Katalog

I 23 ARALIK 1996 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Jürk-İş, limanlann özelleştirilmesiyle kaçakçılığın resmen teşvik edileceği uyansı yaptı 'Ljmanlara mafya lıâkim olacak'FİLİZ GÜMÜŞ Türkıye Denızcıhk lşletmele- ri'ne (TDİ) aıt 8 Iimanın özelleş- tirilmesı karanna karşı çıkan Türk-Iş yöneticileri, özelleştir- meyle lımanlara mafyanın hâkim olacagını ıddia ettıler. Türk-Iş ls- tanbul Bölge Temsilcisi Faruk Büyükkucak, özelleştirmenin, sermaye sahiplerine limanlann "peşkeş çekümesi" anlamının ya- nı sıra, her türlii kaçakçılığın res- men teşvikı olduğunu öne sürdü. Limanlarda tek örgütlü sendika olan Türk-Iş'e bağlı Liman-lş Sendikası tstanbul Şube Başkanı Muzaffer Akpınar da özelleştir- meleri, "limanlar üzerinde yıllar- dır oynanan mafya-siyaset senar- yosuoun sonu" olarak nıtelendir- di. Türk-lş Jstanbul Bölge Temsil- cisi Faruk Büyükkucak, kaçakçı- lığın ulaşım yöntemi tercihinin bugün lımanlar olduğunu savuna- rak "Türki>e'dekikaçakçılığı,sag- da sotda aramaya gerek yok. Sflah kaçakçıhğuıdaa, beyaz zebire ka- dar her türiü kaçakçıhk kolayca nereden yapıhyor zannediliyor. li- manlann özelİeştirmesi kaçakçılı- ğın resmen teşviki anJamına getir" dedı. Lıman-Iş Sendikası tstanbul Şube Başkanı Muzafer Akpınar da limanlann dövize endeksli iş yapmalan nedeniyle bazı çevre- lerin iştahını kabarttığını ifade ederek "Devlet içinde son Susur- luk olayında ortaya çıknğı gibi na- sıl mafj a-de\ let-polis biriikte çab- şryorsa limanlarda da dunım böy- ledir. Limanlangasp etmekisteyen karaniık kişiler, devlet destcgi al- maktadırlar" iddiasında bulundu. Akpınar, limanlann, devlet ile iş- birliği içindeki sermaye sahipleri tarafindan bilinçli olarak zararet- tirildiğini ve devleti tirilyonlarca liralık gelir kaybına uğrattıldannı savunarak şunlan söyledi: "Ser- mayedarlar, devlet desteği alarak, devlet limanlanna iş verdirmeye- rek. çok iş yapögı haJde kapaül- masını sağlayarak zarar eden ku- ruluşlar halinde görülmesini sag- ladılar. Bu senarvolar vıllarca ön- ceden haariandı ve uygulamaya konuldu. Kıyı şeritlerimizde Hazi- ne arazfleri üzerinde özel limanlar kurulmuştur. Devlet de bunlara göz yummuştur. Aİtyapısıyia son derece modern, sağlıku, kaiifîye eleman çalışüran devlet limanlan dışlanmıştır. Boş duran de\let timanlaruıda yükü- nü indirmesi gereken büyük gemi- ler, 20-30 metrelik özel İimanlara yüklerini indirmişlerdir. Liman başkanlan da çaresiz btrakünuştır, çünkü siyasi otorite bu bürokrat- lann ensesindedir. Bizim istatistik- lerimiz sonucu örneğin, İzmit'teki Derince Limanı sırf bu nedenlcyıl- da 5 trilyon Kralık gelir kaybına uğratdmaktadır." Limanlarda "siyaset-ınafya'' ilişkisini, Salıpazan Limanı örne- ğiyle anlatan Akpmar^bu Iimanın 1985 yılında, TurgırtOzaTın baş- bakanlığı döneminde gemi trafi- ğine, 1986 yılında dakaratrafiği- ne, hiçbir