Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
• >
Cumhuriyet
İmtiyaz Sahibi: Berin Nadi
üenel'>
ıa>ın Yonetmenı Orhan Erinç
• Gencl Yavın fcoordınatoru HikmetÇe-
tinkava • Yaznsicn Muduru İbrahim
^ıldız • Sorumlu Mudur Fikret llki/
• Haber Merkezı Müdıini Hakan Kara
Goı>cl Yonetmen Fikret Eser
Dış Habcrler i>inasi Danışoğlu#lstıhbarat Cengi/
^ lİdırım • Ekonomı Mehmet Saraç • kultur
Handan ynköken • Spor \bdülkadir ^ ücehnan
• MjKale'kr Sami Karaöreıı • Difclmie \Mulian
^ a/Ki* rotoiraf Erdoğan Köseoglu •Bılgı-Bclgc
Edibe Buğra '9 > ıın Haberlen Mehmet Faraç
W , KU.ulu Hhan Selçuk AnkaraTen^ncıs, Mu«afaBalba> » k B u h a n N o
Mustala Balba>. Hakan kara. Tel 36-' I - I I. Kık* j n j l_ I.
Muessc^e Mûduıu İ stun \km«n •
koordınator Ahmel Korulsan •
MdUM*e Bülefi(>ener»ldırc Hüw>in
Gürer • Ulctmc Önder (, elik • Bılgı-
l,lenı Nail İnal • BılgısJŞar Sı^tem
MüriiM-t *
MED\ \ C: • Yonel
Bajkanı - Genel Viüdı
Erduran • Koordına
Işıtman • CJCIICI Mudur
Se»daÇoban Tcl 5H
vvvvvv.cumhuriyet
31 TEMML'Z 1998
İndirim
günleri
J Haber Merkezi - Önde
üelen giyım mağazalannda
Tndirimli günler sürüyor.
Beymen'ın geleneksel yaz
indirimı yarın başlıyor.
İndirim. 1. 2 ve 3 Ağustos
tarihlerinde Beymen Kredi
Kartı sahiplerine. 4
Ağustos'tan itibaren de
diğer müşterilerine yönelik
olarak gerçekleşecek. 98'
yaz ındirıminde. Beymen
Kredı K.artı sahiplerine
yüzde 10 oranında ek
indirim yapılacak.
Trans-Avpupa
nehir gezisi
• İstanbul Haber Servisi -
Ren ve Tuna nehirlenne
kıyısı olan Avrupa
kültürlerinı göz önüne
sernıek ve Tuna'ya
dökiilen ağır endüstri
atıklannın yarattığı çevre
kirüliğine dikkat çekmek
aınacıy la 9 kişılik bir ekip
kanoyİa(sea-kayak)
Belçika'dan yola çıkarak.
tüm Avrupa içsularını
dolaşacak. Belçika.
Hollanda. Almanya.
Avusturya. Slovakya.
Macarıstan. Sırbistan.
Hırvaııstan. Romanya ve
Bulgarıstan'ı aşarak 4500
kılometrevj katedecek olan
adresı şöyle:
wvvvv.geocitis.com RainFo
rest Canopy 3199.
Migrenin
tedavisi
• AN KARA (AA)-
Narkotik burun damlalan
mıgren krizlerini
engelleyebıliyor. Alman
Vern dergısınin haberine
göre. mıgren krizlerinin ön
dönemınde. lokal
anestezık madde olan
Lidocain içeren burun
damlalannın yaklaşmakta
olan mıgren krizini
engellediğı belirtildi.
Lidocain'in beyne gıden
sinirbağlantılarını
uyuştıırduğunu belirten
araştırmacılar bu maddeyi
içeren damlalann
kullanımının diğer burun
damlalannın
kuilanımından daha zor
olduğuna dikkat çektiler.
4500 yıllık
mezarlar
• ANKARA(AA)-
Mısır'da. Gizeh
pıramitlerinın inşaatında
çalışan işçilere ait 4500
yıllık mezarlar bulundu.
