Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
i K/*SIM 1998 CUMA CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
(osova köyleri
ıteşaltmda
• PR1ŞTÎNE(A\)-
Coscrva'nın başkenti
'riştiaıe'den 50 km kadar
ızakl ıktaki Stimle
casabasının çevre
cöylennın. Sırp güçleri
arafindan top ateşine
utulduğu bıldınldı.
\maviit kaynaklann
/erdiğibıJgıyegöre,
saldınya uğrayan köylerde
/aşayan ınsanlar hayati
ehlike içınde.
racikistan'da
isyan sürüyor
• DLŞANBE(AA-
Tacikistan'da öncekı gün
askerlerie isyancılar
arasında başlayan çatışma
iiçüncii gününe girerken
hükümet birliklennin
Hucent kentinin konrolünü
tekrar ele geçirmeye
başladıgı bildirildi. 16
isyancı ve yaklaşık 100
askerin de öldüğü
açıklandı. 700 ile 1000 kişi
olduğu sanılan ısyancılann
başında Devlet Başkanı
Imamali Rahmanov'a
muhalefet eden eski asker
Mahmut
Haydarberdiyev'in
bulunduğunu belirtiyor.
Tayland'da
salgın: 22 öNi
• BANGKOK(AA)-
Tayland'da. sıçan
idranndan bulaşan bır
mıkrobun ülkenın kırsal
kesimlerinde 22 can aldığı,
211 kişinın de hastalandığı
bildirildi. Taylandlı
yetkililer, enfekte sıçan
ıdrannın bulaştığı su ve
gıda maddeleriyle insana
geçen ve Weil olarak
bilinen hastalığm ülkenin
kuzeyındeki Prae ve
kuzeydoğusundaki Surin
bölgesinde ölümlere neden
olduğunu söylediler. Weil
hastalığı geçen yıl Surin
bölgesinde 20 kişınin
ölümüne, 349 kişınin
hastalanmasına yol
açmıştı.
'Kongo savaşı
yayılabilir'
• CAPETOWN(AA>-
Güney Afrika Dışişleri
Bakan Yardımcısı Aziz
Pahad, Kongo Demokratik
Cumhuriyeti'nde sürmekte
olan savaşın yakm bir
dönemde sona ermemesi
halinde tüm Afrika
kıtasına yayılabileceği
uyansında bulundu. Pahad
gazetecilere yaptığı
açıklamada. Kongo'da
yaşanan knzı sömürgecilik
dönemınden bu yana en
büyük tehlike olarak
yorumladıklannı belirterek
"Eğerbu çatışma
durdurulmazsa, topyekün
Afnka savaşı tehlıkesi bir
gerçektir" diye konuştu.
'Uygarlıklar
arası diyalog'
• NEVVYORK(AA)-BM
Genel Kurulu, 2001 yılını
"Uygarhklar Arası Diyalog
Yıh' olarak ilan etti.
Iran'ın önerisıyle önceki
gün kabul edilen karar
tasansı. aralannda Avrupa
Bırlıği üyesi ülkelerin de
bulunduğu 40 kadar ülke
tarafindan desteklendi.
Hollanda'da
sel tehlikesi
• AMSTERDAıM(AA)-
Hollanda"da devam eden
aralıksız yağışlar sonucu
yükselen su seviyesinin
bazı yerleşım birimlerde
sele dönüşme tehlikesinin
halen devam ettiğı
belirtiliyor, Son bırkaç
günden bu yana geniş
çaplı bır sel olasılığının
azalmasına karşılık
Overljsel bölgesinde Ijssel
nehrinın bazı kollannın
yakınında bulunan
kasabalarda durumun
kritik olduğu belirtiliyor.
Sel tehlikesine önlem
olarak. Vecht Irmağı
boyunca. 24 saat süreyle
setler kontrol ediliyor ve
zayıf noktalar sürekli
taloiye ediliyor.
