Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 3EYLÜL1993CUMA
10 EKONOMI
PARA RAPORU
BORSA VERİLERİ
Endeksler
Bileşik
Mali
Sanayi
Önceki
12171.79
12667.56
12543.96
IşlemhactTM(dünkü)
Işlem miktan (dünkü)
Dünkü
1223.44
12866.24
12536.77
Fark(%)
0.42
1.56
-0.05
1.449.268.181.650
222.688.697.5
AYNADA (ANILAR-2)
Miicap Ofluoğlu
30.000 (KDViçinde)
Çağdaş Yaymları Türkocağı Cad. M-41 Cağaloglu-İslanbul
Ödemeli gönderilnıez
BORSA
* » _
001 Adana Çımenfo (A)
002 Adana (A> Yenı
003 Adana Ç'memo ;C)
004 Adana (C) Yenı
005 Abana Elektromek.
006 Anadolu Cam
007 Alyon Çımenlo
006 Akal Teksnl
OOSAkbank
010 Akçımento
011 Aksa
012 Aktas Elektnk
HIIMllMl
014 Alarko Sanayı
015 Alîınyunus Çesme
r n m. mmumu
t17MB|MB
018 Arçelık
019 Aselsan
MfMaÇMMı
02- Aygaz
022Bağfas
023 Banvıt
024 Bekoteknık
HIKTMi
Rl MtaÇtanli
ttltha
028 8urçetık
029 Çanakkale Çımento
030 Celık Halat
031 Çımentaş
032 Çımsa
033 Çukurova Elektrık
034 Çukurova Yenı
035 Demırbank
036 Denız, Cam
037 Derırrod
038 Oeva Holdıng
MIMaşMa
040 Dıtaş Yenı
041 Oogusan
042Dokias
M I M M M O ^
044 Ouran Otset
045 Eczaobasj Yaiırım
046 Eczacıbası llaç
047 Edıo Iptık
MtEpMtıM
NttpHkn
051 Ege Seran-ık
062 Emek Sıgorta
053 Enka Holdıng
0S4 Ercyas Bıracıltk
0S5Ere§lıDemırÇelık
MbM
057 Fentş A'umınyum
059Gemas
060 Gıma
•IMMMn
062Good-Year
063Gorbon Işıl
064 Gubre Fabrıkaları
065GûneyB'racılık
İM MMI Mracat M
067 Hektas
066 Halkaiı Konut
059 HOmyet Gazetecılık
070 Hurrıyet Yenı
071 Iktısat Fınans
nLMrnnn
073 Intema
074 tntema Yenı
m\k*.mm
1711. «I.MM«B
177 hflip I M I P (rin
078 Izocam
079 Kartonsan
OSOKav
081 Kent Gıda
082 Kepez Eiektrık
0S3 Kepez Yenı
084 Kelebek Motılya
085 Koç Holdıng
086 Koç YaOrırn
087 Konya Çımento
088 Konıteks
murtu
090 Koruma
M1 Ofcş
MtUMpPaiMi
MMatnfM
084 Luks Kadıte
095 Mak na Tanm
096 Uardın Çımento
M7NVM
098 Marsftall
099 Medya Holdıng
100 Mensucat Santral
101 Metas
102 Mıgros
103 Marmans Martı Otel
104Netaş
105 Netbank ıMarbank)
106 Net Holdıng
107 Net Tunzm
108 Nığde Çımento
IMMJltM
UiMaTıMI
111 Olmuksa
112Otosan
111 Pra
lupcıpmii
115PetkiTn
116 Petrokeni Tjnzm
117 T*m
118Pınar EntegreEt
119PınarSut
120 Pınar Un
121 Petrol Otısı
122 Polylen
tnrnrti124Rabak
125 RAKS
nınMimıii
127 Santral Holdıng
128 Sarkuysan
129 Sıfaş
lMSitsa
132 Sur Elektronık
133 Sur Yenı
IMİBİPRI
135 Tat Konserve
136TrakyaCam
137 Turk Demtr Oökum
138 Türk Dısbank
IMTMlMOM
140 Tceias
141 Tezsan
142 T Garanlı Bankası
141Ttrtbnmn
144 T IşB Kgrucu
145 Tıre Kutsan
146 T Iş Bankası (A)
1471 k tı*»s n
141 ?. İf İMkttl(CI
1411. t h a tmtMi
IHTM(MMIW
151 TotaşOto Ticaret
152TopfakKağıt
1U TfMHMMMkl
IMIMiytf^iCıa
155 Türk Sıemens
157 Turk Tuborg
ISBTucasPetrolculuk
IM TMMMk
111 İIHÇMM
162 Usak Seran-.ık
IHNMTMm
114 VHM
I M M M FMMOİ Hr.
i66Yasaş
167 YapıKredı Bankası
168Yurtsa
botı
6800
5600
'600
1525
1750.
3500.
•8000
7.100
6200
-2.250.
'2250
37 000.
UM.
39 0O0
5200
1JM
14.7M
--,750
4500
15JM
7400
6.200
17.500
7800
1JM
un
IUM.