Alman Focus dergisınin
haberine göre. arkeolog
Zahi Havvas yönetimındekı
kazılarda gün ışığına
çıkarılan 20 adet mezann
içinde, altı ınsan ıskeleti ve
çok say ıda toprak kap
bulundu. İskeletlerden
bırınde yapılan ıncelemede.
bundan 4500 yıl önce. söz
konusu işçının bacağının
kesildiği ve ışçınin tek
bacakla 14 yıl daha yaşadiğı
ortaya çıktı.
Yuptdışmda
burslu eğitim
• A\kARA(LBA)-
Mıllı Eğitim
Bakanlığı'nın.
Türkiyedeki
ünnersıtelerın öğretim
elemanı ihtiyacını
karşılamak amacıyla,
1998-99 eğitim-öğretim
yılında yurtdışına 300
burslu öğrenci
K göndereceği öğrenildi.
Bakanlık, eylül ayında.
yurtdışında lisansüsrü
'"'tını görmek üzere hangi
slardan ne kadar
ı alınacağına ilişkin
yapacak.
Sarsala Koyu'na, Kapıkargın Köyü'nden itibaren 15 kilometre yol açılması kuşkuyla karş.landı
Göcek'te asfalt yola tepl
ÖZCANÖZGÜR
GÖCEK - Türkiye'nin en bakır koy larının bu-
lunduöu Göcek'te Öalaman'dan Sarsala Koyu'na
açılarfl 5 metre genışlığındekı 15 kılometrelik yol
tepkilere neden oldu. Denizınde armatör Kahra-
manSadıkoğlunun yüzerev inin. arkasinda ıse tşa-
damı ŞankTara'nın'v ılla inşaatının yer aldığı.Tur-
gutÖzaldönemınde ENKA'ya 49 yıllığına tahsıs
edilen koyla ilgili olarak yeni tahsislerin günde-
me geleceğı iddia edildi.
Çev recılerve turizmcilerorman yangını. beton-
laşma ve kırlenmeye yol açacağı gerekçesiyle tah-
sise karşı çıkarken Muğla Valısi A. Cemil Ser-
hadlı iddiaları reddederek -Bu vol hizmet >olu~
dedı.
Bugüne kadar Pavarotti. Prenses Diana, sınema
sanatçısı Dustin Hoffman gibı pek çok ünlüyü
ağırlayan Göcek'ın Sarsala Koyu'na. Dalaman
Havaalanı'nın yanında yer alan Kapıkargın Kö-
• Muöla Valisi Cemil Serhadlı "Yapılan iş, mevcut yolun ıslah edılıp
genişletilmesidir. Betonlaşma ile ilgili endişeleri de anlıyorum. Ancak
ben burada olduğum sürece buna ızın vermem' dedı.
vii'nden itibaren 15 kilometre vol açılması bölge-
dekuşkııvla karşılandı.
Kapıkargın Kövü'nden Sarsala Kovu'na kadar
olan bölümde verleşım yerı bulunmamasi "Bu
hizmet >olu kime ya da kimlere hizmet \erecek"
borusunun >anı >ıra -Kovlarvenidentahsismiedi-
livor" sorusunu da gündeme getırdi.
'ANAP'II Dalaman Beledıvesı'nın gırışımlerı
ıle Muâla Köy Hizmetleri İl Müdürlügü'nce açı-
lan •hizmetyolu'yla ılgılı olarak Göcek Beledıye
Başkanı Mustafa Tunç, "Yolun orada bulunan
zeytinlikler için açıldığı sö>leni>or. Bu bir kamuf-
laj. Bu >ol ko\lan betonlaşhracakhr. Madem \o-
lu açıp, genişİettiler.b a r i
asfaltlamasalar. Ze\tin-
lik için asfalt >ol vapıldığı nerede görülmüş" dedı.
