Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
21 MAYIS 1998 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI 11
Maliye ekmeğe
riatu
• AMOVRA (AA) - Maliye
Bakanlığı. ekmekteki fiyat
tartişmalan ve ekmekte
halcsız kazanç iddialannm
sık sık gündeme gelmesinin
ardından. fınncılar için
geniş çaplı bır denetım
başlattı. Maliye Bakanı
Zekeriya Temizel. özellikle
nüfiısun yoğun olduğu
büyük kentlerde ekmek
fabrikalan ve finnlann
genel bir vergi denetimine
tabi tutulmasını istedi,
Isveç ticaret
heyeü geliyor
• İSTANBUL(AA)-
Isveçli işadamlanndan
oluşan bir ticaret heyeri, 24-
28 Mayıs tarihlen arasında
Türkiye'yi ziyaret edecek.
Isveç'in İstanbul
Konsolosluğu'ndan yapılan
açıklamaya göre. heyette,
tsveç'in çokuluslu
firmalannın üst düzey
temsilcileri bulunuyor.
WT0 zirvesinde
olaylı gösteri
• CENEVRE(AA)-
Dünya Ticaret Örgütü'nün
(WTO) tsvıçre'nın Cenevre
kentinde düzenienen
zirvesıni protesto etmek
isteyen sol eğilimli bır
grupla polis arasında
çatışma çıktı. Cenevre'nin
Plainpalais bölgesınde
meydana gelen olaylar
sırasında, göstencilerin
WTO ve serbest ticaret
aleyhinde slogan atarak
polise taşlarla saldırdığı ve
kentte bulunan çok sayıda
dükkân ile lokantanın
camlannı kırdıklan
bildirildi.
jsponyol
işadamları
• Ekooomi Servisi- Sekiz
ayrı sektörde faaliyet
gösteren lspanyol firmalar,
Türk işadamlan ile işbirliği
ımkânlan anyor. Bu amaçla
1 -4 Haziran larihleri
arasında tspanyol
işadamlan heyeti, lspanyol
Manresa Ticaret ve Sanayi
Odası ve İspanya Tıcareti
Geliştirme Merkezi aracılıği
ile Türkiye'ye geliyor.
İSO'nun gündemi
enflasyon
• tSTANBUL(AA)-
Istanbul Sanayi Odası
(İSO), bugün yapacağı ve
meslek komitesi üyelerinin
de davetlı olduğu 'enflasyon
baskısı altındaürerım'
konulu toplantıyla sesini
siyasilere duyurmayı
planlıyor. fSO Meclis
Başkanı Ömer Dinçkök ve
Yönetim Kurulu Başkanı
Hüsamettin Kavi'nin
imzasını taşıyan ve meslek
komitesi üyelerine
gönderilen mektupta yüksek
enflasyonun yarattığı
sorunlara dikkat çekildi.
ABD ile Bill Gates savaşmm arka yüzünde bilginin tek elde toplanması var
Bilgide tekel kavgası büyüyorHAZALATEŞÇAKIR
NtLÜFERŞENSÖZ
2000'li yıllara yaklaştığımız şu
günierde. endüstriyel rekelleşnîe
ve savaşlar da boyut değiştiriyor.
Bir zamanlar at üstünde ok \e
yayla yapılan "meydan muhare-
beJeri" yeni dünyada vennı nük-
leer silahlara bırakırken. toprak
kavgalan da yakın bir gelecekte
Sarürn, Nepriin'e ABD çıkarma-
sı, Avrupa Birliği'nin Vlars'a as-
keri üs kurması ya da Japon-
ya'nın ayda ilk otelı açmak için
savaşması şeklınde boyut değiş-
tirecek.
Bu arada artık fabrikalann de-
ğil, bilgi ürericılerınin dünyaya
hâkim olmaya başladığı 21. yüz-
yılın önemli sa\ aşlarından biri de
ABD Adalet Bakanlığı ile Rüre-
nin en büyük yazılım de\i Mic-
rosoft arasında devam edıvor. Bu
savaşta madalyonun görünen yü-
zünün aksine öbür yüzde bilgi-
nin tek elde toplanmasını engel-
leme gerçeği yatıyor.
