Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19 KASIM 1996 SALI OLAYLAR VE GORUŞLER Medya ve Sorumsuz Sağlık Otoriteleri! Dr. JVl. CIHAT (jGÂrİEnfeksnon Hastalıklaı ı Lzmanı Ankuıu Tahıp Otlası G Sekıeten B ırsureonce\azılı\egorun- tıktır Edennın (fıyatının) duşuk oluşu rulu basında yeralan "peni- silin alerjisi" nedenıy le bır çocuğun olmesı ıddıaları ne vazık kı ızlenme oranı ve basım savisı kavsıları ıle yapılan taraflı ve bılım dışi bır habercı- lık anlayişinm urunudur Haberın degerlendırmesine çok tazla gııınek ıstemıyorum Aneakalanımlaıl- gılı olması nedenıy le kamuoy unu \e baş- ta Sağlık Bakanı Dr \ ıldırım Aktuna ol- mak uzere tum Sağlık Bakanlığı yetkılı- leıını bılgılendırmem gerektığıne ınanı- \orum Çunku vaşadığımız bu "-ııreçte bcivın ve Sağlık Bakanlığı nın hatalı tu- tıımlan nedenıy le kamuoyunda çok >an- li:> koşullandırmalar oluşmuş \e bu du- rıım bundan sonra daha oncekı bırçok olayda oldugu gıbı gen donuşu olanak- sız onyargılaryaratmıştır Penisilin: Penılısın 1928 de Fleming taratından "penicillium notatum" adlı ıııaııtardan elde edılmiş olan bır antıbıvo- tıkiır rvhnıksağaltımdakullanılmasi îse 1941 den sonra olmuştur Bakterılerın hutre duvarı sentezını engelle\erek oitımlenne yol açar Bu etkısını memelı lııit relerınde gostermemeM nedenıv le de msan \e başka bırçok memelılenn bak- terıvel enfeksiyonlarının sağalrımında kullamlmaktadır ^avgın ve yanlış kullanımı nedenıyle azgelışmış ulkelerde penisilıne dırenç gefısımı oldukça vuksek duzeylerdedır Buna karşın halk arasında "beta mikro- bu" dıye bılınen A Grubu Beta Hemoli- tik Streptokok enfeksıvonları pnomo- kokların neden olduğu zaturree bırçok menenııt ve anaerobık enfeksiyonlann bırçoğıında yaşam kurtarıcı bırantıbıvo- basinınabartılarının tersine vanetkılerı- nın. başka bırçok yenı ılaca gore az olu- şu nedenıy le bugun ıçın vazgeçılmez bır antıbıvotı'ktır Penisilin alerjisi: Tıpta \an etkısı ol- mayan ılaçyoktur Bunu "Her ilaç asün- da bir zehirdir. bu nedenle sadece \e sa- dece gerekli olduğunda kullanılnıalıdır" dıve formule edebılırız Belkı son gun- lerde yaşadığımız sureçten sonra pek ınandıncı gelme>ecek ama peniMİın ılaç- lararasindayanetkılen en azolanlardan bırıdır Buyanetkıler den dokuntulenn- den anaflaksi denılen ve çoğunlukla olumle sonuçlanan tabloy a kadar çok de- ğişik şekıllerde karşimıza çıkabılır Ba- sında yer alan son olay da penisilının anaflaksi adını verdığımız olumcul yan etkısıdır Penisilin anaflakMsı penısılı- nın vucutta parçalanmaM ıle açığa çıkan penicilloyl ve penicillanic derıveler denı- lenmaddelerlepenısılınınkendısının ne- den olabıldığı bıralerjıdır Penisilin anaflaksısıne 100 bın penısı- lın tedav ısınde(Yanı 10 gunluk tedav ının toplamı) yuzde 0 001 oranında rastlan- maktadır Nadır gorulen bu van etkı en gelışmış klınıklerde bıle vuksek oranda olumle sonuçlanmaktadır Burada şoyle bır orantılarna şapmak ısttyorum Bır >ıl sureyleulkemızın tum nufusuna 10 gunluk penisilin sağaltımı uygulansa. kı bu 1 2 mılvarpenısılıııen- jeksiyonu demektır 600 olum olacaktır Bu oran penısılının beklenen van etkı oranıdır ve başka bırçok olume neden olan etkenın yanında "de\ede kulak" dı- vebıleceğımız bır orandır Anaflaksının doğası gereğı defalarca penisilin uygulanmiş