Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
0 TEMMUZ 1998 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Sektörün 'tasarruf yapması tekstil çalışanlannı da zora sokacak
Tekstilfiııııalan küçüKiyorEkonomı Servisi - En az 10 mıtvon kı-
ıyı banndıran "Tiıridye'nin lokomotif
•ektörü" tekstıl 2 yıldır yaşadığı sıkın-
ılan aşamadı Urettığını satamadığı ıçın
mans sıkıntısı çeken tekstılcıler "küçü-
erek ayakta kalmanırT \ollannı anyor
Fırmalar, ellenndekı stoklan entmek
*e daha çok ıhracat vapabılmek ıçın Av-
upa'da tıvat kırmaya de\am ederken
>ektörun buyüklennden yukselen "tasar-
ruf" çağnlan, çok sayıda ınsanın ışsız
<alması anlamınagelıyor Geçen yıl kre-
Jılenn odenmesı konusunda bankalarla
»orun yaşayan tekstılcıler, bu yıla da
Uzakdogu knzının neden olduğu sıkın-
tılarla gırdıler Uzakdoğulu ureticılenn
duşuk fıyat rekabetıne uzun sure dayana-
• Urettığını satamayan tekstil fırmalan küçülmeye başladılar. Geçen yıldan bu yana
süren kriz, şırketlen tasarrufa zorlarken bır yandan da dış pıyasalarda rekabet
edebılmek ıçın fiyat kırmaya ıtıyor. Türkıye'nın lokomotif sektörü dıye nıtelenen
tekstılciler doğrulabılmek ıçın devletten teşvık beklıyorlar.
mayan fîrmalann ıhracat pazannda cıd-
dı daralma gerçekleştı Bu nedenlerle
urettığını satamavan fırmalar, odemele-
nnı zamanında yapmakta zorlanmaya
başladı Fırmalar sonyıllardahersektor-
den yatınmcının tekstıle gırdığıne dıkkat
çekerek. ışı bılmeyenlenn bugun cıddı
sıkıntılarla karşı karşıya kaidıkldnna ışa-
ret edıyor
Geçen > ıl ıflasın eşığıne gelen ve ban-
kalarla kredı odemelen konusunda bu-
yuk sıkıntılarçeken Orsa Holdıng ın \ o-
netım Kurulu Başkanı Ahmet Aydın,
Turk vatınmcısının boşuna buvuk mas-
raflaryaptığını, toparlandıktan sonra ışe
kendı odasını kuçultmekle başladığını
soyledı
Bırkaç \ıl oncesıne kadar tekstil de\-
lennın arasında anılan Orsa Holdıng ya-
şadığı sıkıntılardan hem çalışan sayısı ve
dığer harcamalan azaltarak hem de ban-
kalarla kredı vadelerını uzatarak kurtul-
muştu Orsa Holdıng'ın Başkanı Aydın
dığer tekstil tırmalarının da kuçulmek
zorunda olduğunu ve bunu farkedenlenn
venmlılığınyontemlennıdenemeyebaş-
ladığını ıtade ettı
Tekstil sektorunun en buyuk pazarı
olan Avrupa Bırlığı ( A.B) ulkelen çevre-
sınde >enı uretım merkezlennın oluştu-
ğunu belırten Aydın "Romanya \e Bul-
garistan, AB ulkelerine ihracat yapan
onemli merkezler haiıne geldı. Çin'le re-
TEKSİF Baskanı Zeki Polat
'Sıkıntının kaynağı
yanlış yatmmlar'
İstanbul Haber Servisi -
Turk-tş'e bağlı TEKSlF-tş
Sendıkası Genel Başkanı
Zeki Polat tekstil sektorun-
de yaşanan sıkıntının buyuk
oranda yanlış yatınmlann-
dan. devletın çarpık teşvık
uygulamasından ve esnafın
tutumundan kavnakladığını
sa\ undu Sektore dışandan
gırenlenn hesapsız yatınm-
lar gerçekleştırdığını anla-
tan Polat. Turkıyetiekı Ope-
net marka makıne sa> ısınm
neredeyse dunyadakı tum
Openetlennsayısınaeşıt ol-
duğunu vurguladı Sektor-
dekı sıkıntının en çok ışçıyı
etkıledığını vurguİayan Po-
lat, sendıkal orgutlenmenın
yasal guvenceden yoksun
olduğunu kaydettı
Tekstil sektordekı knzle
ılgılı sorulanmızı yanıtla-
yan Zeki Polat. toplam ıhra-
catımızın yuzde 40'ını ger-
çekleştıren tekstil sektoru-
ne devletın gereklı katkıyı
yapmadığını soyledı Avru-
pa ulkelennın korumacjjık,
yapmadığını ancak uçuz.
