Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 19OCAK1997PAZAR
PAZAR KONUGU
EskiDışişleri bakanlanndan Vahit Halefoğlu Kıbrısla ilgili son gelişmeleri değerlendirdi:
'Ruslann fuzesine engel olunmalı'
Bundan tam 15 gün önce Kıbrıs Rum Yönetımı'nm Rusya
Federasyonu*ıle S-300 tıpı orta menzılh tuzeler almak ıçın anlaşma ımzaladığı
haberi bomba gıbı patladı. Bu, beklenmedık bır gehşmeydı Rumlar, tek yanlı o-
larak AB' ye tam üyehk başvurusu yapıp Kıbns>h Türklen bu kapsam dışında bırak-
ma>a özen gösterdıkten sonra bır de fuze alma volunu seçmışlerdı. One sürülen
bahane de adanın kuzeymde Turk askerı ku\\etlerının bulunması \e bunun gün-
eye tehdıt oluşturmasıydı. Rumlar ısrarla bu füzelerın savunma amaçlı olduğunu
söylüyorlardı. Bızim Dışışlen Bakanı Çıller bıle Mosko\a'da konuyu açtığında
fuzelerin savunma amaçlı olduklarını duyunca meseleyı üstelemıyordu. Ama son-
radan da kalkıp yumruğunu masaya vurduğunu söyle\ebılıyordu. KKTC'de ha\a
ıse kaygı yüklüydü. Bu füzeler yüzünden bır sa\aş çıkar mıydı? KKTC'nm duru-
mu ne olacaktı? 1974'ten sonra 23 yıl sürevle dondurulmuş bır statükoyla >aşa-
mak zorunda kalan Kıbrıs Türklen altlarmdakı zemmın ı>ıce kayganlaştığını
hıssedıvorlardı. Bu füzeler sorunu kaç boyutlu\du? Ruslar bunu sırf tıcarı amaçla
mı yapıyorlardı? Yoksa Türkiye \e dün\a\a \ennek ıstedıklen başka mesajlar da
var mıydı? Öte yandan Yunanıstan \e Kıbrısh Rumlar hâlâ neden Türk kom-
pleksinden kendılenm kurtaramıyorlardı? Bütün bu sorulara, eskı Dışişleri Bakan-
lanndan usta dıplomat Vahıt Halefoğlu'vla vaptığımız ufuk turunda yanıt aradık
SÖYLEŞİ LEYLÂTAVŞANOĞLlT
Sizce, Rusya'nın Giiney Kıbrıs Rum
Yonetimi'ne (GKRY) S-300fîizeterini satmadu-
ki hesabı sadece ticari mi?
- Buy uk ulkeler. super guçier. bır ı>ı tek amaç-
lı olarak \ apmazlar Super guçlenn çeşıtlı yerler-
de. çeşıtlı bolgelerde. çeşıtlı konularda çeşıtlı
amaçlan \ardır
Bır taşla bırçok kuş \ urmak dı>e bır dey ım v ar
Super guçier genellıkle boyle amaçlarla hareket
ederler Dıkkat edersenız bu füzeler konusunda da
Rusy a Federasyonu, hem bırçok ulkeye mesaı \ e-
nyor hem stratejık bır amaç guduyor hem tıcarı
bır alışvenş yaparak buyuk para kazanıyor hem
de mev cut bır sanayııne pazar buluyor
immmtmt Bu konuda bir sıralamayapar mısınız?
