Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
tmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenı: Orhan Erinç •
Genel Yayın Koordınatoru Hikmet
Çetinkaya 0 Yazıışlerı Müdürlerı.
fbrahim S'ıldız. Dinç Tavanç (Sorumlu)
0 Haber Merkezı Mudürü Hakan Kara
# Gorsel Yönetmen Fikret Eser
Dış Haberler Ergun Balcı • Ekonomı
Bülent kı/anlık • Kültür: Handan
Şenköken • Spor Abdüikadir Yücelman
9 Makaleler: Sami Karaören 0 Düzeltme
Abdullah Yazıcı 9 Bılgı-Belge Edibe
Buğra 9 Fotograf Erdoğan Köseoğlu
\ayınkunılu İtıanSeiçilkl
Orhan Erinç, Okta\ Kurtböke.
HikmetÇetîııka>a.Şükran Soner,
Ergun BalcL Dinç Ta> anç, tbrahim
V. ıldız. Orhan Bursall. Mustafa
BaJbav Hakan Kara.
Ankara Temsılcısi Mustafa Balba\ # Haber Mudunı
Doğan Akın Ataturk BuKan \o 125. Kat 4. Bakanlıklar-
Ankara Tel. 4195020 C hatı. Faks 4195027 • Izmır
Temsılcısr Serdar Kızık, H Zıya Blv 1352 S 2 3 Tel:
4411220,Faks 44191 P»AdanaTemsıknsrÇettnV"ığenoglıı,
lnönıiCd 1I9S Nol Kafl.Tel 3522550. Faks 35225^0
Mûessese Müdiıru: Erol Erkut 9
Koordınatör Ahmet Koruban 9
Muhasebe Bülent Yener#ldare
HûsevinGürer91şletme Önder
Çelik 9 Bılgı-lşlem Nail tnal 9
Bılgısayar Sıstem MürüvetÇikr
M£DYAC:9YÖDetım
ICunjlu Başkanı-Gene!
Mudur Gilbin Erduran
# Koordınator Reha
Işıtifian # Genel Müdür
Yarduncısı MineAkdağ
MEDVA G : •
Yonetım Kurulu
Başkanı - Genel
Mudur Lstün
Akm*n • Murahhas
u> e Bora Gönenç
V'a>ımla}aa \e Basan: Yenı Oun Haber Aıansı Ba&ın \e Ya\ıncıhk ^ Ş
Tr^Ka*ı( ı.l ') 41 tağaloglu 34334 lsl PK 24« Istanbul Tel- (0 212ı 512 05 05 120 hatı Faks 10 212ı 513 85 95
2KASIM1995 Imsak: 5.02 Güneş: 6.28 Öğle. 11.55 tkındı: 14.40 Akşam 17.07 Yatsı: 18.28 M E D Y A C T e l 514 0 " 53 - 513 95 80 - 513 84 60-61. Faks 5118466
Amerika'da
reklam çekimi
• Haber Merkezi-
Arçelık televızyonu içın
hazırlanan iki reklam
filmının çekimi. ABD'de.
Arizona Phoenıx'te bır
kovboy kasabasında ve
Los Angeles Moja\e
Havaalam'nda
gerçekleştirildi. Saatchi &
Saatchi Türkiye tarafından
hazırlanan iki reklam
filmının çekiminde yüz
kişinin üzerinde bir
oyuncu, fıgüran ve
teknisyen ekibı rol aldı
Yapımın yönetmenlığıni.
gerilim filmlenyle tanınan
lan Toytnon üstlenırken
filmlerde kullanılan
maketleri ve patlama
sahnelerinı. bugünlerde
sinemalarda ızlenilen
Apollo 13'ü gerçekleştiren
teknik ekip hazıriadı.
