Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
-I6NİSAN 1996SALI CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Koç Grubu'na bağlı Kav Ambalaj Sanayii, belediye harcmdan kurtulmak için terk edilmiş binayı merkez gösterdi
Dev şirkete naylon adres^ 3 trilyon lira sermayeli
şirkef Beyoğlu'ndaki
merlkezinde faaliyet
gösfcerdiği halde,
Sultançiftliği'ndeki eski
bir foinayı adres gösterdi.
158O sayılı yasa belde
bele<liyelerine, şirket
kuruluş harcını belirleme
yetkusi tanıdığı için, şehir
merkezinde 30 mılyar
liralık harç ödemekten
kurtulan Kav Ambalaj
Sanayii, Sultançiftliği
Belediyesi'ne ödedıği 2.5
milyar lira ile kuruluşunu
tamamladı.
AH.MET ÇELİK
Belediyelere ödenen yüksek
harçlar. dev şırketleri de kaçamak
yöntemler uygulamay a te^vik edi-
yor. lCoç Grubu'na bağlı Ka\ Or-
man Sanayii. Amerikan Onion
Camp'la ortak girişimi olan Ka\
Ambalaj Sanayii"nin 30 milyar
300 milyon lira tutan ticari sicil
harcını ödememek için Beyoğ-
lu'nda faaliyet gösterdiği halde
şirketi Sultançiftlıği'nde kurdu.
Resmi başvuruyu Sultançiftliği
Belediyesi'ne yapan Kav Orman
Sanayii böylelikle 2 milyar 456
milyon lira ödeyerek kuruluşunu
gerçekleştirmiş oldu.
Sultançiftliği Belediye Başka-
nı Sırrı Çelik, Çumhuriyet'e yap-
3 trilyon sermay eli Kav Ambalaj Sanaviı iiinsiikt.tnit.ikL/.
tığı açıklamada. "Ana artel için-
de bulunan belediyelerin aldıgı ti-
caret sicili harçları yüksek olunca
bu gibi şirketler bizim gibi belde-
leregeliyorlar" derken. Kav Am-
balaj Sanayii Mali İşler Müdürü
Ömüral Orhon ise. "İleride şir-
keti oraya taşıyacağız"dedi.
Şirketin antetli kâğıdında ya-
zan adreste sadece iki katlı yan ter-
k edilmiş birbina bulunuyor. Ömü-
ral Orhon'un taşınacağız dediği bi-
nanın alt katında tpragaz bayii fa-
aliyet gösterirken. Kav Ambalaj
Sanayii'ne ait olan pencereleri kı-
nk ikinci katı ise boş.
Geçen yıl temmuz ayında
Kav'ın oluklu mukavva kısmı
Amerikan Onion Camp'la ortak-
lık kararı aldı. Kav'ın oluklu mu-
kavva tesisini kuran Onion
Camp'ın ise nakit para koy arak or-
tak olduğu Kav Ambalaj Sanayii
yaklaşık 15 gün önce kuruldu.
Harçlar fazla geldi
Beyoğlu'nda faaliyet göster-
mesine rağmen, sermayesi 3 tril-
yon lira olarak belirlenen yeni şir-
ketin resmi kuruluşunun Beyo-
lu'nda yapılması halinde serma-
yenin iîk 2 milyar lirası için elli
milyon ve sonraki her 50 milyon
için yüzde 1 olan beledive harcı-
nın ödenmesi gerekıyordu.
30 milvar 300 milvon olan har-
!
RTEM)
cın kendi belediyelerinde çok da-
ha düşük olduğunu belirten Sul-
tançiftliği Belediye Başkanı Sır-
rı Çelik. "Bizegelip ticaret sicUi için
başvurdular. Bizim için şirketin
bir yerinin olmasıyeterli.yasal açı-
dan da bir sakıncası yok. 'Şirket
ve elemanları buarda" dedik ve
onayı verdik"dedi.
Çelik. şirketin kendi bölgele-
rinde kurulmasının nedenıni ise
şöyle açıkladı.
"Ana artel içinde belediyenin
aldığı ticaret sicili harçları yük-
sek olunca bu gibi şirketler bi-
zim gibi beldelere geliyorlar. Biz
1580 sayılı yasaya tabi olduğu-
muz için ticari sicil harçlarımız
Kötü örnek olabilir
Beyoğlu Belediyesi
sınırlannda faaliyet gösterdiği
halde harçlann yüksekliği
gerekçesiyle resmi kuruluş
başvurusunu Sultançiftliği
Belediyesi'ne yapan Kav
Ambalaj Sanayii'ni
değerlendiren hukukçular.
bunun başka şirketlere kötü
örnek olabileceğini
belirtiyorlar.
