Katalog

23 EYLUL 1996 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Hambez soruşturmasını Türkiye aleyhine sonuçlandıran AB Komisyonu şimdi de sentetik elyafa el attı Tekstile Avrapa Birliğî baslası\NKARA (Cumhun\et Burosu) - Tur- kıve \e \enlecek vardımlann engellen- tnesını isteven AvrupaParlamentosu( AP) karanndan sonra Av rupa Bırlıgı ( AB) Ko- mıvsonu Turkı\e vıantı-dampıngvesub vansıvon sorus.turmalarıvla sıkıs.tırmava hazırlanıvor Agartılmami!} hambez so- ruşturmasinı Turkıve alevhıne sonuçlan- dıran ABK.omısvonu sentetıkelvaftasub- vansıvon soru^turmaMnı da \enıleme\e hazırlanıvor Hazıne \e Dıs, Tıcaret Mus- tesarlıgı vetkıhlen dampmgvesubvansi yon sorusturnıalan ıle MEDA vardımla- nnı goru^mek uzere gelecek hatta Belçı- ka nın baş.kentı Bruksel e gıdecek Turk tekstıl ^ırketlenne karşj şubat aMnda bır soruş.turma başjatan komıs von bır a\ once de belırlı alanlarda dam- pıng vapıldıgını \aklasjk 10 gun once Turk makamlanna bıldırdı komısvon vap- tıgı bıldmmde bazı Turk tekstıl fırmala- nnın agartılmami!} hambez ıhracatında \uzde 11 ıle \uzde 2"> arasinda dampıng vapıldıfınınsaptandığını Turk fırmaları nın fıvat taahhudunde bulunması gerek- tıgını ka\dettı Turk tırmalan ıse dam- pıng \apmadıklannı sorunun kurfarkın dan kavnaklandıgım ılen surduler DTM nın devreve gırerek Turk fırma- lannın gerekçelennı ıletmesineragmenko- mısvon bunu kabul etmedı \e Turk fırma- lanvla gorus.erek \ergı uvgulavacağını açıkladı komısvonun antı-dampıng so- ru^turması sonucu Turk fırmalarına \er- Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi Frederick Temple 'Hükümet zaman satm alıyor' Temple1 Sorunlar çozum beklıvor. ANkARA(ANKA)-Dunva Banka- sı Turkıve Temsılcisı FredenckTemple, REFAH\OL hukumetının kavnak pa- ketLnnı "surdurulemevecek kavnak varatma çabaları" olarak degerlendır dı \e bu tur onlemlenn "Ancak zaman satm alma\a\ara\abıleceğını,asılso- rıınları çozenıe\eceğını" bıldırdı ^enı hukumetın vapısal retormlan gen,ekles. tırebılecegıne vonelık bır sın\al verme- dığını belırten Temple Turkıve nın de\ letıkuçulterekfınansmanıhtıvaunaolan tilebı azaltması gerektıgını so\ledı Fredenck Temple Ekonomı Muhabır- lerı Dernegı nın |E\1D) \a\ın organı Ekonomda \eralan sovles,ısındeTurkı \e nın tenıel ekonomık sorunlarımn ve bunlann reçetelenmn son ıkı Mİdırde gı^medıgını hukumet degı^ıklıklerının bunları ortadan kaldıramavacagını vur- auladı \enı hukumetın nııras aldıeı ko- ş.ullann 1994 vılına goredaha zoroldu- gunu belırten Temple "Hukumet 1994'te krı/r aşma konusunda başarılı oldu, ama, bu surdurulemedı kamuvatınm- larının azaltılması. menıurların ucret a\arlamaları. bır defalık \ergiler gıbı onlemlenn hepsının surdurulnıesı /ordu. kamıı vatırımlarınıııdu/evışu anda arzu edıleme\ecek derecede du- şuk kalı\or Nanı daha fazal duşurul- memesı gerekıvor. 1994'te uvgulanan varlık \ergısının tekrarlanması zor. A\rıca nıemurların ucret a\arlanıala- rı da bâlâ gundemde" dedı Hukumetın sapısal retormlan gerçek le^tırecegınevonelıkbırsınval vermedı- gını dılegetıren lemple ılanedılen ka\ nak varatma onlemlennm "Sorunun valnı/ca bır bolumuv le ılgılı, surduru- leme\ecek ço/ıını çabası" olduğunu sovledı gıkovmavahazırlanmasi uzenneDTM ko- nu\u goru^mek uzere Ortaklık Konse \ı nı "acılen" toplantıva çağırdı Turk fırmalan a!e\ hıne antı dampıngso- ruşturması sonucu vergı ko\ma\a hazır lanan komıs\on ş.