Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyefİmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Vavın
v
, onetmenı Orhan Erınç#
Genel Ya\ın koordınatoru Hıkmet
Çetınka>a# Vazıışlerı Mudurlerı
Ihrahım V ıldız DınçTavanç ı Sorumluı
• Haber Merkezı Muduru Hakan Kara
# Gorsel > onetmen Fıkret Eser
Dıs Haberkr Ergun Balcı9 Istıhbarat V. al<,ın <, dkır
• Fkonomı Bulent kı/anlık 9 Radvo TV l \gar
Eremektar • kultur Handan Şenkoken •
s
por
Abdulkadır N ucelman 0 'lun Hab<.rkr Mehmet
Saraç • Makakkr Samı Karaoren 9 (,v.\ırı
!»e\fetfın Turhan 9 Duzcltmc Abdullah Vazıcı
v,a\ın Kurulu llhan Selçuk
(Baskin) Orhan Frınç. ()kla\
kurtboke O/gen \car Hıkmet
Çetınkava. Şukran Soncr Ergun
Balcı, Dınç Ta\anç. Ihrahım >, ıldı/.
Orhan Bursalı. Mustafa Balba\
Ankırı Tı.msilus! Muslafa Balba\ • Haber Muduru Doğan
Akın ^vtaturk Bukarı \o 12"> Kat 4 Bakanlıklar \nkara Tel
41MM)20rhan ftkks 42344 Faks 4l9M)2~9İ7mırTı.mMİı.iM
Serdarkı/ık. H /ı\aBI\ 1^2 S 2 ITel 4411220 Tı.kks *2^y
Fa^ 44191 1" 9 Adana TtrriMkiM Çetın \ ıgenoğlu. inonu Cd
II'PS No I Ka! I Tcl ^22WI TJcks 62 J ->•> Faks ıS22-"O
Muessese Muduru Erol Erkut 9 Koordınator
AhmrtK.orulsan9Muhasebe BulentYcner
9 Idare Hustun Gurer • Uktme Onder
Çelık 9 Bılgı Ulem Naıl Inal 9 Bılgısa\ar
Sıstcm Muruvet Çıler 9 Rı.klam Reha
Işırman 9Halkla îlıt-kıler Nurten Berkso»
\ n n l l M i ı v c Basan V em Gur Haber Aıansı Basın \e \a\ıncılık \ Ş
Turi<xa£ı^ıd ' 9 4 ! Cagalojlu 34 34 Ist PK 246 Istanbul Tel 10 212) M2 0* 0^ |2O hal) Je eks 22246 l6k\SIM 1994 tmsak S 17 Guneş 6 4s Oiîle II Ikındıl4 Akşam 16 ^2 Vatsi 18 15
Egitim-İş ve
-Senbîrtürlü
bipteşemiyop
• Haber Merkezi - Eğıtım-lş
ve Eğıt-Sen bırleşme
goruşmelen genel başkanın
hangı sendıkadan olacağına
karar venlememesı nedenı>le
tıkandı Egıt-Sen genel
başkanın kendı orgutlennden
olması konusunda dırenırken
Eğıtım-lş, başkanın seçım
sonucu belırlenmesınden
>ana ta\ır koydu Son sayjsını
bu konuya avıran 'Oğretmen
Dunyası dergısınde
oğretmenlenn ve dıger eğıtım
sendıkalannın ıkı sendıkanın
bırleşmesı yonunde atılan
adımlardan duyduklan
memnunıyetlen dıle getınldı
Üniversitelerdeki sorunun kökeninde, toplumun bilimle tanışması yatıyor
TarbşdaiL, iâkenm geleceğidir...OKTAV EKtNCt
Unıversıte oğretım uyelennın
"büünsel hizmeteyakışır'' bır uc-
ret ıstemı\ le başlattıklan ev lem-
lennde tartışmalann agırlığını
