Katalog

tf MAY1S 2000 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA U.K. kurtur@cumhuriyetcom.tr 15 ALLEGRO EVtN İLYASOĞLU Alkışlaraııız Samson ve DaKla'ya Operalanmızda yıl sonunda yeni bir prodüksiyon sahnelemek. hem ar- tık gelenekselleşen Aspendos Opera ve Bale Festivali için taze kan oluştu- ruyor hem de sonraki mevsimin açı- lışı için iyi bir hazırlık. tstanbul Dev- let Opera ve Balesi bu yılı da yepye- ni, hatta sahnelerimizde ilk kez oyna- nan bir temsille, "Samson ve DaİOa" operası ile kapatıyor. Bu durağan yapıtı canlandıracak başlıca öğe, karşıtlıklann ortaya çıkar- tıbnası olabilirdi. Saint-Saens, tnüzi- ği ile iki ayn toplumun kişiliğini çız- miş. Yekta Kara'nın rejisinde de mü- ziğe koşut olarak bu karşıtlıklar ışık, dekor, kostüm ve devingenlik yönüy- le ışlenmış. Ilk sahnede karşımıza çıkan Yahu- dilerin sefıl ve perişan hali müzikte- ki ağır ve iç kapatıcı ezgilerle yansır- ken, rejide karanlık bir sahne, kûl ren- gi giysiler, neredeyse süriinen ağır de- vinimli ınsanlarla çizilmiş. öte yanda Filistinlilerin zenginliği müzikte daha somut ve neşeli ezgiler- le yansırken, rejide parlak giysiler, iç açıcı bir ışık ve dans edercesine coş- kulu bir devingenlikle çizilmiş. Kar- şıtlıklann incelikli kullanımıyla ba- şından sonuna doğru "oratoryo" ağır- başlılığı hafıflik kazanıyor, "opera" kimliğini buluyor. Samson rolündeki Bûlent Külekçi, tatlı ses rengi ve se- sini kullanmadaki ustalığı ile son de- rece başanh. Dünyanın birçok sahne- sinde kendini tanıtmalı. Her temsilin- de sesi kadar sahne başansıyla da dık- katleri ûstûne toplayan Jaklin Çark- çı, tutkulu oyunuyla yine adından uzun süre söz ettirecektir. Ancak ses rengi, bu rolün gereği olan koyu bir mezzo- ya göre açık kalıyor. Bu temsilin bir başka özelliği, her iki kastının da güçlü sanatçılardan oluşması. Bir tek Mete Uğur bütün temsilleri tek başına oynuyor. Dene- yimli operacılara saygımız var, ama ar- tık genç operacılara da sahneleri aç- malıyız. Bülent Külekçi, Efe Kışlah, Ayiin Ateş gibi genç ve pınl pınl seslere olanaklar tanmdığı temsilde Mete Uğur ile aynı kastı paylaşan genç bir bariton da sunulmahydı. Atina opera- 31nın orkestra şefı L.Karytinos. orkest- ramıza sihirli bir değnekle dokunmuş- tu sanki. Harika bir mûzik dınledık. Baştan sona Saint Seans'ın o güzelim ezgileri ince ince çalışılmış, gürlük- lere özen gösterilmiş, her çalgı grubu düzenli bir tonlama içinde tek soluk alıp vermişti. Osman Şengezer'in dekor ve kos- tûmleri, oyunun durağanlığını kırmak uğruna belki de bazı yerlerde abartı- h renklerle bezenmiş. Tutkuyu yansı- tan kırmızıyla pembenin iç içe kulla- televizyonun kuruluşuna; zamanın ileri gelen devlet adamlanndan Türk sanat müziğinin, halk müziğinin, ha- fıf müziğin