MESAM, TV'lerle
göpüştü
• TV Servisi - Türkiye
Musıki Eseri Sahiplen
MeslekBırliği(MESAM),
TV kuruluşlan ile yayın
haklan konusunda
sözleşme imzalamak üzere
harekete geçtı. Bu amaçla
Istanbul Swissotel"de TV
kuruluşlannın
temsılcıleriyle bir araya
gelen MESAM
yöneticilen. kendı
sözleşme şartlannı ortaya
koydu. Edinilen bilgiye
göre TV kuruluşlan, bu
şartlan kabul edip
etmedıklerinı önümüzdeki
günlerde açıklayacaklar.
İstanbul'da hava
kirliliği
• İSTANBIL(AA)-
lstanbul \'ali Yardımcısı
Ruhi Paker. hava
kirlılığmde son dört yılda
belli birazalma
bulunduğunu bildirdi.
Ruhı Paker. Lıons
kulüpleri ve İTÜ öğretim
üyesi Prof. Dr Orhan
Kural'ın gınşımleriyle
düzenlenen "tstanbul Bu
Kış Nasıl Isınıcak?"
konulu toplantıda yaptığı
konuşmada kentte son iki
günde yapılan ölçümlerde
kükürtdioksıt oranının.
sınır değer olarak
belirlenen 400
miligram'metreküpün
üzerinde çıktığını bildirdi.
Havana puroları
TÜPkiye'de
• Haber Merkezi -
Dünyanın en ıyi purolan
olan Havana purolan,
Türk puroseverlen ile
tanışıyor 500 yılı aşkın bir
geçmişi bulunan purolar,
El Club Del Habano adlı
şirket tarafından ithal
edılecek. Havana
purolarının Türkiye
temsılcisı Ünal Özüak.
amaçlannın salt puro
satmaktan çok. kulübüyle.
özgün puro yayınlanyla,
servısiyle ve zengin ürün
çe>itleriyle gerçek puroyu
Türk halkına tanıtmak
olduğunu söyledi.
Türkçe
kanşılıklar
• ANKARA(AA)-
Atatürk Kültür. Dil ve
Tarih Yüksek Kurumu
Türk Dıl Kurumu
Başkanlığı tarafından
dılımizdekı yabanci
sözcüklere yenı karşılıklar
önerildı. Bazılan şöyle:
Deklarasyon: Bildirge.
"Deklare etmek" yerine
"Bildirmek. açıklamak".
"Deklare edilmek" yerine
ise "Bildınlmek.
açıklanmak".
Konformizm:
"Yürürlükteki kurum.
ölçüt ya da şartlara
eleştirici bır
değerlendırme
yapmaksızın uyma"
anlamındakı Fransızca
kokenlı sözcük yenne.
"Uymacılık. uyancılık".
Tıraj yenne, "Baskı
savısı".
Ülkemizdeki ilaç pazannda söz sahibi olan şirketler dev yatınmlara başladı
Daç patentinde fiyat kargaşası
GÜNDÜZ İMŞtR
Dünyanın sayılı ilaç üreticilen 'sessizse-
dasız' çıkanlan Patent Yasasf yla bırlikte
gözlerini Türkiye'ye çevirdı. Düne kadarya-
bancı mümessillikler şeklinde ülkemizde-
ki ilaç pazannda söz sahibi olan şirketler,
şımdi de dev yatınmlanyla ülkemizde üre-
time geçmeye başladı. Patent Yasası'yla
bırlikte harekete geçen dünya ilaç sektörü-
nün devlennden Bristol Nİeyers Squibb.
Servier. Merck Sharp Dome. Elly Lily ile
Glaxo Vv'ellcome. Türkiye'de milyonlarca do-
larlık yatınma gırişti. Türk Eczacılar Bır-
liği Başkanı Mehmet Domaç. 1999'da uy-
gulanmaya başlanacak Patent Yasası'yla
bırlikte ilaç fîyatlanndakı astronomık artı-
şın ülke sağlığına büyük sekte vuracağına
dikkat çekti.
