Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 31 ARALJK 1999 CUMA
14 i l U l \ kultur@cumhuriyet.com.tr
• > &
'Güneşe Yolcıılut\" - \eşiın l staoğltı 'Lnla ve Bilidikid'- K. Ataman '3. Savfa" - Zeki Dcmirkııbuz 'Mavıs Sıkıntısı' - Nuri Bil«e Ce\ lan
99'a damgasını vuranlar
.«.m.ent
nun), Belgesel Özendirme
Ödülü Alnıila Öter, Kemal
Çipe ve Ayşem Ergin'ın \ o-
nettiğı 'Bu Seçim Bitmez',
Kurmaca Odülü: EbruYapt-
a (Kıyıda), Jüri Özel Ödü-
lü: Özgür Poyrazoğlu, Mu-
barrem Tırmık, Ozgür Uğ-
raşAkgün'ün yönettıği 'Son
Gûlen lyi Gûler'ın oldu.
Özendirme Ödülü ise Mus-
tafa Ünal'ın yönettiği 'Ne-
reye' ile Recep Akar'uı yö-
rettıği 'Yansuna' adh filmle-
re venldi.
TİYATRO
Devlet Tiyatrolan, kuru-
luşunun 50. yılında da yö-
netsel sürtüşmeler yaşadı.
Ankara Devlet Tiyatrolan
Müdürü Lemi Bügin'in ve
lstanbul Devlet Tiyatrolan
Müdürü Nesrin Kazanka-
ya'nın görevden ahnması 50.
yıl kutlamalanna gölge dü-
şürdü. Devlet Tiyatrolan ve
20. yıluu kutlayan lstanbul
Devlet Tiyatrosu sanatçüa-
n, çağdaş ve özerk bir yapı-
ya kavuşmak için yeniden
yapılanma çalışmalannı baş-
lattı.
27 Mart Dünya Tiyatrolar
Günü'nde özel tiyatrolann
sponsorsuz perde açamadığı
ve devlet yardımının sembo-
lık rakamlarda kahnası konu-
şuldu. Bu yılkı Dünya Tiyat-
rolar Günü bildinsini Müj-
dat Gezen hazrrladı. Aynı ta-
rihte Müjdat Gezen Sanat
Merkezi (MSM) tarafından
ilk kez MSM Sanat Ödülle-
ri verilmeye başlandı. 17
Agustos deprem felaketi son-
rasında özel tiyatrolar
yardım için oyunlar
sahnelediler.
Kent Oyuncula-
n'mn sahnelediği Çe-
hov'un 'Marü'sı ve
Beşiktaş Kültür Mer-
kezi Oyunculan'nın
sahnelediği YıknazEr-
doğan'ın yazdığı ve
yönettiği 'Sen Hiç
Ateşböceği Gördün
mü?' adh oyun bu yıl
pek çok ödülün sahıbi
oldu.
11. Uluslararası ls-
tanbul Tiyatro Festi-
vali, Ahnan romanriz-
minin öncüsü sayılan
Goetbe'nin doğumu-
nun 250. yıh kutlama-
lan nedeniyle açılışı,
Katalan La Fura Deb
Baus topluluğunun
'F@ust Sürüm 3.0' adlı oyunuyla yapti.
Festival yönetimi, 'F@ust Sürüm 3.0'
ile, FlashTV'nin gerici zihniyetine ve oyu-
nu karalama kampanyalanna hedef oldu.
Festivalde yer alan dığer Faust yorumu ise
dünyaca ünlü Polonyalı yönetmen Ja-
nuszÛîsnievski'nın Düs-
seldorfer Schauspielhaus
topluluğu ile sergiledığı
'Faust'tu. Festival, ilk kez
uluslararası ortak bir ya-
puna, Türk oyuncular ve
Yunan Attis Tiyatrosu bir-
ükteliğiyle Tiyatro Ohm-
piyatlan'nın da başkan-
lığmı yapan Theodoros
Terzopoulos'un sahnele-
diği 'Herakles Üçleme-
si'ne imza attı ve oyunun
dünya prömiyeri Istan-
bul'da gerçekleştirildi.