enerjı sağlayarak sektöru
destekledığını ıfade eden
Polat, teşvık uygulamasını
da eleştırerek "Guneydo-
ğu'ya 100Veriyorsan banda-
ki yaünmcıya da yuzde 25
ver.Teşvıklergozukapalıve-
rilmcsın. denedensin; >eri-
ne gidiyor mu, yatinm uy-
gun mu?" dedı Dunyada
yıllık faızın dolar bazında
yuzde5 5 ıkenbızde 12'den
>uzde 20">e kadar çıktığını
kaydeden Zeki Polat "Bu fa-
ız oranlanvla rakiplerımız-
le nereye kadar rekabet ede-
biHriz"dıye sordu Polat go-
ruşiennı şoyle surdurdu
"Kota koymadığımız için
l zakdoğu'dan, Turki dev-
letierden piyasaya ucuz ka-
titesiz mallar doluyor. Bu
sektorde 30 miyar dolar ih-
racat var; 12 milyar dolan
resmi. 18 mihan kayıtdışı.
Fakat gelin gonın ki 3 yıl ön-
ce Laleli'de 8-9 milyar olan
rakam şu an 2 mihara duş-
tü. Geleni kuyurukta bek-
lettik, Nataşa dedik, otele
nasıl atabiliriz dedik; kalite-
siz mal verdik, kazıklamaya
çalışük. Diğer ulkeler ne ya-
pıyor? Çin, Moskova'dan
bedava uçak kakurıyor;
Hong-Kong'a giden Rus, av-
nı uçakla geri domıyor. Su-
riye, askeri araçla eşyalan-
nı havaalanına goturuyor."
'İşçi güvencesiz' ~
Sektordekı sıkıntı nede-
nıyle geçen hafta başlayan
\e 50 bınden fazla ışçıyı
kapsayan Grup Toplu Iş
Sozleşmesı goruşmelennde
ortaya konan yaklaşımlar
arasında cıddı farLlılıklar
bulunduğunu anlatan Zeki
Polat, 2 mılyonu aşkın teks-
til ışçsınden sadece 150 bı-
nının sendıkalı olduğunun
altını çızdı Sendıkal hakla-
nn yasal guvenceden yok-
sun olduğunu ıfade eden
Polat şunlan sovledı
"Hak ihlallerini mahke-
meye gotünip kazansak da-
hi, yasalar mahkeme kara-
nnı yerine geürmeyen iş\e-
ren için 20 bin lira ceza on-
görüyor. Bu nedenle işveren
tazminat vermekten de ka-
çınıyor; gitsın mahkemede
alsuı divor."
Cökova Körfezi'ndeki Turgut Özal Camisi, hem SİT içindeki, hem de özel çe\re koruma \e orman bölge-
sindeki kaçak vapılardan biri...
