Katalog

KASIM 1999 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur(5 cumhuriyet.com.tr 15 Memet Fuat, yeni kitabmda futbol sahalarmdan 'inanılması güç' öyküler aktanyor 6 Tribünden Palavra Anılar...'SEMtHGÜMÜŞ MemetFuat ile ftıtbol üstüne az konuşmadık. Ya- yınevindeki hemen herbuluşmamızda geçen önem- li maçlardan söz açar, enikonu sıkı futbol çözüm- lemeleri yapardık. O yayınevinden elini ayagını çek- mek zorunda kaldığında ilk aklıma gelenlerden oldu onunla artık futbol konuşamayacağımız. Onun edebiyatta, özellikle dilde olduğu gibi, bugûn oy- nanan futbolda da kusursuzluk aranışı vardı her za- man. Son yıllann gözde takımı Galatasaray'ı bile çoğun beğenmemesine bazen kınlırdım doğrusu. Memet Fuat'ın, 'Tribünden Palavra Anılar' ki- tabını hiç beklenmedik bir anda yayıma hazırfama- sı, bilmiyorum benden daha çok kimi sevindirebi- lirdi. Kjtapta anlatnklannın çoğunu kendisinden din- lemiştim. Zaman zaman onun da yaptığı gibi, ben daha çok bugünkü futbol dünyamızla karşılaştıra- rak dinlerdim anlattıklannı. Ben de kendimi bil- dim bileli onun kadariçindeydim futbo- lun. O, futbol izleyiciliğini Metin Ok- tay fiıtbolu bıraktıktan sonra bıraktığı- nı söylüyor. Demek ki Memet Fuat fut- bol izleyiciliğini bıraktığı sıralarda be- nim futbol izleyiciliğim başlamıştı. Üstelik futbolla ilgili en canlı anıla- nmdan biri benim de Metin Oktay'la il- gili. Futbolu bıraktığı yıl Ankara'da Şe- kerspor-Galatasaray maçına götürmüş- tü abim. 19 Mayıs Stadı'nda öyle büyûk bir kalabalık vardı ki, bilet almak için verdiği savaş sırasmda abimin yüzünün gözünün kan içinde kalışım unutamıyo- rum. Maçı Galatasaray 1-0 kazanırken tek golü de, Memet Fuat'ın bugünün futbolculannda artık pek görmediğinı söylediği göz kamaştıncı bir voleyle. ceza alanı çizgisi üstünden gene Metin Oktay atmıştı. Fotoğrafi hâlâ gözleri- min önünde... San-tarnua, cihan yüdızı Memet Fuat, mahalle çocuklan gibi çekiştikleri yıllarda arkadaşlann bırbir- lerini. "San larmızı.çingeneyıküzu.'' ya da "Fener, Fener, püf desen söner_" tü- ründen sözlerle kızdırdıklannı anlatıyor. Bıraka- lım o denli eski zamanlan, daha benim çocukluk yıllanmdabiletribünlerde "San-kınnızı,cihanyıl- dca_n sloganlanyla Galatasaray destekleniyor. ha- keme en çok "Gözüne gözlük..." diye bağınhyor- du... Nereden nereye... Memet Fuat'ın anlattığı inanılması güç öyküler arasında bulunan kornerden gollerin aslında biz de yabancısı sayılmayız. Tribünden Palavra Anılar'da, ribünden Palavra Anılar'ı bir çırpıda okudum. Onu tanıyanlann ya da yalnızca futbol tutkunu okurlann da okumadan edemeyecekleri bu kitabı ne iyi etmiş de yazmış Memet Fuat. Yalnızca okunmaya değil, görülmeye de değer bir kitap bu. Kâzun Bey'in topu korner köşesine koyup sağ aya- ğının içi, üstü, bumuyla kanşık yaptığı korner vu- ruşunda topun kalenin ön direğine ulaşıp içeri kıv- nlışının nasıl bir tatla anlatıldığını okumalısınız. Kâzım Bey topu korner köşesine her koyuşunda goi yapabilecek yetenekteymiş anlaşılan. İnanılması el- bette güç. Gelin görün ki. bizim