5600
5200
9 700
49 500
28 500
12250
10 250
4 150
5900
6,100.
4 750.
1 1 J M
-0?50
3100
•3000
IUM.
5.350.
4550.
6600
2 700
IUM.
4JM
•4 750
Z075.
17250
43 500.
2.350.
ı.m.
6500
4 •£•
9.100.
12.750
LM.
19.250
6.200
4600
17000
11,7*1
2.500
4 150 000
10.200
9300
8.300
«.IM
2.550
İ350
ı m
tMO.
1JM
10.000
11.000
4.000
10.250
12,750
11,750
8.100
17.000
24.500
160.000
9.750
UM.
2.000
M7S.
4JM.
UM.
3.700
2.000
29.500
UH.
ii.ox
9.000
950
2,225
105,000
2.400
32.500
1,750
3.550
7,400
18,500
İUN.
iriZf-
3000
5S.000
1.4».
un1.200
1800
«.75».
2.275
16.000
4200
15.000
1300
4.ML
1.100
4300
ua.
i.ooo
18 250
1.450
U M .
U.ML
3200
2325
U M .
16000
4500
11.750
3.950
«a.
7.200
1625
7900
I^M.
«000000
6400
700 000
tUM.
U M .
1.7M.
MIMI.
56000
8000
İ.Kt.
4.0H.
9900
U M .
1
6.250
9500
U M .
. 17M.
ti^M.
3.250
t*n
1,474.
1.7M.
6100
3 800.
6200.
6503
5.500
1550
1475
1.650
3.150
18.000
7.100
5.900
12000
11 750
34.000
S.1M.
35 500
0
U M .
IUM.
11550
4250
15.7S*
7.200
5903
0
7600
U M .
tm.
IUM.
6,400
5.100
9600
47 000
27,000
11 750
0
4,100
5500
0
4.500
11.JM.
9.750
2.900
13000
IUM.
4.800
4.100
6400
0
MMB
IUML
4JM.
13 750
1.975
17.000
43 000
2.1^5
1 . M İ .
6500
^ * ^ ^
8.500
12.000
UM.
19 000.
6.100
4200
16 750
1İ.JM.
2500
0
9.2S0
9300
8200
İ M L
2.550
2.300
14M.
U M .
i.no.
9800
10 250
3950
••0 250
'2 500.
0.
B.1O0.
'6 750.
24 000.
155 000.
9 500.
U M .
0
Mii.
İMİ.
0.
1 675.
28 000.
U M .
10.250
8.700
0
2,100.
105.000
2.200.
31.000.
1.575
3.4O0
6,500
16,500
15.754.
l.SM.
2.650
56.000
1.4M.
U M .
-.200
1.600
H.50*.
2.-30.
15^00
4.000
14.000
•2X.
4.M0.
0
4.000
itw
c
18.00C
-.375
I.7M.
MJM.
1.600
2J00
4JM.
15.00C
4.400
11.750
3.750
U M .
7."X
1.60C
7.80C
1.77S.
A3O0C00O
6,200
c
MJM.
U M .
1,7*0.
HJM.
54.00C.
0
1,150.
U M .
9.700
U M .
15,500
9.200
M M
U H .
8JM.
3 100
tHt.
1,47».
U H .
6.000
3,600
5,800
riktM
7.000
5.900
-.650
1.550
1.800
3.500
18.500
7.300
6.100
12.250
12500
35.000
U M
39.000
0
M7S-
15.75C
12^50
4.550
IUM.
7,500
6.300
0
1
8.000
UM.
UM.
IUM.
6.700
5.200
10000
50 000
28 500
12.750
0
4.400
6400
a
4.900
tUM.
10.500
3a»
13 250
tUM.
4.800
4.300
6.900
0
11,IM.
M »
15.000
2.100
17.25C
43.000
2.375
i.tn.
6500
8.900
12.500
UM.
19.500
6.2O0
4 700
17.250
17JM.
2.550
0
10,500
9.4O0
8.900
4.Mt.
2.600
2.425
U K
uoo.
1.IM.
9.900
11.000
4,200
10250
12,750
0
8.300
17,250
2S.500
160.000
10.000
UM.
0
UM.
UM.
UM.
0
2.000
29.500
UM.
11.000
8700
0
2.325
105000
2350
32.500
1.800
3800
7.900
17,750
IUM.
UM.
3050
58 000
1JM.
UM.
1.325
1600
22JM.
2.300
16.000
4250
•5 000.
1275
4.7M.
0
4200
tMtu
0.
1B500.
1450
U M .
M.0M.
1750
2 400.
4.7M.
16.000
4650
12000.
4 000.
UM.
7400
1800
8,000.
1,771
«000 000
6400
0
4UM.
10.1M.
1,«7f.
MJM.
56 000
0
1.7M.
4.M0.
10000
U M .
16500
9 500.
IMO.
U H
ıım.
3300
ınt.
1,İ7S-
«.OM.
6300
3900
6,200.
«£
6600
5500
1550
1475.
1650
3 150
18000
7 100
5900
12 250
12000
34 500
I M ,
36 500
0
U7S.
1UH.
