Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13 MAYIS 1996 PA2ARTESİ OLAYLAR VE GORUŞLER Ulusal Eğitim Politikamız-II Prof. Dr. NECLA ARAT 2 000'e dort kala DY P-ANAP koalısvonuna. son ellı vılda mıras >olu ıle sorumiuluğunu taşıdıklan çağdaş velaıkeğı- tımden sapma eğılımını du- zeltme konusunda cesur ve karartı bır adım atma tırsatı çıkmıştır "Sorumluluğunu taşıdıklan" dıyorum, çunku I927 \ılmdaduşuncevı ozgurleş- tımıenın ancak çağda^velaık bıreğıtım- Jegerçekleştırılebıleceğı gençcumhun- yetrn eylem \e kararlannda ozgur ırade- sını. ele>tırel aklı ve varatıcı >etenekJe- nnı kullanan bırevlere gereksinmesı ol- duğu duşunulerek okul programlanndan çıkanlandın derslen, l950vılında(4Ka- sım) bırgenelge ıle >enıden gundeme ge- tınimış buderslenn "isteğebağlıolarak" ılkokullarda okutulacağı duvurulmuştu A\ nca genelgev le eşzamanlı olarak 10 a> surelı ımam-hatıp kurslan açılmıştı Da- ha sonra dın derslen >ıne "isteğe bağlı olarak" once I956'daortaokul, I967"de ıse lıse \e dengı okullarprogramına so- kulmuştu Gunumuzde ıse 1982 Ana>a- sası nın 24 maddesı gereğı, dın derslen ılk ve ortaogretimde zorunlu ders olarak okutulmaktadır Meslek okullan olarak açılan ımam- hatıp okullan da genel lıselere donuştu- rulmuştur Kısacası 7-18\aşgrubundakı oğrencılenmıze zorunlu din eğitimi \ er- mekteyız Oysa, 2000 yılında 5-24 vaş grubun- dakı eğıtım çağı nufusumuzun vaklaşık 25 mılyon olacagı kestınlmektedır Hıç kuşkusuz. onlara yaşama hazırlav ıcı sağ- lam bır temel eğıtım vermemız gerek- mektedır Bu temel eğıtım çocuklarımı- za > aşadıklan toplumun değerlennı du- şuncelennı. tanhını. farklı kulturlen do- ğayasalannı.evrenseldeğerlen ıletı^ım. dayanışma ve paylaşma>ı ı^bırlığını ve kendı guç ve yeteneklennı tanımayı oğ- retmelıdır Bu bağlamda 8 v ıllık zorunlu temel eğıtım. saptırma ve engelleme ça- balarına dırenılerek odunsuz-koşulsuz uvgulamava sokulmasi gereken cesur ve kararlı bır adımdır Becen v e meslek kursları, yanı "'belir- li bir ıştn gereğince \apıJması için koşul olan bilgi, tutum »e beceri kalıpiannı ge- liştiren" meslek eğıtımı ıse kesinlikle 8 >ıllık temel eğjtimden sonra saölanmalı- dır Koalısyon hukumetının bu cesur ve kararlı adımı atıp atamayacağına ılışkın gerçekçı bır yorum vapabilmek ıçın ANAP'ın ve DYP'nın bu konuya yakla- ^ımlarım ırdelememız gerekıvor 24 Kasım 1990 tanhlı D\ P tuzuk \e programtnın38 maddesıne(sf 110,111) baktığımızda "Eğitimi Turki>e'nin bir numaralı sorunu olarak gorduklerini; eğitimi,hur. kışılığıne sahıp, doğru du^u- nen sağlıkiıkararlarveren ekonomikfa- alivetlere katilabilmesi için gerekli asgari bilgi ya da mahareti edinmiş v atandaş ve- tiştirmesomnu savdıklannı; eğitimdetek vanlı telkin ve saplantılara olanak verme- ven bir sistemin uvgulanmasını istedikle- rini; eğitimin "sebeplerden netıceve git- meyi bilen, muhakeme kabılıvetı geliş- miş, du^unen \e ona gore tercıh yapabı- len insanı yertştirmesıni amaçfadıklarını; milli\etçi,laik,hurrıvetçi.medenı\etçi\e ilerici fikirlerin eğifim volınla Tıırk \a- tandaşına ıntikal ettırilmesini dev letin go- rev i sav dıklannı. bu \ asıflan haiz eğifime. Milli Lğıtım dediklerini" goruvoruz D"V P nın eğıtım polıtıkasını ozetleyen ıkıncı ornek Genel Başkan Prof Dr Tan- su Çiller'ın ımzasını taşiyan Evlul 1995 tanhlı Türkivem kıtabından Sayın Çıl- Ierl69 saytada"-Vileıçindeoğlançocuk- lannın