Katalog

6TEMMUZ1993SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMI 11 Demirçelikte sorunlıipazarÇJn • tZMİR (AA) -Türkiye' DemirÇelik Üreticileri DemeğiGenel Koordinatörü Hami Kartay, Türkdemir-çelik sektörünü yaklaşık 1 yıldır üretim fazlasından kurtaran Çin pazannın, bu ülke İimanlanndâ yaşanan yoğun bürokrasi nedeniyle son 1.5 aydır sorunlu bir dış pazar haline geldiğini söyledi. Kartay, Çin'e deniz yoluyla yapılan ihracatta 1.5 aydır büyük yavaşlama olduğunu kaydederek "pemir-çelik yûklü gemilerimiz, son za- manJarda yoğun bürokrasi yaşandığı gözlenen Çin li- manlannda 1 ayı aşkm süre beklediklen halde mal boşal- tamıyorlar. İhraçedilen maün teslımı de bu ncdenle gecikiyor" dedi. Yunanistan hsınbııpger cenneti •ATİNA(AA)- Yunanhlann hamburgere yönelik iigilerinin artmasından sonra ülkede şubesi bulunandünyaca ünlü "fast food" fırmalannın sayısı da her geçen gün çoğalıyor. Büyük şehirlerde şubeleri bulunan "Goody's", "McDonaldY" ve "Wendy's" gibi ünlü isimlerin dünya çapında rekor sayılacak derecede iş yapmalanndan sonra "yeni türeyen" Yunan "fast food"lanrun yanı sıra "Donut King" ve "Burger King" gjbi diğer ünlü uluslararası firmalann da Yunanistan'da şubeler açmak için girişimlerde bulunduklan öğrenildi. Dünya Bankasfndansu kredisi • ANKARA (AA) - Doğu Anadolu Su Havzası Rehabilıtasyonu Projesi'nin finansmanı için Dünya Bankası'ndan 77 miiybn dolar tutannda kredi sağlandı. Resmi Gazete'de yayımlanan anlaşmaya göre kredinin 30.1 milyon dolan projenin yürütülmesi amacıyla mal satın alınmasında. 31.1 milyon dolan projenin uygulanmasında, 6 milyon dolan danışmanlık hizmetlerinde. 3.4 milyon dolan işletme gideri ve 2.4 milyon dolan da ancıhk ekipmanı sağlanmasında kullamlacak. ATPdan uyan • ANKARA (AA) - Ankara Ticaret Odası (ATO), ekonominin yüksek enflasyonlu bir sürecin içine girdiğıni öne sürerek, enflaşyon rakamlannın bu sürecin ne kadar tehlikeü olduğunu gösterdiğini savundu. ATO'nun bu yılın haziran ayına ilişkin yayımlanan eİconomik raporunda. para politikasındaki gevşekliğin enflasyonu daha da arttırabileceğine dikkat çekilerek, "Merkez Bankasi enflasyonu bundan sonra kontrol edemez duruma gelebilir" denildi. Metntır •ANKARA (AA) - Memur maaşında yılın ilk 6 ayı içjn ortalama ağırhklı yüzde 27.7 oranında artış yapılırken, t>u süre için saptanan enflaşyon oranı yüzde 28.5 olarak belirlendi. Böylece memurmaaşlannda yılın ilk yansı için yapılan araş, enflasyonun 0.8 puan üzerinde gerçekleşmiş oldu. Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilileri Devlet İstatistik Enstitüsü'nün 6 ayhk verilerinin açıklanmasından sonra teknikçalışmalannı hızlandırdılar. Tipyakilertn dikkatine • SAN SALVADOR (AA) - Latin Amerika'nın önde gelen kahve ihracatçı ülkesi Brezilya ve Kolombiya ile Orta Amerika ülkeleri. fiyat düşüşlerini önlemek ve piyasalan, ABD, Avrupa, Japonya ve diğer büyük tüketici ülkelerin kontrolünden aimak için kahve ihracatlannı yüzde 20 oranında kısma karan aldılar. OECD etkin bir vergi sisteminin nasıl olması gerektiğini saptadı TürksistemibaştanbozukEfconomi Servisi - OECD'nin vergi sistemlerini zaafiyete uğratan uygula- malar konusunda yapüğı saptama Tür- kiye"deki