"bilimsel ve ıdari ozerklik"oluş-
turmava başladı Kımı "hocala-
nn" da yıne unıversıte oğretım
uyelenne "para için direnişegeç-
meyi" yakıştırmamalan uzenne
son gunlerde bu konu ıkıncı pla-
na ıtılmış gıbı gorunuyor Ünı-
versıte tartışması vuksekogre-
nım kunımlannda vaşanan he-
men tum sorunlann ve doğrudan
"universite kavramının" da ele
alınmasıyla, genışle>erek suru-
\or
Aslında ulkenın bılımsel gele-
ceğını hazırlavan uzman kadro-
lann ucret sorunu, elbette kı sı-
radan bır ekonomık talep va da
"ozJuk hak" ıstemı degıl
Çağdaş toplumda herhangı bır
serbest meslek sahıbı olan ınsan
mesleğınıuvgardunyavayakışır
bır kalıtede ve duzeyde sunabıl-
mek ıçın nasıl kendısını ve uz-
manlığını "gelıştirmek"' zorun-
davsa bır "kamu gorev lisi" ko-
numunda bulunan oğretım u>e-
len de avnı şekılde ulusal \e
uluslararası duzevdekı bılımsel
ve teknık gelışmelerı ızlemek
de>ım yenndevse hem kendıle-
rını hem de oğrencılerını bu
yonde vetıştırmek durumunda-
lar Bunu vapamadıkları zaman
da salt kendılennı \e oğrencıle-
nnı değıl "ulkenin gelişmesini"
de olumsuz vonde etkılemış
olurlar
Iştebunoktada unıversıte og-
retım uvelennın ucret sorunu dar
anlamda "Nasdgeçinivoriar"
1
so-
ruiu venne "NasıJ geçmıyorlar
ve nasıl araştınp nasıl oğretivor-
lar" sorusu ıle gerçekten "uni-
versal" bır anlam taşıyor
Verlı \evabanci \a_vinlan ızle-
yemeven araştırma \e ınceleme
gezılenne çıkamavan gerektı-
ğınde fotoğraf çekmek ıçın
"slavt fîlmr bıle satın almakta
guçlukçeken oğretım u>elennın
ucret sorununu salt "maaş katsa-
vılan" ıçerisinde gorup pevnır
• Turkıye'de hukumetler hep unnersıtelerın bılımsel \e ozerk >apılanmasına
karşı çekınce duydular Unıversıteler ıse bu çekıncenın gerçek yuzunu açığa
vuracak bır 'bılımsel muhalefetr toplumun onune gu\ence olarak koyamadı
ekmek fıvatlarına endekslı bır
rakam aravışı ıle çozmeve kal-
kışmak cıddı bır pohtıka eksık-
lığınınotesinde "kavgıvericibır
avmazlık" olarak kendısını gos-
tenyor
Oğretım uvelen çağın gerek-
lerıne uvgun ve ulkevı vannlara
"guvenle" hazırlavacak bırvuk-
sekogrenım hızmetını nasıl ve-
receklerdır
1
Bu hızmetın vıne
cağdaş uvgarlığa vakı^ır bır or-
tamdd ve kalıtede verılmesıne
nasıl katılabıleceklerdır
1
Bu temel sorunun hıç kuşku-
suz vıne "temeP bır vanıtı var
"L nhersitelerin bilimsel ve idari
ozerkliklerini guvence altına ala-
rak..."
