Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı Orhan Erinç 0 Genel Yayın Koordınatonj Hikmct Çetinkaj a 0 Yazıışlen Müdüru tbrahim Yüdız 0 Sonımlu Müdûr Fikret İlkiz 0 Haber Merkezı Müduru: Hakan Kara • Göısel Yönetmen: Fikret Eser lstihbarat Cengiz Yıldınm0 FkonomıÖzlem Yüzak 0 Kultür Handan Şenköken 0 Spor Abdülkadir Yücelman 0 Makaleler Sami Karaören 0 Duzeltme Abdullah Yazıcı 0 Fotoğraf Erdoğan Köseoğlu 0 Bılgı-Belge Edibe Buğra 0 Yun Haberlen MehmetFaraç Yayın Kurulu llhan Selcuk (Başkan), Orhan Erinç, Oktay Kurtböke Hikmet Çetinkaya, Şdkran Soner, tbrahim Yıldız, Orhan Bursah. Mustafa Balbav Hakan Kara. Ankara Temsilcısi. Mustafa Balbay Atatürk Bulvan No 125, Kat-4, Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020(7 hat), Faks 4195027 0 tzmır Temsilcısi. Serdar Kızık, H ZiyaBlv 1352 S 2/3Tel:4411220, Faks 4419117 0 Adana Temsilcısi: Çetin Yiğenoğlu, inönüCd. 119 S Nol Kat I.Tel 363 12 II, Faks-363 12 15 Muessese Müdürü. Cstfla Akın« 9 Koordmatör Ahmet Korufcan • Muha- sebe Bülent \cner 01dan: HBsevin Gürtr* Bılgı-lşkm N«il İMİ • Bılgı- sayar Sıstem Mörfivet ÇlerOSabş: FariktKnzı MEDYA C: • Yönetım Kunılu Başkanı - Genel Mudür GSIbin Erduran • Koordınator Reha l}itman • Genel MûdûrYardımcısı SevdaÇobaa Tel 514 07 53 - 5139580-513846Ml,Fak5.5B8463 YıvmİB>an ve Rasan: Yenı Gûn Haber \jansı, Basuı ve Ya>Tncılık A Ş Tûrkxajı Cad 39 41 Cagaloglu 34334 tstanbul PK 246 - Sııkeo 34435 Istanbul Tel ((K212) 512 05 05 (20 hat) Faks (0 212)513 85 95 www.cumhuriyet.com.tr 12 HAZIRAN 1999 tmsak:3.23 Güneş: 5.24 Öğle: 13.11 Ikindi: 17.09 Akşam: 20.43 Yatsı: 22.35 KKTC'de casinolara sıkı denetim • LEFKOŞA(AA)- Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti'nde K.KTC, Ulusal Bırlik Partisi (UBP)-Toplumcu Kurtuluş Partisi (TKP) koalısyon hükümetı, casıno izınlenne yenı şartlar getırdi. Bakanlar Kunılu tarafından onaylanarak Meclis'e sevk edilen ikı yasa tasansıyla kumar oynayan KKTC vatandaşlanna uygulanan cezalann arttınldığı ve casinolara ağır vergiler getırildiği belirtildi. Çanta'da çevre kattiamı • İstanbul Haber Servisi - Çanta Belediye Başkanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, belediye sınırlan içerisınde bulunan 8 bin dönüm araziye "maden arama ruhsatı" alan KİTAŞ şırketinin, bölgede çam ve servi ağaçlanndan oluşan ormanlık alanı ve içme suyu ihtiyacının karşılandığı kaynaklan yok etmeye başladığı belirtildi. Açıklamada, bölgede Silivri ve Selimpaşa beledıyeleri tarafından büyük bir orman alanı tahrip edilerek katı atık çöp depolama alanı hazırlanmakta olduğu kaydedilerek yapılan bu çevre katliamının kınandığı bildirildi. Adana ve Sıvas'ta deprem • Haber Merkezi- Adana ve Sıvas'ta dûn deprem oldu. Sıvas'ta dün sabah meydana gelen ve 2'şer dakika aralıklarla üç kez meydana gelen depremde, ilk sarsıntı 2, ıkinci sarsıntı 3.9, son sarsıntı ıse 4.3 şiddetinde kaydedildi. Merkez üssü Şarkışla ilçesi olarak belirlenen depremde ölen ya da yaralanan olmazken bir caminin minaresi yıkıldı, bazı evlenn duvarlannda da çatlaklar oluştu. Adana'nın Kadirlı ilçesi ve civannda meydana gelen depremde de can ve mal kaybı olmadı. Saat 02.25'te meydana gelen depremın aletsel büyüklüğü 4.3 olarak belirlendi. Spor Sadece Almanya'da yılda 750 kişi bisikletiyle yaptığı trafik kazalannda yaşamım yitiriyor yaparken sakatLanmayınÇeviri Servisi - Spor kazalan ve yaralanmala- n, havalann ısınmasıyla yenıden gündeme geldi. Uzmanlarbiryandan sağ- lıklı yaşam