11500.
4250
1S.7M.
7.300.
5900
0
7600
I M .
Z.4M.
1Z.7M.
6400
5 100.
9600
47O0O.
27 000
12000.
0
4 100
5.800
0
4650
ii.üi
10250.
2 950
'3.000
IUH.
4.800.
4.150.
6400.
0
11JM.
İ.1M.
14 000.
2.000.
17.000.
43.000.
2.150
1471.
6.500
4JM.
8.500
120O0
UM.
19000
6.100.
4 250.
16 750
1UM.
2.500
0
9.250
9.300
8200
4JM.
2500
2 325
I.7M.
U M .
1,171
9.900.
10 500
3950
10.250
'2.500
0
8.100
16.750.
24.000.
155 000.
9.500
I M
0
Z.1M.
İ,NL
U M .
0
1.875
29 000
İ.7M.
10.250
B.700
0
aıoa
105 000
2.200
31.500.
1.575
3,450
6.500
17.000
IUM.
1,550
2.650
56,000
1,4.7*.
tm.
1.175
1.600
«.5M
İ275
15.500
4.000
14^50
1.200
4.7M.
0
4,050
UM.
0
18.000
1.400
U M .
HM0.
1.750
2.275
4JH.
15.000
4.400
11,750
3.800
U H
7.100
1.600.
7.900.
1JJI.
«000 000.
6.300
0
MJM.
U M .
1J7I.
MJM.
54,000
0
1,175.
42N.
9.700
U M .
15.500
9,200
U M .
U H .
njM.
3.150
Z.7M.
1J».
U H .
6,100
3.650
5,900
2EYLÜL1993
m
6500
5.500
1.525
1.450
1.650
0
17,750
'.ioo
5.900
12.000
12.000
34,500
M M .
36 000
0
t»7l
IUM.
11550
4.250
11.7H.
7500
5.900
18.000
7.600
*.
t«M.
1I.7M.
6.400
5.100
9.600
47.000
27.000
11.750
0
4.000
5.600
6.'00
4.550
11^M.
10.000
2.950
13.000
ÎMM.
0
4.150
6.300
0
11JM.
U M .
13,750
2.000
16.750.
42.500
İ150
\jm.
0
% * ^
8.500
12,000
UM.
18.750
5.500
4500
16.750
1I7H.
2.450
0.
0
9.300
8,100
UM.
2.500
2.300.
UM.
UM.
1471
9.700
10.250
3900
0
12 500
0
8000
16.750
24 000
150 000
9 500
UM.
0
U M
U M
UM.
3.500
1850
28 500
U M
10.250
8 700
0
2100.
100 000
2 100.
31,000
0
3400
0.
17 000.
I U M
1JM
2 550.
56 000
M7İ.
U7«.
1.175.
1600
t U M
2 275
'5.500
4,000.
14,000
' 150
4 J M
0
4.000
U M
0.
18.000.
-.375.
U M
SMM
'.700
2225
l
15.000
4.300.
11.750
3.750
U M
7.100.
1,550.
7.900.
1,77*.
40.000 000
6,200.
0
M J M
U M
1JM
K.M1
54 000
0.
147i.
4.1M
9 700.
U M
15.500.
9200
U M
M M
t U M
3.150.
1709.
1 J M
U M
6.100
3600
5900
s-,
6.600
5.600
1,575
1,475
1.725
3500
18 500
72O0
6.000
12550
12550
35.000
U M
36,500
5000
i.
I U M
11.500
4.350
I U M
7.300
6.000.
0.
7.700
U M
ım.
I U M
6.500
5500
9.700.
47.500.
27.500
12.000
0
4.200
5,900
6.800
4650
11JM
10.500
3.000
13.250
t U M
5.000
4.200
6.5O0
2 700
MMİ.
11.IM
İ.1M
14.000
2.025
17.000
43.000
2.175
ıjn.
0
4 m
8.700
12.500
l
19550
6.'O0
4550
17.000
17JM.
2.550
0
9.500
9.600
8500
4.M8.
2.600
2.350
U M
U M
1.7M
10.000
10.500
3,950
0
12,750
0
8.200
17,250
24.500
155.000
9.7Ş0
M M
0
t i M
U M
U M
0
1.900
29.000
İ.7M
10.500
9500
0
2.125.
110.000
2.400
32.000
1625
3.500
6.500
17550
i.
1 J &
2850
57 0 X
I J M
U M
1500
1700
i.
2300
15.750
4.100
14550
1200
4.7M
0
4050
1
0
18.250
1400.
U M
L
1750
2575
4JM
15 500
4.400.
12,000.
3.800
1.
7500.
1.600
8.000.
1
•15,000000
6.300
770.000
M J M
U M
1471
M J M
55.000
0.
1,7M
U M
9800
L
15 750
9 300.
1
3.2a
L
.