ımdı de ^ vıl onceaskı- vaaldıgı polvestereKatta veıplık ıhraca tı konusundakı subvansıvon soruşturma- sını venıleme\e hazırlanıvor 1988desub\ansıvon soruş.turması açan fakat Turkıve nıntekstıl sektorune subvan ->ıvon uvtuılamavacam konusundakı taah hudundensonra24Evlul 1991 desubvan- sıvon soru^turmaMnı askıva alan komıs von ^ vılındolmasınaazbırsurekala Tur- kıve nın venıden subvansıvon uvguladıgı- nı ve sorus,turmanın venılenecegını ılen surdu komisvonun tekstıldekı vatırım tes\ıklerını aras,tıracagi belırtılıvor Vet- kılıler AB nın 199S vılınıesasalarakso- rus.turması durumunda sorunçıkabılece- ğını fakat gumruk bırhgınden sonra Tur- kıve nın toplulukstandartlannateşvıkaçı- sından uvdugunu kavdettı Istanbul Tekstıl ve Konfeksıvon Ihracat- çılan Bırlıgı ndenbırhevetın Bruksel egı- derek komisvon vetkıhlen ıle temasta bu- lunduklan belırtılırken tekstıl »ektoru ıçın- dekı fırmalar ı^e gumruk bırlıgı sonrası Turk tekstıl urunlen karşısında bas edeme- venABnın sektorunu korumak amacıv- la bu turgmş.imlere voneldığını ılerı su- ruvorlar DTM AB ıle İlıskıler Genel Mu- duru Revhan Afnıaca ıle AB Daımı Tem- sılcı Vardımcıhğı na atanan eskı Dış Tı- caret Muste^an NejatEren'ın pazartesı gu- nu Bruksel egıderek AB Komısvonu vet kılılen ıle antı-dampıng ve subvansıvon so- rus.turmaları konusunu goruşeceklen be- lırtılıvor Turkıve nınbırsuredırmuzake- relerı devam eden Macanstan ıle Serbest Tıcaret Anla^ması muzakerelennde anlaş- ma saglandıgı bıldırıldı AB Genel Muduru Revhan Atmaca Macanstan ıle mektup teatısı voluv la an- la^mavı parafe ettı Bu arada Turkıve ıle AB arasinda bır ba^ka sorun olan ma- lı vardım konusunu teknık duzevde go- rusmek uzere Hazıne Muste^arlıgı Dı^, Ekonomık Genel Muduru Avdın Karaoz ba^kanlığındakı bır hevetın onumuzdekı hafta Bruksel e gıdeceğı kavdedıldı DUNYA EKONOMISINE BAKIŞ / ERGLN YILPIZOĞLL Avrupa Para Birliği: Dublin Toplantısı İyimser H afta sonunda yapılan Avrupa Malıye Ba- kanları Dublin toplantısı Avrupa Para Bır- lıgı nın (APB) başlama tanhı olan 1999 yı- lına kadar geçecek sure ıçınde aday ul kelerde uygulanacak malı ve parasal dısıplın ko- nusunda genel bır anlayış sağlamayı amaçlıyordu Toplantının bır dığer amacı da bır anlaşmışlık go- runtusu sunarak Para Bırlıgı nın geleceğıne ılışkın halk arasında gelışen kuşkuları dağıtmaya çalış mak Nıtekım malıye bakanlan geçen hafta ıçınde Fransa nın 1997 yılı butçesıyle ılgılı olarak Alman- ya da hukumet çevrelerınde yukselen eleştırılerı unutup toplantıda yenı butçeyı destekledıklerını açıkladılar Fransız ve AJman malıye bakanlan 1999 da parasal bıriığı gerçekleştıreceklerınden emın olduk- larını vurguladılar ılnternatıonal Herald Tnbune 21 9 96) Ancak bu tur lyımser ıfadeler gerçek so- runlan ortadan kaldırmadığı gıbı APB yı dedaha ko- lay ulaşılır kılmıyor APB nın gerçekleşmesı ıçın ka- tılacak ulkelerın fıyat ıstıkrannı saglaması ve but- çe açıklan ıle kamu borçlannın GSMH ye oranları- nın sırasıyla yuzde 3 unu ve 60 ını geçmemesı ge- rekıyor Italya Ispanya ve Irlanda dışında kalan 10 Avrupa ufkesı bırıncı koşula uyabılıyor Ancak Luk- semburg dan başka dıger ıkı koşula uyabılen ulke yok Almanya ve Fransa da butçe açıklan GSMH nın yuzde 4 unun