Ingiltere'de
kadın hakları
• LONDRA(AA)-
lngıltere'de hükümet iş
hayatında kadınla erkeğin
haİlannın eşitlenmesini
öngören bir yasa tasansı
haarladı.
Buıüne kadar
uypılanan yasalan
giâıdemden kaldıracak
tasın. kadının işyerinde
ugadığı cinsel tacizin
önenmesi. kadınla
erlcğin maaşlan
araındakı yüzde 20'lik
fajun kapatılması ve
kaunlann da erkekler gibi
iş^yri hiyerarşisi içinde
yû:selmesine olanak
tajınmasını öngörüyor.
Komisyonun Türkiye raporunda Güneydoğu ve Kıbns'la ilgili ağır ifadeler yer aldı
AB 'den sert elestiriANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) -Avrupa Birlıği (AB) Komıs-
vonu, genişlemeye ilışkın yayımla-
dığı Türkiye raporunda. ordunun
sivi! kontroîden yoksun olmasını
eleştırdi ve KürtleT'in azınlık sa-
yılmasına destek verici ifadeler
kullandı. AB Komisyonu'nun ra-
porunun açıklanmasının ardından
dün basın toplantısı düzenleyen
AB Türkiye Temsilcisi Karen
Fogg, Türkiye'nin 12. aday ülke ol-
duğunu belirterek. AB ölçütlerinin
bazılannı yerine getırmekte gecik-
tiğinı söyledı.
AB Komisyonu'nun Ankara'yı
birliğe tam üye olacak ülkeler ara-
sına henüz resmen almadığı geliş-
me raporunda Türkiye'yle ilgili
bellı başlı noktalar şöyle:
• AvTupa Konseyi, Ankara'nın
taahhütlerini yerine getirmesi ha-
linde taraflann Türkiye'nin. toplu-
luğa üyeliği olasılıgını ınceleye-
ceklerinı not eder.
• Türk Silahh Kuvvetleri, Tür-
kiye'dekı politik ve sıvil yaşamda
önemli rol oynamaktadır.
• Türkiye'de Mıllı Güvenlik
Kurulu'nun varlığı, ordunun sivil
bir rol oynaması ve siyası yaşamın
A n k a r a : T e m e l s i z s u c l a m a l a r v a r
ANK\RA(CırnıhuriyetBürosu)-Türkiye. AB
komisyonu raporunun siyasal değerlendirmelere
ilişkin bölümünde yeralan ifadelere tepki göster-
di. Dışişleri Bakanı İsmail Cem. AB'nın haksız
aynmcılıktan biraz daha uzaklaşmasını memnu-
niyet verici olarak değerlendınrken bazı bölüm-
lerde "mesnetsiz iddialar ve ifadelerin yer alması-
oı raporun yanlış bir özelBği" olarak yorumladı.
Cumhurbaşkanı Demırel, gazetecilenn konuy-
la ilgili sorulannı yanıtlarken. AB'yle ilişkilenn
Türkiye gündemindekı en önemli sorunlar ara-
sında yer aldığını belirtti. Demirel. "Şimdi Avus-
turya'ya gjdeceğiz, bu ayın 18,19'unda.Çok önem-
li bir gezi. Bizim aradığımız şey, Lüksemburg'da
alınan 11 artı 1 \erine, 'AB 12 ülkeyle müzakere
yapacaktır' cünilesidir. Bu tabii o yanlışı düzelte-
cektir" dedi. Cem, AB komisyonu karanyla ilgi-
li olarak yaptığı açıklamada. bakanlığın 16 aydan
bu yana uygutadığı kararlı vedoğru polıtikalarile
çahşmalann sonuç vermeye başladığıru söyledi.
