Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
26 ŞUBAT 1998 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
KILIK KIYAFET YÖNETMELİĞİNE UYMAYAN 8 ÖGRETMEN GÖREVDENALINDI
Türban sonıştıımmsı lıızlaııdı
Cenelgeye karşı eylem
Bayan
derslere
girmiyor
TEVFİKAKBAŞ
AYDIN - Milli Eğitim Bakanlığı'nın
kılık-kıyafet genelgesiyle ilgili "kriz"
büyûyor. Aydın Imam-Hatip Lisesi'nde
yönetmeliği protesto amacıyla 14 günlük
rapor alarak okuldan aynlan 13 bayan
ögretmen hakkında soruştunna açıldı.
Aydın'da, ÎHL kız öğrencilerinin uyanlara
karşın derslere "türbanla" girdikleri
dikkat çekiyor. Aydın Valisi Muharrem
Göktayoğhı ise, "Ortada bir kıük krjafet
yönetmeliği vardır. Herkes buna uymak
zorundadır. Bu genelge yeni değüdir. Buna
rağmen bir u>an daha yapılmıştır" dedi.
Milli Eğitim Bakanlığı'nın son olarak
yanyıl tatili öncesinde yayımladığı ve
imam-hatip liselerinde KJtıran dersleri
dışmda kız öğrencilerin tüıban takmasını
yasaklayan genelgeye Aydm'da da
uyulmuyor. Bu konuda kendilerine bir
bilgi verilmedigini öne süren öğrenciler,
"İdare bize bilgi vermedi. Başörtüsûnfi
çıkartmadığınuz için okula alınmazsak
başka yöntemler buluruz. Gerekirse
okulumuzu degiştiririz" diye konuştular.
Genelgeye. öğrencilerin yaru sıra
öğretmenlerin de uymamalan dikkat
çekiyor. Aydın ÎHL'de 13 bayan
öğretmenin müfettiş soruşturması
sırasmda 14 gün rapor alarak okuldan
aynldıklan belirlendi. MEB müfettişleri
öğretmenler hakkında soruşturma başlattı.
ÎHL yöneticileri ise bu konudaki sorulan
yanıtsız bıraktılar.
Aydın Valisi Muharrem Göktayoğlu, il
koordinasyon kurulu toplantısmda da . o
kıyafet yönetmeliğine uyulması '> »*••
konusunda uyanlarda bulundu. Vali ""
Göktayoğlu, iki yıl içinde Aydrn'da
toplam 25 ögretmen hakkında
yönetmeliğe aykın hareketten soruşturma
açıldığmı anımsatarak, "Bunlardan
12'sine kınama cezası verildi. Halen imam-
hatip lisesinde bulunan 13 bayan öğretraen
hakkında da soruşturma devam
etmektedir. Tüm ilçe okullan ve resmi
dairelere bakanlığın genelgesi tebiiğ edildi.
Buna uymayan idareci ve personel
hakkında da gerekli soruşturma
yapdacakbr" diye konuştu.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Milli Eğitim Bakanhğı, kıhk kıyafet
yönetmeliği ve genelgeler doğrultu-
sundatürbanlı öğretmenlerle ilgili so-
ruşturmalan hızlandırdı. Kıhk kıya-
fet yönetmeliğine uymayan öğret-
menler hakkında açılan soruşturma-
lar 1000'e ulaşırken şimdiye kadar 8
ögretmen görevden alındı. Türban so-
rununun en fazla yaşandığı iller An-
kara. Konya. Kocaeli ve tçel oldu.
Tüm uyanlara karşm kıhk kıvafetmi
düzeltmeyen Ankara'dan 2, Içel'den
6 türbanlı öSretmenin eörevine son v e-
rildı.
Milli Eğitim Bakanf nın kıhk kıya-
fet yönetmeliğine dayanarak tüm ıl
milîı eğitim müdürlüklerine gönder-
dığı genelgeden sonra Anayasa Mah-
kemesı'nin gerekçelı karannda da ka-
mu kuruluşlan ve öğretim kurumla-
nnda türban takılmasmın Atatürk il-
ke ve devrimlerine aykın olduğu ye-
niden vurgulanmıştı.
tl milli eğitim müdürlükleri, baka-
nın "yönetmeljklere uymayanlarhak-
kında yasal işlem başlatm" emrine
bağlı olarak Türkiye çapında yakla-
şık 1000 türbanlı ögretmen hakkında
soruştunna başlattı. Ankara İl Milli
Eğitim Müdürlüğü'nde soruşturma
açılan türbanlı ögretmen sayısı 300'e
ulaşırken 30 öğretmenin de görevden
ahnması içinbakanlığa öneri verildi.