L'yguladığı tekelci politikalar-
la rakiplerine yaşama şansı ver-
meyen, antitröst yasalannı çiğne-
mekle suçlanan Microsoft'un
Başkanı Bill Gates"in. \\mdows
95 ile yaratmaya çalıştığı tekelci
krallık sarsılmaya başladı. Dün-
yanın en varlıklı adamı Bill Ga-
tes, Amerikan dev letı ılesavaşın-
da trilyonlarca lirayı kaybeder-
ken, bu gelişimin bılgisayar kul-
lanıcılan üzerindeki etkisı ve bil-
gide tekelleşme konusunu Türk
Nokta-Net Genel Müdürü Ahmet
Yûrekli ilegörüştük. Yüreklı. da-
vanın "BütündünyaYietkilevecek
gerçek bir tekel davası" olduğu-
nu söylüyor.
Yürekli, ABD'nin. Gates'in iş-
Milyarlarca dolarhk savaşın gelîşimi
Amaç înternet'in kontrolü
Piyasa değeri 200 milyar dolan aşan Mic-
rosoft. tarihinin en büyük anti-tröst davasıy-
la karşı karşıya. Microsoft, ABD Adalet Ba-
kanlığı tarafindan. rakipsiz kalmak için antit-
röst yasalannı çignemekle suçlanıyor. "Bilgj-
nin patronu" Bill Gates'in başını agntan da-
vanın tüketici haklarmın korunmasmdan çok
Internet'i kontroi etmek isteyen firmaların
birbirleriyle savaşı olarak gösteriliyor.
Adalet Bakanhğı'nın açtığı dava. Micro-
soft'un Windows 95'i vebuay içinde piyasa-
ya sûrmeyi planladığı \Vindows 98 işletim
programlarını Microsoft'un tnternet giriş
programının kullanımını zorunlu kılması üze-
rinde yoğunlaştı. Bakanlık, şirketten işletim
programlan üzerinde rakip yazılım şirketle-
rinin programlannın da kullanılabilmesine
olanak veren değişiklik yapılmasmı istiyor.
Gelelim bu savaşın nedenkri vegelişim sü-
recine; fntemet'i ilk keşfeden şirket Netsca-
pe, "Navigator" adlı tarayıcısıyla piyasanın
tümünü ele geçirdi.
înternet konusunda geciken Microsoft, tn-
ternet pazannın umulanın çok ötesine geçti-
ğini görünce "tntemet Expk>rer" adlı tarayı-
cısıyla piyasayagirdi. Ancak Microsoft, Nets-
cape'inpazardaki üstünlüğünükırmayıbaşa-
ramadı. Es.it bir rekabet ortamında Înternet
Explorer'la pazarpayını yükseltmesi zorolan
Microsoft, rekabet kurallarının dıştnaçıktı.
Netscape'in tarayıcı yazılımını bedavaola-
rak dağıtma karan vermesinden sonra piya-
sanm en büyük iki firması, bunlardan gelecek
paradan vazgeçmiş oldular. Hiç para gelme-
yen bu alan için dünyanın en büyûk davalan-
nın açılmasının ana nedenınin "İnternet'i
kontroi etmek" olduğu belirtıliyor.
Işte savaşın görünmeyen yönündeyataolar.
letim sistemindeeldeettiği pazar
gücünü kullanarak. başka alan-
larda da tekel olmasını engelle-
meyı amaçladıgını belirtıyor. Yü-
rekli, konuya ilışkin görüşlerini
özetleyerek şunları anlatıyor:
"ABD'nin kendi yasalannda
serbest rekabet ortamının muha-
fa/a edilmesi esas. Bu da diğer fir-
malann aleyhine gelişen bir du-
rum oluyor. Aynı alanda çalışan
Netscape gibi firmalann ürctim
yapmasına gerek kalmıyor. Hü-
kümet de bir taraftan elde ertiği
üsrünlüğü diğer alandaki pazan
ele gecjrmek için kullanamazsın
diyor. Microsoft'un savı da Bu
eskiden ayrı bir işti. Ancak İnter-
net yaşamın ayn parçası. bız bu-
nu bilgisayarın içine koyanz.
kimse de buna engel olamaz' di-
yor. Kavganın nedeni de bu. An-
cak yazılım endüsrrisini uzun va-
dededoğnıdan etkileyecek bir da-
va."