1980 Iı vıllardan bu vana su-
ren son tartışmalarda bu hedefın
onundekı başlıca engelın "V OK
duzeni" olduğu artık açık olarak
kanıtlanmı^durumda Buulkede
bovlesı bır YOK olduğu surece
oğretım u>elerıne omegın ba-
kanlann va da başbakanların al-
dıklan kadar bıle maaş venlse
yuksekogTenımın kalıtesı ve
u
bi-
İimsel duzeyi*
1
v ıne v ukselmeve-
cektır Çunku\OK aslında
u
ku-
ruluş gerekçesine" de uv gun ola-
rak Turkıye de ulke gerçeklen-
ne eğılen \e "bilimselliöj vaşa-
mın her alanında egemen kılına-
>i hedefleven" bır oğrenıme en-
gel olmayı surdurecektır
Hükümetlerin ka\güan
Ote vandan son gunlerdekı
unıversıte tartışmalanndan açı-
ğa çıkan bır baska gerçek var kı
VOK"ten kurtulunsa bıle vıne
"bu kurumu varatan duşunce-
den" ulkenın \e unıversıtelenn
kurtulması. gundemdekı >ennı
ve onemını koruvatak
Çunkubukez orneğınvurtı.1-
karlannaaykın vebılımdı^ı kal-
kınma projelen ongoren huku-
met kararlanna kar^ı va da e\-
rensel doğruları gozardı eden çı-
karcı ve spekulatıf polıtıkalara
karşı unıversıtelenn "olasıtepki-
leri" vıne baskı altına ahnabıle-
cek
Başbakan Prof TansuÇilJer ın
\ Ok Ba^kanlıûı na ızonderdıSı
28 7 1993 tarıhlı "vazıJı uva-
rTdakı gıbı unıversıte mensup-
lan bırer "devlet memuru"old-
rak hukumetın "sivasûekonomik
ve sos\al politikalarına vonelik
kararian hakkında"herhangı bır
açıklama bıle vapamavacaklar
Aksi halde vıne Prof Başbakan
talımatıvla "657sa>ılıDevletVle-
murlan Kanunu" çerçevesınde
*}asalı$lemle" kar^ıla^acaklar
•\slinabakilirsa unıversıte ko-
nusundakı butun bu tartışmalann
ve~sıkıntılann"kokenınde Tan-
su Çıller ın de genelgesıne dek
yansıvansıvası
u
endişeler"yatı-
vor Turkıye de oldum olası hu-
kumetler ızledıklen polıtıkanın
unıversıtelerceeleştınlmesınden
kaygı duvuyorlar Dahası bunu
"en buvuk tehlike" olarak goru-
vorlar Çunku herhangı bır pro-
jenın va da polıtıkanın unıversı-
tece eleştınlmesı orneğın "ana
muhalefet partisinin" sıradan sa
ta^malarına benzemıvor Eğer
"bilinı ve uzmanlık kurumu"
karşı>sa helebırdeokurunı us-
tuneustluk "ozerkse" eleştınlen
polıtıkada ısrarlı olmak doğrusu
kolay goğuslenebılecek bır şev
olmasa gerek
Turkıye de hukumetler bılıme
karv boylesı bır "geleneksel çe-
kingenlik" ıçensındevken ve bu
nedenle de "bilimsel ve idari
ozerklikten" açıkçası korkarlar-
ken acaba unnersıteler bu kav-
gıv ı "açığa çıkartacak" duzevde
veterınce bır tutum ve dırenış
gosterdıler mı
r)
Orneğın 5 Nısan
kararian na va da Zonguldak
olavınavevaö^P laılgılıtartış-
malara, benzer şekılde karayolu-
na bağımlı u!aş.ım polıtıkalanna
v e kaçak kentleş.meye pnm \ eren
"rantekonomisi"kurallanna kar-
şı vıne unıversıteler "bılimselli-
ği ve o/erkliği yurt çıkarian için
savunan" kurumlar olarak "ka-
muovunu sarsıcı" çıkışlarda bu-
lundular mı
0
Salt ücret sorunu mu?
Kuşkusuz bazı unıversıtelerı-
mızdekı vıne bazı duvarlı oğre-
tım uvelerımızın "kendilerini
bağlavabilecek" kımı onurlu sa-
vaşımlan dışında busoruyage-
nelde "evef şeklınde yanıt ver-
mek pek mumkun değıl
Ve v ıne kuşkusuz bu nedenle
olacak üniversitelerdeki son
uyanışı toplum hala "salt ucret
sorunu" olarak algılıvor Ç unku
unıversıtelenn ulke ve toplum
adına bılımsel savaşım \erecek
ve "ulusun çıkariannı
savunacak" bırer vetkın kurum
olduklarını en azından olmalan
gerektığını kımse bılmıyor ve
duşunmuvor
'Değişik
Költürlerden
Sofralar'
• İstanbul Haber Servisi -
Bevmen Akmerkez'de uzun
bır sureden ben
gerçekleştınlen "Değışık
Kulturlerden Sofralar'
dızısı, eskı Av rupa Guzelı
Gunselı Başar"ın "'Doğadan
Esıntıler" başlığını taşıyan ıkı
avn sofra duzenlemesıyle
suruyor Gunselı Başar'ın.