Festivale ilk kez Güney
Amerika'dan bir topluluk,
Brezüya'dan Macunaima
Topluluğu katıldı ve ün-
lü yönetmen Antunes FD-
ho'nun yönetmenliğinde
'Truvalı Kadmlar' oyu-
nunun dünya prömiyeri
yapıldı.
Ankara Sanat Tiyatro-
su (AST), kuruluşunun
35. yıhnda Rutkay Aziz'in
yönetmenliğinde Ariel
Dorfinan'ın 'KayıpJar1
' ve
Metin Balay'ın yorumla-
dığı MoHere'in 'Yobaz'
oyununu ve yazıp yönet-
tiği 'Inadma Yaşamak'ad-
h oyunlannı sahneledi.
'Sen Hiç Ateşböceği Gördün mü?'-BKM Oyunculan DostlarTiyatrosu Gen-
SINEMA
Tûrk sıneması bu yıl altın çağını yaşa-
dı. Bırçok yenı yapım hem yurtiçinde
hem de yurtdışında öneralı başanlar ka-
zandı. Neredeyse her ay yeni bır Tûrk
filmı görme şansına eriştiğimiz 1999 yı-
lı hem izleyicıleri hem de yüksek gişe ha-
sılatian ıle yapımcı ve yönetmenleri hoş-
nut etu. Yatnızca yıllannı sinemaya ver-
miş yönetmenlenn değil, birçok genç yö-
netmen de filmleri ıle ızleyiciye ulaşma
şansını yakaladı. Türk sıneması 2000 yı-
lına umut ve sınema dolu olarak ginyor.
1999 yılında yönetmenliğıni Şerif Gö-
ren'nın yaptığı, senaryosu YıhnazGüney
tarafindan yazılan YoL 17 yıl aradan son-
ra Türkıye'de ılk kez gösterime gffdr.
Sinan Çetin'in yönetmenhğini yaptığı
Propaganda, Kutluğ Ataman'ın yönetti-
ğı Lob ve Biüdikid. FerzanOzpetek'ın y ö-
nettığı Harem Suare ve genç yönetmen
Yeşim Ustaoğhı'nun Güneşe Yokuluk ad-
lı fılmlen, yurtdışında göstenme gırdı ve
bırçok festivalde ödül kazandı.
Zeki Demirkubuz son fılmı 3. Sayfa ile
büyûk beğenı toplarken. Tomris Giriffi-
oğİu variık vergisini konu eden SaDam Ha-
nımın Taneleri filmı ıle tartışmalara yol
açtı. 1999 yılıntn son aylannda birbıri
ardına göstenme gıren Reha Erdenl'ın yö-
netmenliğini yaptığı Kaç Para Kaç, Na-
ri Bilge Ceylan'ın yönettıği MayısStknı-
tısı ve Mustafa AİOoklar'ın tartışmah fil-
mı Asansör. Türk sinemasında yer alan
ilginç filmler arasındaydı.
Bu yıl aynca birçok genç yönetmen
de filmlerini izleyiciye ulaştırma olana-
ğı buldu. Kudret Sabancı'nın yönetmen-
hğini yaptığı Laleü'de Bir Azize. T\ırgut
Yasalar'ın LeopannKnyruğu ve BiketÜ-
hannın yönettıği Kayıkçı filmleri, genç
yönetmenlenn ilginç yapımlan arasında
yer aldı.
