Katalog

27 ARALIK 1995 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOM ORÜS'te ikinci tur pazarlıklar tamamlandı ANKARA (C umhurivet Biirosu) - Or- man Ürünlen Sanayı A.Ş.'ye (ORÜS)ait iş- letmelerden Bartın. Borçka. Cıde. Demir- köy. De\rek. Dursunbey. Düzce \e Eskıpa- zar'ın özelleştınlmesi tçin ikinci tur pazar- Jık görüşmelerı tamamlandı. ORÜS'ün 21 ışletmesinden 15'inin ikinci tur pazarlık gö- rüşmelen dün tamamlanırken. bugün de 6 ış- letme ıçırı pazarlık görüşmeleri yapılacak. Özellestirme İdares? BaskanlıgVnda (ÖİB( dün yapılan ikinci tur pazarlık görüşmeieri- nın öğleden sonraki bölümünde toplam 8 ış- letme için yenı önen geldi. Birincı tur görüşmelerinin kasım ayında yapılıp yetersiz bulunnıasından sonra dün yatınmcılaryeni tekliflerini \erdiler. Devrek. Dursunbey ve Eskıpazar ıs,letmeleri içın re- vize teklif gelmedı Bartın fşletmesi'ne en yüksek teklifi 51 milyar Iıra ıle Yusuf Gü- na>. Demırköv Işletmesi'ne en yüksek tek- lifi 38 milvarliraile BilecikMadencılikver- di. Çelıker Lımittd Şırketı. Borçka tşletme- si'ne 1. turda verdiği teklifi 26 mılyar liraya çıkardı. Cide İşletmesi'ne 25 milvar lira ıle en yük- sek teklifi veren Makaracılar Ltd., ikinci tur- da da teklıfını 51 mılyar liraya yükselttı. Düzce İşletmesi'ne en yüksek teklifi 151 rnılyar lira ıle Yılmaz Trans Ulaştırma A.Ş. verdi. İkinci tur görüşmelerde revize teklif gelmeyen Devrek \e Dursunbey ıçın birincı tur görüşmelerde en y üksek teklif 86 milyar lira ve 25 milyar lira olarak belırlenmiştı. Eskıpazar Işletınesf ne ışçiler ve yöre halkı adına talıp olan Espa Agaç A.Ş. 2.5 mılyar liralık öncekı teklıfını degıştırmedı. Pazar- lık görüşmeleri. binncı tur görüşmelerinde \erilen en yüksek teklıfler dıkkate ahnarak vapılıyor. Bordrolular. alışveriş belgelerini 20 ocağa kadar işyerlerine vermek zorunda Ücrete vergi iadesi zaııııııı EkonomiServi- si - Ücretliler. yenı yılın ilk aylannda vergi iadesi zammı alacaklar. 20 Ocak 1996"ya kadar top- ladıklan alışveriş belgelennı işyerle- rine veren ışçı ve memurun hak ka- zandıklan vergi ia- desi. gelecek yılki maaşlanna yansı- yacak. Vergi iadesi oranında eksik ge- lırvergisıödeyecek mükellefler. böyle- ce geçicı bır dolay- lı zam elde etınış olacaklar. Ücretliler. yete- rince fış, fatura ve harcama belgesi toplayarak beyan etmeleri durumunda. geçen yıla göre daha yüksek oranda vergi iadesınden yararlana- caklar. Geçen yıîın nısan ayında yürürlüge giren uygulama nedeniyle y ıl sonunda 4 ay- lık eksık vergi iadesi alan ücretliler. 