Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
22 TEMMOZ1993 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
Atina-Moskova
flörtö
• ATİNA (AA)-
Yunanıstan ıle Rusya
arasındaki "flörf'ıyice
aJevlendi. Eski Yugoslayya
topraklanndaki kriz ile ilgili
"çözüm gayretlennin
yoğunlaştınlmasr" amaayla
Rusya Dışışlen Bakanı
Yardımcısı ve Yugoslavya
özel temsilcisi Vitaly
Çurkin'ın ağustos ayı
başında yeniden Atina'ya
geleceği bildirildı. Rusya
Devlet Başkanı Boris Yeltsin
de. Yunan Başbakaru
Konstantin Mitsotakis'e
gönderdiğı mektupta. geçen
hazıran ayı sonunda
gerçekleştirdiği Atina
ziyaretı sırasında imzaianan
ikib anlaşma ve protokollerin
önemine değinerek
Yunanistan ve Rusya
arasındaki asken-teknik
işbirhğinin "karşılıkb
çıkarlara hizmet edecek
şekildegelışmesi" dileğınde
bulundu
İngiltere'de
tarihioylama
• LONDRA(Reuter)-
İngiltere'de Maastricht
Anlaşması konusunda tarihi
oyiama bugün yapılıyor.
ATnin ekonomik, siyasal ve
askeri bütünleşmesini
öngören anlaşma bugün
Avam Kamarası'nda
ovlanacak. Sıyasal
gözlemciler, anlaşma
reddedildıği takdirde
Başbakan John Major'ın çok
güçdurumda kalabileceğini
belirtiyorlar. ATnin diğer 11
üyesi ise Avam
Kamarasf nda bugûn
yapılacak oylamanın
sonucunu merakla
bekliyorlar.
2 Türk öğretmen
görevden ahndı
• ÜSKÜP(AA)-
Makedonya Miîli Eğitim
Bakanlığı'nın ilk ve orta
dereceli okullarda Türkçe
eğıtim yapılmasını
\asaklayankaranile
başlayan bunalım giderek
büyüyor. Debre'ye bağlı
Jupa nahiyesinde, bakanlığın
karannı protesto için
Makedon dilindekı dersleri
boykot eden öğrencileri
kışkıruığı gerekçesiyle iki
Türk öğretmen daha
görevinden aJındı.
Jivfcov: Pişman
değilim
• SOFYA(AA)-
Bulgaristan'ın devrik
Cumhurbaşkanı Todor
Jivkov, bu ülkede yaşayan
Türk aanlığa karşı
uyguladığj asimilasyon
politikasını savundu.
Asimilasyon kampanyası ile
Türkleri ve Müslümanlan
sefaletten kurtardığını ileri
süren Jivkov Kontiment adlı
birgazeteye verdiği demeçte
yaptıklannın hiçbirinden
dolayı pişmanlık
duymadığını aksine
gururlandığını söyledi.
Müslümanlar
ikiye bölündü
•SOFYA(AA)-
Bulgaristan'da Türk azmlığa
karşı uygulanan asimilasyon
döneminde Bulgar istihbarat
servısındeçalıştığı tespit
edildiği için geçen yıl
görevınden alınan eski
Başmüftü Nedim Gencev ile
resmi başmüftülük
arasındaki kavga
Bulgaristan Müslümanlan'nı
ikiye böldü. Resmen
görevinden abnmasına
rağmen kurduğu İslam Vakfı
ıle kendisini başmüftü
Nedim Gencev,
resmi başmuttulüğe karşı da
savaşaçtı.
TÜPk'ön
kuşkulu ölûmü
• LAHEY(AA)-
Hollanda'nın Venlo kentinde
gözalüna alındıktan sonra
yaşamını yitiren Türk
vatandaşı Hüseyin KöksaTın
alümünde polislerin suçlu
jlmadığına karar verildi.
Roermond Savası W. Zeyi,
iün yaptıjp açıklamada.
>layla ilgili olarak savabk
arafından yapılan
.oruşturmanın
amamlandığıru ve Köksal'ın
ilümünde polislerin suçlu
(ulunmadığını bildirdi.
