Katalog

15 TEMMUZ1993 PERŞEMBE CUMHURIYET SAYFA EKONOMI DİSK'in özelleştirme açıklaması • Ekooomi Servisi- DİSK Başkanı Kemal Nebioğlu, özelleşürme konusunda tstanbul Ticaret Odası tarafından hazırlanan raporu desteklemediklerini söyledi. Nebioğlu. ÎTO'nun girişimiyle sürdürülen TİSK, Türk-İş ve Hak-lş'in de katıldığı özelleştirme toplantılannda hazırlanan rapora hiçbir katkılannın olmadığını vurgulayarak, "Biz, DİSK olarak işveren kesimiyle özelleştirrne konusunda görüş birliğine varmadık. O toplantıda sadece üzerinde dûzenlemeler yapılan İTO raporunun yönetim kurulumuzda görüşülmesi karannıaldık"dedi. Esbanksermaye artürdı • Ekonomi Servisi- Esbank sermayesini 900 milyara çıkarttı. Esbank'ın sermayesi, arıan iş hacmiyle beraber 650 milyardan 900 milyarlirayaçıkanldı. Esbank'ınl993'ünilkalü aylık bilançoya göre kan 161 milyarlira oldu. Bankanın buyıhn ilk yansında toplam aktifleri 12 trilyon lira, nakdi kredileri 6.5 trilyon lira. gayri nakdi kredileri ise 8.2 trilyon lira olarak açıklandı. Bağ-Kur'dan prim iadesi • ANKARA (AA)- Çiftçilerin sattıklan ürün bedellerinden 1 Temmuz 1993 tarihinden itibaren yüzde 3 oranında tevkifat yapılmak suretiyle Bağ-Kur primi kesilmesini öngören kararnamenin uygulanmasının 60 gün süreyle ertelenmesi üzerine, daha önce alınan primler talep halinde iade edilecek. İadesi talep edilmeyen prirnler Bağ-Kur hesaplanna intikal ettirilecek. Resmi Gazete'nin dünkü sayısına yayımlanan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Tebliğfnde, Bağ-Kur tanm sigortalılannın sattıklan ürün bedellerinden, bunlann prim borçlanna mahsuben yüzde 3 oranında tevkifat yapılmasına ilişkin karamamenin 1 Temmuz 1993 tarihinden geçerli olmak üzere 60 gün süreyle ertelendiği ve bu karann dün yürürlüğegirdiği hatırlatılarak 1 temmuz tarihinden düne değin tevkif edilen prim tutarlan konusuna açıklık getirildi. Tupizmdebroşûp • ANKARA (ANKA)- Turizm Bakanbğı Türkiye'nin tanmmında kullarulmak üzere 15 milyon broşür bastıracak. Turizm Bakanhğı'nın bastıracağı 15 milyon 265 bin tanıtıcı broşürün yüzde 42'si bölge ve genel Türkiye broşürlerinden ve yüzde 23'ü de kent planlan ve haritalardan oluşacak. Geri kalan kısun ise afış. Türkiye albümü, otel rehberi, karayollan haritalan vedeğişik turizm broşürlerinden oluşacak. Özürlülepin yaşam savaşı •ADANA(AA)-Özürlüleri üretken hale getirmek için gösterilen çabaların yetersiz kaldığı,yeni önlemler alınmaması halinde sorunun daha da büyüyerek çözümlenmesi güç boyutlara ulaşabileceği belirtildi. Uludağ Üniversıtesi Iktisadi İdari Bilimler Fakültesi Çahşrna Ekonomisi ve Endüstri tlişkileri Bölümü Öğretim Görevlisi Yrd. Doç. Dr. Serpil Aytaç, sakatlann istihdamı ile ıigılı olarak yaptığı bir araşürmanın raporunda, sorunun giderek yeni boyutlar kazandığını dilegetirdi. Ülkemizdesakat nüfusun 6 milyon, iktisaden faalolan 14-65yaşgrubuna girenlerin ise 4 milyon dolayında olduğunun tahniin edildiğini söyleyen Yrd. Doç. Aytaç, gerekli yasal dûzenlemeler olmasına rağmen istihdam sorununun istenilen noktalara