Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
Imtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yaym Yönetmenı: Orhan Erinç •
Genel Yavın (Coordınatorü Hikmet
Çetinkaya • Yazıışlerı Müdürlen:
IbrahimYıldı/. Dinç Tavanç (Sorumlu)
0 Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kara
0 Görsel Yönetmen. Fikret Eser
Dış Haberler Şinasi Danışoğlu 9 Istıhbarat
Cengiz Yüdınm • Külıür: Handan Şenköken
• Spor Abdülkadir Yücelman 0 Makaleler
Sarni Karaören 0 Düzeltme Abdullah Yazıcı
0 Fotcğraf: Erdoğan Köseoğlu • Bılgı-Bdge
Edibe Buğra 0 Yurt Haberlen: Mehmet Faraç
Yaym Kurulu: İlhan Selçukı Başkan ı.
Orhan Erinç. Oktay Kurtböke.
Hikmet Çetink*ya.ŞükraD Soner.
Ergun Balcı, Dînç Tayanç. tbrahim
V ıldız. Orhan Bursalı, Mustafa
Balha\. Hakan Kara.
Ankara Temsılcısı: Mustafa Balbay • Haber Muduni Doğan
Akıo Atarurk Bulvan No: 125. K.at.4. Bakanlıklar-.Ankara
Tel 4195020 O hat).' Faks: 4195027 • tzmır Temsılcısı:
SerdarKmk,H.ZıyaBh 1352 S.Z3Tel. 4411220. Faks
44191 r#AdanaTemsılcısı. Çetin Yiğenoğlu. lnönüCd.
119S No.l K.at:l.Tel:363 12 11. Faks-363 12 15
Koordinatön AJımet Kondsan 0
Muhasebe Bülent Yener 0
tdare: Hüseyin Gürer 0 tşletme:
ÖnderÇetfk#Bılgı-Işlem. NaU
İnal 0 Bılgisayar Sistem
Mürûvet ÇUer
MEDYA C : • Yonetım Kunılu
Baîkanı - Genel Mudur Gfilbin
Erduran # Koordınator Reha
Işıtman 0 Genel Müdur Yardımcısı:
Mine Akdağ Tel 514 <F 53 -
513 9580- 513 S46<W1. Faks:51?8463
Ya> ımlıyan ve Basan: Yen! Gun Haber Aıanst. Basın ve 'l avuıcıhk A Ş
Türkccaj] Cad 39 41 CağalûŞlu 34334 IstPK. 246 lstanbu] Tel lO 212) 512 05 05 (20 hatl Faks 10 212) 513 55 -15 19MAYIS1997 tmsak: 3.46 Güneş: 5.36 Öğle: 13.08 îkindi: 17.02 Akşam: 20.25 Yatsı: 22.07
Parasn yatılı
sınavları yapıMı
• Istanbul Haber Servisi -
Ortaokul ve Lise Ara
Sınıflar Devlet Parasız
Yatılı ve Bursluluk
(DPYB) sınavlan yapıldı.
Sınav dün saat 10.00'da
tüm il merkezleri ile
Lefkoşa. Cidde. Riyad ve
Medıne'de gerçekleştirildi.
Sına\ ın lise kısmı için 26
bin 603 aday başvururken
1951 öğrenci yatılı okuma
hakkı elde edecek.
Ortaokul sınavına
başvuran 119 bin 510
ögrenciden, sadece 3 bin
69'u başanlı olacak.
Bebekler
ölmeyecek
• İZMİR(AA)-Erken
dogum sebebiyie
akciğerleri gelişmediği
için ortaya çıkan bebek
ölümlerini engellemek
amacıyla bir yıldır
kullanılan ve "Surfaktan"
adlı madde içeren ilacın
başanlı sonuç verdiği,
ilacın denendiği 14
bebekten 13'ününyaşadığı
•bildirildi. Ege Üniversitesi
Tıp Fakültesi Çocuk
Sağlığı ve Hastalıklan
Anabilim Dalı N'eonatoloji
(Yenidoğan) Bilim Dalı
Başkanı Prof. Dr. Nilgün
Kültürsay, "Bebek.
doğması gereken güne ne
kadar yakın dogarsa.
yaşama şansı da o kadar
yüksek olur" dedi.