Kenttekalan Azeri askerleri, sokak çarpışmalanyla Ermenilere direniyor
Ermeiîîler Âkdam'a gârdi._ _. ~
POLTTIKADA
• Dağlık Karabağ'dan gelerek Akdam'a saldıran Ermeni
kuvvetleri, kentin güneybatısındaki mahalleleri elegeçirdiler.
Akdam'da kanlı sokak çatışmalan olurken Azerbaycan Meclis
Başkanı Haydar Aliyev. Ermeni saldınlannın durdurulması
için Türkiye, Rusya ve ABD'ye çağnda bulundu
Dış Haberler Servisi - Azerbaycan Sa-
vunma Bakanbğı'ndan dün yapılan
açıklamada. Ermeni kuvvetJerinin.
Dağlık Karabağ sırunndaki Akdam
kentine düzenledikleri yoğun saldından
sonra sokak çatışmalannın başladığı
bildirildi. Açıklamada, Karabağ konu-
sundaki banşçı ginşimlerin, son Ermeni
saldınsıyla tehlikeye düştüğü belirtıldi.
Karabağ Ermenileri, Azerbaycan
toprağı olan ve bölgede Azerilerin kont-
rolünde kalan tek önemli yerleşım biri-
mini ele geçirmek üzere dün yoğun bır
saldın başlattılar. öğle saatJerinde
Azerbaycan Savunma Bakanbğı tara-
fından yapılan bir açıklamaya görc ken-
tin birkesimi Ermeni kuvvetlerinin eline
geçti. Kenttekı Azeri birliklen. Ermeni
saldınlanna karşı sokak sokak savun-
ma savaşı yapıyorlar.
Savunma Bakanhğı açıklamasında,
Akdam'ın güneybatı yönünde de Mar-
zıb köyünün kontrolü için Azerbaycan
ordu birlikleriyle Ermeni militanlan
arasındaki çaüşmalann sürdüğü kayde-
dildi.
Azerbaycan"da cumhurbaşkanı yet-
kilerini eİınde tutan Mecbs Başkanı
Haydar Abyev"ın dün bir Ingibz diplo-
mata "Akdam"dakı durumun giderek
daha kritik bir hale geldiği" yolunda be-
yanda bulunduğu açıkJandı. Reuter'in
Itar TASS ajansına dayanarak verdiği
habere göre Aliyev: Türkiye, Rusya ve
ABD'ye çağnda buiunarak Ermeni sal-
dınlannın son bulmasr için girişimde
bulunmalarını istedi. Meclis Başkanı
Haydar Aliyev, '"Ermenistan, bir kez
daha banşçı çözümü istemedığini ispat-
lamıştır" diyerek Ermeni salcünlannın
dünyaya bir meydan okuma anlamına
geldiğinı öne sürdü. Aüyev şöyle dedı:
"Azerbaycan, son Ermeni saldınlan-
nın, Avrupa Güvenbk ve İşbirliği Kon-
feransı'nm bu konudaki girişimlerini
baltalamak amacını taşıdığı düşünce-
sindedir."
Interfax ajansına göre Ermeni kuv-
vetlen, Akdam'a, Dağlık Karabağ yö-
nünden gelerek saldırdılar. Ajansın
haberine göre Ermeniler, kentin güney-
batısından içen gırerken şiddetli çatış-
malar oldu. Şehırde 11 sivıl Azerinin
öldüğü ve "onlarca"sının yaralandığı
bildiriliyor.
Öte yandan Moskova'da yaşayan
Azerbaycanlılar dün kentteki .Azerbay-
can Büyükelçiliği önünde yaptıklan bir
gösterivle Meclis Başkanı Haydar Ali-
yev'i desteklediklerini ilan ettıler. Gös-
tericiler, Halk Cephesi yönetiminin
ülkedeki bunabmın tek sorumlusu ol-
duğunu iddia ettiler.
Büyükelçilik binası önünde toplanan
birkaç yüz kişi. Cumhurbaşkanı Ebul-
fez Elçibey ve Halk Cephesi yönetimi-
nin Azerbaycan halkına baskı ve zorba-
Iıktan başka bir şey vermediğini savun-
dular.
Erivan
diplomatik
ilişkiistiyor
FUAT KOZLUKLU
NEW YORK - ABD'de temaslarda
bulunan Ermenistan Dışişleri Bakanı
Vahan Papazyan "Türkiye ile diploma-
tik ılışkilenmizın olmaması anlaşıbr gibı
değil. Ermenistan elinden gelen cabayı
harcadı. Şimdi Türkive'nin bu yönde
adımlar atmasını bekliyoruz" dedi.
