Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURIYET 21 AĞUSTOS1993CUMARTESİ
OLAYLAR VE GORUŞLER
Osmanlı'dancumhuriyete 'yenitarih'
192O'h ve 1930'lu yıllardan oç alırcasına, kaynağı belırsız
gerekçelerle \e gulünç'nedenlerle, Osmanh'yı yuceltmevı gorev
edınmışkışılerbelırdı. 1980'lerde, 1990'lardaulaşamadığımız
demokrasının gen kalmışlığını \alnızcacumhunyet
Turkıye'sının ılk onyıllarındakı uvgulamalaradayandıranlar
peyda oldu
Prof. Dr. SALİH ÖZBARAN Buca Eğitim Fakültesı
gerçekleştırdığı kurultaylan (kongre-
len) ozellıkle anmalıvım burada
1960"lı ve 197O'lı yıllardakı atılım ıse
Turkıye"nın toplumsal ve ekonomık
tanhı üstune sorgulamasını >oğunlaş-
tırdı \em yayınlara yaklaşımlara >ol
açtı Sıyasal ve merkezcı tanh, bır ba-
kıma. toplum tanhırun ve sosyal bıl-
melenn çıkışıyla duraladı
Ölü Mazi-Çağdaş Tarih İkilemi: He-
men behnmehyım kı. ">eni tarih" ta-
nımıyla ne Osmanlı ozlemı ıçeren bır
beklentıyı ne de laık Turkıye'ye seçe-
nek yaratma gavretkeşlığınde saklı
bulunan yaklaşımlan dıle getırnıek ıs-
tıyorum Burada seslendırmek ıstedı-
ğım şey, geçmışı en genış boyutlanvla
ve demokratık bır bıçımde yakalama-
yı amaçlayanlann gınşımlendır \e
benım bu yoldakı umutlanmdır Bılın-
dığı uzere son yıllarda geçmışe sozde
Osmanh ozlemı ıçınde bakanlar,
199O"lı yıllardan cumhunyet oncesı
Turkne'sıne ulaşmak ısteyenler. sozu-
mona çağ atlarken, çağı ters yonde
yakalamak yaklatmak ışguzgarlığın-
da bulunanlar turedı. 192O'lı ve 1930"-
lu yıllardan oç alırcasına. kaynağı be-
lırsız gerekçelerle ve gulunç nedenlerle
F
ransızlann geleneksel tu-
tumun dışında aradık-
lan La Nouvelle His-
toire'ın Turkne de fazla-
ca bo\utlanamadığını
bıldığım halde "yeni ta-
rih" devımını başlık \apum bu \azı-
ma, umutlarla beklentılerle Ozellıkle
resmı kurumlarda eğıtım oğretım
merkezlennde geçmışı hep rejım ıçın
dayanak yapmak ıste\enlen çıkar uğ-
runa destekleyenlenn yaratııklan me-
tınlerde \e so\lentılerde ortava konan
şablonlann dı^ında gelıştınlmek ıste-
nen venı sorunlar yeni vaklaşımlar.
yeni konular hedefleverek "yeni tarih"
deyımını kullandım Ve 24-26 mayıs
1993 gunlennde, Turkıve Ekonomık
ve Toplumsal Tarih Vaktı nın "Os-
manlı'dan Cumhurivete Problemler,
Arastırmalar. Tartışmalar" konusun-
da duzenledığı 1. Uuslararası Tarih
Kongresi'nın ardından umullanarak
">eni tarih" demeyı u\gun buldum
Turkıyeıçın
Kuşkusuz Turknede bırçok tanh
kongreM vapıldı venı konular sunul-
du, lartışmalar oldu Turk Tanh Ku-
rumu nun altmış Mİı aşan bır suredır
CKmanlı yı yuceltmeyı gorev edınmış
kışıler behrdı 1980'lerde 1990 larda
ulaşamadığımız demokrasının gen
kalmışlığını yâlnızca cumhunyet Tur-
kıye'sının ılk onyıllanndakı uygula-
malara davandıranlar peyda oldu
Tanh bır kez daha sığınak vapıldı. olu
mazıyı canlandırmak ısteyenlerce kul-
lanıldı. ekonomık çıkarlannı ı\ı bılen-
lerce yonlendınldı
Türkiye'de tarih
196O'lı yıllardan bu vana profesyo-
nel (okuIİu = mekteph) tanhçılığımı-
zın ıçınde bulunan ve bu tanhçıhğe
karşı gelışen yaklaşımlan ızlemeye ça-
lışan bır kışı olarak dçıklavabılınm kı
Turk tanhçılığı ne Turk Tanh Ku
rumu'nun tek yol gostencılığındedır
ne okul tanh kıtaplannın çekılmez ha-
fıflığındedır, ne de unı\ersıtelenmızın
çoğunda var olan tek seslı tanh yarat-
ma seruvenlenrun kıskacındadır gu-
numuzde Butun bunlann dışında
kalan, araşurma kurumlanmızın unı-
versıtelenmızın, Mıllı Eğıtım Bakan-
hğı'nın yarattığı durağanlığı goren.
