Katalog

29 NİSAN 2000 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur(g cumhuriyet.com.tr 15 'Artık imaj zekâdan önemli' Hintli yönetmen Shaji Karunfestivalde 'Son Dans9 adlı filmiyleyarıştı YEŞfcVlAKYÜZ tlkfilmi'Pi- ravi' ile ellıden fazla festivale katılan ve bu- güne dek 31 ödül kazanan Hintli yönetmen Shaji Karun, lstan- bul 'da üçüncü çalışması 'Son Dans (Va- naprastham)' ile yanşıyor. tlk ikı fil- minı kendi olanaklanyla gerçekleştıren yönetmen 'Son Dans'ta Fransa'dan des- tekalmış. Film, 1930'lann sonlannda Güney Hindistan'da geçiyor. Bu bölge- ye özgû dans, tiyatro ve pandomimden oluşan 'Kathakali' sanatının oyuncu- su Kunhikuttan, yazar bir kadına âşık oluyor. Kadın ise onun oyunda can- landırdığı kişiliği seviyor... Bugünkü 'kimüksorunu'nu irdeleyen Karun, ın- sanlara banş ve dostluğun olduğu bir dünya sunmak istediğini söylüyor. -Filmin bürününde ağırhklı olarak 'Kathalakı' gösterisi >er alıyor. 'Kım- lik sorunu' ile nasıl bir iliskisi var ? SHAJİ KARUN - Her gösteride ol- duğu gibi burada da oyuncu, oyunda- ki imajıyla bir kahramana ve karakte- re bürünüyor. Insanlar sinemada ge- nelde oyunculann yarattıklan ımajla- n seviyoriar. Böylece, maalesef akıl, ze- kâ gibi insanı özellikler biraz geride ka- lıyor. Psikolojik olarak insanlar her za- man farklı görünme isteği içındedirler. Onun ıçin bazen kişilık çatışmalan ya- şarlar. Burada da kadın karakter, yazar ile şair kişiliği; oyuncu da yaratıcı yö- nüyle kendi arasında bir çatışmaya gi- riyor. Farkına varmadan bu gelişmeler- le sosyal statüsü değişiyor. Yani fark- lı bir düzeye çıkıyor. Bu fılm bir insa- nın gerçek kışiliğiyle hayal ettiği kişi- liği arasındaki catışmayı gözler önüne seriyor. • "Sinemamn görselliği nedeniyle müzikten daha etkili olduğunu düşünüyorum. Filmlerim birçok kişi tarafından beğenildiği için duygulanıyorum. ABD ve Avrupa'da gösterildiği zaman onlann bir parçası olduğumu hissediyorum." -Hint kültürfine ait bu dans gösteri- si neyi ifade ediyor? KARUN - Güney Hındistan'a aıt bir dans gösterisi; makyaj çok önemli. Ki- şi kendini kamufle ederek yeni bir ka- rakter yaratıyor. Kişilik kaybı söz ko- nusu. Sahnedeki sanatçı izleyiciyle yüz ve el hareketleri ile iletişim kuruyor, mü- zik ve şarkı hareketle ifade ediliyor. Çok dramatik kullanılan işaret dili ve kısık ses de oyunun bir parçası. Çün- kü sessizlik bazen çok şey anlatır ve Al- lah'a mahsustur. Biraz da dinsel anla- mı var. Bu oyundakı bır küçük hıkâye beş günde bile anlatılabılir. Duygula- n yansıtmak ıçın çok değışik şekiller de kullanılabılir. -Oyuncular profesyonel mi? KARUN - Oyuncular profesyo- nel. Normalde 16-18 yıl süren bıreğı- timi var bu dansın. Ancak filmde- ki oyuncu altı