VVashington'da geçen hafta ABD Dı-
şişleri Bakanı VVarren Christopher,
Kongre üyeleri ve öteki ilgılilerle bır ara-
ya gelen Ermenistan Dışişlen Bakanı
Vahan Papazyan, önceki gün BM'de bir
basın toplantısı düzenledi. Papazyan, ül-
kesinde yaşam koşullannın Türkiye ve
Azerbaycan'ın uyguladığı ambargo ne-
dennle son derece kötüleştiğini anlattı.
Ermenistan'ın işgali altında bulundur-
duğu yerlerden gen çekilmesini ve BM
Güvenlik Konseyi'nin 822 sayılı karannı
tümüyle destekledığıni söyleyen Papaz-
yan "Buna rağmen Ermenistan'ın karan
uygulamamakta direnmesı. Azerbay-
can'daki siyasi kanşıklıklardan dolayı-
dır" diye konuştu.
Papazyan, ABD Dışişleri Bakanı
Warren Christopher ve diğer yetkililerle
Dağlık Karabağ konusunda Clinton yö-
netiminin ne tür yardım verebileceğı üze-
rinde durduklannı kaydetti.
Somali'deki BM Banş gücüne bağlı İtalyan askerleri So-
g ^ Ç malilerincoTelerinısarmasıüzerinedikkatkesiJdiJer.Slo-
gan atarak İtahan askerlerinin çevresinde toplanan Somaliler ellerinde Somali Llusal Birlik lideri Muhammed Farah
Aidid'in fotoğrafını taşıyorlar. Somali'nin başkenti Mogadişu'da geçen cuma günü öç İtalyan askerinin öMürülmesi
üzerine BM askerleri olası bir saldınya karşı tetikte bekliyorlar.
ABD enbüyüköliiıııtaeiriWASHINGTON (AFP) - Amerikan
Kongresi'nin dünyada silah satışlanna
ilişkin raporuna göre Rusya'nın 1992
yıbnda silah satışlan 1986 yıbndaki re-
kor satışlanna oranla 25 kat daha az
gerçekleşti.
ABD ise dünyanın bir numarah silah
satıcısı konumunda bulunuyor. Amen-
ka halen dünya silah piyasasırun yüzde
57'sini elinde tutuyor. Suudi Arabistan
ise halen dünyanın en büyük silah
abcısı.
Amerikan Kongresi'nin raporuna
göre Rusya 1992 yıbnda 1.3 milyar do-
larhk silah sattı. Oysa 1986 yılındaki si-
lah satışlan 28.8 milyar dolara ulaşmış-
ü.
ABD'nin 1992 yıbndaki silah satışlan
ise 13.6 milyar dolara ulaştı. Böylece
ABD, Rusya"dan 10 kat daha fazla si-
lah satmış oldu. ABD'nin 1992 yıbnda
en büyük silah satışı mukavelelerini
Tayvan. Suudi Arabistan ve Kuveyt'le
yaptı. Washıngton Tayvan'a F-16
uçaklan. Suudi Arabistan'la Kuveyt'e
ise Patriot fîizeleri satacak.
En fazla silah satan ülkeler listesinde
ikınci sırayı Fransa, üçüncülüğu ise İn-
giltere alıyor. Fransa geçen yıl 3.8 mil-
yar dolarbk silah satü. Ingiltere'nin si-
lah[ satışlan ise 2.4 milyara dolara ulaştı.
Üçüncü Dünya'ya silah satışlan 1992
yıbnda bir önceki yıla kıyasla yüzde 20
oranında azaldı. 1991 'de 28.6 milyar
dolan bulan silah saüşlan 1992'de 23.9
milyar dolara düştü.
Ortadoğu, her zaman olduğu gibi
1992'de de dünyanın en büyük silah pa-
zan olma niteliğini korudu. 1989-1992
yıllan arasmda yapılan tüm silah satış-
lannın yüzde 38'i Ortadoğu'ya gitti. Bu
dönemde yalnızca Suudi Arabistan 35.9
milyar doîarlık silah ve malzeme aldı.
