Katalog

SAYFA CUMHURİYET 28ARALIK1999SAU HABERLER DUNYADA BUGUN ALÎSİRMEN Kafa Karışıklığı Kastım, "Desem kı benı senı çok/ ya küser konuşmazsa " dıye başlayan şarkıdakı gıbı kararsız âşık Kasım tereddudu değıl Kastım, her şeyın kanıtını arayan, doğru bıl- dığını bırkaç kez mıhenk taşına vuran, bılımsel kuşku Kuşku, bılımın de duşuncenın de ana hare- ket noktası öyle olmasaydı eğer, herkes bır oncekının kendısıne bdlettığıne mıhlanıp kalır- dı Ama kuşku ıle kafa kanşıklığını, kavram kar- gaşasını, sap derken saman demeyı bırbınne kanştırmamak gerek Bızım sıyasal ve duşunsel yaşamımız ne ya- zık kı, bunlarla dolu, oyle kı kafa kanşıklığıyla ovunecek kadar şaşkınlaşmış durumdayız Dılersenız hemen orneklere geçelım Cumartesı gunu Güngör Uras, pazar gunu, tabıı kı, onun adını da zıkrederek llhan Selçuk yazdılar Hukumetın, IMF dayatmasıylayururluğe koy- duğu kararlann serbest pıyasa ekonomısıyle uzaktan yakından bır ılışkısı yok Devletçılığe karşı çıkanların, Özal'da deha arayanlann şım- dı, bu onlemlere alkış tutmalarını anlamak mumkun değıl Daha da ılen gıdebılınz, kıralan ve ucretlen donduran devlet, kendı zamlannı donduımuyor Kırayı yuzde 25'te, dovızı yuzde 20'de tutan devlet telefon ucretlenne gorunurde, yuzde 30, ama fiılen daha da yuksek zam getınyor. Bu kendı ıçınde tutariılıkarayan bır kapalı eko- nomı mantığı bıle değıl Olay, istanbul'a, zengınler arasından et emı- nı seçen, onu Dersaadet'ın et gereksınımını kar- şılamaya mecbur edıp, sonra da keyfı naıtı ko- yarak, bıçareyı ıflasa surukieyen, zorba Osman- lı ekonomısını andınyor • • • Neyazık kı, aynı kafa kanşıklığı, emeklı buyu- kelçı ve değeriı yazar Şükrü Elekdağ'a, bırçok noktası dıkkate şayan açıklamalaryapan Cum- hurbaşkanı Demırel'de de goruluyor Sayın Demırel'ın azınlık konusundakı goruş- lenne katılırken, Kurtçe radyo televızyon ve Kurtçe dılı eğıtımı konusundakı duşuncelennı paytaşmanın mumkun olmadığını dasoylemek Gerçekten de, radyo ve televızyonlannda In- gılızce, Fransızca, Almanca yayınlar yapan, okullannda bu dıllenn yanı sıra, Italyanca, Arap- ça'yı oğreten bır sıstem, nasıl olur da Kurtçe soz konusu olduğunda yan çızebılır'? Eğer soz konusu olan resmı dıl ıse, hıç kım- se Turkıye'de resmı dılın Turkçeden başka bır dü olmasını ya da onun yanına b*r diğennın ek- lenmesını one suımuyor Ama "Radyo ve televızyonlardayalnızca res- mı dılde yayın yapılır, okullarda resmı dılden başkası okutulmaz" dıye bır kayıt mı var? ••• Bır kavram kargaşası da, referandum ıle ılgili Sayın Demırel, ıdam cezası konusunda, "7/77- kân olsa da referanduma gıdebılsek" dıyor. Referanduma gıttığımızı ve ıdamın surmesı- nın buyuk çoğunlukla onaylandığını varsaya- lım. Ne değışecek kı? Halkın ıradesı, çağ dışı olanı çağdaş mı kıla- cak? Demokrası salt ulusal ıradeyle sınırlanamaz gunumuzde Demokrasının ozune aykın olan bır yasa, bır uygulama halkın yuzde 99'u tara- fından bıle onaylansa, demokratık olamaz. Hele ıdam cezalannda, ABD'nın kımı eyalet- lennde gorulduğu gıbı referandum çok tutucu sonuçlarverıyor VeABD'yede bırçok ulke, or- neğın Italya, ıdam cezası yururlukte olduğu ıçın, cezanın ınfaz edılmeyeceğı guvencesıne karşın, suçlulan lade etmıyorlar Amenkan halkının oylan bu sonucu değıştır- meye yetmıyor Sanıyorum her şeyden once, kafamızdakı