- Oncelıkle Turkıye'ye mesaj verıyor "Ben
büyük gücüm. Senin kuzey komşunum. Benimle
iyi ilişkiler içjnde olmak senin de yarannadır. Bu
m ilişkiler benim de yaranmadır, ama beni gerek
Çeçenistan'da. gerekse Vzerbaycan'da. Kafkas-
\a"da.Orta \s>a'da çesjtli konularda nıemnun bı-
rakmayan bazı hareketlerin oldu. Bunlan duzel-
tirsen iiişkilerimiz iyi bir yola girer. Goriı>orsun ki
ben söylenenin aksine tamamıyla yok olmus,. da-
ğılmış. super güçluğünü ynzde >w yitirmiş bir ul-
kedeğüim. \ inederlenip toparlanıyorum. \eboy-
le füzeler ürerjp ihraç edebilecek bir kapasitem
\ar~ dıyor
Rusya'nın başlıca dort tane ıhraç urunu var
Bunlar petrol, doğalgaz. sılah \e altın Sılah ıhra-
catında son zamanlarda gorulen genlemeyı gı-
dermek \e ıhracatını tekrar arttırmak ıstıvor
1
Rusya kendini toparlaına yoluna girdi
mı.
- Son zamanlarda ızledığı ıstıkrar polıtıkasi
onuyavaşya\aşolumluyola sokuyor Rusya boy -
lece ıhracatını da gelıştırmek ıstıyor Ihracatında
sılah sanayıı onemlı bır yer tutuyor Çunku sılah
sanayıı ıhracatının çeşıtlı a\amajlan var
^ • ^ • ^ \edir bu avantajlar?
- Demın de soyledığım gıbı. bu ona hem para
kazandınyor hem mesaj verdınyor hem de ulke-
de ış olanaklannı arttırıyor, prestıjını yukseltıyor
Onu, bır super gucun sahıp olması gereken duze-
ye çıkanyorDunyada sılah ureten ve sılah ıhraç
eden ulkelerı siraladıgımızda daıma buyuk ulke-
lerın onde geldıklennı goruyoruz Bunlar. ABD.
Rusya. arkadan da öbur ulkeler olan Fransa In-
gtltere ve dığerlerı gelıyor
Rusya daıma sılah uretımınde kendını goster-
mek ıstıyor Bu ustelık ılen teknolojı ısteyen bır
alan lkıncı olarak Rusya ABD'ye mesaı vermek
ıstıyor ~Beni göz ardı ederek Ortadoğu'da birta-
kım işler yapıyorsun. Butıin konularda da tek ak-
tı'tr olarak ortaya çıkıyorsun. kıbns'ta da a>nı şe-
>i yapıyorsun. Öysa benim de bazı konularda söz
sahibi olmam. söz sahibi olurken de hem kendi ka-
muoyuına hem diımaya birtakım mesajlar ver-
mem gerektiğini goz ardı ediyorsun. Bu nedenle
ben de kendime düşen göre\i yerine getiriyorum"
dıyor Bununla gerek Doğu ^vrupa ulkelennın
Avrupa'yla butunleşmelen. gerekse N\TO ya
ahrmalan. NATO"nun genı^lenıesını buyuk bır
çersevenın parçalan olarak gorup bunların bır-
bırleny le ılışkılennı goz onunde tutmamız lazım
Cçuncusu, Ortadoğu'ya mesaj verıyor dıyor
k.ı
-Ben koskoca Rusya olarak Karadeniz'e hap-
sedlmiş bir ülke olarak kalamam. \kdeniz'de de
bir rol oynamam gerekiyor.*"
\vrupahlarada. *Benigöz ardı ederekbirtakım
anlaşmalara girmeyin" mesaj mı venyor Butun
bıular. çok taraflı amaçlar guden bır alışv ens,
Gczetelerde okudum GKR\ "nın Rusya'dan ala-
cagı S-300 fuzelennın malıy etı 426 mıly on dolar-
mi5 Bu da fena bır alışv en^ değıl
wmm^m pe
u s
izce bufiize anlaşmasının amacı
neiir? V kastediliyor? Kıbrıs Rumları ve 'iuıta-
ni tan bakımından ne amaç güdülüyor?