Komisyonun bazı yanlış degerlendirmelerinin
sürmesine karşın Türkiye'yi tam üyeliğin 12 ada-
>ından bin olarak tanımlamasıyla Türkiye-AB
ilişkılerindegelışmeninönününaçıldığınıkayde-
den Cem şunlan söyledi:
"AB komisyonu, haksız aynmcılıktan biraz da-
ha uzaklaşmıştır. Bu memnuniyet \ericidir. Tür-
kiye. tam üyeliğin fiili adavı olarak değerlendirroe-
ye girmiştir. 16 a> önce AB tarafindan genjşleme
sürecine dahi alınmanuş bir Türkiye'nin bugfin
vardığı nokta, ciddi bir dış politikayla neterin ya-
pılabileceğine açık bir örnektir."
tüm alanlanna müdahale etmelen-
ne olanak taruyor.
• Türkiye'de ordu. sivil kontro-
le tabi değil ve bazen büyük çaplı
baskıcı askeri operasyonlara (Ku-
zey Irak) giriştiklennde hükümetin
bilgisi dışında hareket etrikleri gö-
rülmektedir.
• Türk yasal sisteminde yolsuz-
lukla mücadeleye karşı genel bir
yasa bulunmamaktadır. Türk yetki-
İileri arasında yolsuzluk yapılma-
sımnnedenlen arasında kamusek-
törüne düşük ücret ödenmesi yatı-
yor.
• Susurluk skandalı raporu.
devletın belırlı mekanızmalan ile
örgütlü suç arasındakı bağı doğru-
luyor.
• Türk hukuk sistemi. işkencey-
le suçlanan memur ve kamu görev-
lilerine verilecek cezalann arttınl-
masını öngören yasanın
TBMM'den çıkması durumunda
Av-rupa standartlarına önemli ölçü-
de yaklaşacaktır.
• Hâkimlerin tarafsızlığı konu-
Cumhuriyetçiler, Clinton için azil soruşturması başlatmakta ısrarlı
Monica dosyası kapanmtyor• ABD'de, Clinton için
bir referanduma
dönüştürülen ara
seçimlerden Demokratlar
kazançlı çıktı. Bu da
halkın artık Monica
Le\\ insky skandalından
bıktığı yönünde
algılanıyor.
FUAT KOZLUKLU
W:\SHINGTON - ABD seçme-
nınin yalnızca yüzde 38'ının san-
dık başına gittiğı ara seçımler sürp-
riz bıçimde Demokratlar'ın zafe-
riyle sonuçlandı. Beyaz Saray. se-
çim sonuçlarını 'ABD halku Baş-
kan Clinton'ın, Monica Levvınsky
skandalı yüziinden görevden alın-
masını istemijwr
r
' şeklınde değer-
lendırdı.
Ancak. seçimleri Bill Clinton'a
karşı referanduma çev irme taktıgı
ters tepen Cumhuriyetçi Parti. Baş-
kan'm azli için hukukı süreci sürat-
!e başlatmakta ısrarlı.
Temsilciler Meclisı Adalet Ko-
misyonu Başkanı olan Cumhun-
yetçi Henry Hlyde önceki gün yap-
tığı yazılı açıklamada. seçim so-
nuçlannın Clinton hakkındakı azil
soruşturmasını etkilemeyeceğini
bildırdı. Açıklamasında, Adalet
Komisyonu'nun anayasanın ön-
gördüğü usul doğrultusunda, Clin-
ton hakkındaki görev den alınma ta-
lebini incelemevi sürdüreceğini
vurgulayan Hyde şunlan dedı:
"Azilsoruşttırmasuun adilvesü-
ratli bir şekilde tamamlanmasu
Adalet Komisvonu'nun anayasal
bir görevidir. Bu. seçimkrden önee
de böyle idi şimdi de. Biam görev i-
miz değişmedi. çünkü anayasa de-
ğişmedL"
H\de, dün, Temsilciler Meclisi
Adalet Komisyonu'nun soruştur-
macılan ile toplantı yaptı.
Komısyon. öncelikle. yalan be-
yanda bulunmak, tanıklan etkıle-
mek ve adaletin işleyişmı engelle-
mek gıbı suclamalar konusunda
bağımsız bir uzmanı dinleyecek.