1. derece doğal SİT alanı 'Özal'ın kaçak yapılannı' banndınyor
SİTortasında 'Özal' CamisL.
kabette zorianırken yeni iıreticüerin de
ekknmesi, işimizi daha da zorlaşnnyor"
dedı A>dın, Turk uretıcılenn pazannı
kaybettığını belıntı Tekstıldekı sıkıntı-
lann daha da artabıleceğını belırten Tur-
kıye Gıyım Sanayıcılen Derneğı Başka-
nı İsmetOzcan "Çindevaluasvonvapar-
sa sektor çok daha buyuk sıkınülar ya-
şar" dedı Almanya pazannın daraldığı-
nı belırten Ozcan. bu kotu donemı atlat-
mak ıçın fırmalara destek venlmesı ge-
rektığını ıfade ettı Fırmalann batmamak
ıçın kuçulmeye gıttıklennı soyleyen Öz-
can. fmans kesımınden de baskı goren
sektorun. dışarda fıyat baskısı ve ıçerde
de kur baskısı altında olduğunu behrttı
Bu koşullarda sektorun dayanma gucu-
nun azaldığını vurgulayan
Ozcan. dev letten de destek
bekledıklennı. çeşıtlı teş-
\ ıkler tanınabıleceğını soy-
ledı Sorunlann tartışılması
v e ış ışten geçmeden çözum
getınlmesı gerektığını be-
lırten Ozcan, "Lokomotif
sektor, ama lokomotif nere-
ye kadar gidecek? Onune
taş konuyor" dedı Tekstil
ve konfeksıyon fırmalan
arasında onceden tedbırala-
rak ışını sağlama bağlayan-
lar da var Az sayıda olan bu
fırmalann arasında yeralan
Bıl's gömleklennın uretıcı-
sı Bılsar Holdıng Yonetım
Kurulu Başkanı Selman Bi-
lal. fason uretımın bıttığını
behrttı Markalaşmayı daha
once tamamlayan ve yatın-
mını Anadolu'ya kaydıran,
altyapısı sağlam olan fîrma-
lann ışlennın yolunda oldu-
ğunu belırten Bılal, "Ancak
küçük veorta öiçekte oian ve
maliyetkrini vaktindc diişu-
remeyen firmalar rekabete
davanamıvor" dedı
OKTAV EKİNCl
MUĞLA - Turkıye'de -ozellıkle
1980"lerden sonra- v apılan camılerın
"yûzde90'r kaçak Bu nedenle ortak
ozcllıklende "CnmhuriyrtTûrkh*-
si'nin çağdaş imar hukukunu çiğne-
mişoJmak—"
Nıtekım, bunlardan bırı de Mar-
maris'ın ormanlarla kaplı Çamh ko-
yu yakınlannda, unlu Gökwa Körfe-
zi'nın kıyı kuşağındakı Gelibolu LJ-
manımevkıınde vukselıyor
llk temel atılışı sırasındakı "katkı
\e yardunlan" nedenıyle "Turgut
Ozâl Camisi" adını taşıyan bu tek mı-
narelı \e tek kubbelı camı. "ruhsat-
sız" olmasının otesınde aynı zaman-
da "I. derece doğal SİT" ıçınde bulu-
nuyor
Yapanlann yaptıranlann ve hatta
"goz yumanlann" sadece 3194 sayı-
lı İmar Yasasf na gore değıl 2863 sa-
yılı Kültur ve Tabıat Varlıklannı Ko-
ruma Yasasf na gore de para ve hapıs
cezası gormelen gereken \e aynı ya-
salar gereğınce de "yıkümasT ongo-
rulen bır hukuk dışı bına
Aynı yorede geçen yıllarda çıkan
büyuk orman yangını sahasına da
"komşu" konumda bulunan Turgut
Ozal Camısı. Gokova Korfezf nı ıçe-
ren "Ozel Çevre Koruma Bölgesi''nın
de tam ortasında >er alıvor
Bolgenın dığer bır "kaçak yaptsT
ıse yıne Turçut Ozal ın >aptırdığı
"Cumhurfoaşkanuğı Ya/hk Koşkü".
