Katalog

1 ŞUBAT 1995 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMÎ Hafc Yaşam'dan sosyal güvenlik ııyarısı • Ekonomi Servisi - Türkiye"de "Sosyal güvenlik sisteminin yeniden yapılandmlmasf'çerçevesind e, özel sigorta şirketlerinin de sistem dışında tutulmaması gerektiği vurgulandı. Sağlık ve yaşam sigortalannda sektörün en yüksek poliçe hacmine sahip kuruluşlanndan Halk Yaşam Sigorta yetkilileri, sosyal güvenlik sigortalannı tek çatı altında toplanmasının yeterli olmadığını savundular. Halk Yaşam Sigorta murahas azası Erhan Dumanlı ve Genel Müdür Ali Behlil, özel sigorta şirketlerinin sosyal güvenlikte kamuya alternatif değil tamamlayıcı olduğunu vurgulayarak, çıfte primden vazgeçilmesini istediler ve çeşitli sağlık kuruluşlanyla işbirliği halinde oluşturduklan sosyal güvenlik modelini tanıttılar. bnpexbank'ın Iflasma olumlu rapor • İstanbuKAA) - Merkez Bankası Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından hakkında iflas davası açılan lmpexbank'ın, bilirkişi heyetınce iflası istendi. lstanbul 8. Asliye Ticaret Mahkemesi'nde görülen davaya, taraflann avukatlanyla çok sayıda banka müşterisi katıldı. Bilirkişi raporunda, iflası istenen Merkez Bankası Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafindan lmpexbank mudilerine ödenen paranın, faiziyle birlikte 1 trilyon 636 milyar 638 milyon lirayı bulduğu belirtildi. Sümerbank sermaye arturıyor • ANKARA (ANKA)- Özelleştirme kapsamındakı , Sümerbank, sermayesini bir kata yakın arttınmla 1.6 trilyon liraya çıkanyor. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK.), Sümerbank'm sermaye arttınmını kayda aldı. Banka, 750 milyar liralık arttınmla sermayesini 850 milyardan 1 trilyon 600 milyar liraya yükseltecek. < Sermaye arttmmmm tamamı i bedelsiz gerçektirilecek. BK, Çîller'in imzasmı bekliyor • ANKARA (ANKA)- EKB'nin Hak-lş'e verilmesinin Başbakan Tansu Çiller'in imzasmı beklediği ve bu karann bir kaç gün içinde kesinleşeceğı belirtildi. Hak-lş, Özelleştırme Idaresi Başkanlığı (ÖİB) ve hükümet arasında son yapılan anlaşmanın EBK'nin 5 bini aşkın besıciye olan 500 milyar lira borcunun devletçe ödenmesini kapsadıği da ifade edildi. 'Önce ben' diyen sektörler, 19 aralık şokundan sonra 'önce Türkiye' demeye başladılar IKV: Sanayici tekvücutEkonomi Servisi - Son zamanlara kadar gümrük birliği konusunda sürek- li bir cekişme içinde görünen sektörler, 19 aralık görüşmeleri sonuçsuz kalınca ağız değiştirip tam bir Fıkir birliği için- de olduklannı açıkladılar. lktisadi Kalkınma Vakfı'nın Başka- nı Sedat Aloğlu Gümrük Birliği konu- sunda sektörlerin tam bir fikir birliği içinde hareket ettiklerini ve Türki- ye'nin menfaatlerini ve pazarlık gücü- nü zayıflatacak bir talep içinde olma- yacaklarını açıkladı. tKV'nin dün düzenlediği medya top- lantısında, "19 aralığın patinaj yap- ması, Türkiye'nin son gelişmelerden bir ders çıkarmasına sebep oldu" şeklinde konuşan Sedat Aloğlu, hem •Mart ayı başına ertelenen gümrük birliği görüşmeleri öncesinde, AB ıle yapılacak pazarlık için sektörel koşullar öne sürerek Dİrbirleriyle fikir aynlığına düşen sektörler, bu kez "milli birlik" görüntüsü çiziyor. lktisadi Kalkınma Vakfı Başkanı Sedat Aloğlu, hiçbir sektörün Türkiye'nin pazarlık şansını zayıflatacak bir talepte bulunmayacağını bildirdi. içte hem de dışta yoğun ve verimli ko- ordinasyon çalışmalannın sürdürüldü- ğünü söyledi. 