Patente geçiş için verilen 10 yıllık süre-
nin 4 yıla indirilmesıyle birhkte dünya ilaç
devlen 70 trilyonluk ilaç pazanna sahip
Türkiye"de milyonlarca dolarlık yatınma
girişmeye başladı.
İlaç şirketleri düne kadar yabancı mü-
messillikler şeklinde Türkiye ilaç pazannın
yüzde 70-90"ını elinde tutuyordu.
Bnstol-Myers Squibb, ilk aşamada ocak
• Türk Eczacılar Birliği Başkanı Domaç: Vatandaş. ilaç
fiyatlannın 3-4 kat artmasıyla ilaca ulaşamaz hale gelecektir.
• Çokuluslu şirketler: Patente karşı çıkmak, tutuculuk ve
çağdışılıktır. Şu anda piyasada olan ilaçlar kanundan
etkilenmeyeceği için fiyatlarda herhangi bir değişiklik olmayacaktır.
ayından bu yana 6.6 milyon dolarlık bır ya- mal olan Gebze'deki ilaç tesıslerini hazır ha-
tınm gerçekleştirdi. Şirket yetkililerı. bu
yatınmı 1.5 yıllık süreçte 10 milyon dola-
ra yükselteceklerini ifade ettıler. Dünyada
BMS dıye tanınan Bristol- Myers Squıbb
halen sağlıkhizmetlenalanında dünya dör-
düncüsü durumunda bulunuyor. Dünya ça-
pında 47 bin çalışanıyla 130 ülkede faali-
yet gösteren şirketin yıllık satış cırosu 12
milyardolar. BMS. aynı zamandaMoody's
ve Standard and Poors'un AAA kredi notu
verdiği 12 firma arasında yer alıyor.
70 trilyon olarak hesaplanan Türk ilaç
pazanna daha sonra sırasıyla birçok ilaç
devi yatınmyapmayabaşladı. Bunlann ara-
sında Servier, Merck Sharp Dahme ile Eli
Lily başı çekenlerdi. Türkiye'deki ilaç pa-
zannda hayli söz sahibi olan Roche de Geb-
ze'deki yeni bir tesis için 100 milyon dolar-
lık bir yatınm planladı. Son olarak da Gla-
xo Wellcome yaklaşık 800 mılyar liraya
le getirdı. Şirketin başta Ingiltere ve ABD
olmak üzere bu alanda çalışan 10 kişilik
personeli mevcut. Glaxo Wellcome'un Türk
ekonomisine yıllık katkısının yaklaşık 350
milyar lıra olması bekleniyor.
Mehmet Domaç. Patent Yasası'yla ilaç
fiyatlannın astronomik bır şekilde yükse-
leceğine dikkat çekiyor. Domaç, yasanın
getireceği gelişimleri şöyle sıralıyor:
"Bugün eşdeğerlerine göre ucuzolan ilaç-
lar, kısa bir siire içinde patentli ilaçlar kar-
şısında piyasada kalmayacak, patentli ilaç-
lar rakipsiz kalacaktır. Yüzde 40 sosyal gü-
venlik kapsamında olmayan ihtiyaç sahibi
vatandaş, ilaç fiyatlannın 3-4 kat artmasıy-
la ilaca ulaşamaz hale gelecektir. llacm en
büyük alıcısı durumunda olan \e halen bu-
gün aldıklan ilacın parasını ödemekte güç-
lük çekeru hatta bir kısmına dev let tahvili ve-
ren SSK ve Bağ-Kur gibi kurumlar ilaç pa-
rasını ödeyemeyecektir. Patent, tekelci yak-
laşımlan güçiendirerek ülkemiz ilaç piyasa-
sının tamamen çokuluslu ilaç şirkeâerince
belirienmesini getirecektir. Yerli üretici, pa-
zann daralmasıvla ilaç üretememekle kar-
şı karşıv a kalacakbr. İlaç fivatlan, patent, ila-
ca reklam gibi olgularla daha da hızlı yük-
selecektir.*'
llaçta patenti savunanlann başında ge-
len çokuluslu ilaç şirketleri. yasanın geti-
rece|i yararlan ise şöyle sıralıyor
"Patent, dünva ekonomisine uyum sağ-
lamanın, dünya ekonomisi ile bütünleş-
menin moda deyim ile globalleşmenin
önemli bir adımıdır. Serbest ticaret an-
laşmalarının ön koşuludur. İ Ikenin sa-
navileşmesine katkıda bulunur. Yabancı
sermayenin girişi artar. Teknolojinin ser-
best dolaşımını sajğlar. Artan teknoloji
ile piyasa gelişir. llaçta kalite yükselir.