sisteme üpa tıp uyuyor. OECD'nin yapılmaması gerektiği sonu- cuna vardığı uyguJamalann tümü Türk sisteminde sık sık tekrarlanıyor. OECD tarafından hazırlanan vergi mükelleflerinin haklan ve yükümlülük- leri raporuna göre. pek çok* ülkede vergi idareleri halka "Sivil toplumlarda vergi ödemenin demokrasinin gereği" ol- duğunu anlatmak için çaba sarfedıyor- lar. Ancak. hükümet veyerel yönetimle- rin toplanan vergileri iyi kullanmadıkla- n görüşünün >aygm olduğu Ar- jantin. Brezilya. ftalya, Türkiye gibi ül- kelerde bu çabalar bir sonuç vermiyor. Vergisinın iyi kullanılmadığını düşünen mükellef sayısına paralel olarak vergi kaçıran sayısı da artıyor. OECD raporuna göre, vergi sistemi- nin karşık olması, mevzuattaki belirsiz- likler mükellefler için olduğu kadar ver- gi memurlan için de caydıncı bir durum olarak ortaya çıkıyor. Mükellefler de "Vergi incelemelerin- de 3-4 yıl geride kalınmasını uygulama- daki karmaşa ve değişikliklere" bağlı- yorlar. Bu da mükellefin sisteme güve- nini sarsıvor. OECD uzmanlan. ülkelere kararlı bir vergi sısıemi ile bu olumsuzluğun mutlaka giderilmesi gerektiğiru tavsiye ediyorlar. Vergi affı Rapora göre. mükellefler açısından en fazla adaletsizlik duygusu yaratan ise sık sık yapılan vergi aflan. Ülkelerin 15-20 yılda bir ve etkin bir reform paketi çerçevesınde vergi alli düşünebilecekle- nni öngören uzmanlar. bu takdirde ver- gisinı ödeyen mükellefin dc hakkının korunmuş olacağını kaydediyorlar. İngiltere, Japonya ve İskandinav ül- kelerinde vergi affınm çok nadir uygu- lanmasına karşılık. Türkiye'nin de ara- Iannda bulunduğu kimi ülkelerde vergi affının sık sık uygulanmasının, vergj ödememe. geciktirme alışkanlığı ya- rattığı da hatırlaülıyor. Türkiye'de ise son 23 yılda 4 kez vergi afli uygulanmış bulunuyor. OECD vergi kaçıranlann kamuo- yuna teşhirinin de caydıncı olduğunu ileri sürüyor ve vergi kaçağının yüksek oldugunun tahmin edildiği ülkelere bu yola gitrnesini tavsiye ediyor. Nitekim Arjantin'de teşhir uygulamasının başla- ması ile birlikte idarenin 19 milyar dolar daha fazla vergi ıopladığı kayulara geç- miş bulunuyor. Türkiyede olduğu gibi birçok ülkede gelir-kazanç tesbiti kişi ve kurumlann beyanma dayanıyor. Türkiye'de hayat standardı esas alınarak. mükelleflerin en az bu standart ölçüsünde bir geliri olduğu kabul ediliyor. Kimi BatıL üke- lerde ise böyle bir standart ölçünün dışında belirli meslek gruplan için tah- mini gelir cetvelleri de oluşturuluyor. Vergi kaybı yan yanya Bu arada gerek OECD rakamlanna göre gerekse zaman zaman ülkelerin maliye bakanlan tarafından yapılan açıklamalara göre. hemen her ülkede vergisini ödemeyen ve gelirini az göste- ren mükellef oranı yüzde 30 ile yüzde 70 arasında değişiyor. Arjantin'de 500 bin mükelleften 430 bin kadannın vergi kaçırdığı belirlenir- ken, İtaJya'da 500 bin, Japonya'da 300 bin kişinin doğru gelir bildiriminde bu- lunmadığı tahmin ediliyor. TOBB İkti- sat Dergisi'nde ya>imlanan bir araştı- rmada ise, her yıl beyan edilen gelirin yüzde 68.15 kadar bir bölümünün ver- giden kaçınldığı bclirtiliyor İngiliz fırması, hem aşın fıyat kıran rakibini, hem Köy Hizmetlerf ni dava etti Yolsuzlukmahkemede biteeek