Turkıye ve dunyanın bırçok
ulkesınde gezıp gorduğu
yerlerden kışısel eşvalar
dışında, denız kabuklan,
mıneral knstaller ve fosıller
gıbı doğal objelenn yanı sıra
îcnstal. gumuşve
porselenlerden oluşan çağdaş
sofra dızaynının, ozel
monulerle butunleştınldıgı
behrtılıvor Sergıleme, eskı
Dışışlen bakanlanndan Ilter
Turkmen'ıneşı Mıne
Turkmen'ın
danışmanhğında
gerçekleştınlıyor (Fotoğraf
MUHARREMAYDIN)
Wolf Fizik Ödûlü
sahiplepini buldu
• KL DC S (AA)- Israıl deku
Wolf Vakfı tarafından
v enlen Wolf Fızık Odulu'nu
buyıl Moskova I fbedev
Üniversiteleri "özerk-özgür-bilim üretim merkezleri" yapabilmek, bütün ülkenin ufkunu açmak demektir
Amaç, 6
özgür düşünen insan' olmah
• Çocuklannı okul
oncesı donemde doğru
yetıştıremeyen, ılkokulu
okuma-yazma donemı
olarak algılayan,
ortaokulu bılgı aktaran,
lıseyı test uygulamasını
oğretme donemı kabul
eden bır eğıtım
sıstemınde hıçbır
ıyıleştırme unıversıtelen
ıstenen duzeye
çıkaramaz
ERD\L 4TABEK ~
Avrupa da bır unıversıte bölu
munu bıtırmış. ıkı dıl bılen mo-
dern teknıklen (bılgısavar kul-
lanma telekomunıkasvon >on-
temlerını uvgulama vb ) becerı
alanına katmış 40 mılvon genç
ışsız Artık endustn tıcaret tu-
rızm, radvo-televızvon teleko-
munıkasyon gıbı çalışma alanla-
n sıradan vuksekoğretım gormuş
ınsanları ıstemıvor Şırketlerın
bırıncı derecede aradığı nıtelık,
fılanca unıversıtenın dıploması
degıl belırlı çalışma noktalann-
da ışe vararlı
u
özel nitelikli işgû-
cü." Turkıve'de pek goze çarp-
mayan hır "ktihriam-iy l
EYE GIDIYOR?
Llkenin geleceğine damgasını vuraeak çağdaş bır egıtımın ilk niteliği "laık" olmasıdır. Ancak bojle bır eğıtim "ozgur duşuncelı" ınsan vetıştırebılır.
çalısan ınsanlara. meslek dı- versıteanlavısıvla, ışın teknıgını mak herkesın duşman oldugunu
sovlevıp rahatlamava çalışmak
toplumsal bırrahatlama sağlava-
dece unıversıtede degıl butun remeven bır ulkenın unıversıte
Unıversıte sorunlarının bır
onemliM de "ozerk unıversı-
te"nın kurulmasıdır Dev let oto-
rıtesının vesavetı altından kurtul-
madan unıversıtelerde ozgur bır
eğıtım kurulamaz
Lnıversıte ıçınde Ogrencılerın
de vonetıme katılacağı venı bır
yonetım modelı kurulmalıdır
Ünıversıte ıçınde bulunan oğre-
tım uvesı-araştırmagorev lısı-oğ-
rencı olarak herkesın soz ve ka-
rar hakkı kabul edılmehdır Lnı-
versıte kendını vonetebılmehdır
Lnıversıtelerın toplumsal so-
runlarla ılgılenmesı araştırma
vapması sonuçlarını toplı ıa
a^ıklamasi doğal gorevlerı ola-
rak kabul edılmehdır Lnıversıte-
Fızık Enstıtusu'nden Vıtaly
1;
GınzhurgıleChıcago^
Onıversıtesrnden Yoichıro
Nambu kazandı Vakıf
tarafından dun yapılan
açıklamada. 100 bın dolarhk
odul, Israıl
Parlamentosu nda 26
mayısta duzenlenecek
torenle sahıplenne v enlecek
ElektPikli
tren
• İST\NBLL(AA)-
Edırne-Istanbul hatunda
elektnklı tren seferlenne,
onumuzdekı yıl şubat ayında
başlanacağı açıklandı
Dev let E>emır Yollan Edırne
Işletme Mudurluğu'ncedun
yapılan açıklamada.