eline sopau. tabancavı verip "Sen erkeksın her şevı yaparsın demekveya kızçocuğuna Bak sanaoyuncak muttak ıle bebek getırdım Evde ovna' demek \aktı çoktan geçtı... Dahaçocukluktan Fırsatesjtlığını'or- tadan kaldıracak biçimdc çagdışı bir ko- şullandırmava bugunku çağdaş eğitimde yeryok... Biz eğitimin birliğiilkesindenve yasasından taviz vermeviz. Zira bu vasa, laikliğin temel ve koruy ucu y asalarından biridir. Fakatbiz.dınsel eğıtım veren ku- rumlara da mudahale etmevız Bu bır tercıh meselesidır İstevendinseleğirim kurumlanndaeği- tilerek vaşama din adamı olarak hazıria- nır__ İsteyen çağdaş eğitim > eren kurum- larda yaşama hazırlanır" dıyor Sayın Çıller D\ P seçım bıldırgesının 19 sav fasında da "Zorunlu eğitimi 8 yı- la çıkarmak için, gerekli ortamı hazırla- varak yasal duzenlemeleri gerçekJeştire- ceğiz~dıvorama gerekli ortamın ve ya- sal duzenlemelerın ne olacağına ılışkın ıpuçlanna değınmıvor ANAP orneğıne geçtıgımızde de 24 Aralık 1995 Secim Taahhütnamesi'nın 15-16 sayfalarında partının eğitim poli- tikasının s.ovle açıklandığını goruvoruz ~Tum birvvlcrimizi milli, ahlaki \e kultu- rel değerierûnizi benimseyecek ve çagdaş bıIım veteknolojık gelişmeyeavak uvdu- racakşekılde,bılgı çagı insanı olarak >e- tiştirmek, eğitim politikasının temelini teşkil edecektir... Zorunlu temel eğitim. ulkemi/de8 v ıl olarak uv gulamay a konu- lacaktır. Milli Eğitim Bakanlığı, Çağdaş eğıtım ılkelenne uygunpolitikalaroluşturan,ge- nel eğitim planlaması vapan ve eğitimin bu çerçevede vapılmasını denetleyen bir vapıya kavuşturulacaktır." Ne var kı. ANAP ıktıdarı donemınde Mıllı Eğıtım Bakanı olan Sav ın Avni Akyol'un Aralık 1990'da vayımlanan ve Laıklık ve Dın Oğretımı başlığını taşıyan kitapçıkta yer alan goruşu, Başbakan Mesut V ılmaz'ın da 19% program tartışmları sırasında be- nımsediğını ıfade ettiği goruştür. Konu, zorunlu temel eğitim konusudur ve dinci çevreler, kıyamet kopartmaktadır. Çağdaş eğıtım ılkelenne uygun(') po- Iıtıkaolus.turan ANAP'ınyanıtıhazırdır "İmam-hatip liseterimizin orta kısımlan- nı kapatmamız gibi bir nivet ve düşunce- miz voktur. Ortaokulu bulunan oğretim kurumlarımız yalnız imam-hatip liseleri değildir. ... Cenel liselerimiz, Anadolu liseleri- rniz ve mesleki-teknik liselerimiz ile imam-hatip liselerimizin orta kısımları da oğretimlerine devam edeceklerdir. Bu okullaruı bunyesinde bulunan ortaokul- larda gömlen eğitim, ilkokul ü/erine ya- pılan ve bunun devamı olan zorunlu eği- timdir. Kanuni duzenleme bu vonde ya- pılacaktır." Nedersınız ANA>OL koalısvonu ce- sur *e karariı adımı atıp çağdaş ve laık zorunlu temel eğıtımı uygulamaya soka- bılırmı' ARADA BÎR Av. CELÂL ÜLGEN Kör Öfkeyle Büyüyen ÇocuklarOlayların tırmanmasındakı neden-sonuç ılışkısı- nın (bızı sevmedığımız gerçeklere goturse bıle) ınce- lenmesı ve toplumbılımcıler tarafından çozumleme yapılmasmın ıkı açıdan yararı olacaktır Bırıncısı, bız- den sonrakı kuşaklara doğru ve belgesel bılgıler, bı- lımsel verıler ışığında kalacak, geçmışten ders alma- larına yardımcı olacak ıkıncısıyse olayları doğuran nedenlerın kokenıne ınılerek sorunların çozumlen- mesı boylece toplumun kazançlı çıkmasını sağlaya- caktır Olayların gensındekı gerçeklerden kaçmak, salt 1 Mayıs'ta Kadıkoy'de ıllegal orgutlerın gosterısı, po- lısın ıhmalı, valının dınlencesı gıbı yorumlarla geçış- tırmek ne bılım adamlığına ne aydın