Muğla Valısi A. Cemil Serhadlı ise hizmet vo-
lunu şö\le savundu
-Burada eskiden bir yol \ardı. Yapılan iş. mev-
cut volun ıslah edilip genişletilmesidir. Burada id-
dia edildiği gibi ağaç katliamı \apılmnor. Vapılsa> -
dı, haberimiz olurdu v e izin vermezdik. Herşe> de-
netinıimiz altinda. Betonlaşma ile ilgili endişeleri
de anlıvorum. Ancak ben burada olduğum süre-
ce buna izin vermem.** \'ol vapını çalibmaları sı-
rasında ağaç katliamı olduğu ıddialarıyla ilgili
olarak iseMuölaOrman BölgeMüdürüCavitTığ,
" 15 metre genîşligindeki wl açılırken doğal olarak
birkaç ağac kesildi. \ncak bu katliam anlamına
gelmez. Çalışmavı sürekli denetliyoruz. Kesilen
ağaç sa>ısı I5-2O">İ geçmez" dedı. Çevre Bakan-
lıöı KöyceszızÇevre Koruma Müdürlüğü yetkılı-
len deşunları söyledıler: -Yolun genişletileceği
talebi bize kış aylannda geldi. Göcek ve Dalaman
belediveleri veköy Hizmetleri Müdürlüğü vetki-
lileriyİetoplantıyapıldı.Vapılan hizmet voluoldu-
öu için onav verdik. Bu durumda çalışmalan ra-
hathkla sürdürebiliıier. Ancak son günlerde bize
gelen voğun şikâvetler üzerine bölgeye gittik. Ge-
rekli tutanak tutuldu ve gereken yerlere iletüdi."
Turizmciler ve çev recılerde tahsislerin yenıden
uündeme geleceğinden kaygılandıklarını belırte-
rek tepkılerini şöyle dıle getırdıler:
"Yetkililer'hizmet yolu' diyoriar. Kendilerinden
turizmcilerin istediği bir vol hizmeti yok. Zaten
mevcut yol, orman yoluydu. O zaman bu hizmet
yolu kinieya da kimlere hizmetedecek? BölgeOzel
Çevre Koruma Bölgesi içinde. Çevre Bakanı İm-
ren Aykut'u olaya el kovmaya ve hiçdeğilseasfalt-
lama işini engellemeye çağınyoruz. Eğer o yol as-
faltlanırsa bu Göcek koylannın sonu olur.""
Köpekbalığı korkusu
Alman asıllı top model Heidi Klum, Karav ipler'de.
bu bolgev i tanıtan iki av n televizyon şo\ unun çe-
kimlerini sürdüriiyor. 'Sports Illustraded" adlı
Amerikan dergisine kapak olduktan sonra yıldı/
olan 25 vaşındaki Klum, modellik çalışmalan ya-
nı sıra televi/vonculuğu da başanyla >ürütü>or.
KöpekbaJıklanndan ilk günlerde çok korkan ve su-
ya giremeyen genç model. korkusunu birkaç gün-
de >enmiş ve köpekbalıklannın kav nadığı San Ped-
ro plajlannda denize girnıev i başarmış.
Gelibolu Dünya Banş Parkı Projesi Sonuç Bildirisi yayımlandı
Çelişkfli iıııara sert tepkiANKARA (Cumhurivet Bürosu) -
Cumhurbaşkanı SülevmanDemirel ın
gınşımlerıyle gerçekleşen uluslarara-
sı düs.ünce ve tasarım v arışması sonu-
cundaeldeedilen Gelibolu Dünya Ba-
nş Parkı Projesi sonuç bildirisi ya\ ım-
landı.Türk YlimarveMühendisOda-
lan Birliğı'nce (TMMOB) vavımla-
nan bıldinde. proje hedeflenvle çelı-
şen imar uvgulamalarının durdurul-
ması istendi.
Gelibolu Yarımadası Tarıhı Mılli
Parkı smırlan içinde bulunan Eceabat
ile sekiz köv halkınm da voğun ilgı
gösterdiâı toplantının ardından sonuç
bıldınsi yayımlandı. Bildiride. Geli-
bolu Yarımadası Mılli Parkı'nın dün-
ya banşına adanması sözü verılerek
"Bövlece Türkive 20. vüzvıla onuıiu
birsavfaeklenıişolacaktır'' denıldı.