4 J M
6.200
3650
6.000
Kamu ve özel sektör işbirliği ile 'Özelleştirme Komisyonu' kuruldu
KÎT'lere reform stratejisi
İLKİN AVT)IN
Hükümet özelleştirmede adım-
lannı hızlandınrken DPT
bünyesinde özelleştirme ihtisas
komisyonlan kuruldu. Üniver-
site. KOİ. işçi ve işveren sendi-
kalan, özel ve kamu sektörü ile
Tüketici Haklan Derneği tem-
silcilerinden oluşan komisyon
orta ve uzun vadede uygulana-
bilir bir KİT reformu stratejisi
oluşturacak.
"Ozelleştinne, Özerkleştiıme
ve KfTlerin Yeniden V'apılan-
maları Özel İhtisas Komis-
yonu". dönemin DPT Müste-
şan İlhan Kesici başkanlığında
1 Mayıs 1993 tarihinde yayım-
lanan Başbakanhk Genelgesi
ile çalışmalanna başladı.
K.omisyonun hazırlayacağı
KİT reformu, özelleştirme, ka-
mu mülkiyetinde kalacak
KİTlerin yeniden yapılandınl-
ması (özerkleştirme), KİT istih-
damının yeniden yapılandınl-
ması, tanmsa! destekleme poli-
tikası. bölgesel kalkınma hedef-
lerini öngörecck.
Beş ana komisyon ile beş alt
komisyondan oluşan özel ihti-
sas komişyonunun başkanlığı-
nı ODTÜ Öğretim üyesi Prof.
Dr Alaeddin Tikylioğlu, Ra-
portörlüklerini ise DPT uz-
manlanndan Ramazan Güven,
KOİ'den Ali Güner Tekin va-
DPT'deki Özelleştirme Komişyonunun Şeması
Özelleştirme, Özerkleştirme ve KİTlerin Yeniden Yapılandınlması
Özel İhtisas Komisyonu
PROF. DR. ALAEDDİN TİVEYÜOĞLU
(BAŞKAN)
•
Genel Durum,
Devletin Rolü ve
Dünyadaki
Gelişmeler
M. ŞAKİR BAŞARAN
(BAŞKAN)
Alt Komisyon
M. ŞAKİR BAŞARAN
(BAŞKAN)
TURHAN ÇAKAR
(RAPORTÖR)
Makro Ekonomik
Politikalar
DOÇ. OR. ÖZNUR
YÜKSEL
(BAŞKAN)
Att Komisyon
DOÇ. DR. ÖZNUR
YÜKSEL
(BAŞKAN)
DOÇ. DR. EYÜP
BEDİR
(BAŞKAN YAR.)
4
\
Teknik ve
Finansal Konular
MUSTAFA ERDEM
(BAŞKAN)
Alt Komisyon
MUSTAFA ERDEM
(BAŞKAN)
DR.SEDATÖZKOL
(RAPORTÖR)
Hukuki ve Sosyal
Çerçeve
M. NACİ HARMANCI
(BAŞKAN)
Alt Komisyon
M. NACİ HARMANCI
(BAŞKAN)
M. ŞAKİR BAŞARAN
(1. RAPORTÖR)
•'
Seçilmiş Bûyük
Kİrierde
İnceleme
DR. YILMAZ
ARGÜDEN
(BAŞKAN)
Alt Komisyon
DR. YILMAZ
ARGÜDEN
(BAŞKAN)
ASLAN YAMAN
(RAPORTÖR)
pıyor.
Komisyon tarafından hazır-
lanan ön raporda, Türkiyc'de
özelleştirme çabşmalannın bü- Gerekçeler
yük umutlarla başlatıldığı. an-
cak bugüne kadar "sosyo-poli-
tik ve teknik birtakım sorunlar'
nedeniyle ycterli sonuç alına-
madığı belirtiliyor. Raporda bu
sorunlar. öncelik vc amaçlann
açıkça belirlenmemiş olması.
hukuki yapının karmaşıklığı.
kurumsal vapının yetersizliği.
KİTlerin yapısındaki aksak-
lıklar. isıihdam sorunlan ile öz-
elleştirme işlemlerindeki ko-
ordinasyon yetersizliği şeklinde
sıralanıvor.
Raporda KİTlerin özelleşti-
rilmesi ile ilgili yer alan gerekçe-
lcr ise ozetle şöyle:
• KİT'ler devlet mülki\etinin
gerirdiği ve zorladığı bazı doğal
imtivazlarla faalivette bulun-
maktadır. Bu konumları KİT-
lerin pi\asa mekanizmasının
kurallaruıa uygun olmayan,
davranış biçimlerine yönelmesini
sağlamaktadır.
• Performans knterlerinden
uzak bir yapı içerisinde faaliyet-
ıc buiunmaya zorlayan şartlar.
KİT'lerin Bütçe ve genel cko-
nomi üzerinde yük haline
gelmesıne. gelir dağılımının
olumsuz yönde etkilenmesine
ve kaynaklann etkin olmayan
bir biçimde kullanılmasına ne-
den olmaktadır.
• KİTlerin mal ve emek
piyasalarında neden olduğu
çarpık fîyat ve ücret oluşumları
özelfirmaların> urtiçi ve uluslar-
arası rekabet yeteneklerini kısıt-
lamaktadır.