gerekçe olmadan kapa- tıldığını da anımsattı. Akpınar, o günden beri kâğıt üzennde Salıpazan Limanı'nın kapalı tutulmasına karşın, bugün nhtımında tonlarca yük indiriîdi- ğine dikkat çekti. Muzaffer Akpınar, limanlann özelleştirilmesi konusundaki "di- reniş'* stratejilerini, bugün yapa- caklan Başkanlar Kurulu toplan- tısından sonra harekete geçirecek- lerini belırttı. TDİ'de 6500 örgüt- lü işçi bulunduğunu bildiren Ak- pınar, "Siyasi otorite, bizim talep ve isteklerimizi tamamen göz ardı etmiştir. Biz hukuksal yoldan tut- tuğuinuz raporianmızla Başba- kaniık ve bakaniar, siyasi partiler düzeyinde başvurularda bulun- duk. Arük bundan sonra olacak- lardan biz değil, siyasikr sorum- ludur" dıye konuştu. Amerikan Gtech Türkiye temsilcisi Cengiz Gürsu'ya göre Süper Loto yasağına gümrük birliği mevzuatı engel Refah'tan Avrupa'ya 6 Süper Loto' resti HAYRİYE MENGÜÇ Iktidara gelmesıyle beraber Avrupa'yı dışlayarak Fslam ülkelenne yönelen Re- fah Partisi'nin, Süper Loto'yu yasakJama girişiminın de Avrupah şans oyunlan şir- ketlennın Türkıye'ye girişini engellemek olduğu belirtildı. Amenkan Gtech firma- smm Türkiye Temsilcisi Gtech Avrasya Genel Müdürü CengizGürsu, lotonun ya- saklanmasının Türkiye'nin AB'yle ger- çekleştirdiği gümrük birliği mevzuatına aykın olduğunu söyledi. Gtech Avrasya Genel Müdürü Cengiz Gürsu, dünya üzerinde yüze yakm ülke- de oynanan ve Türkiye'de 16 kasımda başlayan Süper Loto'nun yasaklanması girişimleriyle ilgili olarak "Türkiye'nin Avrupa Birüği'yie gerçekleştirdiği güm- rük birliği mevzuan gereği, Avrupa'daki bütünpiyango şirketkri Türkiye'ye gelıne hakkına sahiptir" dedı. Sayısal Loto başlamadan önce Türki- ye'de Alman Klassanlotary'nin oyunlan- nın oynandığını belirten Cengiz Gürsu, yasaklamanın devlet için bir kayıp oldu- ğunu savunarak loto kârlannın yüzde 50'sinin çeşitli fonlara aktanldığını da söyledi. Yabancı piyango ıdarelerinin Türkiye'de devreye gırmesi durumunda ise 1 trilyon liradan daha fazla ikramiye şansı tanıyan Alman ve Fransız loto oyun- lanna rağbet edıleceğini belirten Gürsu, şunlan söyledi: "Klassanlotary, oyun kâğıtiannı, posta kanaiıyla Türkiye'dt'ki oyunculara posta- hyordu. Kişiler de 5, 10, 20 mark şeklin- deki ödemeierini bankalar kanaiıyla ya- pıyordu. Fakat Sayısal Loto oyununun başlamasıyla kişilerin Klassanlotary'ye eski iigisi kalmadı. Sayısal Loto'yu oyna- maya başladılar. Eğer yasaklanırsa Tür- kiye için önemli bir dö\ u kaybı olduğu gi- bi kârdan deviete verilen pa> da yok ofanuş olacak." İSO Baskani: Doğu Holding çözüm değil GAZİANTEP (AA)- lstanbul Sanayı Odası (İSO) Başkanı Hüsamettin Kavi. lstanbul Ticaret Odası (ÎTO) öncülüğünde yürütülen Doğu Holding girişiminin, kendisinin bazı tezlerine ters düştüğünü söyledi. Kavn u Do|u Holding girişimi, benim bazı tezkrimc ters düşüyor. Ben, Doğu >e ,Güneydoğu'nun