Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 8 TEMMUZ 1998 ÇARŞAME
8 DIŞ HABERLER
İsraiPde
laik-dinci gergnüiği ürnıanıyor
Kendilerine din temelinde biryaşam kuran dincilerle barış sürecinden
yana laik îsrailliler iki ayrı dünyada yaşıyor. Dinci Yahudilerin güçlü
olduğıı Kudüs 'ü genişletme planına Filisîinlilerden önce laik Yahudilerin karşı
çıkması, iki kesim arasındaîti gerginliğin son göstergesi oldu.
ÖZGÜR ULUSOV
KUDÜS - Yirmibirinci yüzyı-
la çeyrek kala, laik- dinci çatış-
masının içine çekilen tek ülke
Türkiye değil. Ankara'nın son
dönemde stratejik ortaklık geliş-
tirdiği Israil, kuruluşunun 50. yı-
lında, laik kesim ile dinci kesim
arasında gerginlildere sahne olu-
yor.
Kendilerine din temelinde bir
yaşam kuran ultra ortodoks ha-
redim Yahudileri ile barış süre-
cini de tamamına erdirip "artık
normal bir devlet" olmak iste-
yen laik Yahudiler, Israil içinde
iki ayn dünyada yaşıyor.
Yaşamlannı Mesıh"ın (kurta-
ncı) Eretz Israil (Büyük Israil)
topraklanna ineceği günü bek-
leyerek geçiren haredimler, özel-
likle "kutsaJ" Kudüs şehrinde ve
, gene kutsal sayılan Batı Şeria
-•, topraklanndaki Israil yerleşimle-
ur rinde yoğun olarak bulunuyor.
-r
Kudüs Belediyesi'nde de hâkim
•.' olan haredimler, fiziksel efor sarf
•• etmenin yasak oldugu kutsal sebt
günlerinde kentin en işlek yolla-
m nndan birini trafiğe kapattırabi-
$ lecek güçte olduklannı göster-
* diler.
Israil Başbakanı Benyamin Ne-
tanyahu ile Kudüs Belediye Baş-
kanıEhudOlmert'inbirliktepi-
şirdikleri Kudüs'ü genişletme
planına, işte bu yüzden Filistin-
liler ve Arap dünyası kadar, ya-
~ şamlannı hahamlann sözleri doğ-
rultusunda yönlendirmek iste-
r meyen laik Kudüslü Yahudiler
„ de karşı cıkıyor. Planın ilk açık-
landıgı gün, Filistiniilerden ön-
. ce, Kudüs'ün batısında yaşayan
. laik Yahudiler protesto gösterisı
düzenlemişti. Mevasseret Siyon
, topluluğunun bir üyesi planın
- "megaJomanca"olduğunuıfade
etti.
Israil'in kuruluşunda büyük
rol oynayan, ortak birekonomik
yaşam kuran kıbbutzlann çoğu da
laik bir çizgide. Kibbutz temsil-
cileri Netanyahu'nun sebt günle-
rinde dükkânlan kapatma plan-
lannı, koltuğunu kaybetmemek
ıçın koalisyon hükümetindeki
dinci partilere venlen bir ödün
olarak görüyor ve şiddetle karşı
çıkıyor.
Laik kesimi en fazla kızdıran
konu haredimlerin vergi verme-
yip devletten para alması ve as-
kerlikten muaf tutulması. Isra-
il'de, üniversiteye başlamadan
önce erkeklere 3, kadınlara 1.5 yıl
askerlik yapma zorunlulugu var.
Çoluk çocuklannı askere gönde-
ren laik kesim çoğunlukla Filis-
tinlilerle bir anlaşmaya vanlma-
sını, Batı Şeria'dan çekilinmesi
gerektiğini düşünürken, Batı Şe-
na'dan bir kanş toprak verilme-
mesını saviınan haredimler, aske-
re gitmiyor.