1995"te tam yıl vergi iadesi almaya hak kazanacak- lan içın geçen yıla oranla daha yüksek ver- gi iadesi alacaklar. Bu yıl bevan edilecek belgelerin üçte bıri dıkkate alınarak bunun. bordrolunun yıllık vergi matrahının yüzde 35'ını asmaması ku- ralı geçerli olacak Buna göre ücretli. vıllık matrahının yüzde 105ı tutarında harcama belgesi bevan ederek bunların iadesınden yararlanabilecek. Geçen yıl da teslım edılen harcama belge- lennın üçte bıri dıkkate alınmış. ancak bu- • Özel sektörde aylık brüt 20 milyon lira aylıkla çalışan bir ücretli, 1995 yılında yaptığı harcamalara ilişkin olarak 221 milyon 250 bin liralık belge beyan edebilecek. Böylece ücretli, 1995 yılında ödediği vergilerden 21 milyon 473 bin liralık iade almaya hak kazanacak. Toplumsal Seçenek Bulanıklığı Brüt aylık 5.000.000 10.000.000 20.000.000 30.000.000 40.000.000 50.000.000 Yıilık matrah 52.678.572_, 105.357.144 210.714.288 316.071.432 421.428.576 526.785.720 Ödenen gelirvergisi 13.928.500 27.857.000 55.714.000 83.571.000 111.428.000 139.285.000 Biriktirilecek belge 55.312.500 110.625.000 221.250.000 331.875.000 442.500.000 553.125.000 Yeni matrah 34.241.072 68.482.144 136.964.288 205.446.432 273.928.576 342.410.720 Yeni gelir vergisi 8.560.250 17.120.500 34.241.000 51.361.500 68.482.000 85.602.500 Ödenecek vergi iadesi 5.368.250 10.736.500 21.473.000 32.209.500 42.946.000 53.682.500 nun vıllık matrahın yüzde 23'ünü geçeıne- yecegi öngörülmüştü. Bu yüzden ücretliler yıilık vergi matrahlannınenfazia yüzde 69'u oranında bir beyanda bulunabilmişti. Bu yıl yüzde 23'lük oranın yüzde 35 olarak uygu- lanmasına bağlt olarak 100 milyon lira vıl- lık matrahı olan ücretli. 69 milyon yennc 105 mılyonluk fiş ve fatura vererek daha yüksek ıadeye hak kazanacak. Nasıl hesaplanıyor? Lcretlilerin beyan edeceklerı harcama belgelennin (matrahın yüzde 35"ını aşma- mak ko^ululuyla) üçte bırlik bölümü. vıllık vergi matrahından düşülerek yenı matnıh bu- lunacak. Yeni matrah üzennden hesaplana- cak olması gereken vergi miktarı. ücretlının yıl boyunca ödedığı kumıilatıf vergiden dü- şülerek aradaki farkkendisineıade edilecek. Hangi harcamalar geçerli? Gıder belgelennin ücretlinin kendisi. eşı ya da çocuklan tarafından yapılan harcama- İara ilışkın olması koşulu bulunuyor. Harca- malann Türkıye'de yapılması \e harcama belgelennin gelir vekurumlar vergisi mükel- lefî olan işyerlerinden alınmış olması gere- kiyor. Fatura. serbest meslek makbuzu. pe- rakende satış fişi v e y azar kasa fişlen geçer- li olacak. Ccretlilenn yaptığı harcamafardan yalnızca egıtim. sağlık. gıda. gıyim ve kira- ya ılışkinolanlariçın vergi iadesi yapılacak. Sıgara, alkollü ıçki ve bıra iade kapsamında yeralmıyor. Evlerde beslenen kuş. kedi. kö- pek gibı hayvanlar ıçın alınan gıda madde- len de vergi iadesi kapsamında bulunmuyoı. 24 aralık se- çimlen toplu- mun önüne ikı kademeli bir seçiş yapma zorunluluğu koymuştur. Bunlardan bi- rıncisi laık ve laik-dışı kate- goriler arasın- dakı amaç seçışı, ikıncisı ise seçilen bu amaca gotürecek olan aracın ya da or- tamın seçişıdır. Birinci seçiş, tüm elve- rişsiz orfama rağmen fevkalade dira- yetle gerçekleştirilmıştir. Hızla köylüle- şen buyük halk yığınlannın giderek yok- sullaştığı ve ekonomik koşulların bo- zulduğu birortamda halkın dörtte üçü, vicdanlarının baskı altına alınmasına rı- za göstermemiştir. Cumhuriyet devrimi, tüm yıpratma