BÜLENT KIZANLIK Bir devlet ihalesinde canlan yanmca. fngilizler de Türkiye'- deki "temiz toplum yaratma" ca- balanna katıldılar. Bir İngiliz şir- keti yolsuzluk iddiasını ilgili ba- kanükyerine mahkemeye götü- rerek, yeni bir dönem başlattı. Eskiden dava açılması için, Ba- kanlık teftiş kurullannın aylar süren ve çoğu kez politik neden- lerle sonuçsuz kalan incelemele- riyle zaman kaybediliyordu. Son olayda ise roller değişti ve teftiş kurulu yolsuzlukla ilgili mahke- me karannı beklemek zorunda kaldı. Yüzde 51 hissesi Ingilizler'e ait olan Lucas CAV Servis Tıcaret AŞ, Köy Hizmetleri Genel Mü- dürlüğü'nün aralık ayında so- nuçlandırdığı ihaleyi 'şaibeli' bu- larak mahkemeye başvurdu. Kendilennin 35 katı fıyat kırarak ihaleyi kazanan Türk Firması'nı şartnameye uymamakla ve kalı- tesiz imalatla suçlayan İngiliz Şır- keti, standarda uymayan tezgah- lan usulsüz biçimde saunalan Köy Hizmetlen Genel Müdürlü- ğü ile birlikte neden olduklan 600 roilyon lıralık zarannı tazmin et- melerini istedi. Bağımsız yargı yolu İngiliz şirketi. böylece Türk Hukuku'nda ilk kez bir yolsuz- luk iddiasını devletin inceleyipce- zalandırmasını beklemeden • Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, taşıt ve iş makinesi dizel motorlannın pompa testlerini yapacak 4 tezgah için, 5 kasım 1992 tarihinde 3 milyarlira tahmini bedelle ekşiltme yaptı. • İhaleye katılanlardan Lucas CAV Servis Ticaret A.Ş yüzde 1, Pomsan Takım Sanayi yüzde0,75 indirim yaparken; Özdemir Otomotiv A.Ş, yüzde 34,5 indirim teklif etti. •Özdemir Otomotiv üçte bir fiyat kınnca, ahnacak tezgah sayısı 4*ten5'e _ çıkanldı.İtirazlara rağmen, tezgahlann ahm işlemleri 50 günde tarnamlandı. • İhaleye katılanlardan Lucas, şartnamedeki üretim ve kalite koşullanna uyulmayarak haksız rekabet yaratıldığını savunarak yolsuzluk iddiasını ilgili bakanlık yerine mahkemeye götürdü. "Bağımsız mahkemelerde hak arama" yolunu seçmiş oldu. Lu- cas'ın avukatı Rıza Eremsoy, yol- suzlugu Türk Ticaret Hukuîcu'- nun "haksız rekabet" hükümleri çerçevesinde ispatlayıp, tazminat yoluyla cezalandınlrnası yönte- mini. Türkiye'de ilk kez dene- diklerini söyledi. Lucas yetkilileri, Ankara l'nci Ticaret Mahkemesi'nde açtıklan davada. "Özdemir Otomotiv. ka- litesiz imalatla fiyatı anormal öl- çüde düşürmese. ihaleyi en iyi ıkinci teklifi veren kendi firma- lannın kazanacağınr" vurguladı- lar. Dört tezgah için ekşiltme yo- Bağ-KurtaksikıtaEge'denbaşhyor NÜVİTTOKDEMİR İZMlR - Bağ-Kur'da aftan yararlana- mayan ve kendflerine tanınan ikinci ödeme şansmı kullanamayanlara icra islenıi uygu- lamasuıa başlanıyor. Kımımun Izmir Bolge Yetkilileri, merkez haricinde 20 ilçede yap- tıklan taramalar sonucu 500 milvarlık bir ala- cağın ortaya çıktığuıı ve bumı tahsil etmenin tek yolunun icradan gectiğini vurguladılar. Tanm kesimi dışında kalan esnaf alacaklan olarak belirlenen bu rakam İzmir merkezinin de kadümıyla 1 trilyonu buiuyor. Bağ-Kur Böige Müdürii Kadir İnan, y aptığı acıklama- da, birçok kişinin tsyerini kapatarak ortadan kayboiduğunu, aynca tebligatiann yerini buU madığını vurgulayarak "Bi/ sağlıklı bir biçim- de besap çıkarmaya çaiışıyonız. .