Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
22 HAZİRAN 1998 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI 11
Gümrüklerde
bilgisayar hm
• İSTANBUL(AA)-
Turkıye'dekı gumnıklenn
modernızasyonu projesı
çer\e\esınde pılot bolge
olarak seçılen Ataturk
Havalımanı Gınş ve Çıkış
Gumruğu'nde otomasyona
geçıldı Dış tıcaret
ışlemlennın bilgisayar
ortamında gerçekleşmesını
sağlayacak sıstemın devTe
gırmesı nedenıyle Ataturk
Havahmanı'nda duzenlenen
torende konuşan Gumruk
Musteşan Ramazan Uludağ,
geçılen sıstem sayesınde
ışlemlenn çok daha hızlı ve
sağlıklı yuruyeceğını
belırterek gumruk
kaçakçılığının da asganye
ıneceğını so> ledı Turkıye
Ihracatçılar Meclısı Başkanı
Okan Oguz da Turkıye'nın
dış tıcaretının yuzde 28'ının
gerçekleştığı Ataturk
Havalımanı Gumruğu'nde
otomasyona geçılmesı
sunucu zaman kaybı
olmayacağını belırttı
Asya'daM
maNkriz
• TOKYO(AA)-
Sanayıleşmış 7 Batılı ulke
ıle 11 <\sya ulkesı ust duzey
malı yetkjlılennın,
Asya'dakı malı knzı
goruşmek uzere Tokyo'da
vaptıklan toplantı sona erdı
Toplantı sonunda yapılan
ortak açıklamada, ABD
Dolan karşısmda Japon
Yenı'nın aşın oranda değer
kaybetmesını onlemek uzere
ABD ve Japonya merkez
bankalannın pıyasaya
yaptıklan ortak mudahalenın
memnunlukla karşılandığı
belırtıldı Taraflannmah
pıyasalarda ıstıkran
sağlamak uzere ışbırhğı
yapma karan aldıklan ıfade
edjlen açıklamada, Japonya
ekonomısı ve malı
sıstemının acılen yenıden
yapılandınlmasına ıhtıyaç
duyulduğu ve bunun,
Japonya ıle tüm dünya ıçın
hayatı onemı olduğu
kaydedıldı
Nejat Eczacıbaşı
anılıyop
• Ekonomi Servisa -
Eczacıbaşı Topluluğu'nun
kurucusu Dr Nejat
Eczacıbaşı olumunun 5
yılında duzenlenecek çeşıtlı
etkınlılderle anılacak
Eczacıbaşı Holdıng'den
yapılan açıklamaya gore 6
Ekım 1993'te vefat eden Dr
Nejat Eczacıbaşı, 5 olum
yıldonumunde, yaşamında
tıtızlıkle bağlı kaldığı
değerlereveyaşam
felsefesıne uvgun bır dızı
etkınlığın yer aldıgı
programla anılacak
Bayındıp
sagbkta iddialı
• Ekonomi Servisi -
Bayındır Sağlık Sıstemlen,
dunyanın onde gelen tıp
uzmanlannı bır araya getırdı
Bayındır Holdıng Yonetım
Kurulu Başkanı Kamuran
Çortuk, Mayo Clınıc
Uluslararası îlışkıler
Komıtesı Başkanı Dr
Mıchael Farnell ve heyetıyle
bır araya geldı Amacı,
koşulsuz hasta memnunıyetı
ve personel mutluluğu
ılkesını daha fazla kışıye
duyurmak ve Bayındır
ısmmı tutelıklı sağlık
hızmetı ıle özdeşleştırmek
olan Bayındır Sağlık
Hızmetlen, Amenkan Mayo
Clınıc & Foundatıon'ın
yıllann bınkımıne dayalı
bılgı ve goruşlennı
danışmanlık hızmetı olarak
almaya dev am edıyor
Üretici birltğtne
doğpu
• ANKARA(AA)-
Uretıcıler. hallerde doğrudan
satış yapmak uzere
örgutlenmelen ıçın
ozendınlecek Yaş Sebze ve
Mey\e Tıcaretının
Duzenlenmesı ve Toptancı
Hallen Hakkında Kanun
Hukmunde Kararname ıle
Zıraat Odası uyesı 50 çıftçı
tarafından kurulacak uretıcı
bırlıklenne, hallerde
doğrudan satış yapma
olanağı tanınmasına karşın.