ustunde Her ıkı ulkenın hukumetle- rt bu oranı gelecek sene yuzde 3 e ındıreceklerını ılerı suruyorlar Bu Almanya ıçın daha gerçekçı Ancak Fransa da ekonomık ve toplumsal durum but- çede bu kadar buyuk bır kesıntı yapmaya uygun de- ğıl Sendıkalann tutumu karşısında toplumsal har- camalar kalemınde gereken kesıntıyı yapamaya- cağını goren Fransız hukumetının butçede care- yı muhasebe oyunlarında araması da bu yuzden Fransız hukumetının butçe açığını bır devlet ış- letmesı olan Fransız Telekomunıkasyon un GSMH nın yuzde 0 5 ıne eşıt bır buyukluktekı emek- lılık fonlarını butçeye transfer ederek kapamayı ve boylece 1997 de APB koşullarına uyar hale gelme- yı planlıyor (Le Monde 19 9 96) Daha once APB koşullannın esnekleştınlmesını ısteyen Fransa nın Almanya nın tum ıtırazlarına ragmen bu esneklığı fıılen uygulamaya kararlı olduğu anlaşılıyor 1997 de Fransa yuzde 3 koşulunu yerıne getırdığını ılan et- tığınde aslında açık oranı yuzde 3 5 olacak ve bu da sınınn yuzde 3 5e yukseltılerek sulandınlması an- lamına gelecek Fransa nın bu çabası Alman ka- muoyunun baskısını ensesınde hısseden Alman hukumetının hıç hoşuna gıtmedı Alman merkez bankası Bundesbank Guvernoru HansTıetmeyer, geçen hafta muhasebe yontemlerıyle butçelere makyaj yapılmasının kabul edılemeyecegını soy leyerek ısım vermeden Fransa yı uyardı Bundens tag (meclıs) Avrupa Işlerı Komıtesı Başkanı Norbert Wieczork da Tietmeyer ve VVeıgel'ın uyanlannı tek- rarladıktan sonra Yapamadık barı erteleyelım demenın çok daha lyı bırtutum olacağını sozlenne ekledı flnternatıonal Herald Tnbune 20 9 96) Almanya Dışışlerı Bakanı Klaus Kınkel de Al manya nın Maastrıcht koşullarını sulandırmaya hıç nıyetlı olmadığını kararlı bırşekılde vurguladıktan son- ra 'Şansolye Kohl un APB konusunda herhangı bır esneklığı kabul etmesı asla soz konusu degıldır' de- dı (The European, 19-25 09 96) Bu ıkı ulke ara sında en az ıkı anlaşmazlık noktası daha var Avru- pa Bırlıgı nın fonlannın dağıtılmasında Almanya Do- ğu Avrupa ulkelerını Fransa ıse Akdenız ve Kuzey Afrıka ulkelennı tercıh edıyor Avrupa Bırlıgı nın ge- nışlemesı ıle ılgılı olarak da Almanya Dogu Avrupa ulkelennın bır an evvel bırlığealınmas t. °r^tn Fran- sa Alman lıderlıgını kabul etmış olan bu ulkelerın bırlıgegelmesıyle kendı sıyası etkısının zayıflayaca- gınaınanıyor yakınzamandagerçekleşecekbırge- nışlemeye sıcak bakmıyor Bu ıkı ulke arasında boyle onemlı konularda fark lılıklar olması APB nın gelecegı uzerınde haklı ola- rak bır kuşku duymamıza yol açıyor Çunku Bun- desbank ın geçmışte de ıfade ettığı gıbı Para Bır- lıgı aynı zamanda sıyası bır sureç Bu yuzden bır sıyası bırlıkle desteklenmedıgı takdırde yaşama şansıyok Ancak Fransa Avrupa Bırlıgı ıle Alman- ya nın ekonomık ve polıtık etkınlığını sınırlamayı amaçlarken Almanya da bırlıgı Avrupa uzerınde lı- derlığının saglanmasının bır amacı olarak goruyor Bu koşullarda bırlığın çıkarlannı ulusal çıkarlann uzerıne koyacak bır sıyası bırlığın hayal edılebılır bır gelecekte oluşmasının hıç şansı yok Almanya şu anda Avrupa nın ekonomık olarak en guçlu ulkesı sıyası olarak da ağırlıgı Doğu Av rupa ulkelen yorungesıne gırdıkçe artıyor Alman mer- kez bankası Bundesbank ıse bugun Avrupa da bu- yuk bır etkınlıge ve malı pıyasalarda guvenılırlıge sa- hıp Mark çok guçlu