\ncak PTT sağlıklı çalışmıyor. Bu açıkça görülüyor" dedi. Bağ-Kur üyesine yapılan taksiflendinnenin aslında kolay ödemeyi gerçekkştirmek amacını taşıdığını belirten Bölge Müdürii Ka- dir İnan, çağnlara karşın üyelerden beklenen karşılığı göremediklerüıı söyledi. İnan, bunun sonucunda da icra yolunu sectiklerini bildirdi.. 700 bin üyeye çağrı İnan, aftan yararlanmaJan amactyla 70 bin dolayında üyeye çağrıda bulunduklannı belir- terek şunlan söyledi: "Bu yaptığımız çağrılar- dan 8 bin kişi taahhûtte buiundu. Tabii hepsi taşrayı, yani ilçeleri ilgilendiren bölüm. 9 bin 100 kisiyi icraya veriy^ruz ki bunlardan ala- cağımızın toplamı 500 milyarı aşkın. Aynca göoderdiğimiz ihbarnamelerden 26 bini iade oldu. 3 bin 500 dolayında itiraz var, bunlann borçJannı takat)endirmeye bağlıyoruz. Tak- sitlendirmeye gitmeyen kesinlikle icraya veri- lecek." İnan, İzmir'deki üye saytsmm 120 bin do- layında olduğunu, bunlann tümüne tebligat çıkanldığınu ancak 20 bininin İzmir'den gitmiş >eişibırakmışgöriindüğünii anımsatarak '•Şim- di böyle bir durumda siz ne y aparsınız? Ben isi- min gereğini yapıyorum. 1 trilyona varan ala- cak söı konusuyken, üsteu'k ortağa her tûrlü kolaylığı göstermişken ortada kalan bir kunım var. Ama ber şeyi çözmek durumunday ız" dedi. İnan. İzmir içinde bulunmayanlann saytsının 20 bin dfizeyinde olmasına karşm, taksitlendirmeye gitmeyenlerin sayısuıın da ynksek olduğuna değindi. luyla ihaleye çıkan Köy Hizmet- leri'nin 3 milyar liralık fıyaunı kendilennin yüzde 1, Pomsan Takım Sanayfnin de yüzde 0.75 oranında düşürdüğünü hatırla- tan Lucas yetkiülen, Özdemir Otomotiv'in yüzde 34,5'luk fıyat lcırmasının "aranan standart ve imalat kalitesi yönünden im- kansız ofduğunu" ileri sûrdüler. İhaleye konu olan tezgahlann son derece hassas testlerde kul- lanıldığını ve Türkiye'de seri üre- timinin şart koşulduğunu belir- ten Lucas Genel Müdürii Aydın Bügin. "Zaten bu tezgahlan ya- pabılen 1-2 firnıa var. Gittik tesli- mi yapılan tezgahlan gördük. Masterleri yok, dışardan bir par- ça alıp koymuşlar. Eski vuruk dökük tezgahlar. Bunlarla hassas ölçüm yapmak mümkün değil. Seri üreümleri de yok. tşin uz- manı zaten dışından bakınca he- men anlar" dedi. Lucas Genel Müdürü. Köy Hizmetleri'nin otobüs. kamyon, dozer, kepçe ve diğer makine parkı için, elindeki çok eski tezgahlarla yapamadığı motor pompa ayaıiannı gerçek- leştirmek amacıyla bu tezgahlan ihale etuğini belirtti. Bilgin'e göre, tezgahlann verimsiz çab- şması sonucu devlete vereceği milyarlık zararlar şöyle: • Belirli kalibrasyona göre ayarlanmayan dizel motorlann yakıt sarfıyatı yükselecek. • Motorlar hızla aşınacak ve yıpranacak. Dolayısıyla ömürleri azalacak. • Ayarsız motor pompalan, daha çok duman yoluyla çevreyi kirletecek. Karar mahkemenin Köy Hizmetleri Genel Mü- dürü Muhirtin Özyardımcı ise makina mühendislennden olu- şan 4-5 kişilik kabul heyetinın, tezgahlann şartnameye uygunlu- ğunu onayladıklannı, kullanılan tezgahlann da bugüne kadar so- run çıkarmadığını söyledi. Üreti- ci fırmanın bu tezgahlardan 500-600 tane üretip sadığına dair referans sunduğunu da kaydeden Genel Müdür. yolsuzluk iddiası üzerine bakanlık teftiş kurulunun harekete gectiğini, ancak açılan dava üzerine kurulun mahkeme