Özellikle mahkeme ve haciz
davalannda sorun çıkacağını
belirten hukukçulara göre. bu
işlemi yapan şirketler kötü
niyetli olarak adresini farklı
gösterebilir. Şirkete aleyine
açılacak bir
davanın resmi kuruluşun
yapıldığı bölge mahkemelerine
yapılması gerekir.
Bu bir haciz davası olur ve
karar da şirket aleyhine
çıkarsa. haciz işlemleri şirketin
resmen kiraladığı ya da satın
aldığı yazıhanesindeki eşyalara
koyulabilir.
Ancak resmi adreste hiçbir
eşyabulunmadığı için hiçbir
işlem yapılamaz.
Ancak başka yerde faaliyet
gösterdiği ispatlanabilirse
işlemler gerçekleşir ki bu da
zorbir ihtimal.
daha düşük. Şirket için harç
olarak biz 2 milyar 456 milyon
ücret aldık. Bu tür gelirlere ih-
tiyacımız var."
Konuyu değerlendiren Kav Am-
balaj Sanayii Mali lşler Müdürü
Ömüral Orhon şöyle konuştu:
"kav'ın oluklu mukavva fab-
rikası 15 gün önce Kav Amba-
laj Sanayii AŞ'ye devredildi. Bü-
rokratik işlemler çok yoğun ol-
duğu için biz de hemen yeni bir
>er bulup tefriş edemedik. Ay-
nı yerde çalışmaya devam ede-
ceğiz. Merkez olarak Sultan-
çiftliği görülüyor. İleride şirke-
ti oraya taşıyacağı/."
Orhon binanın şimdiki halinin
oldukça kötü olduğunun hatırla-
tılması üzerine. "Biz o binayı bi-
raz daha düzelterek en azından
bir irtibat bürosu yapmavı düşü-
nüyoruz. Eğer daha iyi bir yer bu-
lursakzatentaşınacağız"dedı. Or-
hon. "Şirket kuruluşu neden o böl-
gede yapıldı" sorusunu ise ^öyle
yanıtladY.
"Karşıya taşınmayı düşünüyo-
ruz. Eğer şirketi burada kurup
daha sonra taşınsaydık 30 milyar
ve 2.5 milyaroltnak üzere32^ mil-
yar lira ödeyecektik. O y üzden bir
kere para vermeyi uygun gördük.
Nereye taşınacagımız henüz belli
değil ama şimdiki yeri de kul-
lanacağız."
Anayasa Mahkemesi iptali görüşüyor
Yasa yine
mahkemelikANKARA (ANKA) -
ANAYOL hükümetinin bü-
yük umutlarbağladığı özel-
leştirme politıkalannın ya-
sal dayanağını oluşturan
Özelleştirme Yasası. birkez
daha mahkemelik oldu. Bir
süre önce PTT'nın T'sınin
özelleşîirılmesini ötıgören
yasanın Ö1B ve ÖYK'ye yet-
İii veren maddelerini iptal
eden Anayasa Mahkemesi,
bu kez özelleştirme kapsa-
mındaki kuruluşların taşınır
taşınmazmallanyla hertür-
lü hak ve alacaklarının hac-
zedilemeyecegıni öngören
yasamaddesınin ıptal istemi-
ni görüşmeye başladı.
Mahkeme. Ankara Yedin-
ci lcra Hâkimligi'nin 4046
sayılı Özelleştirme Yasası'nın
özelleştirme kapsamındaki
kuruluşlara icra muafiyeti
getıren geçıci 15. maddesi-
nin iptal istemiyle açtıgı da-
vada ilk incelemesini yann
yapacak. Yüksek Mahkeme.
davayı daha sonraki tarihte
esastan görüşecek.
Dava nasü açüdı?
Özelleştırılme kapsamın-
da bulunan Petlas Lastık
AŞ'denfaizidışında 14 mil-
yar lira alacağı bulunan Gü-
ris şirketinin avukatı Hüse-
yin Sayın, alacağının tahsili
amacıvla ıcra müdürlüğüne
başvurmuştu. Müdürlük, ic-
ra istemıni yennde bulurken
şirket borcu bulunmadığını
belirterek karara itiraz et-
nıiştı. lcra ışlemlerının dur-
durulmasını isteyen Petlas'ın
başvurusu reddeidilmışti. Bu-
nun üzerine Petlas. Yargı-
tay'a başvurarak Özelleştir-
me Yasası'nın geçıci 15.
maddesindeki ıcra muafiye-
ti maddesınin uygulamasını
ıstemiştı. Petlas'ın bu iste-
mi yerinde görülerek ilk ka-
rar bozulunca icra hâkimli-
ği yenıden yargılamaya baş-
lamıştı. Buaşamadaalacak-
lı şirketin avukatı Hüseyin
Sayın özelleştirilme kapsa-
mındaki kuruluşların mal ve
alacaklannın haczedileme-
yeceğine ilişkin yasa madde-
sinin anayasaya aykınhğını
gündeme getirerek icra hâ-
kımliğinden Anayasa Mah-
kemesi'ne iptal davası aç-
masını istemişti.
