Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 20 ŞUBAT 1995 PAZARTESİ
HABERLER
İlahiyat
fakültelerinin
iftar yemeği
• İstanbul Haber Servisi -
Tiım İlahiyat Faküijeleri ve
Yüksek tslam Enstitülen
Mezunlan Derneöı
(Ti YEMDER) tarafından
dün akşam Ma\ ı Marmara Et
Lokantası"nda \erilen ıftar
yemeğinde. dinı değerlenn
yükselişe geçtığı
vurgulanarak. bu fırsatın vyi
değerlendırilmesi istendi.
RP'lı Bağcılar Beledıye
Başkanı Feyzullah Kıvıklık.
Sultanbeylı Beledive
Başkanı Ali Nabi Koçak ıle
Esenler Belediye Başkanı
Mehmet Öcaian'ın da
katıldtğı iftar yemeğinde.
Marmara Oniversitesi
ilahiyat Fakültesi Turk
Musikisi Korosu ilahiler
okudu. Yemekten sonra
yapılan konuşmalarda.
İslami değerlenn hızla
yükseldiğlbelırtıldı.
Beş yeni yasa
• ANKARA (LBA)- Meclis
Genel Kurulu tarafından
geçen perşembe günü peş
peşe kabul edılen beş yasa.
Resmi Gazete'de
yayımlanarak yürürlüğe
girdi. Yürürlüğe gıren
yasalarşunlar: "Emnivet
Gene! Müdürlüğü emnne 33
bin yenı kadro verilmesine
dair yasa. Emeklı Sandığı
Yasası'nda değişıklık vapan
ve MİT mensuplannın daha
erken emeklıye aynlmalannı
sağlayan yasa, Hazine"ye ait
tanm arazilerinin satışı
hakkındakı yasa. hılafetin
kaldınlmasından sonra
Hazine'ye kalan Osmanlı
hanedanına aıt topraklann
zılyecılennedevri
hakkındakı yasa. Hazıne
adına tescil edilen miktar
fazlalıklannın ılgılılenne
devrine daır yasa "
tftar tartışması
• ANKARA (UBA) -
Ramazan avının
başlamasıyla birlikte siyaset
ve dinı cemaat liderleri
tarafından ardı ardına \enlen
iftar vemekleri. tslamcı
yazarlar arasında tartışmaya
yol açtı. Islamcı kesimın
yazarlanndan Mehmet Sevki
Eygi, Fethullah Hoca'nın
iftar yemeğıni. "zengin iftan'
diye tanımladı. Fethullah
Hoca'yı bu konuda eleştıren
Eygı. bu tür ıftar yemeklennı.
İslam'a hızmet etmenın
hob\sf olarak değerlendırdi.
Osmanbey-Şişli
hattı açılıyor
• İstanbul Haber Servisi -
lstanbul'da metro çalışmaları
nedeniyle bir süre önce araç
trafigıne kapatılan ve trafiğin
sürekli sıkışmasına neden
olan Osmanbev-Şışlı
arasındakı Halaskârgazi
Caddesi'nın bugün törenle
trafığe açılacağı bıldınldi.
Sözr yayın
• İstanbul Haber Servisi -
Haftalık haber ve yorum
dergısı Söz, 18 şubatta
yayımlanan ılk sayısıyla
yayın hayatına başladı.
Önümüzdeki sayılannda
yazılanyla dergıde yer alacak
yazarlar arasında Azız Nesın,
Ertuğrul Kürkçü, Aslan
Başer Kafaoğlu. Tomns
Uyar bulunuyor.
Minibüs şoförleri
ı: 2ölüçatıştı:
I İSTANBUL (AA)-
Beykoz'da kavgalı
münibüsçüler başınştınlmak
istenirken kan döküldü. lş
anlaşmazılığı yüzünden 6 ay
önce kavga eden iki aile
arasında çıkan silahlı
çatışmada iki kişi öldü. bir
kişi yaralandı. Dün saat
13.00 sıralannda Beykoz-
Rüzgârlıbahçe Cumhunyet
Caddesi"ndeki son durakta,
mmibüs şoforlüğü yapan
Osman Nuri Aksamaz ve
Sedat Aksamaz ile Bayram
Ali Kara ve Hayrettin Kara
adlı kardeşler arasında silahlı
çatışma çıktı. Olayda
Hayrettin Kara (30) ve
Bayram Ali Kara (35)
yaşamını yitırirken, Osman
Nuri Aksamaz (25) ağır
yaralandı.