-3unu ıy ı tahlıl etmek lazım. Bunun sadece Kıb-
n- Rum ınısıyatıfı olmadığı ortada Bu Yunan-
R jn ortak savunma doktnnınm son halkası. de-
nı or Oysa ben bunun son halkası değıl. halka-
laindan sadece bınsı olduğunu duşunuyorum
Bmdan sonra başka gelışmeler de ortaya çıkacak-
tı
Örneğin ne gibi bir gelişme ortaya çı-
-Orneğın. Güney Kıbns"ta, tabıı "Vunanlılann
d. y ardımıy la bır denız ussu. bır de ha\ a ussu ku-
rluyor Bunun ardından bu hava ussune bazı as-
krı uçaklar getınlecek Guç lu uçaksav arlarla do-
r.tılacak
Bu denge mumkun mertcbe Turkıye"mn duze-
•\ne y a da onun da uzerıne çıkanlmak ıstenecek
Bununla neyapılmak isteniyor?
-Kıbns Rum Sözcusu'nun ıfadelennı dınleye-
ck olursak orada ıkı nokta \ ar Bırısınde. "Türk
tamızunu geciktirmek amacını güdiıyoruz" de-
t Ikıncısındede "Bizbunu muzakerelerdebirpa-
arlı!: aracı olantK kullanmak istiyorıı/" dıv e bır
ade kullandı
Sanıyorum bunların hepsınde gerçek payları
var Rumlar ıkıtoplumarasindayapılacakmuza-
kerelerde bunu bır araç olarak kullanıp mumkun
mertebe kendı bakımlanndan avantaj sağlayacak
bır hal tarzına ulaşmak îstıy orlar Bu hal tarzının
ana temelını Turk garanmının kaldırılması oluş-
turuyor 'Sanı Turk askerı varlığının adadan yok
edılmesiyadaasganduzeve ındırılmesı isteniyor
Rumları en çok rahatsız eden. Turk askerı var-
lığının adada bulunması v e bu varhğın orada K.K-
TC nın ılelebet devammı sağlaması
BM'ce kabul edılmış parametreler ıçınde ve
uluslarjraM antlaşmalar gereğınce muzakereler
olacak Bu muzakerelerde şoyle bır oyun oynanı-
yor Bız ariık bu garantılen. ıcap ederse Turkıye
ve 'Sunanıstan'ın da ıçmde bulunacağı bırN\TO
y a da uluslararası askerı guce bırakalım Tabıı bu.
kabul edılebılır bır onerı değıldır
Ingıltcre r> n K
ır doîvn D'^len Bakanhğfnı
VAHIT
HALEFOĞLU
Antakuı Uoğıımlu 192I-I93S aıası
Hakn Fıtınsa nın ı,sgu/ı altında okluğunJan,
I93S ulında \nıak\adakı Fransız
Lıse\ı nden ınezun oldu 193H de Sıııı\c
pusaporiıt alıınık 4nkanı'uı gıttı \cSı\a\ııl
Bılgıleı Okıılıt nagndı Snasul Bılgıleı
Okıılu 'ını ıkmcılıkle bııırdı Dışışleı ı
Bakanlığı na gııdı 45 \ıl dıplonmt olarak
Diii)lcn ıw hızmet \erdı 21 \ıl çeşıtlı
ıılkek'idc hıı\ukcl),üık \aptt I9S3-S"' tmıw
Turgut Ozal m ılk doııeın başbakanlığında
Dışışlen Bakunı oianık gore\ \aptı Dalıa
sonra emeklı oldu iıap<,a. Ingılızce.