sorumluluğu- na sığar Son yıllarda onceden kestırılmesı güç, ülkemızın gerı kalmışlığına ozgu olaylar yaşadık Guneydogu Anadolu da yaşanan koy boşaltma- lar ve ışsız, evsız, yurtsuz bırakılan ınsanlar Bır avuç vurdum duymazın vur paflasın çal oynasın yaşam bı- çemı ISKlvelLKSANskandalları Civan-Edes ola- yı Umranıye Çopluğu'nun patlaması, Sıvas'ta dın dı- rı 37 aydının yakılması Ve daha nıce "su yuzune" çıkmamış pıslıkler, skandallar Kentın varoşlarının kentle ılıntısız, plansız prog- ramsız, çarpık geltşmesı ve burada parasız pulsuz, sevgısız buyuyen çocuklar Her olayda potansıyel suçlu ışlemı yapılması Yeşılçam turu fılmlerde yıl- larca ışlenen "Zengının parası varsa yoksulun Alla- hı var" yutturmacasını yeşertmeye çalışan egemen guçler sıyasetı Ve de para zengıne Allah yoksu- la Yasakçı yonetım umursanmayan çevre, kesılen ormanlar, dağın taşın beton kesmesı Izmıt Korfe- zı'nın goz gore gore olu denıze donuşmesı Olen ba- lıklar, tukenen su altı canlıları Tum bu olumsuzluk- ların nasıl bır sonuç doğuracağını beklıyordunuz'? Bu çocuklar yıtık bır kuşağın mutluluğa sevgıye su- samış kor ofke ıle buyuyen çocukları Yıtecek ne- terı var 1 ? Hangı kazanımlarını koruyacaklar? Yete- neklennı gelıştırecek okul mu verdık^ Geleceklerını kuracak ış mı verdık, umut mu, aş mı? Basıt ve anlamsız bır servet duşmanlığının mılıta- nı olmaya ıtılen bu çocukları devlet olarak bır daha bır daha bır daha ıtın ıstersenız "Bunlar topluma gerı kazanılmaz, bıtmış, tukenmış çocuklar" deyın Ya bu 4 bın çocuktan sonra gelenler umutlarını, ınançlannı sevgılerını ekmeğıne katık edıp kısır ve anlamsız bır dongunun ıçınde yıyıp bıtırenler Bu ço- cuklar "kandırılmış çocuklar" mı (ıkna edılmış çocuk- lar mı)? Once bunu saptaytn Bu çocuklar ulke ger- çeklerının aynasında "//fnaec/rf/D/ş"çocuklardır Bo- zuk duzene karşı şımdıden yaşamlarını hıçe sayıyor- lar (Ve bazı guçler (resmı - gayrı resmı) bu çocukla- rı kullanıp talana, kırıp dokmeye sevk edebılıyortar Devletın, asıl bu guçlerı lyı saptayıp onlarla savaşı- mı gerekır.) Insanca yaşam sağlayacak asgari ucret polıtıka- nız yok Az kazanandan az çok kazanandan çok ver- gı alma polıtıkanız yok Çağdaş bır konut polıtıkantz yok Guneydogu sorununu agalara, feodalıteye yas- lanarak çozmek ıstıyorsunuz Toprak reformu ıle çıft- çıyı topraksız koyluyu sevındırmek koyden kente goçu onleme polıtıkanız yok Yenı yetışen gençlere yeteneklennı değeriendıre- cek, muzık tıyatro resım heykel gıbı sanat, torna- cı, tesvıyecı marangoz balıkçı gıbı meslek edındı- recek okullar açmıyor, boyle bır gereksınım olmadı- ğı açıkken ruhban sınıfı yetıştırecek ımam-hatıp okullarını çıg gıbı çoğaltıyorsunuz Bu ulke çocukla- rının ışe mesleğe sanata, bılıme. bılınce gereksın- mesı var Iş alanı yaratacak yatırımlar yenne, faız, rant, re- po gıbı değerlerı seçıyorsunuz Mal uretmeden de- ğer uretmeden bu koşu nereye9 Sızın kapıtalızmınız bıle çarpık Uleşımden hakçaboluşumden kardeş- lıkten sevgıden uzaksınız Sıyasal olarak tukenmış- lığınızın aynaya yansıyan goruntusunu tanımazlıktan gelmenız nıye9 14 yaşında Manısa'da ışkence go- ren hangı çocuklardı'' Mahkemede yaşlanna bakıl- maksızın tutuklananlar vecezaevı koşulları ıletanış- tırılan hangı çocuklardı^ Harçları protesto ederken cop yıyen, dayak yıyen ışkence goren hangı çocuk- lardı9 lyı çocuk yetıştırmenın torna tezgâhı mı var? Kınını, kara