Ailelerin, delişmen çağında
kızlannı askere göndermekten
pek de rahatsız olmadığı söyle-
niyor. Ancak aynı şey oğullar için
geçerli degıl. Gazeteler. sık sık gü-
ney Lübnan'da Hizbullah'ın dü-
zenlediği bir katyuşa saldınsın-
da ölen genç Israil askerlerini ya-
zıyor.
Aslında, ülkedeki tek çatışma
laik kesimle dinci kesim arasın-
da değil. Kuze> Afrika kökenli
Safarat Yahudileri ile Avrupa kö-
kenli Aşkenazi Yahudilen ara-
sında da gergınlık var. Kendile-
rine ikinci sınıf insan muamele-
si yapıldığını iddia eden Safarat-
lar, bundan üç dört ay önce, hü-
kümetin bir ısteklenni yerine ge-
tirmemesi üzerine, Eriha'ya gi-
dıp Filistin yönetimine sığındık-
lannı açıklamışlardı. Hüküme-
tin, bunun üzerine geri adım at-
tığı söyleniyor.
Çelişkiler ülkesı Israil'de, bu-
günlerde şaka mahiyetinde şöv-
le bir cümle dile getiriliyor: "fs-
rail'in yok olması için Araplann
fazla bir şe> yapmasuıa gerek yok.
Nasıl olsa biz (Yahudiler), sağın-
dan solundan çekiştire çekiştire bu
devteti yıkacagz" •-;•*
Köktendinci
Yahudilerin
tüm toplumu
din kurallanna
uymaya
zorlayan
rutumlan, laik
Yahudilerin
tcpkisini
çekiyor. Din
baskısı
yoğunlaştıkça
laik Yahudiler
kendilerine
yönelik en
büyük tehdit
olarak Arap
dünyasını değil,
köktendincileri
göriiyortar.
'Kurban olmak Yahudilerin tekelinde değil'
Ortadoğu banş sürecınin en karmaşık konu-
lanndan birisini Batı Şeria oluşturuyor. Netan-
yahu. bu bölgenin yüzde 13'ünden çekılmme-
sinı öngören ABD planına karşı çıkıyor. Ancak
tsrail yönetimi bu bölgeden çekilmeden banş
sürecinin yeniden canlandınlması ise mümkün
görünmüyor. Oslo anlaşmalanna göre, bölge üçe
aynlmış durumda. Eriha gibi büyük şehirler, an-
laşmadan hemen sonra Filistin Özerk yöneti-
mine devredıldi. Bölgedekı daha küçük ölçek-
lı Arap yerleşimleri, Filistin yönetimine bıra-
kılacak ikinci bölgeyi oluşturuyor.
Ortadoks Yahudilere göre, Batı Şena kutsal
Eretz Israil'in (Büyük Israil) bir parçası. Bu
topraklan Filistinlilere bırakmak istemeyen din-
ci Yahudiler, sürekli yeni yerleşim birimleri açı-
yor. Arap yerleşimlerinin arasındaki tepelere kon-
durulan Yahudi yerleşimlerinin yakınlannda, baş-
lannda dindarlığı simgeleyen takkeleri, elle-
rinde tüfekleriyle bekçilik eden Yahudi genç-
leri görebiifyorsunuz. •
Bu yerleşımlenn büyük bir bölümü yasa dı-
şı. Özellıkle Tel Avıv'e yaklaştıkça, gecekon-
du gıbı dikılen derme çatma Yahudi e\ lennden
oluşan yerleşim bırimlerinin sayısı artı>or. Ev-
lerin çatılannda Israil bayraklan dalgalanıyor.
Necef Çölü sınınnda, her perşembe Bedevi
pazarının kuruldugu Beer Şeva kentınde. Filis-
tin ekonomısinin tartışıldığı bir toplantı sonra-
sında bir grup Fılistınlı ve Yahudi ile bırlikte
oturuyoruz. Sohbet, tsraıl'ın Batı Şena'dan çe-
kilmesı üzerinde yoğunlaşıyor. Toplantıya Ra-
mallah'tan katılan bir Filıstinliye \enlen ıkı
günlük ızin kâğıdında, Israil'de gece saat 10'dan
sonra sokağa çıkmasının yasak olduğu yazılı.
