Katalog

,21 ARALIK 1996 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Irak'ta CIA casusları • KAHİRE (AA) - Irak'ta, Amenkan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) adına casusluk yapan ve sabotaj eylemleri düzenleyen bir örgütün çok sayıda üyesi tutuklandı. Tutuklanan örgüt üyelerinin. eylemlerini Irak'a, Irak halkına ve lıderi Saddam Hüseyin'e karşı düzerüediklerini itiraf ettikleri belirtildi. Yeltsin Kremlin'e dönüyop • MOSKOYA (AA)-Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, geçirdiği kalp ameliyatı sonrasında girdiği iyileşme ve dinlenme döneminin ardından, pazartesi günü Kremlin Sarayı'na geri dönecek. Yeltsin halen, Moskova'nm 100 kilometre batısında bulunan Zavidovo'daki ikametgâhında bulunuyor. Fransa'da yeni göçmen yasası • STRASBOURG (AA>- Fransa'da kaçak yabancılarla mücadele konusunda hazırlanan yeni göçmen yasası, parlamentoda kabul edildi. Sol partiler ve insan haklan derneklerinin sert bir bıçimde eleştirdiğı yasaya £öre kaçak bir kişı, 48 saat »jgözaltında tutulabilecek ve •polis. kaçak işçileri -belirlemek amacıyla şüpheli ^işyerlerine baskın ,düzenleyebilecek. Sahte 'Tcimlik ile iltica ^jaşvurusunda bulunanlann dosyalan geri çevrilecek. ' Fransa'da oturma ve çalışma Uzni bulunan yabancılar, îyakınlannı gecici olarak *yanlanna getirmeleri halinde ^bunu belediyeye bildirmek jjzorunda kalacaklar. Somali'de çaüşmalar • NAIROBI(AA)- • Somali'nin başkenti -Mogadişu'da, son bir hafta içinde karşıt gruplar arasmda çıkan çatışmalarda 132 kişi öldü, bin 500 kişi de yaralandı. Bölgede görev yapan Uluslararası Kızılhaç Komıtesi çatışmalarda yarftlanan kjşilerden büyük bölümünün hastanelere kaldınlamadığını, bu nedenle ölü sayısının çok daha yüksek olabileceğini bildirdi. hgiltere'de tarttşmalı polis yasası • LONDRA(AA)- lngiltere'de, Irlaada Cumhuriyet Ordusu (IRA) kaynaklı teröre karşı etkin mücadele ve güvenliğin arttınlması çerçevesinde hazırlanan ve polisin .yetkilerini arttıran yasa Jasansı, tartışmalara neden ,pluyor. Yeni yasa tasansında, «zellikle polise, adli fnakamlardan izin almadan ^üphelilerin gizli dinlenmesi Ve takip yetkisi veren madde Jartışma yarattı. Polis ve ^kamuoyunun bir kısTn\, yeni tasannın güvenliği arttıncı «tkisi olacağı yönünde görüş lelirtirken bir grup ise insan lıaklanna aykın olduğu lendişesini dile getiriyor. lelelon dinliyor • SOFYA(AA)- fiulgaristan'daki ana muhalefet partisi Demokratik Güçler Birliği (DGB) Genel Merkezi'nden yapılan açıklamada, askeri savcılığın araştırmalan sonucu, Içişleri Bakanlı|ı'ntn, Parti Genel Başkan Tvan Kostov ve yeni Curnhurbaşkanı Petar Stoyanov'un telefonlannı dinİediğınin ortaya çıktığı bildınldı. Bu arada, DGB Genel Başkaru Îvan Kostov, tçişleri Bakanı Nikolay Dobrev'i derhal istıfa etmeye çağırdı. Ivan Kostov, telefonlarının dinlendiği konusunda yaklaşık 2 ay önce tçişleri Bakanlığı'na başvuruda bulunmuştu. Ermenistan'da ttoğalgaz kesintisi • MOSKOVA (AA)- Türkmenistan, Ermenistan'a verdiği doğalgazı kesti. Ermeni Enerji Bakanı Gagik Martirosyan. Türkmenistan'ın pazartesiden