şımdıye kadar uretıcı bırlığ)
İcurulması yonunde hıç
başvuru olmadı Bunun
uzenne. Yaş Mey\e ve
Sebze Tıcaretının
Duzenlenmesı ve Toptancı
Hallen Hakkında ICanun'un
yururluğe gırmesınden
sonra, Sanayı ve Tıcaret
Bakanlığı, Turkıye Zıraat
Odalan Bırlığı'nden uretıcı
bırlıklen kurulması
konusunda çıftçılenn
bılınçlendınlerek, harekete
geçınlmesını ıstedı
AB ülkeleri piyasalannı ortak paraya hazırlarken halk gelişmelere sıcak bakmıyor
Avrapa haUmnn Euro fobisiHAZAL ATEŞ Ç \KIR
BRLKSEL-Avrupa Bırlığı'nın
baskentı Buruksel'de ortak para bı-
nmıne sıcak bakmayan halk, Eu-
ro'yu "fobj" olarak nıtelendınrken
şımdıden 5 kat artan fıvatlardan
\e ışMziıkten şıkâyet edıyorlar
Belçıka hukumetı çeşıtlı eğıtım
programlan>la halkı Euro'ya ha-
zırlama>a çalı^ırken sayısı 1 l"ı
geçmesı beklenen AB ulkelennın
Avrupa Merkez Bankasf nın ışle-
yışı ve ekonomık duşüşle ulkele-
nn nasıl mucadele edeceğı konu-
sunda tartışmalar suru>or
Euro'nun 1 Ocak 1999 vılında
kavdı olarak yaşama geçmesıyle
bırlıkte bankacılık sektorundekı
bırleşmelenn hızlanacağı ve Av-
rupa pazarlannda fıvat karşılaştır-
malannın anında yapılması sonu-
cunda pıyasalarda rekabetın arta-
cağı bıldınlıyor Belçıkalılar, or-
tak para bınmıne geçışle bırlıkte
başta bankalar olmak uzere mal ve
hızmet ureten butun sektorlenn et-
kılenmesınden endışe duyduklan-
nı dıle getınrken para pıv asalanna.
tıcan ve guncel yaşama doğrudan
yansıyacak olan Euro yu "fobi"
olarak goruyorlar Ortak.para bın-
mı ıle uye ulkeler ıster ıstemez
egemenhklennının bölümûnü
devretmesı halkta rahatsızlık ya-
ratırken kamuoyundakı yoklama-
lar da Euro ya sıcak bakılmadığı
yonunde sonuçlar ortaya çıkıyor
Bu ısteksızlığe karşın. Belçıkalıla-
nn ıfadesıyle. "İstesekteistemesek
de Euro yolda."