tanh ve tanhçılığı yepyenı boyutlara
taşıyan kışıler, orgutler yayımcılar
seslennı duyarma yolundalar artık
Kımı yayınevlen. çalışma gruplan, va-
kıflar. hükumetlerce behrlenmış. söz-
de bılım adamlannca saptanmış okul
kıtaplannda ve ders notlannda sıra-
lanmış "tarih"e karşı çıkma cesaretını
gosterdıler. tanh konulannı yontem-
lennı tartışılır duruma getırebılme y o-
lunda çaba sarfettıler, onemh adımlar
attılar Tanh dıye saptanmış, ama do-
kunulmaz sayılmış metınlen sorgula-
maya başladılar Geçmışın sadece bır
koşesını. savaşını. ulusunu y.uceltmek-
le yapılabıleceğı sanılan ya <Sa bır par-
çasını yoresını, kesıtını eleştırmekle
yazılabıleceğı duşunulen tanhçıhğe
darbe vurdular. ona bağımsız yolunu
açtılar, yapay sınırlan vok etmede ve
evrensellık kazandırmada bır havlı vol
da aldılar Turkıye'de ışleyebılen ya-
nm demokrasının elverebıldığı orta-
mının da otesıne gıderek. geçmışe
demokratık vaklaşabılmenın yollanru
bulmayaçahştılar
Bütun bu gelışmeler kendılennı geç-
mışe karşı tam bağımsız sayanlarca
yapılabıldı Tanhın, gensınde yorucu
çalışmalar olan obur bılımlenn dene-
tımını her an duyumsayan. sonunda
topluma vansıyan yansıtılan bır bılım
dalı olduğuna mananlarca başanlabıl-
dı Gunluk sıyasanın sınırlannı aşan,
gerçek kaynaklara ınen. dunyanın gu-
numuzde ulaştığı yontemlen değer
yargılannı olçu olarak benımseyen. kı-
sa vadelı çıkarlar ardına duşmevenler-
ce gerçekleştınldı Sonunda da geçmışı
en kuçuk bınmıyle ve genelıvle ele
alan başka bır devışle partiktilarizm
ve e\renselcilık arasındakı bağlantıyı
saptamaya çalışan emperyalızm ve
mıllıyetçılık, hatta yeni dunya duzenı
adlanna dunyavı bolen ve somuruye
ışık tutan anlayışın dışına çıkabılen
"okuIlıT tanhçılığın yarattığı "inzna
hali", hedefsız aynntıyı aşabılen ama
gorgu tanıklannı bulmasını ve değer-
lendırmesını gozardı etmeyen tanhçı-
lıkbelırdıTurkıve'de Kendı mesleğım
açısından olağanustu bır gelışme sayı-
yorum bu goruntuyu
MEB ve YÖK ne yapacaklar?
Saydığım bu gelışmeler. açılımlar
karşısında gerçekten Mıllı Eğıtım Ba-
kanlığı ve onun Tahm-Terbıye'sı,
Yuksek Oğretım Kurulu ne duşünu-
yorlar. neler tasarlıyorlar'
1
Bukuruluş-
İanmız, kaçırulmaz yenılıklen, çağın
zorladığı gelışmelen ızleyebıhyorlar
mP MEB, guya renklı baskılanyla ve
çeşıth yazarlarla ortaya attığı kıtaplar-
dakı tek seslılığını, şablonunu sürdu-
rebılecek mP YÖK. ıse tepeden ko-
mutlu ve eleştırel olmayan yapıdakı
tanhı -bırkaç seçkın unıversıte dışın-
da- Anadolu'ya yaymaya devam ede-
cek mı
1
' Artık çok açık bır bıçımde
anlaşılmışur kı tanh, alanını. konula-
nnı, yontemlennı. oğretmenını goz-
den geçırmek zorundadır Türkiye'de
Profesyonel (okullu) tanhçılığın ege-
men olduğu kurumlarda tanh ve ta-
nhçılık kendısını yenıleyemedı, gele-
neksel kapalılığını surdurdu Resmı
kurumlanmız bu tıkanıkhğı aşmak
zorundadır Osmanlı tanhını De>let-i
Âliye ve Memaük-i Mahrusa sınırlan-
nın dışına çıkaramazsak. Türkıye
Cumhunyetı tanhını Ataturk ılkelen-
nın otesınde en kuçuk bınmlenne ka-
dar ındırgeyemeyezsek tanhçılığımız
resmı kurumlarda paroladan oteye ge-
çemeyecek demekür Ancak, yoneücı-
ler bılmelıdır kı Turkıye'de tanh ba-
ğımsız duşunenler ve çalışanlarca
"yeni tarUT'e doğru yol almaktadır,
evrensel olarak geçerlı olan da budur
PENCERE
ARADABIR
BEHZAT AY
Yabaml Insan...