bır kışıde bu yan et- kıve rastlanmasi nedenıv le alenı gelişe- ceğını tahmın etmek olanaksizdır Oyle kı penisilin anaflaksısi nskı. uygulama sayısı ıleartmaktadır Kısacası ılk uvgu- Iamada penisilin anaflaksısı geltşmesı olasihğı yok denecek kadar azdır1 Penı sılın anaflaksM ancak ve aneak dalıa on- ceden duvarlı hale gelmiş ınsanlarda olu- şiır \e alerp gelışimı de doza bağımlı değıldır Lıteraturde duvarlı bunvede. vanında penısilınyapılan bırşahısta solunum yo- iu ılealerjı gelişmesıolgulan bıte vard'ır1 Avrıca başka aierjıkhastalıklanohnlar- da penisilin alerpsı olasıhğı artmamak- tadır Penisilin alerpsi testıne gelırsek. bı- lımsel olarak bu testın gmenılırlığı sı- nırlıdır ^azımın oncekı bolumlerındebe- lırttığım uzere penisilin anaflaksisi, pe- nısılının kendısine (mınor determınant) va da penıcıllovl ve penıcıllanıe denve- lerelmajor determınant )kar>ıgelı>mek- tedır \1ajordetermınant dedığımızmad- delere karv gelıseeek anaflaksivı test edebılnıek ıçın "penicillo>l poKKsine (PPL)" adı venlen bır madde elde edıl- mıstır ve Batı'da pıvasada satılmaktadır Ancak ulkemızdetıean preparatı ^oktur Vfıııor determınantlann tamamının sen- tezı ıse yapılamamiitır Bu nedenle test amacı>la sadece penısılının kendısı kul- lanılabılmektedır Duvarlı bunvelerdepenisilin alerpsını saptamak amacıvla vapılan den tesrle- nnde bıle anaflaksi gelı^me rıskı vardır Bu nedenle sağlık hızmetlerı gelışmış olan Batı ıılkelennde bıle penisilin testı uvgulanmamaktadır Penisilin hangi sağlık kuruluşlarında kullanılmalı: \ ukarıda anlattığım neden- lerden oturu penisilin vazgeçılemevecek bırantıbıvotıktır V'etekrarolmasınakar- şın bır kez daha belırtmek ıstıyoruın kı van etkılerı başka bırçok ılaçtan daha az- dır Nadır rastlanılan ancak çoğulukla olumle sonuçlanan bır van etkısı olan anafiaksının sağaltımı konusunda vapı- lacakları-.e birinti basamak sağlık kuru- luşlarındavapılabılır Bugırışımler has- tanın solunum ve damar volunu açmak oksyen veadrenalınadh ılacı vermektır Penisilını basin ve kamuovunun gun- demıne sokan son olayda Ankara Tabıp Odasi'nın mcelemesıne gore v ukarıda belırtılen tum acıl gın^ımler vapılmı^îır Antak hastagen dondurulemenuştır \ e vazık kı en gelı^mı^ tıp merkezlennde bıle anaflaksi çoğunhıkla olumle sonuç- lanmaktadır Dısesım o kı bır zamanlar adından çok soz edılen Hoıiston Tıp Mer- kezı nde bıle bu tur bır hastanın vasama dondurulme olasıhğı çok du^uktur Bu bolumde soııuç olarak şurnı sovle- vebılınm Penisilin temel acıl gırı^ımva- pab/lme olanağı olan tum sağlık bırım- lerınde uvgulanabılır Sorunısıi7 tulum - sonuç: Açıkladığım tıbbı bılgılerın ı^ığındagorulmektedırkı "penisilin anaflaksisi" nedenıv le oluşabı- lecek olumler tıbbın van etkı olarak ad- landırdi ı voğun araştırmalarla en aza ındırmeve çalüjtığı durumlardan sadece bırtanesıdır Ve ne >azık kı olası van etkılerden bı- rıdır Başka bırçok sağlık habennde ol- duğu gıbı yazılı vegoruntulubasındaver alış bıçımı, bız hekırnler ve obur sağlık çalış.anlarını rahatsız edıcı bovutta ol- muştur Izlenme oranı ve basım savisinı arttırmak amacı ıle vapıldığı çok açık olan bu tutuınun yazımın konusunun otesınde daha derın bır basın ahlakı tar- tişması olduğunun bılıncındeyım Bu ne- denle bu alana fazla gırmek istemıyo- rum