ayda üstün yeteneğıy- le dansı ögrendi ve bu dansı yapan- lar tarafından büyük övgüler aldı. -Filmlerinizin izlevicide nasıl bir et- ki uvandırmasını istivorsunuz? KARUN - 'Son Dans'ta. geleneksel Hınt dansıyla sınemayı haıman yapıp ızley ıcilere sunmak istedım. Sonuçtan memnunum. Bir sanatçı olarak amacım, ınsanlara hümanıstliği aşılamak ve ba- nş, sevgı gıbı hümanizmi destekleyen duygulan yansıtmak. - Hint fİlmlerinin diima sineması içindeki yerini nasıl görü>orsunuz? KARÜN - Hindistan'da her yıl yak- laşık 800 film yapılıyor. Ancak, sine- ma Almanya ve Japonya'dan sonra biz de de ciddi bır iletişim aracı olmaktan çıktı. Çabuk tüketilen bır şeyler yapı- lıyor. Sanat ağırlıklı fılmler yapan yö- netmenler olarak salon bulmakta zor- lanıyoruz. Çûnkü, eğlence aracı olarak kullanılmayabaşladı. Çoğu Hint filmin- de ülkemize ait olmayan danslar ve müzikler yer alıyor. Ancak, kendi özû- müze ait bir sanat yaptığımızda zor destek buluyoruz. Ben de sinematog- raf olarak çok tasvip etmeden bu tür fihnlerde çalışarak ve başka destekler bularak kendi filmlerimi yapmaya ça- lışıyorum. 'Aykın yönetmen' Solondz, Happiness'te ders vermeden ahlaksal değerleri sorguluyor Mudıdıujıııı fatıırası yine çok ağır CUMHUR CANBAZOĞLU Festivalde son iki gün; 'ağırtop- lar' yeniden gösterime girerken ba- zı filmler de ilk kez seyırcinın kar- şısına çıkıyor. Emek'in ilk filmi Mutluluk'ta kahraman, sorunlu bir ailenın so- runlu çocuğu. Bir gün babasından, onun arkadaşının ırzına geçtiğı iti- rafının gelmesi bardağı taşıran son damla oluyor... Ünsüz oyuncular- la çekilmiş Mutluluk, ahlaksal de- ğerleri yargılamayı seven ama ders- ler vermekten hoşlanmayan So- londz'un üçüncü filmi. ABD'de film çok ses getirdi. Cennet Sineması ndan sonra bir daha aynı başanyı tekrarlayama- yan ltalyan yönetmen Giuseppe Tornatore, bu kez bir kolossalla şansını deniyor ve transatlantikte gızhce büyütülüp iyi bir pıyanist olan kimsesiz Novecento'nun öy- küsünü anlatıyor. Müzikler Ennio Morricone'nin... Atias-l'in filmlerinden Aüneeve Jaguar'da Lifly VVust, dört çocuk- lu mükemmel bir e\ kadmıdır. Al- man ordusunda görevlı kocası Günt- her cephededir. Bir konserde haya- tını altüst edecek bayan gazeteci Felice Schragenheim'la karşılaşır... Max Farberböck. Berlin Film Fes- tivali'ni açmış bu ilk uzunmetraj- lısında gerçek bir öykü anlatıyor. Kitano'nun son filmi Kikuji- ro'nun Yaa annesini arayan minik Masao ile ona gözkulak olacak ha- vari Kikujiro'nun yaşadıklan bır yol öyküsü. Kitano'nun 'ustalar' adlı bölüme sokulması biraz şans- sız bir seçim gibi geldi bize; diğer isimlerin yanında onun sineması biraz hafifkaldı... Aflas-2'de EhnashGökyüzü, Mos- kova'da doğan öksüz bir çocuğun serüveni. Adını Anthony Çehov ko- yarlar, çünkü ünlü yazann 100. do- Mutiuluk'ABD'ü T.Sokmdz'un üçüncü uzunmetrajh filmi. ğumgününde doğmuştur ufaklık. 