sonucunu beklemeyi karar- laşürdığmı ifadc etti. ORTADOĞU TEKNİK ÜNİVERSfTESt EĞİTÎM FAKÜLTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPORBÖLÜMÜNEÖNKAVTTVE YETENEKSINAVIİLEÖĞRENCİ ALINACAKTIR Beden Eğıtımı ve Spor Bölüınü, lise ve onaokullara beden eğıtımı ve spor öğretmeni yeüştırmekte ve arzu edilen bir spor branşında uz- manlaştırarak o branşta antrenör belgesi alınmasına olanak sağla- maktadır. Başvuru koşullan: 1) T.C. veya KKTC uyruklu olmak 2) 1991, 1992 veya 1993 ÖSS sınavmda en az 120.000 eşit ağırlıklı veya daha yüksek puan almış olmak (1993 ÖSS sınavına gıren aday- lardan 1991 veveya 1992 ÖSS sınavına girmış olanlann ÖSS sınav sonuç belgelennde 1991. 1992 ve 1993 ÖSS esit ağırlık puanlan ver almaktadır. 1993 ÖSS sınavına girmemiş olup. 1991 veya 1992 ÖSS sınav sonuçlan ile başvurmak isteyen adaylann eşit ağırlıklı puanlan- nı ÖSYM'den temin etmelen gerekmektedir.) (Milli sporculann eşit ağırbklı ÖSS puanının 105.000olması yeterlidır.) Başvuru tarihi ve yeri: Başvurular bizzat ya da posta ile 5-16 Temmuz 1993 tarihleri ara- sında "ODTÜ Ögrenci İşleri Daıresı Başkanlığı-Ankara" adresine yapılacaktır. Postadaki gecıkmeler ve beliıtılen tarih dışında başvuru kabul edilmeyecektir. Başvuru için gerekli belgeler: 1) Bölum adını iceren başvuru dilekcesi 2) Adayın 1991, 1992 veya 1993 yıllanndan birine ait ÖSS sonuç belgesinin onaylı kopyası (Ash göstenlerek ODTÜ Ögrenci İşlen Dairesi Başkanlığı'nda onaylaulabilir) 3) Bir adet fotoğraf (6 ay içinde çekilmiş olmalı) 4) Devlet Hastanesi veya hükümet tabipliğinden "spor yapmasın- da sakınca yoktur" ibareli belge 5) Millı sporcular için mıllı sporcu belgesi (T.C. uyruklular Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü-Sportif Eğtim Daire Başkanlığı'ndan. KKTC uyruklular KKTC Mılli Eğitim ve Kühür Bakanlığı'ndan al- mak zorundadır) 6) 50.000 TL başvuru ücretinin yatınldığına dair makbuz. (Ziraat Bankası ODTÜ şubesi 30423-3-6 nolu ODTÜ AraşürmaGeliştırme Uygulama Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü hesabına yaunla- cakür). Başvuru ücreti iade edilmez. Yetenek sınavı tarihi ve uygulaması: Başvuran adaylann sayısı (milli sporcular hariç) 700'ün üzerinde olduğu takdirde puan sıralamasında en yüksek eşit ağırlıklı ÖSS pua- nı alan 700 aday sınava girmeye hak kazanacaktır. Sınava ahnacak adaylann ısımle'ri 26 Temmuz 1993 günü saat 12.00'de ODTÜ kam- püsü A-1 kapısmda üan edılecekur. Başvurusu uygun görülen milli sporcu adaylann tamamı yetenek sınavına ginneye hak kazanacaktır Başvurular sonunda yetenek sınavına girmeye hak kazanan 700 aday ve milli sporcular 100.000 TL sınav ücretınin yatınldığına (yu- kandaJci hesaba yatınlacaktır) dair makbuzu 16-17 Ağustos 1993 tarihleri arasında (fotoğraflı nüfus cüzdanı veya pasaport ile birlikte) Beden Eğiıimi ve Spor Bölümü Başkanlığı'na getırerek yetenek sına- vı evraklannı ve sınav kılavuzunu almak zorundadır. Beden Eğitimi ve Spor Bölümü Fizıksel Yetenek Sınavı 18 Ağustos 1993 günü saat 9.00'da başlayacak ve dört gün devam edecektir. Adaylann belirtilen gün ve saatte ODTÜ stadyumu tribünlerinde haar bulunmalan gerekmektedir Sınavlar,fizikselyetenek testlerini ıçennekte olup 