için spor ya- pılmasını önerirken di- ğer yandan da spor yapar- ken doğabilecek sakat- lıklara dikkat çekiyorlar. Almanya'da spor ya- panlar arasında bisiklet ve roller kullananlarla, tenis ve golf oynayanlar en büyük yaralanma ns- kini taşıyorlaT. Bisiklet ve roller'da carpma, düş- me ve trafik kazalan ne- deniyle ölümler ve yara- lanmalar meydana gelir- ken, tenis ve golf vücu- dun neredeyse her yanın- daki kaslarîn zedelenme- sı ve yırtılmasına yol aça- bılıyor. Sadece Alman- ya'da yılda 750 kışi bısık- letıyle yaptığı trafik ka- zalannda yaşamını yiti- nyor, 2 bin kadar süriicü de ağır yaralanıyor. Rol- ler kullananlardaayak bı- leğı burkulma ve kınkla- n, yaralanmalar arasın- da birincı sırayı alıyor. Roller kullananlann ke- sinlikle dizlik ve kolluk takmalan öneriliyor. Uzmanlar bisikletin çok uzun süreler kulla- nılmasına da karşılar. Uzun süreli kullanım so- nucunda el ve ayak bı- leklerinde sinir ezılmesı nedeniyle şişmeler ve parmaklarda uyuşukluk hissi görülebileceği gibı dakikada 90 defadan faz- la pedal çevrildiğınde de menüsküs ya da dizde benzen eklem aşınmala- n oluşabilıyor. Diz ve ayak bileğinde burkulma ve aşınmalarjogging (tem- polu yürüyüş) yapanlarda ve futbol oynayanlarda da sık sık rastlanan yaralanmalar arasında bulunuyor Futbol oynayanlarda aynca sıklık- la menüsküse de rastlanıyor. Ayn- Spor kazala ca bacak kaslanna, dızlere ve bı- leklere bınen aşın yük nedeniyle ayak ve bacak ağnlan da görülüyor. Tenis de sanılanın tam aksıne cid- dı kas sakatlanmalanna yol açan bir spor tûrü. Boyundan ayak bilekle- nne ve topuklara kadar kas yırülma- ları. zedelenmelen ve ozeihkie dır- seklerde kemık deformasyonuna kadar varan eklem aşınmalan ama- törtenisçılenn karşılaştıklan sorun- lar arasında sayılıyor. Golf ıse bu sporlar arasında en zararsızı olarak nıtelenmekle birlikte, boyun/sırt/bel (omurga') rahatsızhğı olanlarda ve önceden adalelerinde zedelenme ya da yırtılma bulunanlarda tehlike do- ğurabilıyor Başlangıç vuruşlann- dakı yanm dönüşler sırasmda da sırt kaslannda veomurgada cıddi ha- sarlar oluşturabiliyor. Masa başuıdaçok oturmakhasta ediyor SAADETUSLU Çalışma hayatının aynlmaz parçalan halıne gelen bilgisayarlar, kullanıma bağlı hastalıklan da beraberinde getiriyor. Yaydığı elektro manye- tik alanın neden olduğu hastahklar yanında bıl- gisayar başındakı oturuş bozukluğundan kay- naklanan rahatsızlıklar da giderek artıyor. Buna bağlı boyun ve kol hastalıklan, ışle ilgılı en önem-» li 10 sağlık sorunu arasında kabul edılıyor. tstanbul Tıp Fakültesı Fizik Tedavi Bölü- mü'nden Prof. Dr. Enıel Yüdız Özcan. uzun dö- nemde aynı hareketı tekrar tekrar yapma sonu- cu ortaya çıkan kas-iskelet sıstemı hastalıklan- nın büro çalışanlannda ciddi sorun olduğunu söyledı. Özcan, hastalıklann baş,, boyun, omuz- lar, kollar, el bıleklen ve ellerde agn, tutukluk, güçsüzlük, uyuşma, titreme, kramp gibi belirtı- lerle ortaya çıktığını belirtti. Emel Özcan. risk gruplannı ise şöyle sırala- dı: "Uzun süre oturarak çahşanlar, bilgisayar klavyesi kullananlar. daktilocuİar, telefon opera- törleri. gazete yazarlan. endüstride montaj işçi- lerl paketleme işçikri, metal işçilerv siipermar- ket kasiyeneri." Emel Özcan. "Bilgisayar kulla- nanlann >üzde 50'sinde görülen hastalık el bile- ği ve elde ağn, uyuşma, kanncalanma ve güçsüz- lükgibi befirtilergösterir. Vazar\eeditörterin \ üz- de 40'ında el bileği ve elde sakat bıraktcı bu be- ürtiier vardır. 