28 Hazıran 1914 te başlayan Bırıncı Dunya Savaşı
1918 yılının kasım ayında sona erdığınde ardında 8 5
mılyon asker ve 13 mılyon sıvılden oluşan bır yıtımler
ordusu bırakmıştı Osmanlı Imparatorluğu 2 mılyon 850
bın askerle gırdığı savaşta 975 bın kayıp verdı Bu kayıp-
ların çoğunu savaşta yaralananlarla, salgın sayrılık ve
açlık nedenıyle olen halk oluşturuyordu
5 5 yıl suren Ikıncı Dunya Savaşı ıse, 5 Mayıs 1945'te
sona erdığınde arkada bıraktığı olu sayısı 30 mılyonu
aşkındı Bu olulerın ulkelere göre dağılımı şoyleydı
Sovyetler 18 mılyon, Almanlar 4 mılyon Japonlar 2 mıl-
yon Polonyalılar 6 mılyon Fransız-İngılız500bın
Zaten, Ikıncı Dunya Savaşı'ndan once dunyada 1 5
mılyar ınsan yaşıyordu Dunyada o yıllarda yaşayan ın-
san sayısı goz onune alındığında, savaş nedenıyle olen
ınsan sayısının çokluğu daha da korkunç bır sayı olarak
karşımıza çıkar Yuzyılımızın başlarında ve ortalarına
doğru yapılan ıkı dunya savaşından ınsanlık ders alma-
mışabenzıyor VeMehmetAkif Ersoy'undızelerıgeçer-
lığını surduruyor Tanhten adam ıbret alırmıs, ne
masal şey, I Kaç bın senelık kıssa, yarım hısse mı ver-
Bırkaç yıldır Ortadoğu da Balkanlar da Kafkaslar'da
sıcak savaş suruyor Insanlaroluyor Yokluk açlık daın-
sanları olume surukluyor Bunca yoksunluk, açlık ıçın-
deyken ınsanlar bunca sılahı onlara yetıştırenlerın,
satanların ınsanlıkla ılgılerının derecesını acı acı duşun-
memek elde mı' Henuz ınsan ınsan olma yolunda, ın-
sanlaşma yolunda onemsenecek bır yol kat edemedı,
dıye acı duymamak mumkun mu' Ve sankı bır hançerı
kendımıze saplar gıbı Yabanıl ınsan' (vahşı ınsan) dıye
bağırmakla hemcınslerımıze duyunçsuzluk mu (vıcdan-
sızlık) etmış oluruz acaba' Yalnız Saraybosna'da bugu-
ne değın olenlerın sayısı 12 bını yaralıların sayısı ıse 50
bını aştı
Yuzyılımızın sonuna doğru ırkçılık vırusu yayıldı, ga-
zegenemızde Yaslı Avrupa ve Asya anakaraları kısaca
Avrasya ırkçılık sayrıhğıyla ınım ınım ınlemekte Bal-
kanlar'da Kafkaslar'da yapılan savaşların buyuk bır
bolumu ırkçılık sayrılığından kaynaklanmaktadır Daz-
laklar ayaklanmaktalar Kendı ırkından olmayanlara
Almanya da yaşama hakkı tanımak ıstemıyorlar O Al-
manlar Dazlaklar yakın tanhlennden ders almamışa
benzıyorlar Oysa Hıtler ın yaptıkları, onları utançtan
kıvrandırmalıydı Ama neredeet
Bırleşmış Mılletler, hortlayan ırkçılık karşısında 21
Mart'ı ' U/us/ararası Irkçılıkla Mucadele Gunu ' ılan ettı
Bır yararı oldu mu bılemıyoruz Irkçılık sayrılığı alevle-
nırken emperyalızm de boş durmuyor Dunyanın patro-
nu ABD bakıyorsunuz bır gece ansızın Bağdat ın sıvıl
halkı uzerıne bombalar fuzeler yağdırıyor Bır baha-
neyleyapıyor bunu
1
Zavallı Irak halkının olumu karşısın-
da, kendılerıne uygar ulke dıyenler ses çıkarmıyorlar
Besbellı kı patronlarını uzmek ıstemıyorlar
Butun bu olup bıtenler karşısında Turkıye ne yapmalı'
Yonetıcıler aymazlığa asla duşmemelı' Bıraksınlar
şu 'AdrıyaM'tenÇınefcadar palavralarını Bırbaş-
! ka ulkenın koruyuculuğuna soyunma pehlıvanlığını da
bıraksınlar' Palavralarla pehlıvanvarı gosterılerle ulke
yonetılmez Yonetılmedığı gıbı gulunç deolunur Olun-
du da 'Bır venp yırmı alacağız o ulkenın umuğunu
sıkarım "gıbıpalavraları henuz unutmadık
Yonetıcıler şunu unutmamalılar Ulkemız, kaynayan