• KİT'lerin kaynak ihtiya-
anı borçlanma dışında
Merkez Bankası kaynaklan-
ndan karşılama rahatlığı da
KİT'leri enflasyonun nedenler-
inden biri haline getirmektedir.
• Ekonomik açıdan temel
girdi niteliği taşıyan mal ve hiz-
metlerin KİT'ler tarafından üre-
tilmesi. yüksek mali>etlerin
oluşmasına yol açmakta. bu da
KİTIere fıyat yoluyla doğrudan
ya da zarar yoluyla dolaylı olar-
ak enfiasyonist baskı yarat-
maktadır.
• KİTlerin sosyal amaçlan
gerçekleştirmedeki başansı son
derece tartışmalı bir konudur.
Gcniş seçmen kıtlelerini KİT-
lerin fıyatlanna. istihdam im-
kanlanna ve yatınm kararlan-
na ekonomi dışı mülahazalarla
müdahale ederek tatmin etmek
siyasi odaklarca kolay bir yol
olarak görülmektedir. Ancak
bu müdahaleler. sorunlan bü-
vüterek ertelemektedir.
Parantez operasyonu taıııaıııANKARA (ANKA) - Başbakan Tansu
Çiller'in devlet bakanlığı dönemınde bir
gece yansı TBMM Genel Kurulu"nda ger-
çckleştirdiği *-c hükümctte M«rkez Ban-
kası cski Başkanı Rüşd" Saracoğlu arası-
nda önemli bir krize neden olan parantez
operasyonu tamamlandı. Hazine'nin
Merkez Bankasfna olan 13.8 trilyon lı-
ralık kısa vadeli avans borcu, lahkitne tabi
tutuldu. Hazine bu miktarda yeni avans
kullanma olanağına kavuştu.
HDTM ile Merkez Bankası arasında
gecen yil çıkartılan Tahkim Kanunu
uyannca imzalanan protokol geçen hafta
uygulamaya konuldu. Uygulamayla Mer-
kez Bankasf nın Hazine'ye olan 13 trilyon
755.6 milyar liralık kısa vadeli avans bor-
cu ile başta TMO olmak uzere diğer kamu
kuruluşlannın Merkez Bankası'na olan
Parantez operasyonu neydı?
Parantez operasyonu. DYP-SHP koalis\on hükümetinin
ilk yasa tasanlanndan biri olan bazı kamu kunım ve
kuruluşlannın birbirlerine olan borçlannın tahkime labi
tutulmasısına ilişkin 3836 sayılı yasanın TBMM Genel
Kurulu'ndagörüşülmesisırasındaortayaçıkmıştı.
Dönemin Devlet Bakanı Tansu Çiller ve Hazine ve Dış
Ticaret eski Müsteşan Tevfık Altınok'un girişimiyle.yasa
tasansında parantez içirtde yer alan Hazine'nin kısa vadeli
avans borcu hariç hükmü. tasan TBM M de görüşülürken
kaldınlmıştı. Dönemin Başbakanı Demirel, değişıkliğın
kendisinden habersizyapıldığını savunmuştu. Once
yasanın Saracoğlu'nun istediği şekildeçıkacağını açıklayan
Demirel. vetolu yasanın ikinci kezde ilk haliyle çıkanlması
üzerine maddenin uygulanmayacağını belirtmişti.
toplam 1 tnlyon 577 milyar liralık borcu
tahkim edildi.
Toplam 21 tnlyon 332.6 milyar liraya
ulaşan tahkimlc silinen Merkez Bankası'-
nın alacağı. bilançonun itfaya tabı hesap-
lar ve aktifleştirilen alacaklar kalemine
yansıtıldı.
Tahkim uygulamasıyla birlikte Ha-
zine'nin Merkez Bankasfna 20 ağustos
itibanyla 52 trilyon 116 milyar lira olan
kısa vadeli avans borcu, 20-27 ağustos
arasında yapılan 2.1 trilyonluk ödemenin
de etkisiyle 36 trilyon 210.6 milyar liraya
eeriledi.
Operasyonun tamamlanmasıyla birlik-
te Hazine. Merkez Bankası'ndan 13.8 tril-
yon liralık yeni kısa vadeli avans kullanma
olanağına kavuştu. Operasyon. Hazine'-
nin 1 eylüldeyaptıği 30 trilyon lirayı bulan
iç borç geri ödemelerinden önce gercekleş-
tirilerek Hazine'nin rahatlaması sağlandı.
MERKEZ BANKASI KURLARI 3 EYLÜL 1993
CİNSİ
lABDDoları
1 Alman Markı
1 Avustralya Dolan
lAvusturyaŞilinı
1 BelçikaFrangı
IDanimarkaKronu
1 Fin Markkası
IFransızFrangı
IHollandaFlorini
11sveç Kronu
1 isviçre Frangı
100lta!yanLireti
UaponYeni
IKanadaDoları
1 Norvec Kronu
1 Sterlin
IS.ArabistanRiyali
DÖVİZ
ALJŞ
11762.43
7120.11
7807.90
1011.82
331.52
1721.79
1987.57
2025.91
6340.24
1438.30
8096.06
737.11
111.16
8867.94
1632.77
17631.88
3136.39
SATIŞ
11786.00
7134.38
7823.55
1013.85
332.19
1725.24
1991.55
2029.97
6352.95
1441.18
8114.29
738.59
111.38
8885.71
1636.04
17667.21
3142.68
EFBTTİF
AL*
11750.67
7112.99
7690.78
1010.81
328.21
1704.57
1967.69
2023.88
6333.90
1423.92
8089.96
729.74
109.49
8734.92
1616.44
17614.25
3089.34
SATt?