Ankara Milli Eğitim Müdürü Beh-
çet Yavuz ise şeriatçı gazeteler tara-
findan hedefgösterilmeye devam edi-
hyor. 18 Şubat'ta Milli Eğitim Şûra
Salonu'nda okul müdürlerinden ge-
nelgeye göre hareket etmesini iste-
yen Yavuz'un konuşmalan, Yeni Şa-
fak gazetesince saptınldı. "Genelge-
nin uygulanması için şehit bile >eriri-
riz" dediği yönünde yalan haber ya-
zılarak Yavuz hedef gösterildi. Şeri-
atçı gazetenin, köktendinci eylemci-
leri kışkırtıcı bir içerikle yayın yap-
ması dikkat çekti.
Trabzon 11 Milli Eğitim Müdürlü-
ğü ise bölgesindeki üniversitelerde
türban yasağının bulunmaması nede-
niyle okullarda görevlendirilen aday
öğretmenlerin "öğrenci ohnalannT
öne sürerek yönetmeliğe uymadığmı
bildirdi. Müdürlük, bukonuda üniver-
sitelerde de bir düzenleme yapılma-
sını ıstedi.lstanbul tl Milli Eğitim Mü-
dürlüğü ise 6 özel okul hakkında ög-
retmen, personel ve öğrencilerin kı-
hk kıyafet yönetmeliğine uyulmadı-
ğı gerekçesiyle soruştunna başlattı.
Müdürlük, 40 türbanlı ögretmen hak-
kındaki soruşturmasını da sürdürü-
yor. Manisa îl Milli Eğitim Müdür-
lüp, görev yapan öğretmenlerden
yüzde 10'unun türbanlı olduğunu be-
lirlerken bunlar hakkında yasal işlem
yapmaya başlayacagını bildirdi, tçel
Milli Eğitim Müdürlüğü'nde 50'nin
üstündekı türbanlı ögretmen hakkm-
da soruşturma açıldığı, 6 öğretmenin
de görevine son verildiği öğrenildi.
Bartın tl Milli Eğitim Müdürlü-
ğü'nde 8 öğretmene uyan cezası ve-
rilirken 12 tanesi hakkında soruştur-
ma açıldı. Edirne'de 16, Erzincan'da
23 türbanlı öğretmenin uyanlardan
sonrabaşlannı açtığıöğrenilirken Ko-
caeli'nde 90, Tokat'ta 1 ögretmen
hakkında soruşturma açıldığı, 2'si
hakkında da maaş kesme cezası ve-
rildiği belirlendi. Yönetmelik ve ge-
nelgelere uymadıklan için Erzurum'da
120,Kars'ta70, Aydın'da 13,Kayse-
ri'de 9, Tekirdağ'da 11, Gaziantep'te
5, Giresun'da 5, Bursa'da 34 ögretmen
hakkındaaçılansoruşturmalar ise sü-
rüyor.
tf) Rektöriüğü'nün küık kıyafetfc iJgüi akhğı karara tepki gösteren şeriatçı gruplar dün de protesto gösterilerinde bulundu. (HATİCE TUNCER)
Solaıkınhuışeriatçdaradestekyokİstanbul Haber Servisi - tstanbul Üniversite-
si (1Ü) Rektörlüğü'nün başörtülü, sakallı ve
kımliksiz öğrencilerin üniversıteye girişini ya-
saklamasını gerekçe gösteren Islamcı. ülkücü ve
Nizam-ı Âlemci gruplar, dün de protesto gös-
terisi yaptılar. Sol görüşlü öğrenciler de İÜ Sı-
yasal Bılgiler Fakültesi'nin önünde forum yap-
tılar; Sıvas katliamına alkış tutan anlayışla bir
arada bulunamayacaklannı belirterek şeriat yan-
lısı eyleme destek vermediler.