ofkesını, nefretını, lalelere kusan, ıçle- rıne gırmış bır sıvıl polısı lınç edercesıne doven duk- kân camlarını kırıp arabalar çıkararak yaktıkları ate- şın uzerlerıne ıten trafık lambalanna saldıran bu ço- cuklar ne kadar suçlu ıse en az 10 katı kadar sos- yal olayları onceden goremeyen bu kuşağın yıtme- sıne ızleyıcı kalan ve gerekli onlemlen almayan çağ- daş ve demokratık bır yonetım kuramayan bu ço- cuklann seçebıleceğı legal bır uğraşı doğurmayan "yıkılası bu duzen" de yonetıcılerı de polıtıkacıları da suçludur Bu çocuklara gerçek Ataturkçuluğu sev- dırmedınız, gerıcılere prım olsun dıye ( Gerçek Ata- turkçuluğu ve Cumhurıyet'le bırlıkte kurduğu kurum- ları kulledınız, yobazlarsevınsın dıye Alın ışte buyuk yapıtınız vurun, kınn ezın asınşımdı'Herolayınne- denlerı ıle sonuçları arasındakı nedensellık bağını (ıl- lıyet rabıtasını) bılımsel olarak çozumlemeden sos- yal patlamaların onune geçemezsınız XV Milli Eğitim Şûrası Bır ulusun yaşamında \arolan gızlı gelışmeguçlerını orta>a çıkaran, eğıtımdır Eğıtım, uluslan ayakta tutan \e sureklılığını sağlayan en guçlu etkendır KEMAL OCAK MEB \tuiemy Y azıma gençTurkiveCumhurive- timizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal'ın. ulusumuzun en tehlı- keiı gunlennde eğıtıme ve Turk oğretmenlenne verdığı bınncı odevı \e O nun sovledıklennı anarak ba^layacağım Çunku dunya tarıhınde hıçbır kahraman duşunur bılım adamı hıçbır devlet kurucusu ve kurtarıcısı onıın eğıtıme oğ- retıme çağdaşlaşmaya verdığı olçudedeğerver- me buyukluğune ve mutluluğuna erışmemıştır Bu nedenle eöıtımın ı^levıne ve ozune ınılmelı- dır ÖzellıkleTanzımat'tan sonra uygulanan eğıtım veoğretım programlan. vonfemlerı.ulusumuzun çokuşunde ve tarıhınde onemlı bıretken olmu>- tur Bunun ıçın bır ulusal egıtım polıtıkası \e programı gundeme geldığınde eskı donemlerın yanlışınançlanndan. uvgulama veduzenlemele- nnden kurtulmak gerekmektedır Daha açık bır tanımlama ıle Ataturk"un Turk ogretmenlerın- den ıstedığı ulusal egıtım vontemlerı program- lan arama ve araştırma bıçımlen ulkemız vara- nna venı bojutlara ulas.tınlmalı eğitimin 'birli- ği've 'milliliği'yenıdenguçlendınlmelıdır Avrı- ca, bugun \\ nıpa Topluluğu olağan değıl olaga- nustu bır gelışme sonucu bu duzeyıne ve gucune varmıştır Bu olağanustu gelıs,me, Batı"nın bul- duğu eğıtım teknolojısı ve ınsan gucunün butun- leşmesıyleolmuşveBatı ^ımdıkı bılgi(,ağını>a- kalamıştır Bır ulusun yaşamında v ar olan bu gız- lı gelışmeguçlennıortava çıkaran eğıtımdır Eğı- tım uluslan avakta tutan ve sureklılığını sağla- yan en guçlu etkendır Işte > urdumuzolan bu top- raklardakı tarıh kultur ulusumuza buııdan oturu evrenselolabılecekodevlervetmıştır Bunlannıl- kı veenonemlısı KurtuluşSavaşımızdır Buso- nuçlar ıse geleceğe saglıklı bır ulusal eğıtım ıle mıras kalacaktır Butun bu çalışmalar, ulus yaşa- mının tarıh sahnesınde ve dennlıklerınde deva- mını sağlavacaktır X\. Milli Eğitim Şûrası'nın gündemi Milli Eğitim Şûrası Yönetmeliği uyarınca MEBden Yuksekoğretım Kurulu"ndan. Devlet Planlama dan. Başbakanlık'tan, RTUK'ten. Kul- tur Dıl veTanh Yuksek Kurumu'ndan. Mıllı Giı- venlık Kurulu Genel SekreterlığYnden, Genel- kurma> Başkanlığı ndan. Anadolu Ajansı'ndan. sendıkalardan. yurtıçı ve yurtdışı temsılcılerden oluşançokgenışkapsamlı vekatılımlı olarak 13- 15 mavısgunlen (bugun) X\ Mıllı Eğıtım Şûra- sı