Neden sorusuna verilen yanıt güvenlık. Gerçek
amacın, yıldırma olduğunu herkes bıliyor.
Hıristıyaıı bir Fılistınlı. "fsrailhükümeti Ba-
ü- Şeria'dan cekilsin. Yahudi verleşimlerini ts-
rail'e bağtamak için yeni yollar inşa etmekten
vazgeçsin bize yeter" dıyor.
"Peki ya terör, terörü destekfiyor ımısunuz"
diye soruyor Yahudi kız. "Desteklemiyorum
ama anlıyorunr diye bir yanıt geliyor bir Fı-
lıstınli'den. Birbaşka Fılistınlı atılıyor: "Dürüst
oJaiun.Anhvonım ama desteklemiyorum ne de-
mek_."
Herkes bir konuda hemfıkir. tsrail Batı Şe-
na'dan çekilirse, terörün sonu gelecek.
Sohbet ilerledıkçe Musevilik de masaya ya-
tınlıyor. Sebt günlerinde uyulması gereken ya-
saklar "saçma'* geliyor bir grup Filıstinliye. Bir
Fılistınlı arkadaşlannı susturuyor: "Bizimdtoi-
mizde de akıl dışı noktalar yok mu?" Bir başka
Fılistınlı arkadaşına hak veriyor: "Ewt öyle.
Diıüerin akıl dışdıklan. kendi başlanna UgUen-
dirmiyorbenizaten. Ama bir grup seçılmışın-
san" Mesih'i beklemek için topraklanmı elim-
den aküiarsa, o zaman bir dinin akıl dışılığı be-
nim hakkımı çiğnemiş demektir."
Yahudı kız. Yahudi soykınmınagetiriyorko
nuyu. Fılistınlı yanıtlıyor "Kurbanolmakyal-
nızca Yahudilerin tekeb'nde değfldir"
ÇAĞDAŞ YAYINLARI
Toktamış Ateş
TOPLUMLARIN BELLEĞİ
VE MEDYA
TOKTAMIŞ ATEŞ
TOPLUMLARIN i
! BELLEĞİ !
! VE MEDYA ;
Bu kitaptaki yazıkr; genellikle toplumumuzun belleğini "diri
tutma" çabasının ürünü. Birtakım "güçlerin* unutturmaya
çabaladıklannı. unutturmama gayretiyle kaleme alınmış
vazılar bunlar.
Cumhuriyet
kitap kulübü
Coij hıaûama A.Ş.
. No:39/41 (34334)Coğoloğluİstanbul Tel:(212)514 0196
ÇAĞDAŞ Ç K YAYINLARI
Mehmet Faraç
TÖRE K1SKACINDA KADIN
MEHMET FARAÇ
TÖRE
KISKACINDA
KADIN
Sevda'lar, Rabia'lar ve dığerlerı.. Suçlan sevTnek olan Urfalı
kadınlar... Onlar yok olup gıttıler, töreler ise yaşıyor... Bu
kitap töre kurbanı kadınların ıbret verici öykülerıni
anlatıyor.
CumhuriYet
^. kitap kulübü
Cdğ Pozorloma A.Ş.
TörkMoğı Cod. No:39/41 (34334)Cağaloğlu-ktanbul Tel:(212)514 0196
Cumhuriyet
kitap kulübü
Taksim Sergi Salonu
TEMMÜZAY! ETKİNLÎKLERİ
SOYLEŞİÜ İMZAGÜNÜ ve DİNLETİ
8 Temmuz Çarşamba Saat:18.00-20.00
IPEK ONGUN
Kitaplarını imzalayacak ve okurlarıyla söyleşecek.