11821.36
7155.78
784702
1016.89
333.18
1730.42
1997.52
2036.06
6372.01
1445.50
8138.63
740.80
111.71
8912.37
1640.95
17720.21
315211
YATIRIMFONLARI ZEnüıigss
Katlma Bugün Katlma Bugûn
belgesiadı Değ. % betgesiadı Değ. %
lşYaürım-1 269.611 0.15 TütunFon-1 141.790 014
lşYaünm-2 149.015 1.36 TütünFon-2 38.613 0.14
lşYaörım-3 72.024 0.15 FinansFon-2 86.612 0.25
lşYatirın>4 47.229 0.13 FinansFor>-3 68.953 0.14
lşYatınm-5 24.695 -0.21 FinansFon-4 50.049 0.25
lşYabnm-6 51.656 0.15 FinansFon-5 44.913 0.13
lşYaörım-7 14.972 0.76 ZiraatFon-1 78.559 0.25
lnterton-1 184.147 0.13 ZiraatFon-2 57.652 0.12
lnterfon-2 138.454 0.14 Zir.BaşakFon 57.490 0.15
lnterfon-3 77.570 0.14 ZiraatFon-4 52.715 0.15
InterforU 78.753 0.13 HalkFon-1 79 404 0.13
lnterfon-5 20.291 -0.12 HalkFon-2 57 535 0.18
lktisatYat-3 65.047 0.15 HalkFon-3 50.070 -0.32
IktisatYaM 66.249 -0.15 PamukFon 77 404 0.18
IktAtılımFon 61912 -0.60 PamukHisse 51398 0.01
Gar. Yatınm-1 204.687 0.15 EmlakFon-1 64.880 0.15
Gar.Yatınm-2 76.304 0.15 EmlakFon-2 50.575 0.20
Gar Yatırım-3 50.163 0.17 Emlaklnvest 19.221 0.05
Gar. Yatırım-4 34.497 1.37 EmlakDenızF 61200 0.18
Gar.Yatınm-5 35.122 1.72 lmpexFon1 65.671 0.15
EsbankFoni 200.935 0.14 lmpexFon2 50.347 0.41
EsbankFon2 66.275 0.14 EgeFon-1 46 482 0.13
EsbankFon3 50.056 0.24 EgeFon-2 19.898 0.13
YKBYaörımF. 176 681 0.15 KalkınmaFon 52 791 0.15
YKBSektörF 142.261 0.15 DemırFon-1 47.150 -0.83
YKBHisseF. 199131 -0.49 DemirFon-2 23 781 0.14
YKBKamuF. -139.473 0.15 OrtakFon 42 579 0.15
YKBLıkKF. 121.593 0.14 TürkbankFon 40808 0.09
YKBKarmaF. 138.722 0.15 NetFon 42 459 0.14
YKBDövizF 65.974 0.15 EtiFon 42 445 0.13
YKBKapitalF 49 093 0.26 TSKBUzmanF 29 596 0.55
YKBAktifF. 45 703 -0.89 Akfon 1 21477 0.15
VakıfFon-2 325 818 0.14 Akfon 2 10.676 0.43
VakıfFon-3 60.985 0.16 AkKarmaFon 10755 0.15
VakıfHisse 48 073 0.20 TekstilFon 14133 0.13
VakıfDunya 53 121 0.18 AtaFon 12.122 0.42
VakıfFon-6 37 115 0.14 KoçbankFon 11509 0.25
DışMaviFon 118524 -0.07 GlobalFon 10.164 -0.48
DışbankBeyaz 212 755 -0.39
DışbankPembe 54.381 -0.29
ÇAPRAZKURLAR
1
16520
1 5065
11.6250
6.8315
5.9180
58060
1.8552
134.45
8.1780
1.4525
1595.75
105 82
1.3264
7.2040
3.7503
IStMHkc
1ECU:
SOR:
SOR:
ABDDOtARI
AkuaMırkı
MUtmya MnPi
AnstoryaŞiifli
DataarkaKrMi
FtoMarkkası
FrHsaFranıı
IMİMdaFlartBİ
IspMyıriPtztta»
İsveçKrtM
Isviçrı FrMV
İtalynıUptU
J K M R Y M İ
KandaMtarı
mrvtçKr«M
S.AnfeistMRiyali
14990ABOOOian
1.1499 ABDDoları
14062ABOD«UPI
16573.83TL
KONUK YAZAR
Kentbank'a
yeni genel
müdöp
• İSTANBLL(UBA)-
İnşaat.endüstri ve yatınm
sektörlerinin yanı sıra bütün
bankacılık hizmetlerinde
faaliyet yürüten Kentbank'ın
genel müdüryardımcılığına
BülentGüncelergeıirildi. Bu
göreveatananBülent
Günceler. sırasıyla Türk
Ticaret Bankası.