Menteşe: Daş
getinilecek
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - lcişleri Nahit
Menteşe. uyuşrurucu
ticaretinden tutuklu
bulunduğu sırada fırar eden
kaçakçı Nejat Daş'ın
Türkiye'ye getirileceğini
söyledi. Örgüte yönelik
operasyonlann ardından
PKK'nin inişe geçtiğini ifade
eden Menteşe. "PKK
zayıflamış değildir. beli
kırılmıştır. Başının ezıleceği
zaman da gelecektir'" dedi.
Başbakan Tansu Çiller, koalisyonun CHP ile sürebileceğini açıkladı
CHP fle yoladevam•"Koalisyonun yapısında
temel olarak bugün için
çok büyük bir farklılık
yok" diyen Çiller,
gazetecılerin "İstifa
edecek misiniz" sorulannı
yanıtsız bırakırken "Hava
da bayağı güzel bugün"
deme'kle yetindi. DYP
kurmayları. hükümetin
istifasına gerek
bulunmadığını. anayasal
zorunluluk
bulunmamasına karşin
güvenoyuna
Başvurulabileceğini
söylediler.
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Başbakan Tansu Çil-
ler. koalisvonun CHP ıle sürebi-
leceğini açıkladı. İstifa edıp et-
meyeceğı sorulannı yanıtsız bı-
rakan Başbakan. "Koalisyonun
yapısında temel olarak bugün
için çok büyük bir farklılık
yok"dedı ÇİUer. DYP Genel
Idare Kurulu'nun kararına ko-
şut olarak. CHP Partı Meclı-
si'nin, hükümetin geleceğı ko-
nusunda Hikmet Çetin"e tam
yetki vermesı gerektığı beklen-
tisını dile getırdi. Kabinedeki
değışıklıklerin gerçekleştirilme-
sinin ardından hükümetin güve-
noyu istemesi gündeme geldı
Kulislerde. "Önce sol kanatta
değişiklik. bir süre sonra D\ P
kanadından değişiklik, ardın-
dan güvenoyu istenmesT formu-
lüyaygınlaşırken. DevletBaka-
nı Bekir Sami Daçe. "Görev de-
ğişiklikleriolduktan sonra güve-
noyu istenip bütün tartışmalara
son \ermek u_\gun olur" dedı.
De\ let Bakanı Esat Kıratlıoğlu.
CHP'nın itırazı olmaması duru-
munda hükümetin de\am ede-
ceğını. koalısyon protokolünde
öngörülecek değışıklıklcnn de
görüşmelerle karara bağlanabi-
leceğını kaydettı.
Başbakan Çiller. dün veda zı-
Başbakan Çiller koalisyonu C HP lideri Hikmet Çetin ile sürdürmekte kararlı.
yaretine gelen ingılterenın An- Çiller. "Aynı zamanda her şe> Daçe. -Bakanlıklar değişebilir.
kara Büyükelçısi John Goul-
den"i kabulünden sonra gazete-
cılerin sorulannı yanıtladı Yenı
çatı ve genel başkanın hayırlı ol-
masını dileven Çiller. Çetın'ı
arayarak kutladığını sövledi.
Çilİer. şö\le konuştu: "Koalis-
vonun vapısında temel olarak
bugün için çok bü> ük bir farklı-
lık görmüyorum. Ancak yeni bir
oluşumla karşı karşıvayız. Bu ye-
ni oluşum karşısında iki tarafın
da ba/ı değişik düşünceleri \e\a
mülaha/alan olabilecektir. Bu-
nudoğalkarşılamaklazım. D\ P
olarak vetkili kurullanmızı top-
ladık, vapılabiiecek şeyleri tahlil
ettik. Genel Başkan'a tam vetki
verildi, şimdi avnı sürecin orta-
ğımız için de istemesi gerekir."
Her şeym anayasa kurallan
ıçınde ışleyeceğini kavdeden
demokratik geleneklere bağlılık
içjndeişlevecektir. Hiç kimsenin
endişe etmesini gerektiren bir
şey yok** diye konuştu.
Çiller, gazetecilerin "İstifa
edecek misiniz" sorusuna ısrar-
la karşılık vermezken "Havada
bavağı güzel bugün" demekle
yetindi.
"•Yeni hükümete gerek
yok"
Daçe. SHP'nin kendisıni fes-
hetmesiyle birlikte ortaya çıkan
durum konusunda dün Cumhu-
riyet'ın sorulannı yanıtladı.
CHP'nin hükümeti nasıl etkıle-
veceğı sorusuna. "CHP'ninyet-
kili kuruüan hükümete de\am
kararı aldıklan takdirde. bir so-
run yoktur" karşılığını veren
Bi/im kanatta da değişiklik ola-
bilir. Veni bir hükümetin kurul-
masını gerektiren bir tabk) kar-
şısında değiliz. 51. hükümet ihti-
yacı şu anda yoktur" dı>e ko-
nuştu.