Patente karşı çıkmak tutuculuk ve çağ-
dışılıktır. Şu anda piyasada olan ilaçlar
kanundan etkilenmeyeceği için fiyatlar-
da herhangi bir değişiklik olmavacak-
tır.İleride de yeni ilaçların fıyatları dün-
y a piy asasındaki şartlar v e kurallara gö-
re saptanacagı için patentin bu fiyatlara
etkisi olmavacaktır."
T T 1' 1 Bahkçmınvazgısıhiçdegişmez.Hepumutla
/#/71/YV 7 f*rj SiÇTf* I £* çıkılır vola. hep bereket dileğivle atılır
y CJ ağlarve hep zahmetle çekilir. Bır v anda
son derece geiişmiş sonarlarla sudaki her canlıyı silip süpüren modern balıkçı tekneleri
denizleri arşınlasa da. öte yanda bir uzak kıyıda ya da gölde değişen pek bir şey
olmamıştır. Oralarda dünden biraz farklı olsa bile yine aynı umut ve zahtnet yaşanır.
"Vlra Bismillah"la yola çıkar bahkçı,"Ya kısmet" diyerek atar ağını ve bekler. Sonra
umutla yapışılır iplere. "Hep bir ağızdan söylenir tiirküter" \e "hep beraber çekilir
ağlar" sudan. Dışardan bakanlar ise tek sözle yardım eder onlara: "Rasgele!"
(Fotograf: KUBlLAY TÜNTÜL)
Almanlardan
Dalyan
yardımına tepki
• Bölgedeki çevre koruma çalışmalan için
daha önce verilen 6 milyon markın yerinde
kullanılmadığını öne süren Alman yetkililer
ve çevreciler, 15.5 milyon marklık yeni
yardım için temkinli davranıyor.
AHMET ARPAD
STLTTGAKT-Dalyana
yeniden milyonlarca mark
akacağı haberi Türk gaze-
telerinde duyun^lunca Al-
manya'daki çevreciler ve
doğaseverler heyecanlandı.
Nesli giderek tükenen ca-
retta caretta kaplumbağala-
nnm Akdeniz'deki en önem-
li yumurtlama ve üreme ala-
nı Iztuzu Kumsah'nda 1986-
1990yıllan arasında yaptı-
ğı koruyucu çalışmalar ile
ünlenen Günther Peter'in
ilk tepkisi, "Sevinsek mi,
üzülsek mi" sözleri oldu.
Bilindiği gibi daha önce
Alman Ekonomik Işbirliği
Bakanlıgı'nın vermişoldu-
ğu 6 milyon markla özel
çevre bölgesi Köyceğiz ve
Dalyan'da koruyucu hiçbir
çalışma yapılmamıştı. Hi-
beyi alan Özel Çevre Koru-
ma Kurulu'nun (ÖÇKK)
yöreye en büyük 'yatınmı'.
kuplumbağalann yumurt-
ladığı kumsala gelen günü-
birlik 3-4 bin turiste yeni
lokantalar inşa etmek ol-
muştu. Aynca binlerce turis-
ti taşıyan motorlann yanaş-
ması için de kumsala yeni
bir ıskele yaptırmıştı. Dal-
yan kanalında trafik artar-
ken burada yüzyıllardır ya-
şayan Nil kaplumbağalan
da son 3-4 yılda hızla azal-
dı.
