Katalog

30 MAYIS 1998 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Türkiye, sözde Ermeni soykırımı yasa tasannın senatodan geri dönmesi için girişimlerini artıracak Fransa'ya yaptırıın gündemdeANKARA (Cumhuriyet Büro- su)-Tiirkiye, Fransız parlamento- sunda kabul edılen Ermeni soykı- nmı yasa tasarısınm senatoda red- dediİmesini sağlamak ıçin giri- şimlenni artıracak. senatonun ya- sayı onaylaması durumunda Tür- kıye'nın Fransa'ya karşı siyası tepkı vermesi v e savunma sanayi ile enerjı işbirlıği alanlannda yap- tınm uygulaması beklenıyor. Baş- ta Cumhurbaşkanı Süleyman De- mirel olmak üzere si>asiler olaya tepki göstenrken Dışışlen Bakanı İsmail Cem, sözde Ermeni soykı- nmı yasa tasarısını kabul eden Fransız parlamentosunu şiddetle kınadığını açıkladı. Dışişleri Ba- kanlığı Sözcüsü Necati Utkan. Fransa Dışişlen Bakatılığf na. Pa- ris Büyükelçiliğı aracılığıyla terö- rii tırmandıncı nitelikteki bu kara- • Türkiye, sözde Ermeni soykınmını resmen tanıma yolunda önemli bir adım savunma sanayi alanlannda karşıhk vermeye hazırlanıyor. Başta Cumhurbaşkanı siyasiler karara tepki gösterdiler. Fransa nezdinde yapılacak gin- birbaşka yaptmm dasavunmasa-n protesto eden bir notanın veri- leceğinı bıldirdı. DSP mıllet\ekıh Mümtaz Soy- sal başkanlığındakı bir grup Türk milletvekilının gelecek hafta ba- şında Parıs'e giderek yasanın onaylanmaması için temaslarda bulunacağı bildirildı.TürkmiIlet- \ekıllerinin, temaslannda. konu- nun siyasi değil tarihı boyutunun önemli olduğunu dıle getırerek se- natonun bu karan düzeltmesi ge- rektığine ışaret edecekleri kayde- dildı. Yaptınm düşünülüyor Türkiye, yasanın senato tarafın- dan da onaylanması durumunda şımleri de gözden geçınyor. Fran- sa ile özellikle Demirel'ın son Pa- ris gezisının ardından ilişkılenn son derece geliştığine işaret eden dıplomatık kaynaklar, Paris yöne- tıminin son tutumunun bu ılişkile- rin geriye götürülmesine neden olacağını kaydedıyorlar. Kaynak- lar, Fransız yönetimınin Türki- ye'nın bu konudakı kararhlığını daha iyı anlaması ıçin Paris Büyü- kelçisi SömnezKöksaTı da ıstişa- re amacıyla bir süre ıçin Anka- ra'ya çağnlmasının bir yöntem olarak düşünüldügünü bıldınyor- lar. Türkiye'nin uygulayabiieceği nayi alanındaki ihalelere Fransız şirketlerinin ahnmaması olarak görülüyor Ikıülkearasındakiger- gınlığin enerji santrallan \e yatı- nmlan konusunda da Fransız şır- ketlerine olumsuz yansıyacağmı bıldıriyor. tsmail Cem, karann teroristleri yüreklendinci bir nitelıği olduğu- nu söyledı. Cem, "Karan destek- leyenİerin ırkçı duygulannı Fran- sa'nın ulusal çıkarianna tercih et- tikleriaçıknr" dedi. Karardan son- ra Fransa'dakı Türk diplomalatla- nna yönelik terörtehdıdinın büyü- yeceğini değerlendirdiklerını söy- leyen Cem. Fransa'daki temsilci- atan Fransa'ya siyasi ve Demirel olmak üzere tüm liklere dahaektılı korunmalan ıçin gerekli önlemlenn alınması talı- matını verdiğıni kaydetti. DemirePden çağn Cumhurbaşkanı Süleyman De- mirel, Fransa Llusal Meclısi'nde alınan karann "sağduyulu davra- nışladüzeltilmesr ıçin Fransa Se- natosu'naçağrıdabulundu Demi- rel, "Tarihe mal olmus, gerçekleri çarpıtmak surethletarihten husu- met çıkarmak iste\enleri tahrik edenler. tarih karşısında sorumlu olacaklardır" dedı. Ba^bakan Me- sut \ ılma/. karar hakkında konuş- mayacağını belirterek yetkililenn gerekli açıklamalan yaptiğını anımsattı. Başbakan Yardımcısı Bülent Ecevit, Fransa'nın Türkıye-Avru- pa Bırliğı ilışkilerı kapsamında en anlayışlı davranan ülkelerden bın ızlenimı \erdığinı belirtirken "Bunun da aldahcı olduğu görfil- dü. Son derece üzücü" dedi. TBMM