Katalog

6 NİSAN 2000 PERŞEMBE • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLEREV DEVAMI 19 GUNCELcÜNEYT ARCAYÜREK • Baştarafi 1. Sayfada Her çıkışıyla siyasetin bunalımdan bunalıma gir- mesine neden olan Ecevit'in saplantıya dönüşen De- mirel tutkusu, demokrasinin kurum ve kurallannı bır kişiye endekslemesiyle başladı. Eİaşbakan, toplumun ve TBMM'deki çoğunluğun eğilimlerini dikkate alma alçakgönüllülüğünü gös- termedi. Bu sapJantıdan geri adım atmamak ve dediğim de- dik inadından vazgeçmemek için siyasal yaşamın- da sonuç alamadığı konularda çoğu zaman kullan- dığı tehdit silahını yine çıkardı, Hindistan'a giderken istifa edebileceği olasılığını duyumsatt. Demirel'in peşine takılmış yazariar çizerier için is- tifa korkusu bulunmaz Hint kumaşıydı. Siyaset bu gerginliğin içinde çalkalanırken, Tagore felsefesiyle dört gün geçiren Ecevit'ten ranatlatıcı bir açıklama geJmedi. Ama aynı Ecevit, dönüşte istifa haberierinın ken- di dışında olduğunu -"Baba" gibi- soyleyıverdi. Kimiterinin "Baba'sı da önüne gelene "olaylann dı- şında" olduğunu, liderter -tabıı başta Ecevrt- zorla- dığı ıçın görevı sürdürmeyi çaresız kabul etttğini top- luma sındirmenin ve sorumluluğun dışında kalmanın çabası içındeydi. Ecevit, 1. turda çıkan Demirel karşıtı oylan ulusal bir irade görmedi. Türkiye'yi bunaJımlar beklediğini sürekii yineteyerek bunalımlan körükledı. Son olarak 2. turdan üç saat önce anayasanın de- linmesini beis görmeyen, hukuksal terslıği savunan, ama TBMM üyelerini yine bir çesit tehdit havasıyta baş başa bırakan kısa bir açıklama yaptı: Imza sayısı ıle oy sayısı arasındaki çelişkiyi gider- mek ayağıyla "mılletvekıllerinın oylannı açıkta gös- terip öyle kullanmasınr istedi. Bu dakikadan itibaren TBMM'nin özgür iradesini anayasal buyruklar doğrultusunda kullanması zo- runlu olan milletvekilleriyfe Ecevit arasında sessiz a- ma çetin bir inatlaşma başladı. Milletin vekilleri ya Ecevit'in dayatmasına boyun eğecek ya da toplumun eğilimleri doğrultusunda oy kullanacaklar. Sonperde Son perde bu izlenımlerle açıldı ve.. Saat 14:47. 69. madde oylanıyor. Bir başbakan, üstelık demokrat kimliğınde bir baş- bakan. Anayasaya ve TBMM'ye meydan okudu. Işte o insan, Ecevit; arkasında, kullanacağı oyu ve zarfı nereden alacağını, ne yapacağını kulağına fısıl- dayan "gölge adam" Hüsamettin Özkan ıle birlik- te, ağır, kısa, küçük merdivenleri zortukla çıkan adım- larla yürüdü. Açıkta, anayasanın gizlılık maddesını hıçe sayarak herkesin gözü önünde ve görmesını saglayarak oyu- nu zarfa koydu ve oy sepetne attı. Türk demokratik yaşamında ilk kez anayasal bir başbakan, gücünün ve kottuğunun kaynağı olan ana- yasayı deldi. Ecevit'in baskısına ve tehdidine karşın 69. madde 367'yi bulamadı. Baskı, tehdit ve Faziiet'le içeriği ne olduğu henüz bilinemeyen anlaşma sonuç vefdi. 86. madde de 367'yi bulamadı ama, kabul edildi. Zumanın zırt diyeceğı maddeye, Süleyman Demı- rel'i yenıden seçtırecek maddeye gelince: 101. madde 303 oyla reddedıldi. Bu sonuç, anayasaya meydan okuyan anayasal bır başbakanın yenilgisi değil midir? TBMM'den Demirel'e 'hayır' Erzupum'da depran • ERZURUM (AA) - Atatürk Oniversitesi Deprem Araştırma Merkezi'nden alınan bilgiye göre, merkez üssü Emırum'un Tekman-Karayazı ılçelen arasında, dün saat 16.11 'de Richter ölçeğine göre 3.4 büyüklüğünde bir deprem