13 yaşına geldiğinde minik Çehov ilk şiirim yazar. Sonra da aşk üze- rine ilk olağanüstü bilimkurgu ro- manmı yayımlatmayı başanr. ama nepahasına. Yönetmen: VassüyPic- hul. Loach'un 'Kerkenez'i Aşk Zinciri ıse bugün ilk kez gös- terilıyor: 1900'lerinbaşındaViya- na; ilgınç bir sunucu meydanda sembolik atlıkanncayı çalıştınr ve seyircilere on ayn çiftın on ayn öy- küsünü sunar.MaıOphüls'ün en başanlı ve en tamnmış sinema ya- pıtı olan Aşk Zinciri, aşkın yarat- tığı hayaller, kırgmlıklar üzenne hem acı hem tatlı bir yorum. Dö- nemın cinsellık anlayışına fazla karşı geldiği için film bir dönem ABD'de yasaklanmış... Salonun diğer filmi CanTogay'ın Gözden Irak Bir Kış adlı ikinci uzunmetrajlısı. Alkazar'ın ilk filmi Karmakan- şık, Mike Leigh'in yüzyıl önce In- giliz tiyatro camiasında yaşananla- n anlattığı hoş bır komedisi. Ker- kenez'de ise, hem aile ortamında hem de okulunda ezılen Bill, ara- dığı kişiliği yetıştirdığı Kerkenez ku- şu sayesınde buluyor. Loach'un bı- reyin varoluşu üzerine yaptığı çok çarpıcıbiranaliz... Kent'te Kahireli bahçıvanın ak- tör oğlu Ali, ailesini, arkadaşlan- nı, ışini. sevgilismi terk edıp Pans'e gidiyor. Boksör oluyor ama danı- şıklı dövüşler yapmak zorunda kal- dığı için geleceğinin parlak olma- sı söz konusu değil. Mısırlı Nasral- lah. Kavafîs'in Şehir adlı şiırinden yola çıkarak öyküyü oluşturmuş... Beyoğhı sınemasındakı Yana'nın Dosdan'nda kocası tarafından terk edilmış genç, güzel ve hamile Ya- na, düğünlerde video çekimleri ya- pan, günübirlik cinselliğe karşı bü- yük bır tutkusu olan profesyonel röntgenci yirmili yaşlanndakı îsra- illi Eli'yle aynı daracık daireyı pay- laşmaya başlar... Bir göçmen gru- bunun yeni ülkelerinde ayakta kal- ma mücadelelerine sevecen gözle yaklaşan sımsıcak bir film. Yönet- men Arik Kaplun. Bu salonun diğer filmi Soku- rov'un Moloch'u. Kadıköy Reks'te ise Jaumc Cla- ra, ölümcül hastalığa yakalandı- ğmda, yaşamını gözden geçırme- ye ve sevdıklenne neler bırakabı- leceğıni düşünmeye başlar. Bu psi- kolojik dram. yaşlanma, farklı ai- le yapısı, üniversite, aşk, para kar- şılığı seks üzerine kurulmuş ilişki- leri ve sadakatı araştınyor. Yönet- men: Ventura Pbns. Buena Vista Social Club. Küba müziğinin unutulmuş ustalan üze- rine Wim Wenders' ın sıradışı bir ça- lışması. Film dünden itıbaren tica- ri sinemalarda da gösterime girdi. Diğer filmler; Hayvanlar Melek- ler ve tnsanlar ile Erotik Öyküler III. Kitano'nun son filmi Kikujiro'nun Yaa, annesini arayan minik Masao ile ona gözkulak olacak havari Kikujiro'nun vaşadıklan bir yol