RektÖrlük, üniversitenin Beyazıt Kampu-
su'ndaki fakültelere başörtülü. sakallı ve kım-
liksiz öğrencilerin girişine dün sabah da ızın
vermedi. Bunun üzenne üniversitenin ana giriş
kapısının önünde toplanan bir grup öğrenci.
okullanna alınmamalannı protesto etmek ama-
cıyla sloganlar atıp tekbirgetirdı. Üniversitenin
ana giriş kapısına gelerek öğrencilere açıklama
yapan rektör yardımcısı Prof. Dr. Özcan Ark, kim-
lik gösteren öğrencilerin istedikleri takdirde
okullara ve sınavlara girebileceğini belirtti. Öğ-
renci eylemi nedeniyle tÜ Hukuk Fakültesi ve
Siyasal Bilgıler Fakültesi dekanlıklannın vize-
leri ertelediği öğrenildi.
İstanbul EmniyetMüdür Yardımcısı Hüseyin
Arpacı, megafonla öğrencilere eylemlennin ya-
sal olmadığını belırtmesine karşın öğrenciler. top-
lu halde Vezneciler'dekı tÜ Fen Fakültesi'neka-
dar yürüdüler. "Fermandevletinseüniversiteter
bizimdir", "Rektör çakah, kestiremez sakalT,
"MGKcunta. rektör kukla" ve'Başörtûyekıt-
kan eller kırüsuT sloganlannı atan öğrenciler,
rektörlüğün aldığı karar geri alınmcaya dek ey-
lemlerine devam edeceklerini ifade ettiler.
Sabah saatlerinde amfilere girerek sınavdaki
ögrencilen dışan çıkaran şeriatçılar daha son-
ra, rektörlük binasmın önünde oturma eylemi ya-
parken Edebiyat Fakültesi'nin önünde de pro-
testo gösterisi düzenlendi.
Önceki günkü eyleme destek veren bazı sol
görüşlü öğrenciler, dün SBF'nin önünde forum
yaparak şeriatçılara destek vermeyeceklerini
açıkladılar. Öğrenciler tarafindan yapılan açık-
lamada, Sıvaskatliamına alkıştutan anlayışla ay-
nı platformda buluşulamayacağı vurgulandı.
KILIK KIYAFET YÖNETMELİĞt
IU Rektörlüğü'nün aldığı
karann hukuki gerekçeleri
tstanbul Haber Servisi - tstanbul Üni-
versıtesı Rektörlüğü'nün hafta başından iti-
baren yürürlüğe koyduğu Kıhk Kıyafet
Yönetmeliği'nin hukuki gerekçeleri özet-
le şöyle:
1 - YÖK'ün 20.12.1982 tarihli genelge-
siylederslere başörtüsüyle girilnıesi yasak-
lanmıştı. Danıştay 8. Dairesi konuya ilişkin
verdiği 13.12.1984 tarihli karannda, Ba-
şörtüsü masum bir alışkanhk olmaktan çı-
karak kadın özgürlüğüne \ e cumhuriye-
timizin temel ilkelenne karşı bir dünya
görüşünün simgesı halıne gelmektedir'
gerekçesi Qe davayı reddetmışrj.
2 - Yükseköğretim Kurumlan Öğrenci
Disiplin Yönetmeliği "ne eklenen hüküm-
le, 1987 yılında, bu kez türban yasağı mev-
zuata alınarak türbanla kapalı mekânlara
Cenelgeye kutlama
Kadmlardan Bakan
Uluğbay'a destek
İstanbul Haber Servisi - Kadın Araştırmalan Der-
neği, Milli Eğitim Bakanı HikmetUhığbay'ı yayım-
ladığı kılıkkıyafet genelgesi nedeniyle kutladı ve yü-
rekli çalışmalanna destek vereceğini bildirdi. Bakan
Uluğbay ımzasıyla yayımlanan genelgede, imam-
hatip liselerindeki kız öğrencilerin yalnızca Kuran
derslerinde başörtüsü takabileceği belirtilmişti.