kaydedilırken, Köprüköy- Narman ılçeleri arasında da saat 16.57'de Richter ölçeğine göre 2.5 büyüklüğünde deprem oldu. Depremlerde can veya mal kaybı meydana gelmedi. • Baştarafi 1. Sayfada Hnîn oyunu kuDanmadan önce veya sonra oyunu açıklamasma Idmse engd olamaz. Zaten ana- yasa değişiknği için hazuianan önergeye 406 imza verenler, oy- larmm rengini 29 Martgûnü m- nınhı olarak açıklamışlardır. Ancak, birind tur oylamalarda imza sajTsmm bir hayü ahmda oy çıkuıca her milletveküi töh- met altmda kalrruştır. Bu yûz- den TBMM'nin saygınhğına da gölge düşmüştür. tmza sayısı ik oy sayısı arasındaki çelişkiyi mutlaka gidermek gerekir. Bu- nun da yoiu, isteyenkrin oylan- m açıkta kullanmalandır. 1995teki anayasa değisjküği oy- lamalannda da isteyenler oyia- nnı açıkta kullanmışlardır. Sa* yın Barolar Birliği Başkam'nnı da belirttiği gibi, bu vüzden Anayasa Mahkemesi'nin iptal karan vermesi söz konusu de- ğfldir. Dileğim. her miDetvekfli- nin kendi imzasına gözler önün- de sahip çıkmasKhr." Ecevit, oylama sonuçlanyla ilgili beklentisi konusunda "tn- çak suimda" değerlendırmesi yaptı. Ecevit, istikrar konusun- daîri uyanlannı yineledi. Açık oyiama tarüşması Ecevit açıklama yaparken ik- tidar partilerinin grup başkan- vekilleri toplantı yapü. Toplan- trya Başbakan Yardımcısı Hû- samettin özkan da katıldı. Yak- laşık yanm saat süren toplantı- da, DSP'liler oylann gösterile- rek kullanılmasını istedi. ANAP ve MHP grup başkanve- killerinin ise bunun yanlış ola- cağını savunduklan öğrenildi. MHP Grup Başkanvekılı Isma- flKöse, toplantıdan sonra soru- lan yanıtlarken "Anayasa ve iç- tüzûk neyi gerektirryorsa o se- kflde davranılacak. Yeni bir şe- kfl koymak bizim görevimiz de- ğfl" dedı. Ecevit'in açıklama- sıyla her şeyi ortaya koyduğu- nu savunan Köse, bu açıklama- yı "MilktvekUleri anayasa ve içtûzük hükümleri doğrultu- sunda oy kullanacaklar, dıyor" dıye yorumladı. Köse, Ece- vit'in açıklamasını "uygun" bulduğunu söylerken "Başba- kan anayasanm ihlal edflmesini istemedimi" sorusuna "Tûrld- ye Cumhuriyeti hükümetinin Başbakanı böyfc bir şey yapar mı? Başbakan'ın açıklamasmı ben sizin gibi algüamryorum" dedi. ANAP'hlar ıse milletvekille- rine bir yönlendırme ya da oy- lann rengini belli etmeye yöne- lik bir baskının söz konusu ola- mayacağını ifade ettiler. TBMM Genel Kurulu saat 13.00'te açıldığında ortam son derece gergindı. FP Grup Baş- kanvekili Bülent Annç, "gfcdi oyfamanm usulû konusunda açıklama yapılmasını" istedi. Annç, "Başbakan açıklama yapü. Bu açıklama, anayasanm açıkça ihlalkür. Baskı ve dayat- ma kamuoyuna açıklanryor. Parlamentonun saygmhğmı ko- rumak sizin göreviniz" dedi. Akbulut da oylamaya geçilir- ken gereklı açıklamayı yapaca- ğını söyledı. Parti kapatmayla ilgili 69. madde üzerinde FP'li- lenn verdiği 4 önerge reddedil- di. Önergelerden bazılanna DYP'lilerin de destek vermesi dikkati çekti. Maddenin oyla- masına geçılirken, Akbulut, "Gizn" oylama zorunhıhığu var- dır. MilletvekiDerinin oyiarmm giznlOderine halelgetirecek d«v- ranışlardan kaçınmalan gere- Idr" uyansında bulundu. Tarüşmah oylama Oylama devam ederken za- man zaman tartışmalar sürdü. Başbakan Ecevit, Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli, ANAP lideri Mesut Yılmaz ve DYP lideri Tansu Çfller oylan- nı kabine girmeden zarfa yer- leştirirken, yalnızca FP Genel Başkanı Recai Kutan