'Van Gölü
canavarı'na ilgi
• VAN (AA) - Van Turizm
II Müdürü Özer Aslan, Van
Gölü'nde yaşadığı iddia
edilen canavann. yöreye
gelen turist sayısını
arttırdığım bildirdi. 1990
yılında 150 bin turistin
geldiği Van'a gelen turist
sayısının son yıllarda,
bölgedeki olumsuz
gelişmeler nedeniyle 10
bine kadar düştüğünü
belirten Aslan, "Ancak
geçen yıl alınan önlemlerin
yanısıra Van Gölü canavan
sayesinde ile gelen turist
sayısı yüzde 50 arttı.
Turistler. yöreye özellikle
Van Gölü canavan ile
Akdamar adasını görmek
için geliyor" dedi.
10 liraya
gazete
• MANYAS(AA)-
Balıkesir'in Manyas
ilçesinde 1991 yılında
yaym hayatına başlayan
Manyas'ın Sesi Gazetesi. 7
yılda hiç fiyat arttırmadan
10 liradan satılıyor.
Gazetenin sahibi Semih
Keleş, amaçlannın ilçedeki
sorunlan dile getirmek ve
Manyas'ın sesini yurda
duyurmak olduğunu
belirterek 10 liraya
sattıklan gazeteyi çok güç
koşullar altında ayakta
tutmaya çalıştıklannı
söyledi. Enflasyona
rağmen 1991 yılındanberi
hiç fiyat artışı
yapmadıklannı kaydeden
Keleş, "Her şeyi ilçemiz
için yapıyomz.
Abonelerimize ulaşmak
için posta masrafını bile
biz karşıhyonız" dedi.
Ipek Yolu
kervanı Sıvas'ta
• SIVAS(AA)-Tarihi
Ipek Yolu'nu yeniden
geçmek amacıyla Çin'den
yola çıkan kervan. Sıvas'ın
Hafik ilçesine geldi. 4
Haziran 1996 tarihinde,
Çin'in Xian (Şian)
kentinden yola çıkan
kervan. 9 deve ve 4
kervancı ile yoluna devam
ediyor. Tarihi Ipek Yolu
Kervanı'nın Sıvas'tan
sonra Kayseri. Kırşehir,
Kınkkale, Ankara,
Eskişehir. Bursa,
Çanakkale ve Çan
güzergâhını takip ederek
yolculuğu tamamlayacağı
ka>dedildi. Ipek Yolu
Kervanf nm 11 ay süren
yolculuğunda 1 milyon
dolarlık harcama yapıldığı
bildirildi.
Çok konuşma
rekoru
• BUENOS AIRES (AA)
- Arjantin'de Juan Otero
adlı radyo sunucusu
mıkrofonda aralıksız 144
saat 18 dakika konuşarak
Guiness Rekorlar
Kıtabı'na geçti. Daha
önceki rekor 136 saat 20
dakika ile Meksikalı Raul
Torres'e aitti.
Herhangi bir yiyeceğin azaldığmı saptayan buzdolabı, en yakındaki markete sipariş verecek
Gelecekte evlerimîz 'akdlanacak'Çeviri Servisi - Eve zamanından
önce mi geldiniz? Havalandırma sis-
temi geldiğinizi hissedip ısıtıcıyı dev-
reye sokacaktır. Aç mısınız? Buzdola-
bı zengin mönüsüyle hizmetinizdedir.
Belki de yanınızda özel bir konuğunuz
var. Hiç merak etmeyin. kontrol pano-
su istediğiniz romantik ortamı yarat-
ma konusunda oldukça anlayışlıdır:
Işıklar kararacak. gizli hoparlörlerden
yayılan hafifbirmüzik günün yorgun-
luğunu üzerinizden atmanıza yardım-
cı olacaktır. *
Bahçenizde toprak çok mu kuru?