bu yana doğalgaz sevkiyatını durdurduğunu, bunun altında da Türkmenistan'a olan gaz borcunun yattığını söyledi. fırmem bakan, Türkmenistan'a 15 milyon dolar borçlan olduğunu belirtti. Sırbistan'da muhalefetin gösterileriyle sarsılan hükümetten seçime yeşil ışık .Mfloseviç pesediyor • Sırbistan Dışişleri Bakanı Milutinoviç, ülkeyi ziyaret eden AGİT heyetinin bazı aksaklıklan tespit etmesi durumunda seçimlerin yenilenebileceğini söyledi. Dış Haberter Servisi - Muhalefetin kazandığı yerel seçimlerin iktidar tarafından iptal edilmesi üzerine günlerdir yoğun gösterilere sahne olan Sırbistan'da iktidar. ilk kez seçimlerin yenilenebileceğinden söz etti. Bir aydır ülkeyi sarsan siyasal bunahmın çözülebilmesi ve seçimde yolsuzluk yapıldığı savlannın araştınlması ıçin De\ let Başkanı Slobodan Miloseviç tarafından Belgrad'a davet edilen Avrupa Güvenlik ve Işbirliği Teşkilatı (AGtT) heyeti dün Belgrad'a geldi. Eski lspanya Başbakanı Felipe Gonzalez başkanlığındaki heyet, Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç ve muhalefet Hderleriyle görüşmeler yapacak. HerşeyAGİTebağlı Sırbistan Dışişleri Bakanı Milan Milutinoviç, öncekı gece düzenledığı basın toplantısında yaptığı konuşmada "AGtT heyeti, her şevden önce olaylan aydınlatmalı. Önyargıdan uzak olarak yapılacak ciddi bir araştırma sonucu kurumlanmızm dikkatinden kaçmış olan ban şeyler olduğunu ortaya koyar ve seçimlerin yenilenmesini önerirse seçimler neden yeniden yapılmasın ki" dedi. Sırp bakan. yeniden seçim yapılması halinde Belgrad yönetiminin uluslararası gözlemci bulundurulmasını kabul edeceğini belirtti. AGtT heyetinin gelişini olumlu karşılayan muhalefetteki Birlik koalisyonu bunun, uluslararası topluluğun Miloseviç'e baskı uygulaması için yeni bir fırsat olabileceğini belirtiyor, ama iptal edilen seçim sonuçlannın tanınması talebinden ödün verilmeyeceğini söylüyor. Muhalefet liderlerinden Viık Draskoviç ise Miloseviç'in uluslararası toplulukla bir anlaşma yaptığını ileri sürdü. Draskoviç, Miloseviç'in uluslararası topluluk ile seçimlerin tekrarlanacağı Belgrad dışında kalan kentlerdeki seçim sonuçlannın tanınması yönünde bir anlaşma yaptığını öğrendiklerini söyledi ve sosyalistleri Sırbistan "da iç savaş kışkırtması yapmakla suçladı. Bu arada, Sırbistan'daki gösteriler sürüyor. Önceki gün, Belgrad'da 200 binden fazla gösterici yürüyüş yaptı. Muhalefet gruplan ve onlan destekleyen göstericiler, 33 gündür süren protesto eylemlerine devam ederek akşam saatlerinde, kentin merkezindeki Cumhuriyet Meydanı'nda toplandı. Şimdiye kadar düzenlenen en büyük çaplı gösterinin, AGlT heyetinin Belgrad'a gitmesine bir gün kala yapılması dikkati çekti. Muhalefetin aralıksız gösterileri hükümeti dize getiriyor. (Fotoğraf: REUTER) Netanyahu'nun danışmanı, Oslo Anlaşması'nın iptali için Yüksek Mahkeme'ye başvurdu Israil anlaşmayı bozmak istiyor Dış HaberlerServisi-Israil Başba- kanı Benyamin Netamahu'nun bi- lim danışmanı İsrail Hanukoglu. Is- rail ile Filistin arasmda imzalanan Oslo barış anlaşmalannın yasadışı olduğu gerekçesiyle