Katalog

SAYFA CUMHURİYET 16 MAYIS 1996 PERŞEMBE 10 DIŞ HABERLER ABD'deki Rum, Ermeni ve Kürt lobileri Kobra'lann Türkiye'ye satılmaması için kampanya başlattılar ömton'a KobrabaskısıFU4TKOZLUKLU HASHINGTON-ABD nın "ör- tulö silah ambargosu" surerken Tur- kıye karşıtı lobılenn bır yıldır sur- durduğu "Kobra helikopterler sani- masm" kampanvası gıderek tırma- nıvor Ankara-\Vashıngton ılışkıle- nnde ozellıkle Çekıç Guç ıle ınsan haklan konulannda yaşanan goniş avrılığının krız boyutuna ulaştığı ve bu durumun Kobra helıkopterlerı- nın Turkı>e'nın ısrarlı talebıne kar- şın \enlmemesı>le tyıce netleştığı gözleniyor Kasım ayında yapılacak seçımle- re dofru Turkıye karşıtı lobılenn. kongre ve Beyaz Saray uzennde da- ha da etkılı oldugunu soyleven dıp- lomatık kaynaklargoruşlennı "Her ikj ulkenin çıkariannı zedeleven po- litikalar onanmı guç bır bov ut ka/a- nnor. Hukumetdışı kuruluşlann ın- san haklan perdesı arkasında Tur- kive've karşı mesnetsiz iddialarda bulunması ve vonetimin de bunlan dinleverek tavır alması muttefiklik ilişkiierigoz onunealındıgında anla- şılir gibi degU" şeklınde ıfade edı- >orlar Sıvıllere karşı kullanıldığı ıddı- ası>la Turkıye've vonelık sılah am- bargosu ıçın çaba gosteren bır grup kongre uyesı, ABD Başkanı Bill karşı kullanıldığı iddıasıyla Türkiye'ye yönelık sılah ambargosu için çaba gosteren bir grup kongre üyesı, ABD Başkanı Bıll Clintorf a mektup yazarak Kobra helikopterlennın Kürt köylen ıle Kürt halkının yok edilmesinde kullanıldığını iddia etti. Clinton'a mektup yazarak kobra he- likopterlennın Kurt kovlerı ıle Kurt halkının yok edilmesinde kullanıldı- ğını ıddıa ettı Rum Ermeni \e Kurt lobılennın ABD Kongresr"ndekı tanınmış ısımlerının ımzasını taşjvan nıek- tupta, Turkıve'nın bır vıldır almak ıstedıgı 10 a'det AHJVV Supe Kob- ra helikopterlennın kesınlıkle sanla- maması ve satış ıçın kongreve bıldı- rımde bulunulmamdsı ıstendı Onculuğunu Temsılcıler Meclısı Florıda Mıllervekılı Cumhurıyetçı Michad Bilirakis ve Demokrat Par- tılı Nevv Vork evaletı Mıllervekılı Carohn B. MaloneyVıın yaptığı "Kobra helikopterler satılrnasırT kampan>asına şu ana kadar John Edward Rorter. Patrick J. Kennedv. Rotoert G. Torncellı, Davıd L Bonı- orgıbı Rum Ermeni ve kurt lobı- lennın sozeusu olarak bılınen kong- re uyelen destek verdıklerını açıkla- dı Clınton a gondeıılen mektuba destek bulmaya çalıym Turkıvekar- >ıtlan, kongrenın dıger uvelerıne de çağrıda bulunu>or kongre'nın et- nıkpolmkavanlisiuvelen.Clınton a ıkıncı kez gonderıldığı belırlenen mektuplarında ozetle şu ıddıaları dı- le getırerek "TurkıŞe've helikopter- lerin sadlmaınasınr ısiıvorlar "Sav ın Başkan, sı/e sa\ gıy la Tur- kive'u- Kobra helıkopterierımn satı- şına karşı olduğumuıu bıldirmek için vazıvoruz. Satış resmi olarak kongreve henu/ bıldırilmedigı halde bildiğınıı/ kadarıvla I urkıve bu he- likopterlen ıstemekte >e bu isîek