Katalog

15 ARALJK 2000 CUMA CUMHURİYET SAYFA [email protected] 15 New Yorklu gözü pek zenci polisin serüvenlerini bu kez John Singleton anlatıyor OtuzydsonmsauyeğenShaft'taCUMHURCANBAZOĞLU 1971 yazı, John Shaft (Ric- hard Roundtree) adlı gözü- pek zenci dedektifTîmes Squ- are'da, Isaac Hayes'in, daha sonra, klasikleşecek müziği eşliğinde yü- rüyor. Bu sahne, yet- mişli yıllarda sinema- da altedilemez, akıllı zenci kahramana yer açan, siyah mahallelerini be- yazlaıa tanıtan, insan haklannı daha birgündeme sokan, Afiro- Amerikan tiplemesinin moda hale gelmesini sağlayan ve on yıl boyunca iki yüzden fazla iyi siyâh'ın öyküsünün anlatıl- dığı yapıta önderlik eden Shaft'tan sinema tarihinegeçmişençarpıcıkareler... Otuzyıl sonrabu kez Jolın Singleton'ın yorumuyla ye- niden gündeme geldi Shaft (Ûci sinema fil- mi ve bir TV dizisine daha konu oldu geç- mişte). Bugün gösterime giren yapıt, 70'teki fıhnle aynı adı taşısa da onun yeni versiyonu değil; bu kez kahramanımız dedektif Shaft'ın New York emni- yetinde görev yapan ye- ğeni. Daha ilk sahnelerde köprülerin altından çok sular aktığını anlıyoruz. Ne Harlem'deyiz ne de Ti- me Square'da; Manhat- tan'daki bir gece kulübün- de şımank beyaz genç Walter (Bale), zenci bir çocuğu öldûrüyor. Olay yerine ilk gelenlerden biri de polis John Shaft. Ancak Walter, babasının gücünü kullanıp önce kefaletle serbest kalıyor ardından da mahkemenin karannı beklemeden ülke dı- şına çıkıp Isviçre'de gününü gün ediyor. Iki yıl sonra ABD'ye dönerken onu girişte ilk yakalayan yine Shaft oluyor; ama yine ser- best kalıyor beyaz genç. Işte bu noktadan sonra ortalık kanşıyor ve kendi adaletini kendi sağlamaya karar veren Shaft ile onun Kortcusuz-Shaft/ Yönetmen: John Singleton / Senaryo: Richard Price / Görüntü: Donald E. Thorn / Müzik: David Arnold, Isaac Hayes / Oyuncular Samuel L Jackson, Vanessa VVilliams, Jeffrey VVright, Christian Bale, Busta Rhymes, Dan Hedaya, Toni Collettevv/ 2(X)0) ABD yapımı / 99dakika cesedini isteyen Walter, yollanna taş koydu- ğu birtakım kirli işîer çeviren polis meslek- taşlan ve uyuşturucu çetelerinin bir numa- ralı hedefi haline geliyor 'korkusuzpoBs'... Son dönemde Mario Van Peabksın New JackOty'sinde, Tarantino'nun JackfcBrotvn'ı ile Ucuz Roman'ında zencilerin de kafalan- nnı işledığini ammsatan popüler fıhnler ya- pıldı ama her şeyiyle si- yah kahramana ihale edil- miş sıkı bir yapıt çıkma- mıştı ortaya. Kısmet, 23 yaşında çektiği, ahlaki mesajı bo! Boyz'N The Hood'la ünlenen Single- ton'rnmış. Konu sıkıntı- sı çeken yapımcılar Shaft'ı yeniden ısınp sof- raya koymaya karar verin- ce akla gelen ilk yönet- men o olmuş. Ardından da, DenzeJ Washington'dan sonra Hollyvvood'unenbeğeni- len siyahi yıldızı Samu- dLeeJacksonbulunmuş... Jackson 2000 mo- del Shaft "ta Armani imzalı giysileriyle ora- dan oraya koşturarak Shaft'ın mirasuıa layık olmaya çabahyoT. Ancak eski filmin havası, sıcaklığı, diyaloglardaki inanduıcılığı yok ikincisinde; Hayes'in gözden geçirdiği filmin müzığınde de o eski tadı bulamadık. Bizce sert polisıyelerden hoşlananlann filmi bu; tek fark kötülere atılan tokatin