Yüksek Mah- keme'ye başvurdu. Genetik bilimci Hanukoğlu ile hirlikte yedı bi|ım adamı. Fılıstinlılenn. Israil lopraHla- n ve işgal altındaki topraklara yüz- yıl başında diğer Arap ülkelerinden gelip yerleşmış olan göçmenler oldu- ğunu ileri sürüyor. Yüksek Mahke- me'ye başvuran sekiz bilim adamı, dilekçelerinde hükümetin Filistin ile imzalanan geçici banş anlaşmalan- nı uygulayarak Israil yasalannı çığ- nedığını belırttıler. Dilekçede, Yük- sek Mahkeme'ye, hükümetin Filis- tin'e daha fazla özerlik vermesini ve Oslo Anlaşması'nda Filistin deneti- mine verilmesi öngörülen toprakla- rın son durıpnu için görüşmelere Öa$l*ımasıhı"dttrdûrma çağıtfsı ya- pıldı. Bu arada, Başbakan Netanya- hu'nun, çok sınırlı özerkliği olan bir Filistin Devleti'nin kurulmasına onay verebileceğı bildınldı. Netan- yahu'nun üst düzey yardımcılann- dan David Bar İllan, Filistin'c An- dorra ya da Porto Riko'nun statüsü- ne benzer sınırlı bir egemenlık tanı- nabileceğini söyledi. Bar İllan, bu- nunla birlikte bu siyasal kımlığe sı- nırsız bir egemenlik tanınmasının söz konusu olamayacağını, söz ko- nusudevletın ordu bulundurmak.âi- lah üretmek, dış polıtı kada Iran ya da Irak gıbi radıkal yönetımlerle ıttıfak yapmak, Israil hava sahası üzerinde denetim kuımak gibı haklara sahip olamayacağını belirtti. Israıllı yetkı- li, bu devlete genişletilmış bir özerk- lik ya da daraltılmış dev let denebıle- ceğini söyledi. Bar tllan, Netanya- hu'nun Filıstinlilere vermek ıstediğı statüyle öncekı Işçı Partisi hüküme- tinin kabul ettiğı statü arasında te- melde fark olmadığını, ikısının de Filıstinlilere sınırlı bıregemenlikön- gördüğünü öne sürdü. Kudüs'ün Katolik Patnk'i Michcl Sabbah. Israil hükümetını uyararak ızlenen yolun banşa değıl şıddete gö- türeceğini belirtti. Sabbah. Filistin hükümetinın ve Israil hükümetmin. ışbırlığı yaparak her ıki halkın da acı- lannı dindirmeleri gerektiğini söy- ledi. Dün Mısır'ın başkenti Kahıre'de Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek ile görüsen Filistin lıden Yaser Arafat, Israil hükümeti ile El Halil kentine ılışkın bir anlaşmaya vanlabileceğt konusunda umutsuz olduğunu belirt- ti. Arafat, Israıl'ın uzlaşmaz tutumu göz öoüne alındığında, yakın gele- cekte Filistin tarafinı memnun ede- cek bir anlaşma yapılabılmesı umu- du taşımadığını söyledi. Arafat. Isra- il'in Filistin topraklarını kamulaştı- np Yahudı yerleşımlerı yaptığından ve Filistinlilerı tutukladığından ya- kındı. Çeçenistan'da tutuklamalar • Grozni yakınlannda 6 Kızılhaç görevlisinin uykulannda öldürülmesiyle ilgili olarak çok sayıda kişinin gözaltına alındığı bildirildi. Çeçen direnişi katliamdan Rus güçlerini sorumlu tutuyor. Dış Haberler Servisi - Çeçenistan güvenlik yetki- lilerinin, geçen salı günü 6 Kızılhaç görevlisinin öldü- rülmesiyle ilgili olarak çok sayıda kişiyi gözaltına al- dıklan bildirildi. Çeçen yetkili Abu Movsayev, ga- zetecilere çok sayıda kişi- nin gözaltında olduğunu doğruladı, ancak sayılan, kimlikleri ve ne tür kanıt- lar bulunduğunu açıkla- madı. Movsayev, Kızılhaç görevlileriyle