Trade-Net: Microsoft haklı
Microsoft'un. tıcari gücünü ra-
kiplerini yok etmek için kullandı-
ğını belirten Netscape'i Türki-
ye'ye getiren Prosoft Genel Mü-
dürü Aydın Soykaç. "İlk çıktıgı
zaman Compaq sistemlcri Nets-
capetarayıcısıylageliyordu. Daha
sonra Microsoft înternet Evplo-
rer'i vermezsen o zaman ben sa-
na Windows 95'imi daha pahalı
satanm dedi. Microsoft senis sağ-
la> ıcılannda birtakım girişimler-
de bulanarak ticari gücünü kul-
lanmaya kalkti" dıye konuşuyor.
Soykaç. Microsoft'un karşısı-
na kimsenın çıkamadığını beiir-
terek "Ancak Microsoft'un ama-
cı dünyayı ele geçirmek ycrinc.
geçmişteki gibi tüketici}e kolay-
lıklar getirmek oJsaydı hiç böyte
şe>ler olmazdı" diyor.
Microsoft'un Türkiye'de elekt-
ronık çözüm ortaklanndan olan
Trade-Net Genel Müdürü Ziya
Erdem ise bilginin tek elde top-
lanmasının söz konusu olmadığı-
nı savlayarak "Türketicilerin eli-
ne hazırlanmış bir program cinsi.
hilhassa înternet Explorer 98'e
«jirme olavı. Büriin kullanıcılann
hepsi belli bir bedel karşılığı tica-
ri kazanç sağlıvoıiar. Zaten Exp-
lorerolmadan İnternet'eçıkamı-
\orsunuA Dolayısıy la bir tekeüeş-
me değil hizmet söz konusu" gö-
rüşünü savunujor. Microsoft Ge-
nel Müdürü Süreyya Ciliv de.
Microsoft'un dünyanın en büyük
şirketlerinden birisi olmadığını.
satışlannın 11 milyar dolarolma-
sına karşın rakip firma IBM'in
satış oranının 78 milyar dolar ol-
duğuna dikkat çekiyor.
Ciliv. yazılım pazannın 300
milyon dolarhk bir hacme sahıp
olduğunu, Microsoft'un bu di-
limdeki payının 11 milyar dolar
olduğunu belirtiyor. Ciliv. ''Mic-
rosoft'un kendi işini iyi yapması
\ üzünden değeri fazla. fakat satış
açısından pazan tek başına mo-
nopol halinde idare ettiği doğnı
değil" di\or.
Büyükler 2000 sorununa hazırlamyor
2000 Yılı Sorunu Çözüm Bütçeleri (miiyon $t
Kuruluş(S&P500)
Citıcorp
MCI Cornmunicatiorıs
Bank America Corp
MTCorp.. .
GTE Corp (GTE;
Chase Manhattan
Travelers Group Inc.
AMRCorp.(AMR)
SBC Communıcatıons Inc (SBC)
Bankers Trust N.Y.
Morgan (J.R)&Co.
Ameritech{AIT)
Merrill Lynch
DuPont(E.I.|(DD)
Fırst Data (FDC)
BeflSouöi
USVVestMedıa Group (UMG)
Gewgia-Pacific Group |GP)
Aetna Inc (AET;)
MofganStantey, DeanWiî
Sektör
Banka
iletişim
Banka
Bûtçe
5600
$400'
5380,
İletişim j $350
ıletışım $350
Banka
Sıgorta
HavaT.
iletişim
Banka
Banka
Itetişim
Menkul
Sanayi
Hizmet
Itetişim
iletişim
Sanayi
Sağlık
Sanka
$300
$275
$250
$250
$230
$200
$200
$200
$200
$167
$150
$150
$145
$139
$125
Topfem
Bızde kurumlar. bilgisayarlardaki
"2000yılısorunu"nugörmezdenge!sinler
ya da sorunu bedava çözmenin yollarını
ara>adursunlar. Standart&Poor's 500 şir-
ketlerinden 2000 yılı sorunu bütçesını
açrklayan I l6kurüİB§*ân ilk 20'sınin büt-
çesi ekteki tabloda görülebilmektedir. Bu
tablo A\rupa Birligi ve Dr. Ed Yardeni iij-
bırlıgi ile oluşmuştur. Ne vazık kı kurum-
lar (384 kuruluş) belki de yatınmcılannı
ürkütmek endışesıyle 2000 yılı sorunu
bütçelerini gizlemektedirler ya da henüz
sorunun farkında değillerdır.