"Sadece lztuzu ve Dalyan
değil, Yânıklar Kumsalı da
eldengidiyor" diyen Peter ise
"Biz fzruzu'nun kumsalla-
nnda kaybolan 6 milyon
markın gerçekte hangi ka-
nallara akıtıldığmin peşin-
deyken,ştmdi de 155 mihTHi
markhk yeni bir hibeden söz
ediliyor" diyor.
19*90-1993 yıllan arasın-
da verilen 6 milyon markın
Dalyan'da nerelere harcan-
dığı bir türlü ortaya çıkma-
MüfettişLerden sınıf geçme sistemine vize yok
EMtNE KAPL.4N
ANKARA - MiHi Eğitim Bakanhğı
müfettişlen. "zaman kay bı" olarak nite-
lendirilen ders geçme ve kredi sistemi-
nin yerine. "eğitim sistemine çözüm" sa-
vıyla sunulan sınıf geçme sıstemi konu-
sunda olumsuz görüş bildirdiler. Müfet-
tişlerce hazırlanan raporda, eğitim yılı so-
nunda önemli sorunlann yaşanabilece-
ği belirtildi. Müfettişlerın. üniversite sı-
navlanna girişte sıkıntı yaşanmaması
için imam-hatip liselerinde "alan-bö-
lüm" düzenlenmesi yapılmasını isteme-
leri dikkat çekti.
Milli Eğitim Bakanlığı'nın ders geç-
me ve kredi sistemi yenne getırdiği "sı-
nıf geçme sistemfnın uygulanmasına yö-
nelik olarak müfettışlerin ortaöğretım
kurumlan üzerinde yaptıklan inceleme
tamamlandı. Müfettişlerce hazırlanan
raporda, Ortaöğretim Kurumlan Stnıf
Geçme Yönetmeliği'nde açıklık kazan-
mayan birçok hükmün bulunduğu belir-
tilerek eğitim yılı sonunda önemli sorun-
lann yaşanabileceği vurgulandı. Rapor-
da şöyle dendi.
"İmam-hatip liseleridışındakimeslek
liselerinde öğrencilerin mezun olabile-
cekleri bölümler bellidir. İmam-hatip li-
selerinde ise herhangi bir bolüm yoktur.
Halen uy gulanan üniversite seçme sınav-
lanna göre, bu durum bir proUem yarat-
mamaktadır. Ancak. üniversite girişte
alan-bölümün etkili olması durumunda
ortaya ciddi bir problem çıkacaktır. Bu
nedenle imam-hatip liseleri için de genel
liselerimizde olduğiı gibi alanlann belir-
• Milli Eğitim Bakanhğı
müfettişlen, hazırladıklan
raporda, üniversite sınavına
girişte sıkıntı yaşanmaması
için, imam-hatip liselerinde
"alan-bölüm" düzenlemesi
yapılmasını istediler.
lenmesinde yarar görülmektedir."
Raporda. sistemde yaşanması olası
olarak görülen diğer sorun ve çözüm
önerileri şöyle sıralandı:
- Sistemdeki alan-bolüm seçmeli ders-
leri ders geçme ve kredi sistemi uvgula-
masmda karşılaşılan branş öğretmeni ve
fiziki kapasite eksikliği gibi sorunlan
yeniden gündeme getirecektir. Öğrenci-
lerin kontrolsüz duruma gelmelerini ön-
lemek için. ya seçmeli dersler alan-bö-
lüm dersleri kapsamına alınmalı ya da seç-
meli derslerin savısı asgari düzeyde be-
liıienmelidir.
-Öğretmenin. öğrencinin sınıf içi et-
kinlık ve başan durumunu dikkate ala-
rak takdir hakkını subjektıf olarak kul-
lanması. öğrencıler arasında hak ve ada-
lete aykın bir ışlem yapılmasına yol aça-
caktır. Bu nedenle. takdir hakkının kul-
lanımına ilışkın üst sınır getirilmelıdir.