sanatçılanna; klasik mü- ziğin yeni oluşan orkestrasına, Cemal Reşit Rey gibi tüm dünyası müzik olan bir sanatçımıza, TRT kurumuna emeği geçmiş spikerden yöneticisine ve teknik yapımcısına kadar nice ses- siz kahramana W7$nan birgeçit resmi. .stanbul Devlet Opera ve Balesi'nin bu yılki son temsilinde Samson rolündeki Bülent Külekçi, sesini kullanmadaki ustalığı ile son derece başanlı. Jaklin Çarkçı, tutkulu oyunuyla yine adından uzun süre söz ettirecektir. Ancak ses rengi, bu rolün gereği olan koyu bir mezzoya göre açık kalıyor. Afrikalı sanatçı John Hill ise, öylesine olağanüstü bir dans sergiledi ki, böylesi bir ayrıntı oyunun tüm havasını değiştirmeye yetti. nımı boğucu olmuş. Bir de, son sah- nede bekledığımiz o doruk noktası, Samson'un tannsal güçle tüm sütun-1 lan yıkması neden getçekleşememiş? ' Belİci gelecek mevsim yeni bir çözüm dûşünülür. Işık oyunuyla, göz aldat- macasıyla, önden bir iki sütunun ger- çekten yıkılmasıyla bu temsil çok da- ha görkemlı bitebilir. Koreografıyi, daha önce Spartaküs ve Carmina Bu- rana temsillerinde alkışladığımız Yo- uri Vamos gerçekleştirmiştı. Ancak baş dansçıya gelince soluklanmız ke- sildi. Aynı zamanda koreograf yardımcı- sı olan Afrikalı sanatçı John Hill, öy- lesine olağanüstü bir dans sergiledi ki, böylesi bir aynntı oyunun tüm ha- vasını değiştirmeye yetti. John Hill'in -galiba kemikleri yoktu! Fausto Regis yönetımindekı koro da çok başanlıydı. Zira bu operada koroya neredeyse başrol düşüyor. Kö- tü bir koro, temsildekı tüm güzel öğe- len kıyıma uğratabılir.Bu yıl "Ferhat ile Şirin" balesinden sonra "Samson ve Datila" operası da İDOB'un tstan- bullulara sunduğu değerli bir armağan- dı. Tüm emeği geçenleri kutlanz. Faruk Yener'in yeni krtabı Samson ve Dalıla operasının kitap- çığı da özenle hazırlanmış. Burada FarukYener'in güzel bu- yazısı yer alı- yor. "Bir Operatoryonun Öyküsü" demiş başlığuıa. Saint-Saens'ın, bu yapıtı oratoryodan yola çıkıp opera- ya dönüştürmesi. dünyanın hangi ül- kelerinde nasıl sergilendiği, hangi yo- rumlannın önemli olduğu anlatılmış. Bu arada Faruk Yener'in geçenler- de Remzi Kitabevi tarafından yayım- lanan keyifli bir kitabına değmelim: "Radyo ve TeJevizyon Günlerr baş- lığını taşıyor. Bu kısacık kitapta, ül- kemızin kültür ve sanat yaşamından kocaman bir kesit buluyorsunuz. Radyonun ilk kurulduğu günlerden gç Faruk Yener, yazılanndaki ve radyo programlanndaki 0 her zamanki sıca- cık anlatımı ile kısa kısa anılan belli bir zaman dizıni gözetmeden art ar- dadizmiş. Doğallık içinde keyifle aktanlmış anılar. EşrefŞefik,DoğanNadi, Vedat Nedim Tör, Vehbi Koç, SabiteTur Gü- lerman, Gönûl Yazar, Ercüment Beh- zat Lav, Sevinç Tevs, Nida Tüfekçi, Zihni Küçümen ve daha kimler, kim- ler. Tarihsel bir belge niteliğindeki