Bütçelerini açıklayan 116 kuruluşun
büiçeleri toplamı 9.5 milyar dolara yakın-
dır. Eğerbütçesini açıklamayan kurumla-
nn da benzer bütçeye sahip olacaklan var-
sayılırsa. bu 500 şirketın 2000 yılı bütçe-
lerinin 41 milyar dolara geldiği görülür.
Burada devlet kurulusjan ile küçük \e or-
ta büyüklükteki kuruluşlar yer almamak-
tadır. Bu tabloda dıkkati çeken diğer bir
konu. en büyük 2000 yılı sorunu çözüm
bütçelerinın malı kurumlara ve iletişim
şjrketlerine ait olduğudur. Bunları hemen
sanayi kuruluşlan izlemektedir. 2000 büt-
çelerini açıklayan bankalar arasında ise
rekor 600 milyon dolarla Citibank'ın sa-
hıbi Citicorp'tadır. Bu kuruluş alryapısını
değiştınnek için aynca 750 milyon dolar
harcayacaktır. Yalnızca yirmi bankanın
2000 yılı sorunu çözüm maliyeti ise 3 mil-
yar dolara yaklaşmaktadır. Bütün bu tah-
minler. 2000 yılı sorununun çözüm mali-
yetınin Capers Jones'un rakamlarına ula-
şacağı, hatta geçeceğı izlenırmni vermek-
tedır. Capers Jones. ABD'de, yalnızca uy-
gulama yazılımı çözüm maliyetinin 77
milyar dolan. tüm maliyetlerle birlikte ise
277 miiyar dolan bulacagını tahmın et-
mişti. ABD'de yapılan başka bir araştır-
mada ise kuruluşlann 1998 yılında 2000
yılı sorunu çözüm çalışmaları için bılgı
işlem bütçelerin yüzde 30"unun aynldığı
ortaya çıkmıştı. Avrupa'da ise kurumlar
henüz 2000 yılı sorunu çözüm bütçeleri-
ni açıklamadılar. Bu da onlann ABD'den
epeycegendeolduklannıgöstermektedir.
Otomotiv kuruluşlan
Sorunu fark eden büy ük sanayi kuruluş-
ları hemen önlemlerini almaya başladılar.
2000 yılı sorununun bır bilgisay ar sorunu-
nun çok ötesinde olduğunu gören Gene-
ral Motors yöneticileri. önce ışın başma
üst düzeyde bir yetkıli atayarak yalnızca
bu sorunun çözümü için 350-500 milyon
dolar ayırdığını duyurdu. Tüm dünyada
üretimlerinin gereği olan malzeme teda-
rikçilerine gönderdiği ve üzerinde 2000
yılı sorununun ve tanımınm bulunduğu ve
ilgilı firmanın 2000 yılında vesonrasında
üretiminin sürüp sürmeyeceğinin belirien-
mesinin istendiğı onbinlerce mektuba yal-
nızca bın kadar yanıt alınca büyük panik
taşladı. ABD'nin difer iki devi Fofd ve
Chrysler ile işbirliği yaparak bu kez ortak
bir form ve platform oluşturuldu. Hazır-
lanan bu formda kuruluşlann 2000 yılı ça-
lışmalan konusunda i 8 soruyu yanıtlama-
lan ısteniyor. Tedarikçi şirketler çok ya-
kından izlenmeye başlandı. Bununla da
kalınmadı ve bu kuruluşlann kendi teda-
rik zincirlerini denetlemeleri ıstendi.
Tûrkhe''de riskli çözümler
2000 yılı sorunu. tüm dünyada cıddiye
alınan bir sorun. Türkıye'de bu sorunu bir
bilgı işlem projesi olarak görerek sorunu
çözülmez hale getirmek ancak riskleri art-
tınyor. Sorunu görmezden gelenlerbunun
kurumianna vereceği hasara katlanacaklar.
farkında olmayanlar ise bu zararlanndan
başkalarmı sorumlu tutacaklar. Devlette
yapılacak hataların ise faturası tüm \atan-
daşlara çıkacak. Şımdiden bu yüke hazır-
lanalım.