- Gcnel ve meslek liselerinde yabancı
dil dersine aynlan saat sayisı az olduğu
için, haftalık ders saati süresi içerisinde
öğrencilere okuma. anlama. konuşma v e
yazmadan ayn ayn vazılu sözlü ve ödev
puanı verilmesi mümkün ve doğru dcğü-
dir. Yeni bir düzenlemeye gidilmelidir.
-Öğrencilerin yıl sonu notu. ortalama
yükseltme veya sorumluluk sınavlann-
da alınacak notla belırlenecektir. Orta-
lama yükseltme sınavına katılmasına
karşın geçer not alamayan öğrenci hak-
kında nasıl bir işlem yapılacağı. iki dö-
nem ortalaması ile ortalama yükseltme-
me sınavından almış olduğu notun bır-
likte değerlendirilıp değerlendinlmeye-
ceğıne ilişkin düzenleme yapılmalıdır
- Genel liselerin birinci sınınnda mut-
laka başanlması önşarrlı Türk dili ve ede-
biyatı dersi varken yönetmelik gereği
meslek liselerinde bu ders sayısı ikiye çık-
maktadır. Oğrenciler. lise 1 'de tek bir ders
yüzünden sınıfta kalabileceklerdir. Bir-
çok öğrencinin mağdur edilmesinin ön-
lenmesi açısından, bu durumdaki oğren-
ciler için yeni bir düzenleme y apdmahdır.
yınca, Yeşiller Partisi'nden
CemÖzdemir'in Meclis'e
sunduğu soru önergesi ge-
çenlerde gündeme alınmış
ve bağışı yapmış olan Al-
man Ekonomik Işbirliği Ba-
kanhğı 'nı zor duruma sok-
muştu. Peter" ın başkanlığı-
nı yaptığı AGA da 23 Ekim
1995 tarihh dılekçesi ile ba-
kanhğı Sayıştay'a şikây^ı
etti. Günther Peter. Dalyan'a
verdikleri 6 milyon markın
amaç dışı yerlerde çarçur
edildiğinin kanıtlannı da di-
lekçeye ekledı.
15.5 milyon markhk
yenihibe
Bütün bu uğraşlar sıra-
sında Alman Kalkınma Kre-
dileri Teşkilatı KFWnin.
Köyceğiz ve Dalyan'a 15 5
milyon marklık yeni bir
hıbede bulunmaya hazırlan-
dığı savı ortaya atıldı. Teş-
kılatın yetkılilennden Tre-
de ile hemen bir görüşme
yaptık. Kendisi Cumhuri-
yet'e verdiği demeçte,
"Muğla \'aKiiği vç Özel Çev-
re Koruma Kurulu her şey
olmuş bitmiş gibi davranı-
yor" dedi "L'zmanlanmız
Türkiye'den veni döndü. Biz
kesin karannıı/ı projeler ha-
zırlanıp görüşüldükten ve
tarafımızdan ona\ landık-
tan sonra vereceğiz.**
Dalyan ve yöresindeki
doğanın yitirilmekte olma-
sından Türk yetkilıleri so-
rumlu tutan Alman KFW
yetkilisı Trede. "Çahşma-
dılar. En başta da Anka-
ra daki ÖÇKK. Bu giizel
yörede çok zaman yitiril-
di"dedi. Günther Peter, böl-
ge ile ilgili diğer gırişimle-
rini şöyle anlatıvor:
"Dalyan ve Yanıklar'a tu-
rist götüren Alman seyahat
acentelerini 19% yaz sezo-
nunda buralan boy kota ça-
gırdık. Bana ünlü acentele-
rin isimleri verildi. Hepsin-
den de olumlu yanıt aldık.
