Katalog

10MART1998SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Çernomıpdin ABD'de • MOSKOVA(AA)-Rusya Başbakanı Viktor Çenıomırdin. ıkı ülke arasındakı Ekonomik ve Teknolojık Işbırliği Komısyonu olağan toplantısı için dün ABD'ye gıttı. Çernomırdın Moskova'dan aynlmadan once gazetecılenn sorulannı vanıtlarken. Iran'a. uluslararası kontrol rejımlenne aykın bir biçımde fiize \eya nükleer teknoloji \ermelennin söz konusu olmadığını belirtti. Çernomırdin Rusya'nın uluslararası bütün vükümlülüklere bağlı kaldığını ve kalacağını söyledı. Yunanistan S-300 satın alacak • ATtNA(AA)-Ege adalanna uçaksavar füze sıstemleri yerleştırmeyi planlayan Yunanistan 'ın, satın almayı düşündüğü Patnot veya S-300 füzeleri konusunda kesin karar \ermeden önce ABD ve Rusya "dan fı>attek]ıfi talebmde bulunduğu bildırildı Atina'da vayımlanan To Vima gazetesı. Yunanistan'ın. ilk aşamada 20 adet füze sıstemleri satın almaya karar verdiğını belırttığı haberinde; Yunanistan Savunma Bakanlığı'nın. ABD'nin Retheon v e Rus Rovouruzenja firmalarından en geç 15 Nısana kadar bıldinlmek üzere fiyat teklıfinde bulunmalannı istediğı kaydedildi. Cezayir'de şiddet • P\RİS (AA) - Cezayir'de şeriatçı militanlar. önceki gece 4 sivilı boğazlannı keserek öldürdüler. Cezayir resmı haber ajansı APS, güvenlık güçlerıne dayanarak verdiği haberinde. önceki gece yansı Berakna köyüne saldıran şenatçı militanlann 4 kişıyi boğazlarını keserek öldürdüğünü haber \erdi. Öte vandan, Cezayir televızyonu da. güvenlik güçlerinin sılahlı İslami Grup (GIA) ü>esı 7 kişıyi öldürdüğünü duyurdu Fılipinler'de çatışma • ISABELA(AA)- Fılipınler'de güvenlik güçlenyle aynlıkçı Müslüman gerillalar arasında çıkan çatışmada. 17 gerilla öldürüldü. Filipinler ordusunda yapılan açıklamada. eğitimlerini yeni tamamlamış askerlerin genllalara karşı düzenledikleri deneme operasvonunda. Ebu Sayyaf grubuna bağlı gerillalarla temas sağlandığı bildirildi. Hükümetin başına ödül koyduğu. "en tehiikeli teröristler" listesinde ilk sırada yer alan Eburajak Cancalanı komutasındaki gerillalarla askerler arasında çıkan çatışmada. 17 militantn öldürüldüğü ancak Cancalani'nın kaçmayı başardığı belırtıldı. Tanzanya'da ölümcül salgın • Dış.Haberier Servisi- Tanzanya'nın kuzeybatısındaki Muleba bölgesınde nedeni bılinmeyen bir hastalık yüzünden son 7 ayda 665 kışınin yaşamını yıtırdiği bildirildi Tanzanya'da yayımlanan The African gazetesmin milletvekili VVılson Masilmgı'ye dayanarak \erdiğı haberde. belirtılen sıtmayı andıran hastalık yüzünden günde 20 ila 30 kışınin yaşamını yitırdiğı belırtıldı. Masilıngı. hastahğa yakalananlann üç gün ıçınde öldüğünü belırterek, kurbanlann çoğunun çocuklar olduğunu söyledı. Somali'de patlama: 12 ölü • MOGADİŞU (AFP)- Somali'ninbaşkentı Mogadişu'da bir patlama sonucu en az 12 kişı öldü. 17 kişi de yaralandı. Doktorlar altı yaralının durumunun kntik olduğunu belırttiler. Başkentin Karan ilçesi polis şefı Yusuf Cilibay ıse ölü sayısının sekiz olduğunu bildirdı. Mogadışu'nun kuzeyinde Ali Mahdi Muhammed denetimındeki