Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 4 EYLÜL 1998 CUMA
HABERLER
Otobüs dereye
uçtu: 8 ölü
• ORDU (Cumhuriyet) -
Ordu'nun Gulyalı ılçesınde.
"Agatur" fırmasına aıt
otobus dereye uçtu Otobus
yolculanndan 8'ı olurken
40 kışı de yaralandı
Hatalı sollama dun gece
yıne facıaya neden oldu
Ordu'nun Gulyalı ılçesı
Dereağızı mevkıınde hatalı
sollama yaptığı belırtılen
Ağatur fırmasına aıt
otobus, kopruden dereye
uçtu l9DK333plakah
otobuste 6 yolcu olay
yennde, 2 yolcu da
kaldınldığı Ordu Devlet
Hastanesı 'nde yaşarrunı
yıtırdı Yaralanan40
yolcudan 5'ının durumunun
ağır olduğu bıldınldı
Savcılık tarafından
yurutulen kımlık belırleme
çalışmalannda, kazada
olenlerden 3 'unün, Mehmet
Hacı Efendıoğlu (4), Sabıt
Akal (50) ve Meryem
Şengul (50) olduğu
belırlendı Hastanelerdekı
yaralılann tedavılen
surûyor
DTP'nin
değerlendirmesi
• ANKARA (Cumhuri)et
Bürosu)-DTPGenel
Başkan Yardımcısı Hamdı
Uçpınarlar, Turkıye'nın
huzura kavuşması ıçın
Başbakan Mesut Yılmaz ve
DYP Genel Başkanı Tansu
v Çıller'ın sıyasetten
çekılmelen gerektığını
savunarak sağda ancak o
zaman bırleşme
olabıleceğını soyledı
ANAP: Seçim
yapılacak
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)- ANAP Genel
-Başkan Yardımcısı Agâh
Oktay Guner, dunyadakı
ekonomık bunalım
nedenıyle seçımlenn
ertelenmesı onensıne
"Seçım karannı yuce
Meclıs almıştır Hukumet
hıçbır şekıide halk
dalkavuklugu yapmadan
ekonomının gereğı neyse
onu yapıyor, seçımden
hıçbır mahzur doğmaz"
dıye karşı çıktı Guner,
alınan ekonomık onlemlerle
fînans kesımının 900
tnlyon lıralık vergı
kûlfetınden kurtulduğunu
vurguladı
THJAŞ'ın devpi
ertelendi
• ADANA (Cumhuriyet
Bürosu) - TEDAŞ'ın guney
bolgesı elektnk dağıtımının
Uzanlar'ın denetımındekı
ÇEAŞ'a devnnın
ertelendığı bıldınldı Enerjı
Yapı Yol-Sen Genel
Başkanı M Cengız Faydalı
"Devır ışlemının
ertelenmesı nıhaı hedef
değıldır Hedef, ışletme
hakkının devnnın
onlenmesıdır" dedı
TEDAŞ'ın ÇEAŞ'a
devredılmesını protesto
amacıyla 200'u sendıka
u>esı 300 memur, 2 gundur
ış bırakma eylemı
vapıyordu
Baykal 41 çiftin
nikah şaMdi
• KOC\ELİ(\A)-Izmıt
Saravbahçe Beledıvesı'nce
buyıl dorduncusu
duzenlenen "Duğun Şolenı"
CHP Genel Başkanı Denız
Ba^kaFin şahıthğınde yann
\apılatak Kocaelı'nınplaka
numarasından esınlenılerek
41 çıftın nıkâhının kı>ılacağı
tören Izmıt Ismetpaşa
Stadı'nda gerçekleştınlecek
Şölende Kayahan, Nılufer ve
Ibrahım Erkal konser
verecek Çıftler. düğunden
sonra beledıye tarafından
bala> ına gondenlecek
Banliyö trenmden
dereye uçtu
• Istanbul Haber Servisi -
Bakırkoy'de. banlıyo
trenının kapısına asılarak
yolculuk eden bır çocuk.