1999'da yıllardır sinema uğraşlannı
sürdüren AüfYdmaz. ZekiÖkten, Yavuz
Özkan. Tunç Başaran gibi emektar usta-
larla Sinan Çetın. Orhan Oğuz, Ümh El-
çi. lsmafl Güneş gibı bır sonrakı kuşak ar-
dından genç ve taze bir yönetmen toplu-
luğuyla bırlıkte olduk Zeki Demirku-
buz, Mustafa Atookfatr, Tomris Giritfioğ-
lu. Biket llhan. Yeşim Ustaoğhı. Kathığ
Ataman, Ferzan Özpetek. Nuri BügeCey-
lan. Reha Erdem. Gani Müjde, Necef
Uğuriu, Kudret Sabancı. Gürsel Ateş,
Bora Toğay, Canan Gerede ve başkalan.
1999'da sınema dünyasına yerleşmeye
başlayan yeni yetenekleri selamladüc.
Bunlann arasında Mustafa L'ğurtu, Uğur
Pohrt, Burak Sergen, Zafer Algöz, Meh-
metAii Alabora. TorakSergea GüvenKı-
raç. Ruhi San. Rafet el Romaa MeHeın
CumbuL BaşakKöktüaya, ZuhalGencer.
NOüfer Açıkahn. Benou YıkhnmlaroyŞHi-
cu kuşağının ön sıralannda \ anşıyor.
Çağdaş Sinema Oyunculan Derneği
Ödülleri: En lyi Kadın Oyuncu Ödülü: \B-
da Kaymakçı (Yara), En lyi Erkek Oyun-
cu Ödülü: Burak Sergen (Ağır Roman),
Jüri Özel Ödülü: HaMun Boysan, Erkan
Can, Yıkhray Şahinler ve N'aci Taşdöğen
(Gemide). Onur ödülü, 50. sanat yılinı kut-
layan Yüdız Kenter'e venldi. 1. Foça
Çevre Filmleri Festivali'nde, En lyi Bel-
gesel Film: Sadık Arslankara (Orma-
Çenov'un 'Marü'sı,Kent Oyunculan yonunuyla beğeni topladL
Oyunculan'nrn sahnelediği Çehov'un
'Martı'sı ile Beşiktaş Kültür Merkezi
Oyunculan'nın oynadığı Yılmaz Erdoğan'ın
yazdığı 'Sen Hiç Ateşböceği Gördün mü?'
adh oyun bu yılın tiyatro ödüllerini topladı.
Yeşim Ustaoğlu'nun 'Güneşe Yolculuk'u
yurtdışındaki festivallerde de ödül kazandı.
Nezflı Danyal, Hollanda Karikatür Festivali'nde ödüfc layık görüldü.
co Erkal'ın yönettiği ve rol aldığı Mase-
wefl Anderson'dan 'Yabnavak Sokrates'
adlı oyunu, yazın lstanbul Arkeoloji Mü-
zesi'nde; Ege ve Akdeniz bölgelennde ise
antik açıkhava tıyatrolannda sahneledi.
40. yılını kutlayan Dostlar Tiyatrosu,
Genco Erkal'ın yönettiği ve 12 Ağus-
tos'ta kaybettiğirniz, şair kimlığinin ya-
nı sıra özeüikle kendine özgü Shakespe-
are çevırileriyle tanınan Can Yücel'in şi-
irlerinden yola çıkarak 'Can' adlı oyunu
sahneledi.
AB Poyrazoğhı Tiyatrosu. Poyrazoğ-
lu'nun u> arladığı ve yönettıği 'Eski Çam-
lar Bardak Oldu', 'EvJere Şenlik' oyun-
lannı sahneledi
Tiyatro Stüdyosu, sansürengeliylekar-
şılaşan, Ahmet Levendoğlu'nun yönetti-
ği, DavidMamet'ın 'BajpaŞuİşi' adh oyu-
nunu sahneledi.
Ortaoyuncular'da, Ferhan Şensoj''un
yazıp yönettiği tek kışılık 'kadın' oyunu
'Şu An Mutfaktayım'da Derya Ba>kal
rol aldı.