oyunu gizh kullandı. DSP grubunun büyük çoğunluğu kabine gir- meden oy kullandı. Kabine gi- renlerin çoğu da ellerinde kalan pullan grup başkanvekilerine göstererek beyaz oy kullandık- lannı kanıtladılar. Bazı MHP, DYP ve ANAP'lılann da açık- ta oy kullandıklan görüldü. Açık oy kullanılmasına tepkı gösteren FP'liler sık sık TBMM Başkanı Akbulut'tan müdahale etmesini istediler. FP'liler, Ece- vit'in oyunu kabine girmeden kullanmasını sıralara vurarak protesto ederken, DSP'lilenn de hem Ecevit'i hem de oyunu açıkta kullanan diğer koalısyon lıderlerıni alkışlamalan dikkat çekti. FP'lilerin tepkileri üzeri- ne Ecevit oyunu kullandıktan sonra Akbulut uyanda buluna- rak kabinlerin kullanılmasını İ ND I R Ecevit, oylamadan önce tek basjna derin dûşûnceler içindeydi istedi. Akbulut, "Endişem,nor- mal olarakkabuloyu aİmışolan bir maddenin bu gibiolaylar ne- deniyle geçersizsayıbnasL Buna firsat verümesüı" dedi. Milletvekillerinın özlük hak- lanyla ilgili 86. madde üzerin- de hiçbir önerge olmadığı için doğrudan oylandı ve 345 oyla kabul edildi. 101. madde üze- nnde sadece FP'li Nazn Ib- cak'ın cumhurbaşkanhğı için üniversite mezunu olma koşu- lunun kaldınlmasına ılişkin önergesı göruşüldü ve reddedil- di. 69. ve 86. madde oylamala- nnda 330'un üzerine çıkılması, iktıdar kanadından özellikle D- SP'nin umutlannı arttırdı. An- cak 101. madde oylamasında kabul oylan 303'e indi ve bu madde reddedildi. Paket geri çekildi Oylamadan sonra Başbakan Ecevit, Bahçeli ve Yılmaz'la kısa bir değerlendirme yaptı. Ardından, Anayasa Komisyo- nu Başkanı Ertuğrul Yalçınba- yır paketi geri çektiklenni açık- ladı. Başbakan Ecevit de Yıl- maz ve Bahçeli ile birlikte TB- MM basın bürosuna geldi. Ece- vit, şu açıklamayı yaptı: "TB- MM'nin 4 sivasi partiye men- sup 406 milletveküinnı imzasıile verilen anayasanm 69, 86. ve 101. maddelerinde degişiklik yapıfanasmı öngören kanun tek- lifınin 5 Nisan 2000 tarihinde yapılan 2. tur oylamasında tek- Bfm referanduma gkunneksiznı kabulü için gereken 367 oyun bulunamadığı anlaşdmıştır. Bu durumda söz konusu teklifm ge- ri çekUmesi için Anayasa Ko- misyonu'nca alınan karar uy- gun görülmüştür. TBMM'nin karanna sa>'gdı>ız. Sonucun ulusumuza hayırlı oimasmı dfli- yoruz. Hükûmetimiz nerbangi bir oiumsuztuğa neden ohnak- sızm görevini kararunlda ve uyum içinde sürdürecektir." MHP lideri Bahçeli, zirvenin ardından kurmaylanyla bir top- lantı yaptı. Bahçeli'nin kur- maylannapartısınin DSP ıle bir başan sergilediğıni, bundan sonraki süreçte öncelıkle kendi adaylanru çıkaracaklannı söy- ledı. Bahçeli'nin, "Eğer bu ol- mazsa partOerin üzerinde uzfo- şabileceği ama bize yakuı bir is- min seçilmesi için girişimlerde bulunuruz" dedığı öğrenildi. Bahçeli aynca Demirerin siya- sete dönebileceğini de ima ede- rek "Bundan sonra siyaset renkli geçecek" dedı. MHP'nin bu hafta yetkilı kurullarını top- laması bekleniyor. G U N D E M MUSTAFA BALBAY • Baştarafi 1. Sayfada yok ve yeni cumhurbaşkanını görevdeki koalisyon belir- leyecek... 29 Mart'taki birinci oytamada olduğu gibi, dünkü ikind oylamada da en az oyu, 5+5'i öngören 101. madde aldı. Promosyon olarak konan 69 ve 86. maddeler referandu- mu hak eden oy aldılar. 101. madde ise 303'te kaldı. Gelinen noktayı maddeleyelim: 1 - Demirel'in bu süreci görmesi gerekiyordu. Her şey bir yana, günlerdir tartışma konusu olan 406 imzanın top- lanış btçimi ve süresi perşembenin gelişini gösteriyordu. 