yine başkent Grozni'de 6 Rus'un öldü- rülmesinde Rus gizli servi- sinin parmağı olduğunu iddia ederek "Pratikte Rusya ile aramızda savaş bittl, fakat gizli savaş sürü- yor'' dedi. Abu Movsayev, Rus gizli servisinin kom- şulan olan Dağıstan ile In- guş cumhuriyetlerinden Çeçenistan'ı parçalamak amacıyla asker topladığı- nı da ileri sürdü. Rusya tçişleri Bakanlığı ile Fede- ral Güvenlik Servisi yetki- lileri ise iddialan reddede- rek Çeçen yetkiliieri, sivil- leri korumaktan yoksun kişiler olarak niteliyorlar. Çeçen kadın,öldürülen Kızılhaçgöre>lileri içingetirdiği çiçekleri yerleştiriyor.(Fotoğraf: REUTER) Leonid Amca unutulmadı Eski Sovyet liderlerinden Leonid Brejnev, doğumunun 90. yıldönümünde anıldı. Brejnev 1964'den 1982'ye kadar ülkenin başında kalmıştı. Sovyet halkı Vladimir Lenin, Josef Stalin ve Nikrta Kruşçev'den sonra 18 yıllık sakin bir dönem yaşamıştı. Bu HAKAN sükunet, sonradan Mihail Gorbaçov tarafından "durgunluk dönemi" olarak adlandınlmıştı. Brejnev'in başa geçtiği sıralarda "geçici bir ltder"o\arak görüldüğü, hiç kimse tarafından "çokakıllı", "çok yetenekli" ve "çok çalışkan" olarak görülmediği artık herkesçe biliniyor. Bununla birlikte anketler, Brejnev'in en sevilen tarihi liderierden biri olduğunu gösteriyor. Kimileri bunu şoyle açıklıyor "Brejnev yararlı sayılabilecek çok şeyyapmadı, ama öteki liderlergıbi riskli ve yıkıcı eylemlere de girişmedi ve herzaman istikran korumayı amaçladı." Aynca Brejnev'in acımasız ve kinci yöneticilerin yanında "oldukça yumuşak" kaldığı da yaygın bir kanı. (Gerçi bu yumuşaklık Afganistan savaşını başlatmaya enget olamadı.) ÎÜOÜKÜVA •• •• V •• GUNLUGU Brejnev'in genç ve aktif sayıldığı ilk iktidar yıllannın yanından son dönemi bambaşkaydı. Sağhğı bozulan lider konuşmakta ve yürümekte güçlük çekiyordu. Çevresi onun büyük bir "dahi" olduğunu tekrariayan yağcılarta dolmuştu. Birkaç ayda bir madalyalar ve askeri rütbeler alıyordu. Bütün bunlar Brejnev'i pek çok siyasal fıkranın kahramanı olmasına yol açtı. Televizyon haberlerinde ondan "Sevgili Leonid //y/ç"diye söz ediliyordu. Çocuklar için ise "Leonid Amca" idı. Şimdi büyüyen o çocuklar amcalarını unutmadılar... Tecavüz patlamasıRusya'da cinsel tecavüz olaylarında patlama yaşanıyor. Geçen yıl toplam 15.284 ırza geçme olayı kayıtlara geçti. Gerçek rakamın bundan birkaç kat fazla olduğu sanılıyor; çünkü tecavüze uğrayanlann çoğu suskun kalmayı yeğliyor. Tecavüzlerin en yoğun olduğu kentlerin başında Yekaterinburg, Prem ve Moskova geliyor. Moskova taşradan koptu Başkent Moskova ile taşranın arasındaki uçurum giderek büyüyor. Resmi verilere bakılırsa ülkedeki toplam para miktarının yarısından fazlası Moskova'da. "Yeni" Rus denilen zengin sınıfın temsilcilerinin yüzde 80'inin başkentte yaşadığı belirtiliyor. Suç işlemeye, Moskova'ya! Başkent Moskova'da işlenen suçlann yüzde 36'sı başka ülkelerden ve kentlerden gelen insanlara ait. Bu yılın ilk 11 ayında Moskova'da işlenen suçların sayısı 21.822. Bu rakam, geçen yılın aynı döneminde17.615 idi.Suç şebekelerine savaş açan Moskova