bir mahallede gerçekleşen patlamaya bir maym ya da granitın yol açtıf ı sanılıyor. Başkent Priştine'de düzenlenen protesto gösterisine en az 50 bin Arnavut katıldı Kosova meydan okuyorDış Haberler Servisi - Kosova' nın başkenti Priştine'de toplanan 50 bın kişi dün de\ birgösteriyle Sırp katliamlannı protesto etti. Operas- yonun Koso\ a Kurtuluş Ordusu'na (UCK) karşı olduğunu iddia eden Sırp polisi, öldürdüğü 62 Arna- vut'un cesedıni dün yakınlarına teslim ederken. cesetlerin arasın- da çok sayıda kadın ve çocuğun da olduğu görüldü. Amavutlar kendi- lerine teslim edilen cesetleri göm- meyi reddettiler. Bu arada Londra'da toplanan Te- mas Grubu. Rusya'nın başta ilen sürdüğü tüm ıtirazlara karşın Yu- goslavya Federasyonu'na yaptınm uvgulanması konusunda anlaştı. • Kosova için toplanan Temas Grubu, Yugoslavya Federasyonu'na uluslararası silah ambargosu uygulanması için BM'den karar çıkartmak yönünde anlaştı. Arna\r utlar, Sırp polisinin kendilerine teslim ettiği yakınlannın cesetlerini gömmeyi reddertiler. SlobodanMiloseviç'i ve Sırpla- rın katliamlannı protesto etmek için dün başkent Priştine'de topla- nan 50 binden fazla insan, son bir hafta içınde Sırp polisi tarafından öldürülen Arnavutlar için bir daki- kalık saygı duruşunda bulunduk- tan sonra olaysız bir şekilde dağıl- dılar. Kosova'da Sırp polisinin, geçen haftaki olavlarda öldüriilen 62 Ar- navut'un cesedini aılelerine teslim ettiği bildirildi. Teslim edilen ce- set sayısının Sırp makamlannın verdıği (26 Arnavut. 2 Sırp polisi) resmi rakamın iki katını aşması dikkat çekerken. Kosova Demok- ratik Birliği kaynaklan. bazı ce- setlerin tanınmaz durumda olduğu- nu ve ailelerinin otopsi v apılması- nı istediğini belirtti. Cesetler ara- sında 14 kadın ve 12 çocuğun bu- lunduğu bıldınldı. Kosovalı Ama- vutlann lıden İbrahim Rugova'mn sözcüsü Cemal Mustafa. "Baa ce- setler yanmış. zor tanınıvor" dedi Sözcü. kadın \ e çocuk cesetlennın. önceki akşam Priştine'den aılele- rine teslim edilmek üzere Drenıça bölgesindeki Srbica'va götürülen cesetler arasında bulunduğunu be- lirtti . "Sırp rejiminin bütün düm a- nm gözüönündebir de\letkatfiamı Kosova'ıun başkenti Priştine'de düzenlenen protesto gösterisine 50 bin kişi katıldı. Gösteri olavsı/ sona erdi. işlediğini" belirten sözcü. Arna- \utiann gıttikçe daha kararlı bir direnış gösterdiklennı söyledı. Silah ambargosu yolda Dün Londra'da toplanan 6 üye- H Tema» Grubu. saatler süren tar- tışmalardan sonra Sırplann Koso- va'dakı saldınlannı durdurmak için Yugoslavya Federasjonu'na silah ambargosu uygulanması konusun- da görüşbırlığıne vardılar. Ingılte- re. Fransa. Almanya. İtalya. Rus- va \e ABDden oluşan Temas, Gru- bu üvelerı. aynca İspanva'nın es- kı Başbakanı Felipe Gonzales'ın arabulucu olarak Kosova'ya gön- derilmesını kararlaştırdılar Koso- va'daki insan hakları sorununun 10 gün içinde düzeltilememesi ha- lınde Yugoslavva'vla diplomatık ilışkilen dondurmak gıbi dığer ön- lemler ıse Rusya'nın ıtirazlan ne- denıyle kabul edilemedı. Rusya. silah ambargosu kararını