vo- netımce ıncelenmektedir. Turkı- ye'nun urkürucu insan haklan kav ıt- İarı ulusiararası du/evde nıahkûm edilmiş.kınanmıshr. l luslararası \f Orgum ve İnsan Haklan Helsinki İz- leme Komitesı, Turkive'ye helikop- ter satışının tumuvle vasakJanması vonunde çagrı vapmıştır. Dışışlen Bakanlığı. Kobra ve Super Kobra helikopterlennın avnm vapmaksı- /ııı Kurt kovlerininvok edilmesinde kullanıtdığını befgelemiştir. Turkive bu helıkopteıieri. ABD'nin insan haklan konusundaki duvarlığını umursamadan kullandtgı için Kob- ra satışının onavlanması Turkive'nin bu sev ımsız pratığinı onavlamak an- lamınagelnıektedir. Bu helikopterle- nn Kurt halkına karşı kullanılıvor olmasına ilişkin endışelenmızı de bu satış Turkive'nin Ege'dekı son e>- lemlen «e Kıbns'ın kuzev inı ışgalini de onavlargorununıunde. Tum bu nedenlerden dolavı. savgıvla, bu he- ükopterlerın satışının onavlanma- maMnı jstıjomz." Ankara nın satın almak ıçın ge- çen yıl ılk avlannda vaptığı ba^vu- ruya Clınton vonetımının Neşsiz kal- masi \e kongredekı "Satmavın kampamasına" ılışkın olarak goruş- lerını açıklavan Tuıkıve nın Was- hıngton Buv ukelçısı Nuzhet K'ande- mir, "Turk-\BD ıltşkıltrı sağlanı te- meUedir. Turk- VBDilişkilerinde bir tıkanma veva kriz olduğu soviene- mez. Ancakbirtakımufaktefekşev- lerin halledilmesi gerekivor. Gozle- nen o ki. seçim vılı olması dolavısıv- la etnik politıka etkınlık kazannuş durumda" dedı Buvukelçı kandemır ınsan hak- lan perdeM arkasında Turkive ve karşı mesnetsız iddialarda bulunul- duğunıı da kavdettı Vönetimin tavn ve baslolar Clınton vonetımının Super Kob- ralar konu^unda bundan sonra ne turbırpolıtıkaızlevecegıtam olarak bılınmıvor Ancak çeşıtlı kanallar- dan \nkara va ıletılen meNaıın "Bu vıl Kobra satmamız mumkun go- runmuvor" oldugu da edınılen bıl- gıleraravında Ote >andan Turk lobılen de Be- vazSara> 'a Super kobralann vedı- ğer askerı malzemekrm satışının "bir an evvel" gervekleşmesı ıçın mektup volluvorlar TÜRKİYE TÜTÜNCÜLER BANKASI ANONİM ŞİRKFTİ'NDEN ORTAKLARIN YENİ PAY ALMALARINA İLİŞKİN SİRKÜLER ÇIKARILMIŞ SERMAYEMİZ, 1 750 000 000.000 -LİRAS1 NAKİT KARŞIIIĞI, 250 000 000 000 -LİRASI İÇ KAYNAKLARDAN KARŞILANMAK SURETİVLE 3 000 000 000 000 -IİBADAN 5 000 000 000 000 -LİRAYA ARTIRILMAKTAOIR ARTIRILAN SERMAYEYİ TEMSİL EDEN HlSSf SfNETURl SERMAYE PİYASASI KL/RULU'NCA 26 04 1996 TARİH VE 55/560 SAYI ILE KAYOA ALINMIŞTIR ANCAK KAYDA ALINMA, ORTAKL/ĞIMIZIN VE HtSSE SENETLERİNİN KURUL VEYA KAMUCA TEKEFFULÜ ANLAM1NA GtlMtt Ortakhgımız ıle ılgılı avnntılı bılgılen ıçeren ızahname 06 05 1996 lanhınde Istanbul Tıcarel 5ıc/ljne lescıl edılmij ve 09 05 1996 lartb ve 4033 sayih TTSC nde yayımlanmış otup aynca başvuru yeHennde ınce(eme\e açık tutulmaktadir 1 Y«u Pay Alnu HakUrmm KuUanmm iliflun B.lgtUr Ortaklafimızın amrılan 2 000 000 000 000 lıralık semıayeyı temsıl eden paylardan ellenndekı paylarm % 58 3333 u ofanındj yenı pay % 8 333] u aranında bedefsız pay alma haklan vardır Yenı pay alma haklan aşagıda belırtılen başvunj yerlerınde 20 05 1996 ıle 03 06 1996 tanhlerı arasında 15 gun sureyle kullandırılacaktır Bu surenın son gununun resmı tatıle rasJlaması halınde yenı pay alma hakkı kullamm sun?