Ancak topluma doğru bır bılınç ta- şıması gereken sağlık otorıtelerının bu konudakı tutumu tıbbı etık ve sorumlu- luk açisindan onemlı sorunlar ıçermek- tedır Sağlık Bakanı Dr Yıldırım Aktuna ve Bakanlık Muste^an Dr A\tun Çıray'ın "Yapılan ihmal affedilemez", ~İğne\apıl- madan önce nıutlaka test ediJmesi gere- kirdrturunden demeçlen va tıbbı bılgı- sizlıkyadapopuhstkavgıiardan kavnak- lanmaktadır Felsef ı anlamda tam bır ıkılem oluştu- ran bu ıkı onermenın de sonucu Sağlık Bakanlığı ve kamuoyu açisindan bır ta- lıhsızlıktır Anımsanacağı uzere ıkı vıl once Ankara da çıkan kolera salgınında donemın Sağlık Bakanı Dr Doğan Ba- ran, "Salgın kolera değil," El Tor'dur" de- mı^tı ElTor un koleranınbırturu veson donemlerde tum dunvadakı salgınların neredevsetamanıtndan sorumluolduğu- nu bılmeven Dr Baran'ın halefının de avnı durumda oluşu bız sağlık çalişan- ları açisindan ancak bır veıs nedenı ola- bılır Bılım dı>ı bu demeçlerle kamuoyunu anlamsiz tartışmalara ıtmesmın otesın- de telafısı olanaksız onvargılann oluş- masina da neden olmaktadır Ozellıkle çocukluk çağının olumcul bırçok bakterıvel enteksıvonunda vaşam kurtarıcı rolu olan penısılının nadır go- rulen anaflaksi van etkısının basında abartılarak venlmesının penisilin kulla- nımını gereksız vere sınırlavıcı bır ka- muovu baskısı varatması halk sağlığı açisindan çok onemlı bır sorundur ^Tıb- bı uvgulamalann kaçınılmaz bır sonucu olan bu tur yan etkıler nedenıy le bılım- sel olçutler gozardı edılerek hekımlenn zan aitında bırakılması. hekım kamu- ovunda buvuk bır uzuntu varatmaktadır Ozverı ıle hızmet sunmava çalısan he- kım ve obur sağlık personelınınmotıvas- vonunu bozmaktadır PENCERE ARADA BIR MUSTAFA KÜPÇÜ Gı/rı tcc ı Izmıt 4DD Kuı m u Başkanı İnsanın Vahşeti 'Ilk ınsanlar yabanıl (vahşı) mıydılar?" Bu soruyu yıllar once kendıme ve sonra da ver- dığım sendıkal egıtımlere katılanlara sordum Aldı- ğım yanıtlar ılgınçtı "Evet, vahşıydıler Çunku etı çıq çıg yerlerdı Eğıtımlen yoktu, ahlak ve dınlerı yoktu Onları kontrol aitında tutan yasalar yok- tu " Bana goreyse ılk ınsanlar asla vahşı değıllerdı 1 Çunku henuz "ınsan etı yememışlerdı!" ilk ınsan- lar yaşamak ıçın karınların. doyurmak ıçın başka hayvanların etlerını hem de çığ olarak yerlerdı ye- mışlerle yaşamlarını surdururlerdı Çunku vahşı bır doga ıle başa çıkmaya çalışıyorlardı Beyınsel ve kulturel gelışmelerı oluşmamıştı Insan daha sonra vahşıleşmıştır Insan başka ın- sanların urunune emeğıne el koyup ınsan emeğı- nı somurmeye ve çıkarları uğruna başka ınsanları oldurmeye başladıktan sonra vahşıleşmıştır Bc de bu vahşet insanın doğasında bulunu- is laığımız donemde ulkemızde ve dunyanın Liıi ^^ yerınde ınsanlık âdeta bır cınnet donemı ya- şamaktadır Insanlarımızı korkular, ruhsal çokuntu- ler ve şıddet esır almıştır Dunyanın bırçok ulkesınde (ama ne hıkmetse hep gerı kalmış ulkelerde 1 ) etnık ya da dınsel-mez- hepsel nedenlere dayalı yerel savaşlar yaşanmak- tadır Savaş, çok yonlu bır yıkımdır Savaştan sağ kurtulup normal yaşama donebılen ınsan sayısı çok azdır ABD'de bugun, pek çok cınayet olayı- nın arkasından Vıetnam'da savaşmış eskı asker- ler çıkmaktadır Turkıye de de vatan gorevını yapmış, belkı sa- kat kalmış gençlerımız ış bulamamakta ve bır nok- tadan