Hâkimlik. anayasaya aykı-
nlık iddiasını ciddi bularak
geçici 15. maddenin iptal is-
temiyle geçen ay Anayasa
Mahkemesi'ne başvurmuş-
tu. Başvuru metnınde. icra
muafiyeti getıren yasa mad-
desinin hukuk devleti ser-
best ticaret yapma. karşıhk-
lı iş yapmada devletle fer-
.din eşıtligi gibi kurallaraay-
kın oldugu sav unulmuştu.
Yüksek Mahkeme'nin ya-
nnki ilk incelemede ışin esa-
sına geçmeye karar vererek
Özelleştirme Yasası'nın ge-
çici 15. maddesini iptal etme-
si halinde karar benzer ala-
cak davalannda emsa! oluş-
turacak.
1995 tanıtım bütçesinden 113 milyarlık reklamla aslan payını aldılar
Ozefleştirmenin kaymağı medyayaANKAR.\ (ANKA) - Baş-
bakanlıöa bağlı Yüksek Denet-
lemeKurulu(YDK). Özelleş-
tirme ldaresı Başkaıılığf nın
1994 \ ılındaki çahşmalan ko-
nusunda Meclis KİT Komis-
yonu'na sunulacak denetim
raporunda. 1995 vılınadasar-
kan önemli saptamalarda bu-
lundu ve özelleştirme süreci-
ne eleştın yağdırdı.
YDK'nin özelleştirmeye
ilişkin saptamalanndan biri.
özelleştirme için yazılı ve gör-
sel basını da kapsayan tanıtım
kampanyasıyla i'lgili oldu.
YDK raporunda. "Yurtiçi ve
\ urtdışında özetleştinnenin ta-
nıtımı çalışmalannın anıaca
vönelik ve tasarruf ilkelerine
uygun olmasına üzen gösteri-
lerek, hedefî belirsiz. abarnlı.
olumsuz tartişmalara neden
olan faaliyet ve harcamalar-
dan kaçınüması temenni olu-
nur"denildı ve şu saptamalar-
da bulunuldu:
-*1995yılında>aab basınvç
TN'lerdeözelleşrirme hakkın-
da yapılan tanıtım amaçlı ya-
yınîarda 2 miryon 264 bin do-
İar (113 milyar lira) kavnak
kullanılmıştır. Özelleştirme-
nin vabancı yazılı basındaki
tanıtınu için 78 bin ABD Dolan (3 mil-
yar 737 milyon lira) harcama yapü-
mıştır. Kanıpanvavı üstlenen danış-
nıan firmava. hizmeti karşıhğı Ekim
1995tarihi itibany ia 239 bin dolar (13
mityar 481 milyon lira) ödennıiştir.
-Özelleştirme tanıtım kampanyası-
nın ikinci kısmı için 76 milyar bütçe
aynlmış. bu da Aralık 1995'\n ilk iki
haftasında uvgulanmıştır.
- Amaca ne denli ulaşabildiği so-
mut olarak bilinmemektedir. Eleş-
tirilere uğramıştır."1
YDK raporunda özelleştirme poli-
tikası genel danışmanı Mc Kınsey fir-
KİT'lerin zaran
üçe katlanacak
ANK.\RA(ANhLA)-l>letmeci KlT'le-
rin bu vıl, 1995'tekının yaklaşık üç katı açık
vermesı bekleniyor. Devlet PlanlamaTeş-
kilatı'nın. işletmeci KİT'lerin finansman
dengesıne ilişkin proıeksivonlarına göre
sözkonusu kuruluşların giderlen 19%'da
vüzde 70 artarak 1 katrilyon 675.5 trilvo-
na ulaşacak. Gelir ise yüzde 66"hk artışla
1 katrilyon 573.3 trilyon lira olacak ve
102.2 trilyon liralık açık verilecek. İşlet-
meci KlT'lenn gelirlennin giderlerinı kar-
şılayamaması nedeniyie verilen açığın
1995'te gerileyerek 37.6 trilvona indiği
tahminedılıyor. Buyı! 102.2 trilyonaulaş-
ması beklenen açığın finansmanı için 121.4
trilyon liralık iç borçlanmaya gidilecek.
