Katalog

SAYFA CUMHURİYET 21 AĞUSTOS1996 ÇARŞAMBA 14 KÜLTÜR Londralı tiyatroseverler bugün 16. yüzyıla dönüp Shakespeare'in Globe Tiyatrosu'nda oyun izleyecekler Shakespeare'in yaşatılan mirası Kültür Servisi - Bir "Amerikan riiya- sı"yla başladı her şey... Amerikalı oyun- cu-yönetmen Sam YYanamaker, Shakes- peare'in izini sürmek içir tngiltere"ye gelmişti. Shakespearein tiyatrosu Glo- be'un birzamanlarbulundjğu yerde, bir otopark \ardı. köşesinde de satıldığına dair bir tabela... Shakespeare'in doğdu- ğu kent Stratford-upon-A^on'da, onun mirasını yaşatmaya çalışan tiyatrolar vardı (hatta Wanamaker 1^59'da bu ti- yatrolardan binnde ~Otheüo*da (ago'vu canlandırmışti) ama, 'Shakespeare tari- hi'nin en önemli noktalanndan biri olan oeski.ahşap. yuvarlakaçıkhavatiyatro- sunu yenıden inşa etmek kımsenin aklı- na gelmemışti. Konu 1930'larda bir ara gündeme gelmişti gerçı, ancak bu büyiik projeyi üstlenen olmamıştı Shakespeare hayranı Sam YVanama- ker'in. Globe Tiyatrosu'nu yeniden inşa etmek. yaşama geçirmek. geçmişindeki görkemine kavusturmak adına yıllarca sürecek zorlu mücadelesi işte o boş oto- park alanında kurduğu bir hayalle başla- dı. Thames Nehri'nin kıyisında. Lond- ra'nın tanhten yana zengin. en eski yer- leşim bölgelerinden Southuark'da. ür- künç Londra zindanlarının birkaç adım ötesindekı eski yerinde yeniden kurula- cakti Globe. Shakespeare'in Globe'unun bir kopyası olacaktı. Sam VVanamaker. yalnızca kendisinin degil. pek çok tivat- roseverin bir hayalini gerçekleştirmek uğruna üstlendiği bu uğraşı çerçevesin- de. parasal kaynak bulabilmek için pek çok kapı aşındırdı. Sorun para bulmak- la da çözümlenmiyordu: VVanamaker. diinya çapında Shakespeare uzmanlan- nı inandırmak. üstlendiği bu zorlu çaba- nın Globe'un günümüze uyarlanmış, kitsch bir \ersiyonunu yaratmak adına olmadığına ikna etmek durumundaydı. Wanamaker'in tam 25 yıl önce kurdu- gu o hayal. bugün gerçek oldu. Tam 25 yıl süren birmücadele sonucu. Globe Ti- yatrosu yine Southvsark'da. 16. yüzyılda bulunduğu yerde kuruldu. Tamamlan- mış lıalıni göremedi VV'anamaker. üç yıl önce, inşaatçalışmaları başladıktan kısa bir süre sonra yaşama veda etti. Ancak bu arada Globe bayrağını. yine kendisi gibi oyuncu olan kızı Zoe Wanamaker'a teslim etmişti. Ölümünden sonrakı üç yıl ıçinde, büyük ölçüde Zoe VVanamaker'in kararlı çalışmalan sonucunda Globe Ti- yatrosu inşaedildi. Sam VVannamaker'in mirası, ama bunun da ötesinde, Shakes- peare'in mirası yerine getirilmişti... Ve işte Globe bugün bir kez daha per- delerini açıyor. Yaklaşık binbeşyüz kişi koltuklannda oturacak. bir 500 kişi de açık alanda ti- yatronun açılış oyunu "Veronalı İkiCen- tilmen'"i izleyecek. Tiyatrocular. fngilte- re'de kendini hiç aratmayan