sonra cınnet geçırmektedırler Sılahlı gasp ya da namus uğruna cınayet ışleyenler uzerınde ın- celeme yapılıyor mu bılemıyorum Ama bu tur olayların arkasında insanın çaresızl/ğı ve bır vahşı- lığe zorlanması var Her akşam TV kanallarmda ve basında şıddet olaylarını ve şıddet ıçeren fılmlerı ızlıyorlar Bılımsel araştırmalar gostermıştır kı şıddet olay- lanna tanık olan ya da şıddet ıçeren fılmlerı ızteyen- lerın buyuk bır çoğunluğu bunun olumsuz etkısı ai- tında kalıyor ozellıkle çocuk ve genç yaştakıler Şıddet sahnelerının etkısınde kalarak bunu arka- daşına ya da kardeşıne uygulayan ve bılınçsızce suç ışleyen çocuklar goruyoruz Uyuşturucu kurbanı gençlerın olum sahnelerı doldurdu TV'lerı "Balı" tutsağı kuçuk çocukları, çocuk yurtlarında ınsanlığından çıkarılan kımses/z yavruları, travestılerı, fahışelerı guvenlık gorevlısı maskesı altındakı mafya ışbırlıkçılennı, bınlerce fa- ılı meçhul cınayetı, ara sıra yakalanan ve "Alaattın Abım emretsın yıne oldururum ' dıyebılen zavallı- ları ve daha ınce kahredıcı omeklen ızlemekten bıktık usandık artık Ruh hastalık/an uzmanı ve bugun Sağlık Baka- nı olan Dr Yıldırım Aktuna "Cınnetın tohumları ekonomıktır" demış Doğru soze ne denır? Sağlıklı ve dengelı bır beslenme olanağı bulama- yan lyı bır çevrede yaşayamayan kendısını uret- ken kılacak bır eğıtım goremeyen ışsız kalan, bu yuzden bır yuva kuramayan, gunluk yaşamda ya da TV'lerde bırılerının çok farklı ve luks bır yaşam surmesıne tanık olan ınsan nereye kadar masum kalabılır? Çocukluğundan ıtıbaren sevgısızlık ve hoşgoru- suzluk ıçınde yaşayan ınsanlar. sevgı ve hoşgoru gosterebılırler mı'? Yol ısteyen ve belkı de bu yuzden korna ya da ışıkla tacız olan bır mınıbus şoforunun, o aracı dur- durup şoforunu kurşunlayarak oldurmesının aitın- da ne yatmaktadır? Bu genç ınsanı. bu "vahşı" noktaya hangı nedenler getırmıştır'? Kendı sıyasal duşuncesını paylaşmıyor dıye bır insanın canına kıyma curetını nasıl bulabıhyor bır ınsan 7 Çok para kazanmak, luks ıçınde yaşamak uğru- na başka ınsanların emeğıne el koyan, "mafya du- zenı" ıle adam olduren butun bır ulusun ortak ma- lı olan devlet bankalanndan aldıgı buyuk kredılen odemeyıp sonra da yakayı sıyırıp ABD'dekı luks ya- şamlarına sığınan ınsan goruntusundekı yamyam- lardan ve bunlara çanak tutan çırkın duzenden kur- tulmadıkça insanın ve toplumun huzur bulmasına ve ınsanlaşmasına olanak yoktur Toplumu cınnetten ve şıddetten kurtarmak ıstı- yorsak once insanın ınsanı somurmesı son bul- malıdır Vahşetın cınnetın ve şıddetın temel ne- denı budur Diyabeti 'Yaşayan' Olarak. ÖZİN ERDEMLİ 23 vıldır dıvabetlı (şekerhastası, tıp olarak ıse Tıp I. IDDM) vanı sorunu ~\aşa>an" bır ınsan olarak bugun (geçen 14 kasmı Dunva Dıvabet Gunu'nu vesile bılerek) bu konudakı denevım- lenmden. bırıkımlermıdeıı vola çikıp bır vazı ıle sesımızı duvurmanın bırgorev olduğunu duşuıı- dum Zaman zaman. anne olsavdım. bu sorunla va- şamak zorunda olan bır çocuğum olsavdı onun nasıl ya>amasını isterdım benım yaşadıklarım- dan kımılerını vasamamasıgerekır dıvedu^unu- rum Hastalıkla tanıştığım gunden yaşadığım >u gunlere nasıl geldığım bır tılm s.erıdı gıbı gozle- rımın onunden geçer Fızıksel ve ruhsal vonler- den olduğu gıbı ekonomık vonden de havlı agır bu sorun vuzunden