IstiklalCad (Aksanat karşısı) Taksim Te(:252 38 81/82
CumhuriYet
kitap kulübü
Taksim Sergi Salonu
TEMMUZ AYI ETKİNLİKLERİ
SOYLEŞİÜ İMZA GMMÎk
9 Temmuz Perşembe Saati8.00-20.00
SAMSl^N SULH mJYOJK MAHKEMELERİ İZALE-İ ŞUYUU
SATIŞ MEMURLUĞl GAYRİMENKULÜN AÇIK ARTIRMA İLANI
SatışNo: 1997 4
Satılmasına karar verilen gaynmenkulütı cmsi, kıymetı. adedi, evsafi.
Samsun Hançeriı Mahallesı: Pafta 52. Ada: 357, Parsel: 3'te kayıtlı 59 m2 arsa ve üzennde bulunan bına
ile bırlikte 7.471.991.799.- TL'ye. aynı yer parsel: 5'te kayıtlı bulunan 48 75 m2 arsa lizennde bulunan bına
ile bırlıkte 5 912 636 964 - TL muhammen bedelle satılacaktır. Taşınmazlar ûzenndekı bına. bıtışık ve dava-
cıya aıt bulunan 4 \e 6 numaralı parseüerie da\a konusu 3 \e 5 numaralı parsellenn tamamı üzenne kuruiu-
dur 5 numaralı parsel. bıtışık nızam dört katlı ücaret bölgesı. 3 numaralı parsel ise bıtışık 4 numaralı parsel-
le şuyuudur. Şuyuu gıdenldiğınde bıtışık nızam dört katlı ncaret bölgesıne müsaadelı yerlerdendır Taşın-
mazlar Hançerli Mahallesı Mektep Sokak'ta bulunmakta oiup, bölgede tıcan faalıyetler yoğundur. Etrafında
toptancılar vardu-, taşınmazlar üzenndekı bına betonarme. karkas zemın dahıl dört katlıdır. S»ti} şjrrlan: 1 -
Satış. 17 08. J998 günü saat 11.00-11 / 10'da parsel 3'te kayıilı tasınmaz, 11.20-11 30'da parsel 5'te kayıtlı
taşınmaz memurluğumuzda açık artırma suretıyle yapılacak Bu artırmada tahmın edilen kıymetın yüzde
75'ını \e rûçhanlı alacaklılar varsa alacaklan mecmuunu ve satış masraflannı geçmek şartı ile ıhale olunur.
Böyle bir bedelle alıcı çıkmazsa. en çok arnranm taahhûdü bakı kalmak sartıyla 27.08.1998 günü aynı yer,
aynı saatte ıkıncı artırmaya çıkanlaeaktır. Bu arttrmada da bu mıktar elde edılememışse gaynmenkul en çok
artıranın taahhûdü saklı kalmak üzere artırma ılanında göstenlen müddet sonunda en çok arürana ıhale edı-
lecektır Şu kadar kı. artırma bedelının malın lahmın edılen kıymetının jüzde 40'ını bulması ve satış ısteye-
nm alacagına rüçhanı olan alacaklann toplamından fazla olması ve bundan başka paraya çevırme ve paylaş-
tırma masraflannı geçmesı lazımdır Böyle fazla bedelle alıcı çıkmazsa satış talebı düşecektır. Hıssesi "o
20'den az olan ıhaleye gırmek ıçın farkı temınat yatıracaktır 2- Artırmaya ıştirak edeceklenn. tahmin edılen
kıymetın yüzde 20'sı nıspetınde pey akçesı \ eya bu mıktar kadar milli bir bankanın temınat mektubunu ver-
melen lazımdır. Satış. peşınpara ıledır. alıcı ıstedığınde 20 günü geçmemek üzere mehıl venlebılır. Tellalı-
ye resmı. ıhale pulu, tapu harç ve masraflan alıcıya aıttır Bınkmış vergıler satış bedelınden oderur. Tapu har-
cı bınde 48 oramnda alıcı ve satıcıva aıtlır. 3- Ipotek sahıbı alacakiılarla dığer ılgıhlenn (*) bu gaynmenkul
ûzenndekı haklannı hususıyle faız ve masrafa daır olan ıddıalannı dayanağı belgeler ile on beş gün ıçınde da-
ıremıze bıldırmelen lazımdır. Aksı takdırde haklan tapu sıcılı ile sabıt olmadıkça paylaşmadan hanç bırakı-