Fnınstzcü Ahmııua hılm»
- Ben Turkıye'nm bu konuyu çok ıyı tahlıl et-
tığıne ınanıvorum Bu \unanhlann Turkıve'yı
adeta bır kuşatma polıtıkasıdır
Oncelıkle hem Lozan Antla^ma>>ı na hem de
1947 Pari1
- -\ntlasmasi na aykırı olarak Yunanlı-
lar Ege adalannı sılahlandırdılar Ben bunun kav -
gasinı N unanhlarla çok y aptım Bana sov ledıkle-
n "Birim buna hakkımı/vardır. BM'nin 51. mad-
desi her ülkeye kendini sa\unma hakkı \ermekte-
dir. Bu,biam sa\unma hakkımızdjr"" bıçımındey -
dı
Tabıı bu sozlerın tutar tarafı yok Ama herke5
e
bu şekılde kabul ettınyorlar ve oncelıkle de ada-
ları sılahlandınyorlar Bunun ardından Gırıt'tekı
uçaklarının kahtesını yukselttıler daha sonra da
Rodos'a daha buyuk bır askerı yığınak yaptılar
Bu da yetmeznıış gıbı ijimdı de Turkıve'nm gu-
nevmde Kaş'm bumunun dıbındekı Meıs'ı aske-
rıleştınvorlar Meı^'te hangı alana uçak yerleştı-
rebıleceklennı çok merak edı\ orum. doürusu Ta-
bıı bu davrams.ları\la nıyetlennı ortaya koymu^
oluvorlar Odayetmedı. ^ımdı Rusya'vla ışbırlı-
ğıyapıyorlar Rusya aslındaçok kurnazcdbırse-
çını
i"^"» \eden?
• Çunku fuzelerı aldıklarında amaçları Rux-
y a'y ı da kendı y anlanna çekmek Bu şekılde. hem
Önodoks bırlığını sağlamisolacaklar hem de Tur-
kıye'nın bır ıtırazı durumundd Ankara. karşısın-
da \unanıstan ve Rum yonettmının yanında Rus-
ya'yı bulacak
Belkı bu tuzelen Çın'den almış okaydılar ken-
dılenm bu denlı guçlu hiv>etmeyebıhrlerdı
•^••^ Zaten Yunanhtan hep "Bize tehlike ku-
zey kom^ıımıızdan değil, Türkiye'den gelmekte-
dir " demiyor mıı?
- l-vet Lstelık bır donem \arşova Paktı vardı
Bu durum bugun de aynı şekılde suaıyor Ikı uç
haftaonce Atına'da bır toplantıya katıldım Top-
lantıdakı tek Turk bendım Konuşmacıların. soru
soranların, katkıda bulunanların. katılımcıların
buyuk çoğunluğu ^unanhydı \unanlıların hep-
sı konuşmalannda ıstısnasiz Turkışe yı suçladı-
H
er kafadan bir ses çıkıyor. O kadar ki ABD Dışişleri'nin genç sözcüsü
Nicholas Burns, Türkiye Dışişleri Bakanf nın sözlerini olmayacak
sıfatlarla niteleyebiliyor. Buna karşılık bizim Dışişleri sözcüsü cevap
veriyor. Bu gibi durumlara Türkiye'nin düşmesi için bir neden yok.
yapanSırGeoRrey Howeresmı bırzıyaret ıçın \n-
kara'ya gelmıştı Onunla baş başa konuşurken
Kıbrıs sorunu da konu^ma konularından bınsı ol-
du Ona "Türkiye veKıbnsIıTürklerinbu kadar
kan dökuldükten sonra. bunca büyiikfedakârhk-
lara katlanıldıktan sonra 1959 \e 1960 antlaşma-
lany la sağlamış oldukları avantajlardan geri dön-
meleri duşunülebilir mi" dıye sordum "Tabii ki
düşunulemez" dıye cevap verdı
Bu avantaıların en ba^ında gelenlerden bınsı
Turkgarantısıdır Iste bunlarTurkgarantısınıyok
etmek ıstıvorlar \etabıı burada Batılıları. geçmı-
şi gmıkçe daha az hatırlay an y a da hıç hatırlama-
yan kuşaktan kışılerı kulİanmaya çalısiyorlar
^unanhlarve Rumlann ıstedıklerı. geçmişı tu-
muyle unutturmak, Kıbns meselesinı sankı
'te başlamı* gıbı duny a kamuoy una sunmak
KKTC Cumhurbaskanı Rauf Denktaş
da zaten bu noktalar uzerinde durmuyor mu?