(*) Danışman. Bilişim Mühendisi
A n t e n l e r i n i z i B D P ' y e ç e v i r i n
A r t ı k yurtıçf pıyasaîart ızteyebılmek ıçın bır TV a i t e n : ve b Igısa^ar y e t e r l ' B O P s
• İMKB HisseSenedi Piyasası .
Her hisse senedinin 28 adet A ır+ ı V*
fiyat bilgısi.TL ve S bazında r~\ I L I IX
grafikleri.
• 15 en yaygın gösterge ile
tekn'tk analiz.'Hareketli
ortalamalardan Fibonnacci'
lere trend çizgilerine kadar
uzanan göstergeler.
• İMKB sirVetlerinin mali tabto
ve bazı finansal oranlan Üç,
altı, onikijer, aylık tablolar,
şirket bilgileri
• İMKB Tahvil-Repo Piyasası
• Bankalararası Doviz ve Faiz
Piyasa»
• Serbest Piyasa Döviz ve Attın
Piyasası
var
Ustefflc tûm bu bflgıierı er uygun ortam vç malıyçtte elde etmerız mumkûn.
Daha aynntjb brtgı ve B D P U N E E yakfndan tantmak ıgn bm arayin.
BDPmn asîun urun'fln ve te<nfehıznet gu.<ences(>le bıf ke2 daha îançr
• BDP Haber Ajansı kaynaklı
haberler. »Gelişmis fıaber
tarama özellıklerı (CZ32>«41 31 63
zler ıçın BDPLINE'ı hazırladı.
• Excel ve DDE aktarımı
• Metastock'a veri aktarımı,
• Otomatik sıralama, döngü,
alarm,
• Hisse senetlerıne ait tüm
fiyat bilgilerinin toplandığı
ve son 10 islemin görûntü-
lendiği ayrıntı pencereleri
• Anhk Portföy İzleme
(Accountvvatch)
• Anlık Zaman-Satış (Time 8
Sales) tabJoları
• işlemlerinizi hızla gerçekles-
tirmenizi sağlayan sürükle-
bırak (drag & drap) özelliği
• Ve VVindovvs ortamının ge-
tirdiği diğer birçok kullanım
kolaylığı
Su istasyonlannın kapanmasıyla
pasta yeniden paylaşılacak
FATMA KOŞAR
BORSA'yı En Yeni Teknolojiyle
Real-Time İzleyin...MKB hisse
senedi
piyasası
takibinde
data hattı
ve modeme
SONIstanbul:
Cunfıunya Cad C'ftadeSk Ho 1
Ern Han Kat 2-3 80230 Elmadağ
W (0212)2182494-23162 H231 7960
Faks (02121232» 77
AnHjra
BoğazSk No ','2
06700 3az«sna/ıpaşa
Teı (0312)427 -g 13(3 nat)
Fate- (0312i 427 "J 63
Bir TV anteni ve bılgisayar kartı ile hisse senetlerinin
fiyat ve işlem adetlerini anında (real-time) izleyebilecek,
portföy yönetimi ve teknik analiz yapabileceksiniz.
# Seans içinde alif /satış teklifi, endüşiik/en yüksek ve son işlem
fiyatı ile hisse bazında işlem adedi ve sozleşme sayısı,
® Seans sonunda ağırlıklı ortalama fiyatlar,
# Seans ıçi ve tanhsel grafik,
® Portföy yonetımi/on-line kâr-zarar hesabı,
# Teknik analız (en yaygın 9 adet gösterge),
% DDE olanağı ile Excel e veri aktarma,
O Meta Stock'a/Meta Stockdan veri transferi,
# Hisse senetlerinin geçmışe donük bilgıien.
FOREKS Bilgi İletişim Hizmetleri A.Ş.
Yerli ve yabancı holdinglerin re-
kabetine sahne olmaya başlayan iç-
me suyu piyasasında -istasyon"
devri kapanıyor. Ancak sağlık ko-
şullanrıa uygunluğu zaman zaman
tartışma konusu olan ve ambalajlı
su satışını etkileyen istasyonlann al-
ternatifi yok. Semtine göre litre fi-
yatı 10 ile 20 bin lira arasında içme
suyu satan istasyonlann kapatılma-
sı.dargelirli vekalabalıkaileleriçin
su içmeyi lüks haline getirecek.