Ekonomık boyutlannın yanı sı-
ra sıyası oluşum da Avrupa halkı-
nı rahatsız eden konular arasmda
Ingıltere, Danımarka ve Isveç'ın
bırlığe ılışkın ıtırazlan da bu nok-
tada ortaya çıkıyor Almanya ıse
ortak para bırlığınden çok ucret ve
refahın bırleştınlmesı karanna ıtı-
raz edıyor Aynca, Almanya mar-
kı feda etmek ıstemedığınden, ln-
gılızler, Danımarkalılar ve tsveç-
lıler ıse egemenlıklenne kısmen de
olsa yıtırmek kaygısıyla ortak pa-
ra bınmıne sıcak bakmıyorlar
Avrupa Bırlıgrnın mayıs ayın-
da gerçekleştırdığı zırvenın ardın-
dan, dov ız kurlannın sabıtleştınle-
rek 31 Aralık tanhınde kadar Eu-
ro'ya çevnlme kurlannı belırleme-
ye yonundekı hazırlıklan suruyor
AB ulkelennın para bınmlerı
1998'm aralık ayından ıtıbaren Eu-
ro'nun alt bölumlen olarak 3 yıl
suresınce bır geçış dönemı yaşaya-
caklar Euro 1 Ocak 1999 tanhın-
de kaydı, 1 Ocak 2002 yılında da
naktı olarak hayata geçerken bank-
notlar da tedavüle surulmeye baş-
layacak
Yapısal farklıhklar
Avrupa Merkez Bankasf nın ış-
leyışı, ekonomık düşuşle ulkelenn
nasıl başa çıkacaklan, kur esnek-
lığının ortadan kalkmasının bera-
bennde getıreceklerı konularına
ılışkın tartışmalar da suruyor Bu-
gun Avrupa ulkelennde ekonomı-
lerarasında>apısal farklıhklar bu-
lunmakta \ e faız oranlan farklı nı-
telıklertaşıyor Avrupa sermaye pı-
yasaları kadar ABD sermaye pı-
yasalan da bu gelışmelerden etkı-
İenecek Dolayısıyla Euro ve dolar
arasında cıddı bır çekışme ortaya
çıkacak Euro ıle bırlıkte ışsızlık
oranındaartışolacağıbıldınhrken
Av rupa'nın yapısal reformlan ger-
çekleştırırken sancılı bır donem
yaşanacağı belırtılıyor
Bu arada Turkıye gıbı dış tıca-
retının onemlı bır bolumunu Avru-
pa ıle yapan butun ulkeler de Eu-
ro'dan etkılenecek
DUIVYA EKONOMISINE BAKIŞ/ ERGİN YILDIZOĞLU LONDRA
Anglo Sakson Modeli Terk mi Ediliyor?Dunya ekonomısınde son yıllann en ha-
reketlı haftalanndan bın gende kaldı Ge-
çen hafta yaşanan gelışmelenn tam kap-
samlı etkılennı buve gelecek haftalardaya-
şanacak gelışmelerde ızleyeceğız Dunya
ekonomısı der n bır depresyonun eşığınde
sallanırken dunya ekonomısının kurmayla-
nnın da son yılıarda katı bır şekılde uygula-
dıklan anglo-sakson serbest pıyasa ıde-
olojısını terk etmeyı cıddı cıddı duşunmeye
basjadıklan goruluyor
Borsalar, dövizler, raportar...
Geçen haftaya başta 200 puan (yuzde
2 5) genleyen Wall Street olmak uzere dun-
ya borsalannda anı bır sarsıntıyla gırdık
Borsalar hafta ıçınde topariandılar, ancak
haftayı cuma gunu, yıne bır gunde 100 pu-
an genleyen Wall Street olmak uzere genel-
de zayrf ve huzursuz bır ruh halınde kapat-
tılar
Hafta sonunda Asya krızını konuşmak
uzere Yedıler Grubu, 11 Asya ulkesı, malı-
ye bakanlan yardımcılan, IMF ve Dunya
Bankası temsılalennı bır araya getırmek ıçın
aceleyle toplanan Tokyo zırvesınden de so-
mut btr polıtıka önensı çıkmayınca pıyasa-
lar bu haftaya da tedırgın gınyoriar Hafta
ıçınde, çarşamba gunu beklenmedık bır
şekılde ABD ve Japon Merkez Bankaian
dolar-yen pantesıne, toplam 4 mılyardolar-
lık bır mudahale başlattılar Bır ara 146 yen
duzeyıne kadar yukselmış olan dolar dort
gun gıbı kısa bır surede yuzde 9 genledı