- Evet ve çok haklı 1950'lerden başlayarak
Kıbrıs meselesinı ızlemış. olan kışıler ışm geçmı-
iinı çok ıyı bıldıklen ıçın Rumlann duşuncelerı-
nı daha ıyı kavrayıp değerlendırebılıyor
Bundan 10 ya da 12 yıl once Washıngton"da
dıplomatık bır \emeğe katılmıştım Benden bır
konu^ma\apmamı îstedıler Bendekalktım. Kıb-
rw meselesinı anlattım Dınleyenler anlattıklan-
mı duyunca hayretten hayrete duştuler O zaman
bıle pek çok kışı sorunun geçmışını bılmıyordu
\anı 1959ve 1960antlasmalannınnasıl sağlan-
dığını. 1963'te Makarios"un Kıbrıs Anayasası'nı
değıstırmek ıçın nasıl ortaya atıldığını, 1963 No-
elı'nde nasil katlıam kararı verıldığını 1964'te
Turkıye nın nasıl kollan sivadığını. Johnsonmek-
tubunu, 1967
"de yenıden krızler olu^tuğunu.
196^'ıen 197
4'e kadarTurklenn birtakım mev zı-
lerde nasıl perı^an halde yaşjdıklannı. ama buna
karşin dırenislerım surdurduklennı. 197
4"te de
Vunanıstan'dakı askerı cuntanm, başansızhkları-
nı ortebılmek ve kendısıne prestıj sağlamak ıçın
NikosSampson"u Makarıos a karsı darbe y apma-
y a memur ettıklennı anlattıkç3 ınsanlar duy duk-
larına ınanamıyorlardı
Konujmamda. Makanos'un budarbenın sonu-
cunda adadan kaçtığını. BV1 Guvenlık Kotise-
yı'nde "llkemi Türkiye değil. Vunanistan işgal
etmiştir" bıçımınde bır açıklama yaptığım. bu-
nun uzenne Turkıye nın mudahale etmek zorun-
da kaldığını. mudahaleden once Eee\ifın Lond-
ra'ya gıdıp Ingıhere Başbakanı \\ilson*a ıkı ga-
rantor ulkc oîarak ortak muddhale onerdığmı bu
onerının kabul edılmemesı uzenne bıraz da. do-
nemın \BD Dışışlen Bakanı Kissinger'ın vaktı-
ğı yeşıl ı>ıklabu harekâtın gerçekle^tığını bugun
bırçok ınsan hatırlarruyor
Hatta 1974 harekâtının bırıncı kısmını goz ar-
dı edıp ıkıncı kısmını sureklı olarak ortaya atıyor-
lar Hep ortaya atılan arguman Turkıve'nm ıkın-
cı harekâtı Karamanlis'Vunanistan'adonuphuku-
met kurduktan sonray aptığı veTurkıye'nın ışgal-
cı olduğu bıçımınde
Butun Batı bu oyuna gelmış durumda Obur
yandan da Batılılar ve BM bır paradok-s ıçınde
^•i^"" \edir buparadoks?