- sı ı?leven ıjgıjnu akfamı sona erecektır Bır payın nomınal degerı 1 000 TL olup 1 000 TL den satışa an edılecekîır Ortaklanmız aşagıda belırtılen yerlere başvurarak sahıp oldukları hısse senetlermın 10 no lu yenı pay alma kuponlan (sahıp olduklan rnsse senetlen) kar^ılıgında yenı pay alma haklarım 11 no lu yenı pay alma kuponlan sahıp ddukları hısse senetlerı) kar>ılıgında da bedelsız pay alma haklarım kullanacaklardır Bu sermaye anırımında venı pay alma hakkını kullanmak ıstemeyen ortaklanmız ılgılı kuponu yenı pay alma hakkı kullanım sures» ıçınde satatwlırler BAŞVUKU ŞEKLİ VE HİSSE SENETLERİNİN TESLİM ŞEKLİ Yenı pav alma haklarım kullanmak ısteyen orlaklarımız a^gıda belırtılen yerlere başvurarak sahıp oldukları hısse senetlennın 10 no lu yenı pay alma kuponlarım ıbraz edeceklef Pay bedelını Turkive Tutunculer Bankası A Ş Cenel Mudurlük btanbul nezdınde açılan 390509 no lu özel hesaba yenı pay alma hakkı kullanım surnı ıçerismde tarn ve nakjt olarak yalıracaklar ve odemeye ılışkın makbuzun bır omegını aşagıda belırtılen başvuru yerlerıne ıbraz ederek 8 tertıp hısse senetlerını teslım alacaklardır BAŞVURU YERLERİ TÜRKİYE TUTUNCULER IANKASİ A.5. IŞTİRAiafR VE HİSSEDARLAR MUDÜRLUĞÜ AiaturkCad No 136İZMİR Tel 425 03 70 484 47 55 TÜRKİYE TUTUNCULER BANKASI A.Ş. SERMAYE PİYASALARI VE YATIRIM BANKACILIĞI YILDIZ POSTACAD NO 21 ESEMTEPE/1STAN8UL TEL 274 52 80 TÜRKİYE TÜTUNCOlER BANKASI A.Ş ÇANKAYA SUBESİ Azızıye Mah Cınnah Cad E Behıç Korvurek Sk No 2/5 Çankaya/ANKARA Tel 440 99 97 440 99 27 2 Halkj An Surtfmm BıçUnpç vc Srtış Tanhlen 13 06 19% 17 06 1996 3 Malı Dunıma ilrskın Bılgıler a) Son 3 yıllık btlançofar âktıl ve pasıu-(*) AKTİF (Mılyon TL) NAKİT DEĞERLER TC MERKEZ BANKA5/ BANKALAR BANKALARARASI PARA PİYASASI MENKUL DEĞERIER CUZDANI (NET) MEVDUAT MUNZAM KARŞILIKLARI KREDILER (NET) KANUNİ YEDEK AKÇELER KARŞILIĞI FAİZ VE CELİR TAHAKKUK REESKONTLARI MUHTEtlF ALACAKLAR İŞTİRAK VE KURULUŞLAR SABİT KIYMETLER (NET) ERTELENMİŞ VERG/ AICTİFI DIĞER AKTİFLER TOPLAM AKTİFLER PASİF (Mılyon TL) MEVDUAT VADESIZ VADELİ BANKALARARASI PARA PİYASASI KULLANILAN KREDILER FAİZ VE GİDER REESKONTLARI İTHALAT TEMİNATI Vî TRANSFER EMJRLERI MUHTELİF BORÇLAR KARŞIL/KIAR ODENECEK VERCİLER DIĞER PASİFLER OZKAYNAKLAR SERMA>E KANUN/ YEDEK AKÇELER İHTİYARİ YEDEK AKÇELER YENİDEN DEĞERLEME DEĞER ARTIŞ FONU CEÇM/Ş YIL KARLARI (ZARARLARI) DONEM KÂRI (DAĞITILMAMIŞ KÂRLAR) TOPLAM PASİFLER 31 12 1993 340 826 312637 1 665 599 0 821 163 1 295 487 7 692 354 54 398 1 553 521 22 520 432 460 180 715 1 536 96 977 14 520 193 31 121993 1 180 028 9570916 0 1 699 621 828 780 26 841 