24 ocakta. İKV başkanlığında sek- törier arasında bir sohbet toplantısı dü- zenlendiğini belirten Aloğlu. 6-7 mart Ortaklık Konseyi öncesinde Türk iş dünyasının görüşlerini anlatmak ama- cıyla çeşitli AB ülkelerine yıne İK.V öncülüğünde seyahatler düzenledikle- rini bildirdi. 6-22 şubat tarihleri arasında F. Al- manya, Ingiltere, Fransa, Jspanya ve Belçika'yı kapsayacak gezi programın- da siyasi temsilciler, bürokrasi, iş dün- yası ve medya ile görüşmeler hedefle- niyor. İKV Başkanı, demokratikleşme ve batının sürekli gündemde tutruğu insan haklannın, gümrük birliğine geçiş üze- rindeki etkileri hakkında da oldukça iyimser. Konu ile ılgili yasalann süratle çıka- nlacağına inandığını belirten Aloğlu, gerek DEP davasının gerekse Yaşar Kemai olayının yasalann getirmış ol- duğu sıkıntılann bir sonucu olduğunu ve mutlaka değişmesi gerektiğini kay- detti. Ziraat Bankası'nin yenilediği para çekme kartlannda kargaşa yaşanıyor Emekli kart parası ödemesm •Emeklilerden otomatik para çekme kartlannın yenilenmesi karşılığında istenen 75'erbin liralık damga pulu bedeli, 3 milyon emekli olduğu göz önüne alınırsa 222 milyar liraya ulaşıyor. ÖZLEM YİİZAK Emeklilerin yenile- nen otomatik para çek- me kartları için tutarı 222 milyar liraya ulaşan bir kargaşa yaşanıyor. Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü'nün açıkla- malannın aksine şube- ler, yenılenen plastık kartları sahıplerine ve- rırken taahhütnameye yapıştınlacak damga pu- lu bedeli olan 75 bin li- rayı talep ediyorlar. Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü, gelen çok sayıda şikayet üzerine böyle bir uygulamanın olmaması gerektiğini. Maaş alabilmek için bekkyen emekliler plastik kartlaria rahatlayacak. damga pulu bedehnin banka kaynakları tara- fından karşılanacağını bildınyor. Şubelenn ye- nileme tutannı tahsil et- mektekı ısrarı. genel müdürlük ve şubeler arasındakı koordinasyon bozukluğu olarak açık- lanmaya çalışılıyor. An- cak bi r dığer ılgi çekıcı taraf ı>e kabaca bir he- sap yapıldığında ortaya çıkan rakamın boyutu. Bir buçuk mılyonu Emekli Sandığı'na . di- ğer bir buçuk mılyonu ise SSK'ye bağlı olmak üzere toplam 3 milyon emekliden almmaya kal- kışılan ve fazla üzerinde durulmayıp pek çok emekli tarafından da ödenen bu 75 bın lıralar toplandığında 222 mil- yar liraya ulaşıyor. Emekli maaşlannı al- mak için Ziraat bankası şubelenne gıden emekli- ler. bazı şubeler tarafın- dan kendilerinden kart değiştırme bedeli olarak 75 bin lira talep edildi- ğinden yakınmaya baş- ladılar. Emeklilerin bu konuda son zamanlarda yoğunluk kazanan şika- yetleri üzerine görüşleri- ni aldığımız Ziraat Ban- kası Genel Müdürlüğü yetkilıleri, bazı şubeler tarafından yapılan söz konusu uygulamanın yalnış anlaşmadan kay- naklandığı bıldirildi. Ziraat Bankası Ban- kacılık Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Ba- hadır Atay, merkezi sis- temine geçilmesinin bankamatik kartlannda- kı hesap numaralarının değişmesi gereğini orta- ya çıkardığını. bu yüz- den emeklilerin bir ay maaşlannı banka cüz- danlarıyla çektiklerini kendilerinin