bu kanşıklığı duzeltmemız gerekıyor Inanın ondan sonra her şey daha kolay ola- cak! Hursit Ciines W CHP sorunları nasıl çözeceğiııi tartışmalı' Istanbul Haber Servısi - CHP'nın son kurulta- yında genel başkan ada- yı olan Prof Dr Hurşh Güneş, CHP nın geçmışı ırdelemek yenne, Turkı- ye'tun geleceğının nasıl örulebıleceğını planla- ması gerektığını soyledı Gûneş "Geçmışteki ba- şansıziıkların nedenını tarûşnıak zararh değil a- ma özel bır varan da yok. CHP, sorunlan nasıl çöze- ceğini, 2000'lerdeki rolü- nûn ne olacağını tartış- malT dedı CHP'de geçmış done- mın başansızlıklannın sorumluluğunu ağırlıklı olarak Erdal tnonü ve MuratKarayalçın ayuk- leyen rapor PM'de ele alındıktan sonra, partı kamuoyunda da tartışıl- maya başlandı Son ku- rultayın genel başkan adaylanndan Prof Dr Hurşıt Guneş, ulkemızde yaşanan deprem felake- tının, bır yonetıcı kuşağı- nı mahkum ettığme dık- kat çekerek, CHP'nın sosyal guvenlıkten AB polıtıkalanna, ışsızlıkten fınansa kadar ulke sonm- lan hakkındakı onenlen- nı net ve tutarlı şekılde ortaya koyması gerektı- ğının altını çızdı "Partinin tarüsması gereken asıl konular bun- lardır" dıyen Guneş, CHP'nın, eskı kavgalann rovanşının yaşandığı bır yer olmadığını soyledı Cumhunyetı kunnuş ve kurduğu Cumhunyetın geleceğını orme ıddıası- nı taşıyan bır partinin, ye- nılıklenn partısı olması gerektığını vurgulayan Hurşıt Guneş şöyle de- vamettı "CHP'nin harekete. canlanmaya, yepyeni bır başlangıca ıhriyacı var. Sorun genel başkan de- ğişrjrmek değiL Gençleri, aydınlan. mevcut siyasi yapıdan bıkmış idealist kişileri partiye kazandır- mak gerekli. CHP'den umuduyum başka umut kaynağım da yok. Tûm gruplan kucaklavan ama onlann dışında ve üstün- de bir üdertik gerekli." Hükümetin Uluslararası Para Fonu'na sunduğu niyet mektubunun tam metni-2 Akaryakıt zammına Hazine onayı26 Kasım 1999 tanhınde Parlamen- to'da onaylanan vergı paketı bu hedefle- nntutturulmasınıkolaylaştıracaktır Ver- gı paketı, ek gelır ve kurumlar vergısı ödemelen, ek yıllık motoriu taşıtlar ve emlak vergısı odemelen, cep telefonu faturalan uzenne uygulanacak bır vergı ve duzenleyıcı kurullann (İMKB, SPK gıbı) yaratacaklan gelır fazlalanndan ya- pılan aktanmlann arttınlmasını ıçer- mektedır Ek olarak, bedellı askerlık uv- gulamasuıı başlatmış bulunmaktavız Son olarak, 1 Aralık 1999 tanhınden ön- ce çıkartümış kamu kâğıtlan uzenne sto- paj vergısı konularak bukâğıtlan ellenn- de bulunduranlann 2000 yılında enflas- yon ve faız oranlannın düsmesı nede- nıyle oluşacak beklenmedık kârlan azal- tılmıştır Bu önlemler ıle, gelırler 2000 yılında GSMH'nın yuzde 2'sı oranında /Canıu kâğıdına stopaj 1 Aralık 1999 tanhınden önce çıkartılmış kamu kâğıtlan üzerine stopaj vergisi konularak bu kâğıtlan ellennde bulunduranlann 2000 yılında enflasyon ve faiz oranlannın düşmesi nedenıyle oluşacak beklenmedık kârlan azaltılmıştır. artacakur Aynca, aşağıdakı gelır tedbır- len uygulamaya konulacaktır Gaynmenkul sermaye ıraüan ve ser- best meslek kazançlan uzenne uygula- nan stopajın yuzde 15'ten yuzde 20'ye çıkartılması, faız ve repo gehrlenne uy- gulanan stopaj oranınuı yuzde 2 puan arttınlması ve ucret ve maaş kazananla- nn vergı dılımlen ve ozel ıstısna mıktar- lannın artışınm hedeflenen enflasyon oranıyla suıırlandınlması yoluyla