ZuhalOkav ve HahıkBüginer'inkur-
duğu Oyun Atölyesı'nin ilk oyunu Fer-
han Şensoy'un sahnelemesiyle Steven
Berkoff tan 'Dolu Düşün Boş Konuş' ad-
lı oyun oldu.
Dormen Tiyatrosu, Metin SerezB'nin
yönetmenliğinde Thomas Heggen'dan
'Zafer MadaJyası'nı. HaidunDormen'in
yönettıği Ben Elton'dan 'Popcorn'u ve
Çetin Akçan'ın yönetmenliğinde Ber-
nard Slade'den 'Nice YıDara'yı sahnele-
di. Haldun Dormen. deprem felaketi son-
rasmda bölgeye yardun amacıyla hazu"-
ladığı Türk MüzikaDer Geçkü' adlı ya-
pıtı Londra'da Türk ve Ingiliz izleyiciler-
îe buluşiurdu.
Hadi Çaman Yedıtepe Oyunculan Al-
do Nkobi'dan 'Ak Saçfa De-
likanhlar'ı Hadi Çaman'ın
yönetmenliğuıde sahneledi.
Harbıye Muhsin Ertuğrul
Sahnesı'nde Cemal ve Ek-
rem Reşit Rey kardeşlerin
bestelediği, Türk tiyatro kla-
sikleri arasına yerleşen 'Lü-
küsHavat' müzikah bu yıl on
beşincı sezonunu tamamla-
dı.
Izmıt Şehır Tiyatrosu, bu
yıl açılışuıı yaptığı 600 kişi-
lik bir sahnesı, sınema ve
dans donanunlan olan Sü-
leyman Demirel Kültür Mer-
kezi'nde Kukla Tiyatrosu
Atölyesi kurdu. Civan Ca-
nova'nın 'SokağaÇıkma Ya-
sağı' adlı yapıtını Cüne\1
Çahşknr'un yönetmenliğin-
de sahneledi. Deprem felake-
tının ardmdan Işıl Kasapoğ-
lu'nun öncülüğünde 'Gök-
kuşağı' adlı projeyle bölge
uısanına ve çocuklara 'ya-
şam desteği' vermek için et-
kınlıklere başlandı.
Ankara Devlet Tiyatrosu,
Mustafa Avkıran yönetmen-
lığınde Murathan Mun-
gan'ın Mezopotamya Üçle-
mesı'nden 'Geyikler Lanet-
ler'ı, Ankara Ekin Tiyatrosu
Hakıklşık'ın yazdığı ve Rüş-
tü Agya^'nın sahneye koy-
duğu ve Nâznn Hikmetrolü-
nü üstlendığı *Hasret' adlı
oyunu, BİLSAK Tiyatro
Atölyesi, ArnoU Lobd'in ay-
nı adh çocuk kıtabından u>'ar-
ladığı 'Kurbağa Ö) küleri'ıu,
lstanbul Devlet Tiyatrosu,
Yücel Erten'in sahnelediği
Nâzım Hikmet'ten 'Ferhad
ile Şirin' adlı oyunu, Aksa-
nat Prodüksıyon Tiyatrosu,
Brian Friel'uı yazdığı 'Mouy
S.' adlı oyunu ve Izmıt
Şehır Tiyarosu Kottes'in
'Roberto Zucco* adlı
oyununu Işıl Kasapoğ-
lu'nun yönetmenliğin-
de sahneledi.
lstanbul Devlet Ti-
yatrosu 'KamyonTiyat-
rosu' projesiyle deprem
bölgelerine ulaştı ve
•Rüzgârla Yanşan Tay'
adh çocuk oyununu sah-
neledi.
10. Uluslararası Ala-
çatı Çocuk ve Gençuk
Tiyatrolan Festivali ya-
pıldı.
2. Uluslararası Kuk-
la Festivali, Fransız Kül-
tür Merkezi'nin katkı-
lanyla gerçekleştirildi.