zamanımızda da Musta- fa Denizti vardı. Özellikle Altay'daoynadığı yıllar- da, az gol atmamıştır kornerden. O da topu daha çok arka direğe doğru gönderir. kaleciler nedense hep üstlerinden süzülen topu izlemekle yetinırler, top da alıştığı çizgiyi izleyerek içeriye doğru aldı- ğı falsoyla kaleye girerdi... Memet Fuat'ın anımsamadığı iki adı da sanınm biliyorum: llki, Eskişehirspor'un Iastik top gibi. ka- lenin bir ucundan öbür ucuna uçan kalecisının adı: Mümin olmalı o; gerçekten de "*kedi kaleci" der- lerdi Mümin'e... Ikincisi de, Tribünden Palavra Anılar'ın en ilginç -önceden de birkaç kez dinle- diğim- öykülerinden birinde Metin Oktay'ın ilk ve son kez oyundan atılmasına neden olan Fener- bahçeli futbolcu. Ettiği çamurluklarla Metin Ok- tay'ı bile sonunda çileden çıkaran bu oyuncu da, dönemin milli takımının da santrhaflanndan Yıl- mazŞen olmalı... Memet Fuat, Eskişehirspor'un santrforu Fethiiçin de, "Düşünen adam izlenimi uyandırdı bende" di- yor. "Onun ünhersitede asistan ya da doçent oldu- ğuna inanırdım." Kendi döneminin en ünlü gol krallanndan olan Fethi Heper bugün de üniversi- tede görev yapıyor ve yanılmıyorsam, profesör de oldu... Futbolcular uzay geometrisi bilmeti Memet Fuat, edebiyat kamuoyunun o hep bildi- ği bilgece tutumuyla, futbolun da kendi dünyasıy- la tam uygunluk içinde olmasını bekliyor. Sözge- limi, futbolculann topu istedikleri yere pas olarak gönderebilmeleri için uzay geometrisi bilmeleri gerektiğini söylediğinde. hiç kuşkunuz olmasm ki buna gerçekten inanıyordur. Onun duygulannı an- ladığımı sanıyorum. Çünkü bende bir zamanlar fut- bolculann bilişsel yetilerini yükseltebilmek için kitap okumalan gerektiğini. sözgelimi SaitFaikoku- yan bir futbolcunun anlık düşünme ve karar ver- me becerilerinin kendiliğinden gelişeceğini yazmış, bu yüzden de yakm arkadaşlanmca sarakaya alın- mıştım. Öyle ya, futbolcunun işi topa doğru dürüst vurmaktır; bir de ille kitap okumalan için onlan zorlamak da neyin nesi?... Gelin de bunu siz Me- met Fuafa anlatın bakalım... Baba Hakkı'lann, tsfendiyar'lann. Lefter'lerin, Can'lann, Metin'lerin... Memet Fuat'ın çocukluk ve gençlik yıllannı nasıl doldurdugunu, bugünkü futbolculan izlerken yaşadığı düş kınklıldannı da çok iyi anlıyorum. Ne ki. adını anmadan geçeme- diği Hagi'nın. bir benzerinin daha gelmesi için sa- nınm uzun yıllarbekleyeceğimiz Oğuz'un, iyi gün- lerinde Hakan Şükür ve Sergen'in ya da genç Em- re'nin de Memet Fuat' ın tadına doyamadığı fiitbol- cular olduğuna kuşkum yok... Tribünden Palavra AıuJar'ı bir çırpıda okudum. Onu tanıyanlann ya da yalnızca futbol tutkunu okurlann da okumadan edemeyecekleri bu kitabı ne iyi etmiş de yazmış Memet Fuat. Yalnızca okun- maya değil, görülmeye de değer bir kitap bu. In- sanın elinde tutunca btrakmak istemeyeceği güzel- likte kapağı, kapak renkleriyle sanınm herkes bu kitabı sevecek... * Memet Fuat, Tribünden Palavra Anılar, Adam Yayınlan, Ekim 1999, 79 sayfa. Motfern sanat müzesî için sanatseverler harekete geçti Istanbul için bir 'düş' gerçeğe