ve ıstıkraıiı Almanya gıbı bır ulke ozellıkle bırleşmeden sonra neden bu avan- tajlarını bırakarak bırlıgı kabul etsın7 Eger bu bırlık Almanya nın ulusal çıkarianna uygun bırşekılde yo- netılmezseAlman yonetıcı sınıfının kendı kamuoyu karşısında meşruıyetı bır buyuk darbe yer eğer Fransa nın ıstedıgı gıbı yonetılmezse bu seferde Fran- sız yonetıcı sınıfı cıddı bır meşruıyet krızı ıle karşı- laşmaktan kendını kurtaramaz Bu etkenler Para Bır- lıgı nın gerçekleşse bıle ne kadar yaşayabıleceğı konusunda cıddı kuşkular yaratıyor Gelışmışlık ve ıstıkrarlılık duzeylerı farklı ulkele- n bır para bırlıgı surecı ıçınde bırbırıne bağlanma- 2 her ulusal para polıtıkası sorununu potansıyel ola rak bır uluslararası polıtıka sorununa çevırerek ka lıcı bırıstıkrarsızlık kaynagı yaratmış bulunuyor Or- negın Dublin toplantısının gundemının en onemlı maddesı olan Theo VVeıgel ın tarafından dayatılan ıstıkraranlaşması nıalalım Buanlaşma bııiıkko- şullanna uymayacak bır şekılde açık butçe polıtı- kası uygulayan ulkelere otomatık olarak malı yap- tırım koşulunu getınyor Bır irlanda yetkılısının ıfa- desıyle "bu uygulama partamentolann ulusalege- menlık haklannm elınden ahnmasına yol açar' (Fı- nancıal Times 20 9 96) ve uygulamada Almanya nın gorelı ekonomık durumu goz onune alınınca da Al- manya ıçın lyı olan Avrupa'nın gerı kalanı ıçın de ıyıdır" anlayışının gonullu olarak kabul edıimesı an- lamına gelır Bu yuzden Avrupa nın bırlıgıne aday ulkelerın lıderlıklen Almanya da kendı ıradesını tum Avrupa ya kabul ettırme ve yenı bır Frankenreıch kur- ma eğılımı goruyor ve kuşku duyuyorlar (Conolly The Rotten Hearth of Europe, 1995 sf 388) Dublin toplantısına katılanlar ıse APB surecının daha şımdıden para polıtıkasını kontrol etme ama cını ekonomık ve sıyası ıstıkrarın onune koyduğu- nu her ulusal para polıtıkası sorununu hızla bır uluslararası anlaşmazlık konusu halıne getırme egı- lımınde olduğunu yuksek ışsızlık ortamında bırlık surecının butçe dısıplını dayatmasının genış kıtle- ler tarafından hoş karşılanmadıgını gormezden ge- lıyorlar Bırçok gozlemcı polıtıkacıların prestıjlerı- nı korumaya çalışırken ekonomık ve sıyası koşul- lan olgunlaşmadan kurulmuş bır bırlığın kısa zaman sonra toplumsal protestolaraltındaçokmesı halın- de nasıl bır Avrupa ıle karşı karşıya kalınacagını duşunmek bıle ıstemedıklenne ınanıyorlar • ANKARAPAZARI YAKUP KEPENEK Okuliu Okullar açılıyor llkokuldan unıversıteye uzanan bır duzlemde sızler egıtım ve oğretım surecıne gırıyorsu- nuz Kımı konulara dıkkatınızı çekmek ıstıyorum Insanın yetışmesı hıç de kolay değıl, çok buyuk emek gerektırıyor Okuliu olduktan sonra ınsan kendı kendının yetışmesıne gıderek artan bır oranda yıne kendısı katkı yapabılır Benım onenlerım bu çerçeve- de olacak • •• "Zaman "kullanımı dahaaçığı "gunlennızı nasıl de- geriendırdığınız' çok onemlıdır Zamanımızın buyuk bo- lumu ders çalışmaya gıtse de ıkı ek" konuya da "ke- sınlıkle' zaman ayırın Bırıncısı "kendınıze' zaman ayınn, tek başınıza du- şunmeyı ders-dışı okumaya arkadaşlarınızla goruş- meyı tıyatro ve sınema gıbı kultur etkınlıklerıne katıl- mayı savsaklamayın Çalışmak kadar eğlenmek de gereksınmedır Goreceksınız bu "kendınıze ayırdığınız zaman sızın yetışmenıze çok buyuk bır olanak hazır- layacaktır Çunku "kendı zamanınızı