Kaygılanmanıza gerek yok. Bir gün
önceki duştan arta kalan suyu filtre
edip depolayan sistem. otomatik ola-
rak zamanı geldiğinide sulama işlemi-
ni yerine getirecektır.
Her şeyden önce. size ve çevresine
karşı son derece duyarlı olan bu ev. za-
man, para ve çe\Te konularında en faz-
la yaran sağlamak üzere tasarlanmış-
nr. En önemlisi, yaşh dünyamızın önem-
li sorunlanndan biri olan kısıtlı enerji
kaynaklannın israfını önlemeye yöne-
liktir.
Bugünün evleri birbirinden bağım-
sız olarak çalışan elektronik aygıtlar-
la dolu. Dolayısıyla pek çok alet, bir
diğerinin sağladığı faydayı, aralannda
iletişım kurulmacjhğı ıçın yetersiz kıla-
bilıyor veya etkisiz hale getirebiliyor.
Bu sakıncalan gidermenin yollarını
arayan dünyanın en büyük elektronik
şirketleri geleceğin evini tasarladılar.
Aralannda Phıllips. Thorn- EMI ve
Electrolux gibi çokuluslu kuruluşlann
da bulunduğu. ev otomasyonuna yöne-
lik "aküTT gereçler üreten şirketler,
geleceğin ev lerinin bir ana komuta pa-
nelinin kontrolü altına gireceğıni ileri
sürüyor. Enerji tüketimi açısından bü-
yük önem taşıyan bu tek merkezden
kontrol teknolojisinın hedefleri. dün-
yadaki kısıtlı enerji kaynaklannın kul-
lanımmı optimum düzeyde tutmak ve
aile bütçesini enerji faturalannın ağır
yükünden kurtarmak gibi ıki ana ko-
nu çerçevesinde saptanıyor. "Bundan
böyleakşam işten çılap arabayla eve dö-
nerkencep telefonundan ana bilgisaya-
n arayıp akşam yemeğini hazır etme-
sini isteyeceksiniz*" dive konuşan Ho-
neyvvell'ın araştırma ve geliştirme bö-
lümü sorumlusu. ilk akıllı ısıtma sis-
uPuCÜ
• EEDnF
ECJZJ'Zİ'
s
'•
*
• Dünyanın en büyük elektronik
şirketleri, geleceğin evini
tasarladılar. Ev otomasyonuna
yönelik "akıllı" gereçler üreten
şirketler, geleceğin evlerinin bir ana
komuta panelinin kontrolü altına
gireceğini ileri sürüyorlar.
temini şimdiden piyasaya çıkardıkla-
nnı bildiriyor. Geleceğin evi şu anabi-
rimlerden oluşacak:
Ana bilgisayar
Ev sahipleri. merkezi kontrol pane-
linin üzenndekı basit bir mönüden ısıt-
ma. aydınlatmave güvenlikdevreleri-
ni ve elektronik ev gereçlerini istediği
gibi yönlendirebilecekler. Sistem içi-
ne yerleştirilmiş olan modem, gaz. su
ve elektrik girişleri ile bağlantı kura-
rak tüketilen miktarı ölçecek v e otoma-
tik olarak farura çıkaracak. Kontrol pa-
nelleri enerji birim fiyatlan değiştik-
çe güncelleştirilecek ve özel bir bilgi-
sayar programı ileev gereçlerinin ener-
ji binm fiyatlannın en düşük olduğu
saatlerde devreye girmesi sağlanacak.
Güvenlik
-Duman alarmı: Acıl durumlarda
duman alarmı ses ile ev sahibini uya-
racak. Bu arada ana kontrol panosun-
dan elektriği kesecek ve su fışkırtma
sistemini harekete geçirecek.
-Telefon sistemi: Telsiz telefonlar
ile evin herhangi bir yerinden dışansı
aranacak.
-Tele-doktor: Kapalı devTe TV ka-
meralan, evden dışan çıkamayan has-
talar ve aile doktoru arasında görüntü-
lü telefon bağlantısı kuracak.