tren yolunun uzennden
geçtığı dereye duştu
Sırkecı-Halkalı sefennı
vapan banlıyo trenının
kapısına asılarak yolculuk
eiığı bıldınlen Mehmet
Şahın (14) tren Yenıkapı-
Zevtınburnu ıstasyonlan
ırasındakı derenın
uzenndekı kopruden geçtığı
>rada dengesını kaybederek
djştu Dere yatağına
diştuğu sanılan ve
Kuçukbakkalko> Kımsesız
Çocuklan Koruma
Y-irdu'nda kaldığı belırlenen
Şjhın. gece surdurulen
ırama çalışmalanna karşm
bulunamadı
Üç günlük Güneydoğu gezisine dün başlayan Başbakan Yılmaz otoyol temeli attı
'Mafya devlette kök salmış'ÖZCAN GÜNEŞ / BEKÎR ŞAHtS
ŞANLIURFA / GAZİANTEP -
Şanlıurfa-Gazıantep oto>olunun
temelını atan Başbakan Mesut Yılmaz,
seçım karannı bır kez daha gozden
geçırebıleceklennı belırterek bır yandan
kalkınma hamlesını yuruttuklennı, dığer
yandan da geçmışte devlet ıçensıne kok
salmış mafya çapulculanyla mucadele
ettıklennı soyledı
Açıiış ve temel atma torenlenne
katılmak uzere bazı bakanlarla
Şanlıurfa'ya gelen Yılmaz, hukümetın
gece-gunduz demeden mıllete hızmet
ıçın tum gucuyle çalıştığını soyledı
Amaçlannın, onumuzdekı yıl sonuna
kadar Turkıye'dekı otoyol ağını 2 bın
kılometreye tamamlamak olduğunu
belırten Yılmaz şoyle devam ettı
"Turkiye'yi huzur içinde 21. yüzyıla
taşuna>i ga>e edindik. Eğer uç yıl once
bu otoyolun temeli atılmış olsaydı bugün
burada olmazdık. Bu hizmetler bizce
gecikmiştir. Btzün arzumuz, büriin
zoriuklara karşuı bu hizmetlerin
önümüzdeki dönemde de artarak devam
etmesidir. Turkive 14 av onceki tabtoya
dönmemelidir. Eğer o tablova geri
dönersek bu hizmetler olmaz. Bize
destek olun. Türkiye gerive gitmesin.
L'lkemizi ikrive götiirelim."
'Kalkınma hamlesi içindeyiz'
Nızıp-Bırecık otoyolunun temel atma
torenınde de Başbakan Yılmaz, "Eğer
siyaset yerine boş laflar, polemikler, ağız
daJaşian. kavgalar yapıiırsa. siyaset
yapayım derken hizmet unutulursa
hedeflere vanlması mümkıin değildir.
Onun için biz azmltk hükumeti
ohnamıza rağmen yaşadığımız bürun
bunca tabii afetlere, yurtdışındaki
ekonomik krize karşuı Cumhuriyet
tarihinde orneği gorulmemiş bir
kalkınma hamlesi gerçekleşrirhonız.
Bunu vaparken bır vandan işsi/lik.
voksulluk, adaletsizlik, hayat pahalılığı
ile bir yandan da bizden önceki
hükümetler döneminde devletin içine
kök salmış mafya denen çapulcularla
mucadele ediyonız" dıye konuştu
Başbakan Mesut Yılmaz, Şanlıurfa'da
Harran Ovası sulamalan 1, 2, 3 ve 4
kısım açılışlannı gerçekleştırdıkten
sonra Gazıantep'e geçtı Gazıantep'te
bazı temel atma torenlenne katılan
Yılmaz. Gazıantep'te Anakent
Beledtyesf nce yaptınlan ısale hattı ve
antma tesıslennın temel atma torenınde
de erken seçım karannı değerlendırdı
'Seçimden medet ummasmlar'
Yılmaz, "Erken seçimden çıkar
umanlarm hesaplarını bir kez daha
yapmalan gerekir. Biz hükümet olarak
Meclis'te birlikte aldjğımız karara
sonuna kadar bağh kalacağız. Ama eğer
bizi bu karara zortayanlar, bizim
hükümetimizin yaptığı hizmetleri yeterii
görmeyip Türkiye'nin geleceğinı erken
seçimde arayanlâr, kararlanndan
vazgeçerlerse Türkiye'nin geleceği için,
iyiligi için orurup erken seçim karannı
bir kez daha degerlendirebiliriz"
şekhnde konuştu
AVRUPA KOIYSm PARLAMENTEK ««.UM
HÜKÜK VE INSAN HAKLARI KOMİSYONU
Avrupa
Konseyi
Parlamenterler
Meclisi Hukuk
ve tnsan
Haklan
KomLsyonu'nun
gündemi
içinde
Türkjye'deki
insan
haklan
ihlalleri de var.
