Katalog

14 MAY1S 1998 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMI 11 Kisa... Kısa.. • Turkıye Jş Bankas.1, 12 Ma\ıs ta başlattığı uvgulamav la kredı kartlanna uyguladığı faız oranlanm duşurdu Vısa ve Mastercard'larda >uzde 10 yenne. yuzde 8 5 orantnda faız uvgulanıvor • Sana>i ve Ticaret Bakanlığı. ithal motoriu araçlarla ilgili satış sonrası servis hizmetlerinin çerçevesiııi genişletti. Firmalar, biri mulkheri kendilerine ait marka bazında merkez olmak tizere. toplam 20 servis açacaklar. • ^menka Ford, lastıkkrdekı bıjon sorunu nedenıyle. 1 mıl>on "700 bın pıkap ve otomobılın, onanlmak uzere servıslere getınlmesını ıstedı • Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersumer, işletme hakkı devredilecek termik santrallardan konva-Ilgın ile Afşin-Elbistan pnıjelerinin. Danıştay'ın onayuıdan geçtiğini söyİedi. • Teşvıklenn duzenlenmesıyle ılgılı 4325 Sajılı >asanın yürurluğe gıımesının ardından 4rsa Tahsıs Komısyonu oluşturularak. Hazıne arazılenyle ılgılı çalışmalara başlandı • Ba\ ul ricarrri N apanlar. onumuzdeki haftadan itibaren Kapıkule'den giriş-çıkışta bundan bo>le yotcu salonu kapısını kullanamayacaklar. • Anavatan Partısı dışındakı sıyası partı Rıze ıl orgutlen ve uretıcı derneklen yaptıklan açıklamalaria çay ureticilen ıle alay edıldığını kavdettıler • Türkive'de iki haftadır konsultasvon amaçlı temas ve incelemelerde bulunan IMF Turkhe Masası Şefi Ytartin Hard> başkanlığındaki IMF hc\eti, Ankara'dan avnldı. Bankanın bu hale nasıl getirildiğinin tartışılması gerektiğini savımdular Tiiıldnuıkblaıiliuı tepldEkonomi Servisi - Turk Ticaret Bankası'nın (Turkbank) çalı^an \e emeklılennın bağlı bulunduğu Munzam SosTal Guvenlık Emek- lı ve Yardım Sandığı Vaktı ndan bankanın satışına tepkı artıvor Geçen hafta sonu Merkez Banka- sı Baskanı Gazi Erçel ın bankanın televızyon kameralannın onunde açık arttırmayla satılacağını açıkla- maiinın ardından Munzam Vakfı vetkılılen "T\ kameralannın onun- de bankanın satışından once bu ha- le neden geldığını tartışıp. gerçekle- ri kamuoyu onundeorta>a kovalım " onensınde bulundular Munzam Vakfı vetkılılen ban- kanın bu hale getırılmesının «o- rumlulannın ortaya çıkanlmasını ısterlerken ortak olduklan halde 1997 yılına ılışkın bılançonun \o- netımde olan Tasarrut Me\duatı Sıgorta Fonu tarafından kendıle- nne venlmedığını sovledıler \etkılıler, satışla ılgılenen kı>ı ve kurumlara banka bılançosu- nun 250 mılyon lırava sjtıldıgını ve aynı fıyatın kendılenne de u\ - gulandığını belırterek bu durumu protesto ettıklennı \ e fondan bı- lanço talep ettıklennı belırttıler Satı> ışlemını. bankanın kotu duruma gelme nedenlerını sakla- yarak sorumlulan kurtanna gırı- şımı olarak goren Munzam Vak- IŞÇIMN EYRENINDEN ŞLKRAN SONER Provokasyon Türkbank'ın bugüne gelişinde pek cok soru işareti var Yanıt bekleyen sorular • Sermayesi 3 trilyon Iiradan 50 tnlyon lıraya yükseltılmeden önce bankadakı pay- lan yûzde 85 olan çahşanlar, neden yöne- tım kuruluna alınmadı9 • Banka 1994 yıhndan 1996">a kadar kâr açıklarken, fulen fon yonetımme geçtıkten son- ra neden zarar açıklamaya başladı0 # Zarann boyutu Merkez Bankası Başkani Gazi Erçel'ınaçıkladığigıbı 120 tnlyon liramı°Eğer