1991 «lında ABD'de 5 miKon kişi bu hastahktan yakınryordu" dedı. Bilgisayar kullanımının çocuk yaşlara inme- sıyle hastalığın ilerikı yıllarda görülme sıklığı- nın daha da artacagını vurgulayan Prof. Özcan, buna karşı ciddı eğitım programlannın geliştı- nlmesini istedi Büroda calısırken nelere dikkat etmeliyiz? Ekrana sürekli bakmayın tstanbul Haber Servisi - Günün en az 8 saatini geçirdiğımız büro ortammda hastalıklara karşı basit önlemler alınabılir. Özellikle gün içinde devamlı bilgisayar başında oturması gerekenlerin dikkat etmesi gereken bazı noktalar şöyle sıralanıyor: • Oturduğunuz sandalye ve masanızın size uygun oimasına dikkat edin. • Sandalyenin sırtı yüksek olmalı, oturulan yerle açısı 85-120 derece arasında ayarlanabilmelidir. Urünü yeniliğjn arkasma degıl, ılı e-posta : tan (a prizma. net. tr Oturuş şeklınizi zaman zaman değiştirin. • Oturma sırasmda bel çukurunuzu bir destekle desteklejin. Otururken kalçalarınızın arkaya da>anmasına ve ayak tabanlannızın yere değmesine dikkat edin. • Kullandığınız birimler, ekran ve evrak tutacağı önünüzde bulunmah, ekranla dökümler aynı uzaklıkta ve birbirine yakm olmalıdır. • Ekran üst seviyesi gözlerinizin se>iyesinde bulunmah, ekranın gözden uzakhğı 40-70 santimetre olmalı. • KJavyeyı kullanırken el bıleğinizle elinizi düz bir çizgi üzerinde ve dirseğinizi 90 derece açıyla tutun. Elinizi aşağı doğru eğmeyın, yukan doğru yükselmeyin. El bileğinizi masaya veya klavyeye dayamayın. • Ekrana sürekli olarak bakmayın. • Her yanm saatte birkac, dakika bilgisayann karşısından kalkarak ara verin. • Masa başında otururken yapabileceğiniz boyun, omuz, kol ve el kaslanm güçlendirici ve gerginliği azaltıcı egzersizler yapın. • Düzenli spor ya da egzersiz yaparak kondisyonunuzu iyi durumda tutun. • Odanm yeterınce ıyi ışıklandınlmasına dikkat edin. MESELA DEDİK ERDAL ATABEK Beyniniz ne tarafta?.. "Beyninizin ne tarafta ot- duğu" artık çok önemlı sa- yılıyor. "SolbeyiııB"lerin sö- zel ve sayısal becenlere yat- kın olduğunun anlaşılması teknik alanda, metotlu ça- lışmalarda öncelık taşırken "sağ beyinB"lenn olayın bü- tününe baktıklannın anla- şılması. yaratıcı ve sanatsal beceriler işe başka bir boyut eklıyor. Böylece "teknikso- run çozücü" sol beyin, "sa- natçı w yarana" sağ beyin- den aynlıyor. Yakın bir ge- lecekte eleman arayan ilan- lardaaranan nıteliklerin için- de "beyninizinnetarafta ol- duğu" da sorulacak gibı gö- rünüyor. Aıtıa, bu iş.i incele- yenler konunun pek başın- da görünüyorlar. Bizim gi- bi beyin konusunda uzman- laşmış toplumlardan daha çok öğrenecekleri var. Biz- de hayatın kolayını bulmuş öyle beyınler var ki, bu ışin uzmanı sayılan merkezlere fark atar. Bakaiım, bunlan duymuşlar mı 9 Aklı bir karış havada'lar... D unu duydunuzmu baka- D lım beyin avcılan? Bu beyin ne soldadır ne sağda, baştan bir kanş yukandadır. Hesaba kitaba boşvermiştır, ellerinı pantolonun cebine sokmuş gezinmektedir. Ya- ratıcı oimasına yaratıcıdır, ama ne konuda yaratıcı ol- duğunu kendisı de bilmez. Aslında kendisini keşfede- cek bir beyin avcısını bek- lemektedir. Öyle derslerle falan pek ilgilenmedığinden okulla arası orta şekerlidir. Ama gezmenin tozmanın profesörü olmuş durumda- dır. "Kaktınm mühendisli- ğj", ünıversıtede bir kürsü durumuna geldiği zaman akademik kanyere bile gire- bilir. Kimi zaman arabalıdır, trafıkte sörf yapar. Kimı za- man ada vapurundadır, key- fıne bakar. Her yerde her za- man olabilir, çünkü plandan programdan hoşlanmaz, kendini