlevi'nin tahta geçmesiyle Batılı
istihbarat örgütlerinin desteği ile
kuruldu. SAVAK adnıı taşıyan örgüt,
petrol yataklannı kamulaştınnak isteyen
sol egilimli Başbakan Muhammed
Musaddık'a düzenlenen darbenin
ardmdan komünistleri izlemeye yönelik
kuruldu. Dış istihbarat örgütü, 1979
Avetufiah Humeyni önderlığindeki
"fslaın Devrimi"nin ardmdan SAVAMA
adını aldı.
Şah'ın kurduğu SAVAK, 1957'de
çalışmaya başiadı. Kurumun başına
General Timur Bahtiyar getırildi,
1961 'de bir darbe hazırlığuıda olduğu
gerekçesiyle görevinden aluıdı, 1971
yılında Şah'ın emriyle öldürüldüğü
iddia edildi.
Bahtiyar'm yerine geçen General
Hüseyin Pekrevan, 196O'lı yıllarda
moüâlann muhaleferini bastıramadığı
için görevden alındı. Ardından Şah, bu
göreve çocukluk arkadaşı Nimetufiah
Nesfai'yi getirdi.
SAVAK, 1963-1979 yıllan arasında Şah
yönetimınin bozuk ve gaddar düzenının
sembolü haline geldi. Şah ve SAVAK'ın
ABD ile ilişkisi, Amerikan
aleyhtarlığını körükledi. Şah döneminde
kapah kutu olan SAVAIC 1979'daki
"tslam Devrimi" ile çözüldü. Örgütün,
15 bin kadrolu ve binlerce geçici
personeli ile tam donammh bir haber .
alma örgütü olduğu ortaya çıktı.
Başlangıçta komümst TUDEH
Partisi'ni izlemeyi amaçlayan örgüt,
zamanla bütün toplumsal ve siyasal
yaşamı izleyen bir konuma geldi. Örgüt,
yurtdışında Pehlevi ailesi aleyhinde
çalışmalar yapanlan da izledi. SAVAK,
yabancı firmalara büyük paralar
ödeyerek büyük bir iletişim ağı
oluşturdu ve zamanla başına buyruk
hareket etmeye başiadı. Örgüt
nüfiızunun zirvesinde 30 bin öğrenciyi
kontrol eder dunıma geldi.
Şah'a karşı 1978 yıhnda derinleşen
eylemlere SAVAK ve ordu şiddetle
yanıt verdi. Çıkan olaylarda 12-15 bin
dolayında kişi yaşamını yitirdi, 50
binden fazla kişi ağır yaralandı. Şah'ın
16 Ocak 1979'da tahttan aynhnası
üzerine Fransa'dan Iran'a dönen .
Humeyni örgütü lağvetti. Orgütün ileri
gelenleri yargılanarak idam edildi.
Yüksek rütbeli SAVAK ajanlan 1979-
81 yıllan arasında yok edildi.
Humeynı döneminde istihbarat alanında
ilk olarak Özel Harekâtiar Müşterek
Komitesi kuruldu. Ardından istihbarat
ve Güvenlik Bakanlığı ile geniş
kapsamlı bir örgütlenmeye gjdildi.
SAVAK'm bazı çalışanlan ve alt düzey
elemanlan SAVAMA'da görev aldı.
SlFIR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@yahoo.com
19 Mayıs törenlerinde Cumhur-
başkanı Necdet Sezer ve eşi için
hazırlanan kottuklar büyüktü. Renk-
lerrdediğer devtet erkânırmkoftuk-
lanndan farklıydı. Üstelik bu koltuk-
lar öndeydi. Necdet Sezer, bu farkı
sevmediğini belirtti ve koltuklan kal-
dırtıp normal sıraya diğer devlet yet-
kilileriyle biıiikte oturdu.