Bunun 12.7 tnlyonu kasa-banka değişimi-
ne gıdecek. İşletmeci KİT'lerin dış borç-
lan da 6.5 tnlyon lira azaltılacak.
KİT'lerin işletme gelirlennin ş üzde 69
artarak 1 katrilvon 341 trılyona ulaşması
beklenivor. Fonlardan amortisman vekar-
şılık olarak beklenen gelir. 1S1.3 trilyon li-
ra düzeyindebulunuvor. Avrıca bütçeden:
sermaye. görev zaran ve yardım olarak 51
trilvon liralık aktarma öngörülüvor. Böy-
lece işletmeci KlT'lenn gelirlennin 1 kat-
rilvon 573.3 tnlyona ulaşacağı sanılı\or
Pazarlık
yeniden
başlıyor
ANKARA (AA) -
Özelleştirme kapsamında
bulunan 7 çımento. 4 se-
ramik ve refrakter fabri-
kasının pazarlık görüş-
melerine bugün yeniden
başlanıyor.
Özelleştirme idaresi
Başkanlıgf ndan yapılan
açıklamaya göre. toplam
11 şirketteki kamuhisse-
lerinin tamamının blok
satışı amacıvla teklif sa-
hipleriyle yeniden pazar-
lık görüşmeleri yapıla-
cak.
Görüşmeler. basına ve
kamuoyuna açık olarak
gerçekîeştirilecek. Söz-
konusu 11 şirketteki ka-
mu hisselerinin tamamı-
nın blok satışı amacıvla 1
Arahk 1995"de yapılan
ihaleler sonucunda top-
lam 51 tcklıf alınmı^tı
Gecikmiş yatırımın
kamuya faturası ağır
ANKARA (ANKA) - Kamu yatırımları,
planlanan sürelerın birkaç kat fazlası birza-
nıan dilimınde tamamlanabiliyor. Bu da va-
tınmlann maliyetini rekordüzeyde arttınyor.
Dev let Planlama Teşkilatı tarafından hazır-
lanan kamu vatınmı projelerine ilişkin rapo-
ra göre projeİenn tamamlanma süreleri. ener-
jide 5.8 yıl olarak planlanırken 12.5 yılı. ıılaş-
tırmada4.4yıl olarak öngörülürken 13.1 yı-
lı buluyor. İmalat sanayiınde 6 yıl olarak ön-
görülen ortalama tamamlama süresi 12 yıla.
madencilikte 4.7 yıl olarak planlanan süre. 12.6
yıla sarkıyor. Ortalama 6 yılda tamamlanma-
sı öngörülen sulama yatınmlan 10.8 yıl. 3.5
yılda bitirilmesi planlanan konut yatınmlan
da 10.6 yılda bitirilebiliyor.
Eğitim yatınmlan ortalama 3 yılda bitiril-
mesi planlanırken 8 yılda tamamlanabiliyor.
Ortalama tamamlama süresi 3.3 yıl olarak
öngörülen sağlık yatınmlan 6.8 yılda. 6.5
y ılda tamamlanması planlanan organize sa-
nayi bölgesi ve küçük sanayi sitesi yatınm-
lan da 10.1 yılda bitirilebiliyor.
Yatırımiardakı gecikmelerin yol açtıgı ek
maliyet. ulaştırmada y üzde 240. enerjide yüz-
de 160, madencilikte yüzde 104. eğitim v e sağ-
lıkta yüzde 40.8. suİamada yüzde 40.7. ko-
nutta yüzde 36. imal.it s.ınay nnde v üzde 34.
ması çalışmalannın beklenen amaca
ulaşmadığıiddiaedildi. YDKraporu-
nagöre. 1995 yılınada sarkan biçim-
de Mc Kinsey'in özellestimıe genel da-
nışmanlığı şu sürecı izledi:
-Mckînsey'euzanlmalardahil 1996
Temmuzu'na kadar hi/ınot alıını kar-
şılığı3 milyon 261 bin dolar(80 bin do-
lar uzatmadan kaynaklanan) öden-
mesi öngörüldü.
- Denetlemelerde Mc Kiniey'in.