Adalet Komisyonu'nun ilk ola-
rak, 19 Kasım'daBaşkan Bill Clin-
ton hakkında seks skandalı ile ilgı-
lı ıddıanameyi hazırlayan bağım-
sız savcı Kenneth Starr'ın ifadesı-
ne başvuracağı kaydedıldi.
Komisyonun seks skandalının
baş aktristi olan eski Beyaz Saray
stajyeri Monica Levvinsky'yi din-
lemeyı ıse düşünmediği bildirildi.
Be>az Saray'da önceki gün se-
çim sonuçlannı değerlendiren
Clinton. ABD hatkmın oylanyla
açık bır mesaj verdiğini ve tercüıi-
ni partıcilık değil ilerleme yolunda
kullandığını söyledi.
"Halkımız birlik istrvor. Bölün-
Bush hanedanı sürüyor
Clinton'ın zaferie çıktığı seçimlerin bir
başka ilginç noktası, eski Başkan George
Bush'un iki oğlunun birden evalet valiliğinc
seçilmesi oldu. George Wl Bush, Teksas
Eyaiet N'aliliği'ne 2. kez seçilirken. Jeb Bush
da Florida Evalet Valiliği'ne getirildi.
B i n L a d i n ' i n b a s ı n a r e k o r ö d ü l
sunda şüpheler bulunmaktadır.
Türkiye. sivillerin en azrndan kıs-
men askeri hâkimler tarafindan
yargılandığı Avrupa'daki tek ör-
nektir.
• Adalet Bakanfnın yargıçlar
ve başsavcılann işlerine siyasi mü-
dahalelerde bulunması; hâkimle-
rin, Hâkimler ve Savcılar Yüksek
Kurulu ve başsavcılara bagımlı
kalmalanna yol açıyor.
• Türkiye'de sıvil ve siyasi hak-
lann uygulanması sorundur.
• Türkiye'de işkence. ortadan
kaybolma ve yargısız infaz uygu-
lamalan düzenli olarak yaşanmak-
tadır.
• Türkiye'de basın kuruluşlan
da kimi sansürlere tabidir. Türk ba-
sınının Kürtler konusunda objektıf
ve bağımsız haber vermesi müm-
kün değildir.
• Türkiye'nin güneydoğusun-
da uygulanmakta olan olağanüstü
hal durumu yasalann güvence et-
tiği hakların normal bir şekilde uy-
gulanmasma kısıtlama getırmek-
tedir. Türkiye'de fikir özgürlüğüne
sınırlamalar ve işkence sürmekte-
dir.
• Türk Anayasası, Kürtleri bir
ulus. ırk ya da etnik azınlık
olarak tanımamaktadır.
Açıkça Kürt etnık kimliğini
ılan edenler baskı ya da tacı-
ze maruz kalmaktadır.
• Kürtlerin çoğunlukta
olduğu güneydoğuda Türk
ordusu 10 yılı aşkın bır süre-
dir amacı bağımsız bır Kürt
devleti kurmak olan ve bu
amaçla terörist metotlara
başvuran PKK ile silahlı mü-
cadele sürdürmektedir.
• Türkiye'de Lozan'a gö-
re resmen tanınan azınlıklar
ile bu tanımın dışma çıkan-
lara yönelik muamele konu-
sunda hukukı olarak ve fîılen
bır farklılık bulunmaktadır
Türkiye. Kürt azınlığın var-
lığmı kabul etmemektedir
• RefahPartısı'nin kapa-
tılması ve Istanbul Belediye
Başkanı Recep Tayyip Erdo-
ğan'ın hüküm giymesi, de-
mokratik çoğulculuk ve fikır
özgürlüğü ilkelerine olum-
suz etkileri açısından endişe
vericıdir.