Kıratlıoğlu da Cumhuriyet"ın
sorusunu yanıtlarken CHP'nin
istemesi durumunda, kendileri-
nin de koalisyonun devamından
yana olduklarını belırttı. Çe-
tin'ın liderlığindeki CHP'nın
koalisyonun geleceğini etkile-
yemeyeceğıni kaydeden Kırat-
lıoğlu "Eğer.arkadaşlanmızhü-
kümete devam etme arzusunu
gösterirlerse, bizimle çalışmayı
kabul ederlerse, biz memnuni-
yetle koalisvona devam ederiz.
Ama. onun dışında yeni birta-
kım şartlar getirir ve bu şartlar
bizim tarafımı/dan kabul edil-
mez nitelikte olursa bu konular
elbette ele alınır" diye konuştu.
Kıratlıoğlu. koalısyon protoko-
lündeki olası değişıklıkler ko-
nusunda da şu açıklamada bu-
lundu "Sayın Çetin'in nasıl bir
değişiklik istedtğini bilmiyorum.
Ama. bu koalisyon protokolü ha-
zırlanırken Sayın Çetin de o he-
yette vardı. Onun için protokole
>eni neler ekleneceğini bilmek
/or. Ben geniş bir değişiklik ya-
püacağını ve böyle bir isteğin ge-
leceğini sanmıyorum. Bazı rö-
tuşlar olabilir."
Kıratlıoğlu, bakanlıklann sa-
yısal dağılımı konusunda bir de-
ğişiklik istemediklerini ıfade
ederken koalisyonun kurulduğu
dönemdeki milletvekili sayısı
ıle CHP'nin sahip olduğu mil-
letvekili sayısı arasında, sosyal
demokratlaraçısından olumsuz
bir fark olduğuna dikkat çekti.
Kıratlıoğlu, koalisyonun SHP
kanadındaki isimdeğışıklığının
ardından Çiller'in 'güvenoyu'
istemesi gerektiği doğrultusun-
daki yorumlar için de şu değer-
lendırmede bulundu:
"Anayasa, bu durumda yeni
bir hükümetin kurulmasını ve
güvenoyu istenmesini zorunlu
kılmıvor. Ama. Sayın Başbakan
>eni oluşumla eğer isterse, zo-
runluluk > ok, güvenov laması is-
te\ebilir. Kendisi isterse bu olur,
bunun dışında olmazya da Mec-
lis'in istemesi gerekir. 51. hükü-
metin kurulması diye bir konu-
nun gündemdeolması gerektiği-
ni sanmıyorum.'" Kıratlıoğlu.
Demirel'in Bakanlar Kuru-
lu'ndaki değişikliği onaylama-
yacağı konusunda endışeleri
olup olmadığına ılişkin soruya
şu karşılığı \erdı: "Biz yeni hü-
kümet kurma çabası içinde de-
ğiliz. Sadece değişen bakanlann
onaylanması var. Sa\ın Cum-
hur'başkam'nın CHP'nin orta-
ya koyacağı bakanlar listcsini
onaylamayacağını ben sanıyo-
rum. Teamüle uvmaz."
DSP Genel Başkanı Ecevit, CHP-SHP birleşmesini değerlendirdi:
Bütünleşeceklerine inannnyorııın
ANKARA (Cumhuriyet •CHP'nin yeni genel başkanı Cetin'te/'birleşrne' konusunda
Bürosu) - Partisının başına geç-
tiğı günden ben solda kurumsal
birleşme\e karşı çıkan DSP Ge-
nel Başkanı Bülent Ecevit. SHP-
CHP birleşmesini. 'mecburiyet
ve mahkûmiyet' olarak niteler-
ken "Bu birleşmenin, iç uyum
anlamında bütünleşme olabile-
ceğine inanamıvorum" \ orumu-
nu \ aptı Ece\ ıt. ıkı partinın se-
çımlerde barajı aşamama kor-
kusu NÜzünden birleştiöini öne
^ürere'k CHP ve SHP'nın bölün-
mesine neden olan durumun ye-
nidenortavaçıkacağını sövledi
Solda. kurumbal değıl. kitle-
sel bütünleşmevi sav^ınan DSP
lıden Ecevit. CHP-SHP birleş-
mesini Cumhuriyefe şöyle de-
cerlendırdı:
" - SHP-CHP bütünleşmesini
görüşmeyeceğini ifade eden Ecevit. SHP'nin tarih olmasını ıse 'trajik' olarak
niteledi. Ece%it. "Bu olaydan özellikle etkilenmeyeceğiz. Çünkü zaten
partimize bir katılım süreci var. Bu yalnız. SHP'den CHP'den değil, DYP.