özelleştirme idaresine yeniden. orga-
nizasyon proıelerinin düzenli takibi.
insan kay naklannın yönetimi. kurum
için dokümantasyon merkezi oluştur-
ma. bilgı akışının iyileştirilmesi hiz-
metlerini verdiği ortaya çıktı. Ancak
bu çalışmalann bir kısmının uygula-
maya konmadığı, uygulamaya konan
çalışmalardan ise beklenen faydanın
temin edilemediği görüldü."'
YDK raporuna şöyle devam edil-
di: "Firmayla yapılan müşaviriik hiz-
met vizleşmesinin bir y ıllık uy gulama
döneminde bellifay danın sağlananıa-
dığu bu sözleşmenin devam etmesin-
den yarar sağlanamayacağı anlaşıl-
mtştır. Çalışmalann içeriği \e idarenin
bu firma ve çalışmalara olan yaklaşı-
mı. hizmet alımının sürdürülnıesi ha-
linde gereksiz kaynak kullanımımn
daha da büy ümesinden başka bir so-
nuçalınamayacağıkanaatınıvermek-
tedir. Ekim İ995 itibanv İa Mc Kinsey
firmasına \apılnıışödemelerin 10 mil-
yar 385 miyon lira (2 milyon 456 bin
dolar) olduğu belirtilirken, "Me Kin-
sey ileyapılmışsöz konususözleşmeida-
rece 12 ay uzatılmış ve hizmet alımına
devam edilmektedir. Dolayısıyla alı-
nacak hizmetler için ilaveten 805 bin
dolar ödenecektir
1
dcnildi."
YDK. finnanın sözleşmesinin uza-
tıldığı dönemdeki çalışma niteliği ko-
nusunda bilgi edinilemediğira savundu.
IŞÇEMNEVRENENPEN
ŞÜKRAN SONER
Savaş Tamtamları
Bilgısayann önünde oturmuş bir adam, törelerden
söze girip, silahsız bir yaşam düşünemediğinden söz
ediyor. Televizyon programcısının isteği üzerine, tek
başına sahibi olduğunu söylediği şeriatçı bilgısayar
ağının çalışmaları hakkında bılgisayarından görüntü-
ler ve seslerle örnekler veriyor.
Bilgisayar ekranında Arapça yazılar görünüyor, ayet-
lerden okunan sesler geliyor.
Allah ve Müslüman sözcüklerini ağzından düşürme-
yen kişi, Kuran'ın gereklerinin yerine getirilmesi için
silahlı savaşa hazır olduklarından söz ediyor.
Türkiye'de şerıat adına silahlı savaş çığırtkanlığı, ör-
gütlenmesi artık bilgisayarlarla da yapüıyor.
Bilgısayar tuşlannı kullanan bir elin, şeriattan, Ku-
ran adına kanlı hesaplaşmadan, silahtan söz etmesi
çelişkili gelse de ekranda gördüklerimiz, duyduklan-
mızın gerçek olduğu tartışılmaz.
israil'de otobüs yolcularının katledilmesi. kanlı gö-
rüntüleri ile uyandığımız pazarsabahlanndan kaç haf-
ta geçti?
Geçen pazar sabahı yine televizyonda, parçalan-
mış cesetler, çocukların görüntüleri. ağlayan kadın
çığlıkları ile uyanıyoruz.
Birkaç hafta ara ile değişen katillerin, sivil insanla-
rı, kadın, çocuk ayırımı gözetmeksizin öldürenlerin
yer değıştirmiş olmaları. Çığlık atanlar Ibranice değil,
Arapça beddua okuyor. Radikal islamcı tetikçilerin ye-
rini Israil askerlerı almış bulunuyor.
Güneydoğu'da PKK-asker çatışmasında ölenlerin
toplam sayısına ilişkin rakamlar her gün değişiyor. Bir
haber saatinde öldürülen PKK'lilerın cesetlerinın gö-
rüntülen, bir diğerinde oldürulen askerlerimizin cena-
ze törenleri.
Türkıye, Ortadoğu böyle de dünyanın başka köşe-
leri farklı mı? Dünyanın her yerinde, içerden- dışar-
dan, küçüklü-büyüklü savaşların, kanlı hesaplaşma-
ların haberleri geliyor.
Savaşların, çatışmalann. kanlı terör eylemlerinin
çetelesını tutamaz olduk.
Barışı, hakkı korumak üzere kurulmuş uluslararası
örgütler yok olmuş gibiler. Sesleri ya hiç çıkmıyor, ya
eşit ve haklı ölçülerde değil de süper güçlerin çıkar-
ları ve bakış açısına göre haksız, cırtlak çıkıyor ya da
haklı çıktığında da kulak asan olmuyor.
insan haklanna ilişkin evrensel ölçüler. hem var,
hem yok gibi. Bir yerde gündeme getirilip, çok daha
önemli bir başka yerde ağıza alınmayınca değeri, say-
gınlığı. anlamı, işlevi kalmamış gibi oluyor.