• Türkiye 1974 yılından
bu yana Kıbns'ın kuzeyini
işgal altmda tutuyor ve bura-
da 35 bine yakın asker bu-
lunduruyor. Türkiye'nin
KKTC imzaladığı Ortaklık
Anlaşması, Birleşmiş Millet-
ler'in ilgili kararları ve
AB'nin uy duğu devletlerhu-
kukuna aykındır. Kıbns so-
rununun çözümü iki bölgelı
ve iki kesimli bir federasyon
modeline dayanmaktadır.
• Türkiye, gümriik bırlıği
çerçevesinde topluluk yasa-
lanna yaklaşma sürecine de-
vam etmelidir.
WASHL\GTON (Cumhurivet) -
ABD geçen agustos ayında
Kenya ve Tanzanya'daki
büyükelçiliklerine düzenlenen
saldınlann aıkasında olmakla
suçladığı milyarder Suudi
işadamı Lsame bin Ladin in
yakalanması için rekor ödül
vereceğini açıkladı.
Adalet Bakanlığı ile Federal
Soruşturma Bürosu (FBI) tarafindan
önceki gün yapılan açıklamada,
Bin Ladin'in bombah eylemleri
planlayıp uygulatan kişi olduğu
ve yakalanması için 5 milyon
dolar aynldığı bildirildi.
Yetkililer. Usame bin Ladin ve
5 ayn kişi hakkında dava
açıldığını da vurguladılar. Bin Ladin hakkındaki bu
suçlamayı, Nevv York Federal Savcısı Mary Jo
Whke yaptı. Usame bin Ladin ile birlikte Suudi
milyarderin yardımcılanndan Ebu Ahafc
adıyla tanınan Muhamroed Aüf
^ hakkında da suçlamada bulunuldu.
Bin Ladin ve Aüf, ABD dışında
yasayan Amerikan vatandaşiannın
öldürülmesine yönelik komplo
kurdukJan gerekçesiyle de suçlandılar.
ABD Dışişleri Bakanlığı da, Bin
Ladin ve Atıf'uı yakalanmasına
yardımcı olacak nitelikte bügi
vereceklerin 5 milyon dolar tutannda
parayla ödüllendirileceklerini
bildirdi. Kenya ve Tanzanya'daki
ABD büyükelçiliklerine 7 Ağustos'ta
düzenlenen saidınlardatoplam224
kişi ölmüş. binlerce kişi de
yaralanmıştj. ABD'ye karşı terör
eylemlerine mali destek verdiği bilinen
Usame bin Ladin'in Afganistan'da yaşadığı
bildiriliyor. ABD, Afiika'daki saldınlann ardından
Afganistan'a hava saldınsı düzenlemişti.
me ve kavga defU" diven Ameri-
kan lıderı. "Demokrat Parti'nin
sandıkta gösterdiği performanstan
gurur duv duğunu, ancak arnk se-
çirni geride bırakıp ülkenin yapıla-
cak işleri üzerinde yoğunlaşmalan
gerektişni" v urguladı.
Temsilciler Meclısi'ndeki De-
mokratlar'ın lıderı Richard Ge-
harth da seçmenin Kongre'ye,
Clinton hakkındaki soruşturmanın
hemen bitirilmesi ve halkın yaşa-
mına ilişkin sorunlarla ilgilenilme-
sı v önünde çok açık mesaj verdığı-
ni savıındu. Lewinsk> skandalını
kullanarak ABD Başkanı Bill Clin-
ton'ı koltuğundan etme planları
ters tepen Cumhuriyetçıler'ın cep-
hesinde ıse "sorumlu arama" tar-
tışmalan yapılıyor.
Salı günü yapılan ve beklenme-
dik şekilde Demokratlar'ın başarı-
sıyla sonuçlanan seçimler, Cum-
huriyetçi Parti'yi kanştırdı.
Seçimle ilgili değerlendirmeler.
sonuçların. Cumhuriyetçiler'in.