hep kendımle ve çevremle savaşırcasına vaşavarakbugunegelebıldını Bun- dan sonra da ozellıkle çocukları duşunerek has- talığımızın sorunlarımn çozıımu ıçın deçaba har- camak zorunda ohiuğumu cfn>unııvorum Şeker hastalığı dıvabet vucutta kan şekerını duzenleyenensıılın h'ormonunun voklugu veter- sızlığı va da gerektığı gıbı kullanılamaması so- nucu kan seken vukselmesıvleonava çıkan kro- nık (omur bovu suren) dunvada ve ulkemızde gorulme siklığı havlı tazla olan bır hastalıktır Bugun dıvabetle ılgılı bılınenler hastalığı ke- sin olarak ıvıleştırmekıçın vetersızdır teda\iola- rak vapılan. oncelikte kan şekerini normal sınır- larda tutmaktır. kan şekennın denetımıv le hem yaşanan an vakınmasız. rahat olarak geçmlebı- lır hem de vuuıdun her vanının sınırler goz bobrek gıbı organlann olumsuz etkılenmesj on- lenebılır. gecıktınlebılır Bır bakıma hastalığın sağaltımı (tedavısı) de- mek olan denetımı ıçın sikı bır doktor-hasta ış- bırlığı gerekmektedır Şekerlılık hastava sagal- tımda en tazla sorumluluk v uklenen bır hastalık- tır Hasta olarak şekerı çok ıvı oğrenıp tanıma- mı7 tedav imi/i nere>e kadarkendimizin >apıp ne- rededoktora. hastaneve başvurmamız gerektiği- niçok ıvı bılmelıvız Aynea. soruna vaklaşimı- mızda onemsemezlik de gereksiz korku da olma- malıdır Dıvabet bır bakıma. ınsanı sureklı ken- dini. denetle>erek dinlemek zorunda bırakarak vaşatan bır hastalıktır Bu durumda tedav ıde ılk yapılması gerekenlerden bın. hastanın eğıtımı oluyor Tip-I Şeker Hastalığı'nda ensulin salınımı hıç olmadığından bız vııcudumuzun vapmadığı en- sulını her gun dışandan almak zorundavız En- sulın sındırım sırasında. mıdedekı enzımler tara- fından etkısız kılındığından en|eksiyon voluyla kullanılmaktadır Gunde bırkaç kez enjeksıyon yapmak sıkıntılı olsa da. ensulının 1921 y ılında bulunduğunu. on- dan once dı> abete > akalananlann ancak bırkaç yıl vaşavabıldığını duşununce şanslı olduğumuzu anlanz Bugun bız sağlıklı msanlarla avnı uzun- lukta bır omur surebılıyoruz Kan şekennın denetımı ıçın dıvet vapılması zorunludur Bunu duzenlı gunluk vaşamdaoğun- lerın avnı saatte avnı olçude alınmasını gerektı- ren bır beslenme ızlencesı (program) uygulaya- rak yapabılıyoruz Bedensel aktıvıtenın de gunluk yaşamda çok duzenlı olarak. tıpkı dıyet gıbı hergunaynı saat- lerde, aynı cnerjivı harcatacak hareketler seçıle- rek vapılması gereklıdır Bunlann dışında ateşlı hastalıklardan korun- mak. gergınlıkten (stresten) uzak dıırmak sıga- ra ıçmemek.diş. cılt bakımına temızlığıne ayrı- ca ayak bakınıına ozen gostermek gıbı dıkkat edıp uygulayacaklarımız da vardır Uzmanlar tarafından dhabetle ilgili son 10-20 vıldaki en onemli «elişme oldugu belırtılen kan şekeri olcum a>gıtlarının (cihazlarının) kullaml- ması kan şekeri denetımıııde buyuk kolavlıklar sağlamışttr Hem hastava hemdoktorlaraçokya- rarları olan bifcthJitar 1484 yılfnda Turkıye'ye dişalım voluyla gelmıştff 'KuHanan bır hasta ola- rak ne kadar yararlı olduğunu bızzat gormekte- yım Ulkemızde nereye uzanıp baksak. o kesımın olduğu gıbı sağlık da sorunlarla dolu bır kesim Bu ulkenın yıllardırsağlığıvla uğraşmak zorun- da olan bır vatandaşı bu toplumun dıvabetlı bır bıreyı olarak sorunlardan payıma duşenı yaşa- dım. yaşamaktayım Insanların sağlıkla ılgılı