12 dak. koşu (Cooper) testi ile başlayacakür. İlk testte 12 dak. koşu barajıru geçen (kızlar-2000 m., erkekler-2600m.)aday- lar diğer testlere girme hakkını elde edecektir. Sınava girmeye hak kazanan adaylar sınav günü yanlannda gecerli ve fotoğraflı kimlik belgesi (nüfus cüzdanı. sürücü belgesi. pasaport vb.) ve spor kıyafeü (şon. T-shirt veya eşofman ve spor ayakkabısı) bulundurmak zorundadır. Geçerli kimlik belgesi getirmeyen adaylar sınava alınmayacaktır. Bûtün elemeler sonucu 70 aday kayda hak kazanacaktır. önemlı açıklamalar: Adayın sınav tarihinde ÖYS sonucu herhangi bir programı kazan- mış olması, yetenek sınavına girmesını engellemez. Aynı biçimde adayın yetenek sınavına girmiş olması da kazandığı programa kayıt olma hakkını ortadan kaldırmaz Kayda hak kazanan adaylardan: - Daha önce ODTÜ Temel İngilizce Bölümü Hazırbk Programı'- nda I ^il okuyup başansız olan ve ÖSS. ÖYS, veya YÖS ile yeniden ODTÜ'ye gelen öğrenciler en fazla hir yıl okumak şartıyla Temel İn- gilizce Bölümü haarlık sınıfına kabul edilirler. - Daha önce ODTÜ Temel İngilizce Bölümü Hazırlık Programı'- nda iki yıl okuyup başansız olan ve ÖSS. ÖYS veya YÖS ile yeniden ODTÜ'ye gelen öğrenciler Temel îngilızce Bölümü'ne devam ede- mezler. Bu öğrenciler 1 yıl içinde Yabancı Diller Yüksekokulunca verilen yeterlik sınavına veya ünıversitece eşdeğerliliği kabul edilen uluslararası smavlan (TOEFL. ELTS, CAMB, PROF vb.) alabilir- ler. (Bu sınavlann 2 yıl içinde alınmış olması şarttır.) Bu sınavlann herhangi binnden başanlı olduklan takdirde kazandıklan bölüme kayıt yaptırabilirler. Aksi halde üniversıte ile ılişikleri kesilir. - 1991 -1992 ve 1992-1993 eğiüm-ögretim yıllannda ODTÜ Temel İngilizce Bölümü Hazırlık Programı'nda öğrenim görerek başanb olanlar. İngilizce Yeterlik Sınavmda başanlı olanlar veya aynı egitim- öğretım yıllannda ODTÜ lisans programında öğrenün görmüş olan- lar İngilizce Hazırbk Programf ndan muaf tutulurlar. NOT: Eksik belgelı başvurular dikkate alınmayacaktır. Kayıt hakkı kazananlar için açıklamalar: Kesin kayıtlar 9 Eylül 1993, mazeretli kayıtlar 10 Eylül 1993 tarih- lerinde yapılacaktır. Kayıt için gerekli belgeler 1993 ÖSYM ikinci basamak küavuzunda ilan edilmiştir. IŞÇININ E VRENINDEN ŞÜKRANKETENCİ Ceplerdeki Jaguarlar Gazetelerde çıkan demeçler doğruysa Türk-iş'in büyük başkanları, Başkanlar Kurulu'nda Şemsi Denizer'den Ja- guar'ın hesabını soracaklarmış. Birkaçı dışındademeçve- renlerin cesaretini, yüzsüzlüklerini dehşetle izliyorum. Ortada yasal bir suç olmasa da, "bir lüks, israf', özellik- le de büyük madenci direnişinin lideri için kötü bir imaj olan Jaguar'ın hesabını kamuoyu sorabilir. Haksız yere damgalanan bazı sendikacılar, Denizer kimliğinde özle- nen bir sendika liderini buldukları umudunu yaşayanlar ve önceliklede maden işçisi. hesap sorabilir. Gazetelere "He- sap soracağız" diye demeç verenlerin çoğunluğu hiç de- ğil. Asıl hesap vermek konumunda olanlar, oyunlannın ku- rallarına uymayanı, biroyunlaaralarından atıp, oyunlanna devam edebileceklerini sanıyorlarsa aldanıyorlar. işçi hala doğru dürüst hesap sormanın yolunu yor- damını öğrenemedi diye, ceplerdeki Jaguarların he- sabının hiç