öyküsü. Kitano'nun 'ustalar' adlı bölüme sokulması biraz şanssız bir seçim gibi geldi bize; diğer isimlerin yanında onun sineması biraz hafıf kaldı.,. l stanbul Uluslararası Grafik Tasanm Günleri Grafist 2000 sergi ve sunumlarla sürüyor. Etkinlik ve atölye çahşmalanyla hedeflerinin komşu ülkeler tasanmcılannın birbirlerini tanımalan olduğunu söyleyen Sadık Karamustafa, bu organizasyonlar için para ve bilgi gerektiğini de belirtti. 'KüçükÇocuk', HBmşimamn atom bonıbası 3etahribatmm 50. yıh, 1995, Paris. (yanda) Tasanmcüarbuluştu BARIŞ BEHRAMOĞLU MimarSinan Oniversitesi'nin 1997'den bu yana düzenlediği Istanbul Uluslara- rası Grafik Tasanm Günleri Grafist 2000'in seminerlerbölümü sona erdi, ser- gi ve sunum etkinlikleriyse devam edi- yor. Grafikerter MeslekKuruluşu tşbir- iğj ve tcogradaGrafikTasarun Dernek- leri Uluslararası Konseyi tarafından des- teklenen etkinlik. lcograda'nın bölge- sel işbirlikleri programmın bir pilot pro- jesi. Amacı öncelikle Türkiye'nin içın- de bulunduğu coğrafyada 'böigesel gra- fik tasanm etkinHği' gerçekleştirmek. Grafıst 2000'in organizasyon komite- sindebuyıl, BüJentErkmen, ENkkBek- taş. MeHİı Görgün, Semih Oktay, Ayşe- gül İzer, A>kut Köksal. Haluk Tuncav, Esen Karol. Timuçin Unan, Melis Tun- cay, Canan Suner. AyşegüJ Ozmen. Ni- lüferTönel, Le^iaEkmekçiler, EdaTom- ba. ErkutTerliksiz bulunuyor. Proje yö- netmenliğini Sadık Karamustafa'nın yaptığı Grafist 2000, tanınmış grafik ta- sanmcılannın yanı sıra genç tasanmci- lan da konuşmacı ve atölye hocası ola- rak etkinliğe davet etti. Bu yılki konuk- lan Lübnan. Italya. lsrail, Filistin, Is- veç. Yunanistan, Güney Kore, Alman- ya ve Finlandiya'dan gelen Grafist 2000 etkinliklerine, Mimar Sinan Üniversite- si ve yabancı ülkelerden gelen öğrencı- lerin yanı sıra Hacettepe, Marmara, Ye- ditepe ve Eskişehir Anadolu üniversite- lerinden de katılım gerçekleşiyor. Perşembe günü atölyeçalışmalanna ka- tılan öğrenciler için ve tcograda'nın Ka- nada'da hazırlanan web sayfasınm ilk defa yayımlanması adına büyûk birpar- ti düzenlendi ve ardından bir haftadır atölyede çalışan öğrencilerin projeleri sergilendi. Böyle bir etkinlik ve atölye çahşma- lanyla hedeflerinin komşu ülkeler tasa- nmcılannın birbirlerini tanımalan ol- duğunu söyleyen Sadık Karamustafa, "Bu şeküde, Grafist 2000 yoluyla birbi- rinıizi yeniden tanıyoruz" dedi. Bu tür bir organizasyon için para ve bilgi gerektiğini de sözlerine ekleyen Karamustafa şöyle devam etti: "Bu et- kinKğin ana karakteri bir eğitim etkinli- ği olmaMdır: her tasanmcı hoca, öğren- cilere belli bir konu veriyor. Kan Pııppo aûş, Sımone Hüeltın tstanbul hakkmda bir kitap, Timuçin Unan ise her gün bir khap kapağı yaptmjDr." tcograda, bu