çabalarına rağmen gücü- nü bırdefa daha kanîtlarrtfş bulunmak- tadır. Bu hedef bence çok isabetlidir. Top- lumu bu hedefe taşıyacağı düşunulen araç. ANAYOL olarak belırlenmiş gö- zükmektedır. Hatta bu ıkı partı de yet- memekte, bir üçüncu parti de burada kilit rolü oynamak durumundadır. Refah Partisı birincı partı olmakla bir- likte, bizzat Refah'ın kendı ıddiasına göre bu partı dığer, tum partılerden farklıdır. Işte bu farklılık. toplumun dört- te uçünu geriye kalan dört partide top- lamıştır. Bu farklılık. Refah'ı tek başına bırakırken dığer partılerı ana-zeminde birleştırip ekonomi polıtikaları konu- larını da bırbırlerı ıle göruşmeye açık tutabılmektedir. Diğer bir ıfade ile kaçı- nılmaz olan koalısyonun doğal ortakla- n, ana-zeminde birleşen partilerdır. Burada önemlı olan nokta, koalisyon açısından ana-zeminde birleşen parti- ler felsefesinin Refah'ın yükselmesi önunde gerçek bır engel oluşturabılme nıtelığinın saptanmasıdır. Bu konunun anlaşılabılmesi tçin Refah'ın yükseliş gerekçelerınin çok lyı anlaşılması ge- BENCE tZZEITfcVÖlNDER rekmektedir. Çok lyi bili- niyor ki, sos- yo-ekonomik sistemin dış- layıp marji- nalleştırdıği gruplar, eko- nomik istik- rarsızlığın ve çek-senet mafyasının dehşete düşürdüğü işa- damları vb. gibi bırey ya da gruplar, ye- nı bir kurtarıcı arayışı içinde duzen par- tilerinin dışına kaymaktadır. Nitekim, Türkiye'nin kalkınmış ve geri kalmış yö- releri itibarıyla, partilerin kabaca coğ- rafi dağılımı, ekonomik altyapı ıle parti seçışleri arasında oldukçayakın bıriliş- kinın olduğunu ortaya koymaktadır. Tam da bu noktada şu soruyu sor- mak gerekmektedir: Refah'a yol göste- ren bu ekonomik altyapıyı kim hazırla- dı? Bunun cevabı, 1950 Demokrat Par- ti harekâtından günumüze dek işbaşın- da olan sıyasiler ve uygulanan politika- lar olarak verılmelidır. Türkiye'de iş çev- resi de gereğı bıçımde laik olmamış, la- ık davranmamıştır. Maalesef, seçiş yi- ne bu çevreler lehine yapılmış bulun- maktadır. Belki de başka alternatif yok- tu. Şimdilik bunlan bırtarafa bırakalım da işbaşma gelecek olası bır ıdarenın nelere dikkat etmesı gerektiğine baka- lım. Türkiye, içinde bulunduğu zor ve ka- ranlık durumdan günlilk ve kapkaç po- litik ve ekonomik kararlarla çıkamaz. Ekonomi, tüm ülkeye ve yurttaşlara ın- sanca yaşama olanağı sağlayacak, hız- lı kalkınmayı gerçekleştirecek ve kal- kınmanın yukünü toplumda hakça da- ğıtacak bir biçimde yönetılmelidir. işa- damlarımız uzun-dönemli çıkarlan yeğ- lemelıdır. Eğıtim konusu mutlaka dü- zeltilmelidir. Siyasal amaçlarla eğıtim kurumlarının tahribı, ülke üzerinde oy- nanan bir sahtecilik ve affedilmez bir günahtır. Gardırop yenilendi S anayi Mahallesi'ndeki Ecem Mobilya'dan çocuk odası takımı aldık. Mobilya eve teslim edildiğınde gardrobun hasar görmüş olduğunu gördük, bunun üzerine Ecem Mobilya'yı arayarak durumu bildirdik. Konuyla ılgilenen yetkililer, hasar gören gardırobu alıp yerine yehisini verdiler. Ecem Mobilya'ya köşeniz aracılğıyla teşekkür ediyorum. Güler Barlas/İSTANBUL Imzanızı olur olmaz kullanmayın J et-Pa Pazarlama'dan Şubat 1995'te açmış olduğu 21 no'lu kampanyaya katıldım. Bu kampanya sırasında Diyarbakır'da görev yapıyor olmam nedeniyle, sadece gazetedeki ilanlarda yer alan açıklamalar ve güvenceler dahilinde kampanyaya girdim. 