(Fotoğraf
HAT1CE
TUNCER)
TOPLANTISI
İSTANOUl 3 s EYlUl t99D
PftRUAIKMTftRY ASSEJHBIY OF THE COUNCIlOF BIROPE
HKTtNG OFTHE COMMITTK ON LEGAL AFFMRS
AND HUMAN RIGHTS
ISTAMBVl 3 s sfPTfHDfB 199»
AK Parlamenter Meclisi Hukuk ve İnsan Haklan Komisyonu Toplantısı
TKK; IRA ve ETA'dan tehlikeU'
Istanbul Haber Servisi - Adalet Bakanı
Hasan Denizkurdu. gerçekleştınien
eylemler, bu eylemlerde ele geçen
teronstlenn sayısı. kullandıklan
sılahlann nıtelığı, kaybedılen guvenlık
gûçlen ve yurttaşlar dıkkate alındığında
Turkıye'nın hedef olduğu terorun
"Kuzej İrianda veya tspanya'da
göriilenkrden çok daha şiddetHve
yayguı" olduğunun kabul edılrhesı
gerektığını behrttı Avrupa Konseyi
Parlamenter Meclisi Hukuk ve İnsan
Haklan Komisyonu'nun 3 gun surecek
olağan aylık toplantısı dun Hılton
Otelı'nde başladı Isveçlı Birger
Hagard'ın başkanlık edeceğı toplantıda
goruşulecek gundem maddelen arasında
Refah Partısı'nın kapatılması,
tarıkatlann yasadışı faalıyetlen,
Turkıye'de yaşanan insan haklan
ıhlallen konulan yer aiıyor Toplantının
açış konuşmasını Adalet Bakanı Hasan
. Denizkurdu yaptı Konuşma:>uida insan
hakJan ve terör karşttlığına değınen
Denizkurdu, Turkıye'nın terorden en
çok zarar goren ulkelerden bın
olmasına karşın uluslararası arenada
yeten kadar anlayış gormedığını behrttı
Denizkurdu, terorle mucadelenın ıster
ıstemez insan haklarına bazı
kısıtlamalan da bcrabennde getırdığını
savunarak. tum ulkelerde benzen
uygulamalar bulunduğuna dıkkat çektı
Af yasasıyla ılgılı soruyu ıse
Denizkurdu " \f. \dalet Bakanlığı'nın
gundeminde vok. USP'nin vasa
onerUne göre af. parlamentonun f*J -İ
vetkisimte. Ancak Meclis açılınca af '
gundeme gelebilir. Ancak ben yine de
ozellikle mahkûnı ve tutuklulara
seslenerck, iüdalli olmalannı diliyorum"
dıye konuştu
Haksız tutukluluğa
önlem arayışları
NECATt AYGIN
İZMİR - Haksız tutukla-
mayla cezaevıne gıren sanı-
ğın beraatından sonra kazan-
dığı tazmınat davasında tu-
tuklama karannı v eren >argı
cın da sorumlu tutulması ıs-
tendı
Bazı hukukçular Hazı-
ne'nın mahkûm oldugu
"haksız rutuklanıa" davala-
rında vargıcın da cezava or-
tak olmasını savunurken ba-
zılan da CMUK'un gerektı-
ğı gıbı uvgulanması halınde
haksız tutukJuluğun ortadan
kalkacağını belırttıler
Haksız tutuklamava ılışkın
ıkı a>n tazmınat davasının
sonuçlan yenı tartışmalarya-
rattı Haksız yeretutuklu ola-
rak 5 5 a> hapıs \atan Şahin
Yanat'a 208 mılvon, 7 5 ay
hapıs v atan Çelebi Demir e
de 190 mılvon lıra tazmına-
tın u>gun gorulmesının ar-
dından tartışma başladı Ya-
nat ve Demır'm avukatı Su-
at Çetinkava tazmınatlan az
bulup kararlan temv ız ettığı-
nı anımsatarak Yargıtav ın
mahkemelenn verdıgı karan
onaması halınde konuyu \\ -
rupa İnsan Haklan Komısvo-
nu na gotureceğını behrttı
'Yargıçlar
sorumlu olnıair
Çetınkava sozlennı şovle
surdurdu "Haksız tutukla-
ma karan veren >argıçlann
da. verdiklan karariardan
sorumlu olmalan gerekir. \a-
ni tazmınat konusunda Ma-
li\e Bakarılığı üe karan veren
vargıcın ortak sorumluluğu
olmasıgerekmektedir. \vnca
haksız tutuklamalann onle-
nebilmesL 466 Sayılı Haksız
Tutuklama Ta/nıinarı \asa-
sı'nın işle\sel haie gelebilme-
si,istenen tazmûıat nuktarla-
nnın venlmesiyle mumkun
olacaknr."