da uzun itirazlardan sonra kabul ettı. Te- mas Grubu. Milosevıç'm Koso- va' v a "daha geniş özerklik"' tanıma- ması halınde uluslararası silah am- bargosu için BM'den karar çıkart- maya uğraşacaklannı bildirdı. Temas Grubu'nun 25 Mart'ta bir kez daha biraraya gelmesineve alınan kararlann Yugoslavya tara- fından uvgulanıp uygulanmadı- ğının değerlendırmesıne karar \ e- rildiği bildirildi Temas Grubu açıklamasında. Yugoslavya'ya uygulanacak yaptırımlar arasında ülkenın üst düzey yönetıcılerının ABD ve Avrupa ülkelerıne yapacaklan zıyaretlerin vize şartına bağlanması da bulunuyor. Yaptırımlar arasında. ekonomik boyutu bulunan bir karar da var. Buna göre. ticaret. yatınm ve özelleştırme alanlannda yapılan malı destek kesılecek. Temas Grubu, Mıloseviç'eyap- tığı çağnda da. batılı ülke \e de- mokratık kıtle orgütlerının temsil- cılenne. Kosova bölgesinı hemen açmasını ve Kosova bölgesınde katlıamlara kanştıkları anlaşılan özel polisbırımını hemen gen çek- mesını de ıstedı. Albright'ın odasının bitişiğindeki 'çok gizli' bazı dosyalann çalmdığı bildirildi ABD Dışişleri Bakanlığı'nda köstebek FUAT KOZLUKLU \\ASHINGTON - ABD Federal Soruşturma Bürosu (FBI) ile Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA). başkentte köstebek peşinde. Haftalık haber dergisı Tıme, Dışişleri Bakanlığı binasında bazı "çok gizli" kaydı olan belgelerin çalındığını duyurdu. Dergının dün satışa sunulan sayısında yer alan habere göre bakanlıktaki güvenlik önlemlerinde yaşanan ihmal sonucu henüz kimliği belirlenemeyen ya da açıklanmayan bir kişi. Dışişleri Bakanı Madeleine Albright'ın makam odasının yanındaki odaya girdi. Dışişleri'ne giriş kartı bulunan köstebek. Albright'in ofısine gelen ve çıkartılan dosya trafiğini kontrol eden üst düzey görevlinin gözleri önünde çok gizli şifrelerle kılitli dolabı rahatlıkla açtı. Ardından üzerinde "çok gizli" kaydı bulunan istihbarat raporlanna ulaştı. Söz konusu dışişleri görevlısi. daha sonra da izin almadan dosyalardan bazı belgelen çıkarttı ve ış çantasına yerleştırdı. Clinton yönetimini telaşlandıran hırsızhk olav ı, Irak'a askeri müdahalenin planlandığı şubat avının ilk haftasında gerçekleştinldi. Time dergisının haberinde. köstebeğın Dışişleri Bakanlığı'nda üst düzey görevde bulunan bir Amerikalı olabileceğine de dikkat çekildı. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Janıes Rubin. konuya ılışkın yaptığı açıklamada. çok yönlü bir soruşturma yürürüldüğünü söyledı. Yetkıliler. söz konusu gizli belgelerin Amerikan L'lusal Güvenliğf ni tehdit edecek nıtelıkte olup olmadığının araştınldığını bildırdi. Diktatör, senatör oluyorSANTÎAGO(AA)-Şili'de sosyalizmi or- tadan kaldıran ve 17 yıllık yönetimi boyun- ca. resmi rakamlara göre 1101 kaybın siya- si sorumlusu olarak gösterilen General Au- gusto Pinochet. bugün kara kuvvetleri komu- tanlığı görevınden emekli olacak ve devlet başkanlığı yaptığı dönemde kabul edilen anayasaya uygun olarak ömürboyu senatör- lüğe hak kazanacak. Şu an 82 yaşında bulunan Pinochet'nin. 1970 yılında demokratik