renginin ka- raolması. Bebek yüzlü bir caniHollywood'un bütün bebek yüzlü yıldızlan, sanki şartmış gibi, bir ke- re de olsa kötüyü oynamak için ya- nıp tutuşurlar. Şimdi de karşımıza Küçük Buda'mn, Speed'in, Mat- rbc'in yakışıklısı Keanu Reeves psi- kopat rolüyle çıktı. Baştan belirtelim, 'kötûler'm lis- tesine Reeves'in adı hiç mi hiç ya- kışmıyor; yorumu son derece zayıf ve inandıncı değil; filme bu anlam- da katkısı sıfır. ' Film ise son yıllarda se'ri cinayet- ler işleyen katillerin cirit attığı, man- yaklarm birbirini ezdiği piyasaya ye- ni bir şey getirmeden sadece taklit ederek ondan bundan bir şeyler ala- rak ayakta durmaya çalışıyor. Etkileyici yanı ise metropollerde- ki acımasızlık, kent insanınm vur- dumduymazlığı, duyarsızlığı ve ben- cilliğiyle ilgili açık açık tavır koyma- sı... Canılerin peşinde geçen zor yü- lardan sonra FBI ajanı Joel Camp- bell (Spader) sakin bir yaşam özle- miyle Los Angeles'tan Chicago'ya İzleylcl - The Watcher Yönetmen: Joe Charbanic / Senaryo: David Elliot, Darcy Mayers / Görüntü: Michael Chapman / Müzik: Marco Bettrami / Oyuncular: James Spader, Marisa Tomei, Keanu Reeves, Ernie Hudson, ChrisEllis/2000, ABD yapımı / 96 dakika. göçüp kendine yeni bir dünya oluş- turmayı deniyor. Campbell'in geçmi- şıyle ilgili sorunlan var ve psikolo- jik tedavi görüyor. Chicago'da baş- layan seri cinayetler ona Los Ange- les'ta başına bela olmuş bir caninin, David Allen Giffen'i (Reeves) anım- satıyor. Giffen Chicago'ya gelip Campbell'la bıtmemiş hesabmı ka- patmak amacıyla her gün genç bir kız öldürmeye başlıyor... Artık, Hitchcock'un rafıne geri- lim anlayışının geride kaldığını ve fastfood'yaşamaya koşullandınlmış kitlelerin tansiyonunun, yine hız yo- luyla ve teknolojik numaralarla art- tırılmaya çalışıldığını kabullenmek gerek. Yeni moda gerilımde senaryo- nun hafifliği ve yapaylığı pek sonın değil; Izleyici'deki gibi helikopter, otomobille kovalama sahnelerine benzer aksiyonla iş kotanhyor. Izleyici'nin hedefi, televizyon ek- ranında bu tip dizileri seyrederek bü- yüyen genç tüketiciyi, yine onlann zevkini iyi tanıyan bir videoklip yö- netmeniyle etkilemek. Keanu Re- eves'in de üyesi olduğu Dogstar gru- bunun klipleriyle ünlenmiş yönet- men Charbanic ise ilk uzun metraj- lısında, fazla açılmadan gerilimi ge- ce sahnelerinde ve kalabalık mekân- larda arayarak FBI ajanının tüm psi- kolojik sorunlannı, bir psikoloğun ağ- zından çıkan ve bilimselmiş gibi gö- züken birkaç cümleye ihale ederek durumu kurtarmaya çabalıyor. Keaou Reeves, tzleyid'de seri cinayetler işleyen bir caniyi canlandmyor. YENt BAŞLAYANLAR The 6th pay / 6. Gün Yönetmenlığini Roger Spottis- woode'un yaptığı fılmde başrolle- ri Arnold Schvvarzenegger, Micha- el Rapaport, Robert Duvall, Wendy Crewson, Tony Gokhvyn, Michael Rookerpaylaşıyor. Filrnin senaryo- su ise Cormac Wîbberiey ve Ma- rianne Merdavoy'a aıt. '6. Gün', Incıl'den alınan '\fe Tan- n insanı 6 günde yaratü' pasajına dayanıyor. Fihndeki dünyada in- san klonlamanm suç olduğu kabul ediliyor ve cezasımn 40 yıl hapis olduğu vurgulanıyor. Teknolojinin yok edici ve yanlış ellere düştüğü