t>ÜZ
Kuçuradi eğitim
komitesi başkanı
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - İnsan Haklan Egıtımı
Ulusal Komitesi Başkanhğf na
Hacettepe Ünıversıtesı ogretım
u>elennden Prof Dr İoanna
Kuçuradi seçıldı
İnsan Haklan Eğitımı On \ ı-
lı Ulusal Komitesi, onuncu yıl
ılk toplantısını Devlet Bakanı
Hikmet Sanıi Tiirk başkanlı-
ğmda dun yaptı Yapılan seçım
sonucu komıtenın başkan ve-
kıllığıne de MılJı Eğıtım Ba-
kanhğı temsılcısı Mehmet Dıi-
ğencioglu getınldı Dev let Ba-
kanı Turk, anayasaya gore de-
ğıştıniemevecek ve değıştınl-
mesı onenlemeyecek özellığm
insan haklanna sa> gı olduğuna
dıkkat çekerek. "İnsan haklan-
na savgı düşûncesinin verleşti-
rilmesindeeğitimin önemli rolû
vardır. İnsanlann. valnı/ca ken-
di haklannı değil başkalannın
da haklannı savunacak şekilde
eğhHmesi ve yetiştirümesi gere-
kir*' dıye konuştu
BM Genel Kurulu'nun.
1995- 2004 vıllannı "insan
haklan fğitimi on yıir olarak
kabul ettığını belırten Turk,
BM'ye uye ulkelenn bu karar
çerçevesınde çeşıtlı çaiışmalar
yapacaklannı ve ulusal prog-
ramlar hazırlayacaklannı anlat-
tı Türk, İnsan Haklan Evren-
>el Beyannamesı'nın 50 yıldö-
numünde bıle insan haklan ıh-
lallennınyaşandığını \ebudu-
rmnun dunv ada ulaşılan u>gar-
lık duzeyı dıkkate alındığında
utanç vencı olduöunu v urgula-
dı
Turk. insan haklan düşunce-
sını topiumda va\gınlaştırma
çalışmaları çerçeve^ınde ılköğ-
retım okullannda. bütün kamu
kurum ve kurulu^lannda msan
haklan egıtımı verıleceğını, ce-
zaev ı personelı ıle cezaevlerın-
dekı hukûmlu ve tutuklulann
insan haklan konusunda egıtı-
leceğını. çeşıtlı vayın kuruluş-
lannda msan hakları>la ılgılı
ozel programlara agırlık ver-
lîeceğım sozlenne ekJedı
Birdal davası
Emniyet: TİT
ulkücu orgütu
EVtNGÖKTAŞ
ANK.4RA-Emniyet Genel Vfudurlu-
ğu. İHD Genel Başkanı Akın Birdal'a
suıkast davası ıçın mahkemeve gonder-
dığı raporda, Turk Intıkam Tugayı'nın
(TIT) 12 Eylul'den once ulkucûlenn çe-
kırdek orgutu olduğunu bıldırdı TlT'ın
kurucusunun, o donemde solculara kar-
şı eylemlerde bulunan ulkucü CengizAy-
han olduğu belırtıldı Birdal'a 12 Mayıs
1998 gunu duzenlenen saldın>la ılgılı
haklarında dava açılan sanıklann yargı-
lanmasına dun devam edıldı Duruşma-
ya katılan sanık yakınlan, salonda ger-
gın anlann yaşanmasına neden oldular
Emniyet'ın raporunda. "Akın Birdal
olavina adı kanşan Cengız Ersever guru-
bunun. I980öncesivesonrasıTlTorgut-
lenmelen ile bir bağının bulunup bulun-
madığı tespıt edilememiştir. Ancak. Er-
sever liderliğınde oluşturulan grubun
mevcut durumu. vapısı, anıacı. evlem ve
faalıvederi iribanvla silahlı bir terör ör-
gûtıi niteliğinde olduğu kanaatine vanl-
mışnr" denıldı
Ankara 1 No lu DGM Başkanı M.Or-