toplanacaktır Bu şûranın bu denlı kapsamiı oluşu alınacak kararlann ve ılkelenn ulke ve ulus yaranna ne denlı onemlı olduğunu gostermekte- dır Şuranıngundemını •ilkoğretimveyonlendir- me', •ortaoğretimdejeniden vapılanma'. \v ukse- koğretime geçişin veniden du/enlenmesi'. "toplu- mun eğitim ihtivacının karşılanması', 'eğitim sis- teminın fînansmam' oluşturmaktadır İlkoğretioı ve Vönlendirme: P39 sayılı Mıllı Egıtım Temel Yasası'nın ongorduğu 8 yıllık zo- runlu eğıtıme bugune kadar geçılememış. ve bu volda veterı kadar okullaşma vealt>apı kurula- mamı^tır Yapılan araijtırmalarda ılkoğretımın ıçınde bulunan ilkokul. ortaokul ılkoğretım oku- lu genel ve mesleksel okııllann bunyesındekı or- taokullar. pratık kız sanat v e çıraklık eğıtım okul- lan. ılkoğretım sıstemı ıçınde lyı bırbutunleşme- >e gıdememış. tersıne kendı ıçınde bırbınnden uzaklaşmıştır llkoğretımde okullaşma. personel. gereç. oğretmen veterlı olmadığı gıbı program- larda oğrencılere ezbere bılgıler aktarmanın ote- sınegıdılememış. va^amda gerekli olacak dav ra- nış bıçımlen->aparak\aşavarak-oğrencılere ka- zandırılmamıştır A>nca okullardarehberlıkhız- metlerı dos> a tutmanın otesıne gıdememış. okul- larda bu konu angarva bır ış gıbı gorulmuştur Hatta bazı oğrencı sorunlannın. >,ınıf oğretmen- ler kuruluna getınldığınde bıle ılgı gormedığı uz- manlarca açıklanmıştır Ortaoğretimde Veniden Vapılanma: Ortaoğre- tımı tanımlayacak olursak. ortaoğretım. temel eğıtıme dayalı en az u<, vıllık oğrenım vcren mesleksel ve teknık oöretım kurumlandır Amaç ortak bır genel kultur vermek \e toplum sorun- lannı tanımak, ülkemızın sosval ve kulturel kal- kınmasına katkıda bulunmak bılıncını kazandır- maktır Bu kapsama. genel lıseler vabancı dıl ağırlıklı lıseler. Anadolu lıselen fen lıselen, Ana- dolu guzel sanatlar lıselen. akşam lıselen. en- dııstn meslek lıselen. teknık lıseler, Anadolu tek- nık lıselen, Anadolu meslek lıselen kız meslek lıselen tıcaret meslek lıselen. Anadolu otelcılık vetunzm meslek lıselen Anadolu ımam-hatıp lı- selen ve açıkoğretım lısesı gırmektedır Kavna- ğını I 7 "Î9 savılı MEB Temel Yasasfndan alan "ha\atahazırtama t 'ılkesı bugune kadar buokul- larda yerıne getırılememış. herhangı bır yukse- kokula gıremeyen oğrencıler nıtelıksız kalmışlar- dır Ayrıca yapılan ınceleme ve araştırmalarda bu lıselerdekı programlann -temel bılımlerle fen bılımlenneo>nelıkprogramlarda-mesleksel eğı- tımle olan ılışkısının kurulamadığı. dersle arasın- da bılgı aktanmının gerçekleştınlemedığı. eğı- tımcılertarafından açıklanmıştır Hem hızlı gelı- şen teknolojı karşısında meslek lıselerınde ka- zandınlanbecenîerbugünkuteknolojıkgelışme- nın gerısınde kaldığı gıbı. ulkemızde bulunan mesleklenn standardı da şımdıye kadar belırle- nememıştır Kesinlikle busorun çozulmelıdırve ortaoğretımdekı oğrencılere -bır baltav a sap ola- cak- bıçımde meslek kazandınlmalı ve unıversı- te kapılannda artan yığılmalar bu şekılde onlen- melıdır V uksekoğretimeGeçiş: Ulkemızde ve ozellık- !e son yıllarda vuksekoğrenım gorme ısteğı oğ- rencıler arasında hızla artmıştır Ne var kı > ukse- koğretım kurumlarının kapasıte altyapı. bına. oğretim uyesı yonunden bu ısteklen gerçekleştı- recekdurumda olmadığı bılınmektedır Boylece ünıversıte sınavlannabaşvuran adayların sayıla- rı hızlı nufus artışıyla bırlıkte artmakta ve bu du- rum. ortaoğretımden y uksekoğretıme