Başkanı HikmetÇetin sözde Ermeni soykırımı önensi- nın kabul edilmesınin "vahim bir hata" olduğunu bıldırdi. Konuyla ılgılı olarak Cumhuriyefm soru- lannı yanıtlayan De\ let Bakanı ve Dışişleri Bakanlıgfna vekalet eden Şükrü Sina Ğürel. kararın yasalaşması durumunda Fransız hükümetının de sıyasal sorumlu- luğunun doğacağına işaret erti. "CHP hderi Deniz Baykal. tasa- nnm kabul edilmesınin çok büyük bir hata oldugunu belırttı. larındak ^iinkü îirtık <»ııl<ırııı Kk Hesapları var. I'araya sıUıştıKl lıer an Hiiııkiiııiiitilv'toıı ıı.ılvit <;ok.ip k.ulliiıiiil>ileeekler. Yani hesaplarındaki para İ3İttiği iiıı, kredilerî otoııiütik olarak dev Hütiin miister ı^irecek. Daha ayrıntılı almak l)cklivoru%. Kk Hesap ayrıcalığından yararlunmak isteyerı yeni Ynüşterilerimizi de. Oelin, l>ir Hesap uçıp yapalım; sizin de içinde para t A bitmeven bir Ek Hesabınız olsun! de İ^ Hankalı hesap ÜTÜRKİYE IŞ BANKASI www.isbank.com.tr adresimizden ve O 8OO 211 62 5O numaralı ücretsiz telefon hattımızdan alabilirsiniz. BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI Türkiye için Dış Politika Tarihten Soyutlanamıyor Fransa'dakı Meclis kararı PKK'nin marjinal düze- ye indiğini gösteriyor. PKK ilk öne çıkmaya başladı- ğında Asala, geri çekilmiş, yeraltına inmişti. Şimdi acaba Ermenistan, Suriye'nin "su işinde" PKK ka- nalıyla yaptığını yapıp "Ya Asala'yı kullanınm ya da Karadeniz'e geçit ver" mi diyecek? Yakında Rusya Ermenistan'a, Fransız kredisı ile S-300 füzesi satar- sa şaşmamak gerek. Bunlar bölgenin gerçekleri, Türkiye'nin gerçek- leri, Batı'ntn gerçekleri. Türkiye bu gerçeklerle ya- şamak zorunda. Yıllardır yazdığım yazılarda Yuna- nistan-Suriye-Ermenistan şeytan üçgenine değin- mekteydım, 1990'dan çok önce. Yakın ve uzak ta- rih hemen hemen tüm ülkeler için geçmişte kaldı. unutuldu, tek ayncalıklı ülke Türkiye. Yunanistan 1000 yılın hesabı içinde, Ermenistan ve bazı Arap ülkeleri yakın geçmişten kendilerini bırtürlü soyut- layamıyorlar. Türk düşünüru olarak bunlar geçer, biz diğer yanağımızı çevırelim dedıkçe Türkiye kar- şıtı politikalar daha da güçleniyor. Türkiye'ye ilişkin yakın ve uzak çevre ülkelerinin politikalannı günlük konjonktürün dışında, uzun bir zamandilimi içinde ele almakgerekir. Buna, AB'nın Türkiye polıtıkası da dahildır. 4 yıl kadar önce Cum- huriyette, AB Türkıye'yi değil, ama Ermenistan'ı 15-20 yıl sonra üye yapar dıye yazmıştım. Öyle ya, Bulgaristan'ın, Slovakya'nın üye olduğu bir yerde Ermenistan'ın bulunmaması Avrupa ıçin utanç ve- rici bir durumdur. Bu düşüncem bugün daha da güçlendı. AB'nin "Türkiye'de özerkbölge taleple- ri" aslında Ermenistan için güdülen politıkanın par- çasıdır. Ermenistan 6 yıl önce Rusya'nın askeri des- teği ile Azerbaycan'ın % 20'sinı elde ettı ve kesin- likle bu topraklardan ne çıkacak, ne de Batı baskı- sı ile çıkanlacaktır. Şimdi sırada "ikincı safhanın sı- cak tutulması" gerekiyor. PKK öğesının işe yara- ma olasılığı ortadan kalkınca ış başa düştü. ABD'deki girişim yeterli olmayınca daha güçlü ka- le, Fransa vardı. Ya Fransa'nın tutumuna ne deme- li: Tam Türkiye ile yakınlaşma sınyalleri verılırken iliş- kiler Fransız giyotininin altına yatırıldı. Neden? Çok basit: Giyotin altına yatınlmışsa, Fransa'daki "etki- li çevreler" böyle olmasını yeğlemişlerdır. Kımse buna birtrafikkazası, Fransa'nın istemediği birge- lişme deyip kendi kendini aldatmasın. Oyle yapıl- mışsa Fransa tercihini öyle kullanmak istediği için- dir. Fransa Maastrıcht (AB) oylamasını % 51 ile ka- bul etti. Türk dostu Fransızlar etkili olamamışsa bu "Türk dostu olmayan Franstzlar" daha güçlü