ANAP"tan. bir ölçüde de RP'den katılımlar devam edecek" dedi.
nasıl değeıiendiriyorsunuz?
Ecevit - Birleşeceklerine ina-
nı>ordum. çünkü mecbur ve
mahkûmlardı bırleşmeye. Tek
tek genel barajı aşmalan müm-
kün değildı kı bu bırleşerek bi-
le çok zor. Fakat hep söylediğım
gibi, bu birleşmenin bütünleş-
me olabıleceğıne inanamı\o-
rum. Yani u\um. ıç uyum anla-
mında. Çünkü ayrılmalara ne-
den olan durum şimdı tekrar de-
\am edecek.
- Bir anlamda8 Eylül 1992ve
mi gelindi demek istivorsunuz?
Ecevit - Evet. öyle oldu, ara-
da ek burukluklarla. .
Ve tabıi ılginç bir şey. bunun
üzennde Mümtaz Soysal da. sız
de durdunuz. Sol partilenn so-
runlara çözüm konusunda çok
ıddıalı olmalan gerekir ama ay-
lardır hıçbir ülke sorununa deği-
nılmedi. \ani bu bırleşme ku-
rultaylannın hazırlık sürecinde.
kurultaylar sırasında tek bir so-
runa değınılmedı.
- Bu biraz da pavlaşıma vöne-
lik bir birleşme mi oldu?
Ecevit - Payiaşım >a da çare-
sizlık. çünkü bitmiş bir şey, ya-
nı çok acıklı bir son tabii
SHP'nin sonu.
Bir partınin, mılletçe açılan
butün kredilere. sağlanan ola-
naklara karşı çöküşü. Ve hani
hemen henaen hıç oy beklentisi
olmayan bir partıye katılmak
zorunda kalması trajik bir olay
aslında. Dığer yanıyla da Deniz
Baykal'ın çekılmesı
- Hikmet Çetın'in sizin için ay-
n bir yeri var, göriişmeniz söz
konusu olur mu?
Ecevit - Birleşme konusunda
İnönü, demokrasi tarihinde önemli bir adım atıldığını söyledi:
Kıvanç verici bir kurııltay oldu
ANIC\R,A (Cumhurivet Bürosu) -
Kendısinı fesheden SHP'nın onursal
genel başkanlığından kurultay öncesı
avnlan İzmır \1ıllet\ekılı Erdal İnönü.
bütünleşme kurultayını değeriendırırken.
"SHP'yi kutluyorum. Taçlandırdılar"
dedı. Cumhurı\et"ın sorulannı vanıtlayan
tnönü. kurulta\ın tüm sos\al demokratlar
için "kıvanç verici" sonuçlandığını
belirterek şunlan söyledi:
"72 yılhk bir partinin yaşamasını
sağlavarak demokrasi tarihimizde önemli
bir adım attılar. Bu bakımdan, SHP'vi
kutluyorum. Bir taçlandırma getirdiler.
Bu tavııian aynı zamanda bir
yurtseverlik, vatansaverlik örneğidir.
Gerek SHP gerek CHP, gerçi şimdi tümü
CHP oldu ama uzlaşarak bir noktava
geldiler. Bu gelişmeyi çok önemsivorum.
Kurultav hepimiz için kıvanç
verici oldu. Hikmet Çetın'e de başanlar
dilivorum." Inonü. "Hükümetin
geleceğiv le ilgili değerlendirmeniz ne
olur"sorusuna. "Başka vorum yapmam"
karşılığını vermekteyetındi. tnönü.
kurultaya bir hafta kala 12 şubat pazar
günü yaptığı bir sayfalık yazılı
açıklamada. çatının CHP olması
gerektiğini vurgulamış,
Karayalçın'ın görevi Çetın"e
devredeceğıne dikkat çekmiş. Çetın'e
açık bir destek \ermiştı.
Kurultav. Inönü'nün yaptığı
açıklama doğrultusunda sonuçlandı.
İnönü. belindeki disk kayması nedeniyle
kurultaya katılamamıştı.
görüşmeyiz. bu içlerinde tartış-
tıklan bir konu. Sorunlara yak-
laşımlan bizimle ilgisı olmayan
bir olay.
- Bu birleşmenin DSP'yi etki-
lemesinden çekinmiyor musu-
nuz?