yağmurun hiç olmazsa bu gece yağmaması dilek- leriyle tarihi bir anı yaşamanın coşkusu ıçindeler. Ahşap tiyatroda yangın olası- lığı göz önünde bulundurulduğundan. şemsiye götürmek kesinlikle yasak! An- cak. Londra"da ortalığı saran Shakespe- are heyecanı. yagmurlu yagmursuz süre- Globe Tiyatrosu 1599 yılından sonra Shakespeare oyunîannın sahnelendiği Globe Tivatrosu, kentteki ilk tiyatro olan The Theatre'ın kuruculan Richard ve Cuthbert Burbage tarafından. The Theatre'ın kalıntılarıyla kuruldu. Tivatronun hisselerinin yansı Burbage kardeşlerde. öteki yansı ise Shakespeare ile Chamberlain Topluluğu'nun öteki üyeleri arasında paylaştınlıyordu. Chamberlain Topluluğu. dönemin en ünlü topluluklarından biriydi. başoyuncusu Richard Burbage di. Shakespeare ıse. hem vazar hem oyuncu olarak topluluğun kadrosunda bulunuvordu. Globe'un mimari özellikleri konusunda bilinenler. daha çok tahmınlere dayanıyor: Silindir bıçımınde olduğu. çatının sazla örtülü olduğu sanılıyor. Chamberlain Topluluğu'na rakip Amiral'in Oyunculan'nın Fortuni Tiyatrosu için de Globe'un model alındıgı bilinıyor. Globe Tiyatrosu. 1613 yılında felaket bir yangına kurban gitti. 1614 yılında çatı örtüsü bu kez kiremit olarak bir kez daha inşa edildi. Püritenlerin bütün tiyatroları kapatmalarından iki yıl sonra. 1644 yılında yakıldı. hakespeare hayranı Sam Wanamaker"in, Globe Tiyatrosu'nu yeniden inşa etmek. yaşama geçirmek. geçmişindeki görkemine kavuşturmak adına yıllarca süren zorlu mücadelesi sonuçlandı; tam 25 yıl önce kurduğu hayal, bugün gerçek oldu. Tamamlanmış halini göremedi Wanamaker, üç yıl önce. inşaat çalışmaları başladıktan kısa bir süre sonra yaşama veda etti. Ancak bu arada Globe bayrağını. yine kendisi gibi oyuncu olan kızı Zoe Wanamaker'a teslim etti ve onun kararlı çalışmalan sonucunda Globe Tiyatrosu yine Southwark'da. 16. yüzyılda bulunduğu yerde kuruldu. cege benzer. 16. vüzvıldan günümüze uzanan bir tiyatro geleneğini. bu akşam 'yerinde' izleyecek Londralı tiyatrose- verler. Kentin değişen çehresi içıne tıpatıp es- kiye uygun şekliyle oturtulan Giobe. Londra tiyatro çevrelerinde yenı tartış- maiara da yol açtı. tngiliz akademisyen- ler, bu ilginç, ahşap yapının Shakespe- are zamanında nasıl değerlendirildiği üzerine teori üzerine teori geliştirirken. tiyatrocular da bu teorileri pratiğe geçir- meye uğraşıyorlar. Shakespeare'in 'ah- şap dairesi'ni günümüz koşullannda de- gerlendirmek, sanıldığı kadar kolay de- ğil. Bu doğrultuda geçen yıl tiyatro oyun- cuları. vönetmenleri ve teknisvenlerıni bir araya getırerek gerçekleştirilen dört haftalık atölye çalışması. tartışmalarla sonuçlarımış. Globe Tiyatrosu bugün. vazgeçilmez birdeneysel mekân olarak tiyatroculara meydan okuvor. Sonuç