1989'da ulusal park ilan edi-
lince, Dalyan kurtuluy or di-
yesevinmistik. Ancak olum-
lu hiçbirçaltşmanın \apilma-
masL paralann ortadan kay-
bolması. bir günde gelen tu-
ristlerin 4 bine. motorlann
600'e ulaşması bizi çılgına
döndürüyor."
Peter. belkı şımdı acen-
teler boykot ederse ılgilıler
yaptıklan hatalan daha ko-
lay kavrar diye düşünüyor.
Geçen yıl koruma bölgele-
ri Türk çevre kuruluşlanna
paylaştınlırken Dalyan-Köy-
ceğız yöresı ile Göksu Del-
tası'nın. Doğal Hayatı Ko-
ruma Derneği'ne verildıği-
ni, ancak bu kuruluşun elle
tutulur hiçbir çalışma vap-
madığını da anımsatıvor
Pamfilya ve Likya'dan Balıkçı'ya merhaba!
Prof. FAHRİIŞIK
Akdeniz C Arkeoloji Bölüm Başkanı
Hellen söylencelerine göre, "İÖ
1200 sulannda. utkuyla bitirdikleri
Truva Savaşı'mn ardından, Akhah
sav aşçılann birkaç ovmağı Hellenis-
tan'a geri dönmez. yeni yurt aray>
şıy la ve üç önbilicinin peşinde Ana-
dolu'nun güneyine, Akdeniz'e doğ-
ru yol alır ve biroymak, Antaly a'nın
doğusunda uzanan bitek Pamfilya
düzlüğüne konar". Perge'nin kent-
kapısı kazısıyla günyüzüne çıkan
"kentkurucular"ın yontu altlıklan
arasında o üç önbiliciden ikisinin
adlan okununca da hüküm verilir
bilimcilerce: "Pamfilyalı Hellen soy-
ludur."
Ve bilim der kı, kentkurucu yiğit-
lerin Hellenliligi bir "masardtr.
Çünkü çağlar sonra Hellen kültürü-
ne tutkulu bır Roma Imparatoru
Hadrian(tS 117-138). Atina'da bir
"Birlik" kurar ve buna salt "Hellen
kökenli kentler" katılabilır. Katılı-
mın sınırsız olanaklanndan yararlan-
mak isteyen Perge'nin, Aspendos'un
"Hellenİi yiğhierce kuruMugu" ma-
salı bu çıkar uğrunadır. Gerçekten
de bilimci yadsıyamaz ki, limanıy-
la Pamfilya'nın en önemlisi olan Si-
det
yerli Anadoluludur, kuruluşu
-İO1400" sulanna dek iner. Ve Hi-
tit başkenti Hattuşa'da 1986'da bu-
lunan bir tunçyazıt, Pergelinin de
özde ve kökte Anadoluluğunda hiç
kuşkubırakmaz. Birsınıryazıtıdırbu
ve Kral IV. Tuthaüyazamanında (İÖ
1250-1225) güneyde Hıtit sınınnı
"Parha kenti yakınındaki Kastraya
lrmağı''nın çizdiğini çızer: sözde
"Heöencesi'" ile özde tamtamına ver-
lı dilden uyarlanmışhğı ile Perge'nin
dibinden akan Kestros. bugünkü
Aksu... Antalya'nın doğa cenneti
dağlık batısı, antikçaglann "Lik-
ya'sıdır. Ve burası da bir "HeDen top-
rağıdır" söylencelere göre \e söy-
lencelerin "dilinde" herkeslere gö-
re ki; bilgide üstünlüğü, bilim evre-
ninde tanınmışlığı tartışılmaz olanı-
mızın ilk kitabınm adı bile "likya
İÖ 6. yy Hellen Kabartmalan
r
"dır
Çünkü yurttaşımız Herodot'a göre.