Pamukbank. Suudi
Amerikan Bankası ve
Tekfenbank'ta görev yaptı.
Günceler halen Istanbul
Üniversitesi Para-Banka
Bölümü'nde ve bankalar
birliğindeaktif-pasif
yönetimi ve uluslararası
bankaalık konulannda ders
\eriyor.
Hazine bono
satmaya
yanaşmıyor
• ANKARA (ANKA)- İç
borçlanmayı uzun vadeye
v aymaya çalışan ve geçen
hafta rekordüzeydebiryıl
vadeli tahvil satan Hazine,
dokuz ay vadeli bonoda da
satışı düşük tuttu. Hazine,
önceki günkü dokuz ay
vadeli bono ihalesinde 5
trilyon 933 milyar liralık
teklife karşılık sadece 772
milyarlık satış yaptı. İhalede
en düşük faiz y üzde 81.91. en
yüksek faiz yûzde 82.75,
ağırlıkh ortalama faiz ise
yüzde 82.55 oldu.
Doç. Dr. Hasan
ErselYapı
Kredi'de
• Ekonomi Servisi - Merkez
Bankası Başkan Yardımcısı
Doç Dr. Hasan Ersel, Yapt
Kredi'veEğitimve
Ekonomik Araştırma
Yönetiminden Sorumlu
Genel Müdür Yardımcıs
olarak atandı. 4 Mart
1991'denberi Merkez
Bankası Başkan
Yardımcıkğı görevini
yürüten Doç. Dr. Hasan
Ersel. daha önce APE'de
Genel Müdür, SPK;da Baş ,.
Araştırmacı, ODTÜ
Ekonomi Bölümü'nde
doktorasistanhk
görevlerinde bulunmuştu.
Ekonomi alanında pek çok
uluslararası araştırma bursu
olan. çeşitli ekonomik
konularda sayısız makalesi,
altı kitabı-, derlemeleri ve
meslek dışı konularda da
yayınlan bulunan Hasan
Ersel. 1946 Kütahya
doğumlu, evli ve birçocuk
babası.
SERBEST DÖVİZ
CİNSİ
ABDDoları
Alman Markı
isviçre Frangı
Fransız Frangı
HollandaFlorını
IngihzSterlini
S.Arab Riyalı
AvusturyaŞılıni
1001ta! Lireti
ALIŞ
11940
7215
8200
2055
6390
17850
3170
1025
752
SATIŞ
11980
7240
8250
2075
6440
18000
3200
, 1035
765
SELAMİ ŞENGÜL SPKDenetçi
Özelleştirmede yön değjşikliği
ALTIN
CtNSİ
Cumhurıyet
Resat
24ayaraltın
22ayarbiez«
AUŞ
960 000
1 150 000
142.500
127 900
SATIŞ
980.000
1200.000
143.000
140.700
MERKEZ BANKASI
• Emısyon (1 Eyliıl) 57.333 8
milyar
• TL. lntert>ankfaızlerı:%57
Işlem Hacmı8.544 milyar
Gecelık % 45-50
Haftalık repo: %57-58
Avhkreoo. %57
DÜNYA BORSALARI
Attının onsu: 369 90 Colar
ABDDotan: 1.6560 Alman Markı
105.80 Japon Yeni
1$-1.4940I.Sterlini
PetroKin varili: 17 00 dolar
— — mekli Sandığı otellerinin kiralan-
M » ması ile Sosyal Sigortalar Kuru-
m J mu gayrımenkullerinın Maliye
m • Bakanlığı'na devrinin özelleştir-
M ^ me olmadığı açıktır. Zıra mülki-
yet, yine kamuda kalmaktadır.
Kamuya aıt gayrimenkullerin kiralanması
veya işletme hakkının devri bir özelleştirme
yöntemi olmakla birlikle, kiralama, gayrimen-
kulün mülkiyet hakkında değıl, kullanım
hakkında sürelı bir değişıklik yaratmaktadır.
Kiralama suretiyie elde edilecek gelirin kamu
açığını küçülteceğı düşünülebilir. Ancak ki-
ralama ile sağlanan fonların çalışanların prim
yükünü azaltması gerekır. Halbuki konu bu
yönüyle hiç değerlendırilmemektedir.
Kamu idareleri arasında mülkiyet naklin-
den başka bir sonuç vermeyen Sosyal Sigor-
talar Kurumu'na (SSK) ait gayrimenkullerin
Maliye Bakanlığı'na devrı, hem kamu açıkları
hem de kamu emlakinin yönetimi yönünden
mevcut sorunların devamına yol açacaktır.
Öncelikle belirtmek gerekir ki
devrolunan gayrimenkuller
karşılığırtda, Sosyal Sigorta-
lar Kurumu'na kamu borçlan-
ma aracı verilecektir. Kamu
borçlanma araçları karşılığı
gayrimenkullerin Sosyal Si-
gortalar Kurumu'ndan Maliye
Bakanlığı'na devri, kamunun
borç ana para ve faiz yükünü
devam ettirecektir.