ekonomik gelişme sürecine, Türkiye'nin meselesi olarak bakıyorum" dedı. Kavi, her bölge insanınjn projelerde katılımcılıkla rol almasını istediğini, onlarla biriikte projeler -üretilmesi ve projelerin bölge insanı tarafindan hayata geçirilmesi ^gerektiğini vurgulayarak şöyle devam etti: "Bu soruna. kalkınma ajansı -ve>a \-akif aracılığıy la çözüm aramalıydık. Biz oraya her zaman bilgi. İnsan kaynağı. destek olarak da geçici sürelerde malikatkı oluşturabilirdik. Bu bir ticari anlayış değildir. Şu ana kadar ortaya çıkan ticari şirket anlayışıyla bunun ötesinde bir uygulamayı hayata geçirmek zordur." Otomotiv İhracatı 'otobüs' taşıyor AJNKARA (ANKA) - Otomotiv sektörünün taşıt _ve yan sanayi ihracatı, ocak-kasım döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14 oranında artarak 1 milyar 205.7 milyon dolara yükseldi. Bunun 730.8 milyon dolannı yan sanayi, 474.8 milyon dolannı ana sanayi ürünleri oluşturdu. Yılın ilk on bir ayındaki ihracat arttşı otomotiv ana sanayiinde yüzde 19, ^an sanayiinde de yüzde 11 olarak gerçekleşti. Oromotiv Sanayii Derneği"nin verilerine "göre geçen yılın ocak- kaiim döneminde, otomotiv sanayiinde 1 muiyar 57.2 milyon ddarlık ihracat yapılmıştı. Ihracatın 657.9 milyon dolarlık bciümünü yan sanayi. 3*^.3 milyon dolannı da aıu sanayi ürünlen olışturmuştu Ajıa sanayi üriinlerinin bajinda gelen otomobil ilracatı yüzde 6 oranında ararak 250.2 milyon d<!ara yükseldi. En hızlı arış ise yüzde 64'le otıbüs ihracatı nda geçekleşti. Vakıf* Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı halka açılıyor! 2 4 , 2 5 , 2 6 A r a h k 1 9 9 6 t a r i h l e r i n d e 2 . 0 0 0 T L . s a b i t f i y a t t a n T ü r k i y e V a k ı f l a r B a n k a s ı T ü r k A n o n i n ı O r t a k l ı ğ ı a r a c ı l ı ğ ı i l e h a l k a a ç ı l ı y o r . Yoni bir yatırım aracı: Gayrimenkul Ortaklığı... Arsa, konut projeleri, iş merkezleri, turistik tesisler, oteller... Gayrimenkul, her donemin gözde yatırım aracı oldu; olmaya devam ediyor. Şimdi, yatırımlan birikimleriyle sınırlı olan yatırımcıların büyuk gayrimenkuilere ortak olabilmesi jçin yeni bir yatırım aracı, yeni bir fırsat var: Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı... 1996 Ocak ayında kurulan ve en büyük ortağı VakıfBank olan Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı; gayrimenkul ağırlıklı oluşturduğu portföyünü yatırımcılara su- nuyor. Ve şimdi, SPK'nın denetimindeki bu ortaklık siz saygı- değer halkımıza ortaklık teklif ediyor. Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı halka açılıyor! Ortaklık portfoyunü yönetmek ve gerektiğinde değişiklikler yapmak portfoy ceşıtlendirmesi, gayrimenkule dayalı araçlara ilişkin gelişmeleri sürekli izlemek ve gay- rimenkule dayalı sermaye piyasası araçlarına yatırım yapmak gibi temel amaçlar doğrultn- sunda; Etiler Park Maya Sitesi'nde Park House binası. Ankara Tunah Hilmi Caddesi'nde VakıfBank Finans Market gibi değerli gayri- menkulleri portföyunde bulunduran Vakıf Gayrimenkul Vatırım Ortaklığı, 10 ay gibi kısa bir sürede özvarlığını 250 milyar TL.'den yaklaşık 490 milyar TL.'ye çıkarmış ve yaklaşık 490 milyar TL. değerinde bir portfoy oluş- turmuştur. Kayıtlı sermayesi 5 trilyon TL. olan Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı çıkarılmış sermayesini 500 milyar TL.'ye yukselterek sizi de ortak olmaya çağırıyor. Siz de Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı'ndan hisse senedi alarak; hem büyük gayrimenkuilere ortak olacak, hem de bu yeni yatırım aracı ile şehirlerimizin çağdaş bir biçimde gelişmesine katkıda bulunacaksınız. Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı l:f Vtiil:u»i3:na:lllTfirkiy* Vakıflar Bankası T.A.O Gene 1 MGdûflük Merkez Şube Atatuık Buı.an No 207 Kavaklıcters 06683 Ankara Tel |0312) 468 ' 1 60 ve tOm On-lin* şubeleri ile VakıfBank Menkul Kıymat Msrkezleri A d a n a : Tel (0322) 458 10 41 A n k a r a : Tel (0312) 468 07 60 A n l a l y a : T«l: {0242) 248 23 83 B u r t a : Tel (0224) 221 14 80 D m i z l i : Tel (0258) 241 29 30 «"••: Te) (0232/ 441 59 00 E r n ı r u m : Tel (0442ı 235 2< Q4 G a z i a n t a p : T«l --J3J.- 220 'i 40 U t a n b u l : Te! (0212) 293 13 90 U l u s l a r a r a t ı M K M I s U n b u l : Tel ıO2<2< 212 55 58 K a y t c r i : Tel (03521232 81 60-61 K o n y a : Tel {0332ı 350 86 33 M a l a t y a : Tel {0422) 323 71 92 feteftln: Tel (0324) 238 32 46 S a m s ı m : Tel (036?) 432 47 11 Işbu lıalka a n JIe ı l g ı i ı ızahname ö a ş v u r u y e f l e r ı n d s t a s a r r u f s a t ı ı p l e r ı n ı n ı n c e l e m e s ı n e açık t u t u l m a k t a d ı r Bu ilaıtla H«(N «Iftûler Sarmay* Piyatası Kuruhı Tabllfli uyannca 18 Aralık 1996 tarlhll Sabah » Hürriyet ga»tolerind* yaytnlannııştır. Ayrıca, 23 Aralık 1996 tarihli Dûnya gazelesind* yayınlanacaktır. ANKARA PAZARI YAKUP KEPENEK Aklın Kapılarını Kapamak Türkiye, çılgınlan oynuyor. Hükümet edenlerin "ülke içinde" yaptığı kötülük- ler yetmıyormuş gibi, şimdi de dış ilişkilerde keskin dönüşlere yöneliniyor. Türkiye, Avrupa'ya sırtını dönüyor; "ikiyüzyıllıkye- nileşme evrimi", adım adım "tersine" çevrilmek is- teniyor. Toplum, çağdaş uygariığa, aklın egemenli- ğine, insanın yaratıcılığına, bilim ve sanat alanında- ki gelişmelere yönelecek yerde, bilinçle ve ısrarla bu süreçten kopanlıyor. • • • Önce size bir alıntı: "1913 yılında Kastamonu'dapolis, üç öğretmeni tevkif etmişti. Bunlann tabiat bilimi öğretmeni ola- nı, öğrencilere Darwin teorisini anlattığı için Arap- ça hocası tarafından kâfirtikle suclandırılmıştı... Bu olay nedeniyle Abdullah Cevdet ıçtihat'ta şöyle ya- zar: Danvin nazariyesinın okutulmasını küfür sayan bir ülke, hâlâ oûaçağlarda yaşıyor demektir. Böyle bir