de bu süre zarfında plastık kartlan- nı yeniledıklerini belirt- tı. Atay, şikayetler üzeri- ne yalnış uygulamada bulunan şubelere hatır- latma yazısı göndere- ceklenni bildirdi. T'nin özelleştirilmesi arifesinde, şirketler bonkör davranmaya başladı PTPye mflyarbk hediye gebyor Ekonomi Servisi - PTT'nın T'sinın özelleştirilmesıne çeyrek kala, Sıemens ls- tanbul'daki Levent santralını teknolojık ye- nileme sonucu Türkiye'nın en yüksek ka- pasıteli sayısal haberleşme santralı haline getirerek PTT'ye hediye etti. 64 bin abo- nesi ile Levent Santralı'nın yenilenme ma- liyetinin 8 milyar TL olduğu belirtildi. Sıemens AG Türkiye Genel Mümessili Simko AŞ tarafından teknolojik açıdan >e- nilenerek hizmete sokulan Levent santrali- nın dünyanın 2. büyük kapasiteli santralı olduğu bildiriliyor. Santralın yenilenerek hizmete gırmesi amacıyla düzenlenen ba- sın toplantısında konuşan PTT Genel Mü- dürü Veli Bettemir, Türkiye'de 1980'lerde • Siemens İstanbul'daki Levent santralını teknolojik yenileme sonucu Türkiye'nin en yüksek kapasiteli sayısal haberleşme santrali haline getirerek PTT'ye hediye etti. 2 mılyona varmayan bir kapasite ıle hiz- met veren elektromekanik santrallar dışın- da başka santral bulunmadığını, 1985 yı- lından ıtibaren sayısal santralların kurul- maya başladığını belırterek, 1980'de yüzde 4. olan telefon yoğunluğunun 1994 sonun- da yüzde 21'lere ulaştığını kaydetti. Bette- mir, Türkıye'nın bugün Fransa'dan sonra 2. sırada yer aldığını belirterek, lstan- bul'un yakın bir gelecekte dünyanın en önemli transit merkezi olma yolunda oldu- ğunu sözlerine ekledi.Türkiye'de PTT'ye iş yapan 3 yabancı ortaklı telekomünikas- yon şirketi bulunduğunu belirten Bettemir, her 3 şirketle de "aynı yakınlıkta" olduk- lannı vurguladt. Simko AŞ Genel Müdürü Arnold Horn- feld de, şu anda sunulan uzak ve yakın abone hızmetlerinin yanısıra son yenileme ile Centrex ve ISND hizmetlerinin de Le- vent EWSD santralının abonelerine sunu- lacağını ve santralın, lokal, transit ve ulus- lararası transit konumda çalıştınlabileceği- nı bildirdi. Doğalgazın satış fiyatına sınırlama • Ankara'da doğalgazı yüzde 40 arttıran Büyükşehir Belediye Başkanı Gökçek, Bakanlık tebliğinin kendisini bağlamadığını söyledi. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'in An- kara'da doğalgaz fiyatlanna yüzde 40 oranında artış yap- masının ardından BOTAŞ, do- ğalgaz kullanım fiyatının satış fiyatının yüzde 30'undan yük- sek olmamasını öngören bir düzenleme yaptı. Gökçek, BO- TAŞ'ın yeni düzenlemesinin belediyeyı bağlamayacağını belirterek. "BOTAŞ benim borçlanmı indirirse, ben de do- ğalgazfiyaünı düşürürüm" de- di. Resmi Gazete'nin dünkü sa- yısında yayınlanan ve 1 Ocak 1995 itibanyla geçerli olacak Enerji ve Tabiı Kaynaklar Ba- kanlığı'nm doğalgaz fiyatlan- na ilişkin tebliğine göre; do- ğalgaz dağıtım kuruluşlannın, konut. resmi daire ve ticaretha- ne tüketıcılerine uygulayacak- lan satış fiyatıyla, BOTAŞ'ın fiyatının arasındaki fark, yüz- de 30'dan daha yüksek oranda olamayacak. Tebl'iğde, BOTAŞ tarafından satın alınan yerli doğalgazın satışının, satış fiyatının tespi- tinin ve ülke içindeki dağıtım yetkisinin BOTAŞ'a ait olduğu belirtildi. BOTAŞ'ın doğalgaz dağıtım