Projenın. Uluslararası MimarlarBır-
liği (LIA) kııralları ve güvencesiyle
açılan vanşma sonucunda elde edı Ime-
sı nedeniyle MımarlarOdası'na. Cum-
hurbaşkanlığı'navemıllıparkmvasal
sahibi olan Orman Bakanlığf na büvük
sorumluluklardüştüğü belirtildi. "Mil-
li parkın banşa adanmış içerikle korun-
masınııı toplumsal bir görev v e > urttaş-
lıksorumluluğuolduğuna" dikkat çe-
kılen bıldinde. tüm kı^ı ve kurumla-
rui avnı vükünılükler içinde projenin
ııvgulanma.Mnı sağlamak için güç ve
evlem bırlığı vapmadurumundaoldu-
ğu kaydedildı. Millı parkın içinde ve
Banş Parkı Projesfnın hedeflerivle
çelışecekbıçımdesürmekteolan imar
uvgulamalarının dabıran önce durdu-
rulması ıstendı.
Dünva Barı.
1
} Parkı Projesi'nin ger-
çekleşebilmesi ve önündeki engellerm
asjlabılmesı için katılınıcılartarafından
Çanakkale'de "Nerel İzkmeve Denet-
lenıe Kurulu" oluşturularak bu konu-
da ılk adınıın atıldıûı bıldinldı.
Seker ölcümii aleti tartısması
'Hatalı cihaz
Türkiye'de yok'
e-posta: tan c prizina. net. tr
İstanbul Haber Senisi -
Kandakı şekeroranını ölçen
ve hatalı ölçüm \aptığı için
ABD'de toplatılan "Sure
Step" adlı cıhazın Türkı-
ye'de de satıldığına ilişkin
habenn doğru olmadığı be-
lirtildi. İstanbul Tıp Fakül-
tesı İç Hastalıklan Aııabi-
lim Dalı Diyabet Bilim Da-
iı Başkanı Prof. Dr. Temel
Yılmaz. kendısının de adı-
nın geçtıği habenn gerçeğı
vansıtmadığmı vurgulava-
rak "Şekerölçüm aletkrinin
tehlikeli olduğu imajı. has-
ta artışına neden olabilir"
dedı.
Gıinlük bir gazetenin
diınkü savısında ver alan
"Divabetliler dikkat" ba*-
lıklı haberde. Lıte Sean fır-
ması tarafından üretilen Su-
re Step adlı cihaz nedenıv-
le ABD'de de ıkı kışinin öl-
düğii. cihazın pıyasadan
toplatıldığı ve aynı cıhazın
Türkıve'dedesatıldığı ka>-
dediliyordu. Haberde gö-
rüşlerine başv urulan Prof.
Dr. Temel Yılmaz. söz ko-
nusu cihazın Türkiye'de sa-
tılmadığını söyledi. Habe-
nn gerçeğı vansitmadığına
dikkat çeken Yılmaz. "Bu
modelin Türkhe'de kullanıl-
dığınadairhiçbir bevanadnı
olmamıştır. Adı geçen fir-
nıava ait ülkemizde sadece
"One Toueh' modeli mev-
cuttur. Bunun hasta için ha-
>ati bir tehlike oluşturdu-
ğuna dair bilimsel v eri vok-
tur" dıve konuştu.
Yabancı sermayelilerde yüzde 75 düşüş yaşandı
Turizmdeki bunalım
yaünmları azalttı
BAHARTANRISEVER
ANKARA-Turıst savısında geçen yı-
la göre yaşanan düşüşle bırlıkte 1998
Ocak-Mayıs dönemınde yabancı serma-
yeli yatınmlar da yüzde 75 oranında azal-
dı. 1997'nın aynı döneminde gerçekleşen
40 mılyon dolarlık yatırım iznıne karşı-
hk 1998de yalnızca 10 milyon dolarlık
yatınma izin verildı.