ülkenin yirminci yüzyıl dünyasında yaşama hak- kı yoktur. Sarıklı sanksız, ezilmek istemeyen her ka- fa artık bunu anlamalıdır." (Niyazi Berkes, Türki- ye'de Çağdaşlaşma, Ankara Bilgı Yay., 1973, s. 388). Sonra aynı yılîarda, toplum yaşamında "kadın ve erkek eşitliğinin sağlanması gerektiği", bunu sağla- manın en etkıli aracının da "her ikisine de eşit eği- tim verilmesi" konusunda tartışmalar yapıldığı bili- niyor. Bunlar geçen yüzyılın sonlannda olanlar; bir de ye- ni bir "binyıla girerken" "toplumsal gündeme" ba- kınız. Geçen günlerde, Diyanet Işleri Başkanlığı, doğal evrimi anlatan Darvvin kuramını geçersiz sayan açık- lamalar yaptı... Gerçekte bu anlayış, devlet deneti- minde olması gereken Islamcı eğitim veren okul ve kurslarda yıllardır uygulanıyor. Yine geçen günlerde Uluslararası Hanımlar Kon- feransı'nda Türkiye Başbakanı, "Kadının yerievidir, çocukyetiştirmektir" içerikli bir konuşma yaptı. Ka- dın-erkek eşitliğini reddedebilen bir anlayışın yönet- tiği Türkiye, hiç kuşkusuz, yalnızca kendisi "insan haklarını" çiğnemekle yetinmiyor; uluslararası ku- rumlarda insan hakJannı çiğneyenlerin yanında yer alıyor. Oysa Türkiye toplumu yüzyıl önce yaşadığı, "ka- raniık ile aydınlığm" büyük kavgasını, Kurtuluş Sa- vaşı ve cumhuriyet ile noktalamıştı. Daha sonra, özellikle de çok partili yaşama geçilmesiyle başla- yan siyasetçilerin, "şeriata" sürekli ödün vermeleri- nin bir sonucu olarak ülke, yüzyıl öncesinin yıkıcı, yok edici "ilkelleştirici" kavga ortamına yeniden çekiliyor. • • • Geçen günlerde ABD'de bilım adamlan, pamuk üretiminde büyük devrim sayılabilecek birsonuç al- dılar. Pâmuk bitkisinin "gen yapısının" değıştirilme- siyle yüzde 12 dolayında daha çok "sıcaklık sağla- yan" nitelikte bir pamuk türü elde ettiler Buluş, pa- muklu dokuma ve giyim başta olmak üzere, sanayi üretiminde de çok büyük değişikliklerin habercisi sayılıyor. İnsan beyni, "doğa vergisi" ürünlerin nite- liğini değiştiriyor; onlan bilginin, araştırmanın, kısa- ca aklın vergisi yapıyor. Pamuğun, bundan sonraki aşamada "kınşmayan", "yıkanınca çekmeyen" ve "renkli" türlerinin elde edileceğine kesin gözüyle ba- kılıyor. Aynı günlerde ülkemizde "pamukta kara günler" yaşanmakta olduğu; "ak altın " diye bilinen gelenek- sel ürünümüzün üretiminde ve alım-satımındaki dü- zensizlikler nedeniyle üretici ve tüketiciyi ezen bir sö- mürü düzeni yaratıldığı basında yeraldı. Ülkemizi yö- netenler, -geçtik genç beyinleri takımlar halinde bi- limsel araştırmaya yöneltecek kurumsal ve parasal düzenlemeleri- "doğa vergisi" pamuğun üretimini ve pazarlamasını sağlayacak olan girişimleri bile ya- pamıyor, yapmıyorlar. Bunları yapacak yerde, ülkeyi yönetenler, yüzler- ce yıllık içi boş ve sonuçsuz tartışmaları, "toplumsal çatışmalara" dönüştürüyor; yıllardır "bilimsel araş- tırma yapması gereken" gençleri birbirine