çekilmesinde zorlukJarla karşılaşıldığmı belirtti. Memurlarakatsayı oyımu Üçer aylık zam hesabı ortalama memur maaşında yÜ2;de 6.7lik kayıp getirecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hükümetin, maaşlann hesaplanmasında esas olan katsayılan 6 ay yerine 3'er ayhk dilimler halinde beürlemesi memurlann zaranna oldu. Bu uygulamayla memur maaşlanndaki artışı frenleyen hükümet, ortalama memurzammını yüzde 6.72 oranından daha düşük tutmayı başardı. Konunun uzmanlan, yapılan hesaplamayı ve memurlann kaybını şöyle açıkladılar: "Sadece katsayı artışı nedeniyle memur maaşlannda meydana gelen artış ilk 3 ay için yüzde 12 olacak. Yani 4 milyon lira alan bir memurun maaşı. 4 milyon 480 bin lira olacak. Bu maaş, ekim-aralık döneminde de yüzde 12 oranında artanlarak 5 milyon 17 bin 600 liraya çıkacak. Böylece bu memurun 6 aylık toplam geliri 28 milyon 492 bin 800 lira, ortalama aylığı da 4 milyon 748 bin 800 lira olacak. Yani, 6 aylık dönem için yapılan ortalama zam oranı yüzde 18.72'de kalacak. Oysa 1 Ekim 1993 tarihinde yürürlüğe girecek katsayılar, 6 ayhk belirlense ve 1 Temmuz 1993 tarihinden itibaren geçerli olsaydı, 4 milyon lira alan bir memurun 6 aylık maaşlan toplamı 30 milyon 105 bin 600 lira. aylığı da temmuzdan arabğa kadar 5 milyon 17 bin 600 lira olacaktı. Bu da 6 aylık dönem için yapılan ortalama zammı yüzde 25.44 oranına çıkacaktı. Katsayı artışlannın 3"er aylık dönemier için 2 bölümde uygulanması, ilk bakışta 'değişen bir şey yok' izlenimi veriyor. Ancak gerçek durum bu değil. Ekimden itibaren geçerli olacak katsayılarla birlikte yüzde 25.44 artış, ilk üç ayda geçerli değil. Buradan kaynaklanan fark, ayhklarda ortalama olarak yüzde 6.72 orarunda memurlar aleyhine işliyor. örneğin, halen 4 milyon lira alan birmemur için bu kaybın 6 ayhk toplamı, 1 milyon 632 bin 800 lira oluyor." Emekli endişeli Mernur maa^lanna yapılan yüzde 12'lik zam, "iyileştirme zammı" uygulamasıyla vükselulirken, memur ve işçi emeklileriyle Bağ-Kur emeklilerinin bu iyileştirmeden hangi oranda yararlanacağı behrsiz. îyileştirme uygulaması çerçevesinde yürürlüğe sokulan makam tazminatlanndaki artış albay, general, genel müdür ve üstündeki unvanlara sahipken, emekli olanlarla, yüksek yargı organlan emeklilerine aynen yansıyacak. Diğer emeklilere yapılacak iyileştirme ise emekli aylıklanna uygulanan yüzde 4'lük özel hızmet tazminaunın yüzde 7'ye çıkanlmasıyla sınırlı kaldı. SSK emeklilerinin maaşlannda katsayı değişikliğiyle otomatik olarak ortaya çıkan zam da sosyal yardım zammında önemli bir artışla desteklenmezse memur maaş arüşının oldukça gerisinde kalacak. Yeiûkatsayıyürürlüğegirdi oSJ ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Memur maaş katsayısını 835'e, yan ödeme katsayısını 280'e, taban aylığı katsayısıru 1775"e yükselten ve iyileştirme adı altuida çeşitli yan ödemeleri arttıran karamameler. 