Geçen hafta hısse senetlen ve dovızler
boyle gıdıp gıdıp gelırken dunya ekonomı-
sının kurmaylannda yenı bır eğılımın şekıl-
lendığı, IMF'ye yoneltılen eleştırılerden,
1930'lara yapılan gondermelerden açıkça
hıssedılmeye başlandı
"Merkez bankalannın bankası" olarak da
bılınen Bank for Internatonal SettJe-
ments doğrudan IMF'yı ve anglo-sakson
modelını hedef alan bır rapor yayımladı
Londra, The Times gazetesının ekonomi
edıtoru Janet Bush'un aktardığına gore
BIS, raporunda, IMF'nın etkınlıklennın "ode-
meler dengesı sorunlanna kadar daraltıl-
masının" daha hayırlı olacağını savundu
BlS'nın raporu bu ozellıklenyle, IMF'nın
son yıllarda ABD'nın desteğıyle elde ettığı
ve son tahlılde ulkelenn ıç ışlenne mudaha-
leye kadar genışlemış olan gucunden, ısrar-
la dayattığı ekonomık yenıden yapılanma
programlarından vazgeçmesını talep edı-
yordu Geçmışte IMF ışler lyı gıdıyor dıye-
rek Asya ulkeiennı overken, bır knzın gel-
mekte olduğunu savunmuş olması da bu-
gun BlS'nın bu eleştınlenne ayn bır ağırlık
kazandınyordu BIS raporunun bır başka ıl-
gınç yanı da 1995 Meksıka knzı sırasında
uygulanan IMF kurtarma paketının, "kısa
donemlı sermaye hareketlennı korumuş",
buna karşılık "uzun donemlı yatınmcılan ce-
zalandırmış" olduğunu, boylece de knzın
kımı ozellıklennın dunya ekonomısınde yay-
gınlaşmasına yol açmış bulunduğunu ılen
suruyor olmasıydı {The Tımes 17/06 98)
IMF ve yapısal uyum programlanna yo-
nelık eleştınler salı gunu Metbourne'de ya-
pılan ekonomık zırvede keskın bır şekılde dı-
le getınldı Zırvede konuşan Dunya Banka-
sı danışmanlarından Pieter Bottelier'ın
"daha once uygulanmaya konulan ıhraca-
fa dayalı buyume strate/ısı ışlemıyor" (The
Wall Street Joumal 19/06 98) sozlen ade-
ta doğrudan IMF ve "kureselleşme" lobısı-
nı hedefalıyordu Bankanın başkan yardım-
cılanndan Jean-Mıchel Sevenno'ysa ko-
nuşmasında Asya ekonomılennın denn bır
resesyonun eşığınde olduğunu ozellıkle vur-
guladı, yuzde 15'lık bır ekonomık genleme
olasılığından soz açtı ve bu "fasıt daıreden
çıkmak ıçın ıç talebı genletmeye yonelık
stratejilerın zorunlu olduğunu" savundu
SERMAYE: 120.000.000.000.000
KURULUŞ TARİHİ: 9 MART 1913
TÜRKBAIMK ÇALIŞANLARINDAN
KAMUOYUNA DUYURU
Biz yıllannı Türk Ticaret Bankası'na vermiş 5000 TÜRKBANK'lı çalışanız. 1997 yılına ka-
dar %85 hissesi biz çalışan ve emeklilere ait olan Bankamız, bizim, irademiz dışında geli-
şen bir takım olumsuzluklar sonucu bizlere ait olmaktan çıktı. Şu an %84.52 hissesi TC
Merkez Bankası- Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından satılmak üzere. Bu aşamada,
bizim için hayati önem arz eden başlamış bulunan Toplu İş Sözleşmesi ile ilgili aşağıdaki
hususları kamuoyuna duyuruyoruz.
- 4 Mayıs 1998 tarihinde başlamış bulunan ve bizler için Ticaret Bankası'nda var veya
yok olma anlamı taşıyan Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerı Hazine tarafından atanmış mev-
cut Banka Yönetimi tarafından satış gerekçe gösterilerek sürüncemede bırakılmakta, Ban-
ka yetkilileri görüşmelere yetkisiz olarak katılmakta, dolayısıyla bizler için de Toplu iş Söz-
leşmesi'nin imzalanması umudu gittikçe azalmaktadır.