han Karadeniz. Birdal'a suıkast davası-
nın geçen duruşmasında sanıklardan
^C.çngız Ersever. TlT'ı kuranın kendısı
OMuğunu ve onlarca mılıtanı eğıttığmı '
rj
iten surunce bu örgut hakkında emnıyet-
tm bılgı ıstemıştı
Emniyet Genel Muduru Necati Bili-
can adına Genel Mudur Yardımcısı Er-
tuğrul Çakır ımzasıyla onceki gun 1
No'lu DGM Başkanlığı'na gondenlen
raporda, 1980 oncesı yaygın şıddet ey-
lemlennın yaşandığı donemde sağ-ulku-
cu kesımlerde oluşan bazı gruplann ken-
dılennı Turk Intıkam Tugayı (TlT) ola-
rak adlandırdıklan belırtıldı Raporda
Birdal suıkastıne kanştıklan gerekçesıy-
le yakalanan v e TlT rumuzunu kullanan
kışılenn oluşturduğu grubun tamamı> le
yasadışı olduğu, kendı aralannda hı>e-
rar^ık bır vapının bulunduğu orgutsel
silahlı egıtım gorduklen sahte kımlık ve
kod adı kullandıklan, topiumda korku,
panık Mndırme, yıldııma ve >urttaşlar
arasında kutuplajma varatmayı amaçla-
dıklan v urgulandı
Birdal a sılahlı saldın duzenleven sa-
nıklarla ılgılı açılan davanın dunku du-
ruşmasına, Erseverdışında 6 tutuklu sa-
nık. avukatları ve mudahıl avukatlarka-
tıldı \lahkeme başkanı. duruşma savcı-
sı Dilaver Kahveci nın de goruı>une katı-
larak guv enlık sorunu gerekçesı> le salo-
na ızlej ıcı alınması ıstemını reddettı
Ersever'ın bulunmadığı duruşmava,
sanık vakınlarının ılk kez katılmasi mah-
kemesalonundagergınlıkvarattı Salon-
da mudahıl vakınlan ıle a>n a>n yerler-
de oturtulan sanık vakınlan duruşma
»onraMnda dı>anda Akın Birdal İHD v e
basın mensuplarına hakaret ve kufür
vağdırdı Sanık >akınlan polısler tara-
fından guçlukle DGM'den uzaklaştınldı
Duruşma sonra^ında A.bdı Jpekçı Par-
kı nda toplanan mudahıl vakınlan Bir-
dal ı da aralanna alarak banş yuruvuşu
vaptılar Polıs >uru>uşun fazla ıler-
lemesıne ızın vermedı
BİRBAKIMA
SERVER TAINİLLİ
Divan ŞiiPi Ustüne
Nereden hatırımda kalm/ş o\ab\\\rf
>
Sanıyorum, Ismail Habip Sevük'un Cumhurı-
yef'te yazdığı yazılardan bırındeydı Nâzım Hik-
met Rusya'ya yaptığı yolculuklardan bırınde, Ma-
yakovski ıle sohbet ederken, unlu şaır, "Nâzım
Bey, sızın Dıvan şıınnızın şohretını duydumsa da,
fazla ınceleyebılmış değılım örnekler de vererek
benı aydınlatırmısınız?" dıye sorar Nâzım Hikmet
pek lyı bıldığı bır konuda, Ahmet Paşa'dan yola
çıkıp, heryuzyılın seçkın şaırlerını bırerorneklean-
latmaya başlar Sıra, 18 yuzyıla gelır O yuzyıiın
başlarında, okurlarhatırlayacaklar, Dıvan şıırımızın
bır devı olan Nedim varsa, sonlarında da bır baş-
ka dev, Şeyh Galib yer alır Nâzım Hikmet, Şeyh
Galıb'ın unlu gazellennden bırının yanı sıra, onun
Husn-u Aşk'\nüan da bır ıkı ornek verırken, o un-
lu dızelerı okur
Bır şulesı var kı şem-ı canın
Fanusuna sığmaz asumanın