zaman neler olabileceğini ve tek bir adamın bu komploda yer alma- yı reddetmesini konu ediniyor. Ev hayvanlannın ldonlandığı, garip tadı olan meyvelerin yenildi- ği yapay bir dünyada yer almaktan hiç de mutlu olmayan sivil pilot, ka- nsı ve kızıyla sakın bir yaşam sür- mektedir. Bir akşam adamın evinde kendi klonunu buhnasıyla kâbus başlar. Aynca zengin ve İcötü niyetli bilim adamı Graham Weir'ın da sırlan- nı keşfetmesiyle, yaşamı için savaş- mak zorunda kalır ve karşısındaki katiller, tekrar klonlanabildikleri için ortadan kaldınlmalan mümkün değildir. Woman On Top/ Üsttekl Kadın Başrollerini Penek>peCruz,Mu- ri!k>Benrao,HarokiPerrineuJr.'ın paylaştığı filmin yönetmenliğini Fina Torres yapıyor. Filmde aşkı için kariyerinden vazgeçen ve daha sonra aşkın man- tıkla Ugisi ohnadığım keşfeden bir kadmın yaşamı anlatılıyor. Isabella çok güzel bir genç ka- dındır. Çocukluğundan beri bir has- talığı vardır ve bundan ancak bir vo- doo büyüsü ile kurtulabılmiştir. Ai- lesi Yemenja adlı ok tannçasına dua ederek onu bu dertten kurtar- mak istemişler, tannça da bu genç kıza çok iyi yemek yapma gücünü vererek avutmuştur. Isabella'nıntek amacı çok iyi bir şef aşçı olmak ve dünyaca tanınmaktır. Fakat ilk gö- rüşte âşık olduğu Toninho yüzün- den bu hayalleri suya düşer. Dışa- nda kanyerını yükseltebileceği ko- caman bir dünya ve kendisine âşık olabilecek pek çok erkek vardır. Fırsatlar ülkesi Amerika onu bek- lemektedir. Nihayet soluğu San Francisco'da alır. İZLEYİCİ CÖZÜYLE ERDAL ATABEK Paslar güzel de gol yok,.. "Dar Alanda Kısa Paslaşma- lar" iyi myetle yapılmış, iyıcıl insanlarm dünyasında yaşanan- lan aktaran bir fılm. Otantik kültürü yansıtmaya çahşmış, ama geçmişe özlemle bakmak uğruna yerel çatışmalar hayli yumuşatılmış. Oysa, kasabada yaşayanlar bilir, oralarda çok sert çelişkiler, çok acımasız ça- tışmalar yaşanır. Belki bunlann bir bölümü güler yüzler arkası- na gizlenir, söylenmesi gereken sözlerin arkasma saklanır. An- cak kasabalarda yaşanan kıs- kançlıklar. özlemler, gizli reka- betler, kentlerde görülenlerden çok farklıdır. Çünkü, kasaba in- sanlan çok yakm mesafelerde ya- şayan insanlardır, paylaştıklan hayat da hem birbirlerinin için- de hem de hepsinin gözieri önün- dedir. Kasaba yaşamını veren filmler, çok önemli bir düşün- sel hazırlık sürecinden geçerek hazn-lanmalıdır. Fihn, futbol oyunuyla hayatı karşılaştırma temasma dayan- dınlmış. Esnafsportakımı, ama- tör bir futbol takımı. Teknik di- rektörleri, olgun bir ağabey olan Hacı (Savaş Dinçel) Her zamanki yüksek performansıyla oynayan Savaş Dinçel, insancıl davramşlanyla, sorun çözme- yi amaçlayan tutumuyla, kahırlı haya- tıyla fılmin önemli karakteri. Kaleci Su- at da duyarlı yapısıyla futbolun keyfıy- le umarsız aşkını birlikte yaşayan ka- saba delikanlısı (Erkan Can). Müjde Ar, kasabanın kötü kadını rolünde ama, yüreği çok temiz. Takımın başkanlığı- m yapan fuıncı Hamdi, onun arkada- şı oyunculann başansım yükseltiyor- lar. Fihnin oyuncu kadrosu çok iyi bir oyun çıkanyor, birbirlerini tamamlı- Serdar Akar'm ikinci uzun metrajh yönetmenKk denemesinde Erkan Can Esnafspor'un