beklenıldiğı gibi olmazsa. sorumluluğu kim üstlenecek? Tiyatrocular mı yoksa tiyatronun kendisi mi?.. Shakespeare'in mekânda saklı sırlannı çözmeye çalışı- yor tiyatrocular. Tiyatronun sanat yönetmenliğine ge- tirilen Mark Rylance. geçen yıllarda "Romeo ile Jüliet" \e "Hamlet" gibi oyunlardaki başarılı performanslarıyla Ingiltere'nın önde gelen Shakespeare yo- rumcularından biri. Globe Tiyatrosu"- nun sorumluluüunu üstlenmesine kar- şın, tivatrodaki tünı çahşmaların kolek- tifbırçabanın ürünüolduğunda ısraredi- yor Rylance. Globe'un reklamını yapa- mayacak denli alçakgönüllü. Amacı. ti- yatronun turıstık bir ilgi alanı olmasını engellemek. yeni Globe'a Shakespe- are'in mirasına yaraşır bir çehre kazan- dırmak. Globe Tiyatrosu'nun açılışını. beklen- tilerin aksıne "Romeo ile Jüliet" \e "Macbeth" gibi Shakespeare ııı yoğun ilgi gören, daha popüler oyunlanndan bi- riyle degil. "Veronalı İki Centilmen"le açılmasında da Mark Rylance'ın payı \ar. JackShepherd'in sahneye koyduğu ov unla ilgili olarak Rylance. "İlko> unu- muzda. ka\ ramsal bir yönetmenle değiL daha çok o> uncularımın gereksinimJeri- nigözönündebulunduranbiryönetmen- leçahşmakistedik"divor. Rylance. san- sasyon yaratmak peşinde değıl: Büyük yıldızlarla-özellikledeTY \e filmebu- laşmış - oyuncularla çalışmaktan yana değil, bunun. oyunun kendısıni öldürdü- günü söylüyor. Peki ya Edmund Kean. dönemindebüvükbiroyuncu degil mıy- dı? "O başka" diyor Rylance. "Bugün bü> ük opera yıldızlan nasü bir operanın birkaç özel gecesinde sahneye çıknorlar- sa,odaöyleydi..." Ry lance'ın vönetmen- lığınde Globe, oyuncuların arasında her- hangi birhıyerarşıkdüzenınolmadığıbir tiyatro olacak. 'VıJdızlara aynlan özel M> yunma odalan >ok. Globe"da. Globe Ti- yatrosu'nun bugün başlayan ilk sezonu- na Rylance. u Prolog" adını \eriyor. Ti- yatronun yeniden doğduğu bu dönemde henüz kesinlik kazanan bir şey yok. Geçmişi canlandırmak adına günü- müz tiyatroculannın giriştigi deneysel bir serüven. şimdilik Globe. Resmi açı- lışı. bu deneysel süreçten geçtikten son- ra önümüzdeki vıl gerçekleştirilecek. Rylance. "İnsanlar gerçeğe, tivatronun 17. yüzyıldaki halinin tıpatıp a>nısına bağiı kalmanıızı sö>lü>oriar. Oysa o gü- nün gerçeği, bugünün gerçekJeri> le kar- şılaştırıldığında öylesine gerçeküstü ki! O günlerde oyuncular >eşil benekli kı/ıl sakallartakıp.simsivahderilerebürüne- rek Othello'yu o> nuyorlardı. Biz bugün, herkesin ilgisini çekcbilecek i\i bir tiyat- ro yapmaya çalışı>oruz**diyor Y A Y I N E V L E R İ N İ N Y E N İ D O N E M İ 'Akdeniz Dünyası Şehirleıi^ ve Azîz Çahşlar'ın kltapları Aynntı Yayınları 'İncelemeDizisi'baş- lığı altında kitapse\erlerle buluşacak ya- pıtlar arasında Erkek Akıl- Batı Felsefe- sinde Erkek' ve