Tencere dibin kara, seninkı daha kara. Kimin insan-
lık suçu, ayıbı daha büyük, anlaşılacak, altından kal-
kılacak gibi değil. Herkes karşısındakinin ayıplannı, suç-
larını sayıp dururken öylesıne bir kaosun, kıskacın
içıne düşüyor ki en az karşıdakinın kadar ayıp, insan-
lık suçuna, birey olarak ortak olmasa da seyirci kala-
rak ya da etkili karşı çıkamamış olarak katılmış bulu-
nuyor.
insan haklarının bu akıl almaz boyutlardaki katle-
dilişi, iç ve dış savaşlara, çağımızda olabıleceği akla
gelmeyen ilkel ırka ve dine dayalı hesaplaşmalara
bağlı gibi görülüyor.
Şöyle biraz kurcalandığında, gerçek nedenin ulu-
sal ve uluslararası düzeyde insan haklarının evrensel
değerlerinı geçerlı kılacak, kamu yaranna ekonomi-
leri düzenleyecek çarklarda bir arıza sürecınin yaşan-
makta olduğu gözleniyor. Siyaset ve ekonomi çark-
ları, ideolojisi, serbest piyasa ekonomisı, yeni sömü-
rü düzenine endekslenmış bulunuyor.
Daha önce var olan, kullanabildiği insan haklannı
kullanamıyan. hızlayoksullaşan, kimlikerozyonunauğ-
rayan birey ve toplumlar, insanı insan yapan değer-
lerden de sapma süreci yaşıyor.
Hortlayan sadece ırkçı, dinci, ilkel her tür ayırımcı-
lık, bunlara sığınarak kendini koruma çabaları ve ka-
çınılmaz sonucu savaşlar mı?
Dünyada değerlerin çöktüğü bütün toplumlarda,
etik değerlerin yerini köşeyi dönme, kendini kurtar-
ma, egonun alması ölçüsünde, kamu yarannı düzen-
leyen kurumların yerini mafya düzenı alıyor. Vurgun-
lar, soygunlar, haksız kazançlar ve o ölçülerde hak gas-
pı yaşanıyor. İlkel savunma tepkisi olarak da bıreysel
suçlar, bireysel terör artıyor.
Ne kadarı doğru bilemiyorum. Ancak haber doğru
ise Boğaziçili bir ögrencinin diskoda dans ederken aya-
ğına kesici bir cisimle AIDS virüsünün bulaştınlması
eylemini ve sonra da tuvaletlere "AIDS'Hler dünyası-
na hoş geldıniz" yazısının yazılabilmesini. insanlıktan
bu ölçülerde uzaklaşabilmeyi, kini, öfkeyi düşünebi-
liyor musunuz?
Ülkemızı, insanlığı, dünya tarihinde belki de yaşan-
mamış boyutlarda tehdit eden, üstelik bir tek düşma-
na değil, yaşamın her alanına, bütün güzelliklere, in-
sana ait bütün değerlere yönelik savaş tamtamlanna
karşı asıl, savaş ve seferberiik gerekiyor.
Savaş tamtamlanna karşı savaşın yine savaş tam-
tamları ile olabileceğini sanmak bugünkü çıkmazımı-
zın, açmazımızın galiba en büyük yanılgısı. Savaş sa-
vaşı, akıtılan kan, akan kanı gündeme getiriyor.
Savaşa karşı olan. savaşlarda sadece bedel öde-
yen, kana kan istemeyen çoğunluk, savaş tamtam-
lanna karşı savaşta, başka yollar bulmak, yaratmak
ve kendisine nedeni ne kadar haklı görünürse görün-
sün, önce savaş tamtamı çalınmasına karşı çıkmak
durumunda..
ÇEAŞ'ta işçi kıyımı başladı
• Uzanlar, 22 işçiyi işten çıkartarak
yaklaşımlannda bir fark olmadığını ortaya koydu
ADANA(Cumhuriyet Güney İlleri Büro-
su)- Uzanlar' ın tekraryönetimegeldigi ÇE-
AŞ'ta işçı kıyımı başladı. Uzanlar'ın birlik-
te çalışmak istemediği için direnişe geçen iş-
çilerden 22'sinin çıkışının geçen perşembe
günü verildiği öğrenildi. Çalışanların çok
büyük bölümünün "sıra bize ne zaman ge-
kcek"endişesi taşıdığı ÇEAŞ'taki huzursuz-
luğun neredeyse "telefonlar bile dinlenebi-
lir"noktasında olduğu anlatıldı.