geçışte oğ- rencılen ıkı aşamalı ve yarışmalı seçme sınavla- rına sokmaktadır Bu sınavlar sonucunda da oğ- rencıler ve velıler psıkolojık, sosvolojık ve eko- nomık kayıplara uğramaktadırlar Bu sorun oğ- rencılenn ılkoğretım ve ortaoğretım yıllanndan ele alınmalı. asama aşama değerlendırılmelı ve çozulmelıdır Toplumun Eğitim Gereksinmesinin KarşıJan- ması: \na>asamız "Eğitim ve oğretimi vaptır- mak, devletın temel gorevidir" der Bov )ece eğı- tım gorme hakkı anavasal bır haktır bu hakkı vermevenlerdeanayasa suçu ı^lemektedırler Bu- gun ulkemızde okuma-vazma bılmeyenlerın ora- nı yuzde yırmılere ulaşmıştır Bu duruma kesın çozum bulunmalıdır 2000"lı v ıllara gıderken ulu- sal bağımsızlık savaşının bılıncını kultur zen- gınlıklenmızt tanhı kav naklarımızı. anadılımızı Turk ınsanına oğretmelı bu bolume yeterı kadar kaynak aktarılmalı ve toplumun eğıtım gereksı- nımlennı karşılayacak onlemler alınmalıdır Eğitim Sisteminin Finansmanı: Gerçek >u kı. 12 Eyiul'den sonra sermaye, kendı ekonomık dunya goruşlerıne uygun bır lıberal kuşağın ye- tışmesını ıstemıştır Aynca, eğıtım sektoru bun- lar ıçın buv uk bır pazar oluşturmaktadır Bunlar ıçın unı\ersıte harçları. katkı pavlan. kıtap-def- ter, kalem. okul gıysısı, karne dıploma, kayıt pa- ralan ve dershane ucretlerı bu sektor ıçın buyuk rakamlaraulaşmaktadır Yakındadaparalı eğıtım gundemdedır Aynca, 625 sayılı Ozel Oğretim Yasasf nda da buvuk değışıklıkler ongorulmek- tedır Hatta devlet okulları satılmak uzere ıhale- lere çıkarılmaktadır Bu demektır kı parası olan okuyacak. olmayan okuvamayacak ya da oku- masa da olur Bu durum. anayasamızdakı sos- yal devlet ılkesını zedeler. eşıtlık ılkesını otadan kaldırır O halde her şeye para bulan dev let. eğı- tıme de para bulmak ve eğitimin nıtelığını ulus \e ulke yaranna vukseltmek durumundadır Sonuç ve İlkeler: Bu şüranın gundemınde olma- yan ancak çozum bekleyen başlıca sorunlardan bın oğretmen yetıştırmedır Başta 2547 sayılı yasa gereğı YOK'un yetkısıne venlmış olan 'oğ- retmen >etiştirmebiç,imr,ozunden değıştınlme- lıdır Bu yetkı MEB'e devredılmehdır Geçmış- tedene\ımı olan juksekoğretmen okullan surat- le kurulmalıdır Sınıf oğretmenlıklerıne branş oğretmenlıklenne kavnak buradan sağlanmalı- dır Oğretmen vetıştınlmesıneonem venlmelıdır Halen oğretmen olarak çalışanlann maaş ye- tersızlığı ve konut sorunu çozulmelı, oğretmen- lerın tıılen vaptıkları her 12 aylık hızmet yılı. başka bazı mesleklerde olduğu gıbı 15 ay olarak değerlendırılmelıdır Oğretmenlere hızmet ıçı eğıtım venlmelı. sendıkal anlamda orgutlenme tanınmalıdır Çoğulcu demokratık duzen ıçınde. Turkıyede eğıtım kamuoyu yaratacak eğitimin duzeyını ve ıvmesını yukseltecek eğıtım sorun- larına sahıp çıkacak, ulusal duzeyde oğretmen orgutlenmelen desteklenmelıdır Eğıtım ışlevımız ıçınde fırsat eşıtlığını. bolge- ler arasindakı dengelı kalkınmayı ve kalkınma planlannın hedeflerını, sosyal adalet ılkelen ıçın- de hazırlamak ve kesın çozumlere bağlamak bu- yuk onem ta>ımaktadır Ozellıkle temel eğitimin ıkıncı kadernesı ıle ortaoğretimde venmı arttın- cı onlemler alınmalıdır 1739 sayılı Temel Oğre- tim Yasasf nın ongorduğu 8 yıllık zorunlu temel eğıtım ve bolge okullanna geçış, parlamentoda- kı her turlü sıyası engelleme ve karşı koymatara karşın ulke ve ulus varan ve geleceğı duşunule- rek hızlanmalı ve guzel, mutlu aydınlık Turkı- ye'nın volu açılmalıdır PENCERE Ilaçtan KDV Kaldınlmalı » nayasamızm JL ^3 maddesı. / \ -Herkes, / J L kamu / ^ giderterini A- .