Kadın' Genevieve Llo- edCev: MuttalipÖzcan, 'KanmsalInsa- nınÇöküfü'Richard SennettÇe\: S. Du- rak- A. Yılmaz, Barbarhk Michel Hen- ry Çev: Işık Ergüden. Küçiik Direnme Noktası. Sivil Itaatstlik Der. ve Çev: Ya- kup Coşar. Edebivat ve Kutülük' Georges Bataille Çev: Ayşegül Sönmezay, Ruj Lekesi-Yirminci Yi'cytlın Gizli Tarihi Gre- il Marcus Çe\: Gürol Koca. KimlikMe- kânlan-Küresel' Medya. Elektronik Görii- nümler ve Külnirel Sımrlar' David Mor- ley-Kevin Robins Çe\: Emrehan Zeybe- koğlu. Popüler Külriirler-Rock ve Spor' David Rowen Mehmet Küçük, Yönteme Karşı' Paul FeyerabendÇev:İdris Şahin, Parçakınmış Hayat' Zygmunt Bauman Çev: Mehmet Küçük. Büitan Çıkar- ma Czerine' Jean Baudrillard Çev. Işın Gürbüz. 'Pnstnmiern Etik' Zyg- munt Bauman Çev: Alev Türker. ttirat Edilmeyen Cemaat' Maurice Blanchot Çev: Işık Ergüden. Oıtak Birşeyleri Olma\ unlanıı Cenıaaii' Alphonso Lingis Tuncav Birkan, 'Diinvuya Yabancı Olmak' Peter Slo- terdjik Çev: Yeysel Atayman. Ca- mera Politika: Çağduş Hol/ynvodSi- nemasınm Ideolojisi ve Pölitikası' Do- uglas Kellener-Vlichael Ryan Çev: Elif Özsayar. Giilme ' Henri Berg- son Çev: Yaşar Avunç. Benliği Ko- mımlamak-Çağdaş Etikte Cinsiyet, Tophım ve Postmodernizm' Seyla Benhabib Çev: Mehmet Küçük, Etik Seçkisı' Der: Tuncav Birkan. Etik veSon- suz-Zamaıı ve Öteki Emmanuel Levinas Çev: Işık Ergüden. Kentleşmeden Şehir- lere' Murray BookchinÇev:Osman Akınhay. İşlenmeyen Cemaat Jean Luc- Nancy Çe\: Işık Ergüden. Belleğini Yiti- ren Tophım-Adler'denLaing'eKonförmist Psikolojinin Eleştirisi' Russel Jakoby Çev: Hakan Atalay yeralıyor. İlfTİŞİM YAYINLARI Iletişim Yayınlan'ndan Nihat Tuna. yayınev inin yeni dönemde 'klasik' dizi başlıklan altında yayını sürdürürken ye- ni dizilerle o k u r l a n n ı n karşısına çık- mava hazırlan- lar'. Tarihe damgasını vuran büyük uy- garlıklann yaşadığı şehirlerin tanıtıldığı dizinin iik İcitabı Stefanos Verasimos'un yazdığı İstanbıılI914-IV23'\di. Dizinin yayımlanacak iki yeni kitabı. Selanik' v e hkenderiye'. Çağdaş Edebivat Dizi- si'nin yeni yazarlan Trinidad asıllı İngi- liz yazar V. S. Naipul v e ünlü lspanyol ya- zar Juan Goytisok). Çağdaş Türkçe Ede- biyat ta AtiUa Atalay, Nihat Genç v e Cez- mi Ersöz'ün yeni kitaplan yayıma hazır- lanıyor. 'Cemil Meriç Bütün Eserleri', ise yeni yayın dönemine üç yeni kitapla gi- riyor. LJIuslararası bilım dünyasmda önemli bir isme sahip Prof. Şerif Mardin- külliyatı iki yeni kitapla bu yılın yavın programında yerıni alıyor. Nihat Tuna'dan edindiğimiz bilgiye göre Sermet Muhtar .AJus'un tstanbul Dizisi'nde yer alan eserlerinin basımına Haz: INükhet Esen okuyucuyla buluşa- cak yeni ürünler arasında. Tiirkive'de Çizgi Roııuın ' Levent Cantek. Kalkınma Iktisadi Czerine Makaleler' Der: Fikret Şansen. Batı da .