Kamu menkul kıymetleri ih-
raç edilerek sağlanan fon-
ların SSK'ya verilmesı ile Hazine'nin, SSK'nın
gayrimenkullerinin satış bedelinı karşılamak
için borçlanarak fon vermesı arasında her-
hangi bir fark yoktur. Zira her ikisinde de
kamu borçlanmakta, kısa dönemde borçlan-
manın yükü yine kamuda kalmaktadır.
Gayrimenkullerin yönetimi açısından
bakıldığında kamu emlakinin sağlıklı bir en-
vanterinin dahi olmadığı bir ıdareye, kamu
borçlanma araçları karşılığında SSK gayrı-
menkulleri devrolunmaktadır. Hazine mülkı-
yetindeki arazi ve gayrimehkullere ilişkin ihti-
laflar nazara alındığında, kamu emlakinin yö-
netiminde, bugüne kadar sağlıklı bir polıtika
oluşturamamış; kamu emlaki yönetiminde ba-
şansı tartışılır bir idare, SSK gayrimenkullerı-
ni devralmaktadır. Yürürlükteki mevzuat
uyannca, devrolunan gayrimenkuller kira-
lanır veya satılırsa, mevcut gayrimenkuller
nedeniyle bakanlıkta devam eden ihtılaflara
yenilerinin eklenmesi kaçınılmaz olacaktır.
Bu nedenle öncelikle kamu emlakinin satış ve
kiralanmasının yeni esaslara bağlanması ge-
rekir.
Kamu
emlakinin
özelleştirilmesinde
gayrimenkul yatınm
ortaklığının bir
altematif olarak
dikkate ahnması
faydalı olacaktır.
Emekli Sandığı otellerinin kiralanması, SSK
gayrimenkullerinin Maliye Bakanlığı'na dev-
let tahvili karşılığı devri yerine Sermaye Piya-
sası Kanunu uyarınca oluşturulacak bir Gayri-
menkul Yatınm Ortaklığı'na söz konusu otel
ve SSK gayrimenkulleri satılmak suretiyie
gayrimenkullerin özelleştirilmesi yoluna gidi-
lebilirdi.
Gayrimenkul Yatınm Ortaklığı (GYO), satın
aldığı otel ve SSK gayrimenkul bedellerini, ih-
raç edeceği hisse senetlerinı yerli ve yabancı
yatırımcılara satarak ödeyebilirdi. Böylece,
hem mülkiyet yatırımcılara nakledilmiş hem
de kamunun müdahale imkanı ortadan
kalkmış olacaktır.
GYO'nun hisse senetleri Borsa'da işlem
göreceği için yatırımcılar likidite temin etmiş
olacaklar; GYO'nun işleteceği otel ve SSK
gayrimenkullerinden elde edilecek gelir,
yatırımcılara temettü mülkiyetinden ve değer
artışı olarak yansıyacaktı.
SSK gayrimenkulleri ile Emekli Sandığı
otellerini portföyünde bulun-
duran GYO, belirtilen şekilde
hisse senetlerini yatırımcıla-
ra sattığında, sermayenin ta-
bana yayılması amacı ger-
çekleşeceği gibi hisse senedi
ihraç hacmınin düştuğü ser-
maye piyasasına arz yönün-
den de katkıda bulunabilirdi.
Kamu emlakinin gayrimen-
kul yatınm ortaklığı vasıtasıy-
la özelleştirilmesi, hem ka-
munun borçlanma gereğini
ortadan kaldıracak hem de gayrimenkul yöne-
timi konusunda piyasa deneyim kazanacaktı.
Kamu emlakinin gayrimenkul yatınm or-
taklığı vasıtasıyla özelleştirilmesi imkanı var-
ken öteden beri uygulanan Emekli Sandığı
otellerinin kiralanması yöntemi ile Sosyal Si-
gortalar Kurumu gayrimenkullerinin devlet
tahvili karşılığı Maliye Bakanlığı'na devrini,
mayıs 1992 yılında yürürlüğe giren Sermaye
Piyasası Kanunu değişikliklerinin (finans re-
formu) ilgili kesımlerce yeterince anlaşılama-
ması çerçevesinde ele almak gerekmektedir.
Bu nedenle, kamu emlakinin özelleştirilme-
sinde gayrimenkul yatırım ortaklığının bir al-
ternatif olarak dikkate ahnması faydalı ola-
caktır.
ûte yandan Türkiye'deki sosyal güvenlik
kurumlarının (SSK, Emekli Sandığı, Bağ-Kur)
sahip oldukları gayrimenkullerin GYO vası-
tasıyla özelleştirilmesi ve yönetimi, bu kurum-
ların malı sorunlarının çözümüne önemli ölçü-
de katkıda bulunacaktır. Dolayısıyla ilgili ku-
rumlara ilişkin düzenlemelerde, gayrimenkul
yatınm ortaklıklarına da yer verilmelidir.