fıyatlannın 3 ayda bir değıştiğı kaydedilen teblığde, şöyledendi: "Kamu yaran \c piyasa ih- tiyaçlan dikkate aunarak da- ğıtım kuruluşlannın BO- TAŞ'tan aldıklan gazın şehir- lerde konut,resmidaire ve tka- rethane tüketicilerine uygula- nacak satış fivatlan. ah sımn BOTAŞ'ın bu kuruluşlara sat- mış olduğu ve her 3 ayda bir açıkladığı n> attan az, üst sının da satış fiyatının yüzde 30'u oranındaki farktan daha fazla olmamak üzere bakanlığunız- ca tespit edilmiştir." Gima imaj yeniliyor 1 956 yılında devlet tarafından kurulan ve 1993 yılında hisseleri blok olarak satışa çıkanlan GİMA, imajını yenileyerek tüketiciye ulaşmayı hedefliyor. llk kez Ankara Kızılay'da kurulan GİMA'nın 22 ilde 63 şubesi bulunuyor. GİMA'nın büyük şubelerinde giysi, ayakkabı, temizlik ve gıda maddelerine ek olarak beyaz ve elektronik eşyalar da bulunuyor. Bazı ürün gruplannda F>eşinatsız, 6 ay taksitle satış yapan GİMA, hiç kullanılmamış ürünlenn ladesini kabul ediyor. Ürünlere ve mağazalara yönelik şikayetlerin iletilmesi amacıyla geliştirilen şikayet kırtulan, halkla ılişkiler uzmanlan tar afından cevaplanıyor. CBünlük altşverişler sırasında çı<an sorunlarla ise Mağaza müdürieri îlçileniyor. Tjrkiye genelinde bütün GİMA rnağazalannda son zamlardan sonra ekmek 5 bin 500 liradan satılıyor. Tüketicinin zorunlu ihtiyaç rraddelerinde fıyatlan piyasanın aftında tırtmaya özen gösteren <3İMA, 15 günde bir bazı ürün CTjplarında indirim uyguluyor. Irdirimli ürünler mağazanın vayınladığı vizyon dergisiyle müşterilerine duyuruluyor. Tam yağlı beyaz peynir 169 bin lira, siyah zeytn 99 bın lira. Komili ayçiçek yağı ise 75 bin 900 lira. Komili zeytinyağı 89 bin 900 liradan, 1 kilo toz şeker 22 bin 900 liradan, 1 kilo Rize çay 129 bin liradan satılıyor. GlMA'da Hatemoğlu marka paltonun fiyatı 3 milyon 790 bin lirayken, mantonun fiyatı 3 milyon 720 bin lira, yağmurluğun fiyatı 588 bin lira. Hedef kitle olarak dar ve sabit gelirli halkı seçtiklerini söyleyen GİMA Genel Müdürü Vedat Tütüncü "Bütün ürün grupiannda toplu alımlar Turkocağı Cad. 39/4 1 Cagaloğlu/İSTANBUL. TEL. 512 O5 OS FAX 514 O7 51 gramajlı ekmekte bitmeyen tartışma yaptığımız için, uygun fıyatlarda satış yapabiliyoruz"ded\. GİMA mağazalarında raflardaki ürün fıyatları ile kasadaki fiyatların birbirini tuttugunu belirten Tütüncü, "Fiyat uyşmazlıklanna Barkot sistemini kullanan hipermarketlerde rastlanıyor. Kasadaki okuyuculara ürünlenn yenı fıyatlan hemen geçirilirken, raflardaki etiketlerin değıştirilmesinde birtakım gecikmeler oluyor. Bu da tüketicinin yanılmasına neden oluyor" diye konuştu. • Konserve balıkta fiyat karmaşası T üketimi son yıllarda artmaya başlayan konserve bahklarda, fiyat karmaşası yaşanıyor. Konserve balık pazarına 5 yıl önce giren Dardanel'in etiket flyatını belirlememesi, aynı ürünün farklı fıyatlara satılmasına neden oluyor. Dardanel'in 80 gramlık ton balığı için önerdiği fiyat 47 bin 500 lira iken, piyasada 50 bin lira ile 70 bin lira arasında satılıyor. Konserve Ticaret AŞ Genel Müdürü Cüneyt Samancı, raf ömrü 1 yıldan fazla olan ürünlerin üzerine etiket konulmasının mümkün olmadığını vurguladı. Konserve balıkların 5 yıl raf ömrü bulunduğunu hatırlatan Samancı, "Enflasyonist ortamlarda fiyatlann sabit tutulması mümkün değildir. Bu nedenle uzun ömürlü ünjnlere etiket koymak, satıcı/ann işini zorlaştınr" dedi. Perakende satış fıyatlan arasında farklılık olmaması gerektiğini bildiren Samancı, fiyatları dengeleyebilmek için denetime ağırlık verdiklerini bildirdi. 