sorulmayacağını sanmak, ne kadar büyük bir yanılgı. Bu kadar deneyimli, yetenekli, iş bitirici insanfar, kuyunun diplendiğini, suyun bittiğini nasıl görmezler? Hırslarının, doyumsuzluklarının kurbanı olacaklarını nasıl algılayamazlar? • • • Sendika başkanlan arasında hep en devrimciyi oyna- yacak, maden işçisinin önünde yürüyecek, TV ekranlan- nda, gazete fotoğraflarında en önde görüneceksin. Yürü- yüş arasında bir kaşış. Jaguar'dan çok daha fazla ucuz ol- mayan aracınla E-5 Karayolu'naçıkacaksın. Işçinin direni- şini reddeden dönemin Türk-lş Başkanı Şevket Yılmaz'a aracınm telsiz telefonunda, onun yandaşı olduğunu ortaya koyan bir üslupla, ne olup bittigi ile ilgili dedikodu ya- pacaksın. Yanında olduğunu iddia ettiğin işçi direnişi, sen- dika yönetimi aleyhine atıp tutacaksın. Kötü talih ne denir? Telsiz telefonla konuşman, gazetecilerin otel telefonlanna yakalanıp banda ahnacak, gazetelerde yayımlanacak. Tabii yasal kanıt olamayacağı için, gazeteler adını kul* lanamadılar diye, kimliği saklı kaldı mı sanıyorsunuz? Sesi ve belirgin Güneydoğu şivesinden, bilinen iki yüzlü iliş-, kilerinden, kimliği kolayca ortaya çıkmıştı oysa. Genel kurullarda işçilerin asla anlayamayacağı, hesa- bını yapamayacağı yöntemlerle, katlanan maaşlarla, yurtdışı harcırahlarla, yüz milyonlardan milyarlara tır- manan tazminatlarla, ceplerinize acaba kaç Jaguar parası giriyor? Türk-iş'in gündemdeki Başkanlar Kurulu'nda, hep birlikte, önce bu cepiere giren kimbilir kaç Jaguar pa- rasının hesaplaşmasını yapmaya cesaret edebilir misi- niz? • • • Işte soru sorabileceğiniz küçücük bir örnek. Türk-İş'e hibe olarak gelmiş iki ambulansın öyküsü. Ankara'ya ge- lene kadar içleri tamamen soyulmuş bu ambulanslar bildi- ğimiz kadarıyla onarılmıştı. Birinin, önce 25 milyon takdir edilip dönemin sorumlu mali sekreterinin bir akrabasına 8 milyona satıldığını duyduk. Bir diğerinin de önce dönemin başkanının kendi sendikasının şoförüne satılıp, el değiş- tirilerek oğluna ulaştırıldığı dedikodusu var. Doğru mu? ,Bu arada geçen yazımızda tanrtmaya çalıştığımız harç- lıkçı ile ilgili haberlerde patlama var. Sözde rakibi eski başkanla sabahlara kadar viskili, lahmacunlu kumar parti- leri mi, yurtdışında kadınlara yönelik sarkınölık olayları mı istersiniz? Neler, neler? Akıl hocalarının yerinde olsak, bu kadar dile düşen biri için en iyi çozümün "gözler önünde olmaktan ırak ", "kaçış"," istifa" olacağını düşünür, önerir- dik. Bu arada en çok bu pisliklere bulaşmamış sendikacıla- nn öfkeli telefonlanna hedef oluyoruz. "Yazacaksanız, isimleri ile açıkyazın. Kimliklerin saklanması hepimizi ka- ralıyor, zor durumda bırakıyor. Sendikacılık darbe yiyor" diyorlar. Hem çok haklı hem de çok haksızlar. Bu kişileri açığa çıkarmak, suçlarını kanıtlamak ve aralarından te- mizlemek, öncelikle onların sorunu ve sorumluluğu. Namuslu sendikacı için zor durumda kalmamanın, ak- lanmanın çok kolay bir yolu var: Sendikacılığa başladıklan tarihlerden itibaren kendılerinin ve ailelerinin mal beyan- larının, gelirlerinin ve harcamalarının bütününun birdökü- münü yaparlar. Yasa gereği yapılan öyle uyduruk, 10-20 yıl aynı kalan noter beyanlarından değil, çoluğu-çocuğu ile