yollardan iktidara gelen sosyalist devlet başkanı Salvador Al- lende'ye karşı 11 Eylül 1973 tarihinde dü- zenlediği askeri darbe. Şili'nin sosyalizme yönelimine engel olmuşru. Pinochet'nin iktidarda bulunduğu dönem- de kaybolanlann cesetlennin bir bölümü, 1990 yılında demokrasiye geçilmesinden sonra gizli toplu mezarlarda ortaya çıkanl- dı. büyük bölümü ise hâlâ bulunamadı Başta gizli polis şefi General Manuel Condrerasolmak üzere, kayıplardan sorum- lu tutulan çok sayıda asker. Pinochet yöne- timi tarafından Nisan 1978'deçıkanlanafya- sasıyla ceza almaktan kurtuldu. Suçlamalar Askeri darbenin yapıldığı 11 Eylül 1973 günü Devlet Başkanlığı Sarayı La Mone- da'nın bombardımanındaölen sosyalist Dev- let Başkanı Salvador Allende'yi deviren re- jime. şu suçlamaiar yöneltıliyor: # Askeri darbeyi izleyen günlerde yüz- lerce kişinin kurşunlanarak öldüriilmesi. # 1973'ün Ekim ayında. General Sergio Arellano yönetimindeki "ölüm kervanı*" ta- rafından ülkenin birçok kentinde 70'ten faz- la sendikacı ve solcu lidenn öldürülmesi. 9 Allende yönetimi sırasında Genelkur- may Başkanı olan General CarlosPrats'ın. sürgünde bulunduğu Buenos Aires'te, 30 Evlül 1974 tarihinde otomobiline yerleşti- nlen bombayla öldürülmesi. Suikastı dü- zenleyenlerden, siyasi polis "Dina"nın es- ki görevlisi Enrique Arancibia Clavel, 22 Ocak 1996 tarihınden bu yana Aıjantin'de cezaevinde bulunuyor. # Sürgündeki Hıristiyan- Demokrat lider ve Şili'nin eski Devlet Başkanı Bernardo Le- ighton ve eşinin Roma sokaklannda uğradı- ğı saldın sonucu ağır yaralanmalan. # Dina'ya bağlı bir komando timi tara- fından rehin alınan Ispanyol diplomat Car- meloSorio'nun cesedinin 16 Temmuz 1976 tarihinde Santiago'da bulunması. # Yine sürgünde bulunan sosyalist hükü- metin Dışişlen Bakanı OrlandoLeteüer'nın, 21 Eylül 1976 tarihinde VVashıngton'un gö- beğinde otomobiline yerleştirilen bir bom- ba sonucu öldürülmesi. Dina'nın şefi Gene- ral Contreras ve cinayet komandolan tuga- yının komutanı General Petro Espinoza. 1995 yılında Santiago'da hapis cezasına çarptınlırken. Washington suikastını düzen- leyenler de ABD'de cezalannı çekiyor. # Katolik kilisesine yapılan bir ihbar so- nucu, 30 Kasım 1978'de Santiago'nun ba- ili'de dünyanın seçimle nctidara gelen ilk Marksist devlet başkanı Salvador Allende'yi kanh bir darbeyle deviren ve insanlık dışı rejimini yıllarca sürdüren diktatör Pinochet ömür boyu senatör olacak. tısındaki terk edilmiş bir madende gömülü olarak bulunan 14 köylünün öldürülmesi. Da- ha sonra bir grup polis hakkında dava açıl- mış, ancak 6 ay sonra çıkan af yasasıyla po- lisler tahliye olmuşlardı. 0 Hıristiyan Demokrat Ulaştırma Sendi- kası liden Mario Fernandez Lopez'in. Di- na'nın yerini alan CNI'nin genel merke- zınde uğradığı işkenceler sonucu 18 Ekim 1984 tarihinde bilincini kay- betmesi. Olayla ilgilı olarak suçla- nan komutan Carlos Heırera Jime- nez, 10 yıl hapis cezasına çarptınl- dı. • CNI ajanlannca kaçınlan v e 25 Şubat 1985 'te Santiago yakın- lannda boğazlanmış olarak bulu- nan sosyal demokrat sendika li- deri Tucapel Jimenez'in öldürül- mesi. 9 2 Temmuz 1986'da boğaz- lanan Komünist Parti üyelen. sosyolog Jose Manuel Parada. Profesör Manuel Guerrero ve karikatürist Santiago N'attkıo'nun öldürülmesi. 