217 393 52 890 144 701 81 660 420 000 54 398 28 249 67 490 0 147 226 14 520 193 1 31 12 1994 510 033 552 035 6 322 609 0 2 038 475 3 404 483 13 237 263 108 010 8 853 438 1 209 661 1 070 008 284 704 1 536 498 878 38 091 133 31 12 1994 2 591 602 28 599 714 0 1 395 854 2 078 826 96 904 1 252 477 119837 335 364 136 274 1 000000 108 010 28 563 143 831 0 203 877 38 091 133 31 12 1995 850 439 229 325 9 221 734 0 6 029 655 6 0^3 997 29 188 724 181 346 15 477 278 1 737 666 I 408 723 775 797 0 2 250 659 73 425 343 31 121995 6 608 611 49 714 832 1 215000 3 894 398 2 566 725 148 119 810751 34615' 291 705 3 308 684"' 3000000 163214 61 837 304 256 0 1 302 596 73 425 343 (•} Malı tablotar bagımstz denetım ş^rketı tarafından duzeltılmış malı tablolardır Bagımsız detıetım sırketının denefımj sonucu geçrnış yıl karlan veya zararhn ıie ı/ışkılendtnlen Î993 vılında Turunbank ın ıstıraklennden Express Trade Bank GmbH ın kon- soltdasyonu sonucunda 474 mılvon TL malı tablolara vansıtılan dagıtılmamış kar tutarıdır 47 419 mılyon TL ve 1994 yılında 101 99Î mılyon Tl iık tutarlar ılgdı vt/larda bıfançolann net donem karından mabsup edılmıştır t") Personel sırkulasvonunun vukseklığı nedenıvle personelın ortalama hızmet suresı 3-* ytl olan bankamtzda klöem tazmmatı yukumluhgu olarak 1995 yılı ıçensjnde 6 mılyar TL karsılık avrtlarak gıder goster Imış ve geçmtş vıllarda aynlan karşjltk lutarı olan 27 mılvar TL nın ılavesıyle toplam karsılık tutanmız 33 mıiyar TL ve ulaşmışlır Raprxda yer alan ve 1994 yılı ıie ı/gı/ı karji/ık rutan o^an Î06 mı/yar TL denetçı tırma taralından hesaplanmıyır Ancak avm hesaplama 1995 yılı ıçın bankamızca kul lanılan personel ıle ılgılı bılgı ışlem programianndakı degışıklık nedenivle yapılamamıstrr <"' 3 076 769 mıfvon TL Tahvıl ıf Bonolar 231 91 5 mılron Tl dıger pasrileiden oluşmaktadır b) Son 3 yıllık gelır tabloları FAİZ CELİRLERİ (MILYON TL) KREDILERDEN ALINAN FAİZLER MEVDUAT MUNZ KARŞ AL FAİZLER BANKALARDAN ALINAN FAİZLER MENKUL DEĞ CLZDANINDAN AL FAİZ D/ĞER FAİZ GELİRLERİ FAİZ CİDERLERİ MEVDUATA VERİLEN FAİZLER KULL KREDILER VERİLEN FAİZLER DIĞER FAİZ GİDERLERİ NET FAİZ CELİRİ TAKİPTEKİ ALACAKLAR KARŞILIĞI KARSILIK SONRASI NET FAİZ CELİRİ FAİZ DIŞI CELİR FAİZ DIŞI CİDER VERGİ ÖNCESİ KÂR VERCİ KARŞILIĞI NET DONEM KÂRI 31 12 1993 31 12 1994 2 730 283 17 887 140 051 293 460 144 960 3 326 641 (2 212 992) (213 571) (32 032) (2 458 595) 868 046 (110 968) 757 078 679 746 (1 160610) 7 917 820 30 380 427 452 2 129 533 1 042 434 11 547 619 (7 264 744) (377 721) (143 080) (7 785 545) 3 762 074 (13 824) 3 748 250 2 430 018 (5 702 410) 475 858 (170 000) 305 858 31 12 1995 14 541 707 63 780 622 999 3 600 522 395 104 19 224 112 117 177 466) (315 582) (1 300 104) (18 793 152) 430 960 (117 720) 313 240 7 503 632 (6 514 276) 1 302 596 0_ 1 302 596 Yunanistan'a Kardak uyansı• Yunanıstan'ın Ankara Buyükelçısı Dımıtnos