dönüşüyorKültürServisi-Türk sanat ortamının bir dü- şü daha gerçekleşmek üzere... Istanbul'un adı- na ve geçmişine yakışır bir modern sanat mü- zesinin oluşumu için bir sivil toplum örgütü ola- rak sanatseverler tara- ftndan kurulan Istanbul Sanat Müzesi Vakfı. düşlerini gerçekleştir- mek için yola çıktı. Ekim aymda kurulan vakıf, 21. yüzyıla kah- cı bir proje ile girmeyi amaçlarken Istanbul modern sanat müzesi ile Türkiye'nin sanat or- tamına büyük bir güç ve ivme katarak Türk sanatının uluslararası düzeyde tanıtımına önemli bir katkıda bu- lunmayı amaçlıyor. Is- tanbul Sanat Müzesi Vakfi kuruculan geçen gün düzenledikleri bir basın toplaniısı ile piuj<-- lerini ve programlannı anlattılar. Istanbul Sanat Müzesi Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Tomur Atagöktoplantıda yap- tığı konuşmada, vakfın temel amacmı Istanbul 'a bir modern sanat müzesi kazandırmak olarak açıkladı. Çağdaş müzecilik anlayışıyla oluştu- rulması planlanan müzede. başta resim, heykel ve yerleştirme olmak üzere 1950 sonrası Türk sa- natını kapsayan bir koleksiyon oluşturulması amaçlanıyor. Atagök konuşmasında. koleksiyona aşamalı olarak özgün baskj ve desen gibi kâğıt işleri; fo- toğraf, film, video ve bilgisayar sa- natı; gösteri ve sahne sanatlan; tasa- nm ve mimarlığın dahil edileceğini söyledi. Koleksiyonun oluşum süre- ci içinde sanatçılardan süreli ödünç ya da bağış alınan yapıtlar, 1950 son- rası Türk sanatını derinlemesine ir- deleyen dönem, konu, tema gibi sı- nıflandırmalar ya da kavramlar çer- çevesinde gruplanarak Türk sanatı- nı yeniden yorumlamaya, smıflan- dırmaya ve toplumu bilinçlendirme- ye yönelik sergiler açılacak. Aynı il- keler daimi koleksiyonun oluşturul- masında da dikkate alınacak. Mekân henüz beüi değil Istanbul Sanat Müzesi Vakfı'nın oluşturmayı amaçladığı Istanbul mo- dern sanat müzesi ile ülkemizın çağ- daş sanat alanında var olan potansi- yelini ortaya çıkarmak, 1950'li yıl- lardan itibaren yersizlik nedeniyle müzelere giremeyen yapıtlan ve sa- tSTANBUL MODERN S A N A T M Ü Z E S Î ISTANBUL MODERN A R T MUSEUM • Vakıf, 21. yüzyıla kalıcı bir proje ile girmeyi amaçlarken Istanbul modern sanat müzesi ile Türkiye'nin sanat ortamına büyük bir güç katarak Türk sanatının uluslararası düzeyde tanıtımını amaçlıyor. (Fotoğraf: UGUR DEMİR) ndtlararası örnekleri toplamak, Istanbul'a yeni birsergileme alanı kazandırarak ulusal olduğu ka- dar uluslararası sergileri gösterebilmek. sanat or- tamı için gerekli altyapıyı oluştuımak, sadece ül- kemiz sanatçılannın değil. uluslararası, özellik- le de çevre ülkelerin çağdaş sanat alanında ken- dilerini kanıtlamış sanatçılannın yapıtlannı ko- leksiyona dahil etmek planlanıyor. Çağdaş müzecilik anlayışı doğrultusunda 'ya- şayan' bir müze olarak tasarlanan proje. bu bağ- lamda sanatçılar ve yapıtlannı belgeleyecek. ya- pıtlar bilimsel yöntemlerle koruma altına alına- cak. Çeşitlı seminerler, konferanslar, paneller. yayınlar aracılığıyla toplumu bilinç- lendirmeyi de düşünen vakıf. araştır- macılara kaynak oluşturacak kütüpha- ne