Kadın Araştırmalan Derneği adına Gülsevi Er-
dem, Prof. Dr. Necla Arat ve avukat Nazan Moroğ-
hı ortak imzasıyla Hikmet Uluğbay'a gönderilen kut-
lama mektubunda şöyle denildi:
"\a>ımladığınız genelge ile laik cumhumetin U-
kelerine ödünsüz bağlıhğuuzı \e bu ilkeleri sa\Tinma
konusundaki rutarlılığınızı görmekten büyük bir
memnunhet du> duk. Hukuk de\ letinin kurallanna
uymaktave bu kurallan uygulatmakta verilecek her
ödünün laik cumhuhŞete yeni yaralar açacagını dü-
şünüyor; sizi destektiyor, başanlı ve \~firekli çalışma-
lannızut devanunı dile>erek sa>gılar sunuyoruz."
girilmesi yasaklanmıştı. Bu hükmün ipta-
li için açılan dava da. Danıştay 8. Dairesi
tarafindan reddedilmişti.
3 - 2547 sayıh Yüksek Öğretim Kanu-
nu'na 3511 sayüı yasa ile getirilen hüküm-
de. türbanın serbest olduğu beKrtilmişti. Bu
\asa hükmü de iptal davası \oluyla Ana-
vasa Mahkemesi önüne gelmiş ve mahke-
me 73.1989 tarihli karannda. 'Laik dev-
lette hukuk düzeninin dmsel esaslara da-
yandınlmak suretiyle laiklık ilkesine ay-
kınlık oluşturulmuştur' denilerekyasayla
getirilen başörtüsü serbestUği anayasaya ay-
kın bulunarak iptal edilmişti.
4 - Anayasa Mahkemesi'nin iptal kara-
nnın ardından 1990 yılında 2547 sayıh
kanuna getirilen ek maddeyle türban tek-
rar serbest bırakılrruş. ancak Anayasa Mah-
kemesi bu kez iptal kara-
n vermemiş, daha önce-
ki içtihadını tekrarlaya-
rak anayasaya uygun yo-
rum yöntemıyle sonuç-
landırmıştı.
5 - Aynca, Anayasa
Mahkemesi'negöre,3670
sayüı kanunun yürürlük-
teki diğer hukuk kuralla-
n ile birlikte yorumlana-
rak değerlendirilmesi ge-
rekiyor. Yürürlükteki di-
ğer hukuk kurallan kap-
sanuna konuylailgili tüzük
\«>öneonelikkrde giriyor.
6 - tstanbul 3. tdare
Mahkemesi, 30.9.1993
tarihli karannda, Floren-
ce Nightıngale Hemşire-
lik Yüksekokulu'nda uy-
gulamalı derslere başör-
tülü sokulmayan öğrenci-
nin. karara iptal davasını
Anayasa Mahkemesi ve
Danıştay içtihadıyla ilgi-
li olarak, önceki yargı ka-
rarlanna dayanarak red-
detmişti.
ANAP, DYP ve Fazilet Partisi'nden destek arıyor
Kuran kursu için ittifak
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
ANAP, ilköğretim çağındaki çocukla-
nn 5. sınıftan sonra yaz aylannda Ku-
ran kurslanna gidebilmelerine olanak
tanıyan yasa önerisini TBMM Başkan-
lığı'na sundu. DSP'nin onayını alama-
dığı için konuyu hükümet tasansı ola-
rak gündeme getiremeyen ANAP.
TBMM'de özellikle DYP ve Fazilet
Partisi'nden destek arayacak. Başba-
kan Mesut Yılmaz. okullarda Kılık
Kıyafet Yönetmeliği'ni ödünsüz uy-
gulayan DSP'li Milli Eğitim Bakanı
Hikmet Uluğbay"ı "esnekobnas" için
uyardığını açıkladı.
ANAP, temel eğitimi dinsel öğretim-
le kesintiye uğratan Kuran Kurslan
Yönetmeliği hakkında yürütmeyi dur-
durma karan veren Danıştay'ı devre
dışı bırakmak için harekete geçti. Yıl-
maz'ın talimatıyla eski Milli Eğitim
bakanlanndan AvniAkyol başkanlığın-
da oluşturulan komisyon yasa öneri-
si hazırladı. Yılmaz, hükümet ortağı
AİHK, \APDLAN ŞİKÂYETLERt HAKSIZ BUIMUŞTU
TürbanıAmıpa da omıylamtyor
ANKARA (CumhuriyetBürosu)- Res-
mi dairelerve üniversitelerde türban takıl-
masına ilişkin istemlere. Avrupa tnsan
Haklan Komisyonu da kapalı görünüyor.