-Pasif kızıl-ötesi dedektörü: Eve gir-
meye yeltenenleri meydana çıkaracak.
Evde kimse yokken ışıklan aralıklar-
la yakıp söndürerek evde birileri oldu-
ğu izlenimini verecek.
-Özel kapı kilidi: Ev sahipleri anah-
tar yerine özel şıfrelerini kodlayacak.
Temizlikçiler ve onanmcılar bir kere-
lik giriş şifiresi ile eve girebilecekler.
Ev işl«ri
-Buzdolabı: Buzdolabı kapağının
üzerindeki bar kodlan, içerideki yiye-
ceklerin envanterini tutacak. Belirli bir
malm azaldığını saptayan buzdolabı. en
yakın markete sipariş vererek bu ma-
lm sürekli aynı miktardBkalmasını sağ-
layacak.
-Bulaşık makinesi: Kontrol panosu
elektrik birim fiyatının en düşük oldu-
ğu saatlerde makineyi devreye sokacak.
Isıtma
-Güneş panelleri: Dama döşenen gü-
neş panelleri suyu ısıtacak. Kontrol pa-
neli. güneş enerjisinin yeterii olduğu du-
rumlarda elektrik enerjısini kesecek.
-Duyarlı şofben. Kontrol panelin-
den gelen sinyaller uyannca enerji ve-
nmini ayarlayacak.
-Pasif kızıl-ötesi dedektörü: Güven-
likte olduğu gibi evde kimse olmadı-
ğı zamanlan saptayarak ev ısısını ayar-
layacak.
-Akıllı radyatör valfı: Radyatörün
üzerindeki kontroller. dışandaki hava
durumunu ve binanın ısı geçirgenlik kat-
sayısını dıkkate alarak evdeki ısı
düzeyini düzenleyecek
Eğlence
-Uydu çanak anteni: Dijital iletişimi
kolaylaştıracak.
-Uzaktan kontrollü kolonlar: Evin
dört bir yanına yerleştirilen kolonlar
uzaktan kumanda cihazı ile ayar-
lanabilecek.
-Görsel ve işitsel eğlence sistemi:
Televızyon. stereo müzik ve video. tek
kumanda cihazından ayarlanabilecek.
TV çahşırken ışıklar kısılacak.
ÇÇ
-Nem kontrol sistemi: Bahçedeki
sensorlardan gelen uyanlar doğrul-
tusunda toprağm nemine göre otomatik
fıskıye devreye girecek.
-Havuz: Sarnıç vazifesi görerek yağ-
mur sulannı toplayacak.
-Kullanılmış su filtresi: Evde kul-
lanılan sular antılarak ikinci kullanım
için yeraltmdaki tanklarda depolanacak.
Buradan bahçe sulama. araba yıkama
gibi ışlerde kullanılmak üzere otomatik
olarak çekilecek.
Gazetecüer Federasyonu kuruldu
ENVERSEVİŞ
DtYARBAKIR (Cumhuriyet) -
Ev sahipliğinı Güneydoğu Gazete-
cüer Cemiyeti'nin yaptığı ve 55 ga-
zeteciler cemiyetinden oluşan Gaze-
teciler Cemiyetleri Başkanlar Konse-
yi, "Tûrldye Gazeteciler Federasyo-
nu"yla ilgili çalışmalannı tamamla-
dı.
55 gazeteciler cemiyetinderi oluşan
Gazeteciler Cemiyetleri Başkanlar
Konseyi'nin Gazeteciler Federasyo-
nu'yla ilgili açıklamalan, dün Gü-
neydoğu Gazeteciler Cemiyeti'nde
yapıldı. Açıklamayı, Güneydoğu Ga-
zeteciler Cemiyetleri Başkanlar Kon-
seyi Dönem Başkanı ve Güneydoğu
Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Naci
Sapan yaptı. Sapan. 55 gazeteciler
cemiyetinden oluşan Gazeteciler Ce-
miyetleri Başkanlar Konseyi'nin Di-
yarbakır'da 2 gün süren çalışmalan
sonucunda Türkiye Gazeteciler Fede-
rasyonu'nun resmen kurulduğunu
belirtti. Sapan federasyonun kurucu
genel başkanlığına Izmir Gazeteciler
Cemiyeti Başkanı İsmail Sivri'nin
getirildiğini açıkladı.