bu kitapta TRT'nin ne denli bir coşkuy- la ve ne denli donanımlı aydınlann yönlendirmesiyle kurulduğuna tanık oluyorsunuz. Faruk Yener bu malzemeyle koca- man bir kitap yaratabilmiş. Onca yıl gerek TRT kurumunun gerekse Tür- kiye'deki müzik yaşamının tüm kişi- lerini, tüm olaylannı yakından bilen bir usta olarak kim bilir daha ne çok anısı vardır bizlere aktaracak! Belki bir başka kitapta. Bursa Senfoni Orkestraa'nın İstanbul konseri £ îstanbul'da geçen cumartesi akşa- | mı bir "Gençtik Festivali" başladı. . Cemal Reşit Rey KonserSalonu'nun düzenlediği bu beşinci gençlik festi- vali önümüzdeki pazara dek sürecek. Yalnız, Bursa Devlet Bölge Senfoni Orkestrası ile yapılan açıhşta genç- lik neredeydi acaba? Az sayıda bir din- leyici tarafuıdan izlenen konsere gel- meyenler neler kaçırdılar: Çalışmalannı Almanya'da sürdü- ren genç kemancırmz Hande Ozyü- rek'in hem duygusal hem de teknik açıdan ne kadar geliştiğini, SibeB- us'un konçertosuyla nasıl özdeşleş- tiğini duyamadılar! Genç sopranomuz HandeSoner'in ölçülü, bilinçli yorumuyla seslendir- diği aryalan dinleyemediler. Genç orkestra şefimiz Orhan Şalhei'in or- kestrasına nasıl kol kanat gerdiğini, gencecik topluluğun her bir üyesini nasıl yüreklendirdiğini de duyamadı- lar. Bu topluluğu tstanbul'a kadar gel- mişken dinleyemeyenlere bir öneri- miz var: Belki de bir haftasonu kon- seri için onlan duymaya Bursa'ya gi- debilirsinız. Doğrusu buna değer! e-mail evini@boun.edu.tr Knüiyet Balesi, Rus koreograflan anıyor Kültür Servisi - tngiliz Ulusal Kraliyet Balesi, ge- çen yüzyıl başında Rus ba- lesinin programına getırdı- ği yenüiklerle ünlenen emp- rezaryoSergeDiaghilevaru- sına 'Diaghilev'in Miraa' (The Diaghilev Legacy) ad- lı dans gösterisini sunuyor. Aslından uzaklaşmadan yenıden koreografısı yapıl- mış dört baleden oluşan gösteride Diaghilev'in 191O'da sahnelediği Stra- vinsky'nin 'Ateşkuşu' (Fi- rebird), Bronislava Nijins- ka'nın 1924'tekoreografi- sini yaptığı 'Kıızucuklar' (Les Biches), Nijinsky'nin 1912'de oluşturduğu 'Bir Faun'un Öğfeden Sonraa' (L'Apres-midi d'un faune) ve 1913'te sahnelediği 'Oynn' (Jeux) yer alıyor. Kraliyet Balesi, 'Ateşku- şu'nu 19. yüzyıl peri masa- ü romansı biçiminde sah- neliyor. Bronislava Nijins- ka'nın 1924'tekoreografı- sini yapüğı toplumsal bir sa- tirin konu edildiği 'Kuzu- cnMar'da romantık bir aş- kın aktanldığı 'Ateşku- şu'nun aksine lezbıyenlik, androjenlık hatta grup seks parmaklar üzerinde dans edilerek gösteriliyor. Nijinsky'nin 1912'de yazdığı, 8 dakikalık müzi- ğinı Debussy nın bestek- - -digı, süresi 11 dakıka olan t Kr Faun'un Öğkden Son- KULTUR • SANAT 293 89 78 (3 HAT) ' balesinde faunu Kra- üyetBalesi başdanscısı] Mukhamedov başanyla canlandınyor. 