1993 yılında üniversitelerdeki türban
yasağının, insan haklanna ve din özgürlü-
ğüne aykın olduğu gerekçesiyle Avrupa
ınsan Haklan Komısyonu'na yapılan şikâ-
yette "laik ünh'ersite sisteminde öğrenci-
lerin kıyafetierinin düzenlennıesinin. din
ve \icdan hürriyetine müdahale oluştur-
madığı"' karanna vanlmıştı. Şenay Kara-
duman tarafindan Türkiye aleyhıne ya-
pılan şikâyeti "kabul edümez" bulan ko-
misyon; davacmm Ankara Oniversitesi Ec-
zacılık Fakültesi'ni bitirdikten sonra, tür-
banlı resimle diploma almak istemesi ne-
deniyle belgelerin verilmemesinde "idare-
nin hakh" olduğu sonucuna varmıştı.
Başı örtülü fotoğrafi nedeniyle diplo-
masmı alamayan da\ acınm "din vevicdan
hürriyetinintehditediküği" yönundeki ıd-
dialannın geçersiz olduğunukararlaştıran
komisyon, davanın reddinde şu göruşlere
yer vermişti:
"Diptonıarun verilmesi davacuunyönet-
meliğe uygun fotoğraf vermesine bağbdır.
Üstelik komisyon, davacuun üniversitede-
ld eğitimi sırasında, isteğinin tersine kıya-
fet yönetmeliğine uymak zorunda kakhğı-
nı gözönüne hiç almamasınadikkatçeker.
Bu şarüar altında komisyon, laik üniversi-
te sisteminin gereklerini de dikkate alarak,
öğrencilerin kıyafetierinin duzenlenmcsinin
ve diploma verümesinin yönetmeliğe uy-
gun olmadıkça. bürolarca reddediîmesi-
nin, bu haiiyk din ve \icdan özgürlüğüne
bir müdahaleohışturmayacağıkanaatinde-
dir. Bu gerekçelerfc komisyon, çoğunlukla
davayı kabul edilmez bulmuşrur."
Anayasa Mahkemesi de, RP'nin kapa-
tılmasma ilişkin gerekçeli karannda, laik
eğitimdedinsel inançlaragörebiraynm gö-
zetilemeyeceğini hükme bağlarken, bilim-
sel yöntemlerle eğitim yapılan üniversite-
lerde takılacak başörtüsü ve türbanın, ki-
min hangi inançtan olacagını göstererek,
çatışma ortammın yaratılmasınanedersola-
cağını vurguladı.
Kamu kuruluşlannda ve öğretim ku-
rumlannda takılacak türbanın bir aynm
aracı niteliğinde olduğu kaydedilenkarar-
da, "Anaj-asa Mahkemesi ve Danıştay, to-
nuyla ügİH kararlaruıda başörtüsü ve tür-
ban takan öğrendterin, Atatûrk ilkeleri ve
laik cumhuriyete aykın davranâridanw<&-
ne dayalı devlet düzenini benimsedikleri
kabul edilmiştir" denildi.
DSP'nin onayını alamayınca taslağı
ANAP'ın önerisi olarak TBMM'ye
sunmaya karar verdi. Bunun üzerine
yasa önerisi dün ANAP milletvekil-
lerinin hemen tamamının imzasıyla
TBMM Başkanlığı'na sunuldu.
Çocuk Haklan Sözleşmesi'nin ge-
rekçe olarak sunulduğu yasa öneri-
sinde, Diyanet tşleri Başkanlığı'nca
açılan Kuran kurslanna katılmak is-
teyenlerin ilköğretimlerini tamamla-
mış ya da ilköğretim çağını geçirmiş
bulunmalannın zorunlu ol-
duğu belirtildi.
Oneride, "Ancak, adı ge-
çen başkanhkça münhası-
ran okuDann ratfl olduğu yaz
dönemi için açılan kurslara
katılmak için ilköğretimln 5.
sınınnı geçirmiş olmak ye-
terbdir" denildi.