Nezentıs'ı Dışışlerı Bakanlığı'na çağıran Ankara. Atına'nın tahnk edıcı rutumuna karşı gereklı onlemlerın alınacağını kaydettı A-NKARA (Cumhurivet Burosu) - Turkive ıkı ulke araiindakı gergınlığın tır- manmasına neden olan Kar- dak kavalıklanna bır askerı gemıyle Avrupalıgazetecıle- rı goturmevı planlavan Yu- nanistan ı. miMİIeme olarak gereklı onlemlerı alatağı ko- nuMinda uv anrken. ABD nın de yenıden de\re\e gırdıgı bıldırıldı \ıınanıstan ın \n kara Buyükelçısı Dimitri Nezeritis ı dun Dışışlerı Ba- kanlığı na çağıran Turkive gerek Ankara. gerekse Vvas- hıngtonda ABD nezdınde gırışımlerde bulunarak. son donemde ağır tahnkler ıçıne gıren Vunanıstan ınduşman- ca gınşımlenııe karşı se\ ırcı kalınmavacağını bıldırdı Cumhurivet e bılgı veren dıplomatık kavnaklar ABD nın Ankara Buvukel- çısı Marc Grossman ıle ko- nuvla ılgılı olarak Dışışlerı Bakanlığı ndavapılangoruş- mede Turkıve'nın Vunanıs- tan ınağırtahnklenkarşısın- dd sevırtı kalmavaLağının vurguİandıgını sovledıler Turkive nın VVashıngtonda da benzer bır gınşımde bu- lunduğu kavdedıldı ABD nın de Vunanıstan ın askerı gemıv le vabancı gaze- tecılen Kardak bolgesıne go- rurme karanndan vazgeçme- sı ıçın Atına nezdınde gın- şım başlattığı oğrenıldı Dışışlen Bakanlığı Sozcu Vardımcısı Elçı Nurettin Nurkan da dun duzenledığı basın toplantısında. Yunanıs- tan'ın Kardak bolgesıne Av- rupa Bırlığı (AB) ulkelen ajansvegazetelerınınmuha- bırlen ıçın 18-19 mav ıs gun- lennde bır vavaş gemısıvle gezı duzenlemev ı planladıf ı- na ışaret eden Nurkan "Bu venitahrik karşısında, Turki- ve. meşru hak ve çıkaıian çerçevesinde gerekli gördıiğü onlenıleri alacaktır" dedı Nurkan Turkıve'nın bu ko- nudakıgoruşlennın Dışışle- rı BakanlığTna çağnlan Yu- nanıstan ın Ankara Buv ukel- çısı Nezentıs'e ıletıldığını kavdeden Nurkan. gereklı uvanlann vapıldığını vurgu- ladı Kasırgada varalanan binlerce insan. kövlerineen vakın mcsak'dekı khnıklere akın ederek varaJannısardınvorlar. (Fotoğraf REUTERS) Bölgede kurtarma çalışmaları devam ederken ölü sayısı hızla artıyor Kasırga Bangladeş'i fena vurduDış Haberler Senisi- Bangladeş"ın kuze\ ını etkı- sı altına alan kasırgada olenlerın sa>ısı 500'e vuk- selırken arama v e kurtarma çalışmalannın askerlenn de desteğıvle tum hızıvla sur- durulduğu bıldırıldı Enkaz altından çıkartılan cesetlenn bulaşıcı hastalık- lann >ayılmasını onlemek amacıvla bulunduklan >er- de gomulduklen belırtıldı Dun açıklanan son resmı kav ıtlarda ozellıkle de fırtı- nadan en çok hasar goren Tangaıl bolgesınde olmak uzere olu sayısının 456 ol- dugu açıklanırken. verel lı- derler ve yetkılıler Bangla- deş ın kuzevınde bulunan ve kasırgadan en fazla etkı- lenen koylerde olu sayısı- nın hızla arttıâını kavdettı- ler Resmı Daınık Bangla ga- zetesi ıse dun verdıgı habe- rınde saatte 150 kıiometre hızla esen şıddetlı ruzgârda en az 50 bın kışının de ya- ralandığını bıldırdı Halen