Ecevit - Bu olaydan özellikle
etkilenmeyeceğiz. Çünkü zaten
partimize bir katılım süreci var.
Bu yalnız. SHP'den CHP'den
değil. DYP. ANAP'tan. bir öl-
çüde de RP'den katılımlar de-
vam edecek.
Bize üst düzeyde katılmalar
yok aslında. Biz kimsenin peşı-
ne düşmedik. toplumdan önem-
li katılımlar \ar.
En başanlı Karayalçın
DSP Genel Başkan Yardım-
cısı CevdetSelvi, SHP-CHP bır-
leşmesiyle ilgili olarak "Enba-
şardı Karayalçın'dır. İkridaror-
tağı iken. 17 ayda parriyi sıfırla-
yip kapısına kilit asmak kimse-
ye nasip olmaz" değerlendi rme-
sinı yaptı.
Partisinin genel merkezinde
bir basın toplantısı düzenleyen
Selvi. CHP-SHP birleşmesi ile
ilgili sorular üzerine. iki partı-
nin daha önce aynldığını ancak
'birbirinden farkı olmadığının
açtklandığını' belirterek birleş-
menin doğal olduğunu belırtti.
Selvi. birleşmenin siyasal ya-
şamda fazla değişikiiğe yol aç-
mayacağını kaydederekbırliğin
kâğıt üzennde olacağını ve D-
SP'yi etkilemeyeceğini savun-
du.'
BIZBIZE
Konuk
yazar
Çanakkale ve ikinci Truva Atı
YUCELGURSEL
Dev let teş\ iki ıle aldıklan TlR'larla iş
yapamamakta %e bunlan ıç pazara sai-
mak istemektedirler. Sattıklan ınsanlann
nasıl ış \apacaklan kimsenin umurunda
değildir Bu TlR'lar, Türkiye-A\rupa ve
Ortadoğu-A\ rupa arasında mal taşımak-
tadırlar. Ancak bu TlR'lar. Av rupa \e Or-
tadoğu"daki bazı ülkelerinTIR'lan ıle ay-
nı yönde kullanmaktadırlar \e onlarla re-
kabethalındedırler. Işte ıncelenmesi ge-
reken durum budur.
1. Boğaz Köprüsü'nün açılışının
(1973) hemen ardından 1974-1975 \ıl-
larındaTEM (Transplant European Mo-
torways) Antlaşması yapıldı ve organı-
zasvonu kuruldu. Polon>a. eskı Çekoslo-
vakya. A\ustur\a. Maearistan, Italya.
Yugoslavya, Romanya. Yunanıstan, Bul-
garistan \e Türkıye'yi bağlajan antlaş-
maya göre her ülke kendı topraklarında
uluslararası standartlara uygun otoyol
yapmak taahhüdunde bulunuyordu. Ta-
bıı kı en uzun >ol (3600 km) yapma du-
rumunda olan Türkıye ıdı (toplam \ol
uzunluğu 9000 km). Bövlece Avrupa-
Ortadoğu ttcaretı. otovola ve TlR'a bağ-
lanmış oluyordu. Tabıı kı bu yollardan 9
ülkenın TIR'ları da yararlanma hakkına
sahiptir. Şimdi bu antlaşmanın ne getirip
ne götürdüğüne bakalım:
Bugün bir TIR'ın bedeli 4 mılyar lıra-
dır. 20 bm TIR'ın bedeli 80 tnlyon lira
eder. De\let teş\ıki ile bu TIR'lan alan
büvük taşımacılık şirketleri. ellenndeki
bu TlR'lan bir an önce elden çıkarmak
ıstedıklenne göre. bu TlR'lan sattıklan
vatandaşlar, daha ucuza \e yoğun çalışa-
rak. TlR'lan kârlı kullanabileceklerdir.
Türkıye'de karavollan. 8 ton dingil ağır-
lığındaki araçlaresas ahnarak yapılmış-
tır. TIR taşımacılığının kârlı olabilmesı
için. 30-35 tonluk treylerin kullanılması
gerekir. Bu durumun karavollannda yap-
tığı tahribatı ve trafik kazalarında suçu
>alnızca sürücüve yükleyen resmi ve
egemen propagandadakı çarpıtmayı gör-
mek gerekir
Gelelım otovol vapımına: Türkıve'de
bugüne kadar \aklaşık 600 km otoyol ya-
pılmış durumda. 350 km otoyol da yapıl-
maktadır. Standartlanna uvgun otoyolun
I km'si 6 milyon dolara mal olmaktadır.