doğ- rudan vergı gekrlen GSMH'nın yuzde 0 3'u oranında arttinlacaktır Dolaylı vergüere ılışkın olarak stan- dart yüzde 15 olan oranı ıle dığer Avru- pa ulkelenne nazaran çok duşuk kalan KDV oranı GSMH'nın yuzde 0 5'ı ora- nında gelır yaratması amaçlanarak vuz- de 2 puan oranında arttınlacaktır Ek olarak, 2000 yılında akaryakıt fîyatlan- nın behrlenmesınde Hazine onayı ge- reklı olacak ve harçlar, akaryakıt fiyat- Iannın hareketı ne olursa olsun butçede hedeflenen tasarruflann (GSMH'nın yaklaşık yüzde 0 4'ü) tutturulmasını sağlamak üzere akaryakıt fıyatlannda- kı değışıklığe bağlı olarak otomaük ola- rak ayarlanacaktır Tütûn ve alkollü ıçecekler uzennde- kı ek KDV oranının, eğıtun kestntılen, ucretler ve harçlann arttınlmasıru ıçeren dığer tedbırlenn GSMH'nın vuzde 0 4'ü oranında bır gehr sağlaması bek- lenmektedır Son olarak, Bakanlar Kurulu 2000 yı- lının dk üç ayı ıçınde 4444 Saydı Ka- nun'un2 maddesı,2 paragrafinda ken- dısıne venlen yeücıyı 1 Temmuz 2000'den geçerlı olmak uzere kullana- caktır (GSMH'nın yüzde 0 4'ü kadar gelır toplanması beklenmektedır) 17. 1999 Bütçesı'ndekı Vergı Usul Kanunu'nun 279 maddesının uygula- masının ertelenmesının sona ermesvyle, kamu kâğıtlannı ellennde bulunduran ücan ışletmelenn vergdendınlebılır kâr- lannın hesaplanma yontemının revızyo- nu sayesınde vergı gelırlen de artacak- tır (GSMH'nın yaklaşık yuzde 1 l'ı ka- dar) Son olarak, Marmara depremın- den etkılenen bolgeler ıçın sağlanan ver- gı kolaylığı sadece son artçı şoklardan en çok etkılenen Bolu ve Sakarya ıçın 31 Aralık 1999 sonrasına uzatüacaktır 18 2000 yüında personel gıderlenn- de yapüacak azaltma ve dığer can har- camalardan yapüacak kesıntılerden ta- sarrufiar dahıl olmak üzere yatınm dışı kamu harcamalanndan yapılacak kesın- tıler ıle GSMH'nm0 3'ü oranındatasar- ruf sağlanacaktır (Bütçe Kanunu'nun 54 maddesı kapsamındakı harcamalar dahü) 19.2000 yılmda butçeye ılışkın ge- hşmeler, eylul ayında yasalaşan sos- yal güvenlîk reformundan olumlu et- kılenecekhr Yasanın sosyal guvenlık fonlannın dengesını refonndan öncekı trende gö- re 2000 yılında GSMH'nın yuzde 0 5'ı oranında ıyıleşurmesı beklenmektedrr Aşağıda tartışılan gelır ve tanmsal po- htıkalardan da aynı fayda beklenmekte- dır Son olarak, butuntemel harcamalar- da (personel ve sosyal güvenlîk fonlan- na yapılan transferler hanç), 2000 yüı butçe odeneklermden yüzde 2'hk bır ke- smtı yapılmasını öngören bır genelge Malıye Bakanlığı tarafindan 2000 yüı o- cak ayı ıçensınde çıkartüacaktır 20.2000 yılı malı pakenndekı bırçok tedbır tek defaya mahsustur Trende gö- re yapüması gereken tasarrufun boyutu dückate alındığında bu gereklıdır 2001 yüı ıçın daha fazla kalıcı tedbır uygula- maya konulacak olup aşağıda tartışılan yapısal reformlardan da güçlu katkılar beklemekteyız 21 16 ve 18 paragraflarda (16 pa- ragraftn son maddesı hanç) belırtüen tedbırlenn uygulamaya konulmasının yanı sıra 2000 yüı butçesının Parlamen- to Bütçe ve Plan Komısyonu tarafindan onaylanması da stand-by duzenlemesı konusundakı talebımızın IMF îcra Dı- rektorlen Kurulu'na sunuknası ıçın on- koşullar olacaktır 22 Yukandakı bütçe hedeflen, gerek- tığınde 2000 yüı ıçensınde duzeltıcı ma- lı tedbırler uygulamaya konulmak sure- tıyle, süu sücıya takıp edıleceknr Enf- lasyonla