binlerce ınsanın kav ıp oldugunu belırten po- lıs>etkılılerı kasırga nede- nıyle bolgede meydana ge- len zarar tespıtının bırkaç s»un alabıleceöını kavdettı- Fer Yetkılıler AFP'ye yapttk- lan açıklamada, toplam olu savısının bını geçmesınden endışe ettıklerını ıfade ettı- ler Son 10 yılda Asya'daki büyük kasırga ve tayfunlar 6 Evlul 1986: \ietnam- Wa\ne tavf'ununda 400 olu. 2 bın 5Ö0 varalı 16 Temmuz 1987:Gunev Kore- Thelma kasirgasında •iOO den fazla kışı oldu 25 Kasım 1987: Fılıpınler-Nına kasırgasinda 800 kışı oldu Ekim-kasım 1988: Fılıpınler- Ekım avında 500 volcusu bulunan bır gemının batmasına ve 600 kışının olumune neden olan kasırganın ardından kasım av ında mevdana gelen Skıp kasırgasında da 940 kışı oldu 29 Kasım 1988:Bangladeş-Ulkeyı etkısı altına alan bu>uk tayfun 1500 kışının olumune vol açtı 26-27 Nisan 198'9:Bangladeş- Dakka nın batisinda mevdana uelen fırtınada 1000 kışı oldu 24-25 Mavıs 1989:Vıetnamı etkısı altına alan Cecıle kasirgası 740 kışının olumune neden oldu 16 EvJul 1989: Çm-\era kasirgası sonrasında 516 kışı oldu 3 Kasım 1989: Tavland'ın gunev kısımlan Gav tavfununda adeta vok oldu 529 kışı oldu 5-18 Aralık 1990: Fılıpınler-Mıke ta>fununda 750 kışı oldu 29 Nisan 1991: Bangladeş-Şıddetlı kasırga ve sellerde 139 bın kışı oldu 5 Kasım 1991: Fılıpınler-Thelma kasirgası nedenıyle Velteadasında 6 bın kışı oldu 21 Ağustosl994:Çın-Fred taytununda 700 kışı oldu 2 Kasım 1995: Fılıpınler'dekı Angela kasırgasında 1071 kışı oldu 'ÖRÜŞ/tSMML SOYSAL (EmeUİbüvükelçi) (2) Montrö Sözleşmesi DeğiştirilebilirMontro Sozleşmesı'nde savaş gemılerının Boğazlar'dan geçış re- jımı 60 yıldır cıddı bır sorun yaratma- mıştır Tıcaret gemılenne ılışkın hu- kumler ıse, 1960 lı yıllardan başla- yarak ozellıkle petrol tankerlerının geçışı tehlıkelı bır durum ortaya ko- yunca Turk hukumetını cıddı sıkın- tılar ıçıne soktu Hukumetjn 1994 te çıkardığı tuzukle gemılerın gıdış-ge- lış yollarının belırlenmesı tankerle- nn lek tek geçınlmelen gıbı yontem- ler başlatılmış, boylece kazalar bır olçude azalmıştır Hem Boğazlar hem de gemılenn yararına olan bu geçış duzenıne karşı başta Yunanıstan ve Rusya ol- mak uzere kımı devtetlerTurkıye nın boyle bır tuzuğu ılgılı devletlere ve Londra'dakı Uluslararası Denızcıhk Örgutu ne (IMO) danışmadan yurur- luğe koymasının Montro ye aykırı oldugunu ılerı surmuşlerdır Bu sav- lartumuyleyersızdır, çunku Bogaz- lar'da gemılerın seynnı duzenleme yetkısı sadece Turk hukumetınde- dır Turk hukumetı bu tuzukten IMO'yazamanı gelınce bılgı vermış- tır IMO onaylama yetkısı olmadı- ğından verılen bılgı uzennde goruş- meler açmakla yetınmış ve tuzuk rnetnını kabullenmıştır (adopted) Boylece ıtırazcılar başarıh olama- mışlardır Kaldı kı 16 Kasım 1994'te yurur- luğe gıren BM Denız Hukuku Soz- leşmesı -kı Turkıye, Yunanıstan ın Ege karasulannı 12 mıle çıkarması olasılıgı nedenıyle henuz onu