Sapan. "•Başkanlar Konsevi top-
lantısında Gazeteciler Federasyonu
adnia gazeteciler cemivetieriniveder-
neklerini bir araya getirecek bir ku-
ruluşun oluşturulması ve bu konuda
kamu varanna caiışan cemivetierin ge-
rekli yasal hazırtık çalışmalannı yap-
ması ilke olarak kabui edildi ve çalış-
malara başlandı" dedi.
Gazeteciler Cemiyetleri Başkan-
lar Konseyi tarafından federasyonun
kuruluşuyla ilgili yayımlanan ilk bil-
diri Güneydoğu Gazeteciler Cemi-
yeti Başkanı Naci Sapan tarafından
açıklandı. Çeşitli vöntemlerle birbi-
rinı izleyen saldıntılaylannın, bazı so-
rumsuzsiyasetçilerindüşmancatav-
n ve basını hedef gösteımelerinden
kaynaklandığının belirtildiği bildir-
gede şu görüşlere yer verildi:
u
Bu tür saldınlar halkın haber al-
ma hakkı demek olan basın özgürlü-
ğü ilebirüktedemokratik rejimi ve hu-
kuk devieti anlayışını zedeler duruma
gelıniştir. Doğu veGü nev doğu'da ola-
ğanüstü durum nedeniyte gazetecile-
rin çok güç koşullar alünda çalışöğı-
nı da % urgulav arak. halkın bilgi edin-
me görevini j erine getirmesinin öniin-
dekiengellcrin bir an önce kaldınlma-
sını istivoruz. l lus iradesini egemen
kılan l lusal Kurtuluş Savaşı'nın baş-
langıcı olan 19 Mayıs'ı gfiçlü bir inanç
ve bağlıbkla kutluvoruz. 19 Mavıs'ın
kav nakhkettiği laik Türkiye Cumhu-
riyeri'nin sonsuza dek savunucusu
olacağımızı açıklanz.'"
'Kirlilik güneş
enerjisiyle durdurulur'
e-posta : tan (a vol. com. tr
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Antalya gibi "gû-
neşli gün sayısı" fazla olan
yerlerde. konutlann güneş-
ten gelen enerjiyi depolayıp
daha sonra iç bölümlerine
aktarabileceği bir proje ge-
liştirildi. "Güneş mimarisi"
adı verilen sistem y'a^ama
geçirilirse binalann tüm mi-
mari elemanlan güneş ener-
jisi kullanacak duruma ge-
lecek.
Orta Doğu Teknik Üni-
versitesi Mimarlık Fakülte-
si öğretim üyesi Prof. Dr.
Çetin Göksu. günümüzde
kullanılan enerji türlerinin
dünyayı büyük hızla kirlet-
tiğinı belirterek. "Herşeyden
önce bu enerjilerin kirletki.
canhlan yok edici özellikle-
ri vardır. Bü nedenleen kısa
zamanda 'temiz enerji sis-
temleri'ne geçilmesi kaçınıl-
mazdır" dedi.
TÜBİTAK için Ankara'da
yapılan bir araştırmada. da-
ha planlama aşamasında
meydana gelen enerji kayıp-
lannın yüzde 35'leri buldu-
ğunun ortaya çıktığını belir-
ten Göksu, "Kullanılacak
enerjinin seçimi valnızca
'çevTe' sorunudeğiL aynı za-
manda 'yaşam' sorunudur.
Türkhe'de yaşam alanlan
gün geçtikçe daha sağlıksız
duruma gelrjor" dedi.