mücadele çabalannın guçlen- dınlmesı ve dovız kuru taahhudunun desteklenmesı ıçın gerektığınde, IMF uzmanlanyla göruşulerek ek tedbu-ler de uygulamaya konulacaktır 2000 Yılında özelleştlrme cellrlerl ve Borç Yönetlml 23 Malı uyum, faız odemelen yüku- nu hafifletmek ıçın daha aktıf ve çeşıt- lendınlmış bu- borç yoneümı polıtıkası ve ozelleştuTnenın hızlandınlması üe ta- mamlanacaktır Kamu sektörunün ıç borçlanma gereğını sınırlandırmak amacıyla aşağıda belırtüen adımlan ata- rak 2000 yılı kamu sektönı ozelleştınne gelırlennı GSMH'nın en az yuzde 3 5'uıe (7 6 mılyar ABD Dolan) yuk- seltme nıyetındeyız Telekomunıkasyon ve enerjı sektorlennden elde edılecek ozelleştırme gelırlen (4 5-5 5 müyar ABD Dolan) doğnıdan Hazıne'ye akta- nlacaktır Ozelleştırme ldaresı'nın elde edeceğı nakıt gelırlenn (3 1 müyar ABD Dolan) 0 9 müyar ABD Dolan faız öde- melennde, ışletme malıyetlen ıçın ve KİT'lere transfer edıhnek üzere kullanı- lacaktır Gen kalan (2 2 mılyar ABD Dolan) Kamu Ortakhğı Fonu'na (KOF) Personel gideri azaJtılacak 2000 yılında personel giderlerinde yapılacak azaltma ve dığer cari harcamalardan yapılacak kesıntılerden tasarruflar ve yatınm dışı kamu harcamalanndan yapılacak kesintıler ıle GSMH'nın 0.3'ü oranında tasarruf sağlanacaktır. Butçe Dışı Fonlar'ınyaünmlannı fınan- se etmek üzere (400 mılyon ABD Do- lan) ve kalan 1 8 müyar ABD Dolan Kamu Ortakhğı Fonu'nun Hazme'ye olan borçlannın azaltılmasında kullanı- lacakbr Hangı kaynaktan olursa olsun elde edüecek ek ozelleşnrme gelırlen borç azaltımmda kullanümak uzere Ha- zıne'ye aktanlacaktır Buhedeflereulaş- mak amacıyla, ozelleştırme aşağıda be- hrtılen yasa değışüdüden ıle hızlandı- rüacaktır 24. Aynca, kamu kesrmı net dış borç- lanması, IMF kaynaklan hanç, deprem harcamalan ıçın sağlanan dış destek da- hü. GSMH'nın en az yüzde 2 5'ıne (5 25 müyar ABD Dolan) ulaşacaktır Dığer gelışmekte olanpıyasalara kıyas- la kamu sektörü borç kompozısyonu- nun ıç kaynaklara aşın bağımlı olduğu- nu duşundüğümuz ıçın dış borçlanma- yı Ek F ve G'de beurtüen genel üst sı- rurlar ıçensınde (performans knten) soz konusu nuktann uzennde artnrmaya ça- hşacağız 25. Iç borç yonenmı üe ügüı olarak 1999 'da başlaöhnış olan ve değışken fa- ızlı tahvıl üıraçlanna dayanan çeşıüen- dınhnış borçlanma polıukasına ağırhk vermeye ve böylece daha uzun vadeh ve sabıt faızlı kâğıtlara (kı düşen enflasyon ortamında donem sonu getınsı çok yuk- sek ohnaktadrr) dayalı borçlanmayı azaltmaya ve aynı zamanda faız ödeme- lennın yükunü zaman ıçınde düzgün- leştırmeye devam edeceğız 26. Genel olarak, 2000 yüı net kamu borcu / GSMH oranının 1999 sonuna oranla (GSMH'nın yuzde 58'ı cıvarm- da) aşağı yukan sabıt kalacağuıı tahmın etmekteyız Bunu üst sımr olarak gör- mekteyız ve kamu borç oranında ındı- nm sa'glanmasına çalışacağız 2001 ve 2002 Yilları Mallye Polltlkası 27.2001-02 yülannda malıye pohtı- kası, kamu sektörü ıç borcunun GSMH'ye olan oranını en azından sa- bıtleyerek 2000 yüında ulaşüan malı so- nuçlan pebştırmeye yöneuk olacaktır özelleştrnne geürlen (aşağı bkz) ve fa- ız oranlanna ılışkın olarak mevcut bek- lentılenmız dückate alındığında, 2001 ve 2002 yülannda ıç borç oranını ıstüc- rara kavuşturmak ıçın kamu sektorünün 2000 yılı ozelleştırme gelırlen, faız ge- lırlen ve merkez