elektnklı trenın hızmete
gırmesıy le bu hattakı
yolculuk suresının 1 saat
azalacağı behrtıldı
tirme" değışımı v ar Yırmı v ıl on-
ce "Ne iş olsa >apanm abi" dıyen-
Ter ışljulabftıvordu ovsabugün
onlara -neredey se- hıçbır alanda
14 yok. Arük. "Ben sizin j^ini/in
şu bolumunde neyapılacagını bı-
Ihonım" dıyen ınsan ılgıve deger
bulunuvor \\rupa ıle butunleş-
me surecıne gınlınce bu nıtelık-
te ınsanlann bıle ne denlı rekabet
gucu taijidığı kuşkulu Yenı ure
tım sureçlen artık standart uvgu-
lamacılar değıl varatıcılıgını bı-
lınenteknıklerekatabılen uretım
surecını kendı kışılığıvle hızlan-
dıran y a da kalıte v ukselışıne kat-
kıda bulunabılen ınsanlar ıstıvor
Bu da "ozgur duşunceli. bagım-
sız karar verebilen, yaratıcılıgı
olan kişilikte insanlar" demektır
Turkıye de bunun farkında olan
kesım ışverenlerarasındakı mo-
dern ışletmecıler
Modernleşmek ısteven ı^let-
meler artık sadece makıne park-
lannı va da teknolojılennı değıl
ınsanlannı da gelış.tırme prog-
ramlan vapıvorlar fşletmelenn-
şında kalan kultur gıbı sanat gı-
bı toplumsal degışım gıbı konu-
lârda semTnerler konferanstar
sovleşıler düzenleverek eleman-
lannın gplıyrnını iağlamay;a_ça-
lışıvorlar Modern ışletmelerde
gorulen bu değışımı dev let vone-
tımı fark etmemışgorunuvor ış-
çı sendıkalan olavın genel çızgı-
sını goruş alanı ıçıne sokamamış
durumda
TUSUD'ın unıversıtelerle ıl-
gılenmesı boşuna degıl Işveren
kesımının modern ışletmecılen
bır vandan "endustri-bilim ışbir-
lıği"nı kendı alanlarına katmak
ısterken ote v andan unıversıteler-
den vetışecek elemanlarla ış va-
pacağını dogru bır degerlendır-
mevle hesaba katıvor Bu da an-
cak çağdaş unıversıte eğıtımıv le
olacaktır Yenı uretım-hızmet do-
nemı gehşkınkışılıkte alanında
ıv ı vetışmış ozel teknık alanda
becerı kazanmış varatıcı ışgu-
cuvle başarı kazanabılecektır
Ancak bov le elemanlarla rekabet
alanına gırebılır Geleneksel unı-
oğrenmış ama kışılığındekı ba-
ğımlılıgı aşamamış. vapacağı her
şe\ Tçırîbırrsımn ermrvemıesııır
bekleven elemanlarla "varatıcı
uretinısıırcci"nde rekjıbemme-
nın sozu bıle edılemez
Onun ıçın de Turkıve nın ge-
leceğınde unıversıtelenn "mes-
lek vuksekokulları" nıtelıgının
değışıp "gerçek üniversite-
ler"olabılmesı sov ut bırnıvet de-
ğıl endustnnın. tıcaretın turız-
mın, radvo-televızvonun bası-
nın telekomunıkasvonun egıtı-
mın sağlıgın uluslararası duzev-
de rekabet gucune kav uşması de-
mektır Bu da gerçek bır gelışme
demektır
Bu nedenlerle de "ozgur du-
şunceli. ozgurce tartışan, v aratıcı
duşunce uretebilen. eleştirel du-
şuncevle konulara bakabilen"m
san vetıştırmek Turkıve nın ge-
lecegı demektır Bu gerçegı kav-
ravamamak ulkenın azgelışmış-
lığının surmesıv le sonuçlanacak-
tır Bunu başaramavınca da hep
mazeretlenn arkasına kl
caic ^âma^sonu^ldini oıum*îtîZTtî-
gunuonlemeyecektır Onemlı bır
donemeç budur
Bubılınısel tokmkgelismenın