\ukfibendilık ' Tayfun Atay. \\iilliyetçi Düfünce ve Sömürgc Dünyası' Partha Chatter Jee. çev: Sami Oğuz. Tan Gazetesi veAliŞübii Bey' Ah- met Demirel. L'mumi Harpre Tefkiiat-ı Mahsıısa A. Mil. Türkiye Cumhurive- ti'nde Yahııdiler' Avner Le*i. 'Peygam- ber Hırkası' Roy Niuttehidi. çev : Ruşen Sezer Araştırma-İnceleme Dizisi kapsa- mında yayınlanacak. Politika Dizisi'nin yenı kitaplan ise: 'DemoknısiıünSınırla- n ' Etienne Balibar. çev: Ayda Erbal Ay - ça Akarçay. 'Tntaliturizmin Kaynaklan- Cilt 1 Antiseınıtizim Hannah Arendt. çev: Sina Sener. 'Tarih- Politika' dizisinde 'Türkkrin sımıyla Argo Sözliiğü' Hulki Aktunç, Haıııhyonım ' ve Perisi Kuçmif Yazıla- n ' Selim İleıi, ' 7 ' Cem Akaş, Afkın Al- tabesi limit İlnaU 'Filın kılcmtzn/Ycızılar' ve İikRomanım Se\inOkyay. Kcir^ıKö- v vf/ Yazıltir. Deııemeler' İlhan Mimaroğiu. Beylik Fıkirler Sözliiğü' Flaubert. Eifel Kıılesi' Roland Barthes. )ed:nci Adam ', Çağımızın Bir Reystınıı' (ilk romanı) John Berger. Seçnıe Öyküler' Maupas- sant. çev: Tahsin Yiiceİ Iyi Şeyler'in 'Cultural Studies" başlı- ğı altında sonbaharda yayımlayacağı ya- pitlar arasında ıse Cinsivet ve Doğaya da Sanat ve l'ahşet Camille Paglia. Diİ Dev- rimi ve Somıçlan ' Tahsin S ücel yer alı- yor. Jean Follain. Claude Esteban. Peter Paulsen. Henrik Nordbrandt, Seanıus Heaney'nin (çeviri: Cevat Çapan) kitap- larının yanı sıra ve Rimbaud ile Ömer Mfrcss BOYUT Ariz Çalışlar Tahsin Yücel Selim İleri Elias Canetti Vüs'atO. Bener dığını belirti- >or. Yeni yayın dönemine iki yeni diziyle giriyor tletişim Yayınlan: 'Akdeniz Dimvası ŞehiHeri' ve Tanıklık- Masal Olanlar' ve 'Onikiler' ile devam edilecek. İstanbul Dizisinın yeni dönem- deki önemli kitaplanndan biri olmaya aday kitap ise Murat Belge'nin yazdığı. AraGüler'in fotoğraflanyla zenginleşen Boğaziçi Yahları'. Vüs"at O. Bener'in 'Biiti'm Eserleri'. Orhan Şaik Gökyay 'Seçme Makaleler'i veni kitaplarla de- vam edecek. lletişim Yayınlan bünyesin- de çıkan Tarih veToplum Dergisi ise önü- müzdeki yıl 13. yaşına girmeye hazırla- nıyor. lletişim Yayınlan'nın 1996 sonu- na dek yayımlayacağı yeni kitaplara bir göz atalım: Gece Gelen Kadın' Dan Franck. çev: Muhittin Karkın, KörMelek' JaharBen Jelloun. çev: Nurten Çağlar. 'Mars 'ta Bir Antmpolog' Oliver Sacks. çev : Osman Yener, Gerillalar' X. S. Naipul. çev: Se- lahartin Erkanlı. 'Marx'lannÖyküsü Ju- an Goytisolo, çev: Muhittin Karkın Türkçe Edebiyatı başlığı altında ise 'Aykın Yazılur' Cezmi Ersöz. 