bankasmdan kâr trans- ferlen ıle deprem harcamalan hanç GSMH'nın yüzde 3 7'sı crvanndakı te- mel fazla hedefînın sabıt tutuhnası ge- rekecektır Bu hedeflere, depreme ılış- km malıyetier azaldıkça ve 2000 yüın- da uygulamaya konan geçıcı tedbırler yerlennı kalıcı olanlara bıraktıkça ula- şüacaktır 28. Toplam borcun GSMH'ye olan oranının 2000 yılı sonu ıçın tahmın edı- len yuzde 58 oranından kuçuk bu- oran- da azalarak 2001 yüında yüzde 56 5'e, 2002 yılında yuzde 54 75'e ınmesı bek- lenmektedır 29. Ozelleştınne, özelleşurme gehrle- nrun 2001 yüında en az GSMH'nın yuz- de 3 25'ıneve 2002 yılmda enaz yuz- de 2'sıne ulaşması sağlanarak surduru- lecektır (asağıya bkz) Parave Döviz Kuru Polltlkalan 30. Para ve dovız kuru pohnkalanmız ıkı düşünce ışığmda yonlendınlecektır Buıncısı, enflasyonun ınduılmesı ve fa- ız oranlannda hizlı duşuş, para ve dövız kuru gelışmelennrn daha çok önceden tahmın edüebüır hale germlerek yerh ve yabancılar ıçuı fuıansal yatırımın de- ğen uzenndekı belırsızlığın azaltılması- m gerekurmektedır Bu, dovız kuru po- htücasmda daha fazla ılenye donük ta- ahhutlere dogrubrr değışiklığı gerektrr- mektedrr Programçerçevesuıde malıye polıtıkasının guçlendınlmesı, uluslara- rası toplumdan sağlanan malı destek ıle bıriıkte, uluslararası rezerv sevıyemız, söz konusu taahhudün uygulamaya so- kulmasmı mumkun kılmaktadır tkıncı olarak, son yıllarda pek çok gelışmekte olan pıyasa ekonoırusını etkılemış bır sorun olan -enflasyonun düşürulmesı ıçın uygun olsa da- uzun vadede gerek- sız katılıklara yol açabüecek para ve do- vız kuru polıukasına sıkışıp kalmaktan sakınıhnası gereğı vardır Bu nedenle, bu dovız kuru rejımınden şefTaf ve ön- ceden ılan edılmış bır çıkış stratejısıne üıüyaç bulunmaktadır 31. Program altında, para ve dövız ku- ru pohtıkası bu gereklılıklere uygun ola- caktır Daha açüc olarak, dovız kuru po- lıtıkası aşağıdakı ozellüdere sahıp ola- caktır Mevcut sepete karşı onceden ılan edümış dövız kuru yolu uygulamasına IMF lcra Kurulu toplantısından once açüdanacaktır (onkoşul) Dovız kuru- nun ızleyeceğı yol, 1 Ocak-31 Arahk 2000 dönemı ıçın üan edüecektır Bu süre zarfinda TL, hedef TEFE oranına uyumlu olarak, Ek 1 'de rapor edılen tab- lo uyannca yuzde 20 oranında değer kaybedeceknr Günlük dövız kuru ayar- laması, her ay ıçensınde sabıt kalacak- ür Yenı dovız kuru sıstemının üan edıl- mesı sonrasında, 1999 Arahk ayırun ge- n kalanmdakı değer kaybı, ayın ılk kıs- mı üe aynı oranda olacaktır Her üç ay sonunda, dövız kuru yolu- nun daha onceden üan edürmş bölümü- nü değıştırmeden, dövız kuru takvuru ek 3 ay daha uzatüacaktır Enflasyondakı duşüş surecını devam ettırmek amacıy- la, uzatılan 3 ay ıçın devalüasyon oranı bu- oncekı dönemde üan edılen orandan farklı olabılır Bu rejımın uygulamaya başlanması- nı takıp eden ük 18 ay ıçensınde soz ko- nusu dovız kuru etrafinda bır bantolrna- yacaktır 1 Temmuz 2001 'de merkez pa- nte etrafinda sımetnk olarak gıderek ge- nışleyen bır bant uygulamasına geçüdı- ğmde, daha esnek bu- kur rejımme aşa- malı bır geçış başlatılacaknr Bu bant, her yıl bır ucundan dığer ucuna yuzde 15 puanlık bır oranda genışleyecektir Bandın toplam genışlığı, Aralüc 2001 sonunda yüzde 7 5'e, 2002 yüının hazı- ran ayının sonunda yüzde 15'e, 2002 Aralüc ayı sonunda yuzde 22 