Amerikan Kongresı'nin raporuna
göre ABD hala Çin'in Pakistan ve
Iran'a silah satışlannı engellemeye çab-
şıyor.
KIBRISSORUNU
Oark
çözümden
luııutlıı
• BM'nin Kı bns özel
temsilcisi çözümde bir
dönüm noktasına
gelindiğini söyledi.
ANKARA (Cumhuriyet Bfi-
rosu) - BM Kjbns Özel Temsil-
cisi Joe Clark. Kıbns sorunu-
nun çözümünde bir dönüm
noktasma gebndiğjni söyledi.
BM'nin Kıbns özel temsilci-
liğine atanan Kanada eski Baş-
bakaru Joe Clark. yardımcısı
Gustave Feissel ile bırlikte dün
birgünlük ziyaret amacıyla An-
kara'ya geldi.
Başbakan Tansu Çiller. Baş-
bakan Yardımcısı Erdal İnönü
ve Dışişleri Bakanı Hikmet Çe-
tin ile görüşen Qark. Lefkoşa.
Atina ve Türkiye'yi kapsayan
gezisinin bu göreve atanmasm-
dan sonraki ilk tanışma ziyaret-
len nitebğinde olduğunu söyle-
di. Çeü'n ile gönîşmesinde "Çö-
zümü çok gecikmiş olan Kıbns
sorununda bir dönüm noktası-
na gebyoruz umudundayım"
diyen Qark, Lefkoşa ve Atina'-
da geniş temaslar yaptığını ve
Ankara'da da benzer temaslar-
da bulunduğunu söyledi.
Çetin de Clark'ın deneyimli
birpoliükacı olduğunu anımsa-
tarak kendisine Türkiye'nin
Kıbns konusundaki görüşlerini
de doğrudan iletme olanağı bu-
lacaklannı bebrtti.
Ankara'run Kıbns konusun-
da gerçekçi bir çözümden yana
olduğunu hatırlatan Çetin. bu
konuda yalnızca Türkiye'nin
iyi niyeünin yetmeyeceğini söz-
lerine ekledi.
KAMUOYUNA
LAİKLİK, DEMOKRASİ, DÜŞÜNCE VE İFADE
ÖZGÜRLÜĞÜNÜ SONUNA KADAR SAVUNACAĞIZ.
İNİ37 ÎNSANIMIZIATEŞE ATAN ORTAÇAĞ CANİLERİNİ
VE DESTEKÇİLERİNİ LANETLİYORUZ.
OMHURİYET tJNTV ERSİTESİ
(SIVAS) ÖĞRETİM ÜYE VE YARDIMCHARI
Prof. Dr. Şefîk Dener, Prof. Dr. Ali Gökalp, Prof. Dr. Ayşe Gökalp. Prof. Dr. Ali Öztıirk. Prof. Dr. Mustafa
Gönüllü. Prof. Dr. Suat Topaktaş. Prof. Dr. Ferit-Gülay Koçoğlu, Prof. Dr. Servet Özgûr. Prof. Dr. Ahmet
Almaç, Prof. Dr Tülin Baykal. Prof. Dr. Mustafa Giireİ, Prof. Dr. Meliha-Atilla Atalav, Prof. Dr. Mustafa
Dülger, Doç. Dr. Yener Gültekin, Doç. Dr. Füsun Gültekin. Doç. Dr. Kasun Doğan, Doç. Dr. Mehmet
Marufı, Doç. Dr. H.Hüseyin Polat, Doç. Dr. H.Zafer Kars, Doç. Dr. Ahmet Aker, Doç. Dr. Yahya
Hakgüdener, Doç. Dr. Semra Özçelik, Doç. Dr. Mehmet Bakır, Doç. Dr. Öge Çetinkaya. Doç. Dr. Durmuş
Boztıığ, Doç. Dr. Nurdan İnan. Doç. Dr. İsmail Sökmen, Yar. Doç. Dr. Ercan Canbay. Y'ar. Doç. Dr.