alrvapısı da "kulturel gelış-
me"dır Bılımsel duşunce teme-
lıne oturmamış sanatlarla ufuk-
ları genışlememış dunva olçe-
ğınde algılama vetenegıne enş-
memış ınsanlar bılım-teknık
alanlannda varatıcı olamazlar en
çok uvgulavıcı olabılırler Onun
ıçın de üniversiteleri "ozerk-oz-
gur-bilım uretım merkezleri" v a-
pabılmek butun ulkenın ufkunu
açmak demektır
Duşunce uretmeven neden-
sonuç ılışkısıne gozunu vunımuş
sorunlan v e çozum lennı ozgurce
tartışama\an vuksekoğretım ku-
rumlan ulkenın geleceğine kat-
kıda bulunmavacaktır ^erlenne
konacak başka kurumlar da ol-
madıgına gore zarar butun ulke
nın zarandır
Burada konunun çozumu sa-
eğıtımin bu nitelığe kavuşturul-
masındadır Çotuklarını okul on-
dönemde<ky§t
ven ılkokulu okuma-vazma do
nemı olarıkalgıl ıv ın ortaokulu
bılgı aktarın 1I\LVI UM u\gula-
nıasını ogretnıe donemı kabul
eden bır eğıtım sıstemınde hıçbır
ıvıleştırme unıversıtelen ıstenen
duzeve çıkaramaz Eğıtım bır bu
tun olarak "bilgı aktarmacılığı-
test çozum oğrenımr olmaktan
çıkartılıp "gelışkin kişilikte, eleş-
tirel duşunce sahibi" ınsan vetı^-
tımıe amacına voneltılmelıdır
Bu da her duzevde egıtımın
polıtık sorunlan demektır So-
nuçta her şev polıtık organlarda
kararabaglanacaktır Llkenin po-
lıtık vapısı butun bu degışımlen
algılavacak programlaştıracak
uvgulavacak duzevde değılse
varılatak sonuç da bundan ba-
ğımsızolmavacaktır Toplumun-
da ozgurluk olmav an bır ulkenın
unıversıtesınde ozgurluğun nasıl
olacağı da onemlı bır sorundur
Toplumundd demokrasıvı sındı-
sınde nasıl demokrası olacağı dd
aynı sorunun bır parçasıdır
e m vap»KH.-Hk oîrtnr
onemlısı nasıl vapılacaktır'
L Ikenın geleceğine damgasını
vuracak ı,a.zdaş bır egitımırTilk
nıtelıgı "laık" olmasıdır "Laik
eğıtim" dınlerden bağımsız eğı-
tımdır ve ancak bovle bır eğıtım
"ozgur duşunceli" ınsan vetıştı-
rebılır Ovsabugün "dineğitimi"
uzerıne kurulmava valışılan bır
medrese eğıtımı topluma kabul
ettırılmeve çalışılmaktadır
Imanı hatıp okullarını bıtırenle-
rın unıversıtelere gırmelerı bu
ogrencılenn de ozellıkle "shasal
bilgiler. kamu vonetimi"nı "eği-
tım bılımlen~nı "sağlık bılımle-
ri*"nı "teknik bılımler~ı seçme-
len h'edefterı açıkça gostermek-
tedır Dın eğıtımı kokenlı ınsan-
gucu ulke vonetımını elealmava
hazırlanmaktadır Sıvasal ıktıdar-
lar dd bu hazırlığın butun olanak-
larını sağlamaktadırlar
Lnıversıte sorunlarının başın
da "laikeğitim" gelmektedır
ifı lupluııı suıuıılaııııııı ıugun.c
tartışılacağı verler olarak toplu
mım av dinlatılmaaına etkın bı
<,ımde katılmalı toplumun kul-
turel nıtelığını degıştırmede rol
satitbr ötmahrlrrtaf —
Elbette unıv ersıte oğretım uve-
lerının ozluk haklan ucretlerı
"rahat bîr vaşam standardı"sağ-
lavabılmelı bununla bırlıkte de
butun çalışmaları unıversıtede
ozgur eğıtım vapabılmeve avrıl-
malıdır
Unıv ersıte butun bunları v apa-
bılecek duruma gelebılırmı ^ Bu-