Kapatdma tehlikesı
geçiren lstanbul Sanat
Merkezı'nın 10. kuruluş yüdönümü, Tar-
labaşı 'ndaki binasuıda çahşmalannı sür-
düren Kum-pan-ya topluluğunun öncü-
lüğünde bır dızi etkinlıkle kutlandı.
Konuk yabancı yönermenlerden Gür-
cü Alesander Kantaria, Refik Erdu-
ran'dan 'Vemenimin Uç-
lan' adh oyunu ve Ahnan
Philippe Besson, Goet-
he'den 'Ur&ust'u lstanbul
Devlet Tiyatrolan'nda,
Fransız Nicholas Klotz.
Koltes'den Baü Rıhümı'
adh oyunu İBŞT'de sahne-
ledi.
İBŞT, Turgay Nar'ın
MoKe>e'den uyarladığı ve
Mehmet Llusoy'un yönet-
tıği GüzBirimindeMoli-
ere ya da Kibarhk Buda-
laa' adlı oyununu Marsıl-
ya'da, 'Banş' adh oyunu
Makedonya'da sahneledi.
Ankara Devlet Tiyatro-
su, 'Azizname 95'i Dani-
marka'da, 'Mutlu Son'u
ve 'Arka Bahçe'yi Bulga-
nstan'da, \'an Devlet Tiyat-
rosu 'Eski Fotoğraflar'ı
Nahcıvan'da, Ankara Dev-
let Tiyatrosu 'GeyikfcrLa-
neder'ı ve lstanbul Devlet
Tiyatrosu Müge Gür-
man'ın yönettıği "Küçük
Bir Iş İçin Yaşlı Bir Parya-
çoAranrvor'uAlmanya'da,
Izmit Şehir Tiyatrosu,
'Mutfak Kazalan' oyu-
nunu Amsterdam'da sah-
neledi.
KARİKATÜR
Karikatürcüler Derneği'nin 30. kuru-
luş yıldönümü kutlandı. Deprem Karika-
türlen Sergisı, TMMOB Mimarlar Oda-
sı lstanbul Büyükkent Şubesi'nde açıldı.
Bulganstan'da Uluslararası Gabrova Ka-
rikatür Yanşması 'nda Erdoğan Başoi ikm-
cılik ödülünü aldı.
Konuşan Olkeler Kankatürcûler Buluş-
ması dolayısıyla tstanbul'da düzenlenen
'Karikarürcüler Sergisi* AKM'de açıldı.
16. Aydın Doğan Uluslararası Kanka-
tür Yanşması sonuçlandı. Buincılıği Ro-
manyalı sanatçı Mihai lgnat, ıkincilği
ltalyan sanatçı Franco Rigione, üçüncü-
lüğü ise Belçikah sanatçı O. Sekoer ka-
zandı. Turan Asan (Türkıye), Constan-
tin Cisosu (Romanya), Claudio Antonk)
Gomes (Brezılya), JitetKoestana (Endo-
nezya), Muhittin Köroğhı (Turkıye). Hou
XiaoQiang (Çın Halk Cumhuriyeti), Mos-
tafa Ramezani (Iran), Seigo Sakai (Ja-
ponya), Mariusz Stawarski (Polonya),
Ross Thompson (Ingıltere), Oleg Yudin
(Rusya Federasyonu) ve Laleh Zeyaei
(Iran) başan ödülüne değer bulundu
Karikatürcüler Derneğı tarafindan dü-
zenlenen 19. Uluslararası Nasreddın Ho-
ca Karikatür Yanşmasf nda büyük ödü-
lü lsrail'den Ocha Kouski Yuri kazandı.
Başan ödüllennı AK Snah AH (lran), Jo-
se Jimenez (Küba), Mabmut Akgün ve
Juüan Pena Pai (Romanya) kazandı. Ka-
rikatür ve Felsefe konulu 5. Uluslararası
Karikatür Festivah yapıldı. Le Monde'un
baş kankatünsu Plantu'nun kankatürle-
n Fransız Kültür Merkezı'nde sergilen-
di.