- içinde bulunduğumuz maddi koşullar acınacak durumda olup, ücretlerimiz Bankacılık
iş kolunun oldukça altındadır.
- Mevcut Banka Yönetimi Toplu iş Sözleşmesi'ni imzalamayarak, bizleri gelecekte belirli
insanlann insafına terk etmek istemektedir.
- Bizler tazminatsız olarak işten atılma tertip ve hazırlıklan ile karşı karşıyayız.
BU NEDENLERLE; 4 Mayıs 1998 tarihinde başlamış bulunan Toplu İş Sözleşmesi'nin bir
an önce insanca yaşayacak ÜCRET ARTIŞI ve İŞ GÜVENLİĞİ ile birlikte imzalanması için
bütün yetkililerin bize destek olmasını diliyor ve ilgilileri sorumluluklarının bilinciyle göreve
davet ediyoruz.
BİZ TÜRKBANK ÇALIŞANLARI OLARAK BUGÜNE KADAR OLDUĞU GİBİ, BUNDAN
SONRA DATÜRKBANK'IN BAŞARISI İÇİN MUCADELE EDECEĞİZ. TÜRKBANK HALKI-
MIZIN DAİMA "İKİNCİ ADRESİ" OLARAK KALACAKTIR.
BANK-Sİ-SEN
BANKA ve SİGORTA İŞÇİLERİ
SENDİKASI
(Internatıonal Herald Tribune, 19/06 98)
Wall Street Journal'a gore Dunya Ban-
kası nın ekonomık buyumeye, ıhracattan
daha çok ıç pazara ve ıç talebın genışletıl-
mesıne oncelık veren bu yenı yonelımı As-
ya knzı sırasında Çın'de uygulanan ekono-
mi polrtıkalanndan etkılenmış
Asya knzınden çok az etkılenmesıyle dık-
katı çeken Çın'ın knz boyunda, ıhracatı ge-
nlemekte olmasına karşın, ekonomık buyu-
meyı surdurmek ıçın esas olarak ıç pazara,
kamu yatınmlanna, ozel meskenlenn gelış-
mesıne yonelık yatırım polrtıkalanna once-
lık vermekte olması bır suredır ekonomıst-
lenn dıkKatını çekıyordu
Çın'de uygulanan ekonomık polrtıkanın
1930'larda ABD'de yıne ıç pazan kamu har-
camalanyla guçlendırmeye dayanan New
Deal polrtıkalarla benzerlığını ıse burada vur-
gulamaya dahı gerek yok
"Hep aynı nikâye"
Ancak bu benzeriığı yakalayan ve uzen-
ne, Asya knzıne yonelık olarak somut one-
nler bına etmeye çabalayan ılgınç bır çalış-
maya değınmek ıstıyorum Uluslararası Ya-
tınm Bankası Morgan Stanley'ın ekono-
mık analıstler tımınden Andy Xie (Hong-
Kong) 19/06^8 tanhlı Global Economic
Forum'da Asya knzının "banka kredıleny-
le fınanse edılmış bır aşın yatınmdan" ve
boylece kurulan fazla kapa-
sıteden kaynaklandığını tes-
pıt ettıkten sonra, knzın bu
fazla kapasıte emılmeden
aşılmasının ımkânstz olduğu-
nu vurguladı Xıe, knze ço-
zum olarak ekonomının da-
ralmasına olanak sağlanma-
sını, fazla kapasrteyı dışsal-
laştıracak bır dovız polrtıkası
uygulanmasını, ışsızlık ve
sosyal yardımtera yönelık
harcamalann genışletılmesı-
nı onerdı Ek olarak hüku-
metler bankalann batık borç-
lanyla hızla ve kesın bır şekıl-
de ılgıienmelıydıler
Kımı teşvık edıcı polıtıkalar
venmlılığı arttırabılırdı, ama
kamu yatırımlanna yuklen-
mek uzun donemde serma-
yenın venmlılığını duşurece-
ğı ıçın tercıh edılmemelıydı
Ancak Xie, "Bugunku de,
buyuk bunalımın benzen bır
hıkâyedır" demesıne karşın
sanınm yazısında uç noktayı
gozden kaçınyordu Bınncısı,
fazla kapasrteyı dışsallaştır-