14 günde toplanan bu imzalann "zoriama" olduğu siyasi gelişmeleri izleyen herkesin dikkatini çekiyordu. Demirel bunu gördü. Bu noktada izJeyecegi iki yol vardı: - Gerçeği kabul edip, daha baştan Meclis'teki oylama- nın kendisini bağlamayacağını, uzatma istemediğini açık- lamak. - Tüm gücünü kullanıp, sonucu tehine çevirmek. Demirel, ikınci yolu seçti. 2 - Şimdi yanıtı aranan soru şu: - Yeni cumhurbaşkanı kim olur? Dünkü oylama sonrastnda Ecevit, Bahçeli ve Yılmaz birlikte basın toplantısı düzenlediler. Hükümetin, kararlı- lıkla devam edeceğinı söylediler. Bu açıklamayı şöyle okumak gerekiyor "Yeni cumhurbaşkanını biz seçeceğiz. Ûçûncû turda işi bitiririz..." 3 - Koalisyon ortaklan birlikte yürümeyi kararlaştırdığı- na göre, Köşk'e çok güçlü bir k^iyi göndermek isteme- yecektir. Adı geçen aday adaylannın sayısı 20'yi buluyor. Bu konuyu daha çoook konuşacağız. 4 - "Demirel seçilmezse kriz çıkar" değeriendirmeleri- nin en azından şu aşamada gerçekçi olmadığı görülüyor. Aklın yolu, koalisyon ortaklannın 16 Nisan'a dek bir aday üzerinde anlaşmasını gösteriyor. Bu anlaşma adaylık baş- vurusunun başiayacağı 16 Nisan'a kadar gerçekleşmez- se şu yöntem ızlenebilir. Her parti adayını belirter. İlk iki turda partiler kendi ada- yına oy verir. Üçüncü tur öncesi arayış başlar. Dördüncü turda iş çözülür. 16 Mayıs salı günü Köşk'te devir teslim töreni yapılır. 5 - DYP ve FP, anayasa değtşikliği sürecinde hüküme- tin altını oymaya giriştiler. özellikle DYP bu çabasını sak- lamadı. Benzer girişım yeni dönemde de olacaktır. FP, kendi dünya görüşüne yakın bir adayın seçilmesi için MHP'yte gizli-açık temasa girebilir. Ders otecak girişim 6 - Ecevit'in oyunuzu açık kultanın değeriendirmesi DSP dışındakı partilerde ters etki yaptı. Kulıstekı milletvekilleri- nın agzından dökülenleri aynen aktarmak olanaksız! Ece- vit'in tavn, ANAP ve FP'deki hayırcılan daha da kemikleş- tirdi. Kımı milletvekıllen, "Acaba Ecevit, Demirel'in bekle- nenden az oy almasını mı istiyor" diye sormadan edeme- diler. 7 - Mecliste sık kullanılan, adeta sloganlaşmış bir tümce var İmza gizli, oy mahfuz! Ecevit'in tavn daha çok su tanıma oturuyordu: İmza izli, oy makbuz! "Makbuz" sözcüğü yerine, "mahkûm" da konabilir! Bu yöntem de Demirel'ı kurtarmaya yetmedi. 8 - Tatsız bir anayasa değışıkltği gınşımi yaşadık. Hukuk fakültelerindeki anayasa derslerinde,"Anayasa hangiyön- temlerie değişbrilmez" diye bir bölüm koyup, iki aydır ya- şadıklanmızı okutmak gerekiyor. Demirel, "Hadise dışımda cereyan ediyor" deyip, lider- lerie, milletvekilleriyle kulis yaptı! Ecevit, "Demokrasimiz için Demirel şart" deyip, ne ka- dar antidemokratik uygulama varsa önerdi! Ndeclisteki öteki partiler, "pazahık içinde değiliz' deyip, acaba bize ne düşer, hesabı yaptı! 9 - Hareketli bir nisan-mayıs sürecine giriyoruz. Tek dite- ğımiz şu: Olağan bir cumhurbaşkanı seçimi yapalım. Ve, "Türio- ye'de cumhurbaşkanı seçimleri sancılı olur" yargısından kurtulalım... Iorum oruml Alfemo'dan | 4 9 5 | milyonluk alışveriş yapan herftes Jlİ tatil yapacakl Dilediğiniz Alfemo'yu seçin, gönlünüzce bir tatil yapın... nyavaran* *vadekr i A L F E M O "bir ömür boyu " Üstelik, beş yıldızlı - Kuşadası Pine Bay Otel'de [4| gün,\3}gece dilediğinizce... Çeküişsiz, kurasızl www.atfemo.com.tr