30 Mayıs'ta, kankarür ustalanmızm
30 kankatüründen oluşan 'Hey Turkey'
adlı sergi Almanya'nın KöLn kentindekı
Atatürk Kültür Merkezi'nde açıldı.
Ünlü karikatür sanatçımız Nenar Tüb-
lek ölümünün 4. yılında Pımapen Kültü-
revi'nde açılan bir sergiyle anıldı. Bir
kısmı onjinal 214 karikatüriin yer aldığı
sergide 'Orijinaller', "Ödüller' ve 'Fo-
toğraflar' başlıklı bölümler açıldı. Nehar
Tüblek' in anısına düzenlenen yanşmada
birincilik ödülü Mabmut Akgün'e, ikin-
cilik ödülü ABŞur'a, üçüncülük ödülü ise
Yavuz Ozban Onür'e venldi. Karikatü-
rist Nezih Danyal Hollanda Uluslararası
Kankatür Festivali'nde Karikatür Kitap-
lan dalında 'Sergiler' isimlı kıtabıyla
'GokJen PenciT ödülüne layık görüldü.
Karikatür Vakfı'mn geleneksel yıluı
karikatürcüsü ödülüne bu yıl ünlü sanat-
çı Eray Özbek değer bulundu.
Bulgaristan'dakı 2. Uluslararası Razg-
rad Karikatür Yanşması'nda Muhittin
Köroğhı'na üçüncülük ödülü, Mahmut
Akgün'e Bulgar Ressamlar Birliği Özel
Ödülü, Orhan Doğu'ya ise Seçici Kurul
Özel Ödülü venldi
Türk Kalp Vakfi ile Karikatürcüler
Demeği'nin ortaklaşa düzenledıği 'kalp'
konulu karikatür yanşmasında, Mahmut
Akgün birinciliği, fhsan Kocagöz ikinci-
lıği, AHan Ozeskici ücüncülüğü kazandı.
Türk karikatürünün önde gelen çızerie-
rinden Tekin Aral, 58 yaşında yaşama
veda erb. Genç karikatür sanatçısı Abdül-
mecit Ozbek ve Ah Şükrü Fidan geçır-
dığı kalp krızı sonucu yaşamuu yitırdi.
Ankara Sanat Tryatrosu'mın 'Akrep' oyunuflgigördü.
YAZI ODASI
SELtM tLERİ
Tennessee Vtfilliams
Tennessee Williams adının aklımda kalmasına
olanak yok. Bu, hüzünlü bir radyo oyunuydu. Kimbi-
lir kaç yıl önce. Seslenyle yaşatanlar Yıldız Kerrter,
Müşfik Kenter, Çiğdem Setışık ve Genco Erkal.
Cam biblolann birden kınlışı bende hâlâ çınlar.
Sırça Kümes'm radyoya uygulamasını dinlediğim
gece sabaha kadar uyuyamamıştım. Onlar ne güzel
pefşembe geceleriydi, lstanbul Radyosu'nda saat
yirmi birde 'radyo tiyatrosu' başlardı. O gece yolu-
mu çizmiştim artık: Yazar olacaktım!
Niye Sırça Kümes'ten sonra? Tennessee Willi-
ams'ın eşsiz eserini günün birinde okuduktan sonra
dayanrtlayamadım. Laura'yı uzaktan uzağa ablama
benzetmiş olabilirim. Bizim ev de o kadar yalnız mıy-
dı?
Tennessee VVilliams benim için yirminci yüzyılın en
büyüleyici ve büyücü bir tiyatro yazarıdır. Bir melod-
ram havasından geçerek çok derin trajediler kaleme
getirmiştir.