Yılmaz, öneri ile ilgili ola-
rak "Biz, 8 Yıllık Zorunlu
Temel Eğitim Yasası'nı çıka-
nrken milletimize 'Çocuk-
lann din eğitimi kesintiye
uğramayacak' dedik.Sözü-
nün eri, dininesaygüıbtr par-
ti olarak bize düşen görev
Danıştay 'uı yürütmeyi dur-
durma karan üe ortayaçıkan
boşluğu yasa çıkararak dol-
durmakiır
n
dedi.
Başbakan Yılmaz, türban
konusunda Kılık Kıyafet Yö-
netmeliği'ni uygulayan Mil-
li Eğitim Bakanı'na baskı
yaptığını da itiraf etti. Baş-
bakan, "Milli Eğitim Baka-
nı da il milli eğitim müdür-
kriyte toplantıyapnuşör.Ba-
kana, ANAP olarak mesete-
ye nasıl bakrjğunm ve hükü-
met olarak nasıl bakmamtz
gerektiğini anlattım. Ümit
ediyorum,gereksizbirtaknn
küskünlüklere yer bırakma-
dan sorun esnek bir uygula-
ma ile çözülür" dedi.
ARAYIŞ
TOKTAMIŞ ATEŞ
Yaşar Kemal ve Medya
Artı Haber dergisinin son sayısında, öğrencim
Yüce Yöney'in hazırtadığı ilginç bir haber-yorum
vardı. Büyük usta Yaşar Kemal'in son yayımla-
nan romanı, "FıratSuyuKan AkıyorBaksana"n\n,
basın ve edebiyat çevrelerinde pek yankılanma-
dığını vurguluyor ve bunun nedenlehni irdeliyor-
du.
Basın ve edebiyat çevrelerinden değişik isim-
lerin bu konuda verdikleri yahıtlar, herhangi bir
yorum eklenmeksizin yayımlanmış. Yorum eklen-
memiş, ama yanıtlar önemli ölçüde "tırpanlan-
mış". Bunu kendi verdiğim yanıttan biliyorum. Der-
gideki sütun genişliğine bakılırsa, en az 40 satır
konuştum, sadece 7 satın konmuş. Galiba bu tür
soruşturmatara yanrt vermemek en iyisi olacak.
Derginin asıl üzerinde durmak istediği konu, an-
layabildiğim kadanyla, bu "sessizliğin" nedeninin
siyasal olup olmadıgının irdelenmesiydi. Farklı gö-
rüşler var, ama bana kalırsa bu "göreceli sessiz-
liğin" nedeni siyasal falan değildi. Dergiye verdi-
ğim yanıtın yayımlanmayan bölümünde vurgula-
mış olduğum gibi, bunun nedeni "basın grupla-
n" arasındaki rekabetti.
Kartel vb. gibi sıfatlar kullanmak istemiyorum,
fakat bugün Türk basını, daha doğrusu İstanbul
kökenli ulusal basın, birkaç grubun elınde toplan-
mış bulunmaktadır. Bunlardan biri Dinç Bilgin'in
sahibi olduğu ve "Sabah Grubu" olarak isimlen-
dirilen gruptur. Bir diğeri Doğan Grubu'dur ki bu
grup içinde iki düşman kardeş vardır. Milliyet ga-
zetesi ve buna bağlı kitle iletişim araçlan, yani
dergi, televizyon ve radyotarla Hürriyet gazetesi
ve buna bağlı kitle iletişim araçları.
Bu iki dev grubun dışında; Ihlas Grubu'na bağ-
lı kitle iletişim araçları bir başka önemli grubu oluş-
tururken Fethullah Gülen cemaati tarafindan yön-
lendirilen bir başka grup daha vardır.
Ve tüm bunların dışında, tutucu ağırlıklı bazı ba-
sın organları ve (bence) Türk basın yaşamındakı
tek bağımsız "özgürlük adası" Cumhuriyet gaze-
tesi vardır.
Hürriyet ve Milliyet hem ülke düzeyinde Sabah
grubuyla rekabet halindedir, hem de aynı "grup"
içinde birbirleriyle rekabet ıçindedirler. Örnegin
Hürriyet grubu, Doğan Hızlan ve Hami Çağ-
daş'ın yönetiminde "Gösteri" adında çok başa-
nlı aylık bir edebiyat dergisi yayımlarken; Milliyet
gazetesine bağlı kadrolar, "Yaşasın Edebiyat"
başlıklı aylık bir dergi çıkarma gereğini duymuş-
lardır. (Çok yaşasın...)