Hazıne Müsteşarlığf nın verilerine gö-
re. 1998 Ocak- Mayıs aylan arasında top-
lam 700 mılyon dolarlık yabancı serma-
yelı yatınma izin verildi. Toplam yatınm-
lar içinde yüzde 1 4lük pay ı bulunan tu-
rizmyatırımı ızinlerı ıse yalnızca 10 mıl-
yon dolar olarak gerçekle>ti. 1997 yılı-
nın aynı döneminde 607 milyon dolarlık
yatınmlar arasinda yer alan 40 mılyon
dolarlık yabancı sermayelı turızm y atınm-
ları y üzde 6.6 oranına ulaşmntı. 1998 yı-
lının ilk 5 ay ında ızın v erılen yabancı ser-
mayelı turızm yatırımlarında geçen yıla
üöre v ii/de 75 nn"""^ kınnlmataıaıı-
dı. 1997 yılında izin verılen 240 milyon
dolarlık yabancı sermayeli tunzm yatınm-
lan. 1 milyar678 milyon dolarlık toplam
yatırımlar arasında. 1991 yılındaki en
yüksek rakamına ulaşarak yüzde 14.3
oranında gerçekleşmiştı. Hazıne Müste-
şarlı&ı'nın verilenne göre. 1991 yılında
240 mılyon dolar. I992'de 108 mılyon
dolar. 1993'te 107 milyon dolar. I994'te
57 mılyon dolar. I995'te 175 milyon do-
lar, 1996'da 129 mılyon dolarlık yaban-
cı sermayelı turizm yatırımına ızın venl-
di.
Ocak-haziran ayları arasında Türkı-
ye'ye aelen turıst sayısı geçen yıla oran-
İa yüzde 0.38 oranında düştü. Sektör tem-
siicıleri ıle Turızm Bakanlığı yetkılilerı-
nin yaptıgı görüşmelerde. turıst sayısın-
dakı azalmaya karşı KDV oranlannın in-
dırılmesi.ayakbastıparasinınalınmama-
M, denetımlı ve yalnızca yabancı uyruk-
la'ra açık olmak üzere talıh oyunlan sa-
lonlarının yeniden açılması gibı önerıler
dılegetırılmiştı.
Evli ve
bekârla
plajda <
bölüml
BLLENTECEV
ANTALYA-An
unlü Konyaaltı F
bulunan günübirl
lerdeki uygulama
lervebekârlarayr
nızdenyararlanıyc
den yararlanmak i
yaaltı'nda kendi
sini açmak ve pik
mak isteyenler. i<
lerinengeliylekar
11 kilometrelik
lunan ve denizin ı
nedeniyle Mavi B
ödüllendirilen K
Plajı'nın 1.8 kilo
bölümü. Büyükşe
diyesi tarafından A
at AŞ'yeihaleedı
şıtli plaj aktiv itele
aldığı tesisler yap
jenın ıkinci etabınıı
yılı Nısan ayında
lanacağı açıkland
Bu bölgedeki y,
nedeniyle çeşitli <;
ruluşlannıntepkik
ederken. Konyaa
Projesi Işletme Mü
nanKöseoglu.pla
ve düzgün bir şek
tılmeye çalışıldıi
kesın rahatça ve
denızden yararls
sağlamayı amaçİ£
söyledi.
Plaja şemsiye
madıkları yönünc
tmlerededeğınen
lu. "Böylebirşey
nızca taşkınlık ys
mayosuz.şalvarv
ile denize girmek
re izin vermiyoru
Bazı tesıslenn.;
kâr bölümü olarat
si da dikkat çekıy
birliktesisişletm
birinin sorumlusu
lütDemirya\,aılel
sızoimaması içıt
veaıleler bölümü
rı bölüm oluştuı
SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLH/
Gâzi'nin Yerinde Olsaydınız!..
/ I I asan tzzettin. 'Kutsal Isyan da, 'Çerkes' Et-
l I I hem Bey'e ve 'Yeşil Ordu Cemiyeti'ne, 'ha-
yırhâh' yaklaşır; 'sosya//sf' dıye alıyor, ondan! Kıtabı
her karıştırışımda, içımde aynı duygu: o dağdağalı
yıllarda, olup bıtenı değerlendirirken, acaba neden
uluslararası konjonktürü, göz önundetutmamışızdır:
Moskova'nın 'öteki' sosyalizmlere, haşın hatta za-
lim 'tavrtnı' hesaba katmayız!