Cansel-Sadi Türkay, Yar. Doç. Dr. Mehmet Şencan, Yar. Doç. Dr. Sedat Öztürkcan, Yar. Doç. Dr. Fevzi
İçli, Yar. Doç. Dr. Okay-Sema Bulut, Yar. Doç. Dr. Serap Öztürkcan, Yar. Doç. Dr. Hulusi-Reyhan
Eğilmez, Yar. Doç. Dr. M.Zahir Balucı, Yar. Doç. Dr. Sedat Özçelik, Yar. Doç. Dr. Zehra Seyfîkli, Yar.
Doç. Dr. Bilge Onarlıoğlu. Yar. Doç. Dr. Emel Koptagel, Yar. Doç. Dr. Ender-Füsun Düzoan. Yar. Doç.
Dr. Muharrem Gokoğlu, Yr. Doç. Dr. Serhat tçağasıoğlu, Yar. Doç. Dr. Aytekin Akyüz, Yar. Doç. Dr.
Fikret Kaçaroğlu, Yar. Doç. Dr. Mahmut Tunç, Yar. Doç. Dr. Ergun Karacan, Yar. Doç. Dr. Halil Gürsoy,
Yar. Doç. Dr. Osmaıı Koptagel, Yar. Doç. Dr. Hüseyin Yalçm. Yar. Doç. Dr. Yüksel Ergün, Yar. Doç. Dr.
Fidevs Erdemir, Yar. Doç. Dr. Kadriye Buldukoğlu, Öğr. Gör. Dr. H.Murat Göksel, Öğr. Gör. Vadi Küçük,
Öğr. Gör. Doğan Aykanat, Öğr. Gör. Nuran Güler, Öğr. Gör. Meryem Yılmaz, Uz. Dr. Ferhan Candan. Lz.
Dr. Şenol Karslı, Uz. Dr. Orhan Elibol, Uz. Dr. Esra Bastın, Uz. Dr. Sema Başak, Uz. Dr. Haluk Kafalı,
Uz. Dr. A.Nevzat Yalçm, Uz. Dr. Nurşen Yüksel, Dr. Mustafa Akgün, Dr. Bekir Özbilim. Dr. Uğur Özok,
Dr. Sadık Aker, Dr. Akif Ergüven, Dr. Recep Ekici, Dr. Esra-Levent Çakmaklı, Dr. Muhsin Boz, Dr. Nazif
Elaldı, Dr. Bekir Sıtkı Aydın, Dr. Necdet Tamamoğlulları, Dr. Burhanettin Kaya, Dr. Gamze Çelik, Dr.
Aytül Çorapçıoğlu. Dr. Ali H.Erciyes, Dr. Nuri Gönüllü, Dr. Harun Analay, Ar. Gör. Uz. Memnune
Erandaç, Ar. Gör. Dr. Musa Alpaslan, Ar. Gör. Dr. Ahmet Efe, Ar. Gör. Dr. Funda Koçoğlu, Ar. Gör. Dr.
Erbil Argunhan, Ar. Gör. Yücel Koca, Ar. Gör. Yasemin Öztop, Ar. Gör. V.Kenan Çelik, Ar. Gör. Gülcan
Kaya. Ar. Gör. Naznıi Otlu, Ar. Gör. Ömer Bozkaya, Ar. Gör. Sabah Yılmaz, Ar. Gör. Işık Yılmaz, Ar.
Gör. A.Turan Arslan. Ar. Gör. Esin Kasapoğlu, Ar. Gör. Hüseyin Sarı, Ar. Gör. Rana Özbakır, Ar. Gör.
Hülya Metin, Ar. Gör. Emine öztürk, Ar. Gör. Ferda Yıldırım. Ar. Gör. Emine AJtun, Ar. Gör. Mukmadder
Mollaoğlu, Ar. Gör. Yazile Yazıeı. Ar. Gör. Güngör Erden, Ar. Gör. Mine Bekar, Uz. Suat Bilgûı, Okutm.
Munise Arnca, Hem. Remziye Sulakçı. Hem. Fatma Yalçın.
SORUNLAR
ERGUN BALCI
Hristiyan Baü Uygartağı
Ya Da UygarfeMann SavaşL.
Hıristiyan Batı uygarlığı dünya çapındaki saldırısını
16. yüzyılda başlattı. Saldın hâlâ sürüyor.