Likya halkı "Giriı"tengöçme'"dir. ba-
tıdan gelme. Çünkü biribırleriyle
çelışkilı onlarca "masal"dan binne
göre Lykia'yı "Atina Kraü Pandi-
on'un oğlu Lykos" kurmu^ur, adı-
nı vermıştir, örnegin ikinci başkent
Patara'vı da •'Tann ApoDon'un \ant-
hos Superisi Lykia'dan doğma oğlu
Pataros'" kurar ve adını verır. lnsa-
nı böylesıne " Hellen soylu" olunca,
dogaİdır kı. uygarlıgın adı da "Hel-
len uygariığı'* olacaktır Likya"da.
Likyalılar özlerine hep Tramılı
derler ya; Patara Yol Kılavuz Anıtı
yazıtlanvla adım adım ızlenen an-
tik karayolu, yurtlarından aldıklan
bu adı bugünün benzeradlı rirmil'i
ile çakıştınr ve Herodot'u yalanlar.
tlk Homer'in dediğı Lykıa adı da
Hellen diline Atinalı Lykos'dan de-
gıl, doğu dillerinden, Hıtit ve Mısır-
lının bu halka çok daha öncelen
Lukka deyişinden uyarlamadır ve
kent adlannın sözde "HeUenüliği*'
de kökü Anadolu'ya sıgındıklan İÖ
2. bin yıl sonlanna dek inen Panhel-
lenızmin ürünü bırer yakıştırma:
Çünkü 10 14. yüzyıldan bir Hitit
yazısında Dalavva Lukkı toprağında
bir Lukka kentidır: Lıkyalı Xanthos
koyağındaki bu görkemli Kale'ye
Tlawa der, Hellenistanlı da Tlos. Ve
çünkü biryüzyıl sonrası Lukka ül-
kesine yaptığı seferi anlatırken Hi-
tit Kralı IV. Tuthalya Yalburt resım-
yazıtında. "Tannİara şükrünü Pa-
tar Dağı'nın karşısında sunduğu-
nu" da söyler; Likyalının Pttara.
Hellen'ın Patara dediğı liman ken-
tidir bu ki, "Hellen yiğidi Pataros
kurmuş, ve adını venniş*' olabile-
mez. Ve kazıyla günyüzüne vuran bir
demırçağ öncesı taşbalta. onun Ana-
doluluğu'nun arkeolojik belgesıdir;
tüm Likya'nın yerlıliğınin belgesı.
Pamfılya-Lıkya odağında konum-
lu .Antalya'nın eski limanında, için-
de yuvarlak sunağıyla şımdilerin
bahkçılanna "umut" dagıtan bir
mihrap; doğuda Urartu'dan batıda
Frigya'ya dek tüm Anadolu insanı-
na bin yıllar boyu benzer bıçim ve
işleviyle umut olmuşsa eğer. bunun
adı Anadoluluk'da ınançla direniş-
tır. tskender'ın "HeUenleşmeye kar-
şı çıkışın cezası oiarak" Side'de bek-
lettiğı bır garnizon da Pamfilya in-
sanını kendi yerli özünden koparma-
da dırenişin bekçisiydi ve yerlıya-
zıyla yerli dilde ve Hellence çev ıri-
li üç yazıttan bellı ki. Iskender öl-
müş, kurduğu dünya devleti dağıl-
mış. ancak Sideli "Hellenleşmesige-
rektiğini" yine unutmuştu. Sürgünü
kökünden koparmanın mümkünü
olabilememişti çünkü.
Seninle Balıkçı. bir "Mavi Sür-
gün" Anadolu gerçeğine bir kök tut-
muştur ki. bunu da sökebılmenin
mümkünü yoktur; "Güneşi bandan
doğurmanın" mümkünü olmadığı
gibi yoktur. Ve "Güneş"in Batı uy-
garlıgı üzerine Ege'nın dogu yaka-
sından ışımışlığı, özlediğın "lyon-
ya'dan Merhaba"ya kalsın Balık-
çı; bilgimn izinde öze güven ve sana
saygıylaiııc susulmasm...