Anadolu'da Mustafa Kemal'in Yeşil Ordu Ce-
miyeti'ne muamelesi: onun dağılmasını müteakıp
Türkiye Komünist Fırkası'nı 'tesisı'; o yıl içinde ya-
şanan, iki çok önemli. -basbayağı vahim- iki olayın
aydınlığında ele alınsa, daha sağhklı bir sonuca va-
rılamaz mı?
1. Olay/. Komintern'in, uluslararası antı/emperya-
list dayanışma güvencesine rağmen, Sovyet Bolşe-
vik Partisi Merkez Komitesi. şöyle bir karar alabil-
mıştı: "...Anadolu'da Kemaliştler'e güvenmeyin,
onlara silâh satmayın! Bütün gayretler, Türki-
ye'de ajitasyon ve propaganda faaliyeti üzerin-
de yoğunlaşmalı, Türkiye'de güçlü bir 'Sovyet
partisi' kurulmalı" (Yayın tarihi, 4 Aralık 1920).
2. Olay/. Sovyet ihtilâli'nin Türk/Müsluman lıde-
ri Sultan Galiyef dıyordu ki: "...yeni SSCB maske-
si altında, hâlâ canlı olan eski Rusya, sonsuza dek
var olamaz. Rus halkınm diğer halklar üzerinde-
ki hegemonyası, zorunlu olarak, bu milletlerin
Ruslar üzerindeki hegemonyasıyla yer değiştir-
melidir" (Benningsen/VVimbush, 'Sultan Galiyef
veSovyetlerBirlıği'nde Millî Komünizm', s. 66. Anah-
tarKitaplar, 1995).
Açıkça görülmüyor mu? Moskova. daha o tarıh-
te 'ideolojiyi' bir yayılma aracı olarak kullanıyordu;
bunu ıçerden 'saptamış' olan Galiyef'ın 'tepkısi',
'mukadderakıbetı'nı ufka adeta resmetmişti.)
Bazı etnik' mülâhazalar...
Gâzi'nin yerinde olsaydınız, ne yapardınız? Ana-
dolu'dakı '/Wos/fova'bağlantılı hareketlerı, Ga-
liyefin saptadığı açıdan görmek. daha gerçekçi ol-
mayacak mıydı? Millî bir Komünist Fırkası'nın kurul-
ması. bir 'zaruret-ı siyası' değıl mıdir? Bilhassa, Ye-
şil Ordu ve 'Çerkes' Ethem bey'le ilgili, bazı 'et-
nik mülâhazalar' ve kaygılann olabileceği, hesa-
ba katılırsa!..
Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, 'tam bağımsızlık'
savaşında, Anadolu halkını 'yekpâre' saymak te-
meli üzerine kurulmuştu. Hiçbir 'etnik' grup, -Türk-
ler dahil-, bir öncelik ya da ayrıcalık sahibi de-
ğildir; Gâzi'nin bunu Meclis'te açıkça beyan ettiğı-
ni yazmıştım: "...yüksek meclisinizi oluşturan ki-
şiler yalnız Türk değildir, yalnız Çerkes değildir,
yalnız Kürt değildir, yalnız Lâz değildir; fakat,
hepsinden oluşmuş Müslüman öğelerdir, vs..."
(1925) Onun 'milliyetçilıği', yurt milliyetçiliğiydi, üs-
telik hümanist: "Bugün bütün milletler, aşağı yu-
karı akraba olmuşlardır, vs." Halbuki. o yıllarda
Ankara'nın tek silâhlı gücu Kuva-yı Seyyâre'dır; o,
onun kumandanı Ethem bey -ve biraderleri- Çerkes'ti;
o kadar ki, ordudan bazı Çerkes zâbitler, görevini bı-
rakıp ona ıltihak ediyorlar.
Türkiye Komünist Fırkası, 'Çerkes' Ethem bey
ve Yeşil Ordu çevresindeki 'solcuları' 'Millî Ko-
münizm' safına çekmek; bir manada, hareketin
'etnik' çekirdeğini açığa çıkarmak; ayrıca başka
'etnik' iddia ve çıkışlara sebep olabilece
'yanlışlığı' düzeltmek için tasarlanmıştı. Bi
sayılabilir mi? Ethem bey'ın akıbetine bakılırsa.