kullanırken onem- lı bır şey olacak kendınızı yanı becen ve yeteneklerı- nızı bulacaksınız keşfedeceksınız Yaratıcılığmızı on- celıkle sızın bulmanızgerekıyor yazma çızme muzık yontu vb bır alandakı becerı duzeyınızın ne olduğunu bulun ve yukseltmek ıçın yogun bırbıçımde onun uze- rıne gıdın Ek olarak zamanınızın bır bolumuyle de enyakmı- nızdan aılenızden çevrenızden kentmızden başlaya- rak yurt ve dunya sorunlarıyla ılgılenın olanı bıtenı once anlamaya sonra da yorumlamaya çalışın Saglam kışılık bıreysellık ıle toplumsallığın bırlığı- dır Bu uçluyu derslennızı kendınız ve çevrenızı bey- nınıze ne olçude 'dengelı aktanrsanız sonuçta elde edeceğınız alaşım o olçude guçlu olacaktır • • • Gelelım zamanınızı uçe boldukten sonra yapacak- lannıza Bılgı edınmesurecınden çokyonlu' yararla- nın Kesınlıkle ılk olanak buldugunuzda 'bılgısayar kullanmayı"oğrenmelısınız Yazılı vegorsel b/lgıler gı- derek bılgısayarda bırleşıyor Anadılınızı çok lyı kullan- mayı oğrenmek ve onunla "okur-yazar' olmak zorun- dasınız yeterlı değıl gunumuzde bılgısayar ıle bırlık- te en az bır yabancı dıl bılmek çağdaş oğrenmenın te- mellerını oluşturuyor Eleştırılmeyen/eleştırılemeyen bılgı bılgı degıldır Derslerde ya da ders dışında hıçbır duşunce bılgı ve goruşu ' tartışılmaz gerçek olarak sakın algılamayın Çozumleyıcıakıloncelıkleeleştırelakıldır Bılımde tar- tışılmaz mutlak doğru yoktur Aklınıza gelen herşe- yı" evet her şeyı tartışın sorgulayın ve kendınız sonuç çıkarın Bunun gerçekleşmesının bır koşulu var "oku- duklarınıza smır tanımayın", kutsal kıtaplann tumunu, bulduğunuz yasak kıtapları ve ınsanlığın malı olmuş un- lu yazarian eksıksız okumayı başarmalısınız Kımı buyuklennız sızı bellı bır dunya goruşunun tutsagı yapmaya uğraşırlar Sız sız olun bu tutsaklık tu zaklarına duşmeyın Geçmışte sızler gıbı çocuklar ve gençlen kımı buyuklennız kendı çıkariarı ıçın bırbı- rıne kırdırdı Yaklaşık çeyrek yuzyıl yanı 25 yıl boyun- ca gencecık ınsanlar barışı yaşayamadı gençlığını ya- şayamadı olumegondenldı Devnmcıdendı ırkçıden- dı dıncı dendı ulkenın kaynaklarını kendı çıkarlarına kullanmak ıçın ıktıdar olanlar bunların hırsız ortakları, sızlerı bırbırınıze duşman ettı Oysa hepınızın 'ortak olabıleceğınız" gerçekten çok şey var yurt sevgısı çevreyı koruma barış yok- sullugu bağnazlığı ve ınsanın ınsan tarafından somu- rusunun her yonuyle, ortadan kalkması Doğruluğun, durustluğun erdemın egemen olduğu bır toplumda yaşamak ıstersınız kuşkusuz Toplum bunu sıze su- namıyor Sız bu değerlen kendı aklınızla bulacaksınız ve daha da onemlısı kendı çabanızla oluşturacaksınız Bılgınızı "olumlu eyleme" donuşturduğunuz, becen ye- tenekvede 'yaratıcılığmızı' çoğalttığınız olçude hem kendınız hem de toplumunuz ıçın guçlu olacaksınız Çok onemlı bır nokta daha var, başarı çok onemlıdır, ancak gorelıdır Tarıh okulu bırakan çok başarılı sanat ve ışadamlan orneklerıyle doludur Yeter kı uretın Şu sıralar çevremızı kuşatan ılkellıklere bakmayın, çağımızda ne ıktıdar ne dıploma ne de para guç kay- nağıdır kışı ıçın de toplurn ıçın de gerçek guç kayna- ğı bılgıdır becendır yaratıcılıktır Ozetle yaptığınız ışı en eksıksız bır bıçımde yap- maya çalışın yaşadığınız her anın geregını yapın ve unut- mayın kı unlu bır şaırımızın vurguladığı gıbı 'yaşamak guzeldır"