'Usulca- cık Atilla Atalay. Kompıle Öyküler' Ni- hat Genç ve KanıKitap Czerine Yazılar' Elinde Bir Alman Tacir' Hans Ulrich Krafft. çev Turgut Akpınar: 'Bugünün Kitaplan'nda Bu \façı Alacağız...' Can Kozanoğlu: 'TanıkJıklar Dizisi'nde Fa- ruk Babkçı ve Namık Durukan'ın Gü- nevdoğıt Fotoğmflan ' ; 'Çizgiler Dizisi' kapsamında Biz Bmkstzlar' Gülay Ba- tur; "Istanbul Dizisi'nde Bir Zamunlar Bakırköy' Turgay Tuna. Tiirk Ticaret Ge- mileri Eser Tutel. Masal Olanlar' S. M. Alusve "Anılar Dizisi'nde 'L'nutulan Yıl- lar Mvazı Berke.s in Anıları Haz: Ruşen Sezer ve Kıım Saatiıü hlerken Nermin Abadan- L'nat';/; Anıları' ver alıvor. İYİ ŞEYLER Iyi Şeyler Yayınlan'nın ka- sım ayında düzenlenecek TL 1 - YAP Kitap Fuan'na hazırladı- ğı yeni kitapların listesi şöyie: Kitaplannıdaıı Birini Xasıl Yaz- dım'.''ItaloCalvino. 'tnsaıunSt- lası \otlar' Elias Canetti, 'Ya- şamdanÇe\inliklerim Yazılar AhmetCe- mal. TnphıÖ\kii/er'\e genisletılmiş ba- ı V ı "9 «' V- Hayyam'ın ıkinci baskıları hazırlanıvor. MİtOSBOYUT YAYINLARI Ağustos ayı içerisınde çıkan kitaplar arasında •Tiyatro/ Kültür Dizisi" başlığı altında geçen yıl kasım avında yitirdiği- miz Azîz Çalışlar'ın vayına hazırladığı Çehov ve Moskova Saııat Tiyatrosu'. Esen Çamurdan'ın 'Çağdaş Tiyatm ve Dramatuıgı adlı kitabı ve Özen Yula'nın Toplu Oyımlan 1' ver alıyor. Tiyatro literatürünebirçoktemelyapıt kazandırmış olan yazar Aziz Çalışlar'ın geçen ay yayımlanan Yönetmeıı Peter Stein' adlı belgesel kitabından sonra bu kez. Çeho\ oyunlannın sahnele- şinin anlatıldığı Çehov ve Mos- kova Sanat Tiyatmsıı' adlı bel- gesel kitabın ana kaynağı Ber- lin-Schaubühne Tiyatrosu'nun düzenlediği kitap oluşturmuş. Kitapta. Moskova Sanat Tiyat- rosu nun kuruluş öyküsü veril- dikten sonra. bu tiyatronun Çehov la, va- zarın yaşamı boyunca sürmüş olan sıcak ve yakın ilişki geniş bir biçimde aktanl- makta. Çehov 'unyazılıryazılmaz sahne- ye konulduğu oyunlanndan çekilmiş fo- tograflar. kitapta bol sayıda yer alıyor. Kitap. Çehov "un Moskova Sanat Tiyat- rosu yönetmeni Stanislanski, tiyatronun diğer sanatçılan ve Gorki ile kendi ov un- r ^^— ^mmm lan üzerine mektuplaşmala- rını. Stanislavvski'nin bu oyunlar üzerine anı ve anla- tılannı. aynca oyunlann re- ji defterlerine ilişkin bilgile- ri içeriyor. Ülkemizde tivatro sanatı üzerine ya- yımlanan kitaplar arasına. Dev let Tiyat- roları dramaturglanndan Esen Çamur- dan'ın y azdığı yeni ve özgün bir kitap da- ha katıldı: Çağdaş Tivatm ve Dıvnıatıır- Dramaturg ve dramaturgi kav ramı mo- dern tiyatronun Türkiye'ye gelişin- den çok sonra gündeme gelebılmış. ve bu iki kavramın tanımı ve işlev- lerine ilişkin tartışmalar yeni yeni başlamış durumda. Söz konusu kav- ramlann çağdaş tanımlaması ile iş- le\ lerine ait bilgileri içeren bu çalış- ma. ülkemız tıyatrosunun bu konuy- la ilgili büyük eksıkliğinıdoldurma- da. tiyatro sanatı için yararlı bir gö- rev üstleniyor. 