za- rar 120 tnlyon hravsa zarann gerekçesı nedır'' # Bankanm zor duruma duşmesınde onemlı ro! oynadığı ıddıa edılen Sümerbank'a açılan kredıler. yönetım kurulundakı sermaye arthnmından önce yuzde 14 payi olan Hazıne yetkılılennce neden onay landı° • Bankalar Kanunıfnun 64'üncu mad- desı i fıkrasında. "Bankanın mali büme- sinin ciddi bir şekilde zayıfladığı tespit edü- mesidurumunda bakan (fomın bağlı bulunduğu ba- kaniık kastedilhor) uygun bir siire vcrerek sermaye arttınlmasını >eva sermayenin ödenmeyen kısmının tahsilini istejebilir" denmekte Bakan bu şartı one surerek 30 fcvlul 1994"te 64 kapsamma alınan ban- kanın sermayesını neden arttırmadı7 # Yuklû kredılerie bankanın zor duruma duşme- sınde rol oyna>an kuşı ve kurumlar kımler? fı yetkılılen, bılançovu goreme- dıklen ıçın 11 Temmuz'da sona erecek sermaye arttınmına katılıp katılmama konusunda tereddut- len olduğunu dıle getırdıler Zarar 120 trilyon mu? Merkez Bankası Başkanı Er- çel'ın hafta sonunda Turkbank ıle ılgılı^aptığı değerlendırmede fo- nun banka\a 110-120 tnlvon lıra para koyduğunu sovledığını belır- ten \akıf vetkılılen satı^ ılanla- nndasermayenın neden 50 tnlvon lıra gostenldığıne anlam \ereme- dıklennı kaydettıler Konuşmasında bankanın ser- maye artışıvla ba^abaş konuma geldığıntaçıklavan Erçel ın 1997 yılında 120 tnlyon lıra zarar ettı- ğınımı ımaetmeveçalı^tığınısov- leyen vetkılıler "Banka 1994\ılın- da 3 triKon lira sermavevle 646 mirvarlira. 199S\ılında 1.6trihon lira ve 1996'da da 235 mihar lira kâr açıklarken banka sorunlu dherek yonetime el kovan Hazi- ne'nın doneminde 120 tnlvon lıra zararda mı olduğunu sov lemek is- tiyor~ vorumunu vaptı Fonun paralarının mırasyedı gı- bı harcanmaması gerektiğini sov- leven Vakıf vetkılılen satış sonun- da kac, dolarko\upkaçdolaralın dığının da açıklanması gerektiği- ni belırttıler Bankalan eski personeli dolandınyor Ekonomi Servisi - Bir vanda gelışen para pıja- salan \ e çeşıtlenen mal ı enstrumanlar Dığer > an- dan da uluslararası bo>utlarda gen,ekleşen do- landıncılıkolaylan Zıraat Bankası LondraŞube- sı Mudur Yardımcısı John Lvon dolandıncılann >uzde 28'ınm eskı banka elemanlan oldufuna dıkkat çekerken. Internet bu\uduk<,e sahtekârlık olanaklannın da çogaldığını so\ lınor Bankalar kı>>a ve uzun \adede doğru kararlar almak veprojeleruretmek ıçın strateıistler vetı^- tınrken. elemanlarını dolandırıcılıga kaı^ı >etış- tırıvor Bankalar Bırlığı nce organıze edılen se- mınerı sunan John L.Non, çe^ıtlı bankalardan ka- tılımcılara dolandıncılığın onlenmesı, denetlen mesı tespıtı konusunda bılgı verdı L>on para aklama bılgısa\ar dolandırıcılığı kredı kartları ıle kalpazanlık sahte belge duzeıı- leme ve mafya tıpı organıze suçlarla dolandıncı- lığın gerçekleştınldıgıne dıkkat çekıvor Lvon kışısel muşterıler konusunda dıkkatlı olunması gerektiğini ka>dederek. bankalan batıracak şekil- de soygunlanndayapıldığını anımsatıvor Dolan- dıncılık olaylarının her geçen gun karmaşik bir hal aldığını ıfadeeden Lvon bankaların sovgun- lan gızlı tutmayı tercıh ettıklenne ışaret edıvor 1995 vılındaChrıstufia Bank ' 7 2mılvondolar Tokvo Merkez Bankası nın da 20 tnılyon dolar dolandırıldıgını anımsatan Lvon >ovle