1.1.1995'ten itibaren diyet ton kutulann; değiştireceklerini bildiren Samancı, İt^iya'da Capolla firması tarafından hazırlanan yeni dıyet kutularının üzerinde Dardanel markası bulunacağını kaydettiler. • E kmekler, sokak aralanndaki bakkallarda düşük gramajlı satılıyor. Ankara Belediyesi Iktisat Işleri'ne durumu zaman zaman bildirmeme karşın, eksik gramajlı ekmek satılması bir türlü önlenemedi. 320 gram olması gereken ekmeğin üzerinde bandrol bulunmadığı için hangi fınnda piştiğini tespit edemiyoruz. Ekmek satılan yertere E kmeğin standart ağırlığının altında satılması halinde tüketıcilerin bulunduklan ilçenin zabıta müdüriüğüne, firıncılar odasına ve ticaret odasına şikayette bulunması gerekiyor. Zabıtalar n tarafından /- •-- yapılan / denetlemelerde eksik gramaj tespit edilirse, ^ j g ^ j fırınlara uyarı cezası veriliyor. Fınnın aynı uygulamayı tekrariaması halinde ise yasal işlemlere başlanılıyor. Esnaf fınncılara yönelik şikayetlerin Fınncılar Odasına, tüccar fırıncıların ticaret odalanna bildirilmesi gerekiyor. Fınnlarda ekmeğin gramajı, kalitesi ve diğer özelliklerini belirten fiyat listelerinin bulunması zorunlu. Fırıncılar Odası tarafından r 7JT7 ekmeğin cins, gram, ağırlık toleransı ve fiyat etiketinin bulunduğu listelerin görülecek bir yere asılması gerekmiyor mu? Bu mektubu size yazdığım günde elimde 270 gramlık bir ekmek bulunuyor. Hemen hemen her gün aşın dikkatimi çekecek kadar küçük ve hatrf ekmek almak zorunda kalryoruz. Bunu önlemek için ne yapılabilir? Altay Çokaktaş/ANKARA dağıtılan bu tarifeler üzerinde Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu'nun soğuk damgası bulunuyor. Tüccar fınncılar ise kendifiyatlannıve gramajını gösteren bir liste hazırlayıp ^ ^ asmak £3 , / a , zorundalar. Fırıncılar, 320 gram ekmek elde edebilmek için 370 gram hamur kullandıklarını belirtiyorlar. Sıcak ekmeğin ağır olduğunu belirten fınncılar, soğuyan ekmeğin fire vererek 320 grama düştüğünü bildiriyorlar. Son teknolojiyle üretim yapan fınnlarda gramaj ayarlamanın makinelerle yapıldığını anımsatan yetkililer, bu makinalann hata payını oldukça düşürdüklerini kaydettiler. • İL BENCE İZZETTİN ONDER Sosyal Demokrasiden Sola Öyle gözüküyor ki kalkınmakta olan ülkeler, gelişmiş ülkelerin sadece bilim ve tekniğini aktarmakla kalmıyor; fakat aynı zamanda düşüncelerini de bu güçlü merkez- lerin arzu ve çıkarları doğrultusunda oluşturuyorlar. Ni- tekim son elli yılın oluşumuna baktığımızda, gelışmekte olan çevresel ekonomilerin hemen hepsi aynı ekonomik süreçlerden geçerken ashnda çok fazla kendi çıkariannı değil; fakat merkez ekonomilerin çıkariannı koruduklan- nı görüyoruz. Bu dünya düzeninde ilginç olan diğer bir nokta ise gelişmiş ülkelerdeki bir dizi uygulamalann, belirii bir ge- cikme ile gelişmekte olan ülkelere yansıyor olmasıdır. Bunun tipik örneğini de sosyal demokrasi hareketi oluş- turmaktadır. lleri ülkelerde, özellikle de Avrupa'da, kök- leri çok gerilere