1 Tem- muz 1993*ten geçerü olmak üze- re yürürlüğe girdi. Düz memur maaşmdaki artışlar. yüzde 16 ci- varmda kalırken özel meslek gnıpiarmda bu oran yüzde 40'a çıktı. Jandarma ve sahil güvenlik komutanlıklannda görevli as- keri personele "asayiş tazmi- natT adı altında yeni bir yan ödeme getiren kararname, bu tazminatın oranını en yüksek devlet memuru aylığının yüzde 13-15'i olarak belirliyor. Emniyet hizmetleri sımfında halen 89 bin lira ile 130 bin lira arasında değişen miktarlarda ödenen fazla mesai ücreti de en yflksek devlet memuru aylığının yüzde 13-I5'i oranına yükseltil- di. Kararname sağlık hizmetleri personeli iie teknik personele de tazminat artışı getirdi. Emekli maaşlan da artarken tazminatlardan emeklilik ke- seneğine tabi tutulan ktsım yüz- de 4'ten yüzde Tye yükseltti. Tazminatiar Kararname. aile yardımuıı e%ve 2 çocuk için 334 bin liraya yuk- seJtfrken yabancı dil tazminatını sınrflanna göre 626 bin. 417 bin ve 280 bin lira olarak yeniden be- Krliyor. Kararname ile şu anda 7 mflyoa 701 bin 460 lira olan ATAMALAR Çiller ekonomi takımını kuruyor• Maliye Bakanlığı Müsteşarlığı'na Kemal Kabataş, Savunma Sanayii Müsteşarlığf na Yalçın Burçak atandı. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu)- Başbakan Tansu Çiller. Maliye Bakanlığı Müsteşar- lığı'na Kemal Kabataş'ı atadı. Hazine ve Dış Ticaret Müste- şarlığı'na 5 aydır vekâlet eden Kabataş'ı bu göreve getiren, selefı Talat Saral'ı görevden alan kararname Cumhurbaş- karu tarafından onandı. Sa- vunma Sanayii Müsteşan Vahit Erdem de dün görevin- den almdı. Erdem'in yerine. Hazine ve Dış Ticaret Müste- şarlığı'nda dış ticaretten so- rumlu müsteşar yardımalığı görevini üstlenen Yalçın Bur- çak atandı. Kabataş. kesinleşen ataması dolayısıyla dün arkadaşlan ta- rafından tebrik edilirken, Ma- liye Müsteşarlığı görevinden alınan Talat Saral'ın gelişme- den haberdar edilmemesi, bü- rokrasi çevrelerinde "gaf' diye nitelendirildi. Başbakanlık çevreleri, Cumhuriyet'e görev değişikliğini . doğruladılar. "Talat beyi başka bir görevde değerlendireceğiz" diye konuş- tular. Maliye Bakanlığı'ndan bir üst yetkili, "Müsteşarlık ma- kamı boşaltılmadan atama yapılması yanlıştır. Bürokrasi- de gelenek, görevden alınacak kişinin önceden haberdar edil- mesini gerektirir. bunu yapmı- yorlar. Onurla oynamamak lazım" görüşüne yer verdi. Kabataş'tan boşalan Hazi- ne ve Dış Ticaret Müsteşar- lığı'na, halen Müsteşar Yar- dımcılığTnı "tedviren" yürü- ten Osman Ünsal'ın getirilece- ği bildirildi. Başbakan Çiller'e yakın kaynaklardan alınan bil- giye göre Ünsal, Kabataş'tan boşaiacak Hazine ve Dış Tica- ret Müsteşarlığı'na bir süre "vekâlet'' ettirilecek, bu sırada müsteşarlar. müsteşar yaıdım- alan ve genel müdürler için öngörülen "Devlette en az 12 yıl hizmet etmiş olma" koşulu kaldınlacak. Memurlar. yeni açıklanan maaş artışını beğenmedi. Ga- zetemizi arayan kimi kamu gö- revlileri, zammın küçüklüğün- den \akınarak "Bize bunu layık göriiyorlarsa iade etme- ye hazırız" dcdilcr. Mv 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993-6 aylık! DRKrM ITM 1%) 32 68 623 486 592 61.4 67.2 tsrasjn Mrtsl ioo.o 168 0 272.7 405.2 645.1 1043 1 1744 1 orabM •t MMF 136.028 