Balkanlar Kafkaslar Ortadoğu uçgenı ortasındadır
Yandaş olacağız, koruyuculuğa kalkacağız dıye ateşın
yalımına suruklemesınler ulkeyı Bızım ızleyeceğırnız
uygarlık yolunu yıllar once Gazi Mustafa Kemal Ataturk
i gostermıştı Dunya olaylarınabakmalıyız, yurtyonetımı-
} ne soyunmalıyız yurt sorunlarına eğılmelıyız Uygarlık
yolu budur
TARTIŞMA
NADİR NADİ KİTAPLARI
• BEN ATATÜRKÇÜ DEĞİLİM 30000 ııra
•PERDE ARALIĞINDAN soooo ira
• DOSTUM MOZART 30000 ı,r.
•NADİR NADİ'Yİ UĞURLARKEN 30000 ı.ra
Çağdaş Yayınları Turkocağı Cad 39-41 Cağaloğlu Istanbul
Odemetı gondenlntez
îşçinin demokrasi içindeki işlevi
T
urkıye. bır genel
grevıneşığınden
döndu
Bu. acaba ışcı
sendıkalannın
bırgafleumı
oldu
0
Turk-Iş, elıne geçırdığı
bır fırsatı heba mı ettı
0
Yoksa,
ışcısını buy uk bır zarara
bokmadan ona. hıç olmazsa
şımdılık, bır yarar sağlama
erdemı mı gosterdı
1
Surecı.
"işçinin kaderi, tarihi"
açısından ınceleyenler ılgınç
değerlendırmeler
yapacaklardır
Keza böyle bır ınceleme.
Çıller'ın fınans kapıtal
pohtıkasının, ışçı karşısında bır
gen adım mı olduğunu. yoksa
bır genel grev ı, fınans kapıtalcı
pohtıkasının yaranna bertaraf
etme becensı mı olduğunu
araştıracaktır
Bu durumda. her halukarda
nazık bır sorunun çozulme
ferahhğının geldığı soylenebılır
mı°
Butun venlen ve yanlann
olanaklannı bır bır görmeden,
kesın bır değerlendırme
yapmak zordur Uzlaşmayı,
ışçı sınıfının kendısıne
guvensızlığını ıtıraf
sayabıhrsmız Yadaışçı
sınıfının kendı ağırhğını
duyumsatarak, Çıller fınans
kapıtalcılığmı dıze getırmış
olduğunu da soy leyeb'lırsınız
Ya da Turkıye yı teslım almak
ısteyen fınans kapıtalcı gûç ıle
Turkıye deemeğınsesını
duyurtmak ısteyen
sendıkalann. bu konjonktur
ıçınde kendılennde kımı
zayıflıklar gorerek karşılıklı
olarak bırakışıma
(mutarekeve) gırdıklennı
soyleyebılırsınız
Ama konuvu, her yönumuzle
yoneldığımız "sivil toplum"
olma surecı ıçındekı bır yere
getırmek ıstersenız. ne
düşunmenız gerekır
0
Evet ışçının"si\iltoplum
demokrasisi" ıçınde bır
demokratık ışlevıvardır Ve
ışçının kendısının tam
karşısındakı Çıller fınans
kapıtalcılığı ıle v ardığı bu
uzlaşma. onunde sonunda bır
sıvıl toplum surecı olgusu
ıçınde bır olaydır Yanıbubır
"konsensüs demokrasisi"
gereğıdır, eksıklenyle
gelıştınlmesı, daha doğrusu
ızlenmesı mutlaka gereken
hususlanyla bırhkte
Turkıye'de ekonomının ve
sosyal ılışkılenn egemen ılkesını
aradığınız zaman, şunu
gorürsünuz
Turkıye. Osmanh'dan ben
gehşen sıyasal-sosyal-kultürel
oğelere ve yapılara ve de
ıhşkılere karşın. hala ve hala
kalkınmanın ve butun gelışme
yuklennın ve sancılannın "üst
sosy al katmaniar" y aranna
olarak. temelde "alt sosyal
katmanlar"ın omuzlannda
olduğu bırulkedır
Kalkınma-gonenç-kultur
dedığımız zaman. bunlar
temelde butun yararlı sonuçlan
% e venlenyle "ûst sosyal
katmaniar" ıçın olan
gınşımlerdır Ama butun bu
gehşımlenn yuklennın de "alt
sosy al katmaniar" uzennde
olduğu bır gerçektır Yukler,
"alt sosyal katmaniar"ın
omuzlannda, alın terlennde,
bılınç ve vıcdanlanna konan
ıpoteklerdedır Her yarar. her
fırsat, her olanak. her araç. "üst
sosyal katmanlar"adır
Faİcat ote y andan da Turkıye
olarak bır "konsensüsler
demokrasisi" donemındey ız,
bır "sosy al adalet" ve "sosyal
dengeler" ıle gehşım çagındayız
Boylebırevrede bovlebır
"konsensüsdemokrasisi" nde.