lacaklardır. 4- Ihaleye katılıp daha sonra ıhale bedelım yatırmamak suretıy le ıhalenın feshıne sebep olan tüm
alıcılar ve kefıllen. teklıf etnklen bedel ile son ihale bedeli arasındaki farktan ve dığer zararlardan ve aynca
temerrüt faızmden müteselsilen mesul olacaklardır. Ihale farkı ve temerrüt faızı aynca hükme hacet kalmak-
sızın daıremızce tahsıl olunacak, bu fark, varsa öncelıkie temınat bedelınden alınacaktır. 5- Şartname. ılan ta-
nhınden ıübaren herkesın görebılmesı ıçın daırede açık olup masrafı venldığı takdırde ısteyen alıcıya bir ör-
neğı göndenlebılır. 6- Saüşa ıştirak edenlenn sarmameyı görmüş ve münderecatını kabu! etmış sayîlacakla-
n. başkaca bılgı almak ısteyenlenn 1997 4 satış sayılı dosya numarasıyla müdürlüğümüze başvurmalan ılan
olunur 29.6.19981*) llgılilertabınne ırtifak hakJcı sahıplen de dahıldır Basm- 3157
2
SER\U\T PİY4SASIKURULU UZMAN YARDEVICILIĞIGİRİŞ SINAVI
2499 Sayılı Sermaye Pıyasası Kanunu gereğince kurulmuş bulunan Sermaye Piyasası Kuru-
lu'nda 9"uncu derece uzman yardımcısı kadrolannda görevlendınlmek üzere yeter sayıda aday
personel seçımı ıçın yanşma sınavı açılacaktır. Katılma koşullan: Giriş sınavına katılabilmeİc
ıçın: 1) Devlet Memurlan Kanunu'nun 48'ıncı maddesınde yazılı niteliklere sahip olmak. 2)
Iktisat. hukuk. malıye. işletme. kamu yönetimi, muhasebe konulannda en az 4 yıl eğıtim veren
yükseköğrenım kurumlannı veya bunlann eşıti yabancı fakülte ve yüksekokullan bütırmiş olmak
(jvlezuniyet belgesinin sözlü sırıav tanhme kadar kurul merkezme teslimı zorunludur). 3)
OSYM'nin T. Iş Bankası Ankara Güvenevler Şubesf ndekı 2320 numaralı hesabına sınav ücreti
olarak 5.000 000. TL (Beşmılyon lıra) yarınnak (Sınava başvuru koşullannı taşımadığı halde sı-
nav ücretını yatıranlar ve başvurusu kabul edildığı halde sınava gtrmeyenler ile smavı kazanama-
yan adaylann sınav ücretlen lade edılmeyecektir). 4) Yaş. sağlık ve dığer nıtelıkler bakımmdan
"Sınav BroşüriTnde göstenlen şartlan taşımak.
zorunludur. Sınavlar: 27 Eylül 1998 Pazar günü Ankara'da ÖSYM sorumluluğunda uygulanacak
yabancı dil, genel yetenek ve genel kültür testlen ile sınavın ılk aşaması gerçekleştinlecek bu sı-
nav da başanlı olanlar aynca kurul tarafından yazılı ve sözlü sınava tabı tutulacaklardtr. Sınav bro-
şürü: Sermaye Piyasası Kurulu ve Meslek personelımn görev ve yetkılennı, sınava kanlma koşul-
lannı. sınav konulannı ve sınavlann yapılış şeklı ile ılgılı aynntılı bılgılen ıçeren '"Sınav Broşü-
rü" \e "Başvuru Formu" kurulun aşağıda adreslen gösterilen Ankara ve tstanbul bürolanndan ve
kunjlun Intemet sayfasmdan ahnabılır veya posta ile istenebılır. Başvuru şekli ve yeri: Gınş sı-
nav ına kanlabılmek ıçın "Bas,v uru Formu" v e ıstenen belgeler en geç 14 Ağustos 1998 tarihine ka-
dar ulaşacak şekılde kurulun Ankara'dakı merkezıne şahsen veya posta yoluy la teslim edilecektir.