oldu- ğu içindir. Yunanistan, tarihsel Türkiye karşıtı politikasını ABD ve Avrupa'dakı varlığı ile yürütüyor. Suriye, Arap dünyasındaki etkisi ile, PKK'yi de kullanarak işlevini sürdürüyor. Ermeniler, ABD ve Fransa için- deki güçleri ve lobileri ile onlann Türkiye politikası- nı etkiliyorlar. Büyükler içinde Türkiye açısından tek sorunsuz ülke galiba Japonya, çünkü Rumlar ve Er- meniler orada bulunmuyor. Kimse Fransa'yı düş- manlık tohumlan ekiyor diye suçlamasın, bunun dostlukla, düşmanlıkla ilgisı yok. Bütün bunlar "be- lirii bir politikanın" yalnızca kilometre taşlandır. Fransa Soykırnn tasarısı pariamentoda kabuledüdi Dış HaberterSer\isi-Fran- sa ve Türkiye arasında diplo- matik gerginliğe yol açan Er- meni soykırım tasansı dün Fransız Parlamentosu'nda kabul edildı. Paris muhabinmiz Mişel Periman'ın bıldirdığine göre, Türkiye'nin ginşımlenne rağmen Fransız Parlamento- su'nun Dışişleri Komisyo- nu'nda daha önce kabul edi- len tasan dün Fransız Parla- mentosu'ndan geçti. 1915- 1917 yıllan arasında yaklaşık 1.5 milyon Ermeniye soykı- rım yapıldığı iddialannın Fransa tarafmdan resmen ta- nınmasını öngören tasannın yasalaşması için Fransız Se- natosu'nda onaylanması ge- rekiyor. Fransız milletvekillerinin dün oyladığı yasa tasansı şöyle: "Fransa 1915 Ermeni soykınmını açıkça tanıvor." Görüşmelerin sonuna doğru kımi milletvekillennin önen- ye birkaç değişiklik getırme ginşimireddedildi. Tasannın parlamentoda görüşüldüğü saatlerde bina dışında toplanan ve "Ermeni soykınınını kabul eden Fran- sa'ya teşekkür" yazan pan- kartlar taşıyan yüzlerce kişı tasannın kabul edilmesı için gösteri yaptı. Bu arada, Ermeni yasa ta- sarısınm miman sosyalist parlamenter Rene Rouquet sözde Ermeni soykmmının tanınınasınm Türk hükümeti ve Türk halkının yaranna ola- cağını öne sürdü. Fransız Li- beration gazetesinde yer alan habere göre Rouquet "AJ- manya, hâlâ gaz odalannın olup ohnadığını tartışsa. bi- rimle Avrupa'yı veniden inşa edebilir miydi? Türk halkı ve Tûrk hükiimetinin. Türkiye Cumhuriyetf nin kurulma- andan önce, bir a/ınhk tara- findan işlenmiş olan bu hare- keti tanıması kendi yaranna'' 1 dedı. Fransa Milli Meclisı'nde dün kabul edılen sözde Er- meni Soy Kınmı yasa tasan- smın onaylanması için uzun bir süreç gerekiyor. Fransa Meclisı'nde ılk oylamada ka- bul edılen bir yasa tasansı önce Senato'ya gidiyor. Ta- san. Senato'da degıştirilmez- se aynen kabul ediliyor. Ta- san daha sonra Cumhurbaş- kanına, son oııa> ıçin gönde- nlıyor. Cumhurbaşkanı da ıkı hafta içinde teklıfı onaylıvor ya da uy gun görmezse. dev- letın menfaatlenne ters düş- tüğü gerekçesıyle Anayasa Konseyf neyeniden incelen- mesı için geri gönderiyor Cem Albright görüşmesi LÜKSEMBURG (AA)-NATOtoplantıla- nnakatılmak üzere Lük- semburg'ta bulunan Dı- şişleri Bakanı İsmail Cem, ABD Dışişleri Ba- kanı Madtlcine Alb- right ile 45 dakika gö- rüştü.Dışişleri Bakanı Cem. yapıcı olarak nite- lendirdiği görüşmede, Türkiye-ABD ilişkileri, NATO'nun yeni yapilan- ması ve stratejisi ile ta- raflan ilgilendiren çesit- li konulan ele aldıklannı bildirdi. Cem, Yunanis- tan'a yapılan öneride, Madrid Bildinsi'nin da- ha güçlü bir yasal meti- ne dönüştürülebileceği- ninbelirtildiğini hattrlat- tı. Dışişleri Bakanı Cem, ABD'nin.ABileilişkiler konusunda Türkiye'ye çok ciddi bir destek sağ- ladığını da ifade etti. Yunanistan Dışişleri Ba- kanı Teodoros Pangalos da, Albright ile görüş- mesinden sonra yaptıgı açıklamada, ABD'nin, MadridBildirisi'ni güa- deme getirdığinı belirte- rek, sorunlann bu yolla dcğil uluslararası huku- ka başvuru ile çözülebil- ccğini savundu.