ycnetimi, Çin ve Vietnam mafyalarına yönelik operasyonlar başlattı. Kıbrıs için yeni rapor Avrupa Konseyi'nde Rum oyunu REŞATAKAR LONDRA - Avrupa Kon- seyi Parlamenterler Asamb- lesi, Siyasi Işler Komitesı Kıbns Raportörü Lord Fins- berg'in ani ölümünü fırsat bilen Rum yönetimi, iki top- lumun haklannı da koruyan bir raporu Rum yanlısı bir rapor haline dönüştürdü. Londra'da toplanan Avru- pa Parlamenterler Asamble- sı Siyasi tşler Komitesi, Lord Finsberg'in hazırladı- ğı raporu ele ahrken KKTC'den gelen parlamen- terler heyetıni dinleme ıhtiyacı dahı hissetmedi. KKTC Meclis Başkanı Hakkı Anın'un başkan- lığındaki 5 kişi- lik KKTC heye- ti. Macar Barso- ni'nin başkanlı- ğında toplanan Siyasi Işler Ko- mitesi'ne "Bizi de dinlevin. Kıb- nsla iigili karar- ları bizi dışlaya- rak alamazsı- nız" mesajını gönderdığı halde komıte başkanı ve üyelerı, sade- ce Rum parlamenterleri din- lemekte ısrar ettiler. AB^üyeügi Bu gelişme sonucunda Lord Finsberg'in hazırladı- ğı ve ıkı toplumun ıstekleri- ne de yanıt veren rapor önemli değışıklıklere uğra- dı. Fınsberg, Kıbns sorunu- na ikı bolgeli, ıkı toplumlu federal bir çözüm bulunma- sını ve ardından bir bütün olarak Avrupa Birliği'ne (AB) gırılmesını önerirken Londra'da toplanan siyasi komıte çözümle AB üyeliği- ni ayn ayn maddeler haline getirdı. Buna göre Kjbns so- rununun çözümü ayn bir başlık altında toplanıyor. AB üyelığı konusunda ise "Kıbns'ın üyeliğinden" söz edıliyor. Bu değışiklik çer- çevesinde Rum tarafının "Kıbns Cumhuriyeti" adı altında tek taraflı olarak AB'ye yapmış olduğu baş- vuru da desteklenmiş olu- yor. AvTupa Konseyi 'nde Kıb- ns için ayrılmış bulunan üç sandalyeden binsini şu ana kadar Güney Kıbrıs işgal ederken diğer ikı sandalye- nın boş tutulduğunu anım- satan KKTC milletvckilleri, alınan yeni birkararla, ikin- cı sandalyenin de Rum mil- letvekillerince doldurulaca- ğınıbelirttiler. KKTC Meclis Bas,ka- nı Hakkı Atun'un yanı sıra, Ulusal Birlik Partisi Lefkoşa Mil- letvekıli Ke- nan AtakoL Demokrat Partı Magosa Milletvekılı Mustafa Ada- oğlu, Cumhu- riyetçi Türk Partisi eski Genel Başkanı, Lefkoşa Milletvekili ÖzkerÖzgürıle Toplumcu Kurtuluş Partisi, Siyasi Işler Komitesi'nin bundan sonraki toplantısını Strasbourg'da yapacağını anımsatarak söz konusu top- lantıda kendilerine de kesin- likle söz hakkı verilmesini talep etti. Komıtenin resmi toplantı- sında dınlenmeyen, fakat komite başkanı ile gayri res- mi bir görüşmc yapan KKTCmilletvekillerinin ıs- rarı ve Türk parlamenterle- rin de girişimleriyle bundan sonraki komite toplantıla- rında KKTG heyetinin de dinlenmesi kabul edildi ve karara dahıl edildi. • Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi Siyasi tşler Komitesi Raportörü Lord Finsberg'in ani ölümünün ardından bıraktığı tarafsız Kıbns raporu değiştirilerek Rum tarafının isteklerine uygun hale getirildi. AVRUPA DA KIBRIS DAVALARI Sorunlar çığ gibi büyüyecek • Bir Kıbns Rum vatandaşının topraklanna el konduğu gerekçesiyle Avrupa İnsan Hakları Mankemesi'nde açtığı davayı kazanmasının ardından, Rumlar'ın etnik