Postadakı gecıkmeler dikkate alınmayacaktır. Adresler: Sermaye Piyasası Kurulu Personel Mü-
dürlügü Doç. Dr. Bahriye Üçok Cd. No: 13 Beşevler;ANKARA Tel' 0.312 212 62 80 (20 Hat)
Sermaye Piyasası Kurulu Istanbul Temsılciliği Akmerkez E Blok Kat: 11 Etiler tSTANBUL
Tel.:0'212 282 09 35(10Hat)http www.spk.gov.tr. Basın: 31940
TOKTAMIŞ ATES
Son kitabı "Toplumların Belleği ve Medya" ile diğer
yapıtlarını imzalayacak ve okurlarıyla söyleşecek.
Istiklal Cad. (Aksanat karşısı) Taksim Tel:252 38 81/82
BERGAMA KADASTRO HÂKtMLİĞl'NDEN
DosvaNo 1988 99E 19947
K
Malıye Hazınesı taraftndan. .•Vhmet kızı Ummü. Alı karısı Havva ve Ibrahım Aşık aleyhıne açılan Bergama Zafer Mah 235 ada 1 parselın tesbıtıne ıtıraz
davası 11 5 1994 tanh 1988 99 E. 1994 7 karar savılı karan davacı Hazmenın davasının reddıne karar venlmış, hüküm Hazme vekılı tarafından temyız edı-
lerek Yargıtay 16 H D nın 9 6.1998 tanh 2172-2398 esas ve karar sayılı karan ile mahkeme karan bozularak göndenlmıştır Davalılardan Ahmet kansı Üm-
mü \e Alı kansı Havva'nın adreslen tesbıt edılemedığınden daha öncekı duruşma gunu, mahkeme karan ve temyız dılekçesı ılanen teblığ edılmıj olduğun-
dan bu kerre Yargıtav bozma karannın da adı geçenlere tebhg yenne kaım olmak üzere ılan olunur 24 6 1998 Basm 31864
Değerlı arkadaşırmz
TAHİRARASLI
(Gemici Tahir)
yakalandığı haslalıktan kurtulamayarak aramızdan avnlmıstır Denn
üzuntû tçındeyız Kederlı e>ı ve çocuklanna babır dılıvoruz
Tektaş Ağaoğiu, Vli Aktürk. Ça^atay Anadol. Latif Ba^kan.
Ertuğrul Baçkaıı. Nurettüı Bayraın, Ekrem Çakırogtu.
Orhan D»ğaııra>. Ah Ekinri. Bahri (.dlik. Aydoğan Gezer.
Vif;ar Gökoğiu, Hüseyin Ha.«ançrbi, Zfkhp Hasançrbi.
Mehmet Karadağ, Aylıaıı Kızılöz. Etem Kiper. Mehmet Nur.
Abdiisselam Suvakçı. Gülgün Tez^ider. Bülenl Tuna. Halil
l »hı. Mehmet Y ıldız. Yalçm Yusufo^lu.
Sigara içenler!
Bugûn kendinize
değerli bir fırsat verin:
Sigarayı bırakın.