Az sayıda v e düşük ücretle işçi çalıştırma-
yı alışkanlık haline getıren Lzanlar. ÇE-
AŞ'ta tenkisatın ilk adımını 11 Nisan Per-
şembe günü attı-
lar. Çalışanlardan
alman bilgiye gö-
re 22 işçiye hizmet
akıtlerinin feshe-
dildiğine ilişkin
• Bazı çahşanlar,
'•Çıkışlartazminath ve
emekliliği gelenleri de
kapsıvor" derken bazı
teblieat yapıldı. kaynaklar. ışyenne zarar verme
Bazı" çahşanlar. gerekçesine sığınılarak ünlü "'17 2. madde'
'•Çıkışlar tazmi- işletilerek tazminatsız çıkış yapıldığını öne
nath ve emekliliği s
ürdüler.
gelenleri de kapsı-
vor*1
derken bazı kaynaklar. "işyerine zarar
verme" gerekçesine sığınılarak ünlü "17/2.
madde" işletilerek tazminatsız çıkış yapıl-
dıcını öne sürdüler.
Işçılerin çıkanlışıyla ilgili olarak Türk-İş'e
bağh Tes-İş Sendtkası 2 No'lu Şubesi'nce
herhangi bir açıklama yapılmadı. Sendika
Başkanı Ali Örk'ün. çıkışların hemen ar-
dından sendika yönetıcilerini toplayarakbir
durum değerlendirmesı yaptığj belirtıldi.
Bu arada Uzanlar tarafından atanan ÇE-
AŞ'ın son yönetıcileri tarafından da kamu-
oyuna çıkışlar konusunda herhangi bir de-
ğerlendirme ıletılmedı. Bazı çahşanlar. gö-
revine son venlenlerin "işçidirenişlerineak-
tif biçimde katüanlar arasından" seçıldiğı-
ni söylediler. Sşyerinde hiçbir huzurlannın
kalmadıgını belirten çahşanlar. "Telefonla-
nmızın dinlenebileceği endişesi içerisinde-
yiz. İşyerinde hemen herkes huzursuz. Ça-
lışma isteği kalmadı. Herkes sıra bana ne za-
man gelecek beklevişi içerisinde" dediler.
TeMigatlara ne oldu?
Yaklaşık üç kadar önce SPK. Uzanlar ve
Sanayi Bakanlığı arasında yaşanan çekiş-
me ve ÇEAŞ
sorununun
mahkemelere
yansıdığı sıra-
da Tes-Fş Sen-
dikası tarafın-
dan örgütlenen
işçılerin "isti-
fa ediyoruz"
diye işverene
yaptığı noter
kanallı tebligatlann durumu tartışma konu-
su oldu. ÇEAŞ'ta görev lı 1050 işçı. "düşük
ücretle, sendikasız" işçı çalıştırmak isteyen
Uzanlar'a tepkı olarak noter aracıhğıyla teb-
ligat göndermişti. Sendikanın öncülüğünde
yapılan protestonun ardından ışbaşı yaptı-
nlmış. ancak işveren sözlü olarak karşı teb-
ligatından vazgeçtiğını bildirmişti. Bir ÇE-
AŞ çalışanı. "O tebligatlar hâlâ geçerli mi,
degilse ne oldu? Çauşanlann aley hine kulla-
nılabilecek durumda mı bilemiyoruz. Hepi-
miz huzursuzuz. İşverene güven diye bir şey
kalmadı" dive v akındı.
Süt Birliği ithalat politikasına tepki
Üreticiler: SEK'i
elimizden kaçırdık
İZTO, GAP'a 2 milyar dolar yerine 506 milyar lira aynlmasını eleştirdi
Gerekenin otuzda biıi veriliyor
MERİH AK
İZMİR - tzmirli işadamlan ve ihra-
catçılar. Türkıye ekonomisinde büyük de-
ğişimlere neden olabilecek GAP'a hü-
kümetlerin "sırtınıdöndüğünü"belirte-
rek bu tutumu eleştırdıler. tzmır Ticaret
Odası Yönetım Kurulu Başkanı Ekrem
Demirtaş. yılda 2 milyar dolar kaynak
ayrtlması gereken projeye bu yıl 560
milyar lira ayrıldığını belirterek "Yıl-
larca Fırat'a bakardurumda bulunan Gü-
ney doğu halkı. bugün de barajın arka-
sında toplanan suy a bakar hale geldi" de-
di. Ege thracatçı Bırlikleri Başkanlar
Kuruîu Başkanı Şükrü İ nlütürkde hü-
kümetin tünellerin bitirilmesi için gere-
ken parayı göndermemesini anlayama-
dıklannı dile getirdi.