GokovaKortezı nınguneykıyısın-
da >er alan İngiliz Limanı > akınında
OklukKoyu ndakıeskı bır orman ku-
lubesı "buyutulerek" ınşa edılen ka-
çak dev let koşku, Izmırlı Çevre A\u-
katlan'nın "suç duyurulanna" rağ-
men Ozal aılesınce hemen her yaz
kullanılmıştı \ıne bu bolgede \e
Cumhurbaşkanlığı Koşku ıle Turgut
Ozal Camısı arasında kalan Çamlı kö-
yundekı "DPT Sosyal Tesisleri" de a> -
nı donemm uçuncu buyuk kaçak ya-
pılaşması olarak bugun de ışlevını
surduruyor Yasadışı DPT Tesıslerı,
aynı zamanda geçen yıllardakı Mar-
maris Orman Vangını'nın da "başla-
masına" neden olan çop yakma ola-
ymın baş sorumlusuydu
Turkıye'de kaçak camılerın bır
ozellığı de ımara >asak bölgelerde
"bucamiyesığınan"yenı yasadışı ya-
pılaşmalann "öncüsü" olmalan
Nıtekım Gokova SİT alanındakı
Turgut Ozal Camısı'nın de daha son-
ra hemen yanına eklenen "lojman M-
nalan" bıle var
Aynca, doğayı korumak ıçın imar
vasağı getırılen bu bolgede. aynı ca-
mıv ı "cemaatsiz bu-akmamak" ıçın
yapılmay a başlanan kımı yenı ev lenn
de vme hem ruhsatlan yok, hem de
SİT'ı ışgal ettıklennden oturu ruhsa-
ta bağlanmalan mumkun değıl Tek
guv encelen ıse yakın komşusu olduk-
lan Turgut Ozal Camısı
Lokomotlfln
önündeki taşlar
• AB pazannın daralması.
• Uzakdoğulu üreticılenn
paralannın değerinın
düşmesıyle ıhracatı
arttırmalan Pazanele
geçırmelen.
• Büyuk rakıplere, AB'ye
daha kolay ıhracat
yapabılecek Romanya ve
Bulganstan gıbı yenı
uretım merkezlennın
eklenmesı
• Dolann mark karşısında
değer kazanması
• Fınans kesımırun
ödemeler konusundakı
baskısı
• Dünyada markaya olan
ılgının artması, fason
ûrettmjn son gûnlenni
yaşıyor olması
Enflasyonu
ezin!Nasıl mı? Tabii ki TÜFEX sayesinde.
Tüketıcı Fıyatları Enflasyonuna Endeksli,
Hazıne tarafından ıhraç edılen TUFEX,
• Enflasyonun uzerınde net kazancı garantıler
• Yattrımlarınızı enflasyon karşısında korur —
• Istendığınde, vade dolmadan tahvıllerı elden çıkarma şansı tanır.
Tahvıllerın vadelerı 24 Şubat, 25 Mart, 21 Nisan, 26 Mayıs ve 16 Hazıran 1999'dur.
25 Mart 1999 vadeh tahvıllerın enflasyon oranına gore getırılen
aşağıdakı tabloda ozetlenmiştır
Enflasyon Oranı
% 50
% 55
% 6 0
% 6 5
% 7 0
% 75
% 80
O/N Getiri
% 54 85
% 59 68
% 64 36
% 68 90
% 73 30
% 77 58
% 81 73
Net Yıllık Getiri
% 72 99
% 81 55
%9O23
% 99 04
% 107 98
% 117 05
% 126 24
TÜFEX, tüm yatırımcılara diğer yatırım araçlarından
daha çok ve garantili bir kazanç alternatifi sunuyor.
Siz de daha kısa vadede daha çok kazanmak istiyorsanız,
hemen bir Demirbank şubesine uğrayın.