Göksu. çevreyi kirleten
etkilerin birbölümünden gü-
neş enerjısini kullanarak kur-
tulmanın olanaklı olduğunu
belirterek, "Yapılar, bir gü-
neş topla) ıcısı gibi ele alınıp
tasarlanabilir.' Güneş mima-
nsi" adı verilen bu sistemle
güneşten gelen enerji önce
yakalanır, sonra depolanır.
daha sonra da iç mekânlara
aktanlarak ısınma sağlanır"
dive konuştu.
Bergama'da Eurogold'a karşı düzenlenen etkinlik şenliğe dönüştü
Siyanür savaşı aıutlaştı
HAİC\N DİRİK
BERGAMA - Bergamalılanıv
siyanürle altın çıkanlmasına karşı
sürdürdükleri savaşım anıtlaştı.
"Sulanmıza siyanür kanşmadan
önce" sloganıyla düzenlenen
piknik, Danıştay'ın aldığı kararla
dün büyük bir şenlige dönüştü.
Türkiye'nin birçok yöresinden ve
yurtdışından gelen aydm. sanatçı,
çevreci ve yurttaşlar.
Bergamalılann sevincine ortak
oldular.
Şenlik için Çamköy'e gelenler köy
girişinde jandarma tarafından
durduruldu ve "Yapüğımz eylemin
yasalara aykuı olduğunu biliyor
musunuz" sorusuyla karşılaştılar.
Kalabahk hep bir ağızdan "Piknik
hakkımız engdtenemez"
7
sloganı
atarak köy meydanında toplandı ve
Bergama Belediye Bandosu
eşliğinde coşan yöre köylüleri ve
konuklar hep birükte halay
çektiler.
Şölende konuşan Bergama
Belediye Başkanı Sefa Taşkın.
Bergama halkının zaferini
kutlamak için Türkiye'nin dört bir
• Bergamalı köylülerin
yedi yıldır verdikleri
savaşımı simgeleyen "On
yedi köy kitabesi anıtr'nın
açılışı Sefa Taşkın, Ufuk
Uras ve Oktay Konyar
tarafından yapıldı.
yanından siyanür karşıtı insanın bir
araya geldi ğini belirterek şöyle
devam etti:
"Devlete karşı, çoluk çocuğumuzu
zehirlejecek siyanürtü şirkete karşı
uzun süredir verdiğiniz savaştan
zaferle aynldınız. Bergamaulan
Türkiye ve Avrupa duvdu. Baa
egemen güçlere, yabancı güçlere
karşı siyanürlü altına karşı 'hayır'
dediniz. Siz, hep haklıydınız, Onun
için kazanduıız. Şenüğiniz kutlu
olsun. Sakın ola ki, bundan sonra
da'hayır' demeyi unutmayınız
Halk istediği zaman kazanır. Halk
haklı olduğu zaman. mücadele
ettiği zaman kazanır. Şenliğiniz
kutlu olsun."
Söz alan ÖDP Genel Başkanı Ufuk
Uras da Türkiye'nin kalbinin
Bergama'da attığını belirterek
"Çünkü sizler Bergama'daki
menfaat çetelerini ne güzel
süpürdünüz. Türkiye'nin buradan
öğreneceği çok şey var. Demek ki
örgütlü olursak kimse önümüzde
duramaz" diye konuştu.
"Bergama'ya değiL çetelere
siyanür" sloganlarıyla sözü sık sık
kesilen Uras'tan sonra konuşan
Bergama Çevre Yürütme Kurulu
Sözcüsü ve CHP llçe Başkanı
Oktay Konyar da şunlan söyledi:
"Bergama'daki mücadelemiz
partilerüstüdür. Eurogold
Bergama'dan aynbnadan
mücadcloyi bırakmayacağız. Sakın
rehavete kapılmayın. Şirket
Bergama'yı, Türkiye'yi terk
ermeden mücadeleyi
bırakmayacağız. Topraklanmızı
sivanüre teslim etmeyeceğiz.'"
Daha sonra Bergamalı köylülerin
yedi yıldır verdikleri savaşımı
simgeleyen "On yedi köy kitabesi
anıtı"nın açılışı Sefa Taşkın, Ufuk
Uras ve Oktay Konyar tarafından
yapıldı. Şölene, sinema
sanatçısıHalil Ergün. Menderes
Samancılar. Rutkay Aziz ve Serap
Aksovda katıldı.
SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN
Başka Bir Galaksinin 'Fedaileri'...
Kız, çilli kızıl; oğlan, gözlü kaşlı, esmer: iki genç şa-
ir; oğlan fakülteli, iletişim okuyor, kız 'boğazına
kadar medıa çamuruna batmış', deyim onun. Cam-
lan yağmur, sabah kahvesinde oturmuşuz, elimde,
Nail V.'nin kitabını görüyorlar: ('Daha Çok Onlar Ya-
şamalıydı'- Scala Şiir Dizisi!) Çakırhan onlann gö-
zünde ünlü bir mimar, Nail V. tanımadıklan biri; dedim
ki: "... mutlaka okumalısınız, onlarşiırevreninde baş-
ka bir galaksinin iedaileri'dir, Nail V., llhami Bekir,
Ercüment Behzat, Hasan Izzettin..."
Eve mahzun dönüyorum, o acımasız soru kafamı
burgu gibi deliyor 'Türkiye'de şiir hafızası, sistemli
olarak öylesine uyuşturulmuş, öyle programlanmıştır
ki, bazı şairleri ve şiirterini, kolay kolay bulamazsınız;
merak da etseler, bu çocuklann o galaksiye ulaşma-
lan, nasıl mümkün olacak?' Hasan Izzettin'in, bana
yazdığı o mektuptaki dehşet verici 'tesbiti', hele bir
fıatırlayınız! Ne diyordu:
"...Türk edebiyatını yine de bizler yapmak ve
Türk edebryat tarihindeki yerimizi almak zorunda-
yız. Ahmet Kabaklı gibi 'gericiler'in yazdığı ede-
biyat tarihinde ne kadar yerimiz yoksa; Türk şiiri-
ni tam anlamıyla dejenere eden, sonra da onun
Ozerine birer sultan gibi kurulan Garip'çilerin ya-
zacağı, ya da salıklayacağı edebiyat tarihinde de
yerimiz olmayacaktr..."
"...polrtikanm demiryumruğu, bizi dediğiniz ma-
ğaralara kovarken, onİarrahatça -kendiliğimizden
boşarttğımızı sandıklan- yertere kuruldular ve biz-
lere bîr kere olsun, asla dönüp bakmadılar; ve in-
sancıl bir acıma bakışı bile fıriatmaya tenezzül et-
mediler..." (istanbul'dan İzmir'e 11 Mart 1965 tarihli
mektubu).
Evet, aynen böyle olmuştu: Gâzi döneminin top-
lumcu yıldızları, inönü Cumhuriyeti'nin 'lânetli' şair-
leriydi: 'ikinciadresleri', mapusâne değilse sürgün, sür-
gün değilse 'emrâz-ı asabiye ve akliye' hastahanele-
ri! Gâzi'nin 'himayesindeki' Kadrocular'ın bile varlığı-
m sürdüremediği o ortamda, Mayakovskiy / Yese-
nin çizgisinden -bir manada Proletkult'dan- gelen,
bu 'fedail' öncülere kim hayat hakkı tanıyacaktı?
Kimse tanımadı!
'ProletRult' neydi?
Yanılmıyorsam, Proletkultkelimesi, Rusça Prole-
taria Kultura (Proletarya Kültürü) deyiminin kısal-
tılmışı; 1951 Paris'inde, (arduvaz grisi, şarap kırmızı-
sı, Gitane mavisi) Mayakovskiy'in 'evveliyatı'n kur-
calarken, karşıma çıkmıştı; Sovyet Edebiy^tı'nı irde-
leyen Jean Perus, onu 'Sovyet Edebiyatı 'na Giriş' ad-
lı, küçük fakat yararlı kitabında şöyle tanrtır:
"...Proletkutt, burjuva şubat devrimi ile işçi ekim
devrimi arasında, Kerenskiy Hükümeti sıralann-
da kurulmuş, Proteter Kültür demeği!.." (Introduc-
tion a la ütterature Sovietique, p. 31. / Editions Soci-
ales, 1949).