hakları da vardır Dıın- yada gelışmış ulkelenn onculuğunde sureklı ya- pılan çalışmalar somutlaşarak ulıisal uluslarara- si bıldırgelerımzalanıyor bu haklarvasal duzen- lemelerleguveneealtınaalınıvoı Fakat ülkemi/- de hasta haklarıvla ilgili yasalar olmadığından, haksızlık karşısında bir sey yapamıyoru/. Ovsa. ınsanlara bu bakımdan da değeı verılmesı gelış- mişlık gostergelerındendır Dıyabet konusunda vapılması gerekenlenn bır kısmı genel sağlık sorunlarımızın çozumuneda- vanıvorsa da dıyabete ozgu olanları da var Llkemızde dıvabetınen ıvı ızlenebıleceğı "Dj- yabetMerkezlerrnegereksinımduvuvoruz Dı- yabet konusunda uzmanlaşnııs hekım \e sağlık personelınınfendokrınolojı.gozhastalıklan nef- rolojı noroloıı ortopedı psikıvatrı dıvet uzma- nı vd ) bırlıkte çalişacağı merkezlenn kurulup yaygınlaştırılması çok gerekli Hastalığımızın ekenomik >onu ha>li ağır. Sos- yal guvencesi olmavanların gıderlerımızı karşı- layabılmesı çok zor Bır dıvabetlı ekonomık ye- tersızlık nedenıvle ensıılın enıektorvd alamıyor- sa. yaşama hakkı elınden alınmiş demektır Sos- \al guvencemız olsa da bedelı odenmeyen kımı gereksinmelenmızı var kı bunları almakta zor- lanıyoruz Kan şekeri olçum aygıtlanvla olçum- de kullanılan çubukların bedelı odenmıvor Sağ- lık Bakanlığı'nm "Kullanılması vaşamsal onem taşımaktadır"*goruşiıne karşın. Malıve Bakanlı- ğı "tedav i niteliği tasınıadığı ve ilaç say ılanıayaca- ğı" gerekçesıyle odeme yapılmaMna ızın vermı- yor" Oysa. bugiın için şekerin tedav isi öneelikle kan şekerini normal sını 'jrda tutabilmektir. Kan şe- kennın laboratuvarkııdaolçulmesiyleyanınıızda taşıyabıldığımız. sonucu bırdakıkadagosteren bu aygıtlarla olçmenın arasında çok buyukfarkvar Aslında tedavımızde buyuk yerı olnıası gereken bu aygıtı kullandığımızda. obur diyabet giderle- rimizdeazalmalar oluvor Kan şekerının ıvı de- netınuyle daha iz ensulıne gereksınım duyuyo- ruz Hastaneye daha az başvuruvoruz Acıl ko- ma gıbı durumlarla daha az karşılaşıyoruz Daha verımlı ınsanlaroluyoruz Uzun vadedeısedıya- betın neden olduğu malıyetı de çok ağır olan komplıkasvonlaronlenebılıyoryadagecıktırıle- bıhvor ^ ıne. bedelı odenmeyen gripaşısı ıçın de ay nı şeylersoylenebılır Dırencımızaz olduğu ıçın ko- lay ca grıp olabılıyoruz Olunca da tum duzenımız bozulabılıyor Tedavımtzın yenıden planlanmasi gerekıyor Kullandığımız ensulin dozu artıyor. bışka ılaçlarda tuketıyorıtz lyıleşene kadar ve- nmırruzı yıtınyoruz Oysa, aşının grıpten yuzde 81) oranında koruyucu etkısı var Kullanıldıgında grıp aşısı bedelının çok uzerınde bır kazançdu- rumuortaya çıkıyor Bu duruma şu açıdan da bakabılırız Bilim >e teknikte bi/i de rahatlığa ulaştıracak ilerlemeler oluyor. Fakat, bunlara ekonomık ya da başka ne- denlerle ulaşamayınca, bilimin tekniğin ilerliyor olmasının bİ7ce bir onemi kalnııvor, boş umutlar- la kendinıi/i oyalamış oluyoruz. Dıvabetlı olsakda başka msanlarla bırlıkteyız En yakınımızda aılemız var Sonra okul ış çe\- relen gıderek tum toplumun ıçındevız Dıvabet ınsanaaktıf normale yakın bır yaşam olanağı ta- nıyor Hastalığın zorunlu kıldıklarını verıne ge- tırırsek ilaç. yemek. hareket dınlenme saatlen belırlı çok duzenlı bır gunluk yaşam doktorla- nmızla sureklı ıletışım koma gıbı acıl durumla- rı vaşama ofasılığı