@)DEMİRBANK
Tekstil sektörü kara para aklama cenneti
6
Devlet önüne
gelene kredi verdi
9
DEN'RİM SEVtMAY
DlSK'e bağh Tekstıl-lş Sendıkası Genel
Sekreten Sülevman Çelebi, tekstil sekto-
runde yaşanan knzın dev letın her onune
gelene teşvık kredısı dağıtmasından ve
sektorun kayıt ıçıne alınamamasından kay-
naklandığını sov ledı Çelebi, tekstil sekto-
runun "kavıtdışı ekonomi" ve "kara para
akJanmasr konusunda sektorler arasında
Turkıye bınncısı olduğunu vurguladı
Suley man Çelebi, tekstil sektorunde ya-
şanan sorunlar, tekstil ışçılennın orgutlen-
mesmın onundekı engeller ve bugun baş-
layacak olan toplusozleşme göruşmelen
hakkındakı sorulanmızı yan/tladı
- Tekstil sektoründeki bunalımın kayna-
ğı size gore nedir?
- Temel nedenı dev letın her onune gele-
ne "teşvik kredisi" vermesıdır Sonuçta o
kadar çok fabnka yapıldı o kadar çok ma-
kına alındı kı uretılen malın nereye sarı-
lacağının hesabı yapılmadı Vanı eldekı
mal kadar pazar yok Bunu Hazıne Mus-
teşan da soyluyor Orneğm gınşımcı kre-
dıvı alı>or havlu uretıyor sonra gelıyor
dış tıcaret musteşan va da planlamaya
"Ben bunu nereye satarun'" dıye soruyor
Ikıncı bır neden ıse "Uzakdoğu krizi''. Bır
başkası da "kayıt dışı ekonomi"
>
dır Teks-
til, kayıt dışı ekonomının en yoğun oldu-
ğu sektordur'
- Kara para aklanmasında da tekstil sek-
toru sanınm onde gidiyor.
- Bınncı Herkes tunzm olduğunu duşu-
nurama tekstil bınncısıdır Neden derse-
nız, çunku teşvık kredısı almak çok kolay,
yatınm vapmak çok kolay
- İşçinin orgutsıiz olması da bunalunı et-
kiliyor mu?
- Mutlaka lşveren kısa vadede sendıka-
nın kendısıne sorun olacağını zanneder
Oy sa sendıkalı ışyen, duzenın, bır sıstemın
olduğu ışvendır Bu da kalıteyı doğrudan
arttınr Kalıte de uzun vadede kâr demek-
tır Ustelık sendıkalılaşma konusunda ar
tık sadece ışçı değıl tüketıcı de ışverenı
zorluyor Çok çarpıcı bır ornek vereyım
Şu anda Avrupa'da ve Amenka'da unlü Ni-
ke ayakkabılan boykot edılıyor Nedenı
Nıke'ın çocuk ışçı çalıştırması
- Peki siz neden örgütlenemiyorsunuz?
- Turkıve'de bu anlartığım mantık hâlâ
yerleşmedı kı lşveren, sendıkadan ocu
gıbıkorkuvor OzellıkledeDlSK'ten Bu-
nu çok açık soyluvorum artık Tekstil ış-
verenı sendıkayı asla ıstemıyor, ama ılle de
sendıka olacaksa bıle bu DİSK olamaz dı-
yor
- Işçi sizi istiyor mu? .
- Çok yoğun bır talep var Bır fabnka-
dan ıçen gırelım hemen gorursunuz bunu
Bu ıstek uzenne son 8 aydır orgutlenme
çalışmasına hız verdık 60 ışyennde çalış-
ma yaptık Ama sadece 6"sında başanlı
olabıldık
- Bu nasıl oluyor?
- Çunkü ışveren. sendıkaya uye ışçıyı
atıyor DenızlfdenÇorum'a, Lüleburgaz'a
kadar sıze 50'nın uzennde ornek verebılı-
nm Yetkı almak ışlen çozmuyor, ışçı bı-
rakmıyorlar kı Sonunda korktuk ve dur-
ma noktasına geldık Çunku "işçileri işten
attıran birsendika" konumunda olmak ıs-
temıyoruz DtSK'ıntemmuzayınınbaşın-
da yapılan Genışletılmış Başkanlar Top-
lantısf nda çok cıddı kararlar aldık Ken-
dımızızıncırlemeyevaracak kadar her tur-
lueyleme hazınz
- Peki bugünden itibaren Grup Toplu
Sozleşmeleri gönışmelerine başlavacaksı-
nız. Ne istemeyi duşunuyorsunuz? tşveren
Sendikası Başkanı Halıt Nann kriz nede-
niyle fazla veremeyeceklerini söylüyor.