butun
sıy asal-ekonomık-sosyal-kul-
turel sorunlann çozumlen nasıl
bulunacak
0
Ulkedekı butun
"sivil toplum dinamikleri"nın,
zengın bır tartışma ıçınde,
bırbırlennın
ozlemlennı-gereksınımlennı
ozumseyerek ve bunu
"yönetici. siyasal istenç"e
katarak, onunla bır noktada
buluşarak bulunacaktır Eğer
dev let v e onun demokrasisi,
çağdaşlık ıçre gelışme yolunda
ıse ıstençlenn buluşma
(telahuk) noktası "sosyal
adalet", "sosyal dengeler"
eksenınde olmak zorundadır
Işte b>oyle bır "konsensüs
demokrasisi"nde çalışan
gruplann sendıkalannın,
y ay gın bır "demokratik işlevi"
vardır Üçyüzlu. üçevreî,uç
aşamalı bır ışlev
Bu, once toplusozleşme-grev
aracını kullanarak "emeğin
hakkı"nı elde etme ışlevıdır Ve
bu ay nı zamanda, başat bır
"sivü toplum dinarniği" olan
sendıkalann, butun "siyasal
iktidar"lann"bütün
siyasalan"ru denetlemek,
onlan, emegın özlem ve
gereksınımlen doğrultusunda
etkılemeye çalışmakür (Yanı
açıkça bellı oluyor kı, ışçının
işlevi. yâlnızca fınans
kapıtalden, emeğın haklı ve adıl
karşıhgını almak değıldır, aynı
zamanda, bır "sivil toplum
öğesi" olarak, ıktıdardakı
"yöneti istenci"nın butun
polıtıkalannı denetleyen ve etkı
altına alan bır dınamık
olmakür)
Işçının demokratık ışlevının
son, fakat temeldekı eregme,
anlamına gelınce. bu da bızzat
ıktıdar olma. bızzat "yöoetici
istenç" olmada toplarur
Kaynak yaratan, hızmet
varatan, ınsan haklan ıçre
gereklı dengelen kuran ve
ışletenbır ışlev olarak Son
uzlaşma. bu uç açıdan enıne
boyuna ınoelenmelıdır
Prof. Bahri Savcı
Ören
Denizcilik bakanlığj mı
bölge bakanlığı mı?• • «ıcemız uç yanı
U
denızlerle çevnlı
yanmada
gorunumündedır
Karmaşık
ekolojık
sıstemlerden bın olan denız, bır
yerde ulke sınırlanmızın %
25'ıru kaplayan
ormanlanmızdançok oncelen
gundemegelerek
değerlendınlmış. fakat
ormanlanmız kadar
kurumsallaşamamıştır
Denızler, ulkelenn "uluşal
değer" kaynaklandır Ozellıkle
ulkemız ıçın, tanhsel sureçlerde
ulusal değer yanında ulusal
sunge nıtehğı de taşır Boylesı
zengın kımlığe sahıp
denızlenmızden 1000'h yıllarda
fay dalanılmaya başlanmıştır
(Selçuklular'ın 1075'deEgeve
Marmara denızınden
faydalanarak İznik'ı almalan)
Ormanlanmız ıse. ılk defa
1800'lerde(1853'teOrman
Mektebı kurulmuş)* gundeme
geünlmıştır ve bundan 25 sene
kadar once, orman olgusu
belırh sureçlerde
kurumsallaşarak "Orman
Bakanlığf na donûşmuştur
Fakat 900 yılbk denız bılına,
kunımsallaşarak "denizcilik
bakanlığı"na dönüşememıştır
Bu, zamanlama açısından
buyuk bır eksıklıktır
SHPveDYPortak
hükûmetının gundemındekı en
cnemh konulardan bın olan
denızcılık bakanlığının
kurulması, son zamanlarda
yavaş yavaş gundemden
kalkmaya başladı
Bakanlıklar, merkezı
yoneümın yoneüm erkını
belırleyen, yoneüm
bıçımlemelendır Temel
ışlevlen, ıdan ve ekonomık
bağlamda merkezden dısıphne
edılmış venmlılığı artırmaktır
Bır bakıma "ulusal değerlerin"
korunarak, maksımıhze
edılmesı ıle kayıplann
onlenmesıdır
Merken yoneüm, dısıphne
edılmış venmlılık boyutundakı
uretkenhğın, bolgeler
arasındakı dağıhmını ıstenılen
olçude gerçekleştırememekte,
dolayısıyla bolgesel dengelen
oluşturamamaktadır Bolgesel
dengeyn oluşturmak bır yana,
bolgelenn doğal dengelenru
dahı olumsuz
etkıleyebılmektedır
Orman Bakanlığı veya benzer
ıçenktekı bakanlıklar, bolgesel
bazda oluşan urıın kayıplanra.