TÜRKKALPVAKFI
79 Mayıs Cd. No: 8
Şışlı/İSTANBUL
Tel: (0 212) 212 07 07
(pbx)10Hat
Faks:(0 212)212 68 35
BIÇAK SIRTI
EROL MANİSALI
Piyasa Ekonomisi,
Kapitalizm ve Toplumsallık
Piyasa ekonomisinin ışlemesi için ozel gırişim, özf
mülkiyet ve belirienen kurallar içinde ekonomik 02
güriük "asgari koşullardır"', bunu herkes bilir. Piyas
ekonomisinin bulunduğu her ülke kapitalist midir
Hem evet, hem hayır. Evet, çünkü kapitalin gücün
ortaya koyabilmesi için piyasa ekonomisi zorunludu
Piyasa mekanizması bir yönü ile mekanik ve tekni
bir altyapıdır, bir amaç değil araçtır. "Hayır"a gelince
Piyasa ekonomisinin bulunduğu bir ülkede "ağırtık
bır biçimde sosyalpolitikalar uygulanıyorsa" ne dı
yeceğiz? Geleneksel kapitalist tanımına uymayar
"sermayenin gücünü sonuna kadarkullanmasına" ola
nak tanımayan bir ekonomik ve toplumsal kültür ge
lışmişse nasıl tanımlayacağız? Kapitalist desek onuı
geleneksel tanımlamasına uymuyor, sosyalizm tanı
mı içinde de değeriendiremıyoaız, mülkiyet, girişin
ve ekonomik özgüriükler (kurallar içinde) geçerli: Or
negin Isveç, Ingiltere, Kanada, Avusturya toplumsa
öğelerin çok ağır bastığı ama piyasa ekonomisinin te
kerlekleri üzerine yürüyen ülkeler. Ne geleneksel an
lamı ile kapitalist, ne de sosyalist.
Tam anlamı ile kapitalist değil, "piyasa ekonomis
toplumsal gereksinimlereyanıt verecek bir biçimde
yürütülüyor. Işsizlik sigortasının bulunduğu, eğitim v<
sağlık hizmetlennın ücretsiz (ya da kamu destekli
verildiği, vergi sısteminin toplumsal gereksinimler
karşılayacak biçimde uygulandığı, daha da önemli
si, "sermayenin gücunün toplumsal faydaya zarar ver
meyecek" ölçüler içinde tutulduğu bir ortamda du
rum çok farklıdır. Piyasa mekanizması ile toplumsa
fayda arasında eşgüdüm sağlanmıştır. Piyasa meka-
nizması, kurallann iyi konduğu ve işlediği bir ortam-
da, firmalann "kâr maksimizasyonu" için işlevini ye-
rine getirerek ekonomik etkinlik sağlıyor Bu etkinlil'
büyüme, uluslararası rekabet, teknoîojik gelişme, ser-
maye birikimi, gelir bolüşümü gibi alanlara "olumlu'
yansıtılryor, mikro ve makro beklentiler arasında "uyurr
ve bütünlük" sağlanıyor.
Bunu sağlamak için ise "piyasa mekanizmasına
katı kurallann konması" ve bir hukuk devleti anlayış
içinde uygulanması, işin candamannı oluşturur. Ver-
gilerin ödünsüz toplanması, ıçerde oyunun kurallan-
nı bozanlara en sert cezalann verilmesi gibi. Piyasa
mekanizması trafik sistemine benzer: Trafiğin iyi iş-
lemesi için nasıl aynntılı kurallar konuyor ve ödün ve-
rilmeden uygulanması zorunlu oluyorsa, ekonominin
işleyişi ile ilgili kurallara da bir hukuk devleti anlayış
ve özeni içinde uyulması sağlanmalıdır.
Bazı liberaller piyasa ekonomisıne (mekanizması-
na) kural ve kısrtlamalan hıç sevmezler, kısrtlama ge-
tiriimemesini savunuriar. Ancak çağdaş toplum, uy-
gar toplum dediğimiz toplumlar 300 yıllık bir dene-
yimle bugünkü yapılanna gelip, kapitalizmi törpule-
yetörpüleye onu, "toplumsaliçenğı olan" bir biçime
sokabilmişlerdir.