mak, depresyonıst basıncı
da başka ulkelere ıhraç et-
mek anlamına gelecek reka-
betçı devaluasyonlan, ya da
korumacı eğılımlen guçlen-
dırerek manzarayı gerçekten
1930'lara benzetmeye yar-
dımcı olacaktır Ikıncısı, ka-
mu yatırımlanna başvurma-
dan ışsızhğı azaltmak nasıl
mumkun olacaktır^ işsızlığın
yaratacağı toplumsal etkılen
ışsızlık parasını arttırarak en-
gellemek mumkun değıldır
Nıhayet Xie de Dunya
Bankası ekonomıstlen gıbı
onemlı bır gerçeğı gormez-
den gelmeyı seçmıştır iç pa-
zan desteklemek sosyal
harcamalar, kamu yatınmlan
vb gıbı yaklaşımlar Key-
nes'ın "pıyasalann kendı
kendıne dengeye gelmeye-
ceğıne ılışkın" rtırafını kabul
etmeyı de gerektırmez mı?
Bu kabul ıster ıstemez geçen
20 yıldır sureklı saldın attında
olan "refah devletım" canlan-
dırmak, kamu mulkıyetını
gundeme getınneyı bırplan-
lama çabasını tekrar ekono-
mık denkleme sokmayı da
zorunlu kılmaz mû Bunlann
hepsı bırden bır paradigma
değişikliği anlamına gelmez
mı? Nıhayet bugune kadar
uygulanan polıtıkalann yol
açtığı yıkımı gormezden ge-
lerek adeta "çaktırmadan"
bır polıtıka değışıklığıne gıdıp
adeta hıçbır şey olmamış gı-
bı yola devam etmek mum-
kun mudur^ Hayır değıldır'
1930'lu yıllarda da ıhraca-
tın dışsallaştınlması, ulusla-
rarası rekabetı kışkırtmış,
"New Deal" kamu harcama-
larının onemlı bır kısmı aske-
rı kapasrte kurmaya gıtmış,
ama knzı aşmaya ve fazla ka-
pasrteyı "yok etmeye" yet-
memıştır
Avrupa'da ve Japonya'da
fazla kapasıte ancak II Dun-
ya Savaşı'nın yarattığı yıkım-
la, ABD'dekı fazla kapasrte
ıse bu yıkımın arkasından ya-
şanan "Avrupa'nın" ınşası
donemınde emılebılmış,
1960'lann sonuna kadar su-
recek olan buyuk genışleme
donemı başlayabılmıştır
Sayın baylar yıne polıtıka-
sızkaldınız Bakalım bu sefer
ne tur mrtolojılere sığınacak-
sınız
ANKARAPAZARI
YAKUP KEPENEK
Hükümet Tutarlı Olmalı
Kamu çalışanlannın ylm 'kıncı yarısı ıçın maaş
ve ucretlerıne yapılacak artış oranı, bugunlerde
saptanacaktır Saptaracak oran yalnız kamu ça-
lışanlarını ve bunların eTieklılerını doğrudan ılgılen-
dırmekle kalmayacak daha oncekı deneyımlerın
de kanıtladığı gıbı oze kesım ucretlerınm saptan-
masında da bırgost&9e
olacak, olçu olarak kul-
lanılacaktır Bu nedeme hukumetın açıklayacagı
kamu maaş-ucret artışı oranı, en azından gelecek
altı ay ıçın tum emek kesımının gelırlerının belır-
lenmesı anlamına gehvor
Hukumet, once yuzde 20'lık bır artış oranını or-
taya attı, daha sonra da yuzde 23 artıştan soz
edıldı Aynı gunlerde IMF, OECD gıbı dış odakla-
nn da katkısıyla, ekonomının lyıye gıttığı kanısı
kamuoyuna pompalandı
Ekonomının, emeğım satarak geçınenler bakı-
mından lyıye gıtmesınm bır tek kanıtı olabılır Al-
dıklan maaş ve ucretm alım gucunun artışı Sa-
yısal verıler, son bıryıl boyunca, hukumetın ozen-
le vurguladığı çalışanlan enflasyona ezdırmeyece-
ğız sozlerının gerçeğı yansıtmadığını kanıtlıyor.