Beyaz Saray seks skandalını De-
mokratlar aleyhıne kullanma giri-
şimının ABD halkı tarafindan
onaylanmadığını ortaya koyduğu
yolunda. Öte yandan ara seçim so-
nuçlanyla ilgili tartışmalar da de-
vam edıyor. Seçimın genei hatla-
nyla Demokratlar'ın lehine sonuç
vermesındekı etkenlerin başında
yerel sorunlann ve adaylann kişı-
sel özelliklerinin geldiği. bunlann
seçmenin tercihinde önemli rol oy-
nadığı ileri sürülüyor.
Dıs basın
'Ankara
gereksiz
yere iyimser'
BRÜKSEL (AFP)- Avru-
pa Birliği (AB)-Türkıye iliş-
kilerindeki son gelişme. dış
başında "Ankara. AB">i de
şaşırtan bir tepkiyle raporu
gereksiz yere çok olumlu
karşıladı" yorumuyla yer al-
dı. Fransız haber ajansı AFP.
"AB ile Türkiye öpüşüp, ba-
nşö'* başlığıyla geçtıği ha-
ber yorumunda "Aslında
AB'nin Türkiye've karşı tu-
tumunda bir değişiklik ol-
madı* dedı. AB Komisyo-
nu'nun genışlemeyle ilgili
raporunda, Türkıye'ye kar-
şı her zamanki tutumun ser-
gilendiği ancak yine de bu-
nun Ankara tarafindan çok
olumlu karşılandığını belır-
ten AFP, "Ankara, AByetki-
lilerine de şaşırtan bir tepki
vererek raporu sanki Türki-
ye de artık Dogu Avrupa ve
Kıbns gibi adav ülkelerleay-
nı statüve konmuş şeklinde
vorumladı" dedı.
PETROL DEVLERİ TAHRAN^DA BULUŞUYOR
İran da Hazar yanşındaALMATI/TAHRAN (AA) - Ankara da
beş ülke temsilcileri tarafindan 29 Ekim'de
imzalanan Ankara Deklarasyonu, Bakû-
Ceyhan için en somut desteklerden birini
oluştururken. Hazar petrolünü taşıyacak
projeler konusunda Ükrayna ve tran da
kendi önerilerini yeniden gündeme getiri-
yor.
Iran. Hazar petrollerinin kendi toprakla-
n üzerinden geçecek bir boru hattıyla Bas-
ra Körfezı yoluyla Batı pazarlanna taşın-
masını öngören önerisinı ılgılilere tanıt-
mak ve destek kazanmak ıçın uluslararası
bir konferans düzenliyor. Konferans yann
Tahran'da başlı>or. Tahran'da iki gün süre-
cek 'Hazar Petrol ve Dogalgazı Uluslarara-
sı Konferansı'na, 15 'ı Amerikan 40 yaban-
cı petrol şirketinin katılması bekleniyor.
Konferansa katılan yabancı şırketler ara-
sında. Avrupa'dan British Petroleum ve
Shell, ABD'den Texaco ve Conoco gibi
sektör devlerinın de bulunacağı kaydedili-
yor. Ukrayna da Bakû-Supsa-Odessa-Ada-
move-Zastana güzergâhmın daha kârlı ol-
duğunu ilen sürdü. Almatı'da yayımlanan
Ekspress K gazetesine göre, Ukrayna Mil-
li Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekrete-
ri V ladimir Gorbuün. Bakû-Supsa - Odes-
sa - Brodiy-Adamova Zastana güzergâhı-
nın. petrol taşımacılığmı daha ucuza sağ-
layacağmı ileri sürdü.
Gorbulin, Ukrayna üzerinden taşınacak
petrolünBakû-Ceyhan'agöre 10 dolar da-
ha ucuza mal olacağını öne sürdü.
Boris Yeltsin'e deviet
başkanlığı kapısı kapandı
Dış Haberler Servisi - Rusya Ana-
yasa Mahkemesi. Deviet Başkanı
Boris Yeltsin'in 2 bin yıhnda yapıla-
cak deviet başkanlığı seçimleri için
adaylığını koyamayacağına karar
verdi. Anayasa Mahkemesi'nin dün
açıklanan kararında, Yeltsin'in bu
göreve iki kez seçildiği, anayasaya
göre bu yüzden üçüncü kez aday ola-
mayacağı ifade edildi.