Bugün 5 litrelik suyu 100 bin lira
civannda para ödeyerek alan istas-
yonlann sadık müşterileri. ucuz ol-
duğu için "rahat rahat".
yemek ve bulaşık için
bile içme suyu kullan-
dıklannı belırtiyor. Ula-
şabildiğimiz müşteriler
arasında bol su tükettik-
lerini söyleyen ve "*İs-
tasyonlar kapatılınca.
suyumuzu nereden ala-
cağız" dıye ^oran Ayten
Oflazoğlu, "İstasyondan ~ ^ " ^ ^ ~
aldıgım suyu ambalajlı almaya kalk-
sam günde sadece su için en su 400
bin lira harcamalıyım" diye konuşu-
yor
Oflazoğkı'nun alışveriş ettiği is-
tasyon sahibi ise "Kapatması kolay,
sıkıvsa denetlesinler ya da musluk
suyunu kullanılabilecek hale getir-
sinter" diyor
Istanbul'da 5 yıl önce yaşanan su
sıkıntısıyla ortaya çıkan içme suyu
istasyonlan. ambalajlı Milara göre u-
cıızolduğu için halkın yoğun ilgisiy-
lc karşılaştı.
ISEkim 1998'dekapatılacakolan
su istasyonlannın sayısının 5 bin ci-
vannda olduğu tahmin edilirken yıl-
da yaklaşık 400 milyon litrelik su
satışı yaptığı ve 10 trilyon liralık pa-
zar yarattığı ifade ediliyor.
Yargıya baş\ursalar bile kapan-
ması kesinleşen su istasyonlannın
sahiplen. "işi adamakıllı yapmayıp,
sağfaksız su satanlann" kapatılma-
sını istedıklenni. ancak herkeçin işi-
ni elinden almanın anlamı olmadı-
ğını belirtiyor.
Su marketleri
Su istasyonlan. ancak su market-
lerine dönüşüp kapalı galon su sata-
rak hayatlannı kurtaracak. aksi tak-
emtine göre litre fiyatı 10 ile 20 bin lira
arasında içme suyu satan istasyonlann
kapatılması, dar gelirli ve kalabalık aileler
için su içmeyi lüks haline getirecek.
Ambalajlı suyun bir bardağmın fiyatı bile
bundan fazla olacak.
dirde tarihe kanşacaklar. Bugün bir
istasyon kurmak için en az 3 milyar
lira gerektiğini belirten istasyon sa-
hipleri. sağlık müdürlüğünün dene-
tim ağını yeterli hale getirmesi du-
rumunda ruhsatsız. sağlıksız istas-
yon sorununun çözüleceğini savu-
nuyor.
U Sağlık Müdürü Mehmet Sal-
man. su istasyonlannın tek tek de-
netlenerek ruhsatsızların hemen ka-
patıldığını belirtti. Su ıstasyonlan-
nın 18 Ekim 1997 tarıhinde yayım-
lanan yönetmelik gereği 18 Ekim'de
kapatılacağını ifade eden Salman,
İŞÇİMN EVRENİNDEJV
ŞÜKRAN SOÎVER
Gürültüye Gelmese
CHP kurultayına ilişkin gelişmeleri medya yine ge-
nel merkez-muhalefet kısır çekişmesi ölçülerinde iz-
leme eğiliminde. Bu tartışmalann içeriği var mı, yok
mu irdelenmeyecek, sadece ne ölçüde kapıştıkları,
horoz dövüşü gibi hangi tarafın galip geleceği gün-
demde olacak.
Odaklaşma, algılama horoz dövüşü çerçevesinde
kalınca, taraflar da sonunda ne için kavga ettikleri-
ni, neleri savunduklannı unutup, deyim abartılı da ol-
sa ölümüne kazanmaya koşullanıyor, sağduyulu dü-
şünemez oluyorlar.