Cumhurbaşkanının koltuğu ne-
den öne konur? Çünkü o devleti
temsil ediyor da onun için. Yani dev-
let h«-zaman öndedir. Cumhurbaş-
kanının kottuğu önde olursa. başka
Koltuğu Öne Koymak
yerlerde de en küçük kademesine
kadar devlet görevlilerinin koltuğu
önde olur. Bu ise, "Devlet her şey-
dir, birey ise hiçbir şey" diye düşü-
nen, "devletlû" anlayışının bir yan-
sımasıdır.
Necdet Sezer'in bu koltuğu kal-
dırtıp diğer yöneticilerle aynı hizaya
oturmastr basit gtbt görönse^e
önemli birtutumu yansıtıyorSöley-
man Demirel, "Baba" figürüydü.
Bu yüzden ona "Cumbaba" diyor-
lardı. Bu babalık cumhurbaşkanıyla
başlıyor, başbakana, müsteşara,
genel müdüre ve müdüriere kadar
uzanıyordu.
Devtetin önde otması, devletin bu-
yurgan olması ve otoriter olması an-
lamına geliyor, Çağdaş dünyada.
buyurgan devlet dönemi çoktan ge-
ride kaldı. Başkan Bill Clinton'ın
"Emekli olursam neyapanm" klibi,
çağdaş dünyadaki yeni anlayışı
esprili bir dille anlatıyor.
Birçok gazeteci arkadaşım, Clin-
ton'ın bu klibini öven yazılar yazdı.
Doğru yaptılar. Şimdi, devletin kol-
tuğunun en önde olmasını da bu
açıdan bir gözden geçirmekte yarar
var. örneğin herhangi bir partinin
genel kurulunagidin, aynı manzara-
yı görürsünüz. Toplantı nerede olur-
sa olsun iki abartılı koltuk bulunuyor
ve en öne konuyor. Oraya oturan en
büyük, yani baba kabul ediliyor.
Devletin babası, partinin babası, ör-
gütün babası fark etmiyor. Onlar bu-
^uracakter, kulter dinteyecek. ^=r=z
ha kolay yararianır. Devlet hastane-
leri, sigorta hastanelerinden daha
bakımlıdır, daha fazla olanaklara sa-
hiptir. llaçlannızı herhangi bir ecza-
neden alabilirsiniz. Devlet memuriu-
ğundan emekli olursanız mutlaka iş-
çi emeklilerinden daha fazla maaş
alırsınız. Kıdemli bir devlet memu-
ruysanız yeşil pasaport alırsınız, bir-
çok ülkeye giderken vize sorunun-
dan kurtulursunuz.
•••
Koltuk işi önemli. Bunun üzerin-
de durmalıyız. Bunu hayatın her ala-
nına yaymalıyız. Siz küçük bir dev-
let görevlisi bile olsanız, bu ülkede
işleyen sisteme göre her zaman si-
zin bazı ayncalıklannız olur. Devlet
memuru, sağlık hizmetlerinden da-
ButürrbunTarın çoR da bir şey ol-
madığını düşünebilirsiniz. Hastane-
lencten, eczanelerden yarartanmanm"
bütün yurttaşlann hakkı olduğunu
söyleyebilirsiniz. Devlet memurian-
nın maaşlannın özel sektöre göre
düşük olduğunu da belirtebilirsiniz.
Bunlan söyleyince haklı da olursu-
nuz. Ancak, Türkiye'de bu farklılık-
lann sistemi biçimlendirdiğini gör-
mek gerekir. Bu biçimlendirme, bu-
yurgan devlet anlayışının bir parça-
sıdır. Onlann koltuğunun önde ol-
ması gerekir.
Türk Ceza Yasası'na bakın aynı
mantığı görebilirsiniz. En ağırsuçlar
devlete karşı işlenen suçlardır. 1982
Anayasası'na göre devlete karşı suç
işleyen affedilemez. Terörle Müca-
dele Yasası'na göre devlete karşı
suç işleyen daha fazla hapiste ya-^
tar, daha kotü koşuttarda cezastTH
çeker.
• • •
Necdet Sezerfn^ertye, nomrâJ"
sırasına çektirdiği koltuk, yeni bir an-
layışı ifade ediyor. Umarız, bu anla-
yış adım adım toplumun her yanına
yayılır.