9 Bir askeri devriye timi tarafından, 2 Temmuz 1986 ta- nhınde fotoğraf sanatçısı Rod- rigoRojas ın yakılarak öldürül- mesi ve öğrencı CarmenGloria Quintana'nın yakılarak ağırvara- lanması. 9 Pinochet'ye karşı düzenle- nen ve korumalardan 5 kışinın ölümü- ne vol açan suikast ginşımının ertesi gün 6 Eylül 1986 tarihinde sol görüş- lü Analısis dergısinin yazarlanndan Jose Carrasconun öldürülmesi. 9 Santiago"daki olavlardan sonra. Manuel Rodnguez Yurtsever Cephe- si'nın 12üyesının 15 ve löTemmuz 1987 tarihlerinde CNI ajanlan tarafından öl- dürülmesi. 2 Ocak tarihin- de Şili Anayasa Mah- kemesi.buola- vın failleri- nınyeniden yargılan- masına ka- rar vermiş- ti. POLITIKADA SORUNLAR ERGUN BALCI ABD - Avrupa Çekişmesi Irak krizi, ABD ile Avrupa arasında bir süredir de- vam eden sürtüşmeyi bir kez daha gözler önüne ser- dı. Gerçi Irak krizi sırasında asıl sürtüşme askeri mü- dahaleyi savunan ABD ile buna karşı çıkan Fransa arasında yaşandı. Ancak Ingilteredışında, dığer Av- rupa ülkeleri de ABD'nin muazzam ekonomik ve askeri gücünü gıderek daha pervasız bir şekilde kullanmasından şikâyetçi. Söz gelişi, Irak krizi sırasında ABD'nin askeri mü- dahalesine gönülsüz biçimde yeşil ışık yakan Alman- ya ile İtalya. Irak'a ambargonun.bu kadar uzun za- man devam etmesinden tedirgin. İki ülke, ambar- go kaldırıldığı takdirde, Irak'la kârlı ticari anlaşma- lar yapabileceklerini düşünüyorlar. AB (Avrupa Birliği) ABD'nin Iran'ı tecrit etme po- lıtikasına iseaçıkça karşı çıkıyor. Bilindiğigibi. Iran'ın petrol sanayisine 40 milyon dolardan fazla yatırım yapılmasını yasaklayan D'Amato yasasına karşın Fransız Total şirketi geçen yıl Iran'la 2 milyar dolar- lık doğalgaz anlaşması imzalamıştı. ABD'nin, Total şırketine yaptırım uygulayabileceğine ilişkin uyarı- lan ise diğer AB ülkelerinin sert tepkilerine yol aç- mış, Avrupa VVashington'a misilleme tehdıdınde bulunmuştu. AB, son olarak iki hafta önce, Washington'un kar- şı çıkmasına karşın Iran'la elçilik düzeyinde ilişkile- ri tekrar kurdu. • • • Geçen yıl yaz aylarında Amerikan Boeing şirke- tinin, ABD'nin tanınmış uçak firmalanndan "McDon- nel Douglas" şirketi ile birleşme karan ise Avru- pa'da kıyamet kopmasına yol açmış, Avrupa Birli- ği, ABD'nin anti-tröst yasalarını çiğnediğıni ileri sü- rerek misilleme tehdidinde bulunmuştu. Zira Boeing firması bu birleşme ile dünya sivil uçak piyasasının yaklaşık yüzde 75-80'ini egemenliği altına alıyor, Avrupa'nın "Airbus" firmasının önü kapanıyordu. Ancak ABD, Avrupa'nın itiraz ve tehditlerine kulak asmadı. • • • Atlantik'in iki yakası arasındaki çekişme NATO içinde de yaşandı. Geçen yıl Fransa'nın başını çek- tiği veTürkiye, Ispanya, İtalya, Yunanistan. Belçika ve Portekiz'den oluşan grup, NATO'ya Çek Cum- huriyeti, Polonya ve Macaristan'dan başka Roman- ya ile Slovenya'nın da alınmasını istediler. Ancak bu öneri ABD tarafından reddedildı. VVashington aynı şekilde. Paris'in NATO'nun Gü- ney Kanat Komutanlığı'na bir Avrupalı generalin ge- tirilmesi önerisini de geri çevirdi. 