'Öbür DiinyaBjlgisi adlı öykü ki- tabı, 'Kayıpketu L\lemesı''adJı roma- nı ve tivatro. sinema. popüler kültür üzerine çeşitli sanat dergilerinde çık- mış yazıianyla tanınan genç yazar- lardan Özen Yula. bu kez Ay Tedır- ginliği\e Diinyunın Ortasında Bir Yer' adlı iki oyunundan oluşan kitabı ile tiyat- ro yazarlarımız arasına katılıyor. MitosBOYüT Tiyatro Yayınlan ara- sından eylül ayında çıkacak kitaplar ara- sında ise oyımlan daha önce ülkemizde oynanmamış ve Türkçeye hiç çevrilme- miş olan yazar Ödön von Honarth'ın 'Toplu Oyunları 1 adlı yapıtı, Alman ti- yatrosunun temel taşlanndan biri olarak kabul edilen Frank NVedekind'in 'Toplu Oyımlan /'ve absürd (saçma- uyumsuz) tiyatronun başlıca temsilcilerinden Eu- gene lonesco'nun 'Toplu Oyımlan 1' yer alıyor. Ressam. desinatör. grafiker. roman- öykü yazarı. şair. senarist. film-tiyatro yönetmeni Roland Topor'un 'Joko nun DoğumGünû'adhyapıtı iseMineG.Sa- ulnier'ın çevirisiyle yayımlanacak. Acı- masız. çarpıcı bir kara mizah örneği olan Joko nun Doğum Gimii', halkın sırtına binip işlerini keyifle sürdürenlerle, bun- lara ses çıkaramayan ezik insanları an- latıvor. DEFNE GOLGESİ TURGAY FİŞEKÇİ Şiir Sevgisi 1980 sonrasının karanlık zamanları. Aramalar, tu- tuklamalar, hapisler... Kiminin adı gerçekten Meh- met, kimi gizienmek için adını Mehmet koymuş, dört Mehmet. Yelda adlı arkadaşlarının evine sığınırlar. Bu beşlinin arkadaşlıkları dışında ortak tutkuları şiirdir. Geceler boyu şiirler okunur. Gündüz Yelda işine gi- der. Mehmet'ler evde kalır. Gel zaman. git zaman, bir gün farklı bir şey yap- mak isterler. Hepsinin de en sevdiği şair, Turgut Uyar'dır. "Arayalım Turgut'u, yemeğe çağıralım" derler. Ertesi gün telefon edilir. "Bizler sizi çok seven okurtannızız. Sizinle birtikte bir akşam yemeği yemek istiyoruz. Kabul ederseniz çok sevineceğiz" denir. Yanıt olumludur. Gün ve saat kararlaştırılır. İki Meh- met, bulup buluşturdukları bir otomobil ile buluşma yerinde Turgut'la Tomris'i alırlar. Yelda'nın evi, Küçükçekmece Gölü'nün yamacın- da kurulu Cennet Mahallesi'ndedir. Kent merkezin- den oralara gıtmek epey zaman alır. Bir de olası iz- lenmeye karşı sık sık yol değiştirmeler eklenir. Ka- ranlık zamanlardır. Bilinmez, konuklar belki de tedir- gin oldular bu uzun. sonu belirsiz yolculuk boyun- ca. Sonunda eve ulaşılır. Kapının açılmasıyla ortaya çıkan donanımlı sofra kuşkulan dağıtmaya yeter. Yi- ne de bir hınzırlık vardır bir evde dört Mehmet olma- sında. Başlamıştır mutluluk saatlen'. Ev sahiplerinin biri bı- rakırsözü, biri alır: Ezbere okurlar Turgut'unçoğuşı- irıni yüzüne karşı. Bir şairin hayatta başına gelebile- cek en güzel şeydir belki de. kendisini bu denli se- ven okurlarının olması. Türküler söylenir bir yandan da. arada soluklanmak için şiir üstüne küçük söyle- şiler. Gece bitiminde evdekiler, teşekkür