Rus>a Anayasası. bir kişinin en
çok iki kez deviet başkanlığı görevi-
ni üstlenmesini öngörüyor. Yeltsin,
bu göreve ilk kez. SSCB döneminde,
Sovyetler Birliği'nin parçası olan
Rusya'nın lideri olarak seçilmişti.
Yeltsin'in ikinci kez bu göreve seçil-
mesi, SSCB'nin dagılıp Rusya'nın
kurulmasından sonraki bir tarihe
denk geliyordu. Bu yüzden Yeltsin
taraftarlan, ikinci seçimi "ükseçim"
olarak yorumlayıp, Yeltsin'in "ikin-
ci kez" başkanlığa adaylığını koyabi-
leceğini savunuyordu.
Boris Yeltsin de konuyla ilgili ola-
rak Anayasa Mahkemesi'nden görüş
istemişti. Rusya Anayasa Mahkeme-
si, dünkü karannda "Durumun befir-
siz olmadığına, Yeltsin'in ikinci kez
secildiğine" hükmetti.
Yeltsin 2 bin yıhnda aday olmaya-
cağını kesin olarak belırtmişti.
POLİTİKADA
SORUNLAR
ERCUN BALCI
Ouma'nm Kararı
Rusya'da Duma'nın (Meclis) Abdullah Öca-
lan'a siyasi sığınma hakkı verilmesini isteyen bir
kararı, oybirlıği ile (298 "evet", 1 çekimser oy) al-
ması kuşkusuz olumsuz bir gelişmedir.
Ama karar bazılarının ileri sürdüğü gibi bir sürp-
riz değildir. Rusya Parlamentosu'nunPKK'yeegi-
limi bir süredir biliniyordu. Duma'da daha önce
Kürt sorununun uluslararası konferansta ele alın-
ması, konunun BM'yegötürülmesi istenmiş, "Sür-
günde Kürt Pariamentosu" üyeleri Duma tarafin-
dan Moskova'yadavetedilmiş, Rus milletvekille-
ri Apo ile birkaç kez görüşmüştü.
Ancak, Duma'da bu tür çıkışlar bazı gruplar ta-
rafindan yapılmaktaydı. Son olayda Dumatümüy-
le, tek vücut olarak PKK liderine arka çıkmıştı. Bu
davranışı ile de dünyada teröre oybiriiği ile des-
tek veren ilk parlamento olmuştur.
• • •
Duma, Apo'nun terörist olmadığını, "kurtuluş
savaşı" verdiğini iddia ediyor. Bu iddiaya gülebi-
lirsiniz.
Ama unutmayahm ki Türkiye de Rusya'nın te-
rörist olarak tanımladığı Çeçen savaşçılanna do-
laylı da olsa destek vermişti.
Bizim Apo'yu ayrılıkçı terörist olarak gördüğü-
müz gibi, Rusya da Çeçenleri ayrılıkçı terörist ola-
rak görüyordu. Duma, kuşkusuz Rus turistleri ta-
şıyan "/Aı^rasya"feribotunu kaçıran korsanlann el-
lerini kollannı sallayarak cezaevınden kaçmalan-
nı da içine sindirememiştir.
Hükümetler, politika saptayıp uyguladıklarından
karar verirken ülkenin çıkarlannı düşünürler. Bu
nedenle bazı olayları büyütmeyip tepkilerini dip-
lomatik lisanla dile getirir, ilişkileri bozmaktan ka-
çınıriar.
Ama politika saptama ve uygulama sorumlulu-
ğu olmayan parlamentolar genellıkle daha duygu-
sal ve sorumsuz davranıriar. Işte Duma da "dişe
diş, göze göz" örneği, Çeçenistan konusundaki
öfkesini, Apo'ya ilişkin tavsiye kararında ortaya çı-
karmıştır.