Bugunku dıle çevınrsek, "Can (gonul) mumunun
oyle bır alevı var kı, ustune fanus dıye gokkubbe-
yı geçırsek, o alev ona da sığmaz", dıyor şaır
Bunu ışıtır ışıtmez Mayakovskı heyecanlanıp
ayağa kalkar "Nâzım Bey" der, "Bugune kadar
okuduğum şaırierden hıçbınnde bu tur bır ımge-
ye rastlamadım Doğrusu, benım muhayyılem de
hıçbırzaman bu boyutlarda genışlemedı Böyle bır
şaırı yetıştırmış bır mılletın evladı olarak sızı kutla-
nm "
Ve elını sıkar Nâzım Hıkmet'ın
Ne zaman Dıvan şıırınden soz edılse, bu konuş-
mayı hatırlarım Sosyal Yayınlar'da son çıkan Nec-
mettin Halil Onan'ın Açıklamalı Dıvan Şıın Anto-
toy/s/'nın sayfalannda gezınmeye başlarken de onu
hatırladım 1941 yılında Mıllı Eğıtım Bakanlığı'nın
yayımladığı kıtabı, hocalarımız tavsıye ettığı ıçın h-
se yıllanmdan bılırım Necmettın Halıl Bey gıbı bır
uzmanın hazırladığı bu değerlı antolojıyı yenıden
okurlara sunmakla Sosyal Yayınlar pek onemlı bır
hızmette bulunmuş oluyor
Dalıp gıttım sayfalar arasında
•
Hocam Cevdet Kudret'ın Dıvan şıın konusun-
da pek onemlı bır ıncelemesı vardır O şııre yapı-
labılecek butun eleştınlerı sıraladıktan sonra, so-
zu mezıyetlerıne getırır ve "ışçılık" uzerınde durur
Evet, Dıvan şıırınde doğa yoktur, toplum yoktur,
hatta insan yoktur, her şey, kalıplaşmış benzetme-
lerın arasında kaybolmuş gıtmıştır Ama bır şey
vardır işçılık
1
Şıır kı, hangı gerçeklığı anlatırsa an-
latsın, enınde sonunda kelımelerle yapılan bır soz
sanatıdır, Dıvan şaın, ışte o sanatın ustasıdır ve de
ustune yoktur Arapçaya ve Farsçaya fazla bulaş-
tığı eleştınsı doğru olsa da, şaır kendı anadılının gu-
zellıklennı de savsaklamaz
Alınız Nedim'den şu orneği '
Sen bıhaber hayalın ıle gûşelerde biz
Ta subh olunca her gece ayş u dem eylenz
"' i' Şaır dryor kı, "Sen hıç oralı g i i ^
nın hayaljnle, sabah oluncaya kadar, her gece j;ı-
yıda bucakta şarap ıçer, avunmaya çalışınz" "*
Sonra koca FuzulTden şu dızeler
Eksık olmaz gamımız bunca kı bizden gam alup
Her gelen gamlu gıder şad gelup yanımıza
Dıyor kı şaır, "Gamımız o kadar çoktur kı, yanı-
mıza her neşelı gelen bizden gam alıp gıttığı hal-
de bızım gamımız eksılmez"
Sonra Nef ı'den şu ornek
Ne şeb kı kûyuna yuz surmesem o şeb ölürüm
Ne gun kı kametını gormesem kıyamet olur
Şunu soyluyor şaır "Hangı gece kapına yuz sur-
mesem o gece olurum ve hangı gun guzel boyu-
nu gormesem kıyamet kopar"
Bır ornek de Şeyhülislam Yahya dan
Getırdın ey dıl-ı avare sıneye bır bır
Ne turlu gussa vu gam varsa aşına dıyerek
Yakınıyor şaır "Ey serserı gonul
1
Ne kadar gam
ve keder varsa dosttur dıyerek hepsını toplayıp
bağrıma getırdın "
Pekı Dıvan şaırı, içinde yaşadığı çağa ve toplu-
ma hıç mı eleştırıde bulunmaz'?