^L. karşılamak üzere mali güciıne gore vergi odemekle vükunıludur" der Aynca bu maddede boşlukta kalan bırdılekten ılerı gıtmeyen "vergı vukunun adaletli ve dengeli dağılımı ifade ediiir". Soz konusu cumle sanınm malıye polıtıkalannın sosyal amacı ıçın yazılmıştır 19%jılı. Turkıve butçesının vergı analızıne kısaca goz gezdınrsek Gelır \ergısının vuzde 40lı bolumunu ucretlıler odemekte vuzde !7sı havat standardına gore vergılenmektedır Ulke ekonomisımn vuzde 70"ını kurumlar yaratmaktadır Bunların yuklendığı vergı sadece yuzde 10'dur Katma Değer Vergısı'nın (KDV) son tuketıcı tarafından odendığını duşunursek yuzde 32 7"lık vergının onlann ustunde kaldığı açıktır Burada vergı yukunun adaletli ve dengelı dagılımından soz edılebılır mı 1 Son vıllarda dolavlı vergılerın arttıgını gelır ve kazançtan alınan vergılerın toplam vergıler ıçındekı pavının duştuğunu gorüyoruz Gelır ve kazançtan alınan vergıler malı guce gore alınmasi gereken vergıler olduğuna gore çok kjzanandan fazla vergı alınması gerekır Halbukı tam tersıne. dolavlı, ba>ka bır dev ışle harcamalardan alınan vergılere ağırlık verılmektedır Ilacın ınsan sağlığı ıçın onsuz olunmaz ozellığı herkesçe bılınmektedır Avrıca venne bır başka urun de konulamaz İlaç soz konusu ozellıklen nedenıyle zorunlu harcama \apilan urundur Bu nedenle ılaçtan dolaylı vergı, yanı KD\ alınmamalıdır Çok ılaç kullanandan çok vergı alaiım yaklaşımı vergının sosval amacıyla bağda^amaz Çok ılaç kullanmak zorunda olan kronık hastalar KDV odeverek vergının sosyal amacını mı sağlamaktadır' \oksa cezalandınlmakta mıdır' Vergının sosyal amacının sozden eyleme getınlebılmesı ıçın ılaçtan KD\ kaldırılnıalıdır Fınans kesımınde Turkıye'de 1995 vılında GSMH'nın 1/3'u kadar faız ve benzen odemelerden gelıreldeedılmıştır Soz konusu odemelerın uzenndekı gelır \ergi yuku yuzde 1 "ın altındadır '1995 yıhnda faız gelırlerınden vergı tahsılatı yapılsaydı 73 tnlvon lıralık vergı gelın elde edılecektı Fınans kesımı, vergılendırme alanına getınlen kolav lıklarla adeta vergı vermez duruma getınlırken Turkıye'de hastalar zorunlu olarak kullandıklan ılaçlara neden vergı (KD\ ) oduvorlar' Sosyal adalet hastaların ılaca vergı odemestyle mı gerçekleşecek. yoksa fınans kesımınden vereı almakla mı 1 Eczacılar. ılaçtan KDV alınmamasını yuksek sesle seslendınyorlar Sağlık Bakanı bu sese katılıyor Sayın Bakanın katılması doğru bır yaklaşım, ancak henuz ılaçtan KDV kaidınlmadı Bıze gore. Sayın Bakan ılaçtan KDV "vı kaldırarak bıze katılmalı Eczacılar ılaçtan KDV "nın kaldırılmasını ıstıyorlar Çunku ılaca para bulup odeyemevenle onlar karşılaşıyor Sosval adaletsızlığı eczacılar yaşamın ıçınde goruvorlar Ecz. Mehmet DOMAÇ Turk Eczacıları Bırlığı Genel Başkanı KEŞAN ASLİYE 1. HUKUK (İŞ) MAHKEMESİ'NDEN EsasNo 1994 219 KararNo 199S210 Davacı SSK Genel Mudürluğu vekıllerı tarafından davalılar Kadır Yıldırım ve \ ıldız Tuğla ve Asmolen Sanavı A Ş aleyhıne mahkememızde açılan tazmınat davasında venlen karar uyannca Mahkememız 16 8 1995 tarıhlı karaı ıle da\anın kabulu ıle 27 531 253 - TL "nın onay tanhı olan 9 6 1994 tarıhınden ıtıbaren kanuni faızı ıle bırlıkte da\ahlardan muştereken ve muteselsilen tahsılme karar vermış olup davalılardan Kadır Yıldırım a karar