Doğrusu bu çerçevede, kurultaylar aşamasında
söylemde söylenenler. içtenlik, inanç ölçülerinden
çok politik taktikler ağırlıklı olduğundan ilgimızi de
çekmiyor. Kendi adıma CHP kurultay tartışmaları
içinde bir tek tüzüğe ilişkin gelişmeleri izliyorum. Ge-
nel merkez-muhalefet kısır tartışması içinde gün-
demdeki tüzük değişikliklerinin rafa kalkması olası-
lığına dikkatinizi çekmek istiyorum. Ya medyaya
yansıdığına göre muhalefet. tüzük değişiklığinin ku-
rultayda olmasında. iktidar ise sonra yapılacak özel
gündemle görüşülmesinde diretir. zıtlaşırlarsa, tüzük
değişikliklerıni gündemden çıkarırlarsa.
Onceden hazıriık yapılıp. ciddi bir partı içi demok-
ratikleşme için uzlaşmaya varılmadığına göre, ger-
çekten de kurultayda tüzük değişikliği sağlıklı olma-
yacak. En azından genel merkez rasgele oylama ris-
kini göze alamayacak.
Diğer partilerde çok daha antıdemokratik tüzük-
ler söz konusu iken, CHP'de tüzük değişikliğine ka-
fayı neden mi taktım? Tabii CHP'nin sosyal demok-
rat parti olarak bu konuda öncülük yapması gereği-
ne inanıyorum. Ama ondan çok daha önemlisi, ka-
dın konusunda parlamento içindeki partilerden, baş-
ka ciddi adım atacak olanın bulunmadığını biliyo-
rum.
Eski bakan Aysel Baykal'ın daha önce Parti Mec-
lisi'ne verdiği, ancak genel merkezin doğrudan içe-
riğine değil, kurultayda tüzük görüşülmesine karşı
çıktığı kadın kotası konusu var:
Tüzük değişikliklerinin görüşülmesi gürültüye git-
mezse. kurultayda tüzüğün ayn bir toplantı ile görü-
şülmesi karara bağlanabilirse ya da sadece kadın ko-
nusunda bir anlaşma sağlanabilirse. CHP çağdaş ve
gerçek anlamda bir kadın kotasına sahip olacak.
"CHP'de kota zaten var" demeyin. Tüzükte bağ-
layıcı hükümler olmadığında. uygulamada görüldü-
ğü üzere ciddi bir işe yaramadı. Aysel Baykal'ın ha-
zıriadığı tüzükte yer alacak hükümlere göre, TBMM
üyeliği, yerel meclis üyelikleri. il kongre delegeleri ile
kurultay delegeliklerihde, tüm seçimlerde parti aday-
lannın her iki cinsten en az yüzde yirmi beş temsil
edllmeleri zorunluluğu getiriliyor. Soyut bir kadın ko-
tası uygulamasından, bütün organlarda kadınların
en az yüzde yirmi beş oranda temsil edilmelerini sağ-
layacak bir gerçek kota uygulamasına geçılmesi sağ-
lanıyor. Işte CHP kurultaymın. beni en çok bu konu-
da alacağı kararlar ilgilendiriyor. Kısır bir kavgada,
hertesin ağzından düşmeyen, kadınlara gerçekten
kota, hak verilmesi adımının gürültüye gelip kayna-
ması kaygılandınyor.
ANAP'ın stratejisi
Haberlerden izliyoruz: ANAP hükümet kanadı
Meclis gündemine getirdiği "irtica paketınde" ayak
sürtüyor, komisyonlarda görüşülmesini engelliyor,
görüşme gündemine gelenleri de atlatıyor. "Bunda
bilinmeyecek ne var? Görüşülmekzorunda kalsa bi-
le iktidar milletvekillerinin oyları ile bu yasa değişik-
liklerinin çıkmayacağı biliniyor" diyeceksiniz.
Doğrusunu isterseniz söz konusu yasaların çıka-
rılamaması, demokrasimizin geleceği açısından da
bir şans. Amaç güzel görünüyor, ancak maddelerin
içeriğine bakıldığında hukuk ve demokrasi açısından
savunulmalanna olanak yok. 12 Eylül hukukunun ya-
sakçı mantığı, yaklaşımları, yeni kavramlarla, akıl ve
çağla çatışacak biçimde, sanki irticaya prim kazan-
dırmak üzere bu taslaklara da taşınmış.