Bazı eserlerini sahnede izleme fırsatım oldu. Bun-
lann en eskisi, yanlış hatırlamıyorsam, Dövme Gü/'dür.
lstanbul Şehir Tiyatrosu'nun Tepebaşı Dram bölümü
o zaman yanmamıştı. O güzel tiyatroda eserin baş
rolünü Şirin Devrim canlandınyordu.
Arzu Tramvayı'n seksenlerde Kent Oyunojlan'ndan
seyretmiştim. Başkalarını bılmem; hayran olmuştum.
Blanche du Bois ve Stanley, hayatın karşıt uçlannı,
ama belki de hepimizin içinde boğuşup duran iki kar-
şıt ucu birdenbire önünüze fırlatırlar. Blanche, Stan-
ley; Stanley de Blanche'dır bana sorarsanız. Kınl-
gan, ezeni, yok edeni kışkırtır; ezen, yok eden, Blanc-
he'sız bir hiçtir artık...
Tennessee VVİIIiams'ın oyunlanndan yola çıkılmış
filmler gördüm. Eiizabeth Taylor, Katherine Hep-
burn, Ava Gardner, Vtvien Leigh, Geraldine Pa-
ge, Marlon Brando, Paul Nevvmann gibi zaten bü-
yük oyunculann bu eserlerde daha da büyüdükleri-
ni görme mutluluğuna eriştim.
NeArzuTramvayı'nınfılmini, neGeçen YazBirden-
bire'yi, ne de Gençlığin Tatlı Kuşu'nı unutabilirim. Unut-
mak biryana, filmleri handıyse kare kare hatırtıyorum.
Sonra Losey ve Aşkı Ârayan Kadın (The Boom).
Çağın, 's/mgeierini bir araya getiren eser. Richard
Burton'un göz kamaştıncı oyunu; yine Elizabeth Tay-
lor.
Aşkı Arayan Kadın'ın metnini yazık ki okuyamadım.
Tanıştığım, dostluk kurduğum bazı oyunculanmı-
za, ama özellikle kadın oyunculara, Tennessee VVil-
liams oynamalarını hep önerdim. Sözgelimi Geçen
Yaz Birdenbire'nin Mrs. Venable'ında Yıldız Kenter,
Gençliğın Tatlı Kuşu'ndaki Alexandra del Lago'da
Arsen Gürzap, yeni bir Blanche du Bois'da Tomris
Incer hayalımdeki sahnededırler...
Bugünlerde Tennessee VVilliams okuyorum. İki ay-
n kitap. llki, Nisan Yayınlan'ndan Yağmur Gibi Söy-
le Bana. Yazann -harikulâde- dört kısa oyunu ve Ge-
çen Yaz Birdenbire; çağdaş Türk hikâyesinın incelik-
ler ustası Tomris Uyar'ın çevirisinden. Tomris Uyar'a
nasıl teşekkür edeceğimi bilemiyorum.
ötekisi, 'yeniden' okuduğum bir kitap: Mrs. Sto-
ne'un Roma Bahan (Iş Bankası Kültür Yayınlan). Çe-
viri edebıyatımızın son büyük çevirmenlennden, di-
limize kazandırdığı her yapıtı soluk soluga okucluöum,
Fatfh Özgüven, Mrs. Stone'un Roma Bahan'nı yıl-
lar önce Türkçeye armağan etmişti. Iş Bankası iyi ki
yeniden yayımladı. Ve dediğim gibi, iyi ki yeniden
okuyorum görkemli 'novella"y\.
Yüzyılımız, bana sorarsanız, kötülükler yüzyılıydı.
Tam yansını yaşadığım yirminci yuzyılda, kötülük
dendi mi, savaşlardan açlığa, totaliter rejimlerin ya-
şattıklanndan tehdit edici çevre kirliliğine, birçok acı-
yı, çirkinliği, korkunçluğu adlandınp sayabiliyoruz.
Tennessee VVilliams'a gelince, o, bunlardan söz aç-
maz görünerek, insanın insana yapabıleceği en bü-
yük kötülüğü yazmış durmuş: Bize benzemeyeni ön-
ce 'mahkûm', sonra 'yok' etmek.