Yapılan 600 km otoyolun bedeli 120 tnl-
yon. yapılmakta olan 350 km otovolun
bedeli 70 tnlyon TL olarak hesaplanırsa
toplam otoyol bedeli 190 tnlyon hradır
I. Boğaz Köprüsü. 127 milyon dolara
mal olmuştur. Bu da yaklaşık 4.5 trilyon
liradır.KöprülerhariçTlRfilosununve
otovollann maliveti 270 tnlyon liradır
OtoNOİlann bir vıllık gelınnın 1 trilyon
lira olduğu açıklanmıştır. Yalnızca oto-
vollar. kendılennı ancak 190 \ ılda amor-
tıse edebileceklerdir.
Karavollan poütikası
Ne bınncı köprüde ne de ikıncı köpru-
de demıryolu geçışı düşünülmuştür. Oy-
saki EskışehirVagonveLokomotifFab-
nkası üretimi ile demıryolunu esas alan.
Av rupa TlR'lan ıle rekabetedebılecek\e
Ortadoğu-Av rupa tıcaretınin taşımadan
doğan gelirlerini önemiı ölçüde kontrol
edebılecek bir teknolojiye sahibız.
11. Dünya Savaşı sonrası Marshall yar-
dımlan ıle başlayan, Dünya Bankası ve
lMFpolıtikalan ılepekiştırilen.karayol-
lan polıtikası ile yüzde 85ı yerli üretim
olmasına rağmen hâlâ ithalatı ihracatını
aşan vedevletdesteğı ıle iç pazara hakım
olan otomotıv sanayii ile bugün gele ge-
le. elımizde kalmış 20 bın TI R'lık filo ile
kendını ancak 120 yılda finanse edecek
600 km'lık otovol ile ve v ılda yaklaşık 7
bın kişınin ölümüvle sonuçlanan trafik
cinayetleri ile köprülerın ve otoyolların
propagandası hâlâ yapılabılmektedır.
Böyle ahmakça ticaret anlayaşına ve lı-
beral kafaya gaflet. dalalet ve hatta iha-
net sıfatlan yakıştırmak bize düşmez. Ta-
rihsel belgesı ıle sabittir. Bize düşen, bu
ülkenin vatandaşı olarak, bu ülkenin ay-
dını. sanayıcisi, tüccan. politikacısı, sa-
natçısı. yönetıcısi olarak, 2500 yıl önce
Pers Kralı Dareios'un İstanbul Boğa-
zı'ndan geçişine neden olan güdü ile
1973 yılında İstanbul Boğazfna köprü
yaptıran güdünün birbirinin aynı olduğu-
nu görebilecek tarih bilıncine sahıp ol-
maktır.
Bu eşsız topraklardakı eşsız uygarlık
tarihının ve kültür binkıminın gerektir-
dıği bılincı bir yana bırakalım, yaşadığı
25-30yılöncesinıunutupönündeki5-10
yılı göremeyen kafalann elinde böylesi-
ne tutsakken. Boğaz'ın iki yakasını. on-
larca köprü ile birleştirsek bile iki yaka-
mız bir araya gelemeyecektir. İşte bu
yüzden. I. Boğaz Köprüsü ve ikincisi, o
teknoloji harikaian hem bir uygarlık ve
zengınlik göstergesi hem de boğazımıza
geçirilmiş enayilik halkalandır.
Çanakkale Boğazı'na yapılacak köp-
rü ise yörenın doğası ve kültürü için ikin-
cı bir 'Truva Atı'dır.
BtTTİ
ERDAL ATABEK
The Tüpkiye...
Rahmetli Adnan Menderes "Türkiye'yi küçük Ameri-
ka yapacağız" demişti. Küçük Amerika olma yolunda
sonradan gelenler de epeyce yol atdılar. Memleketin
gerçek para birimi sessiz sedasız Amerikan Dolan olu-
verdi. Artık sadece turistik oteller değil, yağmalanan
devlet bankalarının kredileri üzennden verilen rüşvetler
bile milyon dolarlarla ölçülmeye başladı. Çok şükür
Başbakanımız da burada devlet kesesinden iftar ye-
mekleri verirken orada -yani Amerika'da- emlak üzerine
yatırım yaparak en hakiki ekonomi derslerini vermeyi
sürdürdü. Rahmetli Turgırt Özal'ın ünlü "Çağ atladık"
sözünün de oğlunun ve kızının şifreli hesaplarıyla nasıl
gerçekleştiğini anlar gıbi olduk. Bu hesaplara konulan
fiyakalı Amerikanca sözler de doğrusu cuk oturdu. An-
laşılan Amerika olmak böyle bir değişimmiş. Rahmetli
Özal da "transformasyon" der dururdu, bize de "sakın
deformasyon (biçım bozukluğu) olmasın" diye bir kuşku
gelırdı.