9 ay sonraya teslimi olan 15 ay taksitle 142 milyon 500 bin lira peşinle Renault SW tipli otoya yazıldım. Teslimat tarihi Aralık 1995 olduğu için kasım ayında teslimat sırasında yapmam gereken ödemeler hakkmda bilgi almak için Jet-Pa'nın Genel Dağıtım Koordinatörü Levent Ekşioğlunun yanına gittiğimde bana bir hesap dökümü çıkanldı. Bu hesap dökümünde şubat ayındaki gazetelerde belirtilmemiş olmasına O kurlarımızdan ne olursa olsun yapmış oldukları alışveriş öncesinde lyi bir araştırma yapmasını ve imzaladıkları sözleşmeyı çok tyi incelemesı gerektığını söylüyoruz. Küçük puntoiu harflerle yazılmış olan sözleşmeler, kimi zaman tüketıcileri farkında olmadan büyük bir yük altına sokabiliyor. Bunun için sözleşme imzalamadan önce, bütün maddeleri iyice okuyun ve açık bulmadığınız maddelerin ne anlama geldığıni öğrenmeye çalışın. Diyarbakır'dan yazan okurumuz gazete ilanlarında görerek katıldığı Kampanyaya; Jet-Pa'nın bulunduğu bölgede merkezi bulunmaması nedeniyle yeterince ınceleme yapmadan katılmış. İlanlarda KDV'nin alınmayacağı yönünde herhangı bir ıbaresı olmamasına karşın. Murat Yüksel ç mizde KDV hariç olup, otomobıle aıt vergiler ıle plaka, satılamaz kaydı ve tahsilat masraflan teslimattan önce alınır" ibaresini yanlış anlayarak KDV'nin Jet- Pa tarafından ödeneceği yanılgısını düşmüş. Sabıt okurumuzun mektubu ıle birlikte göndermiş olduğu ilan ve sözleşmeyi incelediğimızde. bu aynntı hemen göze çarpıyor. Murat Yüksel'in Jet-Pa'nın sabıt fiyat garantısine uygun davranmadığına yönelik şıkâyetinı çözümlemek üzere Jet-Pa'yı aradığımızda aldığımız cevaplar karşısında, okurumuzun aklının kanşmasına hak vermek zorunda kaldık. Sözleşmeyi iyice ıncelemeyen birisi, sabit fiyat garantisıne yonelık maddenın kampanyaya katılanları, hangı oranda koruduğunu anlaması mümkün olmayabılir. Çünkü araba karşın benden aracın KDV'si taiep edildi. İkinci sorun ise Jet-Pa'nın açtığı kampanyanın ilanlarında araç teslimatına kadar geçen sürede (yani 9 ayda) gelecek zamların sadece yüzde 45'ini kendilerinin üstlendiklerini, daha fazla olacak zamlann ise otomobillerin fiyatına yansıtılacağını belirten yetkililer, otomobilin fiyatının sabit olmadığını bildiren bir format gönderdiler. Şu anda bizden talep edilecek fark şimdiiik 45 milyon lira civannda. Şu anda Jet-Pa tüketiciyi kandırarak vermiş olduğu ilanlarla açtığı kampanyalarla benden ve benim durumumdaki iştirakçilerden yaklaşık 135 milyon lira hariçten bir ödeme yapmamızı istiyor. Murat Yüksel/ DİYARBAKIR fiyatlarına gelen yuzde 60'ın üzerindeki zammın tüketicilere yansıtılacağı vurgulanıyor. 