Gerçekle ilgisi olmayabilir, biraz da fantezi olarak
söylüyorum. Bu paket çıkanlmamak üzere, "şike ol-
sun" diye, "Biz hazırladık ama çıkaramadık" demek
için hazırlanmış gibi. Asıl önemli olanı da nasıl kulla-
nıldığı, ANAP'ın stratejisi.
Kanal 7'de birlikte katıldığımız açıkoturumda, Yıl-
maz'ın eski danışmanı Er-
han Göksel'ın konuya iliş-
kin değerlendırmeleri çok
anlamlı. Yılmaz hükümeti-
nin ve ANAP'ın bu yasala-
n geçirmeye niyetli olmadı-
ğını doğruluyor Geçirirler-
se bir daha seçmenlerin-
den oy alamayacaklarını,
sonlarının olacağını söylü-
yor. Arkasından bu taslak-
ların kaynağının askerler
olduğunu ve Meclis'e ge-
tırilmesi zorunluluğu bu-
lunduğunu dillendiriyor.
Sonunda da bu taslaklar
yüzünden Meclis çalışma-
lannın tamamen tıkandığı-
nı ve başka yapılması ge-
reken işlerın de yapılama-
yacağını savunuyor.
Erhan Göksel ile Mesut
Yılmaz arasındaki ipler
kopmuş gözükse de, ya-
kın döneme kadar en yakın
danışmanının ağzından
söylenenleri, dillendirilen-
leri yabana atmak öyle ko-
lay değil. ANAP iktidar ola-
rak iş yapmamanın, sağ
seçmeni kızdıracak her şe-
yin günah keçisini bulmuş.
Tabii halka ulaştınlan me-
sajlan halkyerse...
Erhan Göksel'e bakar-
sanız. ABD'nin yıllardır Tür-
kiye'ye dikte ettirmeye ça-
lıştığı, son günierde Demi-
rel'in yine gündeme getir-
diği başkanlık sistemi tar-
tışması da güç odaklarının,
hükümete karşı yeni se-
naryolarının bir parçası.
Olabilir mı? Senaryolara
hiç aklı ermeyen biri ola-
rak. ben yine çözüm üret-
meyen siyasetçilere. parti-
lere. işlevlerini yerıne getir-
meyen demokrasi güçleri-
ne kızmaya devam ederek
"A/e işeyarıyorsunuz, nıçin
varsınız" sorulannı sorma-
yı sürdüreceğim..
kapalı ambalajlı su satabilecekleri-
ni. ancak dökme su satmanın tama-
men yasaklanacağını söyledi.
Salman. "Sağlık koşuUanna uy-
gun su sattığı tespit edilen istasyon-
lan son kapatılma tarihine kadar
açık kalacak" dedi.
Ambalajlı su içmiyoruz
Yılda 18 milyar litre içme suyu-
nun tüketildiği Türkiye'de yanlızca
336 milyon litre ambalajlı su tüketi-
liyor.
Yani yılda 290 litre su tüketen bir
kişı bunun yalnızca 5.5 litresini am-
balajlı içiyor. Avrupa ülkelerinde ise
bu rakam 100 litre civannda seyre-
— i ^ — diyor Ambalajlı su fü-
ketiminin az olmasının
nedeni ise fiyatlar. Sa-
dece bir içimlik. en kü-
çük boy pet şişe yerine
göre değişmekle beraber
90 bin lira civannda sa-
tılıyor.
Şu anda içme suyu
pastasının yaklaşık yüz-
-~~~"~~ de 60" ı istasyonlann
elinde. Geriye kalan yüzde 40'lık
bölümü ise yaklaşık 50 firma pay-
laşıyor. Bunlann arasında Hayat Su
ile amabalajlı su pazannın yüzde
65'ini elinde tutan Sabancı Grubu
ile pazann yüzde 35'lik kısmına sa-
hip Pınar Madran ve Pınar Şaşal
markalany la Yaşar Grubu en büyük
firma. Ambalajlı su pazarının geri
kalan bölümünü ise irili ufaklı 45 ci
vannda firma paylaşıyor.
Geçen aylarda piyasay a giren Gu-
let. Türk Petrol. Komili. Nestle.
Konukoğlu ve Polat Su da bu işte ıd-
dialı şırketler.