kırdınyor; bilim adamlannı öldürtüyor ya da yıldınyor, bifimden uzak bir üniversite düzensizliği yaratmış bulunuyor. Yönetimlerin, eğitimsiz, işsiz ve yoksul bıraktığı ge- niş halk kitleleri, "öbür dünyayı" aramak zorunda kalıyor. Son "kışkırtıcı gelişmeler" bu sürecin doğal uzantılandır. Kısaca Türkiye, "6af/"dan kopmakla kalmıyor; akıldan kopanlıyor. Ülkeyi yönetenler, bu ülkenin yurttaşlarına aklın kapılarını kapatmaya uğraşıyor. Sonuçta aklın üstünlüğü kaçınılmazdır. Yine de "yi- tirilen gencecik kuşaklara" gerçekten yazık oluyor. 1996'nm bilancosu 290 milyon dolarlık özelleştirme yapıldı ANKA- RA (AA) - Özelleştir- me Idaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafindan özelleştirme kapsamında sa- tış işlemi tamarnlanan kuru- luşlann satış tutan, bu yıl 4 Arahk 1996 tarihi itibanyla toplam 290 milyon 61 bin 962 dolar olarak belirlendi. Satış işlemi tamamianan kuruluşlann satış miktarlan- nın tahsilat tutan da 31 Ağus- tos 1996 tarihi itibanyla 152 milyon 730 bin 237 dolar ol- du. Özelleştirme tdaresi, bu yıl sonuna kadar halen ihale veya satış prosedürü devam eden kuruluşlardan TDt'ye ait 8 Iimanın işletme huku- kunun devnni, PETLAS ve Deniz Nakliyat'ın blok satı- şını, Etibank. Denizbank ve Anadolubank'ın blok satışı- nı, Erdemir'deki bir bölüm hissenin satışını gerçekleştir- meyi planlıyor. ÖİB, 2 çımento fabrikası, 3 toprak grubu şirket ile 2 ış- tirak payının satışı ve Tur- ban"a ait Marmaris Tatil Kö- yü'nün kıralanması. Ürgüp Motelı, Akçay Tatıl Köyü ve iki arsanın satışının işlemle- rini de bu yıl sonuna kadar ta- mamlamayı amaçlıyor. Buyılsonundave 1997 yı- lı başında işlemlerin tamam- lanarak ilan aşamasına gelin- mesi öngörülen kuruluşlar ise şöyle belirlendi: "Turban'a ait diğer tesis vevarhkiann satışı veya işlet- me hakla devri, Sümer Hol- ding'e aitişletme birimleri ile taşınmazlann saDşu KBİ'de- ki kamu hisselerinin blok sa- üşı, EBK ve Süt Kndiistrisi AŞ'ye ait tesis ve varlıklann satışı, ORL S'e ait işletmele- rin \arük bazında satışı. Ha- vaş'taki yüzde 40 hissenin halka aro. Pctkim'deki kamu hisselerinin sattşu Tüpraş'a ait rafınerilerden bir bölü- münün saûşu POAŞ hissele- rinin satışı, SDÇİ blok sabşı, elektrik santrallannuı işlet- me hakkı devri, Gemi Sana- yi ve Denizciük Işjetmeleri'ne aitvarhk ve taşınmazlann sa- tışHİşletme hakkı devri." ÖIB'nin, 1997yılıprogra- mına alınması düşünülen ku- ruluşlar da belirlendi. Buna göre önümüzdeki dönemde kapsama alınabilecek kuru- luşlar, TEDAŞ dağıtım bi- rimlennın hisse satışı ve iş- letme hakkj devri, T. Şeker Fabrikalan'nınüretim birim- leri ve varlıldann satışı, Te- kel'e ait sigara fabrikalan varlık satışı, TCDD'ye ait li- manlann işletme hakkı dev- ri, SEKA varhk satışı, Güb- re Sanayi üretim birimi ve varlık satışı, TtGEM ve ka- mu iştiraki bazı sigorta şir- ketleri olarak açıklandı.