Bakınız nasıl9
Maaş artışları, butçe gerekçelerınde de belırtıl-
dığı gıbı aylık katsayısı gelışmelerınden ızlenebılır
Ayhk katsayısının son bır yıldakı gelışımı şoyle
Hukumet, bır yıl once, Temmuz 1997 de aylık kat-
sayısını yuzde 35, 1998 başında yenı butçe ıle
aynı katsayıyı, bu kez yuzde 30 arttırdı Kısaca, bu
hukumetın ışbaşında oldugu son bır yılda, maaş
artışı, bu durumda, once yuzde 35, sonra yuzde
30 ve toplam yuzde 65'tır
Şu sırada tartışma konusu olan katsayının yuz-
de kaç arttırılacağıdır Artış oranı enflasyona go-
re saptanıyor.
Enflasyonun gostergesı olarak tuketıcı fıyatları
endeksı alınmalıdır çunku emekçılerı doğrudan ıl-
gılendıren ve obur ulkelerde de bu nedenle enf-
lasyonun doğru gostergesı sayılan fıyat endeksı
budur Hazıran başında yayımlanan verıler tuke-
tıcı fıyatlarının 12 aylık ortalamalara gore artış ora-
nının yuzde 93 4 olduğunu gosterıyor (DİE Haber
Bultenı, 3 Hazıran 1998) Bu durumda hukume-
tın kamu çalışanlannın maaşlarına yaptıklan yıllık
artışı oranı olan yuzde 65 ıle yıllık enflasyon ora-
nı olan yuzde 93 4 arasında 28 4 puanlık bır fark
vardır Bır başka anlatımla fıyat artışı oranı- eksı-
maaş artışı oranının sonucu, kamu emekçılerının
maaşlarının alım guçlerının kaybıçı gostenr
Kamu çalışanları, tum soz vermelere karşın, son
bır yılda enflasyona, ustelık az değıl, 28 4 puan-
lık çok yuksek bır oranda, ezdırılmışlerdır
Bugunlerde saptanacak maaş artışlanyla, kamu
çalışanları eğer enflasyona ezdınlmeyecekse, on-
ce bu açığın kapatılması ya da hukumetın geçen
yıla ait bu borcunu odemesı kesın bır zorunluluk-
tur Bu nedenle, hukumetın yenı katsayı artışının
tabanını, bu orandan başlatması, yanı oncelıkle,
yuzde 28,4 vermesı gerekır
Hıç kuşkusuz, gelecek altı ay ıçın verılecek olan
maaş artışı, bu oranda da olsa geçmışın kayıpla-
nnı onaramaz, çunku maaş-fıyat ılışkısınde, eğer
fıyatlar sureklı otarak onde gıder, maaşlar onları
yakalamaya çalışırsa bu sureçte yakalama duru-
muna bağlı olarak sureklı kaybeden maaşlılardır
Gelecek altı ay ıçın neler soylenebılır? Huku-
met, butçe ve yıllık program belgelerınde toptan
eşya fıyatları endeksıne gore yıllık enflasyonun
yuzde 64, yıl sonunda bunun yuzde 50 olmasını
amaçlıyordu Oysa, toptan eşya fıyatları son ay-
larda yuzde 85'ın uzennde kararlı bır çızgı ızlıyor
ve maaş artışlan ıçın gosterge alınması gereken
tuketıcı fıyatlannın 7-8 puan altında gıdıyor
Öte yonden bu satırların yazıldığı gunlerde TU-
SİAD yılsonu enflasyon oranını yuzde 70 olarak
ongorduğunu açıkladı Çoğu kez belırleyıcı ve bel-