kalecisi yorlar. Rafet El Roman da, transfer edilen oyuncu Serdar rolünde başan- lı. Genç bayanlar, kasabalı genç kızla- n çok iyi özümsemişler. " Hayat fena halde nıtbola benziyor. Hem kişisel yetenek gerekrvor hem de iyi bir takımın olacak. İyi bir takımın yoksa ne yapsan başarılı olamazsın."' Bu görüş fılmde sık sık yınelenıyor. Ge- reksiz yerlerde uzun ve önemli konuş- malar yanlışı ne yazık ki fiknde önle- nememiş. Ama hepsinden önemlisi, filmde "çeüşkilerin. çaüşmalann, ge- rinmin ohnaması >a da yeterince veri- lememesi". Sınemanın en önemli öğe- si olan "çelişki-çaaşma-gerilim'' filmde göriilemiyor. Bu neden- le de izlerken bir dost mektubun- dan kasabadaki hayatı okuyor duygusuna kapıhyorsunuz. Yer yer duygusal sahneler, yeryer ko- mik olaylar, yer yer gerilim ön- cesi beklentiler görülüyor ama, arkasından gehnesi beklenen çelişkiler, çatışmalar, gerilim yok. Oysa her kasabada bu çe- lişkiler de vardır, çatışmalar da vardır, gerilim de vardır. Eğer ha- yat futbola fena halde benziyor- sa bu nedenlerle benziyordur. Fınncıyla çırağı arasında, teknik direktörle oyuncu arasında, er- keklerle kadmlar arasmda. ge- linlik kızlann kendi arasmda; annelerle kızlar, babalarla oğul- lar arasmda hem de ne çok çe- lişki, ne çok çatışma, ne çok ge- rilim vardır. Bunlarfilmdene- redeyse yoka indirgenmiş, hayat ufak tefek anzalar yanmda yo- lunu bulup akan bir su gibi ge- çiyor oluvermiş. Filmin başka bir özelliği de hiçbir şeyin (düğün hariç) bir sona erişememesi. Su- at'ın kıza gönderdiği mektuplar kapı eşiğinin altından kayıp gidiyor, Hacı'mn aşkı karşılıksız kalıyor, fut- bol takımı şampiyon olamıyor. Fikn- deki her şeyde biryanda bırakılmışlık, istenene ulaşamayış, düşünüleni yapa- mayış görülüyor. Hacı'mn ölümü bile beklenmedik bir zamanda oluyor. He- le de ölürken söylediği uzunca tirat, ölü- münden sonra Ermeni olduğunun an- laşılışı. Filmde kötü şeylerden bilerek uzak kalmak istenmiş gibi. Oysa sinema, başından sonuna kadar günahın öykü- südür. Itirafedecek bir günahınız yok- sa fılm yapmasamz da olur. Harold Pintep'm 'Eve Dönüş' adlı oyunu Fransa'da sahnelend • PARİS(AFP) -Ingiltere'mn en önemli tiyatro yazarlarından Harold Pinter'm 'The Homecoming' (Eve Dönüş) isimli oyunu tarihi Comedie Française Tiyatrosu tarafmdan sahneye kondu. Oyun, aralannda Fransa'nın kültür ve sanat alanında söz sahibi pek çok kişinin de bulunduğu seyircinin büyük beğenisini kazandı. 'Le Retour' ismiyle Fransızcaya çevrilen oyun. daha önce 1966 yılında Paris'te sahneye İconulmuş, ancak 17. yüzyılda Moliere tarafından kurulan Comedie Française Tiyatrosu'nun yabancı oyun yasagı nedenıyle bu tıyatroda sergilenememişti. Kosova Antatör Tiyatro Festivali • FERİZOVtK (AA) - Kosova'daki kriz ve savaş nedeniyle son yıllarda yapılamayan geleneksel amatör tiyatro festivali, Ferizovik'te yeniden düzenlenmeye başladı. Festivalde, Kosova'mn çeşitli kentlerinden amatör tiyatrolann katıldığı bir yanşma düzenlendi. Yanşmada, 'Tiyatroda Bu- Yaşam' adlı oyunla Prizren Amatör Türk Tiyatrosu birinci oldu. Courtney Love'ın yeni fHmi • LOSANGELES (AFP)- Courtney Love, Hollywood efsanesi