ve arşivin yanı sıra ulusal ve ulus- lararası kurumlarla işbırliği yaparak Türk sanatını uluslararası düzeyde ta- nıtmayı da amaçlıyor. Istanbul'da kurulacak olan modern sanat müzesinin en büyük sorunlann- dan biri, kuşkusuz nerede olacağına yönelik. Müzenin kurulması için yap- tıklan mekân araştırması sonucu be- ürledikleri yerleri, Cumhurbaşkanı, Meclis Başkanı. Kültür Bakanı ve Va- kıflar'dan sorumlu Devlet Bakanı'na ilettiklerinı söyleyen Tomur Atagök, yetkililerin kendilerine kurulacak mü- ze için bir mekân sözü verdiğinı de söz- lerine ekledi. Cumhurbaşkanı Süleyman Demi- rel'in onursal başkanı olduğu vakıf, bu girişime, başta sanatçılar olmak üze- re devletin, kurumlann ve halkın des- teğini de bekliyor. Wjgfa { Atnkara ™ Devlet Tiyatrosu, Feydeau'nun 'BitYeniği' adlı oyununu sahneleyecek. Nisa Serezli'nin Türkçeye çevirdiği oyunun gösterimi yann başlıyor. Günlüksıkıntılan unutmaya birebir.. BAHAR TANRISEVER ANKARA-Ankara Dev let Tiyatrosu. ünlü ya- zarGeorges Feydeau'nun "BitYen^i" adlı kome- di oyununu yann sahnelemeye başlıyor. Yönet- men AH Hürol. "güünek isteyenleri da>et ettiği'' bu oyun ile büyüklerin okulu olan tıyatroda bir teneffus, ders arası verdiklenni söylüyor. Ankara Devlet Tiyatrosu'nun kasım ayında sahneleyeceği yeni oyunlardan biri olan "Bit Ye- niğfnin çevirmem Nisa Serezli. Oyunda. Can Öztopçu, Berrin Öney, Osman Nuri Ercan, Ah- met Türkoğlu, Buket Türkyılmaz, Adviye Öz- rürk. Şahap Sayılgan, Vol- kan.LnaLCü\en Besimoğ- lu. Emin Okay, Gül Gök- çe ve Kayhan Sangöllü rol alıyor. Dekoru Sertel Çetiner, kostümleri Nalan Türkoğ- lu. ışık düzeni Ahmet Ka- rademir tarafından hazır- lanan oyun, Raymond'un. arkadaşı Lucienne'yi ikna ederek kendisini aldattı- ğından şüphelenen koca- sına bir aşk mektubu yaz- dınnasının ardından geli- şen komik olaylan konu alıyor. Yönetmen Ali Hürol, Fransızlann Feydeau"yu "Moliere'den sonraki en i\i komedi yazarT diye nite- lediklerini belirtirken, yazann oyunlarının, döne- minde üç yüz ile bin arasında sahneye konuldu- ğunu kaydetti. "Bh Yeniği"nin keyifli bir kome- di olduğunu anlatan Hürol şöyle konuştu: "Tiyatro büyüklerin okuludur. Bu da okulda- ki derslerden biri değil. Bu ders arası,teneffus. Bu oyunu sevrederken "Acaba bu oyun bana ne ve- recek" diye değil, 'İki saat süreyle burada gülece- ğim, ferahlayacağım, bir sonraki oyuna daha ra- hat geleceğim' kevfiyle geunek lazım. tnsanlann zaman zaman gülmeye. ferahlamaya ihrryacı var Yönetmen Ali Hürol. seyirciyi koltuğunda rahat bırakmavacaklannı sövlüvor. ki daha sonraki sıkınûlarla mücadeie edebilsin." Insanlara bir ders arası ya da yaşama bir ara ver- miş olacaklannı vurgulayan Hürol, "Günlük SH kmnlarunıza bir ara verdirmiş oluyoruz iki saat süreyle güklürerek. Çıktıktan sonra belki oyun neydi diye hatıriamayacaklar bile_ Konuyu an- latamayacak bileJ" dedi. De\ let Tiyatrolan'nın çok deneyimli ve yete- nekli sanatçılan ile çalıştıklannı belirten Hürol, "Çok keyifii bir oyun çıkacağına eminim" diye ko- nuştu. Bazı oyunlann mesajının, bazılannın da iş- levinin önemli olduğunu anlatan Hürol, "Bit Ye- niği"nin güldürme işlevi üstlendiğini kaydetti. Güldürmenin yanı sıra oyunun, bugüne kadar hiç tiyatro izleyicisi olmamış yurttaşlan salona getire- bileceğjni vurgulayan Hü- rol şunlan söyledi: "Çok komikmiş diye gelecekler. 