merkezı yonetımle
onleyememektedırkr örnegm,
Orman Bakanlığı, ulkemız
orman urünlenndekı kaybı
onleyemedığı gıbı aksıne
urunlerde kayba neden
olmaktadır Kurulacak denız
bakanhğımn da,
Sayın Çalışlar;
^^
m
^A umhunyet
M \ gazetesındekı
• "Kemal
• Burkay'la Kürt
^ ^ j Sorunu" ısımlı
^^"^^ dızıyazınızı
zevkleokudum Turkıye'de
bu tur yayınlann yazılabılmesı
gûzel bır gelışme
Ancak, sızın ve Kemal
Burkay'ın etnık kımlığını
bılmıyorum
Esasen fazla bır şey de ıfade
etmez Nevarkıdevlet
baskısından şıkayetçı olan
Kurtler, Zaza'lara aynı baskıyı
yapıyorlar
Bu hususun yazınızla ılgısıne
denızlenmızdekı kımlık yıtimı
ıle oluşan denız urunlenndekı
kayıplan onleyebıleceğıne.
denız ulaşım ve ücareünı daha
rantabl marjınal kılabıleceğıne,
olasılık vermıyorum
Denızcılık bakanlığı, bır
bağlamda çeşıth bölgelerdekı
sorunlann gıdenlmeye
çahşıldıgı bır bakanhk ışlevınde
olacaktır Yanı o bolgelenn,
ekonomık potansıyel
değerlerde oluşan sorunlannı
kısmen çozmeye çahşacakür
Bölgelerdekı ekonomık
yetmezkk, bu yetmezlığın
yarattığı nufus kaybı gıbı
benzer olumsuzluklar, bolgesel
kalkınma dengesızlıklennın
kaynağı durumundadır Bence
nedenı, uzaktan kumanda
ışlev ındekı merkezı yönetım
yetmezhğıdır
Yukarıda belırtılmeye çahşılan
bolgesel genlığm
gıdenlebılmesı ıçın, her
bölgenın ekonomık potansıyel
değerlennın "yerinde" ışlenıp
hayata geçınlmesı
gerekmektedır Bununtek
çözumu "bölge
bakanlıklaruun"
oluşturulmasıdır Böylesı bır
oluşumun zamanla "tasnı
kimliğini" sılebıleceğıne
ınanıyorum Daha doğrusu
bolgesel gen kalmışhğın
yaratügı bıreysel
kultürsüzluğu
gelınce Cemal Sfireya ve
Yümaz Güney, kurt değıl
Zaza'dır YılmazGuneyıçın
yazılı bır kayıt gormedım Ifade
edılenı ve bılınenı aktanyorum
Ancak, Cemal Sûreya'nın
Zaza olduğuna daır kendı
ıfadelen var Bunlan Kurt
olarak göstermek, Zaza'lara
Bugun yerel nıtehktekı, daha
genış perspesufte bolge
kalkınma ışlevıne sahıp,
Gûneydoğu Anadolu Projesi -
(GAP), Konya Ovası ve Orta
Anadolu Kalkınma Projesi-
(KOP), yeni oluştunümaya
başlanan Doğu Anadolu Projesi
- (DAP). Kuzey Anadolu Projesi
-(KAP), zamanla
oluşturulacak Batı Anadolu
Projesi -(BAP) ve benzer
projeler, bolge bakanlıklannın
oluşum ozunü yakalama
şansına sahıp projelerdır
Bölgelerdekı "saltekonomik
bağlamdaki" tüm sorunlara,
yennde çozüm ıçın "yerinde
yönetim" ışlevıne sahıp "Bölge
Bakanlıklın"
GAP-KAP-DAP-KOP gıbı,
bolgesel projeler ışlevıne sahıp
projeler bûtununde ele
alınabılır Gerçekleştınlecek
"bölge bakanbğı" bolgesel
genel çözumlen ıçereceğı ıçın,
kısmı çozum ışlevındekı
"denızcıhk bakanhğmdan" ve
benzen bakanhklardan daha
zengın bu-ışlev üstleneceğıne
maruyorum
ŞEVKET
ÇORBACIOĞLU