hayatın doğal akışı- na bırakmıştır. Hiçbir ciddı projeyle beynini yormadığıiçınbe- yinde yorgunluk belırtileri hiçbir zaman görülmez. Ne sorsanız gırgır bir cevabı vardır; balan gırgın çok sever. Geyık mu- habbetinde üstüne yoktur. Ama tek- nolojıyle arası çok iyıdir. tnternet'te geyik yapar, dal- gasını geçer, keyfıne bakar. Pekâlâ, "bu beyin ne işe ya- rar?" dıye sorarsamz, bız de "inceJenmeyeyarar" de- nz. Insan be>Tiindekı yakla- şık 14 milyar hücrenin na- sıl olup da sürekli istiraha- ta sevk edilmesi gerçekten de ıncelenmeye değer bir olgu sayılmalıdır. Aklı belden a$ağıda çalışanlar... n u beyinler de çok dıkka- D te değer bir olaydır. Be- yin üzenne çalışan uzman- lar mutlaka bu beyinlerle il- gılı yoğun bir çalışma yap- malıdırlar. Çünkü, dünya- nm bütün işlennı biryanabı- rakıp da aklıru fikrinı belden aşağıya vermek önemlı bir özellıktir. "Akh belden aşa- ğıya çaltşanbr''ın işı gücü sekstir. Konuşma- lannın büyük bö- lümiinü kadınlar oluşturur. Zira bu beyin sahıplerinin büyük çoğunlugu erkektır. Arökku- lak venrseniz, sı- ze pek aynntılı, işeyararulığıkuş- kulu bilgı venr- ler. Kendı arala- rında bütün ko- nuştuklan bu ış- lerdir. Gazete okuduklan zaman ılgılen- diklen haber "Vıagra", ilgi duyduklan resımler çıplak kadm fotoğraflandır. Ne kı, bu olay evrensel olup bütün dünyadagörülmektedir. Bi- ze özgü bir üstünlük sayıl- masa da bızdekı oranının epeyce yüksek olduğuna kuşku yoktur. Bu beyinler realıst gibı görünürse de as- lındahayal güçlen çok yük- sektir. Bu da, sağ beynin aşa- ğı inışı gibi bir durumu ak- la getırmektedır. Konuşma- lanna bakılırsa hepsı birer Don Juan'dır, ancak dene- yımlen paralı cınsindendır, gen yanı da hayallerin kolaj- lanndan oluşmuştur. Aşın karbonhidratla beslenmenin böyle etkıler yaptığı da öne sürülmüşse de aslı pek an- laşılamamıştır. Dünyada böylelerinin çok olması yü- zünden gazeteler, dergiler çıplak kadın fotoğraflanna yer vermenın yarannı bılir- ler. Anlaşılan, bu beyinlile- rin araştınlmasında buluna- cak sonuç lar dünyada nüfus artışı sorunuyla AIDS has- talığının geleceğine ışık tu- tacakur. Sıfır kllometre beyinli'ler... T leride takma organ döne- 1 mı açılıp da "beyin gale- rfleri" çalışmaya başlayınca "ikincielbevinler'', "azkul- lamunış beyinler'' yanında "sıfir kilometrebeyinler" de satılacaktır. Kendilenne dert çıkma- sını istemeyenler herhalde "sıfır kflometrede beyin"le- ri tercıh edeceklerdir. Öyle ya. "az kuOanılnuş beyüT alırsa nasıl bir beyin aldığı- nı bilemeyecek, bu beynin nasıl kullamldığı, nerede kul- lanıldığı konusunda bilgile- n olamayacak, böylece de hangi dertlerin başına gele- ceğini bilemeyecek olan all- cı. "sıflr kilometre beyin" alarak rahat etmek isteye- cektir. tşte o zaman "srfir kilo- metre beyin" sahipleri iyi bir paraya kavuşa- caklardır. "Peld, kendilerineyapa- cak?" dıye soru- lursa, onlannzaten beyinlerinikullan- madan yaşadıkla- n. bu yüzden de pek rahat ettikleri gerçeği ortaya çı- kacaktır. Buyrun bakaiım beyin av- cılan, birazdaşap- kalannızı yiyın. akıllı etiket !• itrmokromı» -ı w bi' â ^ S ? i soğumadan önce soğuduktan Türkive'nin ilk ve tek ısıya duyarh terrnokromik etiketi Troy şişesınin arkasında. Şişeyi buzdolabına ko)un ve bekleyin. İçmek için ideal soğukluğa ulaştığında, akıllı arka etiket üzerinde açık mavi bir termometre ve "sağlığınıza" yazısı belirecek. İşte o zaman Troy un benzersiz lezzetinin. kaymak gibi köpüğünün ke^fıni daha iyi çıkarabilirsiniz.