Şöyle bir fıkrayı da anımsamanın zamanı galiba. Ha-
remağası derisinın kara renginden sıkılmış. Sarayın he-
kimbaşını çağırıp derisinın içıni dışına çıkarmasını iste-
mış. Derının içi dışına çıkınca haremağası da beyaz
olup sıkıntıdan kurtulmayı umut edermiş. Hekimbaşı te-
laşlanmış, bu işin olur yolu yok, ama yapamayınca da
derdinı anlatma çaresi yok. Düşünmüş taşınmış, "Mü-
barek efendimız" demiş, "sizin dennızı tersyüz ederiz,
amma bir münasebetsiz durum oluyor." Haremağası
"Nedir? "deyince açtklamış: "Şimdi derinizin içini dışına
çevirince haşa huzurdan edep mahalliniz tam alnınızın
ortasına geliyor. Bu halle padişah efendimizin huzuruna
nasıl çıkarsınız?" Bunu duyunca haremağası isteğinden
vazgeçmiş, hekimbaşı da kellesıni kurtarmış.
Şimdı bakıyorsunuz, fıkradakı gıbı ışbitiricıler, edep
mahallen alınlarının ortasında rahatça gezıyorlar. Mem-
leketin namuslu ınsanları da utanması gereken kendile-
rıymış gıbı gözlerini yere indırmış dolaşıyor. 15 yılhk öğ-
retmene verdığıniz aylık ücret 200 dolar. Bu memleketin
memuru. ışçisi, çocuğunun ayağına en ucuzundan pa-
buç alamıyor. Emekçisi gün güne açlık sınırına yaklaş-
mış. Enflasyonu önlemek bahanesiyle "sıfırzam" ortaya
sürülüyor. Bu nasıl enflasyondur ki fakır fukaranın boy-
nuna ilmik olurken üçkâğıtçıların boynunda pırlantalı
gerdanlık oluyor? Bunun nesine ekonomi deniyor? Bu-
nun nesine politika deniyor? Ülkede derin bir güvensız-
lik olduğunu gören kımse yok mu? Yaygın bir umutsuz-
luk olduğunu anlayan kimse yok mu? Bu toplum bu gü-
vensizlikle, bu umutsuzlukla nereye başvursun, kimlere
sığınsın?
• • •
Toplumsal ahlak çöküntüsü ekonomik adaletsizliğin
çocuğudur. Emeğıyle yaşayan ınsanlar sürünme sınırın-
da bocalarken fırsatçının, rüşvetçinın, vurguncunun ser-
vet üstüne servet eklediği bir toplumda ahlak falan kal-
maz. Toplumsal ahlak çöküntüsü sosyal adaletsizliğin
çocuğudur. Paranın kendisi bir sosyal statü olduğu za-
man, orada para kazanamayanlar değersizleşir. Artık
hangi nedenle zengin olamadığının hiçbir önemi kal-
maz. Eğer "küçük Amerika" olmak buysa o noktalara
kadar gelinmiştir. Ama hıç kimse kendinı aldatmasın. Ne
Amerika olmak budur, ne çağdaş olmak budur, ne de
çağ atlamak budur. Bu, olsa olsa devlet gelirlerini yağ-
malamaktır, hısım akrahayı, eşı dostu, ortağı yandaşı bu
yağmayla zengin etmektır. Ama artık her şey "anya
manya kumpanya" oyunu gibi ortaya çıkmış, gözler
önüne serilmiştir.
• • •
Toplumda sessiz ama ürkütücü bir birikim olmuştur.
Her olaym dışavurulan bir şiddet tepkisine dönüşmesi-
nin işaretleri çoğalmıştır. Eğer bir çıkar yol bulunamıyor-
sa, ülkenin adını "The Türkiye" koymayı düşünmelerinin
zamanı gelmiştir. Bizlere de Türkiye'yi yeniden Türkiye
yapmanın mucadelesi kalır.
istifalar bugün Cetin'e sunulacak
SHP kökeııU
bakanlann istifa günü
•Adalet Bakanı Moğultay. "Meşruiyetçi olmak
lazım. Çetin genel başkanımız. ona istifamızı
sunanz" derken. Bayındırlık Bakanı Çulhaoğlu da
Çetin'e istifalannı vereceklerini söyledi.