Hıristiyan Batı uygarlığı, insanlıktarihindezamanımı-
za kadar gelebilmiş tek uygarlık değil kuşkusuz. Geç-
mişteki uygarlıkiardan islam, Çin, Hindu ya da Ortodoks
'Doğu Hıristiyanlığf uygarhklan da zamanımıza kadar
gelmeyi başarmışlar.
Ama Hıristiyan Batı uygarlığı iç dinamizmıni, yaraticı-
lığını sürdürmeyi başarmış tek uygarlık. Diğer uygarlık-
lar ise bu özelliklerini yitirmişler.
Bu nedenle Batı Hıristiyan uygarlığı 16. yüzyılda baş-
lattığı dünya çapındaki saldırısınagünümüzdedesürdü-
rüyor.
Hıristiyan Batı uygarlığı, Türkçede daha çok "Batı Uy-
garlığı" ya da "Batı Dünyası" diye adlandırıhr.
Bu tanım eksiktir. Batı uygarlığının temel direklerin-
den biri Hıristiyanlıktır. Batı'nın 16. yüzyılda başlattığı
dünya çapındaki saldırısında asker. tüccar ve din adamı
kol kola yürümüştür Kimi zaman denizaşırı ülkelere ör>-
ce misyonerler gitmiş, sonra askerler ya da tüccarlar
gelmiş, kimi zaman önce asker fethetmış sonra misyo-
nergelmiştir.
Roma imparatorluğu'nun barbarlar tarafından 5. yüz-
yılda yıkılmasından sonra Ostrogot, Vizıgot, Lombard
gibi Cermen kabilelerme örgütlenmeyı, yerleşik yaşamı
ve devlet kavramını kilise öğretmiştir.
Doğu Hıristiyanlığı'nın ya da Ortodoks dünyasının
gösteremediği dinamizm ve yaratıcılığı sergileyen Hı-
ristiyan Batı Dünyası tarihinde uç büyük tehlike ile karşı-
laşmıştır: Bunlar 8. yüzyılda Müslüman Arapların saldı-
nsı. 16 yüzyılda Osmanlıların ilerlemesi ve 20. yüzyılın
başlarında Bolşevik Devrimi'dir.
Hıristiyan Batı üç tehlikeyi de bertaraf etmeyi başar-
mıştır. Müslüman Araplar Fransa'da Franklar. Türkler
de Viyana kapılarında Almanlar tarafından durdurul-
muştur. Hıristiyan Batı uygarlığından çıkan ancak onun
ekonomik, siyasal ve sınıfsal temellerini yıkmayı amaç-
layan komünizm ise kendi iç çelişkilerini çözemediğin-
den çökmüştür.
Kimi Batılı tarihçiler, 1.ve2 Dünya Savaşlan'nın baş-
langıçta Avrupa'nın iç savaşları olduğunu, sonradan
yeryüzünü kapladığını savunurlar.
Faşizm ve onun aslını aşan bir taklidi olan Nazizim ise
Hıristiyan Batı'nın çarpık çocuklarıdır.
•••
Hıristiyan Batı uygarlığının yükselmesine, Osmanlı
Türkleri de ilginç bir rastlantı olarak katkıda bulunmuş-
tur. Osmanlıların •güçlü bir kara devleti olarak ticaret
yollarını"kapatmaları" Avrupa'yı denizlere açılmaya
zorlamıştır
, Osmanlılar karada Avrupa karşısında parlak askeri
zaferler kazanırken denizler de Avrupa tarafından kuşa-
tılmaya başfamıştı bıle.
Soruna bu açıdan bakıldığında. Osmanlıların Avrupa
karşısında gerileyişi, hatta yenilgısi 17. yüzyılda değil,
Kristof Kolomb'un 1492'de Amerika'yı keşfi, Vasco de
Gama'nın 16. yüzyılın başlarında Güney Afrika'nın gü-
neyinden dolanarak Uzak Doğu'ya gitmesi ile başlar.
Hemen belirtelim ki burada soruna jeostratejik açıdan
yaklaşıyoruz. Yoksa Hıristiyan Batı uygarlığının röne-
sans, reform, bilimsel ve sanayi devrimlerı gibi dev atı-
lımlarını hiçbir zaman aklımızdan çıkarmış değiliz.