Karann, boru hatlan konusundaki nihai kararın
açıklanacağı bir sıraya rastlaması da anlamlıdır.
• • •
Duma'nın karan gerçi bağlayıcı değil. Nihai ka-
rar yönetimde, yanı Devlet Başkanı Boris Yeltsin
ile Yevgeny Primakov başkanlığındakı hükümet-
tedir.
Gerek Primakov, Başbakan Mesut Yılmaz'a
gönderdiği mektupta, gerekse Rus Dışişleri Baka-
nı Ivanov, Ankara'da yaptığı açıklamada, Apo'nun
Rusya'da barınmasına izin verilmeyeceğini belirt-
tiler.
Ancak Rus hükümetinin ülkedeki ekonomik kriz
nedeniyle zayıf durumda bulunduğunu, sağlık du-
rumu bozuk olan Yeltsin'in ise otoritesini önemli
ölçüde yitirmiş olduğunu unutmamak gerekir.
Bu nedenle, Türkiye, Rus hükümetinin sözün-
de duracağını umut etmekle birlikte kaygjlanmak-
tan da kendini alamıyor.
•••
Aslında, Moskova'nın Apo'ya siyasal sığınma
hakkı tanıması Cumhurbaşkanı Demirel'ın de be-
lirttiği gibi, Rusya'nın lehine olmaz. Her şeyden ön-
ce, teröre resmi destek vermesi Rusya'nın pres-
tijine ağır darbe indirir.
Ama daha da önemlisi, Apo silahı, ayrılıkçı akım-
larla başı dertte olan Rusya'da geri tepebilir.
Türkiye, Çeçenistan'ın aynlma hakkını hiçbirza-
man kabul etmemiş, sadece bu ülkeye el altından
yardım etmişti.
Oysa Rusya Apo'ya "kurtuluş savaşı lideri" ola-
rak sığınma hakkı verirse, bu son derece tehlike-
li bir örnekoluşturabilir. Aynlıkçı Apo, "kurtuluş sa-
vaşı" veriyorsa, o zaman Çeçenistan'ın ne güna-
hı var? Ayrılıkçı ve radikal Islamcı akımların hızla
güçlendiği Dağıstan Cumhuriyetı'nin de "kurtul-
ma" ve Moskova'dan aynlma hakkı yok mu?
Ya kuzeyde hızla Finlandiya'ya yaklaşmakta
olan Karelya Cumhuriyeti, Moskova'ya vergi ver-
meyi reddeden Yakutistan Cumhuriyeti, gözlerini
"Pasifik havzasına" dikmiş bulunan ve Mosko-
va'dan giderek uzaklaşan Uzakdoğu cumhuriyet-
leri? Bunların da aynlma haklan yok mu? Apo'nun-
ki can da onlarınki patlıcan mı?
•••
Görüldüğü gibi, aynlıkçılık sorunu ile oynayıp
onu bir silah olarak kullanmak son derece tehli-
kelidir.
Ne yazık ki. gerek Türkiye gerekse Rusya bu ko-
nuda çifte standart kullanmaktadırlar.
Umutlar, Türkiye ile Rusya arasındakı ilişkilerde
sağduyunun egemen olması ve iki ülkenin bırbir-
lerinin kuyusunu kazmaya çalışmak yerine gerçek
bir işbirliğine gitmeleridir.
R A D Y O Cumhuriyet
TUYAP
KİTAP
FUARI'NDA...
Radyo Cumhuriyet
yann saat 17.00'de
TÜYAP Cumhuriyet Kitap
Kulübü Standı'nda.
Cumhuriyetin aydınlık
insanlanyla buluşuyor...
Cumhuriyetin 75. yıhnda 75
kişiye "tlhan Selçuk'la
Aydınlanma Devrimi" kaseti
veriyor.