onay- lamamıştır- tum Boğazlarda mev- cut geçış rejımlennı saklı tLrtmuşsa da (Md 34-36) karasulannda "za- rarsız geç/ş"ılkesıne bır haylı sınır- lama getırmesını bılmıştır (Md 19- 21) Oysa Boğazlar Bolgesı tumuy- le karasularımız ıçınde ıken, neden Turk hukumetı bu gıbı smırlamaları kıyas yolu ıle bızım Boğazlar da uy- gulamasın'' Başka deyışle daha sonrakı bır uluslararası sozleşme olan denız hukuku hukumlerı en azından hukuksal yorum yoluyla Turkıye nın hazırladığı tuzuğe ne- den destek sağlamasın? Gerçı Tur- kıye ışler çıkmaza gırerse Istanbul ve Çanakkale Boğazlan ağzındakı karasularında (Karadenız'de 12, Ege de 6 mıllık) Denız Hukuku Soz- leşmesı nı hukumlerını uygulamak zorunda kalırsa buna IMO ve ılgılı devletlenn bır ıtırazı olamaz Ama Turkıye yı buna zorlamadan pekala Boğazlar Bolgesınde de soz konu- su smırlamaları kabul etmesı gere- kır Tankerlerın geçışlerını sınırlama zorunluluguna gelınce Tankersayı- sı ve tonılatosu Boğazlar ın kapası- tesmı aşacaksa akla ıkı çare gel- mektedır Bırıncısı Cumhurbaşka- nımızın duşundugu gıbı tankerlerı ıster ıstemez uzun sure Bogazların dışında tutmaktır Boyle bır durum ontara çok paf alıya mal olacağın- dan buyuk gurultu ve baskıya yo\ açacaktır Ikınc s> Montro Sozleş- mesı'nın 28 maddesı uyannca, fes- hınekararvermektır Montro'nun ılk 20 yıl yururluk donemı çoktan bıttı- ğıne gore her ımzacı devlet ıstedı- gı gun ona son vermek hakkına sa- hıptır Sozleşmeye son verılse de Boğazlar'dan "geç/şserbestlığı"ıl- kesının suresı sonsuz kalması gere- ğı aynı maddede yazılıdır Buna bağlı kalınmakla bıriıkte Turk huku- metı hem istanbul'un korunması hem de geçış guvenlığı ıçın yetenn- ce yetkılerle donatılmalıdır Sozleş- meye son venlınce gene 28 mad deye gore onun hukumlerı daha 2 yıl yururlukte kalacaktır Bu donem ıçınde ımzacılar bır konferansta top- lanarak yenı bır sozleşme hazırla- yacaktır Şunu da hemen belırtelım kı im- zacılar I Dunya Savaşı nın mutte- fıklerı ıle Karadenız'ın kıyıdaşı dev- letlerden oluşmaktadır İngiltere, Fransa, halya, Japonya, Yunanis- tan, Yugoslavya, Rusya, Bulga- ristan ve Romanya ıle Boğazlar ın sahıbı Turkıye. Oysa bugun Batılı- lar ıle Karadenız devletlennın den- gesı değışmıştır ABD ve Alman- ya'nın ayncayenı Karadenızdevlet- lerınden Ukrayna ve Gurcıstan ın yenı konferansta yer alması doğal- dır Yunanıstan ıle Yugoslavya nın davet edılmesı ıse tartışma goture- bılır Belkı Avrupalılar ıçın sadece Avrupa Bırlığı duşunulebılır Dıyelım kı toplanacak boyle bır konferansta ıkı yıl ıçınde bır karara vanlamadı Ozaman Bogazların sa- hıbı Turkıye'nın konferansta uzlaşı oluncaya dek Montro hukumlenn- dekendısı açısından kaçmılmaz de- ğışıklıklerı yapıp uygulamaya koy- ması doğaldır Bunu yaparken bu- yuk çoğunluğun, ozellıkle ABD ve AB'nın destegını sağlaması beklen- melıdır Sozleşmede sadece bırkaç huk- mun 29 maddeye gore değıştıni- mesı yolu ıse çok