ve gerçek bütün yılların gelir- gider dökümü ile. Her şey he- men ortaya çıkıverir. Akla-kara bir güzel ayrılıverir. öyle zor, korkulacak bir iş değil bu. 1960ta Yassıada yargılamasında sakıtlara, 12 Eylül'de DlSK'lilere, insan haklanna aykın yöntemlerle, çok acımasızca hesap sorul- du. Bu önyargılı, insan haklarına aykın, haksız hesap sor- ma, suclamalarda bile DİSK'liler tümü ile sakıtlann önemli bir grubu da rahatlıkla aklandılar. Akolan, demokratik yön- temlerle, sendikalar içi hesaplaşmada niye aklanmasın ki? Keşke bunca kirli çamaşır ortaya çıktıktan sonra, Türk sendikacılık hareketi, Türk-İş. aklanmaya doğru bazı sağlıklı adımlaratabilse. Yoksa ipleri işveren ve siyasi iktidann elinde sendika li- derleriyle zorlu bir kavgaya, yola nasıl çıkılır? HAZİRAN ENFLASYONU ANKARA (AA) - Haziran ayında ulaştırma ve haberleşme ile sağlık ve kişisel bakım grup- lan kapsammdaki harcama ka- lemleri, en fazla fiyat artışlannı yaşadılar. Devlet İstatistik Enstitüsü'- nün (DİE) verilerine göre, köp- rü geçiş ve uçak bileti ücretleri, geçen ay en yüksek oranda fıyat artışı yaşayan kalemler olur- ken, gıda grubu genelindeki fi- yat düşüşüne rağmen, elma, pa- tates ve soğan fiyatlan önemli ölçüde arttı. DİE. haziran ayinda tüketici flyatlanmn bir önceki aya göre yüzde 1.8 oranında arttığmı açıkladı. Haziran ayında bir önceki aya göre fiyat artışlan gruplar itibariyle giyim ve ayakkabıda yüzde 3.3, ev eşyasında yüzde 2.8. sağlık ve kişisel bakımda yüzde 4.7. ulaştırma ve haber- İeşmede yüzde 4.8. kültür, eği- tim ve eğlencede yüzde 1.9 ve konutta yüzde 4.2 olarak ger- çekleşirken, gıda grubunda ise yüzde 0.8 oramnda fıyat düşü- şü kaydedildi. Patates, soğana zam Gida grubunda haziran ayın- da bir önceki aya göre paiales fiyallan yüzde 29.0, soğan fi- yatlan ise yüzde 24.3 oranında yükseldi. Bugruptaen yüksek lıyııı aı- Yol vetelefoncep yaktı tışını yüzde 33.5 ile elma yaşar- ken. yeşil soğanm fıyat artışı da yüzde 20"ye ulaştı. Aynı grup kapsammda al- kollü içkilerin fiyatlan yüzde 15'lere varan, sigara fiyatlan ise yüzde 15-20 arasında değişen oranlarda zam gördü. Giyim ve ayakkabı grubun- da; yaz mevsimi dolayısıyla ti- şört fiyatlan yüzde 10-12 oran- lanndaki artışla başı çekerken, ev eşyası grubunda kibrit yüzde 28.9 ile ilk sırayı aldı. Bu kalemi yüzde 14.5 ile çamaşır makinesi onanmı izledi. Sağlık ve kişisel bakımda. traş makinesi fiyatlan geçen ay yüzde 11.7 oranında yükseldi. Bu gı upla tiyai artışlan genelde yüVde (\ ~" düzcyinde gerçekleş- tı. H.ı/t;;m .ı\ııı«l:ı a\lık bazda- ki en yüksek fiyat artışlan ulaş- tırma ve haberleşme grubunda kaydedildi. Bu kapsamda köprii geçiş üc- reti geçen ay yüzde 58.9 oranın- da zam görürken, uçak biletle- rindeki zam oram ise yüzde 33.1 oldu. Haziranda telefon da önemli ölçüde zamlandı. Jetonlu tele- fon ücretleri yüzde 18.2, telefon abonman ücreti j-üzde 30.2, te- lefon tahsis ücreti ise yüzde 51.6 oramnda yükseldi. Kültür. eğitim ve eğlencede kaset fiyatlan yüzde 12.2 ile en fazla artış gösteren kalem olur- ken, bunu yüzde 7.8 ile defter izledi. Konut harcamalan kapsa- mmda ise tüpgaz vecam taktır- ma ücretleri geçen ay yüzde 6.6 oranında fıyat artışı yaşadılar.