- Bu Sayın Nadır'ın klasık bır yaklaşı-
mıdır Her turlu toplusozleşme oncesınde
bu laflan eder Ancak Turkıye'de tekstil en
duşuk ucretın verıldığı sektordur Işçılenn
ortalama aldığı ucret 50-52 mılyon cıva-
nndadır 20 yıllık ışçı de olsa bu maaşı alır
Bu nedenle bız yuzde 125 oranında bır
zam ıstemınde bulunacağız
AYDINLANMA
EMRE KONGAR
'Devlet Laik Olur, Birey
Laik Olmaz' Safsatası
Toplumu "destabılıze" mı etmek ıstıyorsunuz,
once dılle oynayın
Terımlerı değıştırn, kavramların ıçını boşaltın,
sonra onları, ışınıze geldığı gıbı yenıden tanımla-
yın
Kendını gızlemenm, akılları karıştırmanın ya da
moda deyımı ıle "takıyye yapmanın" en lyı yolu,
toplumda genel geçer olan kavramlarla oynamak,
onlan alt- ust etmek kendınıze ozgu değışık ve zıt
tanımlaryapmak, sonra da bu tanımlara gore ken-
dınızı anlatarak, değışık kesımlere farklı ımajlar
vermektır
Orneğın, "temel hak ve özgürtüklerin güven-
cede olduğu çoğunluk yonetımı" anlamına gelen
"demokrasiyi", "çoğunluk tahakkumü" olarak
tanımlar, sonra da kurmak ıstedığınız totalıter şe-
rıat devietı yolunda çalıştığınız halde, kendınızı
"demokrat" dıye nıtelersınız
Orneğın, "toprakağalığının ve tanma dayalı ure-
tım bıçımının bıryansıması olan ve artık tarıhın ka-
ranlıklanna gomulmuş bulunan din devletıni ge-
ri getirmeyi istemek" anlamına gelen "ırtıca"
kavramını, "Atatürk dönemine geri dönüş" ola-
rak tanımlar ve kendınız ıçın "ben de ırtıcaya kar-
şıyım" dersınız
199O'lı yılların sonunda Turkıye, yukanda verdı-
ğım her ıkı orneğe de fıılen tanık oldu
Hem de kımlenn ağzından''
Türkıye'nın sorunlarını çozeceğını one suren, a-
ma zamanla bızzat kendısı sorun halını alan bır sı-
yasal partının yonetıcılen tarafından
Türkiye'nin 199O'lı yıllan, Osmanlı'nın "fetret
dönemi" gibi, tarihe bir "ibret dönemi" olarak
geçecek: Bir yanda çeteler, tdnkatlar, ote yan-
da yağma; ve bütün bunlar yetmiyormuş gibı,
bir de dılin en onemli öğeleri olan tenm ve kav-
ramlann içlerinin boşaltılması, yozlaştınlması,
saptınlması.
Insanlann da bütun bu aldatmacaya ve yağ-
maya, "zahırdemokrası buymuş" dıyetahammul
etmesı
• • •
Şımdı bır de "Laıklık devlete mahsustur, bırey-
ler laik olamaz" safsatası savunuluyor
Hem de nasıl bır mantıkla
9
Gerekçesı doğru, sonucu yanlış bır soylemle'
Önce denıyor kı "Laiklik din midir ki, Müslü-
manlıkla karşı karşıya gelsın?"
Doğru Hem de çok doğru
Nıtekım laıklık bır ınanç bır din olmadığı ıçındır
kı, Muslumanlıkla da otekı dınlerle de çelışmez ve
karşı karşıya gelmez
Yani insanlar hem laik hem de Musluman
olabilir. Aynen hem laik hem Hınstıyan; hem la-
ik hem de ateıst olunabıleceğı gıbı.