gitmekle beraber, politik bir uygulama olarak II. Dünya Harbi döneminde ve onu izleyen yıllar- da ortaya çıkmış olan sosyal demokrasi, Türkiye'de çok sonraları siyaset gündemine gelmiştir. Ne var ki köprü- lerin altından çok su geçip yaklaşık 50-60 yıl önceki ko- şullar değişmiş olduğu halde, kavramlara yeni bir yorum getirmeden, uygulamaya koymaya çalıştığımız sosyal demokrasi, bir yandan kendi açılımsızlığı, diğer yandan da klasik yaklaşımlara sistemin izin vermemesi arasında sıkışarak örgüt içı ve karşılıklı çatışma ve çekişmelere sürüklenmiş bulunmaktadır. Bir yandan 1917 Devrimi'nin kapitalist dünyayı ürküt- mesi diğer yandan piyasaları genışletme gereksinimi, sosyal politikaları gündeme getirirken emek ile sermaye arasındaki çatışmanın hafifletilmesi amaçlanıyordu. Bu tür bir sosyal demokrasi, bazı sosyal haklarda adalete ve kısmen yeniden dağıtıcı bir görüşe dayandırılmış idi. Kapitalist dünya, sistemin korunması gerektiğine inan- dığı ve sermaye de pay verebildiği sürece bu politikaları izleyebildi. Nitekım Sovyetler'in içine düştüğü krızle sis- teme yönelik tehlike azaldıkça, sermaye de kendi dün- yasında krize girdikçe, sosyal politikalar terk edilmeye yüz tuttu. Bugün dünya başka şeyleri konuşmakta ve bu tür politikalara yeni yorumlar getirmektedir. Türkiye'nin içinde bulunduğu ekonomik kalkınma dü- zeyine koşut ekonomik ve sosyal koşullar elli yıl önceki bölüşümcü sosyal demokrasi koşullarına elverişli olma- dığı gibi böyle bir politika ülke yaranna da değildir. Bu- gün Türkiye, tasarruf ve yatırımlannı hızla arttırıp üretimi ve kalkınmasını gerçekleştirirken, maliyetleri toplumda adil dağıtmak zorundadır. Öte yandan, sermaye mülki- yetinin bu denli eşitsiz dağıldığı bir ekonomide yeniden dağıtıcı bir devlet zaten oluşturulamaz da! Şu halde, Türkiye'de sosyal demokrat hareket, üretime müdahale etmeden, yeniden dağıtıcı politikalar üretemez, üretse de bunları hayata geçiremez. Üretime müdahalenın en etkili yolu ise sermaye mülkiyetine müdahaleden geçer. Sermaye mülkiyeti, bu mülkiyetin dağılımı ve üretim ilişkilerine el atmadan ekonomik sorunlara yaklaşılamaz ve toplum yaran doğrultusunda uzun dönemli çözümler üretilemez. Bugün Türkiye'de düzenı sürdürerek toplu- ma aydınlık gelecek umutları veren düzen partileri oldu- ğu gibi cumhuriyetin numarasını değiştirerek, lıberal gö- rüntü altında sermaye despotızmi oluşturarak, insanla- rın kutsal duygularına seslenerek yine topluma parlak ve mutlu yarınlar vaat eden örgüt ve gruplar da bulun- maktadır. Tüm bu karmaşa arasında topluma ışık tuta- bilecek ve gerçek demokrasiyi getirecek olan soldur. Iş- te sosyal demokrasinın adresi budur. Oysa, sosyal demokrasi, tarihsel misyonuna da uy- gun olarak sağa kaymaktadır. Onun için anlamlı ve tu- tarlı politikalar üretememekte ve topluma inandıncı ola- mamaktadır. Ekonominin rant alanına kaymasına, mo- nopolleşmesine, özelleştirme furyasına, sınırsız global- leşme ve finansal sömürüye ve ülke çıkarlannın diğer ül- kelere feda edilmesine karşı çıkmayan bir sosyal de- mokrat örgütü anlamak olası değildir. Bu ışleri çok daha büyük bir özveri (!) ile yapan ve yapmaya aday olanlar zaten var. Sosyal demokrasi, aslında kapitalist sistemin tamam- layıcısı