Neden böyle yapmışlar, çünkü toplumsal refah bu-
nu gerektirmiştir, demokrasi - toplumsal refah bü-
tünleşmesi bunu gerektirmiştir. Işsizı artan, geliri bü-
yümeyen, gelir dağıltmı bozulan demokratik toplum-
larda, iktidariar ayakta duramazlar. Iktidar yanşı ile ulu-
sal refah sağlama yanşı "özdeşleşmiştir"'. Bazı libe-
ral\ehn savunduğu "ekonomik özgüriüklerin kısıtian-
madığı" bir ekonomik yapı, ekonomik ve sosyal anar-
şıden başka bir şey değildir. Aynen ışıklann bulunma-
dığı bir trafik düzeni (düzensizliğı) gibi. Bazı gelışmış
ülkelerde ulusal düzeyde demokrasi, sosyal ve eko-
nomik refah arasında kurulan dengeler, dışarda (ulus-
lararası boyutta) farklılık kazanır ve oyunun kurallan
180 derece değişir. Çünkü demokratik haklar, eko-
nomik ve sosyal refah "içerisi" içindir, dışardakiler ka-
lın birduvann arkasındadırlar, "oy"vermezler, iktidar-
ların onlar için bir yükümlülüğü bulunmamaktadır,
hatta çok defa, içerdekilere yükümlülüğü yerine ge-
tiımek için, dışardakilere "yan gözle" bakmak gere-
kir. Bunu, "yaşanan birolgu" olarak belirtiyorum, yok-
sa, ıçerdekiler için ortaya çıkan bu "gerekliliğin" bır
"insanlık kaderi" olduğunu kesinlikle sanmıyorum,
işin "bozuk yanının" ortaya konmasına çalışıyorum.
Bu çelişki günümüzde, politik, ekonomik ve sosyal
boyutlarda, uluslararası sistemin "çelişkisidir". En
azından bazı ülkelerin ulusal boyutta ortaya koyduk-
lan "dört dörtlük"yapı vemekanizmanın, uluslarara-
sı boyutta işlememesi ve "dışardakileriçin" tıkanma-
sı, dünyanın yüzde sekseninı doğrudan doğruya ilgi-
lendiriyor.
işte, uluslararası sistemı, yeni dünya düzenını ya da
küreselleşmeyi bu gerçeklerın ışığı altında ele alma-
lıyız ve karşılanna, "kim, kimin için, nasıl" sorulannı
koyup karşılıklannı düşünmeliyiz.
Yoksa kendimizi başkalannın yerine koyup kendi
kendimizi aldatmış oluruz. Sadece istatistiklere bak-
mak bile yeter.
KÜLTÜR • SANAT
STUDIO PEINTURE
SANAT GALERISI
&
RESIM ATOLYESI
RESİM
ÇALIŞMALARI
GULSEREN KAYAU
YONETIMINDE
CAJ?ŞAMBA - PERŞEMBE
CUMA - CUMARTESİ
12:00 - 20 00
DEVAM EDİYOR
TEL: 241 71 54
Ahmet Fetgan Sofc(Eskı Kalpp Sok)
Uo 143/1 Teşvıkıye 80200 istanbul
293 89 7» (3 HAT)
*?••?••%•?••%•%••••%•%•%•%•?•
1293 89 78 (3 hat) jj
Biraz Yeşilçam
tarihi, biraz da
politik bir tarih olan
"Ben O Değilim"
Kadir Yılmaz'ın
bizzat yaşadıklan ve
tanık olduklandır.
Tel (0212) 516 89 94-512 04 31
Fax (0212) 511 46 46
DLZELI.ME
Sa>fıXI alnj-14'uncusalınlaiı rLKKEK [S-VSOGLL aOı tcknık bır I
i<>nucü vonlı^lılcla gımııslır Dozcltu.oziirdili.ii/
Muhasebe bürosunda kullandığtm 5 cilt serbest
meslek makbuzu kaybolmuştur, hükümsÜ2dür.
TACETTÎN ULUSOY