teblıg edılemedıgı vapılan zabıta tahkıkatında da adresi bulunamadıâından ılan volııvla tebhöıne karar verılmı^ olup ı>bu ılan. davalı Kadu V ıldırım a karar teblını yenne gecerlı olınak uzere ılan olu- nur M 1996 Basın 74367 Türkiye, Dokuz Aylık Gebe... Roman 'Aydınlanma Çağı'ntn urunu Nıçın? Çunku sanat dınsel yasakları kırınca doğrudan ın- sana yonelme olanagını buldu ancak kulun bıreye donuşmesı aşamasında roman ortaya çıkabılırdı Balzac, Stendhal vb doğrudan insanı ele aldılar aı- leyı toplumsal donuşumun merceğınden geçırıp tadına doyulmaz kıtaplar yazdılar Edebıyatta roman turunun 18'ıncı yuzyılda Fransa, 19'uncu yuzyılda Rusya, 20 ncı yuzyılda Latın Amerı- ka'da buyuk yazarlara olanaklar saglaması bır rast- lantı değıl Uçuncu Bınyıl a yaklaşan ınsanlıkta, Uçuncu Dunya'dan kım bılır ne romanlar çıkacak'' • 'Çıller aılesı' bır roman Karı-kocadakı para hırsı ya da mal-mulk tutkusu, kolay anlaşılır bır ruhsal durumu ortaya koyuyor Fransız edebıyatında bu tutku çok ışlendı, 18'ıncı yuzyılda yukselen burjuvazıdekı mal sayrılığı ede- bıyat tarıhıne geçtı Mal tutkusu Para hırsı Kımı ınsanın gozunu karartan bu sevdanın dışavu- rumu, kışının davranışlarını belırler Mantık ışlemez bu tutkuya Çiller'ın, son gunlerde, tam topun ağzına ıtılmışken Bebek sırtlannda ya da Kuşadası'nda yenı evler ya da çıftlıkler alması nasıl açıklanır? Aıle, mal tutkusu, para hırsı gayrımenkul sevdası uğruna polıtıkada gume gıdıyor • Çiller'ın başbakanlıktan ayrılmadan once 'ortulu odenek'ten 500 mılyar lıra kullanması her şeyın ustune tuy dıktı, şımdı medyada yorum ustune yo- rum yapılıyor - Kım açıkladı ortulu odenekten 500 mılyar har- canmasına ılışkın belgeyû - Rezalet - Olur mu boyle şey7 - Ya Çıller bu 500 mılyarı komşu devletlerden bınne yonelık operasyon ıçın kullandıysa7 - Açıklansın 1 - Mesut Yılmaz açıklamalı 1 - Devlet sırları ortalıga dokuluyor - Kepazelık Işın ılgınç yanı ne 7 500 mılyarlık ortulu odenek harcamasını once Refah Partılı Kazan açıkladı, Çıller yalanladı ardından belge ortaya çıktı Pekı, şımdı ne olacak'' Hıııç • Ortulu odenek belgesının dışarıya sızdırılması Çiller'ın suyunun ısındıgını gosterıyor Yarın obur gun pıyasaya daha başka şeyler de çıkarsa kımse şaşmasın 1 Çunku bızde ıktıdar gucu yolsuzluklann ustune orîulmuş kalın bır şal gıbıdır Turgut Özal gozlerını yaşama kapamasa oğul Ahmet Özal dışarı kaçmak zorunda kalır mıydû Cıvangate patlak verır mıydı'' Çıller on aylığına da olsa başbakanlığı Yılmaz'a bırakmakla sonunu belırledı • „ . J,, 1 1923 Devrımı'nın anlamını kavrayabılmek ıçın ta- rıhe, felsefe açısından bakmak gerek Gunumuzde yaşananlar da roman gıbı Polıtıkanın sığlığında duşunmeye çalışmak, dız boyu suda kulaç atmaya benzıyor Tarıhsel zaman ıçınde toplumlann hamılelık donemlerı vardır Turkıye, dokuz aylık gebe GÖKKUŞAGI BASIN YAYIN Dr. Emın Paşa Sok Kardeşler Han No 16 Kat. 3 Cağaloğlu - Istanbul Tel (212)519 39 32 HOTEL MANAGEMENT STLT)IES IN SWITZERLAND Svvıss and US Dtplomas 2&3 vear Programmes ın tnglısh Transtertofcuropeanand LS tnnersm«(BA BS) •\ccredited by ASEH and CCA Washınglon DC H f M HOTEL INSTıTUTE • İ V I MONTREUX h a\enuedes \lpe> tH IK20P Montrcux Sttitzerland Tel (0211 963 "404 Fax 10211 %1 8016 \'aşam kalbın ıkı vuruşıı arasındakı zamandır Kalbinizi honıyıın. TÜRK rC^LP VAKFI Tel.: (0.212) 212 0707 (PBX) 10 Hat Faks: (0212) 212 68 35