ANK.AR.\ (Cumhuriyet Bü-
rosu) - SHP kökenlı bakanlar.
bugün CHP Genel Başkanı
Hikmet Çetin'e istifalannı su-
nacaklar. tstıfalannı. kendilen-
nı kabine>e alan Başbakan Yar-
dımcısı ve Dışışleri Bakanı Mu-
rat Karavalçın'a mı voksa CHP
Genel Başkanı Hikmet Çetın'e
mı sunmaları gerektığı konu-
sunda farklı görüşler dıle getı-
rilen bakanlann büyük bölümü.
" İstifalanmızı > eni genel başka-
nımıza veririz*" açıklamasını
vaptılar.
Kendısinı fesheden SHP'nin
son Genel Başkanı Murat Ka-
ravalçın'ın "kabinede görev al-
mak istemediğjni" açıklaması-
na karşın 6-7 martta yapılacak
Türkıye'nin gümrük birliğine
geçışı konusunun ele alınacağı
AB ortaklık konse> i toplantısı-
nadek Dışişl«ri Bakanlığı göre-
vini sürdürmek ıstediğı bıldınl-
dı. Kabinedeki SHP'li bakanla-
nn bugün CHP Genel Başkanı
Hikmet Çetin ile bir araya gele-
rek ıstifalarını sunmalan bekle-
nıyor. istifa konusunda, Adalet
Bakanı Mehmet Moğultay.
Cumhuriyet'e şunlan söyledi.
"l vgarca alınan kararlann
gereği yerine getirilir. Elbette
başlangıçta burukluk olur. Yeni
bir dönem başlıvor. unıutluyuz.
Programımızı uygulama, pazar-
lık şansımız arttı. Biz istifalan-
mızı Hikmet Çetin'e veririz."
Moğultav. hükümetin fiilen so-
na ermedığıni vurgula>arak.
"Hükümet Başbakan'aendeks-
ü"" dedı Bavındırlık \e Iskân
Bakanı Halil Çulhaoğlu da isti-
fasını bugün Hikmet Çetin'e
vereceğıni açıkladı.
Turızm Bakanı Şahin L'lusoy.
"Bi/ şu anda partili bakan mı-
yız, bağımsız mıvız, bilmivorum.
Sorumluluk Hikmet Çetin'de
olduğuna göre ona isrifalanmı-
a veririz*" dı>e konuştu
Çalışma ve Sosval Güvenlık
Bakanı Nihad Matkap da "Eğer
istenirse istifalanmız Hikmet
Çetin'e veririz. Doğrusu bu-
dur"dedi.
De\ let bakanlan Bahattin
Alagöz ıle Mehmet Gükegün de
istifalannı vermeye hazır ol-
duklannı bildirdiler. Azimet
Kövlüoğlu ıse bu söylentileri
valanlayarak "problem çıkar-
mam" dedı.
Kabine yeniieniyor
Hükümetin sürmesi duru-
munda. Çetin "in sol kanatta bü-
yük ölçüde değişiklik vapması
beklenıvor. 49. hükümette yer
alan ve "İnönü ekibi" olarak
anılan Onur Kumbaracıbaşı.
Sevfi Oktay. Tahir Köse, Abdüi-
kadir Ateş'ın yeniden kabıneye
gırebılecekleri belirtılırken Içel
Milletvekili AydınGüv«nGür-
kan'a "yatınmcı bir bakanhk"
verileceği bildinldi. Gürkan'ın
adı. Bayındırlık yadaSanayive
Ticaret Bakanlığı için geçiyor;
Çetın'in. Dışişleri Bakanlığı'nâ
Onur Kumbaracıbaşı'nı getirJ
mesi beklenıvor. Kültür Bakan-
lığı ıçın ise İstanbul mılletve-
killen Ercan Karakaş ile Isma-
U Cem'in adlan anılıyor.
Kulislerde. kabıneye yeni gi-
recek bakan adayları arasında
Sıvas Milletvekili Ziya Halis.
Kırşehir Milletvekili Sabri Ya-
vnz. Denizli Milletvekili Adnan
Keskin, Kırklarelı Milletvekili
İrfanGürpınar ile İstanbul mil-
letvekilleri Mehmet Sevigen ve
Algan Hacaloğlu'nun adlan ko-
nuşuluyor. Devlet Planlama
Teşkılatı'nda uzmanlık geçmişi
bulunan Çetın'in. ekonomik ko-
ordinasyonla yakından ilgilen-
mek için Devlet Bakanlığı'nı
üstlenmek ısteyeceği bildinldi.
Dışışleri Bakanlığı'nı tekrar
üstlenmesi yönündeki DYP
önensıne karşın Çetın'in, parti-
nın yeniden yapılandırılması
sürecinde. yükü ağır olan bir ba-
kanlığı istemeyeceğine kesin
gözüyle bakılıyor.