nun v anıtı herkesten once unıv er-
sıte ogretım uvelen taratından
verılecektır Eğer Turkıve ıçın
avdınlık bır gelecek îstıvorsak
toplum ıçınde etkın ozerk oz-
gur bılım uretenunıversıtelen ıs-
temek hepımızın hem hakkı hem
gorev ıdır
Bunoktadageukmek gelecek
varışında geukmektır
\ ırmıncı vuzvılın hıç kımsevı
beklemeveteğını bılmek de aklın
ılk basamagı savılmalıdır
DÜNDEN BUGLNE ÜNfVERSİTE
Öğrencisi olmakla övündüğümüz yerdi üniversitemiz
Prof. Dr. COŞKLN OZPEMİR
Benım kuşağım oğrencılığe başladıgı
vıllarda İstanbul Unıversıtesı nın gor-
kemlı bır donemı ^aşanmakta ıdı 1 9 ^
reformu gerçekleşeh 14 vıi olmııştu ve
unıversıtemız -Mman faşızmınden kaçan
ve Turkıye Cumhurıvetı ne sığınmayı
>egleven bınncı sınıt bılım adamlan ıle
zengınleşmıştı Tıp fakultesının ılk sını-
fında (o zaman fen fakultelerı) hocalan-
mız Prof Kozvvıc, Heılbron, Zuber ve
Broch gerçekten buvuk bılım adamlan
ıdıler
Bız 17-18 vaşlanndakı genç ınsanlar
bu derslerı ılk kez bu duzevde bır bılım
dunvası ıle karşı karşıva gelmış olmanın
hevecanıvehavranlığı ıçınde îzlıvorduk
Sonrakı vıllarda da bu havranhğımız
Prof Sovartz, Prot YVıntersteın. Prof
Enc Frank'larla devam ettı Lnlu Turk
hocalanmız da vardı elbette o zamankı
Turkıve nın en unluhekımlerı 'v.mane-
dense onlar çoğunlukla bıraz uzak za-
man zaman haşın ve sert ıdıler Oğren-
cıvebakışlarıyukarıdandı Ozetleogren-
cısı olmaktan ovunç duvdugumuz bır
verdı unıversıtemız Turkıve bızım oğ-
rencılığımız>ıllarındademokratıkleşme
volunda adımlar atmakta ıdı Mıllı Şef
İnonu bunun volunu açmıştı 1950de
Demokrat Partı ıktıdaroldu Buvuk Ata-
turk'un ozlemı gerçeklesmış ulus ege-
menlıgını kullanarak ovları ıle ıktıdarı
değıştırmıştı Ne vazık kı sevıncımız
uzun surmedı
Bilime sahip çıkmavan iktidar
\enı ıktıdar Ataturk ılkelenne vanı
uvgarlığa vanı çagdaşhğa vanı akla ve
bılıme sahıp çıkmıvordu Tersıne adeta
uvanan harekete geçen karşı de\nmı
desteklıvordu Demokrasıve de savgısı
>oktu venı vonetımm Muhalefet ve ba-
sın susturulmak ıstenıvordu O gunun
unıversıtesı ^ OK unıv ersıtelennden çok
farklı olarak bu gıdışe karşı bılımın se-
sinı duvurmuş vedemokrasının vanında
ver alarak bır buvuk hukuk adamı olan
rektoru ıle bırlıkte savaş açmıştır Bu
vuzden devrın başbakanı unıversıte ho-
calarına "kara cuppelıler" dıve hıtap
ederek tehdıtlersavurmu^turve İstanbul
Lnıversıtesı nın rektoru Sıddık Samı
Onar ıktıdarpolısı tarafından unıversıte
bahçesınde verlerde suruklenmıştır Do-
galdırkı ardindan gelen 27 Mavıs ıhtıla-
h unıversıteden buv uk destek gordu Bu-
gune kadar vapılmış demokratıkleşme
ınsan haklan sosyalleşme ve emekten
• Prof Doğramacı
yonetımındekı unıversıtelerde
bır >ıkım yaşanmıştır Bır
atanmış yonetıcıler facıası
>aratılmış, unı\ ersıte,
sessızlığe, suskunluğa
mahkum edılmış, 1402 gıbı
utanç \encı bır ola\a, fıkır
ozgurluğu kısıtlamalarına asla