1977 yılında ise ABD ile Ortadoğu'da sesini du- yurmak isteyen Fransa arasında ilginç bir çekişme yaşanmıştı. 1977 Nisanı'nda patlak veren Lübnan bunalımı sı- rasında ABD'nin eski Dışişleri Bakanı VVarren Chris- topher, krizi çözebilmek için Şam'la Kudüs arasın- da mekik dokurken, Fransa Cumhurbaşkanı Jac- ques Chirac, "Çorbada bizim de tuzumuz bulun- sun" hesabıyla Dışişleri bakanı Herve de Charet- te'i Beyrut'a göndermişti. Amerikan basınında çıkan haberlerde Christop- her'ın, Herve deCharette'in bölgeye gelmesine çok sinirlendiği bildirilmişti. Soğuk savaş sonrası dönemin belırgin özellikle- rinden biri de ABD ile Rusya ve ABD ile Avrupa Bir- liği arasındaki rekabetin giderek kızışmasıdır. BM GENEL SERRETERİ ANNAN 'ABD izinsiz Irak'ı vuramaz' Dış Haberler Servisi - yaptıği açıklamada- BM Genel Sekreteri "Eğer Irak Kofi Annan, Bağdat hükümetinin BM yönetimınin BM Genel Sekreteri Kofi uzmanlannı yeniden Annan ile imzaladığı engellemesi halinde bile anlaşmava uvmadığı ABD'nin. Irak'a karşı konusunda bazı askeri müdahale şüphelerimiz doğarsa başlatmaya yetkisi doğal olarak Güvenlik olmadığmı söyledi. Konseyi'nin iiyveleri BM Genel Sekreteri ile danışmalarda Annan, ABC bulunacağız" dedı. telev izyonuna yaptığı McCurry anlaşmanın açıklamada. "ABD, ortadan kalkması Irak'a karşı müdahale durumunda darhal etmesigerekriğini görüşmelerin ve düşiinürse. bunu. müzakerelerin olacağını Güvenlik KonseyTnin • söyledi. ABD daha diğer üyeleriyle önceki açıklamasında görüşmesi Irak'a askeri bir saldın gerekmektedir" dedi. düzenlemek için BM Irak'ın BM Güvenlik Konseyf nin uzmanlannın denetim onayını alması gerektiği çalışmalannı tekrar konusunda Annan ile engellemesi durumunda, aynı görüşte olmadığmı Güvenlik Konsevf nde yinelemıştı.Söz konusu "Irak'a karşı askeri açıklamayı yapan Beyaz müdahale" karannın Saray Sözcüsü Mıchael alınmasının McCurrv. "Biz farklı kolaylaşacağını düşiinihoruz. vurgulayan Annan. Düşiincelerimiz çok açık **Gelecekte ne olursa ve herkes tarafından çok olsun, böyle bir iyi bilinmektedir" konsültasyon demışti. vapılacaktır" diye ABD Başkanı Bill konuştu. Clinton, geçen salı günü y a p t l g l a Ç ' k l a m a d a - Konsey'in Irak'ın ABD yönetimi, Irak'a anlaşmava uymaması askeri müdahale halinde bu ülkeve karşı konusuhndaki rutumda "sert önlemler" ani değişikliğe gıderek. alınacağı şeklındeki Bağdat'ın BM ile karannın. Bağdat vardığı anlaşmayı ıhlalı yönetimine gönderilen halinde bu ülkeve karşı çok açık bir mesaj gırişılecek asken bir olduğunu söylemişti. harekatttan önce. BM Clinton. "Sert önlemler Güvenük Konseyf nin ifadesinin anlamı açık_ diğer üyeleri ile Irak'ın anlaşmanın danışmalarda bulunmav ı vükümlülüklerini yerine kabul ettiğini açıkladı. getirmemesi halinde, bu Beyaz Saray Sözcüsü ülkeve karşı müdahaleye Michael McCurrj yetki Uuuyor" demişti.