'Oyun'daise cinsel merak ve olgun his- ler arasında git-geller vaşa- yarak aşk oyunu oynayan dansçılar yer alıyor. 10*18 MAYIS 2000 3. ULUSLARÂRÂSI İSTANBUL KUKIA FESTİVAIİ GİŞE TEL: 0212.245 25 90 (AKM Tîyatro Gişesi/Taksim) \)U 12. FertmlAnaSponsoru SSaısmm Mımarlar Odası IStanbul BûyCkkent Şubesı Ruhı Su KûttiJf ve Sanal VaJdı Nazm HJunet KOItür ve Sanal Vakfı SUMEYRA Anma Gecesi 18 Mayıs Perşembe Saat: 20.00 Kokteyl: 19.00 Nazım Hıkmet Vakfı Salonlan Sıraselvıler Cad. No:48K:lTaksım SES-1885 ORTAOYUNCIJLARtSTİKLAL CAD. NO:140 TtL: (9 212) 25118 66-68 FAX: {9 212) 244 43 27 www oftooyunçuıor com Avrupa Turnesi dolayısıyla son hafta Anton Çehov - Ferhan Şensoy FİŞNE PAHÇESU CÜLDÜRÜ • Çehof lazdur laz kalacaktur - Perçembe 20.00 / Cuma 20.00 / C.tesi 15.00 ve 20.00 / Pazar 15.00 ve 18.00 KOttOr Bokc Bilet Satıs Yerleri: Ortaoyuncular Gışesi: 251 18 65 VAKKORAMALAR-Taksim. Suadiye. Akmerkez ilanlarınız için: 0212.293 89 78 4» Sevgili çocuklar, sizleri kıkır kıkır gtHdürecek harika bir gösterimîz var! Birlikte hoşça vakit geçirmek için, hepinizi bekliyoruz. Yöneten ve Oynatan Taceddin Diker çevre Akbank şubcknndcn atabdmmız. ı Sabancı Anadohı U M I İ Tiyatro Salonu Yıldız - Uonbul t-7, 13-14, 20-21, 27-28 Mayu www akbanlccom.tr/sanat AKBANK fjladyatör' filmi ABD'de gişe rekoruna gidiyor • WASHINGTON (AA) -Rıdley Scott'ın yönettiği 'Gladyatör' filmı, gösterime girdikten sonraki ikinci haftasında da en yüksek seyredilme oraruna ulaştı. Hafta sonunda 24.3 milyon dolar gişe hasılatı toplayan film. böylece gösterime girmesinden bu yana yapımcılanna 73.3 milyon dolar kazandırdı. Başrolünü Russell Crovve'un oynadığı 'Gladyatör'de Roma imparatorunun hışmına uğrayarak köle olarak satılan bir generalin intikam öyküsü, görkemli görsel efektler yardımıyla anlatılıyor. ABD'de bu hafta sonu ikinciliğı ise başrolünü John Travolta'nın oynadığı bilimkurgu gerilim filmi 'Savaş Alanı Dünya - Battlefıeld Earth' 12.3 milyon dolarlık hasılat elde etti. • • Güngör Dilmen istifa etti B Kültür Servisi - Oyun yazan Güngör Dilmen, ' Tiyatro Yazarlan Yönetim Kurulu'ndan istifa etti.' Güngör Dilmen, derneğin yönetim kurulundan istifa nedemnı. Tiyatro Yazarlan Denıeği adına -' yayımlanan "Türk tiyatrosunu bekleyen büyük -' tehlike" başhklı bildirinin "bilgisı ve onayı •' dışında" gazeteye gönderilmesi olarak açıkladı. Dilmen, yazanmız Memet Baydur'a gönderdiğı mektupta, "Edebi kurul üyelerinin kendi oyunlannı seçmeleri sadece bu" ayıptır. »ı Seçici kendini seçemez. Tartışılması * olmayan bir ilkedir. Size öfke duyan kişiler 'i arasından ben hiç olmadım" dedı. Tiyatro » Yazarlan Denıeği Yönetim Kurulu Refık H Erduran, Tuncer Cücenoğlu ve Güngör " Dilmen'den oluşuyordu. '' Ityatro Buhışması 2000/ '' odultoreni • Kültür Servisi- Eyüboğlu Eğitim