tepkı gosterememıştır
vana en ılerı yasa olan 1961 Anayasa-
sı nı istanbul L'nıversıtesı nın hukukçu
hocalan hazırlamıştır Ne var kı 2"1
\I<ı
yısvonetımı>anhşlıklarvapmavabaşla-
mış ve avnı unıversıte bu vonetımm
147 oğretım uvcsinı unıversıte dı>ınd ı
bırakan haksız davanaksızkdrarınj şıd
detle karşı çıkmis tepkısını 14"
7
ler gerı
donunceve kadar surdurmuştur Rektor
bu vuzden gorevınden ıstıta etmıştıı
Onurlu bır unıversıteden orneklerdır
bunlar
Daha sonra yenıden demokrjsıve do-
nuş 68olavlan unıversite refornı ı,dbd-
lan onu ızleven 12 \1arı muhtırasi de-
gışen unısersıte vasjldrı ıie vıllar ılerle
mış ama en azından kendı kendısını vo-
neten demokratıkleşme çabalan goste-
ren bır unıversıte var olagelmıştır Ta
1980 12 Evlul darbesıne kadar Dunva-
ca uniu Prot Doğramacı vonetımındekı
unıversıtelerde bır vıkım vaşanmıştır
kdlıte ıle bırlıkte moral degerler çoker-
tılmış bılım ve bılım ınsanı olmanın
onuru \evucelıgı avaklaraltınaalınmış
bır atanmış vonetıuler facıası varatılmış
unıversıte sessızlığe suskunluğd mah-
kum edılmış 1402 gıbı utanı, vencı bır
olava fıkırozgurlugukisitlamalanndds-
la tepkı gosterememıştır
Akademik unvanlar
ucuzJatıldı
Unıversıtelerımızde egıtımın kalıtesı
duserken akademik umanlar ucuzlatıl
mı^ kddroldr polıtık vatırım amacı ıle
kııllanılmış kddro veunvandağıtımı ha-
ııeddn koktevllerınde el opme ve arz-ı
ubudıu't torenlen ıle kutlanmış ozetle
unıversıte olabıldıgınceaşagılanmış bu
kurumlara darbe ustune darbe v uran ust
vonetıcılere buv uk torenlerle doktora un-
v ıııljrı \ernıekduzevmeduşurulmuştur
Dogdldır kı DN P-SHP koalısvonu unı-
\Lrsitede bır umutla kdrşılandı Çunku
htr ıkıpartı seçım kampanvasinda bırçok
kez \ Ok u vok etmekten ve unıversıte-
ve ozerklık getırmekten soz etmışler ve
bu vaatlennı her fırsatta v ınelemışlerdır
\azık kı sonuç vıne buvuk bır duşkırık-
lığıdır
Bugunku ıktıdarın seçım kampanva-
sinda unıversıte ıle ılgılı verdığı sozler-
de ve vaatlennde ıçtenhklı olmadıgı
açıkça ortava çıkmiştır Ustelık bu do-
nemde tabela unıversıtelerının sav ısı art-
tırılmış bır mılletvekılı onergesı ıle fa-
kulteler kurulması gıbı son derece cıd-
dıvetten uzak tutumlar ver almiştır Bu-
gun unıversıtelenn bır kismı aklın bılı-
mın ustunlugune avdınianmava ınanma-
yan uvgarlığa karşı akademık unvanlı
kışılennelındedır Lnıversıte hocası hol-
dıng profesorluğu vapmıjorsa unıver
sıtedekı temel gorev mı zorunlu olarak
bır mıktar ıhmal edıp mua>enehane he-
kımlıgını surdurmuvorsa gerçek bırge-
çım sıkıntısı ıçındedır \ ıllar sonra HTH-
versıtelenmızde bu ışığın bu uvat ^ın
belırtılennı gormek sevındıncıdır Lvet
maaşlanmszm gelınmızınonurlubırya-
şama olanak verecek duzevlere vuksel-
tılmesını ıstemekte haklıvsz ama sava-
şımızın kurumsal oldugunun bılıncınde
olarak ve unıversıtemıze onurunu
>enıden kazandıracak tum oğelere sahıp
çıkma koşulunu yenne getırerek