- Bır \andan Kıbrıs" ın tek me^ru hukumetı
Gunev Kıbns'tır dıy orlar Ote \andan da bır ger-
çek var Bu da KKTC Bunun bır cumhurbdşka-
nı.bırmechsı kurumlan.toprağı.dılı.butçesı. as-
kerı, her şey ı v aı Bır de\ letın dev letler hukuku ge-
reğınce tanınmasinı gerektıren butun unsurlara ve
organlara sdhıp -\yncadabuulkeyi Bdtı barışgo-
ruşmelerınde muhatap olarak kabul edıyor Ama
ote yandan. "Sen ülke olarak yoksun" dıyorlar
Bu. kendı kendisiy le çelışkı ıçınde olmanın en
guzel örneğıdır
••••••• Füzeler konu\una geri dönersek, bu
konuda Türkiye sizce yeterli bir çalışma yapıyor
mu?
lar çattılar kotuledıler IKtelıkdebenım orada ol-
duğunıu çok ıyı bılıyorlardı
Ben de konuşmamda onlar daha istemeden
Turk-'l'unan ılı^kılerındekı Turk tezlerını anlat-
nm Konu^mamı bıtınr bıtırmez her tarattan ma-
kınelı tufek ateşı gıbı sorular yağmaya başladı
Hepsı de Turkıye'yı suçlavan konusmalar yapı-
yordu Bıremeklıgeneralde."SayınHalefoğiu'nu
dinleyince Türkiye*nin dünyanınmerkezi olduğu-
nu sanırsmı/. \caba oyle mi? İkincı sorum da.
ukuduğuma gore Türkiye silahlanmak için 150
milyar dolarhk bir proje yaprruş. Bu doğru mu?
l eııncıı olarak da bize Kürt meselesinı anlatabi-
lir misiniz?" dedı
Ben de ^u vanıtı verdıın
"Bir. ben Turkiye'nin dünyanın merkezi oldu-
ğunu söylemedim. \ma Türki\e"nin bölgenin
merkeziolduğunusoyledim.Türkiye bu coğrafya-
da yaşadığı surece bölgenin merkezi olmaya da de-
vam edecektir. Bunu da ben değil. Batı medyası
soy luyor. Bir tarafta Balkanlar. bır tarafta KatVas-
ya \e onun u/antısı olan Orta Asya. güneyimızde
Ortadoğu \ar. Bu uç bölge kay nadığı surece bunun
ortasında olan ve bütün bu bölgeleri etkileyecek
olan Türkiye'nin önemini inkâr edebilir misiniz?
Butun bu gerçekler goz önüne alındığında Türki-
ye bölgenin merkezi midir. değil midir? Karan siz
verin.
İki. 150 milyar dolarhk bir silahlanma projesin-
den soz ettiniz. Galiba rakamlarda. sayılarda bir
karışıklıkla karşı karşıyayu. Bugün 150 milyardo-
lan silahlanmaya harcayabilecek bir devleti ben
bolgede göremiyorum. Siz Nunanislan olarak 10
yılda 17 milyar dolaıitk bır silahlanma programı
ilan ettiniz. Ben şimdiden size dostça bir uyanda
bulunuyorum. Bu maceradan \azgeçin. Bu mace-
ra si/i felakele sunikler. Bunu hem başaramazsı-
ııı/ hem de başarmaya çalışırken kendini/e kötu-
lüketmiş olursunuz.
C çüncü olarak Kürt meselesinden soz ettiniz. Bu
konu sabah akşam telenzyonlarda, basında. açı-
koturumlardaelealınıyor.TurkİNe'deikigmpdü-
şünce var. Bunlardan birisi Kürt meselesinin terör
y önünun aynı şekildesilahla bastınlması ve bu va-
pılırken. buna paralel olarak siyasi. ekonomik, kül-
rürel. öbür onlemlerin de alınnıası gerektiği yo-
nunde. Ben bu fikirde olanlar arasmdayım. ikin-
ci grup, bunun terör konusu olması nedeniy le bu-
nun mudaka askcri yolla yatıştınlması gerektiği.
alınacak onlemlerin teror sona erdikten sonra dü-
şünulebileceği göruşunde. Bugoruşte olanlar ara-
suıda hükümet de var."