Izmir'den Yön'e yazdığım notlarda, (21 Haziran
1966) mahiyetini -Perus'dan naklen- şöyle özetlemi-
şim:
"...o tarihte Sovyet iktidan henüz sanata da iliş-
mezmiş, sanatçılara da: Parti'nin yazarian, ozan-
lan, ressamlan ve bestecileri 'gütmesi' karara
bağlanmış değil; Trockiy, sanat sonraki iş, diyor,
önce dünya devrimini yapalım, üstelik -devrimden
sonra sınıf kalmayacağından- bir proletarya sa-
nata olabileceğini de pek aklı kesmiyor onun. Buk-
harin derseniz, oldum bitim Parti'nin sanat so-
runlanna bumunu sokmasına karşı, hatta bıraka-
lım diyor biçimcisi de, içlemcisi de, ne halteri var-
sa görsünleıi.."
"...bu serbestlikte Proletkult, ilk bakışta ger-
çekten ilginç görüşler atıyor ortaya; asıl kültür ve
sanat halk (proleteıj kültür ve sanatıdır. Şimdiye
kadar burjuva kültür ve sanatınca ezilmiştir, yok
sayılmıştr, Değil mi ki arbk işçi devrimi yapıldı, geç-
miş sanatlan, burjuva sanat ve kültürünü yok say-
ma sırası şimdi bizde, zira biz, yeni bir proleter sa-
nat ve kültürünü yaratacağız, vs." ÇFaşizmin Ayak
Sesleri', II. basım, s. 133. Bilgi Yayınevi).
Hareket, Bogdanofuntezlerinedayanıyordu: "sos-
yalizme üç paralel yoldan gidilir: ekonomi, siyaset ve
kültür, bunlann üçü birbirinden bağtmsızdır." Vladi-
mir İliç, 1920'de Proletkurt'a şiddetJe karşı çıkacak,
hareketin 'parti disiplini içine alınmasını' isteyecekti.
Devrimin ilk yıllanndaki özgürlükle, sonradan ortaya
çıkan şiddetli disiplin, birçoklan için, Yesenin'i de,
Mayakovskry'ı de, ıntihara sürükleyen asıl sebeptir.
30'lu yıllarda, Nâzım ve çevresindeki şaiıier, işte o
galaksinin şairleriydi.
Endüstrlyel bir $iîr...'
Nasıl şiirlerdi onlar? Hangimiz Nâzım'ın ünlü mıs-
ralannı hatırlamaz? "...trrrrum trrrum trrmım /
taka tiki tak/ makinalaşmak / istiyorum!..." Ya da,
daha az ünlü olmayan, 'Üç Telli Saz' şiirindeki, şu
mısralan: "hey avanak / bana bak / elinden o zınl-
tıyı bıraksana / sana / üç telinde üç sıska bülbül
öten / üç telli saz / yaramaz!."
Nail Vnin 'Yaktın Bütün Gemileri' şiirinden, birkaç
mısra:"... artık benim / ne bir köşeye konmuş / üç
arşın birkefenim /ne de sıcak/biryatakta /bek-
leyenim / var / ne yar / kaldı ne diyar / dönmem
dönemem geri / yaktın bütün gemileri / tank bin
ziyad gibi!"
Türkiye'de, o ham haliyle, daha çok 30'lu yılların
ilk yansında hükümrân olan bu şiir, açıkça meydan oku-
yucu, 'yukardan', her an kavgaya ve kavga için her
türtü belâya hazır bir şiirdi; klasik ve romantik şiirin bü-
tün iç özelliklerini reddediyor; adeta bir 'endüstriyel'
şiiri yaratmak istiyordu. Nâzım, çok uzun yıllar, yaz-
dıklanna 'şiir' değil, 'yazı' demiştir: bilir miydiniz?
Acaba neden, kurcalasak mı?
http:// www. prizma.net tr/ A İLHAN
http://www./-bilgiyay/yazar/ailhan.htlm