"Bir Madonna 'nın Portres/"nde (Yağmur Gibi Söy-
le Bana'nın ilk oyunu), Miss Lucretia Collins'in yar-
gılanışı ve yok edilişi gibi. Ama geleceğin umariı
'düs'lerini kim, ne yok edebilir ki?!
Takvimde îz Bırakan:
"Geçtiğimiz yüzyılın bitiminden kısa süre sonraya
rastlayan, çoğu kişinin yeni yüzyılın henüz genç ol-
duğunu sandıklan, bugün iseyitip gitmiş olan zaman-
da VValter ve Ulrich, henüz gençtiler." Robert Mu-
sil, Niteliksiz Adam, Ahmet Cemal'in çevirısınden,
Yapı Kredi Yayınlan, 1999.
Eski BeatJes üyesi
George Harrison bıçaklandı
• İNGÎLTERE (AFP) - Efsanevı grup Beatles'ın
üyesı George Harrison, Londra yakınlanndaki evinde
uğradığı saldın sonucu yaralandı. Beatles'ın diğer
üyelerinden John Lennon'uı New York'ta bir hayranı
tarafindan uğradığı saldın sonucu hayatını
kaybetmesınden 19 yıl sonra ılk defa bır Beatles üyesi
saldınya uğradı. Harrison'nı Londra yakınlanndaki
sıkı koruma altuıdakı evine giren bıçaklı saldırgan.
müzisyeni göğsünden, eşı Ohvia'yı ise kafasından
cıddi bir biçimde yaraladı. Royal Berkshire
Hastanesı'nde yogun bakımda bulunan 56 yaşındaki
müzisyenin hayati tehlikeyi atlattığı belirtildi. Polis,
tutuklanan saldırganın yüksek teknoloji üriinü bir
alarm sistemini aşmayı başardığı ve bu sırada
kendisinın ciddi yaralar aldığını açıkladı. Beatles tarzı
müziğe, son albümlerde Hint müzıği ve mistik öğelerle
Doğu tatlan katan gitanst Harrison, grup dağıldıktan
sonra da müziğe devam ederek birçok solo albüm
çıkardı. 80'lerin sonuna doğru Bob Dylan, Tom Petty,
Jeff L>ne ve Roy Orbison ile beraber 'TraveUing
Wilburrys' grubunu kuran Harnson, son yülarda aktif
müzik yaşamını bıraktı.
Kemal Urgenç'in karikatür
sergisi
• Kükür Servisi - Kemal Urgenç'in karikatür sergisi 7
Ocak- 3 Şubat 2000 tarihleri arasında Kültür Dostlan
DemeğVnde izleyıcilere sunuluyor. 'Çizgisini
Kaybetmeyen Çizgiler-2' adını taşıyan çalışmalar,
sanatçuun 8. kişisel sergisı özelliğıni taşıyor.
Çalışmalannda ağırlıklı olarak renklı ilKistratif biçemi
ön planda kullanan sanatçı, ülkemız ve dünya
sorunlanna politik kankatüriin perspektifi üe bakıyor.
SİNEMA- TARİH BULUŞMASI'NDA BUGUN
• ALKAZAR SİNEMASI'nda saat 14.00'te Peter
Basco'nun "Tanık"'ı, saat 16.30'da Andrej
Wajda'mn "Lotna"sı gösteriliyor. (293 24 66)
• LEVENT KÜLTÜRMERKEZt'nde saat
14.00'te "Albay Kwatkowski'', saat 16.30'da
"Vaatler Ülkesi" ızlenebilir. (325 72 88)
• KADIKÖY BAHARİYE SİNEMASI'nda saat
14.00'te "Yeniden Tamk", saat 16.30'da "Rüyalann
Kıa" yer alıyor. (0216 414 35 05)