>unanlılann hepsi ıstısnasiz Turkıye'y ı eleştır-
dıler Ancak toplantıda Yunanhlar dışmdakı ul-
kelerden gelen konusmacı ya da katılımcılann
hıçbın Vunanlılann sozlennı doğrulayan ya da
takv 1ye eden bır tek soz soy lemedıler Bu da be-
ni memnun ettı
• ^ • ^ " Bu anlattıklarınızdan }unanlıların hâ-
lâ kendilerini Türk telıdidi altmda hhsettikleri-
ni çıkarabilir miyiz?
- Evet \unanhlar hâlâ kendılenm Turk tehdı-
dı altında goruyorlar \e bu kompleksten bır turlu
kurtulamıyorlar Vunanistan Turkıye aleyhındekı
oyununu AB ıçınde vc obur uluslararasi kurulu^-
larda. ıkılı temaslannda son derece usta \e kur-
nazbırbıçımde ıstı^maredıyor Onun ıçın Turkı-
ye'nın Guney Kıbrıs ın fuze alımını değerlendı-
nrken, butun bu taratları da goz onunde tutup ona
gore tepkı gostermesı lazım Ozetlersek Rumla-
nn bu son davranışı son derece vahımdır Buna
mutlaka engel olunması gerekmektedır
••••••• 6u arada dıkkatınizi çekmek istediğim
bir nokta var. ABD Dışişleri temsilcisi Cavana-
ugh 'nun Rum lider Glafkos Klerides 'le görüy
tükten sonra, "Bu füzeler 16 a\ gibi bir süreyie
konu^landırdmayacaUar " bu, iminde bir soz sÖy-
lemişti. Siz bunu nasıl değerlendirivorsunuz?
- Bu tuzeler 16 ay konuşlandınlmayacak dıve
avunmakta hıçbıryararvoktur Bu bırkandırma-
cadan başka bır şey değıldır Buna başta Amen-
kalılar olmak uzerc Batılılarınkesınlıkle ızın ver-
memelen gerekmektedır Ancak kapsamda ve
ıçerıkte haklı olduğumuz bır davada luzumsuz çı-
kışlarla haksız duruma duşmememız lazım Dıp-
loması kırma. dokme sanatı değıldır Dıploıruısı,
ulkenın çıkarlannı goz onunde tutarak ıhtılafları,
kırmaya. dokmeye. vurmdva gıtmeden birtakım
barışçı yollarla en ıyı bıçımde halletme sanatıdır
Turkıye. bunu yapabıleı_ek hem tecrubeve hem
de ağırlığa sahıptır Bu konuda çesitlı dçıklama-
larvapıhyor Her bırı değı^ık havada Once. \1ıl-
lı Savunma Bakanı. sonra Dışişleri Bakanı. Ge-
nelkurmay Başkam Başbakan golge Dışışlerı
Bakanı AbdullahGülbeyanat venyor
Bır ulkede bır konuda beş tane yetkılınm ayrı
ayn beyanat verdığı gorulmuş mudur' Olacak şey
değıl Tabıı bu dısarıda da hem guzel bır manza-
ra arz etmıyor hem de hangisine ıtıbar edıleceğı
konusunda kuşkular ve endışeler varatıyor
Peki Türkiye bu konuda ne yapabilir?
- Çeşıtlı onenler v ar Bır tarattan denıyor kı
"Adaya 10 bin asker daha gonderelim. Bir ta-
raftan da orada bir deniz \e hava üssiı kuracağı-
nıızı ilan edelim. Bu işegırişelim. Bir pazarlıkolur-
sa biz bunlan. karşj taraf da elindeki kuv veti çe-
ker. 'S ine aynı noktaya oeliriz."
lkıncı onerı de Eceut ten gelıyor O da "KK-
TC'ylebirözerklikanlaşmasıyapalım"dıyor Baş-
ka bınsı KKTC'nın Turkıy e'yle entegre olması-
nı onerıyor Obür yanda gazetelerde okuduğum
kadany Id > unanh bır yetkılı de "ÇifteENOSİSya-
palını" dıyor
Butun bunlar şunu gostenyor
1997 y ılını Kıbrıs ıçın çozum v ılı olarak ilan e-
den ABD ve Batı'nın arayişlar ıçınde olduğu an-
laşjil ı\ or Fuzelcr konusunu da bır araç olarak kul-
lanıvor
\eyolda kullanucak?