Inşaat Mühendısı- TMB
(Merk.Yön.Kur.Üyesı)
- TES-Genel Basın
Sekreteri
haksızhk değıl mı°
SKyazınızda demokraukbır
çözüm anyorsunuz Zaza'lann
gerçeğe değınmenızı ıstemelen
doğru değıl mı° Umanm sız de
Zazalan Kurtsananlardan
değılsınız
Savgılanmla
Rıza Okumuş
TemizHk İmandandıp
islamda 'temızlık ımandandır'
Pekı, her Müsluman temız mı'
öyle Müsluman var kı yanına yaklaştın mı pıs koku-
sundan mıden bulanır burnun duşer
insan kelıme-ı şehadet getırdığı ıçın ' pır u pak" mı
olacak'Temızlık bır çaba ve duzen ışıdır, temızlıkle alış-
verışı cılız toplumlarla dunyanın yoksulluk coğrafyası ıç
ıçedır Evınde gurul gurul sıcaksuyu akmayan garıp, her
sabah nasıl yıkanacak? Camı çeşmesınde abdest al-
makla temızlık sağlansaydı, ış kolaydı Bulaşık ya da
çamaşır yıkamak ıçın suyu zor bulan yoksul, taharetlen-
mek ıçın maşrapa kullanıyorsa, her gun ıman tazelese
de pıslıkten kurtulamaz
"Temız toplum' ısterken koşullarını da duşunmenın
saymakla bıtmez yararları var
Herkes dıyor kı
-Çızme'de yaşayan makamacılar bıle "temız toplum'
ıçın seferberlık başlattılar
Doğrudur
Elın gâvuru, toplumunu deterjanla yıkayıp kopurtür-
ken Müsluman duracak mı
9
Hayır
•
Kırk yıldan berı bu "fakır-ı pur taksır" ıle bırhkte elbet-
te bu yola benden çok emek vermış nıce kışı, bızım ulke-
mızdekı gıdışın gıdış olmadığını topluma anlatmaya
çalıştık, dılımızde tuy bıttı, çoğumuzun soluğu tukendı
Ne dıyorduk
- Bu gıdış, gıdış değıl
1
Bu duzen, duzen değıl
1
Toplu-
mu çuruteceksınız ulkeyı de parçalayacaksınız!
Yanıt
- Komunıstleri
- Vatan haınleni
Ne yazık kı haklı çıktık bugun Turkıye'de Cumhurbaş-
kanı'ndan başlayarak herkes 'Sevr'den soz açıyor,
oysa bu yolda herkes vaktıyle çok uyartlmıştı
Bır toplumda "eleştırel akıl' egemenleşemezse o
toplumdan hayır gelmıyor, ama, ışımıze gelmeyen fikır-
lerı "komunıstlıktır" dıyerek kırk yıldan berı susturup
eleştırıyı ezdıkten sonra geldığımızyer ışte meydanda
1
Bır toplum uç yılda beş yıida çurumez, uzun bır sure
gerekır 12 Eylul'deordunun ' beşı bır yerde' generalle-
rıyle ışbırlığı yaparak toplumun ağzına kılıtvuranlar, ıs-
tedıklerı gıbı bır toplum duzenını oturttular, şımdı de "bu
duzen kokuşmuş veçurumuş' dıyorlar
Doğru soyluyorlar
•
Her büyuk yangın bır kuçuk ateşle başlar, Bırıncı Dun-
ya Savaşı Saraybosna da bır suıkastla başlayıp parladı,
dılerız kı Goknel olayı çurumuşluğun cerahatını akıtsın,
bır buyuk temızlığın başlangtcını vurgulasın, toplumda
temızlık seferberlığınm bayrağı açılsın
Ne var kı bu yoldakı gostergeler pek parlak değıl, sız
şımdı çok satışlı gazetelerın ve özel televızyonların şa-
matasına aldanmayın durup beklemek gerek, çunku,