5'e cıkan- lacaktır 32. Stand-by anlaşmasının ük 18 ayın- da -bu donem dovız kurunun ızleyece- ğı merkezı yol etrafinda bır bandın ol- madığı donemdır- para pohtücası şu ku- rallara dayanduılacaktır Her çeyreğm sonunda, Merkez Ban- kası net ıç varlıklar stoku, 1999 Aralüc ayı duzeyını aşmayacaktır (Değerleme degışüdüdenne gore ayarlanmış olarak) performans knten (Ek D) Her çeyrek süresmce ve cbnı bayram- lann olduğu ıkı hafta dışında (8-10 O- cak, 16-19 Mart ve 27-29 Aralık 1999) net ıç varlıklar genel olarak sabıt kala- cak olup gecelık faız oranlannda aşın dalgalanmayı engellemek ıçın ve Ek D'de belrrtüen net ıç varlüdar tavarüan konmurken her uç ayhk dönem ıçen- sınde suurlı esneklığe musaade edıle- cektır Buna göre net ıç varlüdar stoku- nu, Aralık 1999 net ıç varlüdar stoku sevıyesınde ancak bu- öncekı üç ayhk dönem sonundakı toplam para tabanimn yaklaşık +/- yüzde 5'rne eşdeğerde kı- sa vadelı değışüdüdere ızm verecek şe- küde genel olarak sabıt tutmaya nıyet- lıyız Son olarak, ıç para pıyasasının es- neklığını arttırmak amacıyla Turk Lıra- sı mevduat stokuna uygulanan munzam karşılığı oranı yuzde 8'den yüzde 6'ya çeblecek ve Turk Luası mevduat uze- nne yüzde 2'lık dısponıbılıte zorunlulu- ğu getuTİeceknr Bu yenı dısponıbüıte oranı sûreklı bazda olmak yenne, zo- runlu lcarşılüc dönemındekı günlük ve- nlentı ortalaması ıle karşüanabürr Ye- nı dısponıbılıte oranında, Tûrk Lırası mevduat uzenne getınlen munzam kar- şüüdannda ve dovız tevdıat hesaplan- na uygulanan munzam karşüık oranla- Daha kalıcı önlemler 2000 yılı mali paketındeki birçok tedbir tek defaya mahsustur. Trende göre yapılması gereken tasarrufun boyutu dıkkate alındığında bu gereklidir. 2001 yılı için daha fazla kalıcı tedbir uygulamaya konulacak olup yapısal reformlardan da güçlü katkılar beklemekteyiz. rmda yapüacak değışıklıkler ancak IMF uzmanlan üe ıstısare edılerek yapıla- caktır Türk Lrrası mevduat ıçuı genn- len yenı dısponıbılıte ve munzam karşı- Uk toplamı 2000 yüı ıçınde değıştrrüme- yeceknr 33 Bu çerçevede, kısa dönemlı dal- galanmalar dışmda tüm para tabam, ödemeler dengesı yolu üe yaratılacak ve ıç faız hadlen tamamen pıyasa tara- findan belırlenecektır Sermaye akımla- n, faız oranlannda hızlı duşuşe ımkân vermek ve sermaye gınşlermı ıdame et- tırecek büyuk faız oranı farklüıklannı engellemek uzere stenhze edıhneyecek- ür Aym şekılde, eğer dovız kuru üzenn- de baskı oluşursa parapıyasalarmda hız- lı faız artışlannayol açmaküzere serma- ye çıkışlan sterüıze edümeyecek olup Ek-E'de yer alan net uluslararası rezerv tabanına ılışkın kntenn tutturulmasına yardımcı olacaktır Merkez Bankası ta- rafindan üan edüen ınterbank faız oran- lan, gecelık para pıyasası oranlanndakı hareketler ıle uyumlu şekılde günlük olarak ayarlanacakür 34.2001 yüırun ücmcı > ansı boyunca ve önceden üan edılmış dövız kunı yo- lu etrafinda aşamalı olarak genışleyen bant uygulamaya konuldukça, tamamen dovız kuru uzenne oturmuş brr para po- lıtıkasmdan enflasyon hedefme ulaş- mak ıçm daha fazla esneklığe ızm veren brr para polıtücasına aşamalı geçışe ola- nak sağlamak uzere net ıç varlık pohtı- kasına daha fazla esneklüc tanınacakür Gellrler Polltlkası 35 Gehrler polınkası enflasyondakı duşüşü ve dövız kuru polıtıkarnızı des- teklemek ve özellüde