1000tane böy- le artı seyirci gelse bize, bunun S'i kalıcı seyirci- miz olsa biz 5 yeni seyirci kazanmışız demektir. Za- ten bizim kemikJeşmiş bir seyirdmiz var.Ama bugü- ne kadar Devlet Tiyatro- lan'nm kapısını açmanuş olan, hani 'ne doktorlar, ne mühendisler var...' Bunlan da tiyatro seyirci- si haline getirebilmenin yollannı anyoruz. Yani bu biraz vitrininıizi süslüyor." Hürol, Devlet Tiyatrolan 'nda bugüne kadar bu tür vodvillere, zorluğu nedeniyle çok az yer ve- rildiğine işaret etti. Oyunda çok hareketli mizansenler bulundu- ğunu anlatan Hürol. "Seyirciyi koltukta rahat bı- rakmayacağız. Benim derdim Feydeau'yu seyir- ciye tanıştırnıak. Bu oyıına sadece gülmek isteyen- ler gelsin. Bizûn işimiz bu" dedı. •*Bit Yeniğf, 9-14 Kasım tarihleri arasında Kü- çük Tiyatro'da izlenebilecek. İİDÂM Şarkıcı' ve 'kadın' olarak Edrtti Pial •Kültür Servisi- Fransız müziğinin ölümsüz ismi Edith Piaf ve bir devre imzasmı atan şarkılan, bu akşam saat 19.00'daltalyan Kültür Merkezi Tiyatro Salonu'nda bir gösteriyle anılacak. Graziella Rossi tarafından sahneye konulan 'Madame Piaf adlı gösteride 'şarkıcı Piaf ve 'kadın Piaf anlatılacak. Helmut Vogel'in piyanosu eşliğinde gerçekleşecek olan gösterinin ışık tasanmını Martin Burkhardt gerçekleştirdi. Gösteriyi Borusan Kültür ve Sanat Merkezi sunuyor. (293 98 48) BeatJes, binyıbn en iyi topluluğu • LONDRA(AFP>-lngiltere'de Channel 4, Classic FM \e HMV müzik mağazalan zıncirinin yaptığı 'Binyıluı Müzik Adamlan' başlıklı anketin galibi, tartışmasız bir şekilde Beatles oldu. Altı yüz bin kişinin katıldığı oylamada, yeni kuşak müzikseverlerinin tercihlerinin modern müzkten yana olduğu ortaya çıktı. John Lennon binyılın en önemli müzisyeni seçilirken Elvıs Presley. Michael Jackson, Jimi Hendrix, Paul McCanney ve Robbie Williams onun ardından geldiler. Mozart ancak yedinci sırayı alırken 'müzisyenlerin müzisyeni' Bach onuncu sıraya yerleşebildi. Müzik topluluklan için yapılan oylamada ise Beatles yine açık farkla birinciliği elde ederken Queen. Rolling Stones ve U2 onun gerisinde kaldı. Paul McCartney ve Lennon en iyi müzik yazarlan sıralamasında birinciliği yine kimseye vermezken. en iyi şarkı seçimınde Queen'in Bohemian Rhapsody'sınin Lennon'un kült şarkısı İmagine'ı gende bırakması şaşırtıcıydı. Elvis Presley en iyi erkek şarkıcı, Madonna en iyi kadın şarkıcı ve Louis Armstrong en iyi caz müzisyeni seçildi. Fransa'dan Japon yazara ödül • PARIS (AFP)-Japon yazar Nıtonarı Tsujrnın "Beyaz Buda' adlı romanı Fransa'mn en önemli edebiyat ödüllerinden biri olan Prix Femina'yı kazandı. Bu ödülle birlikte 'en iyi satanlar' listesinin üst sıralanna yerleşmesine kesin gözüyle bakılan kitap, yazann yabancı bir dile çevrilen ilk yapıtı. Tsuji, öyküsünün kahramanını