•••
Hıristiyan Batı uygarlığı, günümüzde yeryüzünün he-
men her köşesine şu ya da bu ölçude sızmıştır. Ekono-
mik açıdan kendi modeli olan serbest piyasa dünyaya
egemendir. Siyasal açıdan yine Batı'nın bir kurumu olan
parlamentarizm giderek yayılıyor.
Ya kültürel açıdan
Işte Hıristiyan Batı uygarlığının tam olarak egemenli-
ğini kuramadığı, sızmakta zorluk çektığı tek alan budur.
Halen Hıristiyan Batı uygarlığı karşısında en önemli
rakip İslam olarak görünüyor Sistemlerin çatışması,
günümüzde kültürlerin, başka bir ifade ile dınlerin mü-
cadelesine dönüşmüştür ya da dönüşmek üzeredir. Bal-
kanlar'da Müslüman Boşnaklar'la Ortodoks Sırplar'ın
çatışması, Sırplarla Müslüman Arnavutlar'ın sürtuşme-
si, Kafkasya'da Azeri-Ermeni savaşı, Hindistan'da
Hindu-Müslüman çekişmesi ya da Hindistan-Pakistan
gerginliği akla gelen örneklerden birkaçı.
Çin, kimi Doğu Asya ülkeleri ve İslam dünyası, Hıristi-
yan Batı uygarlığının değerölçülerineveetkinliğinekar-
şı direnmeye çalışıyor. Hıristiyan Batı'nın serbest piya-
sa modeli ve bu model aracılığı ile sunduğa "tüketim
külturü", Müslüman ülkeleri ya da Çin gibi Konfüçyüs
geleneğine sahip ülkeleri fetfıetmeye yetmiyor.
AT Komisyonu Başkanı Jacques Delors birkaç yıl ön-
ce "Türkiye Müslüman bir ülkedir, AT'ye gıremez" dedi-
ği zaman ülkemizde kıyamet kopmuştu. Ama Delors
gerçeği söylüyordu. AT, Hıristiyan Avrupa'nın bir kulü-
büdür.
Hıristiyan Batı uygarlığı ile bu uygarlığın kültürel açı-
dan tam etkisi altına alamadığı islam dünyası arasında
giderek sertleşen bir sürtüşme var.
Bu olguya kimileri uygarlıkların savaşı, kimileri kültür-
lerin ya da dinlerin mücadelesi diyor.
21. yüzyıla girmeye hazırlanırken dünyamızın günde-
mindeki en önemli sorunlarından biri de galiba bu.
CagliaiTııiııiııtilıaıı
Italya'yıkarıştırdı
• Adalet Bakanlığı'ndan bir yetkili, Cagliari'nin
intihan üzerine yüriitülen incelemenin
soruşturmayı yürüten müfettişlerin görevlerini
kötüye kullandıklanna ilişkin doğan kuşkulan
gidermek amacıyla başlatıldığını açıkladı.
Dış Haberler Servisi - İtalya
Adalet Bakanhğı ünlü işa-
damı Gabrielle Cagliarinin
önceki gün intihar etmesi^e
birlikte intihar eden yolsuzluk
soruşturması sanıklannın on
bıre yükselmesi üzerine geniş
çapta bır soruşturma başlattı.
Adalet Bakanlığı'ndan bir
yetkili. Cagliari'nin intihan
üzenne ^rütülen inceleme-
nin soruşturmayı yürüten mü-
fettişlerin görevlerini kötüye
kullandıklan ve sanıklara
psikolojik ışkence j-apıldığına
ilişkin doğan kuşkulan gider-
mek amaayla başlatıldığını
açıkladı.
Kömür ve Enerji İşietmeleri
(ENI) adlı kamu kuruluşu-
nun eski başkanı Cagliari ön-
ceki gün ayakkabı bağıyla bo-
ğazına bağladığı bir torbayla
intihar etmıştı.
Eski yönetici, rüşvet ve
siyasi partilere mali destek
sağlamaya dönük yasalan ih-
lal etmekten tutuklanmıştı.
Milan'daki San Vittore ha-
pishanesindeki bir hücrede tu-
tuklu bulunan Cagliari'nin in-
tihar etmeden önce aiiesine
bir mektup yazdığı kaydedil-
di. Cagliarinin mektubunda
bu duruma daha fazla daya-
namayacağı ve kendisine psi-
kolojik işkence yapıldığını
yazdığı belırtildi.