Aynı biçimde Hürriyet'e bağlı "Tempo" başlıklı
haftalık bir haber dergisi yayımlanır ve oldukça tu-
tulurken, Milliyet'çiler "Artı Haber" başlıklı bir haf-
talık haber dergisi çıkarmanın "yarahı" olacagını
düşünmüşlerdir.
Yaşar Kemal'in bu güzel romanı (zaten başka
türiü olması mümkün değil) Milliyet'te tefrika edil-
di. Yani bu durumda Yaşar Kemal, "Milliyet aile-
sine" katılmış sayıldı. Ve gerek Hürriyet Grubu ve
gerekse Sabah Grubu içindeki yayın organlannın
kara listesine alınmasa bile ilgi alanlarının olduk-
ça dışına çıktı. (Bu konuya eğilen Artı Haber'in de
Milliyet ailesinden olduğunu unutmamak gerek.)
Herhangi bir gruba "angaje olmayan" birkaç
değerii yazanmızın ürünlerinin, çok zor da olsa, yu-
kandaki gruplara bağlı yayın organlannda ilgiyle
karşılanması mümkün. Ama gruplardan birine
"angaje" izlenimini verirseniz, diğer gruplara bağ-
lı yayın organları sizi yok sayar. Bunun ne siyaset-
le ilgisi vardır, ne de ideolojiyle.
Daha önceleri bazı vesilelerle dile getirdim. Ya-
şar Kemal'i 1962'den beri tanırım ve "dostumdur"
demekten müthiş övünürüm. Yaşar Kemal hep ay-
nı Yaşar Kemal'dir. Kürt kökenini "kocaman se-
siyle" heryerdeaçıklamaktan keyif alır, ama "Tür-
kiye mozaiğinin" bir büyük yazandır. Şimdiye dek
Türkiye'nin bütünlüğüne yönelik bir tek cümlesı-
ni de görmedim, bir tek sözünü de duymadım.
Yaşar Kemal'in yazdıklanndan; ondakı "ülke
sevgisini" ve "Türkiye tutkusunu" göremeyenler,
kusuru biraz da kendilerinde aramalı, bıraz da
kendilerini sorgulamalıdır. Her satın burcu burcu
Türkiye'dir. Sevgiyle ve tutkuyla...
Bu konuda verilen yanıtlar arasında, Murathan
Mungan'ın yanıtı beni çok etkiledı."... birçokis-
mini bile duymadığım yazar kapak oluyor da be-
nim hakkımda doğnı dürüst bir şey çıkarmıyor-
lar" diyor.
Doğrusu "edebiyatçı" değilim, ama bu sütun-
da zaman zaman bu tür şeyler de yazıyorum. Ve
Mungan'ın bu söylediklerini okuduktan sonra bir
düşündüm ve yıllardan beri müthiş bir hazla oku-
duğum kitaplarından hiç söz etmediğımin farkına
vardım.
Hele birkaç gün önce "devirdiğim", "Paranın Cin-
leri" kitabını okurken duyduğum hazzı, siz değer-
ii okurtanmla paylaşmamış olmayı hem Murathan
Mungan'a ve hem de sizlere karşı yapmış oldu-
ğum bir haksızlık olarak değerlendiriyorum. Ba-
ğışlayın.
Edebiyatçılanmız Türkiye'nin yüzünüağartıyor...
Organ bağışı kampanyası
Beşiktaş Belediyesi
çalışanlanyla Tophane
ve Akatlar Lions
Kulübü üyeleri organ
bağışı kampanyası
başlatt. istanbul Tabip
Odası Başkam Prof.
Dr. Orhan Anoğul,
organ bağışını
toplumsal değerierimiz
arasma eklemek
zorunda olduğumuzu
söyledi. 1500'ün
üzerinde katıhmuı
beklendiği
kampanyanın ilk
gününde, aralannda
Beşiktaş Belediye
Başkam Ayfer Atay "ın
da bulunduğu bir
grup, belediye
binasında organlannı
bağışladı. (Fotoğraf:
SAADET USLU)