Butun bunların yalnız has- taya oğretılıp benımsetılmesıyle tedav ı başarılı olamıvor Oncelıkle aılenın de sorunu oğrenıp benımsemesı gerekıyor Sonra da gıderek tum toplumun Topluma yonelik bir dıvabet eğıtı- mı " nin gerekli olduğuna beni yaşadıklarım inan- dırdı. Bu konuda tele\iz>onun etkili bir eğir'm aracı olabıieceğını duşunuyorum Gereksız onca programın vennı bu tureğıtıcı programlaralsa ne kadarıyıolur Ayncadıyabethler sorunlanmızın çozumu ıçın bırleşerek sıvıl toplum orgutlerı oluşturarak çahşmalıy ız Ancak. boylece sesımı- zı duyurabılırız Yazımın sonunda. altı yaşındakı yeğenımın bır sure once, bana ensulınımı yapmakta yardım ederken. çocuk duyarlılığı ve îçtenlığıyle sovle- dıklennı aktarmak ıstıyorum "Senhayattaoldu- ğun surece bu iğneyiyapmakzorunda mı kalacak- sın?" \alnızca "Bilmem ki..." dıyebıldım Lmutsuz yaşanmadığına ayrıca, çaba harcı- vorsak umut etmeye hakkımı/ olduğuna gore, bel- kı de yaşamımız sona ermeden bılımın bu hasta- lığı lyıleştırdığını goreceğız Dıleyelım ve çabalavalım FOTOKOPİ MakinelerinJzi AGFA ile değiştiriyoruz | SINIRSIZ SERV1S HİZMETİ! • ARTIK TONER YOK! •««hvıç»»» AGFA+ FOTOKOPİ b m f e k l l i k OFIS URUNLERI ve PAZ. A.Ş. (65des ,bei,nan,nda) TURKIYE GENEL DISTRIBUTORU TEL . (0212) 211 38 16 Pbx. FAX (0212) 211 63 65 BAŞBAKANLIK GÜMRÜKIV1ÜSTEŞARLIĞI HALICALr GİRİŞ GÜIVIRÜK MÜDÜRLÜĞL Setustu Nazar Han No 47 Kabataş fstanbul adresınde mukım Sodımpek Iç ve Dış Tıcaret AŞ fırması adına Gumruk Gınş Beyannamelennden doğan ve karşılarında mıktarları gostenlen kamu alacaklannın tahsılı ıçın çıkartılan teblıgatlar fırmanın adreste bulunamaması sebebıyle lade edılmıştır 7 201 sayılı Teblıgat Kanunu nun 28 ve 3 I maddelerı gereğınce teblıgat verıne kaım olmak uzeıe ılanen teblığıne karar verılmiştır \ukanda belırtılen nedenleı ıle anılan adreste faalıyet gosteren şırketın belırtılen borcunun J5 gun ıçınde Gumnıgumuz Saymanlığı na odenmesı. ak- sı halde 6î8> savılı A A TL H. kjnun un 55 60 ve l I4 maddelerı gereğınce ışlem yapılacagının bılınmesı ılanen teblığ olunur Beyanname No/Tarihi: Vmmt Alacağı Miktarı: 51030 28 OS 1989 5 190 000 - Tl TahsinCÖMERT Gumruk Vluduru Basın 116587 Dünya Bir Bütün... Afganıstan kuçuk ve yoksul bır ulke, ama, yıllar- dan berı bu ulkede ıç savaş suruyor, Musluman, Muslumanı kırıyor Neden"? Soruyayanıt, yalnız Afganıstan'ın ıçınde değıl, dı- şında Taleban'ın ardında kım var^ Pakıstan Pa- kıstan'ın ardında kım var7 Amerıka1 Nıçın"? Butun nıçınlerın ve nedenlerın ucu petrole daya- nıyor, dunya petrol coğrafyasında kaynakları ve anayollan ele geçırmek ya da denetlemek ıçın ge- rekırse savaşmak ya da savaştırmak emperyalız- mın bılınen marıfetıdır • Laf donup dolaşıp 'emperyalızm'e dayanınca, kımının sıkıldığını gorur gıbıyım Çunku Turkıye'nın sıyasal yaşamına tahtını kuran Amerıka cıhetınde, bu sozcukten hoşlanan yok YDD'de (Yenı Dunya Duzenı'nde) emperyalızm hasıraltı edılıyor Busoz- cuğu aforoz edıp bılıncı korletmek, tatlısu entelle- rının başlıca ışlevlerınden bırıdır Ama ne yapalım kı emperyalızm (oncelıkle petrol emperyalızmı) el- le tutulacak çapta somut bır gerçektır 20 ncı yuzyılda ıkı buyuk paylaşım savaşıyla (1 'ın- cı ve 2'ncı Dunya Savaşı) 50 mılyon insanın haya- tına mal olan emperyalızm olgusu, gunumuzde