devam edıvor "Bankalar gizlilik kanununa davanıvor- lar. Muşterinin durumdan habcrdar olmasını ıs- temedikleri ıçin. bılgilen ıfşa ttmivorlar. Dava aç- mak çok zor. Vargı volsuzluk, dolandıncılıkta her 7aman dev reve giremivor." Lvon "Suçlar şikihet edilmezse sonuç ne olu- vor" '.orusunu "Suçların hacmı belırlenemivor. Olavi potise itiraf etmek istemediklen gıbı rapor etmekten de kaçınıjorlar" şeklınde \anıtlıvor Bankaların vanı sıra vardım kuruluşlan sosval sıgorta kuruluşlan trostlerın de dolandırıldıgını sovleven Lvon "Dolandıncılar kimler" sorusu- nu da "Vuzde 28 oranla eski banka elemanlan" şeklınde vanıtlıvor Lvon ^.unlan so\ luvor "Ban- ka personeli dışan bılgı sızdınvor. Sahtekâr avu- katlar. muhasebeciler de olabilivor. Müfetti^lerin bu konuda çok dıkkatlı olması <^rekıvor. Ana ban- ka enstrunıanlan. temınat mekruplan va da na\- lon belgeler dolandıncılann kullandıklan \ön- temlerden." Akın Birdal'ın vurulması olayına tepkıler, duyarlılığı çok yetersız kal- mak uzere "sagduyulu". Suç odağı, azmettıren olasılığının çeşıtlılığı, tu- zaklar, kaynatılmakta olan cadı kaza- nının buyukluğunde bırleşılıyor Ola- bılır senaryoların hepsı de bırbırın- den daha urkutucu Kışısel kanımı sorarsanız, tetıkçıler yakalansa bıle azmettırenı kolay ko- lay bulunamayacak turunden Kelı- menın tam anlamı ıle provokasyon kokuyor Hem de pek çok odaklı, a- ma sonucu aynı kapıya çıkan turun- den bir provokasyon Nedense 12 Mart surecmde Isra- ıl Buyukelçısı Elrom'un kaçırılıp ol- durulmesını çağrıştırıyor Eylemı ya- pan sonradan yargılanmış, soldan bir orgut olmasına karşın, oldurul- meden once olduruleceğını bılen un- lu ajan komşumuz Mahir Kaynak vardı Zaten de orgutun yonlendın- cısıyuzbaşı kayıplarakarışmıştı Ma- hır Kaynak şımdılerde MIT'te kara lıstede olabılır Ama o tarıhlerde çok onemlı gorevdeydı. israıl Buyukelçısı'nın o tarıhlerde- kı bir sol hucre orgutu tarafından ka- çırıp oldurulmesı mı çok onemlıydı9 Yoksaonların MİT tarafından dayon- lendırılıp, eylemlerının Deniz Gez- miş lerın de ıdamlarına kadar uza- nan bir dızı gelışme 12 Mart darbe- sının gerçekleştırılmesınde araç, ge- rekçe yapılabılmesı mı'' Akın Birdal'ın Şemdin Sakık'ın ıfa- desınde hedef gosterılmesı ıle vurul- ması arasında bıreylem ılışkısı kuru- labılse bıle, Birdal'ın duşuncelenn- den. eylemlerınden İHDçızgısınden oturu, buna duyulan tepkı ıle oldurul- mek ıstendığıne ınanmıyorum So- nunda tetıkçılerı bir mucıze olup ya- kalansalar ve ulkucu olduklan, Bır- dal'ı da Kurtçulukle suçladıkları açık- lansa dahı Uğur Mumcu'nun sınır tanımayan cesaretı, kararlılığı ıle suç odaklarının ustune gıtmesı nedenıyle, susturul- mak uzere oldurulduğune olan yar- gımne kadar guçlu ıse Akın Birdal'ın da "provokasyon" yaratılmak uzere vurulduğunu duşunuyorum IHD'nın, Birdal'ın konumu, unıver- sıtelerde adım adım yukselen, nere- de ıse bırdenbıre patlak veren. her zamankı gıbı ulkuculerın kullanıldığı bir dızı provokasyonun boyutlarının buyutulmesınde ıdeal hedef tahtası Odaklar olasılığı, yazılabılecek se- naryolar çok çeşıtlı ama hedef tek Turkıye'de hukuk devletıne, de- mokrasıye, barışa gıdışı engellemek, rotayı değıştırmek En geçerlı senaryoların ıçınde, geçmışın