Ama insanlar hem Musluman hem Hırıstıyan, ya
da hem Musluman hem ateıst veya hem Hınstı-
yan hem Musevı olamaz
Bu anlamda, dınlerın yasaklandığı Sovyetler Bır-
lığı laik değil, ateist bır devletti.
Turkıye Cumhurıyetı ıse kurulduğundan ben,
ateist değıl, laiktir.
Tum devlet mekanızması Musluman bır top-
lumda, laik bır devlet modelıne gore bıçımlendınl-
mıştır
Bugun de (bazı eksıklık vefazlalıklarıyla) bu mo-
del, yanı laik devlet modelı geçerlıdır
Laıklık, devletın, vatandaşlarıyla olan ılışkılerın-
de, ınançlara gore ayrım yapmaması ve ayrıca,
herhangi bir inancın, ozellıkle de egemen olan
inancın, öteki inançlara baskı yapmasını ön-
lemesi demektır
Bu son nokta, yanı devletın dınsel baskıyı onle-
mesı, "laik ve demokratık devletın" en onemli go-
revlerı arasındadır
Çünku her ınsanın ınanç ozgurluğunun, ozellık-
le de çoğunluğun ınancına karşı korunması de-
mokratık bır devletın vatandaşlarına karşı olan go-
revlennın başında gelır
Işte devlet yapısındaki bu ilkeyi uygun bulan
herkes "laıktır".
Aynen demokratık devietı destekleyenlerın "de-
mokrat", aynen serbest pıyasa ekonomısınden
yana ınsanlann "liberal" aynen sosyal devletten
yana olanların "sosyal demokrat" olduğu gıbı
Demokratlık, lıberallık din nıtelığı taşımadıkları
ıçın, bu kavramlar hıçbır ınanç ıle, hıçbtr din ıle ça-
tışmaz
Yanı bır Musluman, bır Hırıstıyan, bır Musevı,
hem dındar olabilir, hem demokrat, hem laik, hem
de ekonomık duzen konusundakı yaklaşımına go-
re, liberal, sosyahst veya sosyal demokrat
Bu çerçevede "Devlet laik olabilir, bıreyier la-
ik olamaz" demek, ancak, Musluman olanla-
nn, demokrat ve laik olamayacaklarrinancını
yansıtan, şerıat devletının Muslumanlığın ge-
reği olduğu konusundakı sıyasal ve ıdeolojik
yaklaşımı kamufle eden bir söylemdir.
Bunun doğal sonucu da "Ey Mûslümanlar, dev-
letın laik ve demokratık nıtelığınden yarartanarak,
ınancınızın gereğını yapın, şerıat devletıni kurmak
ıçın çalışın" gıbı, hem çağdaş ınançlarımıza aykı-
n, hem de Turkıye Cumhurıyetı'nın 75 yıllık dene-
yımını ve dolayısıyla bugunku varlığını reddeden,
yanı ırtıcayı besleyen bır soyjemı gundemde tut-
maktır
Nıtekım, "Demokrası amaç değil, araçtır" so-
zu de bu "anakronık (yanı tarıh ıçınde yennı şa-
şırmış) söyiemin" ozu değıl mı?
web sayfası: http://remzi.com.tr/yazar.html
TEŞEKKÜR
Başta
Sayın Rektör Prof. Dr. KEMAL ALEMDAROĞLU
olmak uzere,
Istanbul Unıversıtesı Kardıyolojı Enstıtusu
doktorlarından
Sayın Prof. Dr. MUZAFFER ÖZTURKe,
By-pass operasyonumu başarıyla gerçekleştıren
Sayın Prof. Opr Dr. CİHAT BAKAY'a,
Aynca tum enstıtu doktor hemşıre ve çalışanlarına
yurekten teşekkur ederım
DUYGU SACIROCLU