var gucuyle suruyor, Afganıstan, Orta Asya ve Hazar petrol kaynaklarının gozetımınde stratejık bır ko- numda olduğundan ıç savaşın dış desteklerını bu- luyor, yoksul Muslumanlar uretemedıklerı yaban- cı sılahlara, bırbırlerını kırmak ıçın para yatırıyorlar • YDD, sermayenm ozgurluğu ve emeğın bağım- lılığı uzerıne kurulu Teknolojık devrım 'malı sermaye 'ye olağanustu bır guç ve ıvme kazandırdı Kapıtalızmın dorukla- rındakı bır avuç şırket, sınır, bayrak, dur durak ta- nımadan bılgısayarın bırkaç tuşuna basarak malı sermayeyı ıstedığı ulkeye aktarabılıyor Buna kar- şılık emekçıler yaşadıkları devletlerın sınırları ıçıne hapsedılmışlerdır Anlamı ne bunun? Sosyalızmın 'emekçı enternasyonalı' yerıne, kapıtalızmın 'ser-ı maye enternasyonah'geçmıştır YDD'de "Ulusa) devletın sonu gelmıştır" denıyor, ulusal devlet ken- dı halkının tepesınde emperyalızm hesabına gayrl mıllı otorıte kuran bır baskı aracına donuşuyor Pekı, YDD geçerlı olabılecek mı'? Olamıyor Çunku emperyalıstler arasında hıçbır zaman tam uyum sağlanamamıştır, kapıtalızmın doruklarında- kı guçler arasında çıkar çatışması her zaman sa-, vaşlara yol açtı Yalnız bu kez durum bıraz daha değışık Bır 'super guç' soz konusu • ABD'nın tartışılamaz gucunun karşısında, Alman- ya, Japonya Rusya havlu atmış değıller Sıcıllerın- dekı bozuk sabıka kayıtlanyla Almanya ve Rusya^ ıkı utangaç emperyalıst 1 Ancak ıkısı de Ortado-' ğu'da ve Orta Asya'da soz sahıbı' Hazar Denızı'nın çevresınde toplanan bolgeyle Turkıye ve Ortado j ğu ıç ıçedır Anadolu dakı Guneydoğu buyuk çap- ta emperyalızmın harıtasında renklenıyor Bolgede emperyalizmın çyuncağına donuşmek ışten de- ğıl 1 Bırbırını kıran aşıretler, etnık ve dınsel guçler, burunlarının ucunu gormeyen kuklalar durumuna duşuyorlar Emperyalızm konusunda bılınçlenme- jen ve dış guçlerın ne ıstedıklerını doğru yorumla- madan atılacak her adım, korukorunedır • Dunya ıç ıçe bır butun Kuzey Irak'ta bınlerce CIA Kurdu olduğu ortaya çıktı ABD bunları Turkıye'nın aracılığıyla toplayıp goturdu Istanbul'da kaç CIA Turk'u var'' Medyaya bakın emperyalızmın ustunu orterek YDD'yı korukorune savunan kışıler, ya bılınçsızdır- ler ya da CIA Turk'udurler VEFAT Demokrası ve ınsan haklannın yılmaz savunucusu, sevuılı muhtanmız, auzel ınsan. auzel dost GÜZEL OTLU ÇİMEN'i (1952- ) kav bettık Yaşatacağız. yolundan viirüyeceğiz OK>IE\D\M MAHMl T ŞE\KET P\^A HUKI Kocaeli Üniversitesi Türk Dili Bölümü'nde Panel Konuşmacılar Prof Dr Bedia AKARSL Emeklı Oğretım Lyesı - \azar Doç Dr Nevin 4TEŞ I U tktisat Fakultesı oğretım uyesı Alev COŞKUN Gazetecı-'ıazar Oturum Başkanı Sami K4R.\ORE^ Gazetecı-Yazar Taııh 20ka\ım 1996 Saal 14 3(1 )eı KOL honfeıun'ı Salonıı l Amıpaık \anı) KIRMIZI BALIK ÇOCUKEVI VE KULUBU AİLESEMINERLERIII1 ÇOCLKLARIN ÇIKAR STRATEJİLERİ VE ÇE\ RE D\\ RAMŞHRI... Konu Sunu^u Dr. ERDAL \TABEK Konuva ılgı du\an herkes davetlıdır Tarıh vt saat 24 kaMm 1496 Pazar Saat i:(KJ- 14 00 \er Kalamı> Fcner Cd Gazı Mehnctıık Sk \ o "" Fenerbahve 414 62 4: Tele-taks 414 62 61 • BosUnci Çocuk >ı»aM Tel 4 T 16 36 366 14 31 • Mecıdıvekov Çocuk \ uva>ı ve Kulubu Tel r < <5 94 Tele-fa^ 2' 1 2 96 0" Nufus cuzdanımı kaybettım hukumsuzdur MEHMET DLRU Tunzm Bakanlığı turıst rehberlığı kokartımı kaybettım ZE)\EPAYSLNCA\LI