Fırka'nın 'müessıslerine'gelınce, açıkça 'mıllîb
münizm' yandaşıydılar; 'Mazlum Milletler' anl
lan, o sosyalizmi alış tarzları, Galiyef'inkıne b
yor; onun gibi. Bolşevikliğin, Asya Türk coğn
sını nasıl sömürge olarak 'kullanacağını', <
mandan görmüşlerdi haklı olduklarını; kanrtı
ya Türklüğünün bolşeviklik sonrası durumı
Buradan baktınız mı, 'Çerkes' Ethem bey 'c
Kuva-yı Milliye'ye başlangıçtaki büyük hızmetire
men, 'dış mihrakların' çekim alanına gırmiş. 't
bir 'silahlı kalkışma' ızlenimini venyor: -benze
gibı olmasın- PKK gibi bir şey. o da 'etnik' yar.
uzun süre 'komünist' etiketı ile ortmedi mi?
Hem şaşırtıcı hem düşündürücii...
Hakkı Behiç bey'in Yenigün'de neşredilen
yannamesi', kurdukları 'fırka'nın ne kadar
resel' ve 'ulusal' bir tasanm içinde olduğunu a
yor; sosyalist enternasyonallığına, ulusaldan yo
karak yükselmeyi öngörüyorlar. Fikirlerınin, I
ya'daki Türk Sosyalızmı'ne ve Sultan Galiyefı
ralelliği: hem şaşırtıcı hem düşündürücüdür.
Madde, 3/ 'Komünizm düşman millet tanıı
düşman fikir tanır; düşmanın adı da, içte ka
lizm, dışta emperyalizmdir. Yüzyıllardan ber
nlığın egemenliği sürüp gitmiştir. Egemer
kayrtsız şartsız- milletin çoğunluğunun, yar
kir ve siyasi haklardan yoksun yığınlann olr
dır."
Madde, 4/ "Komünizm İnkılâbı, mutlak ihtilâl
nasını taşımaz, zira inkılâp, tekâmül ve geli
demektir.."
Madde, 8/ "Bizde, hükümete dayanan -ve
makla gösterilecek kadar az olan parazit zer
ler istisna edilirse, köyiünün ve işçinin hay;
saadetini yok etmek suretiyle geçimini sağl;
kimseye rastlanmaz. Bizde 'eşraf denilenle
hi çoğunluğu itibarıyla, işçilikten gelmiş, kö
kasabada küçük ziraat ve küçük endüstri ik
raşarak yetişmiş ve hükümet memurlannın
tuğu altında zorba kesilmiş kimselerdir."
Madde, 17 / "Türkiye Komünist Fırkası'nın
lî özgüriüğe aykın bir davranışı yoktur ve olarr
Madde, 20/ "Komünizmin İslâmlık esasla
imtizacında tereddüde yer yoktur. (Çünkü)
miyet, en büyük dini ve ahlâki fazileti, fakir
ve tavazuda bulur. Namaz ibadetiyle, Tann k;
da insanfara eşit durumda olduklarını anlatı
lâm dini, bütün zenginliklerde Beytülmal'in I
larını vefakirlerin ortaklığını teslim eder... vs
Cerrahoğlu, 'Türkiye'de Sosyalizmin Tarihıne H
s. 421/429, May Yayınları.)
Gâzi, bu maddeleri benimsemiş o partinin k
masını özendirmiş, 'partiyi' onaylamıştı: daha
ra. 'Solcu Kemalistler'in örgütlediği, 'Kadro H
keti'ni de onaylayacaktır; oysa yetmiş beş yıl
raki 'Atatürkçüler'in, benzer bir 'parti'ye, kesir
tahammüllerı yok!
Acaba kim daha halkçı ve demokrat?
http:// www. prizma.net. tr/ A ILHAN
http://www.eda.tr/-bilgiyay/yazar/ailhan.htlm