özel sektöre ucret onay 2000 yılında akaryakıt fiyatlannın belirlenmesinde Hazine onayı gerekli olacak ve harçlar, akaryakıt fiyatlannın hareketi ne olursa olsun bütçede hedeflenen tasarruflann GSMH'nin yaklaşık yüzde 0.4'ü hedeiliyoruz. ve fıyat artışlannı hedef enflasyon ıle aynı oranda belırlemelen hususunda y- ol göstermek açısuıdan temel olacaktır Bu amaca yonelüc olarak memurlann ücret artışlan hedeflenen TUFE enflas- yon oranı (2000 yüında toplam yüzde 25, yuzde 15'ı Ocak l'de ve gen kalanı Temmuz 1 'de) ıle aym olarak belırlene- cektır Bu artışlann memurlan. alrm güçlennde meydana gelecek azalmaya karşı korumaya yeteceğme uıanıyoruz Ancak, TÜFE enflasyonu 2000 yıhnın ılk altı ayında yüzde 15'ı geçerse, tem- muz aymda memur maaşlan ılk altı ay- lık TUFE enflasyon oranı ve yüzde 15 arasmdakı fark kadar daha ek olarak art- tınlacaktır 36. Asgan ucret artışlan hukümet temsücüen, sendıka temsdcüen ve ışve- ren temsılcüermdeH oluşan Assan Üc- ret Komısyonu taranndan belırîemtıek* tedır Ancak hukumet, 2000 yüındakı asgan ucret artışlannın hedeflenen enf- lasyon oranı ıle aym doğrultuda olma- sını sağlamak ıçm çalışacaktır 37. Gelır polınkası, memur maaşlan- nuı beklenen enflasyonu ve bütçe den- gelennı baz alacak şekılde reel olarak artnnlacağım duşundüğümuz 2001 ve 2002'de de önerrüı rol oynamaya devam edecektır Yapısal Refortn 38. Yapısal reform progranumız 2000 yılmda uygulanan butçe uyum pohtıka- lannı orta vadede surdurulebılır hale ge- trrmeyı, kamu sektönı borcuna ılışkın faız ödemelenmn yukunu düşürmeyı, şeffaflığı ve ekonomık etkınlığı arttır- mayı ve kamu sektörunün vukuu muh- temel yükümlülükleruıı azaltmayı he- deflemektedrr Tüm bunlar düşuk enf- lasyon ortammda yüksek buyümenın surdürulebümesmı sağlayacak ortarrun yaratüması ıçm gereldıdır Prograrrun ük yüuıa ılışkın yapısal knterler (struc- tural benchmarks) aşağıda göstenunek- tedır Dığer knterler (structural bench- marks) prograrrun gozden geçınlmesı esnasmda beurlenecektrr Kamu Mall Keslmindekl Yapısal Reformlar 39. Kamu mah kesunmdekı yapısal reformlar, kamu finansmanını kuvvet- lendınneyı, orta vadede topluma daha ıyı hızmet sunmayı, vergı yukündekı eşıtsızhğı gıdermeyı ve kamu harcama- lanndakı ısrafi azaltmayı hedefleyecek- ür Bu amaçla, çabalanmız ılk önce dort ana alanda yoğunlaşacaktır SÜRECEK SIFIR NOKTASI IORAL ÇALIŞLAR [email protected] Futbol en kıtlesel spor dalı Mılyon- lann kalbı, yeşıl sahalarda yurutulen yanşma ıçın atıyor Yuz mılyonlann ıl- gısını çeken futbol, aynı zamanda onemlı bır rant kaynağı Maçlann TV'den naklı, reklamlara yatınlan pa- ralar, futbolcu transfenndekı yuksek rakamlar, futbolun rant dunyasındakı cazıbesını arttınyor Boylesıne buyuk paralar donen bır alana mafya ılgısız kalabılır mP Ilgısız kalmadığını gaze- telereyansıyan kuçuk kuçuk haberler- den az çok tahmın edebılıyorduk Fenerbahçe'njn bu yıl beklenenın çok altında bır duzeyde futbol oyna- ması, takımın başansız bır sonuç ser- gılemesı, futbol dunyasında yenı ça- tışmalara neden oldu En fazla taraf- tara sahıp bır kulup olarak kabul edı- len Fenerbahçe'nın yonetımınde fut- boldan çok başka bağlantılan olan kı- şılenn bulunması, bu kuluptekı çatış- mayı daha da ılgınç hale getınyor ör- neğın kaptan Rüştü'ye saldıranlann kulubun sıgortalı