-Ikıtaratıda CampDavıd.Norveçturubıran-
laşmaya \arana kadar masa basında tutmak ıçın
Bu mumkun mü? B\t de Dayton turû
hirformul uzerinde duruyor...
-Turkıye Turk garantısı olmadan. KKTCnın
guvenlığı tam olarak sağlanmadan bıranlaşmaya
Turkıy e y a da Kıbnsh Turklenn razı olması mum-
kun mu1
Bence bunlann açık olarak soylenmesi
lazım Ben şoyle yapardım
Once bır açıklama y apar v e "Bu füzelere Tür-
kiye \e Kıbnslı Turklerin i/in vermesi mumkun
değildir. Bu kumazlığa, bu taktiğe priııı vermemiz
bizden beklenemez" derdım Bunun arkasından da
Dışışlen Bakanı başta BM olmak uzere bu sorun-
da rol oynayan butun ulkelerde temas. yuz yuze
goruşmeler başlatırdı Dısislerı Bakanı boyle bır
knzde gıdıp kendı tezlerımızı anlatmayacak da
ne zaman gıdecek'
Artık goruyorsunuz Bu tur bır meselede butun
ulkelerın sorumlu kışılerı dunyayı dolaşıyorlar
Ama bız her ^ey ı Ankara dan ıdare etmeye kalkı-
voruz Ama Ankara da bırçok soyledığımızı de
kendımız soyley ıp kendımız dınlıyoruz \abancı
basınabakıyorum Soyledıklenmızden ancak bın-
debın yansıyabılıyor
Bu tuze knzı henuz halledılmış. atlatılmış de-
ğıldır Amerıkalılar "Krizdondurulmuştur. Buiş
sona ermiştir" dıyorlar. ama buna aldanmama-
mız. kararlılığımızı mutlaka dev am ertırmemız v e
kesinlıkle bu fuzelenn Kıbns'a gelemeyeceğını
kabul ettırmemız lazım
Bu arada Turkıye'nm sılah alım kaynaklannı
çeşıtlendırmesı lazım Nıtekım Rusya'dan da sı-
lah alındı Ruslar "Kim silah isterse ona satanz.
Siz de isterseniz size de satanz" dıyorlar Amerı-
kah ve Ingılızlere rakıp olarak şımdı duny a sılah
tıcaretınde RusvaveÇınonayaçıkıvor Bırulkey-
le sılah tıcaretı yaptığınız zaman o ulkenın size
olan rutumu da ona gore ay arlanıyor Turkıye'nm
Rusya'yı kesinlıkle ıhmal etmemesı lazım Ozet-
lemek gerekırse füzeler konusu ve Turk-\unan
ıliskılerı bugun cıddı bır çozumsuzluk olarak kar-
şimızda duruyor
Bunu dondurulmuş. buzdolabına konulmuş
olarak kabul etmememız. bu kararlılığımızı sur-
dumıemız v e bu durumu kesınl ıkle kabul edeme-
yeceğımızı butun taraflara anlatmamız lazım Bu.
buy uk bır strateıınm bır parçası olarak karşımıza
çıkıyor
Turkıye ve\unanistan y ıllarcadost geçındıler
Sonra neler oldu"" 4ndreasPapandreu \unan hal-
kını yıllarca ovlesıne bır Turk duşmnlığı radyas-
yonuna tabı tutmuş kı \unan halkını bundan "kur-
tarmak ıçın yıllar suren bır radyasyondan ya da
zehırden arındırma ı^lemı uvgulamak gerekıyor