Bulunmaz olur mu^ 16 yuzyılda yaşamış bır
Bağdatlı Ruhî vardır kı Terkıbıbenftnde soyledık-
lerı, butun bır Dıvan edebıyatı ıçın yeter
O eserınde şaır, yaşadığı topiumda "yukselen
değeher"e karşı "kalıcı değerler"\ bır bırsıralar sa-
vunur onları, hele yalan ve gosterış adına dın ve
ıbadet arkasından gıdenlere demedığını bırakmaz
sonunda, kendını alamaz, ne kı çıkar onune du-
peduz "yuh" çeker Bır yennde şoyle der
Zıkıymet olunca nıdelım cah u celalı
Yufanı satan duna hırıdanna hem yuf
Şaır dıyor kı, "Para ıle temın edılecek olunca, rut-
beyı ve buyukluğu ne yapalım'' Onu satan alçağa
da, satın alanına da yuh olsun1
"
Bağdatlı Ruhî gunumuzde yaşasaydı kımbılır
neier soylerdı, dıye duşunmuşumdur
YAZII ORHAN BİRGİT
Recai Kutan'lı Fazılet Partısı yonetımı,
bır sureden ben yenı bır stratejıyı uygula-
mak ıstıyor En azından, partının yenı yuzu-
nun nasıl olması gerektığını araştırıyor Bu
amaçla toplantılar duzenlenıyor
Dunku gazetelenn çoğunda Fazılet Par-
tısı'ne yenı ımaj aramak ıçın yapılan Kızıl-
cahamam toplantısından aktarılanlar ara-
sında Kocaelı Mılletvekılı Necati Çelik, Ga-
zıantep Mılletvekılı Nurettin Aktaş gıbı
ısımlenn onemlı teşhıslen de vardı
Çelık, artık dıncı partı goruntusunden
kurtulmak gerektığının altını çızmış, yenı bır
goruntu oluştururken, geçmıştekı sıvrı ve
rahatsız edıcı uslubun bırakılmasını soyle-
mış
Aktaş daha da somut bır onende bulu-
narak, "Artık utopyaya gore değıl, dunya
gerçeklerıne gore polıtıka yapalım Ayak-
larımızı yere basalım" demış
Hangı dunya goruşunu temsıl ederse et-
sın, ayağını yere basmasını bılmeyen siya-
set adamının koşayım derken tokezleme-
sı kaçınılmaz bırsonuç olduğu ıçın, Nuret-
tin Aktaş'ın, partısının yonetıcılerıne yaptı-
ğı bu tavsıyenın altını kalın çızgılerle çızmek
gerekıyor
Fazılet Partısı, sanıyorum bugunku kım-
lığı ıle Turkıye'nın en yenı partısı Ama ça-
tısı altında toplanmış ve kendılerını ozetle
Hangisi Gerçek Yüzleri?
"Mıllı Goruş"çu kımlığı ıle tanımlamış olan
oncu kadro bızım sıyası arenamızda otuz
yıllık eylemlı bır geçmışe dayanıyor
O kadro once Nızam Partısı adı ıle are-
naya adımını attı Daha sonra Mıllı Nızam
Mıllı Selamet, Refah Partı'len bırbınnı ızle-
dı Azımsanmayacak kadar kısa bır sureç
ıçerısınde once parlamentoda temsıl hak-
kı sağlayan daha sonra grup oluşturan
kadrolarla, orgutlenme ve koalısyonlarla ık-
tıdarlarda soz hakkı sahıbı olunma ışlevle-
n başarıldı
Hatta, ellı dorduncu hukumette başba-
kanhk gorevı de ustlenıldığı halde ıktıdar
olunduğu sanılırken bu sıyası kadronun
"muktedır" olamadığı ortaya çıktı
Bugun gelınen aşamada genye baktıgı-
mız zaman o kadroyu oluşturan kımı par-
tı onderlerı, oncelıkle yenı bır ımaja gerek-
sınme duyma konusunda bırleşıyortar Ve
bu yenı ımajın nasıl olması gerektığını araş-
tırıyorlar
Artık, kanlı mı, yoksa kansız mı ıktıdara
gelınmesı gerektığının soylenme donemı-
ne değıl baltalan "samımı ya da takıyye
gereğı" gommeısteğı partı toplantılarında
konuşuluyor Turkıye'nın yenı bır seçım do-
nemecıne adım adım yaklaştığı bır sırada
butun bu gelışmelerı lyımser gozluklenn