ederler konuk- larına: Kendilerini kırmayıp geldikleri ve böylesi gü- zel bir gece için. Sonra da onları yine aldıkları yere bırakırlar. Herkesin güzel biranısı vardır artık. bu ka- ra günlerin içinde. Bu olayı bana Mehmet'lerden biri anlatmıştı. Bu- rada anımsamamın nedeni ise yukanda anlatılan olayda adı geçen Yelda'nın şu günlerde bir şiir kita- bının çıkmış olması: Ürperme, Yelda Karataş. He- ra Şiir Kitaplığı. Birkaç yıldır "Adam Sanaf'ia yayımlanan şiirlerin- den izliyoruz Yelda Karataş'ı. Şiir Sevgisi, gün gelip şiiryazmayadönüşmüş. Ustalarını utandırmayacak bir şiir çıkmış ortaya. Yalın. sağlam, yoğun... Biroza- nın olması gerektiği denli açıkyüreklı. Hayata ilişkin bir şiir Yelda Karataş'ınki: yasemen- lerin neden koktuğundan başlayıp, tetik çeken elle- rin sırrına dek, hayatı her alanda sorgulayan, sorgu- lamaktan öte tanımlayan: arkalannda bir mor menekşe mutlaka bırakırlar; başkalannın acılannı sarsın diye. Şiirlerde yüceltılen insan bedeni ise Erdal Alo- va'nın geçen yıl yayımlanan Bitik Kent'ınüe bir bu denli sarmıştı beni. insanı bir öze dönüş biçimi ola- rak. Çünkü bir tek o başanr düşmanını bile sevmeyi... Toprağın, göğün, insanın, denizin kokusu var şiir- lerinde Yelda Karataş'ın. Esbank XIII. Yunus Emre Yarışması ödülleri Kültür Senisi - Çağdaş Türk resim sanatı na katkıda bulunmak amacıyia 13 vıidan bu yana düzenlenmekte olan ve sanat dünyasından yoğun ilgi gören 'Esbank XIII. Yunus Emre Resım Yarışması" ödüllerini kazananlar belli oldu. Hüsevin Alptekın. Prof. Özdemir Altan. Prof. Ergin Inan. Prof. Mehmet Özer ve Necmi Sönmez ile Esbank'ı temsilen Ayşe Dağıstanh'dan oluşan jüri. 402 sanatçının toplam 870 yapıtı arasından başan ödüllenni Ömer Yigit Aral'ın 'Isimsiz'. Füsun Bilgin'in İsımsız". Tanju Demirci'nin 'Asya'dan İşaretler". Mustafa Karyağdı'nın Espa:> No 1,2,3' ve M. Orkun Müftüoğlu'nun 'Tutulan Değer' isimli yapıtlan kazandı. Ödül töreni \e sergi açılışı 21 eylül tarihınde Istanbul Dev let Güzel Sanatlar Galerisi'nde gerçekleştirilecek. Sergi 18 ekime dek izlenebilecek. POPSAV'dan Şarkı Günü' Kültür Senisi- Popüler Müzık Sanatı \'akfı (POPSAV) Bir Şarkı SövJe Gönlünce' sloganıyla geleneksel bir biçime getirdiği 'Şarkı Günü'nü 24 ağustos cumartesi gecesı saat 21.00'de \edikule Hisarlan Avlusu'nda kutlayacak. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in de katılacağı gecede pop müziğine y irmi yılı aşkın süredir hizmet eden yaklaşık kırk kadar vorumcu sanatçıya 'POPSAV Onur Belgeleri" verilecek. Geceye katılacak sanatçılar arasında Asya. Cankut. Eda Özülkü. Ege. Ferda Anıl Yarkın. Kenan Doğulu. Metın Özülkü. Metıner, Mirkelam. Nükhet Duru. Seçil. SerdarOnaç ve Sibel Tüzün yeralıyor. K Ü L T Ü R • Ç İ Z İ K K A M Î L M A S A R A C I