sağ-sol çatışması yenne, ulkucu-Kurtçu çatışmasını yerleştır- mek, laıkçıler-dıncıler olarak şımdılık yaratılamayan teroru, bu goruntuler- de kentlere taşımak olabılır. Devletın çetelerle hesaplaşması kolayca rafa kalkacak, Turkıye'nın çok ağır da ış- lese geçerlı olan demokratıkleşme gundemı degışecektır Toplum belleğımız ne kadar zayrf olursa olsun, bir ınsan omrune sığan deneyımlerımız, "toplumsal sağdu- yu" dıye de bir gelışmeyı yaratmış Birdal'ın uğradığı sılahlı saldınyı kım- se hafıfe alamıyor. Varabıleceğı bo- yutların kaygısı sıyası lıderlenn yüz- lerıne bıle yansıyor Ama yaratılmak- ta olan cadı kazanının, tırmandınlan provokasyonun cıddıyetı, boyutları, tehdıdın buyukluğu ıle kıyaslandığın- da, oyunları bozmak uzere, toplum- sal tepkılerımız, duyarlılığımız çok çok yetersız kalmıyor mu9 Bıreysel tepkılerımız, "olmamalı, vah vah" dememız, pek de bir ışe yaramıyor; oyunu orgutlu, kıtlesel tepkılenmız ıle bozmamız gerekıyor Kışısel olarak IHD'nın, Birdal'ın çız- gısını beğenmeyen, onaylamayan- lann oncelıkle, yanında olanlarla bır- lıkte İHD'ye, Bırdal'a yonelık bu çok * stratejık saldırıya, onbınlerle, yuzbın- lerle, orgutlu karşı durmaları ancak, odakları ne kadar urkutucu olursa ol- sun, bu çok buyuk, çok kırlı oyunla- rı bozabıhr Bırdal'a, İHD'de atılan kurşunlar, Birdal'ın kımlığını duşuncelerını de- ğıl, asıl Turkıye de banşı, demokra- sıyı, ınsan haklarını hedef almış bu- lunyor Olay çok fazla provokasyon kokuyor Desteğinizle 8 yılda gücümüze güç kattık! Global büyüklük Global 10 trilyon 812 milyar TL özkaynak toplamıyla, 199^6 odedıgı 2 trilyon 557 milyar TL toplam vergıyle, son 5 yılda Turkıye'ye sağladıgı yaklaşık 3 milyar USD gırdıyle, 600 çalışanıyla, yönettıgı 50 trilyon TLfonla ve bu buyukluğun her alanda gehrdığı rakıpsız guçle Turk ve Bolgesel sermaye pıyasalanna yön venyor UZEL MAKFNJBANCI HOLDING A Ş HALKAARZ 1997 HAİKAARZ 1997 HAUCAARZ 1997 180MilyonUSO LKAZKOMMERTSBANK BLOKSAT1Ş 1997 M.OKSAT1Ş 1997 UDf» 6OMi»yonUSO5O.1 MÜytm USO AKBANK IKİNCİLARZ 1998 HALKAARZ 1998 HALKAARZ 1998 ûom 96.6 Mılyon USD KONSORSİYUM ÖYISİ 14MİİVOOÜSDI4OMİlyortU50 OTANSAŞ STRATEJIK SAT1S 1998 BLOKSATIŞ 1998 STRATEJİKSA 1 DANIŞMAN KÜ8UM 63.1 MHyon USD DANİSMAN KtJHUMDANIŞMAN KURUM LUKOIL'E STRATEJIK SA 1998 BLOK SATIŞ 1998 UDBl (KAZAKİSTAN) DANIŞMAN KUSUM (ROMANYA1 Global, 1998 yılının ilk 4 ayında şirketlere sağladıgı fonlarla sermaye piyasalarındaki deneyim ve gücünü Türkiye ile paylaşıyor. Global, 1996 ve 1997de gerçekleştirdiği halka arz, blok ve strate|ik satışlar ile ulaştığı yaklaşık 310 milyon USD işlem hacmiyle sermaye piyasalarında en önde gidiyor . 1995'îen bu gune 30'a yakın yerli ve yabancı kuruluşun yurt içı ve yurt dışı sermaye piyasalarındaki halka arzını konsorsiyum lideri ve danışman kurum olarak ustlenen Global, boylece bu kuruluşlara yaklaşık 1 milyar USD'lık fon sağladı ve İMKB'nin yanısıra dunya borsalarıyla tanışrırdı. GLOBAL İstanbuf • New Yoric • Aima-ata • BOkreş Kazablanka • BakO • Bişkek • Sofya Merkez: Maya Akar Center Buyukdere Caddesı No 100/102 Esentepe 80280 Istanbul Tel (0212) 21 1 49 00 Şubeler: Istanbul Ankara, Izmır Bursa, Denızlı, Antalya, Mersın, Adana Konya Gazıantep