kı bu nedenle de gerçekçı olan TUSİAD enflas-
yon oranı, hukumetın yılsonu enflasyon beklentı-
sının 20 puan uzerındedır
Tum bu verıler karşısmda, hukumetın maaşla-
rı arttırma konusunda, en azından verdığı sozler
olçusunde tutarlı olması beklenır Eger kamu ça-
lışanlannın geçen bır yıl boyunca maaşlannın alım
gucunun 28,4 kaybı, artı hukumetın kendısının
amaçladığı yıllık enflasyon oranı olan yuzde 64 ve
buna tuketıcı fıyatları endeksı nedenıyle eklene-
cek 7-8 puan artı yuzde 70'lık TUSİAD enflasyo-
nu gozonune alınırsa, katsayı artışı, hıçbır bıçım-
de yuzde 20'lerde tutulamaz Saptanacak maaş
artışı, hukumetın, emegıyle geçınenler karşısında-
kı tutumunun çok açık bır gostergesı olacaktır
Gates'in serveti
Türkiye'ye bedel
Bill Gates
Ekonomi Ser-
visi-Kureseldu-
zeyde dun>anın
en zengın ışa-
damlannı belır-
lemek amacıvla
ABD'nın For-
bes ekonomi
dergısınıtnaptı-
ğı sıralamada
Mıcrosoft'un
patronu Bill Ga-
tes dorduncu kez bınncı sı-
raya oturdu Gates, >akla-
şık olarak Turkıye'nın bu
yılkı butçesıne denk gelen
servetıyle bınncılığı aldıgı
dunya zengınhk sıralama-
sında Turkneden Rahtnı
Koç \e Sakıp Sabancı aı|e-
lenyle bırlıkte 5'er mılyar
dolarlıkservetlen\le56 sı-
rada yer aldılar
henk ıse aılesı ıle
2 2 mıl>ar dolarlık ser\e
tıyle 148 sıra>ı aldı
Forbes dergısı her \,]
yaptıkları çalışmanın kn-
terlennı bu >ıl bıraz d^ha
sıklaştırdıklannı sıralama
>a sadece "çalışan zengm.
İerin" alındığını açıklaj,
Çalışmaya, kendılenne l;a
lan mırası "gümuş kaşı|ja
)i\enler'"değı) senetlerm,
çalışmalanna borçlu oljn
lann alındığı kaydedıld
Dergıde, \BD Adc|e,
Bakanlığı tarafından telel
cı uygulamalan nedenı,|e
hakkında da\ a
açılan Bill Ga-
tes'ın net sene-
tını geçen vıla
gore vuzde 40
arttırarak 51
mıKar dolara
(vaklaşık 13 5
katnKon lıra) u-
laştırdığı bıldı-
rıldı Bo\lece
Gates hemen
hemen Turkne nın butçe-
sı kadar bır senete tek ba-
ı>ına sahıp gorunu\or
A.A nın haberıne gore
Bill Gates ın ardından dun-
>anın en zengın 200 kı^ısı
sıralamaMnda ıkıncılığı 48
mıl)ar dolar senetı ıle VV -
al-Mart mağazalan zıncın-
nın sahıbı Vvalton ^ılesi ız-
ledı Sıralamada 33 mılvar
dolar servetle vatınmcı
N\arren Buffet uçuncu,
Mıcroioft un kuruculann-
dan Paul \llen 21 mılyar
dolar serveti ıle dorduneu,
Thomson \a\ımuhk tır-
masının sahıbı Kenneth
Thomson ıse 14 4 mılvar
dolarla besıncı oldular
Forbes dergısınm sırala-
masına bu vıl ılk kez gıren
\e\aklasik i bın 200 En-
donezva fırmasında hısse-
sı olan eskı Endonezya
Devlet Baskanı Suhartove
aılesının de 4 mıKar dolar
serveti olduûu belırtıldı