Kurumlan (EEK) öncülüğünde Istanbul'dan 16 lisenin katılımıyla gerçekleştirilen 'Tiyatro Buluşması 2000' etkinliği, ödül töreniyle sona erdi. Gençlerin tıyatroya ilgisini arttırmak ve genç yetenekleri ortaya çıkarmak amacıyla bu yıl ikincisi düzenlenen etkinlik kapsamında EEK Tiyatro Salonu'nda gerçekleştinlen ödül töreninde, Yıldız Kenter'e 'Şükran Ödülü' verildi. Ödülünü Eyüboğlu Eğitim Kurumlan kurucusu Rüstem Eyüboğlu'ndan alan Kenter, "Bu toz duman içerisinde, dinozor diye tabir edilen, sınıfa girmiş bir kişi olarak beni unutmadığınız ve bu ödüle layık gördüğünüz için teşekkür ederim" dedi.'Yılın Tiyatro Sanatçısı Ödülü'ne layık görülen Demet Akbağ'ın ödülünü ise Akbağ adına tiyatro sanatçısı Şebnem Sönmez aldı. 'Eyüboğju Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı Teşvik Ödülü' ise Omunlik Felçliler Demeği Tiyatro Grubu'na verildi. Yılmaz Erdogan'uı film hazırlığı • NEW YORK (AA) - Yılmaz Erdoğan ağustos ayında, senaryosunu kendi yazdığı bir filmde başrol oynayacağuıı açıkladı. 'Mayfest 2000' festivali kapsamında Nevv York'ta bulunan Erdoğan, Ömer Faruk Sorak yönetiminde yapılacak olan fılmin 'hüzünlü bır komedi' olacağmı belirtti. Chicago ve Los Angeles'tan sonra Nevv York'ta sahneye çıkan Yılmaz Erdoğan, ABD'deki Türk izleyicilerini, Avrupa'dakilere oranla daha ilgili bulduğunu söyledi. Erdoğan, 'Bir Demet Tiyatro' için 26 bölümlük yeni bir anlaşma yaptıklannı açıkladı. 1 P.O.Box-İstanbul f sergisi açıldı • Kültür Servisi- tstanbul Kültür ve Sanat Vakfı'nca (ÎKSV) düzenlenen 'PO. Box-lstanbul' sergisi açıldı. Beyoğlu'ndaki ÖCSV binasında açılan sergide, Isviçreli sanatçı Alexander Birchler ve Aknan sanatçı Teresa Hubbard'ın yanı sıra Şükran Moral, Ebru Özseçen, Neriman Polat, Güneş Savaş, Murat Şahinler ve Hale Tenger'in birer yapıtı bulunuyor. Sergide, raflı bir dolabın üstündeki ışıklı bölmeye konulan kutulann içindeki minyatür yapıtlar, kutulardaki gözleme deliği sayesinde izlenebiliyor. ; BUGUN • CRR'de Borusan Filarmoni Orkestrası'nın şef Gürer Aykal yönetiminde saat 19.30'da gerçeldeşecek konserinin sofeti piyanist T- Verda Erman. (231 54 98) [ • BİLGİ ÜNtVERSfTESt'nde saat 19.00'da ; Jean-François Richet'nin yönettiği 'L'etat des lieux' filmi göstenliyor. (216 23 15) _, • ULUSLARÂRÂSI tSTANBUL KUKLA FESTtVALİ çerçevesinde saat 12.00'de AKM'de Soow Tryalro 'Denizin Inükamı' oyununu sahneliyor/24ö 35 89) _ L IFRANSIZ KÜLTÜR MERKEZl'ndc saat- 19.00'da Marguerite Duras'nın 'India Song' adlı =film gösterimi gerçekleşiyor. (244 44 95}= ILEMAN KÜLTÜR MERKEZİ'nde saat 20.00'de Ayhan Bozkurt, Nebil Özgentürk ve ZüMü UvaneK ile söyleşiyor. (292 95 65) • AKSANAT'ta 12.30 ve 18.30j>aatlerinde Leos Carax'ın yönettiği 'Köprüüstü Âşıklan' filmi gösteriliyor. (252 35 00)