9 aylık kampanyalarda yüzde 45in üzerindeki zamların tüketıciye yansıtılacağı açıkça belirtilmediği için okurumuz bu ayrıntıyı ister istemez atlamış. Bu arada okurumuzun şıkâyetıni ilettiğimiz Jet-Pa yetkililerinden Levent Ekşioğlu, okurumuzun sabit fiyat garantısine yönelik şıkâyetıni aktardık. Ekşioğlu, kampanyaya katılanların imzaladıkları sözleşmelerde bu konunun açıkça belırtildiğini vurgulayarak sözleşmelerde "Bu organizasyonda otomobiller sabıt fiyat garantısi altında olup, yıilık yüzde 60'a kadar olan zamlar ayrıca taksitlere yansıtılmayacaktır" maddesinin bulunduğunu bildirdi ve yüzde 60 oranının 1 yıilık kampanyalar için geçerli olduğunu dıle getirdi. 9 aylık kampanyalarda bu oranın yüzde 45'i geçmediğini savunan Ekşioğlu, sözleşmede otomobilin cinsi, KDV hariç peşin fiyatı ve teslim tarihinde Jet-Pa'nın ödemeyi taahhüt ettıği KDV hariç en yüksek miktannın ne kadar olacağının yazıldığını dile getirerek Murat Yüksel'in almış olduğu arabanın KDV hariç 261 milyon 712 bin lira olduğunu vurguladı. Ekşioğlu, Jet-Pa'nın ödemeyi taahhüt ettiği en yüksek bedelin 379 milyon 482 bin lira olduğunu kaydederek kampanya süresince yapılan zamların bu rakamın üzerinde olması halınde müşterılerinin ekstra ödeme yapması gerektığini anımsattı. Kampanya ilanlarında KDV'nin alınmayacağı yönünde hıçbir ibare bulunmadığını belirten Ekşioğlu, ilanların çok açık bir şekılde yazıldığını dile getirdi. • ?* ?•*• Çağrı 24 Aralık 1995 tarihinde yapılan erken genel seçimlerin demokratik olgunluğa yakışır biçimde gerçekleşmiş olması sevindiricidir. '•(: M.ıM.ıi j- Sandıktan çıkan oylann dağılımı, Türkiye'deki siyasal kilitlenmenin çözümünün yeni seçimlerde olmadığını göstermiştir. Çöziim, mevcut dengeler içinde gerçekleştirilecek siyasal uzlaşmalarda aranmalıdır. Seçmen, uzlaşmanın ana adresi olarak merkez sağı göstermiş, ancak bu kesimdeki partilerden birini belirgin biçimde öne çıkarma- mıştır. Seçmen, iki partiye de çalışma anlayışlarını ve üsluplarını değiştirerek, yeni bir siyaset tarzı benimsemeleri ve daha da büyümeden Türkiye'nin sorunlan üzerine gitmeleri uyansında bulunmaktadır. • . Türk Sanayicileri ve İşadamlan Derneği, merkez sağdaki partileri, seçmenin bu uyansını dikkate alarak, bir uzlaşma ortamı yaratmaya çağırmaktadır. , Omuzlannda ülkenin geleceği ile ilgili ağır bir sorumluluk taşıyan merkez sağ ve merkez sol partilerin gerçekleştireceği uzlaşmanın, yalnızca hükümet formülleri üretmeye yönelik olması yeterli değildir. Bu uzlaşma, seçim sisteminin bir sonucu olarak parlamento dışında kalanlar başta olmak üzere, toplumun tüm kesimlerini kucaklayacak bir barış ve işbirliği atmosferi yaratmak zorundadır. Ekonominin acil sorunlannın halledilmesi, ekonomik ve siyasal ; reformlann yapılması, Gümrük Birliği'ne uyumun sağlanması, Güneydoğu meselesinin bir çözüme kavuşturulması, ancak böyle bir atmosfer içinde mümkün olabilecektir. TÜSÎAD TÜRK SANAYİCİLERİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