yaratırken, Ono Adası'na beyaz bir Buda heykelı dıken tüfek yapımcısı büyükbabasından esinlendiğinı belirtti. Aynı zamanda Japonya'nın ünlü rock şarkıcılanndan olan Tsuji'nin kitabı. aşık olduğu ilk kızdan ayrı düşen Minoru adlı genç bir erkeği anlatıyor. Tüfek yapımcılığı mesleğini seçen. evlenıp altı çocuk sahibı olan Minoru, yıllar geçmiş olmasına karşın ilk aşkını unutamıyor. Adam Sanafın kasım sayısı • Kültür Servisi-Aylık kültür ve sanat dergisi Adam Sanat'ın kasım sayısı çıktı. Dergide llhan Berk 'Materia Prima", Ve3at'GûnyöTr A'kTım* Dinimdir', Hıfzı Topuz' Uluslararası Banş Kültürü Yılı'. Orhan Barlas 'Türkçe ile Yaşamak', Özdemir Ince 'Yaşasın Cumhuriyet', Tülay German '21. Yüzyılın Eşiğinde' ve Şavkar Altınel 'Seksenlerin Şiirinin Önlenemez Yerinde Sayışı" başlıklı yazılanyla yer alıyorlar. Aynca bu yıl lngiltere'de yayımlanan 'Romantic-Communıst, The Lıfe and Work of Nâzım Hikmet' (Romantik- Komünist, Nâzım Hikmet'ın Yaşamı ve Yapıtı) adlı yaşamöyküsü kitabının yazarlan Saıme Göksu ve Prof. Edward Timms ile yaptlan söyleşi, Gürhan Tümer'in Karaburun, Assos ve Lesbos üzerine yazdığı araştırma, Turgay Fişekçi, Ruşen Hakkı. Tank Günersel, Yaşar Miraç ve Abdülkadir Budak'ın şiirleri de bulunuyor. Şam Festivalî'nde ödiN Mısıp'ın ŞAM (AFP)-11. Şam Film Fesrivaü'nde Osama Fawzia'nın yönettiği Mısıryapımı 'Jannat al- Shayatin' (Şeytanın Cenneti) adlı film "en iyi film' ödülünü aldı. Ikincilik Suriyeli Abdel Latif Abdel Hamid'in yönettiği 'Nasssim al-Ruh' ((Ruh esintisi) fılminin olurken, üçüncülük ödülü Kolombiyah yönetmenler Nicholas Bonia Vıttoria Vidal ve Manuel Avaio'nun "The Debt' (Borç) adlı filmine verildi. Çin, Alman, Venezuela ve Irak'tan gelen yönetmenlerle Mısırlı bir oyuncunun oluşturduğu jüri, en iyi oyuncu ödülünü Şılili Tamara Acosta'ya verdi. Festıvale Arap ülkelerinin yanı sıra Macaristan, Şili, Çin. Kolombiya, Japonya gibi ülkelerkatıldı. KİTAP FUARI^NDA BUGUN A SALONU • 1330-15.00- Edebiyatçının Yaratıcılığı, Sorumluluğu ve Yazar Örgütleri başlıklı panel Şükran Kurdakul, Ataol Behramoğlu ve Mustafa Şerif Onaran'ın katılımıyla gerçekleşecek. • 15.00-1630- Jean Claude Kebapçıyan, Akın Birdal ve Pertev Raşit'in katılacağı panelin konusu Ortak Anılar Ortak Yaşam Kültürü-Anadolu Kültürü Üstüne. • 1630-18.00- Daniel Pennac, *Okumak Bir Zevktir' başlıklı bir konferans verecek. • 18.00-20.00- Server Tanilli ile Aydınlanma, Demokrasi ve EğJtim Üzerine başlıklı söyleşinin konuşmacılan Ser>«r Tanilli ve Sevgi Özel. B SALONU • 1230-1430- Türkiye'de Kendini Geliştirme Kültürünü Nasıl Yaygınlaştırabiliriz? konulu panele Mine Alptekin Bovd, Süha E\rim ve Ramazan Yddırun katılacak. • 1630-1830- Aydınlanma Sürecinde Batı \e Irtica konulu panele Hikmet Çetinkaya. Doğu Perinçek %e Sina Akşin katılacak. • 1830-20.00- Nedim Gürsel okurlanyla buluşacak. CKK^NİN İMZA GÜNLERİ • Vedat Günyol 16.00-17.30, Mehmct Başaran 16.00-17.30, ÂnüÇeçen 18.00-19.30. Recep Bilginer 18.00-19.30 saatleri arasında Cumhuriyet Kitap Kulübü'nün TÜYAP'taki standmda kitaplannı imzalayacak.