ve bu yönü ile de sosyalızmin panzehiri olarak görülmektedir. Gerçi bu bir tarihsel misyondur, ancak bugün Türkiye'nin gereksinimi bu olmadığı gibi kapasi- tesi de buna olanak vermemektedir. Bu nedenle, sosyal demokrasinin açılımı yeniden yorumıanmalıdır. Ööyle bir yeni yorum getirilmeden birleşmek, aynlmak ya da yeni bir başkan bulmak, sonsuzlukta kaybolan çığlık gibi ge- liyor bana! Zorunlu tasarruf nemalan ödeniyor •Çalışanlann tasarnıflannı teşvik hesabında biriken paranın nemasmın ödenmesine bugünden itibaren başlanıyor. ADAJSA (AA) - Kamuoyunda 'zorunlu tasarrur olarak ad- landınlan 'Çalışanlann Tasarruflannı Teş\ik Hesabı'nda biri- ken paranın nemasının ödenmesine bugünden itibaren başlanı- yor. Nema ödemelerinin toplammın 21 trilyon lira civannda ol- duğu belirtildi. Şubat içinde müracaatta bulunan hak sahipleri- ne, kurum ve işyerleri aracılığıyla yapılacak ödemelerde, üçte l'lik nema tutannın hesaplanmasında. en son aralık 1994'e ait kestnti ve katkı tutarlan matraha dahil edilecek. Geçen aralık sonu itıbariyle hesapta biriken miktar, 140 tril- yon 369 mılyar 962 milyon liraya ulaştı. Bu mıktann, 31 tril- yon 181 milyar 189 milyon lırası anapara ve nema olarak hak sahıplenne, 548 milyar 345 milyon lirası iade olarak ilgili ku- rumlara, 941 milyar 315 milyon lirası da yatınm harcamalan ve komisyon olarak Ziraat Bankası'na ödendi. Bu ödemelerin dışında hesapta kalan 107 trilyon 699 milyar 112 milyon lira da K.a- mu Ortaklığı Fo- nu'nca çeşitli ku- rumlarca ihraç edilen tahvillere. gelir ortaklığı se- netlerinin yanı sıra vadelı hesaplara yatırılarak nema- landınldı. 1994 yıh aralık ayı nema oranı da yüzde 174.9 ola- rak belirlendi. Zo- runlu tasarruf ile ilgili yasanın yü- rürlüğe gırdiği 1 Nisan 1988 tari- hınden itibaren, adına tasarruf ke- sintisi yatınlan ça- lışanlann iki yıllık süresı nisan 1990 tanhınde doldu. Ardından, 2 yıl tasarrufta bulunanlara, hesaplarında biriken toplam paraya tahakkuk eden nemanın üçte birinin ödenmesine her yıl devam edildi. 6 yıllık süre I Mayıs 1994"te doldu ve ısteyenlere 1 Haziran 1994'ten itibaren kendi ücretlerinden yapılan kesintinin tama- mı ödenmeye başlandı. Zorunlu tasarruf hesabından ilk ödeme 2 Temmuz 1990 tarihınde yapıldı ve nema oranı yüzde 23.76 olarak belirlendi. lkınci ödeme 24 Şubat 1992 tarihinde yüzde 56.21 oranı üzennden. üçüncü ödeme I Ocak 1993 tarihinde yüzde 73.91 üzennden, dördüncü ödeme 1 Şubat 1994 tarihin- de yüzde 110.36 üzerinden yapıldı Beşinci ödeme ise bu yıl şubatta yapılacak. Kimler alabiliyor: En az 2 yıl tasarrufta bulunanlar, kendi tasarruf kesıntileri ıle devlet veya işveren katkılan toplamı üzerinden tahakkuk edecek nemanın her yıl üçte birini aiabiliyorlar. Oçte birlik nemadan, daha önceki yıllarda yapılan nema ödemeleri düşülerek, bakiye hak sahibine ödeniyor. Emeklilik halinde hak sahipleri, ölüm halinde hak sahıbinin yasal mirasçılan, zorunlu tasarruf hesabında biriken paranın tümünü ve nemasını alabiliyor. En az 15 yıl tasarrufta bulunanlann, hesaplarında biriken para ile nemasının beşte üçünü, en az 6 yıl tasarrufta bulunanlann da yalnız kendi ücretlerinden yapılan tasarruf kesintilerinin tümünü isteğe bağlı olarak alabilmelenne olanak tanınıyor.