amıgolan olduğunun Mafya - Futbol îlişkisi ortaya çıkması, ışın felaket duzeyınde olduğunu gozler onune senyor Ali Sami Alkış, Neşe Düzel'le Ra- dıkal'dekı konuşmasında bu çarpıklı- ğı cesaretle ve açıklıkla dıle getınyor Alkış, mafya şeflennın kulup başkanı olmasının Turioye'de eskı bır gelenek halıne geldığıne dıkkat çekerken, şımdı bu ılışkının başka boyutlara ta- şındığını vurguluyor "Eskıden yoğun olarak bu tür ınsanlar başkandı Bız şımdı kulûp yonetıcıhğıyle 'ışadamla- nnın buluşmasr sürectndeyız Işada- mı ya da müheahhıt olup da ış potan- sıyelını daha da gelıştırmek, hükü- metle doğnıdan ılışkı kurmak ıçın ku- lüp yonetıcılığını araç ve sılah olarak kullanan 'yonetıcıler modelı' ortaya çıkb." Futbol dunyasına mafyanın bugun henuz tam anlamıyla el atmadığına, daha çok hatır gonul ışı ıçın bu alan- da dolaştıklanna, eğer çok kârlı gorur- lerse butunuyle gırebıleceklenne dık- kat çeken Alkış, "O zaman mafya fut- bolun patronu olabılır" dıyor Daha da ılgınç olanı, bırçok spor yazanntn, fut- bol takımlannın yonetmınden beslen- dıklennınaçıkçadılegetınlmesı örne- ğın bır spor yazarı, bır akşam yeme- ğındekı 600 mılyonluk faturayı Fener- bahçe'ye odetmış Bırçok spor yaza- n, kulup yonetımlennden para ve ara- ba alıyormuş Alkış, Galatasaray yönetıalennden Ergun Gürsoy'un mafya ıle ılışkısı ol- duğunu da saklamryor Tabıı bu ılışkı yalnızca Gursoy'la mı sınırlı? Uyuştu- rucu ışıne bulaştığı gerekçesıyle Da- nımarka'ya sokulmayan Ali Şen, Ça- kıcı tarafindan vurdurulan Emin Can- kurtaran, uyuşturucu kaçakçılığından haklannda çeşıtlı davalar acılan Nu- retbn Güven, Turan Çevik, Ipekçi cı- nayetı davasının sanıklanndan Oral Çelik aklımıza gelen bırkaç ısımden bınsı Çakıcı'ya "O benım yeğenım" dıyen Trabzonspor Başkanı Mehmet Ali Yılmaz'ı da unutmamak gerekır • • • Futbol dunyasında büyuk dolapla- nn donduğunu bılmek ıçın muneccım olmaya gerek yok Hele Turkıye gıbı çetelenn devlet ıçınde at oynattığı bır ulkede, futbolun onlardan uzak olma- sı mumkun mu"? Alkış, ılgınç bır nok- taya daha dıkkat çekıyor "Henuz maf- ya futbolun yöneümını tamamen ele geçırmedı Zaten ele geçırse bûtün yazarlar onlann yanında saf tutar" dı- yor Mafyanın henuz tam anlamıyla bu alana hâkım olmaması bır şans Bu şansı ıyı kullanabılmek, bız futbol tut- kunlannı da harekete geçırmelı Futbol dunyasında şıddetı ve kara parayı saf dışı edebılecek sıvıl gınşımlen hızlan- dırmalıyız Bu alanda ozellıkle buyuk takımla- nn taraftarlan arasında yenı oluşan ba- zı örgutJenmeler olduğunu bılıyorum Bu sıvıl orgutler, yonetımlerdekı maf- yalaşmaya karşı yenı seçenekler oluş- turmaya gayret edıyorlar Bu orgutte- re desteğımızı arttırabılınz onlann ta- raftarlar arasında etkılı hale gelmesını teşvık edebılınz Futbol, seyn zevklı, heyecan veren bır kıtle sporu Bu alanın dahafazla kır- lenmesıne engel olacak bır tartışma- yaacılenıhtıyacımızvar Futbolun şef- faf hale gelebılmesı ıçın sıyasetın de şeffaflaşması şart Bır Fenerbahçelı olarak Fenerbahçe'nın ıçıne duştuğu zorluklardan kurtulmasını dılıyorum. Maçlarda başanlı olmak şart, ancak daha onemlısı futbolu, banş ıçınde ya- pılacak bıryanşma olarak kabul etme- lıyız Yenı yılda, Avrupa'ya nasıl uyum sağlayacağımızı tartışacağımız konu- lara spordakı kırlenmeyı de ılave etme- mız gerekıyor