Texas Guinan'ın yaşammı anlatan 'Hello Suckers' adlı filmde oynayacak. Yönetmenliğini Scott Elliott'un yapacağı filmin senaryosu, Louise Berliner'in 'Texas Guinan, Queen of the Night Clubs' adlı kitabına dayanarak David Henry Hwang tarafmdan yazıldı. Martin Scorsese'nin yapımcılığım üstlendiği filmde, Courtney Love dönemin şarkılannı seslendirecek. Hababam Sınıfı yeniden beyazperdeye aktarılıyor • Kültür Servisi - Rıfat Ilgaz'm ölümsüz klasiği Hababam Sınıfı, Arzu Film tarafından yeniden beyazperdeye aktanlıyor. FUm, televizyon, tiyatro, sinema ve müzik dünyasının ünlü -,(/lt -. isimlerini bir araya geören yeni kadrosuyla - • haziran aymda yeniden çekilecek. Hababam Sınıfı daha önce Ertem Eğilmez tarafından beş kez ve Kartal Tibet tarafmdan da bir kez perdeye yansıtılmıştı. Fransız ressam Beatrice Mazzuri İstanbul'da • Kühür Servisi - Mimar Sinan Oniversitesi'nin konuğu olarak Türkiye'ye gelen Fransız ressam Beatrice Mazzuri 'nin yapıtlanndan oluşan ve 26 Aralık'a dek sürecek olan sergi bugün saat 18.00'de Mimar Sinan Üniversitesi Resim Heykel Müzesi'nde açılıyor. Aynı zamanda sanat tarihi profesörü olan Mazzuri, saat 14.00'te Fındıklı'daki Mimar Sinan Üniversitesi Oditoryumu'nda 'Milenyumda Batı Sanatı' konulu bir de konferans verecek. Lirik ekspresyonizm akrmında smıflandınlan sanatçı, eserlerinde Doğu'nun tüm heyecamyla Batı'mn katı ciddiyetinin bir arada olmasıyla tanımyor. BUGÜN • ALMAN KÜLTÜR MERKEZİ'nde 3. Uluslararası Uzakdoğu FUm Festivali kapsamında, saat 12.00'de 'KmmzıFenerler', saat 14.15'te 'Bozkurt' ve saat 16.30'da 'Cennet Yaratıklan' adlı filmler izlenebilır. (249 20 09) • İSTANBUL KÜLTÜR ÜNtVERSİTESt'nde Arzu- Metin Ülkfl ikilisinin 'Piyano tküisi Resitaü' izlenebilir. (639 30 24) • tŞ SAJVAT'ta saat 19.30'da cazcı Daw Brubeck'in konseri izlenebilir. (454 15 55) • BABYLON'da saat 23.00'te John Sunnan Quartet'in caz konseri izlenebilir. (292 73 68) İNSAN HAKLARI 2000'DE BUCÜN • 12.00 ve 18.00'de Yeşilçam Sineması'nda Goran Paskaryeviç'in 'Barut Fıçtsı' adlı filmi izlenebilir. • Saat 15.00 ve 21.00'de Yeşilçam Sinemasfnda Ademir Kenovie'ın 'Kusursuz Çember' fihni gösterilecek. • Saat 15.00'te AKM Sinema Salonu'nda Gert Corba'nın 'Kandiç ve Surroi', RobBrouwer'in 'Kolombrva: BUme Hakkı' ve Ingrid Gavshon'un 'Öhunle Yüzleşmeden Sonra Yaşamla Yfizkşme' adlı filmleri ızlenebilir. • Saat 17.00'de AKM Sinema Salonu'nda P. Zalica, İ. Arnautalk, A. Kenoviç, M. Idrizoviç ortak çalışması 'tnsan. Tann, Canavar: Saraybosna', Fransız Kültür Merkezı'nde de 'Bir Katnamm Aydınlaülması-100 Mihon Mayına Karşı 10 Film' ve 'Gündeliklrkçuık'(12 kısa film) gösterilecek. • Saat 19.00'da AKM Sinema Salonu'nda Stefan Jarl'm 'Doğanm tntikanu', Fransız Kültür Merkezi'nde ise LaurantCantet'in'İnsan Kaynaklan' adlı fihni izlenebilir. • Saat 19.30'da Bilgi Üniversitesi'nde Hûseyin Karabey'in 'Boran', Özlem Gûngör'ün 'Varsaynn Mahkûinlan'. Kazun Öz'ün 'Toprak' ve Ajfer Ergun'un 'Türkiye'nin Çügın Anneleri' filmleri gösterilecek. • Saat 21.00'de Düşün Sahnesi'nde Nâznn Hikmet in 'Bir Çift Sözümüz Var Aşka Dair' adlı oyunu izlenebilir. (292 52 52)