etkinliklerden sonra böi- gesel bir toplantı gerçekleştirdi. lsrail, Lübnan, Iran ve Türkiye'den dört dele- ge, grafik tasanm sorunlannı tartıştılar. Bu yılki Grafist 2000 programmın önem- li olan bir diğer etkinliği ise sergilerdi. Bir daha böyle sanatçılann bir araya ge- tirilerek böyle sergi düzenlenemeyece- ğini söyleyen Karamustafa, "Alman- ya'dan Uwe Loesch 'Afişler', Macaris- tan'dan Isrvan Orosz 'Afişler ve Özgün Baskılar", Almanya'dan Hendrik Dor- gathen İllüstrasyonlar",Fınlandi\a'dan Kari Piippo 'Afişler' ve Japonya'dan Shigeo Fukuda 'Afişler' I lanyia bir araya geküler" dedi. Yapı Kredf Yayınlar» Ankara 'da Kültür Etkinlikleri 2000 KûKürMerkezi-Yapı Kredi Yayınlan 1-5 Ma- yıs tarihlerine Ankara'da bir dizi etkinlik düzenli- yor. 1 Mayıs Pazartesi Im- ge Kitabevi'nde Ayfer Tunç'un; yine aynı gün Bilim Sanat Kitabevi'nde Erkök Yılmaz'ın imza günlen gerçekleşecek. 2 Mayıs Salı Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fa- kültesi'nde 14.00'te tl- han Berk, Güven Turan, Ayfer Tunç, AJi,Cengiz- kan ve Ahmet Oktay'ın katılacağı 'Geçen Yiizyıl- da Edebhatta NelerOldu' konulu panel düzenlene- cek. Aynı gün tmge Kita- bevi'nde FeritEdgü'nün; Bilım Sanat Kitabevi'nde Kaya Ozsezgin'in imza günleri saat 14.00'te ya- pılacak. 3 Mayıs'ta Bılkent Ünı- versıtesi'nde 14.00'te ger- çekleşecek 'Geçen Yüzyi- da Sanata Bakış' başlık- lı panele Enis Batur, Sa- mih Rifat,Ahmet Say, Ja- le Erzen. thsan Bilgin ve Mehmet Ergüven katıla- cak. îmge Kitabevi'nde ll- han Berk ile Mehmet 1un- İlhanBerk cer: Bilim Sanat Kitabe- vi'nde Tahsin Yücel 14.00'te kitaplannı imza- layacak. 4 Mayıs'ta Coş- kun Yerli Îmge Kitabe- vi'nde; Nasuh Mahruki ise Bilim Sanat Kitabe- vi'nde 14.00'te imza gü- nünün konuklan olacak- lar. 5 Mayıs Cuma OD- TÜ'de 14.00'te düzenle- necek 'Geçen Yüzyılda Düşünce \e Bilûne Bakış' başhklı panelde Cefad Şen- gör, Gürol Irzık, Ahmet Kuyaş. Mete Tuncav, ko- nuşmacı olarak yer ala- caklar. Semih Balcıoğ- lu'nun Bilim Sanat Kita- bevi'ndeki imza günü ise 14.00'te yapılacak. TOBAV'ın yeni yönetimi befirtemi • KüMr Servisi - Devlet Tiyatrolan Opera ve Bale Çahşanlan Vakfı ( TOBAV) 10. Olağan Genel Kurulu 24 Nisan Pazartesi günü yapıldı. 438 kişinin oy kullandığı genel kurulda, kendilerine 'Dönüşüm Grubu' adını veren Çem Emüler başkanlığındaki ittifak listesine karşı Tamer Levent'in listesi yeniden seçildi. Yönetim kurulu üyeleri Tamer Levent, Tacettin Uyanık, Yavuz Sepetçi, Alhan Özdemir, Tuncay Kalyon, Sertel Çetiner, Nihat Hakan Güney'den oluşuyor. Özerkleşmeyi dünya standartlanndaki koşullarda düşünen, bu nedenle Özerk Sanat Konseyi oluşumunu savunan yeni yönetim, Meslek Birliklerinin işlerlik kazanması, Devlet Tiyatrolan