Izmirli işadamı ve ihracatçılann GAP
gezisi sona erdı. "GAP, bölge ve Türki-
yeekonomisine negetirecek" sorusunun
irdelendiği gezide. işadamlan v e ihracat-
çılar sıkıntıların kendi bölgelerinden
farklı olmadığı görüşünde birleşti.
Izmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu
Başkanı Demirtaş. Atatürk Barajı'nın
tamamianmasının ardından küçük bir
bölümün sulamayabaşlanabildiğini be-
lirtti. Izmır Ticaret Odası Meclis Başka-
nı Necip Kalkan da Şanlıurfa'nın lz-
mir'den görüntüsüyle. Şanlıurfa'daki gö-
rüntüsünün farklı olduğunu belirtti.
GAP'ın getirilerinin sadece Güneydo-
ğu'ylasınırlı kalmayacağmı belirten Kal-
kan." Bölgedeki ürünlerinyerinde değer-
lendirilmesiyle bereket daha da artacak-
tır. Bu açıdan İ/mirii işadamlan olarak
bölgede y atınm imkânı doğabileceği gö-
rüşündey iz. Çırçır, iplik. dokuma. amba-
laj ve çuval örme fabrikalan tercih edi-
lebilecek vafınmlar olabilir" dedi.
COŞKUN V AMAN
BAL1KESİR - Süt üreti-
cileri. sorunlarını tartıştı.
Üreticiler. hükümetin yeter-
siz taban fiyatı ve peynir.
süttozu gibi ürünlerin itha-
latı politikasını eleştirerek
örgütlü olduklan Süt Birli-
gi'nin. SEK'i satın almama-
sını "kaçınlnuş firsat" ola-
rak nitelendirdiler.
Zıraat Odası Başkanı ve
Süt Birliği Yönetim Kurulu
üyesı Ahmet Kahraman. bir
süre öncesine kadar kendi
kendine yeten 7 ülkeden bi-
ri olan f ürkiye'nin. yanlış
politikalar sonucu ithal etme-
diği tanm ürününün kalma-
dıgını söyledi. Kahraman.
ürünlerdekı taban fiyatları-
nın yetersizlıği v e zamanın-
daödenmemesı nedenleriy-
le emeginın karşılığını ala-
mayan çiftçinın. bırlik ve be-
raberlik ıçinde olması ge-
rektiğinı vurguladı.
Oreticilerın veçiftçılerin
örgütlü olmamalannıeleşti-
ren Kahraman. "Balıkesir
merkez ilçeye bağlı tüm köy-
lerin birliğe üye olması gere-
kir. ama bizim üye sayımızşu
an için 90 köy civ annda. Her
şeye rağmen Balıkesir çift-
çisinin Süt Birliği ile Türki-
ye çiftçisineörnekolacağına
inanıyorum" dedi. Süt fiya-
tında pazarlığa devam ettik-
lerini. sütün Balıkesirde bun-
dan sonra 13 bin yerine en
az 20 bin liray a satılacağını
kaydeden Kahraman. yem
fıyatları dikkate alındığın-
da bunun da yeterli olmay a-
cağını. ancak eskisine oran-
la iyi bir fiyat sayılabilece-
ğini bildirdi. Kahraman. 1
Ocak 1995'te kaldınlan ve
1 Araltk 1995'te yeniden uy-
gulamaya konan 3 bin lira-
lık süt iadelerinin de Süt Bir-
liği aracıhğıyla 15 nisandan
itibaren ödeneceğıni sözle-
rine ekledi.
Süt Birlik Müdürü Kcmal
Barakisebirliğinbozulma-
sı yönünde bazı çabalar bu-
lunduğuna dikkat çekerek
üretıcilerin bu oyuna gelme-
mesini istedi. Barak. siyasi
partilerin Balıkesir millet-
vekillerinin parti farkı gö-
zetmeksizin elbirliğiyle hay-
vancılığın gelişmesı için ça-
lışmalannı istedi. Süt Birli-
ği üyelennden Şerif Aslan.
süt içiminın teşvik edilme-
sı için meşrubatçılar gibi
reklam yapılmasını önere-
rek süt tozu. peynir gibi ürün-
lerin ithalatının faturasını
çiftçinın ödediğinı savundu.