arkasından ızleyıp değerlendırmek elbette
ozlenılır bır şey olmalı Bazı polıtıkacıların
ya da duşunurlerın de soyledığı gıbı, Turk
siyaset yelpazesı ıçerısınde uygar Batı ul-
kelerının taşıdıgı Hırıstıyan Demokrat Par-
tıler ı anımsatan bır oluşum kok salmalı
Fazılet Partısı ıçerısınde bır grup belkı de
bu tur bır arayışın ıçerısınde
Ama hemen soylemek gerekıyor
Bugunku tanıtma kımlığı ne olursa olsun
bu oluşumun kuruluşundan bu yana taşı-
dığı asıl aıdıyet kımlığı ya da soyağacının
ad/ "Mıllı Goruş ıse o goruşun sozculu-
ğunu duzenlı bır bıçımde yapan organlar
vardır Mıllı Gazete bunların başında gelır
26 yıldır duzenlı olarak çıkan bu gazete,
Turkıye'de hıçbırsıyası partıde olmayan bır
ışlevı yerine getırmekte, Nızam Partısı'nden
bu yana o oluşumun bence resmı goruşu-
nu temsıl etmektedır
Teknolojının ılerlemesı ve televızyon ça-
ğının onem kazanması ıle aynı goruş bu
alanda da olanaklara sahıp olmuştur Da-
hası, bugunku kadrolaşmanın başkabırçok
sıyasal orgutte olduğu gıbı değışık uçlan da
gazetelenne, televızyon ve radyolarına sa-
hıptır
Ozetle Fazılet Partısı nın bugunku vıtrı-
nındekı sozculer, resmı arayışın dışında ola-
bıldığınce ınfıratçı ve yangın korukleyıcı bır
yayın polıtıkası ızlemektedırler
Unıversıtelerın yenı oğrenım donemıne
başlaması surecı ıçerısınde bu ateşleme
daha da hız kazanmışa benzıyor
Açınız bu gazetelen Fazılet'ın baltalan
gommekten soz eden bugunku genel baş-
kanının soyledıklerının tam tersıne bılen-
mış hamle etmeye hazır tutulan baltalarla
ılgılı başlıklar gorursunuz
Orneğın dunku "Mıllı Gazefe'Yıın boy-
dan boya "Sırp zulmu gıbı" olarak venlen
başlığı altında başortulu kız oğrencılerın
tahrık edılmelerını amaçlayan haberier, fo-
toğraflar, başlıklar, yazılar ve bunları butun-
leştıren sayfa duzenlemelerı
Akıt'te, "Başortuluye artık ehlıyet de ve-
rılmeyecek Sokağa çıkmaları da yasakla-
nacak, demelerıne bır adım kaldı" alt baş-
lığı ıle bır dızı kışkırtma çabası
Ve başka haberier, başka yazılar
Insan ıster ıstemez kendı kendısıne so-
ruyor
Bunların hangısı Fazılet Partısı'nın yenı ı-
maj aramasında dayanak olacaktır9
Ya da bır başka bıçımı ıle soruyu surdu-
ruyor
Eğer bu yayınlar belırlı bır stratejının ge-
reğı olarak yurutuluyorsa Fazılet Partısı ça-
tısı altında toplananları cıddı bır kamplaş-
ma ve o kamplaşmanın sonunda da cıddı
bır bolunme tehlıkesı mı beklıyor"?
Baltaları gommekten bahsedenler ve
battalan bıleyerek salvo yapmak ısteyenler
Dıncı partı gorunuşunden kurtulalım Ul-
ke gerçeklenne gore polıtıka yapalım dı-
yenler ıle bunun tam tersını onerenler
Orneklerı ıstedığınız kadar çoğaltabılırsı-
nız Çoğaltmak ıstemezsenız, dunku gaze-
telerde yenı ımaj arayışı ıçın partılılerın bır-
bırlerıne eskıden olduğu gıbı "Selamuna-
leykum" dıye seslenmesı yerine "Gu- nay-
dın" demesını onerenlerın olduğunu da ha-
tırlayarak fazılet curcunasını bır cumlede
toplamayı yeğlersınız "Selamunaydın bı-
lakıs "
Şaka bır yana, Fazılet Partısı'nın kurmay-
ları kaplıca kurunu bıtırd/lerse kımlık ara
ma sorununu da bır an once sonuçlandır-
malıdırlar
Faks: 0212 - 6770762
E-Maıl obırgıtfe posta.cumhuriyet.com.tr