daha guçtur Çun- ku bu maddede karmaşık bır yon- tem ongorulmuştur Goruşmeler kı- sa zamanda çıkmaza gırebılır Sonuç: Ikıncı Dunya Savaşı'ndan once yapılan anlaşmalann pek ço- ğu tanhe kanşmıştır Montro bızım onu lyı nıyetle ve ozvenyle uygula- mamız sayesınde 60 yıl yaşamıştır Ama artık yenılık zamanı gelmıştır 1936'da nasıl "koşullar değışınce kurallar da degışır" (rebus sıc statı- bus) ılkesı sayesınde 1923 Lozan BoğazlarSözleşmesi değıştınldı ıse şımdı de Boğazlar dan tehlıkelı ge- lışmeler nedenıyle yıne bu kurala dayanarak değiştirilebilir Atatûrk bugun yaşasaydı aynı kuralı ıkıncı kez kullanmanın yolunu çoktan bu- lurdu Hertıalde bugunku yonetıcı- lerımızın bır yandan tuzuk sıstemmı gerektıkçe gelıştırmeye çalışırken, ote yandan yenı bır sozleşme ıçın yavaş yavaş hazırlık yaptırmalannın kaçmılmaz olduğu kanısındayım BITTİ ABD'de sözde soykırım oturumu HASHINGTON (Cumhurivet)- ABD Temsılcıler Meclısı Uluslararası Ilışkıler komıtesfnde sozde Ermeni so>kırımı>la ılgılı bır ozel oturum yapıldı 5 Kasım seçımlerı yaklaşırken, Amenkan Kongresı nde Turkı>e alehvtarı seslenn arttığı gozlenırken. oturumda, Ermeni lobıcılere yanıt venldı Komıte Başkanı Benjamin Gilman taratından duzenlenen oturumda, Levon Maraşiıvan ve Ruben Adelvan adlı Ermeni kokenlı ıkı ogretım uyesı ıle Amenkalı Profesor Justin McCarthv"nın goruşlen dınlendı Turkıje alevhtarı bırkaç komıte uyesı. ABD"nın sozde soykınmı resmen tanıması gerektıgmı ılen surduler Komıte uvesı Dan Burton ıse >aptıgı konuşmada, Turkıve'nın guçlu bır ABD muttefıkı oldugunu ve oturumun da Ermeni lobısı tarafindan duzenlendığını soyledı Ermenıler'ın Ruslar ıle ışbırlığı yaparak avaklandıklarını belırten Burton Amenkan Kongresı nın geçmışe davanan etnık nefret duvgulannın sahnelendığı bır forum olarak kul!anılama>acağını kavdettı Dan Burton, "Voksa bir Bosna biter diğeri başlar" dedı Ruslar kışkırtti Lousvılle Unıversıtesı'nden Profesor Justin McCarthy, sozde sovkınm ıle ılgılı olarak tanhçıler arasında bırgoruşbırlığı bulunmadığının altını çızdı Rus Imparatorluğunun, Bınncı Dunva Savaşı oncesınde mtlyonlarca Musluman Turk u yennden ettığını ıfade eden McCarth}. bır maşa halıne gelen Ermeni fanatıklenn de Moskova'dan cesaret alarak Osmanlı'va kar>ı avaklandığını soyledı McCarthv "Avaklanan trmeniler'e karşı Turkler ve Kurtler birlikte mucadele vermişlerdir" dedı Justm McCarth}, sozde sovkınm konusunda Amenkalılar'ın şartlandınldıklarını da behrttı Prof McCarth> ABDdekı etnık iobılenn faalıyetlen sonucu suçun hep bır tarafa voneltıldığını kavdettı ve "Bırakın bu konuvu tarihçiler çozsun" dedı McCarth} Ermeni ıhtılalcılenn arşıvlerının neden açılmadığını da sordu ve ABD vonetımının Azerbaycan. Gurcıstan ve Ermenıstan'ın ekonomık kalkınmasına vardımcı olması gerektığını söyledı McCarth) Ennenıstan'ın Azerbavcan topraklannın >uzde20'sını ı^gal altında tuttuğunu da hatırlattı