Opera ve Balesi'nin yeniden yapılanması için yasalann çıkanlması ve çalışanlannın köklü kazanımlar sağlaması için çalışmalanna aynı hızla^levam edeceğini açıkiadı. Behzat Ay anılıyor • Kühür Servisi - Geçen yıl yitirdiğimiz Köy Enstitülü yazar Behzat Ay, doğum günü 2 Mayıs'ta fçel Sanat Kulübü Nevit Kodallı Salonu'nda anılacak. Bağlama ustası Ismet Aydoğdu'nun sazıyla, tenor Ziya Humar'ın sesiyle coşku katacaklan toplantıya, Ay'ın Köy Enstitülü arkadaşı şair Mehmet Babacan, yazann 'yazınsal kimliği', eğitimci Ahmet Eroğlu 'devrimci kimliği' ve ilkokul öğretmeni Çevat Mutluay 'Öğrencim Behzat Ay' konulannda konuşma yapacaklar. Toplantıyı düzenleyerek sunuculuğunu üstlenen Elgiz Pamir ise Behzat Ay'm yazmış olduğu son öykü olan 'Heybeli Güzeli Duman' adlı öyküsünü seslendirecek. Yapımcı David Merrick öhtii • Kültür Servisi - Broadvvay müzikallerinin ünlü yapuncılanndan David Merrick, 82 yaşında Londra'da öldü. Uzun zamandır tekerlekli iskemleye bağlı olarak yaşamını sürdüren Merrick, 'Gipsy', 'Hello Dolly' ve '42nd Street' gibi ünlü müzikallerin yapımcılığını üstlenmişti. 9. Devlet Fotojjraf Yamşması düzenleniyor • ANKARA (AA) - Kültür Bakanlığı, Türk fotoğraf sanatçılanrun yaratıcı çalışmalannı desteklemek, son eserlerini bir arada sergilemek ve fotoğraf sanatının gelişmesini, yaygınlaşmasım sağlamak amacıyla 9. Devlet Fotoğraf Yanşması'nı düzenliyor. Yanşmaya başvunnak isteyenler şarrnameleri valiliklerden, Devlet Güzel Sanatlar galerilerinden, Devlet Resim Heykel müzelerinden, üniversitelerin ilgili bölümlerinden, fotoğraf sanatı ile ilgili dernek ve kuruluşlardan alabilecekler BUGÜN • BABYLON'da saat 22.30'da 'Sfeq' adlı topluluğun konseri dinlenebilir.f292 73 68) • SARIYERLtLER DERNEĞİ'nde saat 16.00 da Emin Gürses. ADD Sanyer Şubesi'nce düzenlenen 'Kafkasya ve Hazar'da Uluslararası Rekabet' başhklı bir konuşma yapacak. (271 72 69) (STANBUL FİLM FESTİVALİ'NDE BUGÜN • EMEK'te 12.00 ve 19.00'da 'Mutiuluk'; 15.00 ve 21.30'da '1900 EfsanesF İzlenebilir.f295 84 39) • ATLAS l'de saat 12.00 ve 19.00'da 'Kikujiro'nun Yazı'; 15.00 ve 21 JO'da 'Aimee ve Jaguar' filmleri izlenebilir.(252 85 76) • ATLAS 2'de saat 12.00 de Elmaslı Gökyüzü'; 15.00 ve 21.30'da 'Aşk Zinciri'; 19.00'da 'Gözden Irak Bir Kış' görülebilir.252 85 76) • ALKAZAR'da saat 12.00'de 'Karmakanşık'; 15.00 ve 21.30'da 'Kerkenez' ve 19.00'da 'Kent' filmleri yer alacak.f295 24 66) • BEYOĞLU'nda saat 12.00 ve 19.00'da 'Yana'nın DostiarT; 15.00 ve 21 30da 'Moloch' adlı filmler izlenebilir. (251 32 40) • REKS'te saat 12.00'de 'Hay>anlar, Melekler ve tnsanlar'; 15.00'te 'SevgUi/Dost'; 19.00'da 'Erotik Öyküler 3'; 21 30da 'Buena Vısta Social Club' adlı filmler görülebılir.(336 01 12)