temizlik iddialannın gündeme geleceği belirtiliyor. ALİ ER Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi'nın (AtHM), Kıbns Rum vatandaşı Tıtina Loiadu nun Türkiye aleyhı- ne "mülkiyetihlali''iddiasıy- la yaptığı ba^vurusunu haklı bularak Türkıye'yi tazminat ödemeye mahkum etmesinın ardından, Rumlann bu tür kararlan siyasal platformda- ki ısteklenne dayanak yapa- bileceklerine dikkat çekildi tstanbul Cniversitesi Siyasal Bilımler Fakültesi Öğretim Üvesi ve Türkiye'nin AİHM'deki eski avukatı Prof. Dr BalarÇağlar. Kıb- ns Rum kesımi Cumhurbaş- kanı Klerides< inu Siyasal platformda uzun yıllardır alamadığımıa Strasbourg'da alacağu" sözünü anımsata- rak karann ciddi sıkıntılar yaratabıleceğını söyledi. Çağlar. sırada Rumlann "•et- nik anndırma"ıddıası\ia yaptıklan dördüncü devlet başvurusunun bulunduğunu vurguladı. Titina Loizidu adlı Rum kadının, 1974 Banş Harekâ- tı sonrasında. KKTC sınırla- n içinde kalan Gırne kentin- dekı topraklannın, Türkiye Cumhuriyeti tarafından elin- den alındığı ve oturma hak- kının çiğnendiğı ıddiasıyla AİHM'ye yaptığı başvuru mahkemece 6 ret oyuna kar- şılık 11 oyla haklı bulunmuş ve Türkiye tazminat ödeme- ye mahkum edılmişti. Prof. Dr. Bakır Çağlar, Rum vatan- daşlan tarafından aynı gerek- çeyle AİHM'ye yapılmış 36 başvurunun daha bulundu- ğunu. bu başvurulann da muhtemelen haklı bulunaca- ğını ıfade ederek şöyle ko- nuştu. "Ama ben asıl Kkrides'in, 'siyasal platformda uzun sü- redır elde edemedığimizi Strasbourg'da alacağız' sözü- ne dikkat çekmek istivonım. Bu hukuksal karariar siyasal platformdaki isteklcre daya- nak yapılmak isteniyor. Diğer vandan Rumlann 'etnık ann- dırma' ıddiasıyla yaptıklan devlet başvurusu var. Mah- kemenin bu iddiav ı haklı gös- teren bir karar alması duru- munda çok daha ciddi sıkın- tılardoğacaktır. Çok önceden bu konuva dikkat çeken uya- nlarda rjulunmuşnım." Prof. Dr Haluk Ülman ise mahkeme karannın benzer gerekçelerle açılmış diğer davalara emsal teşkıl edebile- ceğini ifade etti. Konunun et- raflıca incelenmeye ihtiyacı bulunduğunu vurgulayan Prof. Ülman görüşlerini şöy- le açıkladı: "Kuşkusuz Rumlar bu ka- ran kullanmak istevecekler- dir, ama karann sivasal plat- fomdaki isteklere dayanak oluşturacağını düşünmüvo- rum. Rumlar. öteden beri Türkiye'ye iki vönden baskı vapnrmava çalışıyor. Biri Av- rupa Topluluğu'na giriş ko- nusunda, diğeri de Avrupa Ki)nsevi"nde insanhaklan ih- lallcrini gündeme getirerek. Oteden beri yaptıklan şeyler. Bu nedenle mahkeme karan- nın ciddi sıkıntılar yarataca- ğını düşünmüyorum." Uluslararası İlişkiler Ög- retim Üyesi Prof. Dr tzzettin Doğan ise hükümetin konu- ya yaklaşımını eksik bula- rak" Hükümet dış sorunlan- mızın çözümünde tek bir yöntemi. "siyuseh" kuUanıyor. hukuksal platformu kullan- maktan sürekli kaçınıyor. Ovsa Atatürk döneminde pek çok sorun uluslarası mahkemelere götürülerek le- himizeçözümlendi. Kıbns'ta Rumlann neden olduğu say> sız mülkiyet ihlali vardır. Hü- kümet neden bunlan AİHM'ye götürmedi? Oza- man bugünkü şekiiyle bir <*- kıntıyla karşılaşmazdık r 'de- dı.