herkes ışı bır ucundan tutup çekıştırıyor, kımısı Yahudı
duşmanlığının gudulerını koruklemeye çalışıyor, kımısı
solanefretınınduygulartnakapılmış, "fırsat bu fırsat" d\-
yor
Ve aldanıyor
ftuşvetçının ya da hırsızın Yahudısı, Kurtü, Turku,
Muslümanı, Hrıstıyanı olmaz
Solcusu sağcısı da olmaz
Suçlusuçludur
Terorde sağcı ve solcu ayrımı yaparak nereye vardığı-
mızı gorduk,' temız toplum' seferberlığını Musevı yeya
da solculuğa karşı seferberlığe donüşturmeye çalışanın
aklınaturpsıkayım
NadirNadryi
uğurlorken
Yayına Ha:ırla\an Samı Karaoren
Bu kıtap, Başvazanmız Nadır Nadı'mn ölüm habennın Cumhu-
nyet gazetesınde venlışınden başlayarak O'nu son yolculuğuna ujur
tarken tarih sırasıyla her gun çıkan yazılar, yurtıçınden ve dıjından
gelen lelefon, telgraf mesajlan, başsağhğı dıleklen, röporujUr, ga-
zete ve dcrgıierde vıkan yazılarla ardından yapılan degerlendırme-
lerden oluşmuştur 10 0O0 Iıra (KD\ ıv
indel
Çağdaş Yavmları Turkocağı Cad 39-41 Cağaloğlu-tstanbul
DUYURU
TURKİYE OTEL LOKANTA EĞLENCE YERLERİ
İŞÇİLERİ SENDtKASI (OLEYİS) GENEL
BAŞKANLIĞFNDAN
Sendıkamıan 7-8 Ağustos 1993 tanhınde yapılan Olağanustu Genel
Kurulu nda. sendıkamız zorunlu organlanna seçılen uyelenmızın ad -
soyad - seçıldıklen gorevlen - mesleklen ve ıkametgah adreslen aşağıda
sunulmustur
MERKEZ YÖNETİM KLIRLXL'
1 EnverÖktem
2 M Ah \kpınar
3 KenanKaçar
4 TuranUgurhı
5 NecaüÜner
6 Süleyman Dogan
7 ŞengûlAkçay
8 Mustafa Kalaycılar
9 Mustafa Bayrak
Genel Başkan
GendBaşkanYrd
GendSekrettr
Genel MalıSekr
TtS veHukukDaıre
Bşk
örguüenme Daıre Bşk
EğjUm DaıreB§k
Sosvallhşkılerve
Kooperacfleı Daıre Bşk
Araştıma ve Planlama
Daıre Bjk
MERKEZ DENETtM KURLLl
1 MustafaDo|uşçû
2 Kemal Lobut
3 M Emın Dortbudak
Mri. Deneüm Kurulu
Bşk
Uyc
Üye
MERKEZ DtStPLİN KLRUU.
1 Saadetözdoğan
2 HYüksdKama
1 MusufaYıgıt
4 Aladddın Akkava
s
Muslum Aslantaş
Mrk Dısplın Kurulu
Bşk
Üye
Ü>e
Lve
L>e
2821 savtltyasagereğınccılanolunur
ÎJP
ı»
Işçı
lşç.
lw
1»
Işçı
1»
lşç.
i*>
1»
tşçı
İSP
Ebrulu Sok 24*9
Kalaba Ankara
Dr AlıKahnıman
SOIC I\O Vy
Kemalpaşa 1zmır
DudenbaşıMah 2301
JOK INO L\ Anıaıya
Gumuşpınar Mah
SumbulSok 1 1
Kartal tstanbul
ŞevketıveCad 19
MayısMahNo40
jamsuıı
PıyadeMah 91Sok
Ebsmesgut Ankara
BahçebevlerMah
Demokraa Bulv
ÖnıekKentYapı
KoopApt KaL2,No
9 Manavgat Antalya
Alüparmak Soner Apt
Kat 3 No 9 Burea
Taksım Fendıye Cad
KûçûkDuvaraSok
Kn 1 Vıl 1
Takam,lstanbul
AuturkCad Bıthk
tşhanıNo 140 Antalya
SorgunMah
Manavgat Antalya
UluönderCad No
102/8 Yeşılyurt tznur
Yukanhısar Mah
ŞelakCad No 75 A
Manavgat Antalya
275 Sok No 3 1
Bornova tzmır
AhadıMah 3164Sok
No 2
7
Antalva
MentAlundOteb
Tandogan Ankara
ÇamhcaMah Dutluk
Geçıdı No 31
Gazıantep