163.234 378.106 697.227 1.248 816 2453 305 3 152 497 •ttfMŞ 1000 120.0 2316 512 6 9181 1803.5 2317.5 RNlRttf •nf trbf BMMHİ 100.0 71.4 84.9 126.5 142.3 172.9 132.9 kıdem tazminatı tavam 8 milyon 878 bin 345 liraya, özel hizmet tazminatında baz alınan rakam 5 milyon 624 bin liradan 6 mil- yon 346 bin liraya vükselhor. Veni durumda lojman tazminat- ları da 200-400-600 biner lira olarak ödenecek. Olağanüstü hal bölgesinde görev yapanlara ödenen tazminatiann da arttınl- masmı öngören kararname, bu rakamı öğretmenler için I mil- yon 3% bin, polis memuru için 1 milyon 142 bin. hakim ve savcı- larda 951 bin. doktor ve mühen- dislerde ise 634 bin lira olarak belirliyor. I dinilen bilgiye göre, >eni düzenleme ile Başbakanlık Müsteşan'nm kadro karşüığı maaşı 14 mil\on 803 bin lira- dan 20 milyon 600 bin lira\a yiikseltildi. Adalet Bakanlığı Müsteşan'nm maaşı da, 12 mil- >on 860 bin liradan 20 milyon 10 bin liraya çıktı. Bir Sayıştay denetçisi 12 milyon 166 bin lira maaş alırken, >eni durumda eli- ne 22 milyon 150 bin lira geçe- cek. Maliye Bakanlığı yetkilileri, albaylann 2 bin olan makam tazminatının 2 bin 500'e. tuğge- nerallerde 2 bin 500 olan tazmi- natın 4 bine yükseltildiğini, bildirdiler. ama sıkıntılıANKARA (Cumhuriyet Bö- rosu) - Katsayının üçer ayhk di- hmlerle yükseltilmesi, teknik uz- manlar tarafından SSK'nın ve Bağ-Kur'un maü dengesi açı- sından olumlu bulundu. Memur emeklilerine ek göstergelerle yapılan iyileştirmenin, SSK'da sosyal yardım zammı ile emekli maaşlanna yansıtılması önerisi, kurumda sıkıntı yarattı. Yeni katsayı karşısında Bag-Kur, sos- yal yardım zammını arttıramaya- cak. Kıdem tazminau tavam tem- muz-eylül döneminde 8 milyon 687 bin 965, ekim-aralık döne- minde de 9 milyon 782 bin 260 lira olacak. Bakanlar Kurulu'nuo memur maaş katsayısını altışar aylık ye- rine, üçer aylık dönemler hahnde yükseltmesi, işçi emekiilerinin haklannda bazı kayıplara yol açarken Curnhuriyet'e görüş açı- klayan teknik uzmanlar, bu yeni- lığin mah' dengeler agsından SSK'nın yaranna olduğunu dile getirdiler. Uzmanlar, "Katsayı 6'şar ayhk belirlensendi. SSK, temmuzdan arahk ayına kadar bir yüke girecekti. Oysa bu yük, ikiye bölünmüştür. Hatta bir bö- lüm bürokrat, eşel-mobiie benzer bir sistemle, katsayı artışlannın birer aylık yiikseltilmesini öner- mışü. Bu sistera, SSK gibi Mı- rumlarda çok daha büyûk rahat- lama sağlayacaktı. Yeni sistem- de, SSK ehndeKi parayı çaiışur- ma imkânı bulacak" dediler. Dilediğiniz otomatik çamaşır makinesine, bulaşık makinesine, fırına, pres ütüye, şofbene, televizyona... ve en ileri teknolojiyle üretilen no-frost soğutucuya kavuşabilirsiniz. Çok uygun fiyatlarla ve çok çeşitli ödeme koşullarıyla... Temmuz bitmeden bize gelin... bu büyük kampanyadan hemen yararlanın. YETKİLİ SATICILARI AEGTELEFUNKEN Daha fazla bılgı alfnak için AEGAELEFUNKEN Danışma Merkezi'nı arayabılirsıniz Turkıye'nm neresınden IT~ | ı ; ararsanız arayın. Ocretsiz goruşebıleceğmız telefonlanmız (Ek numara çevırmenıze gerek yoktur) 0 2 g (1) 274 65 90 IŞÇEMN EVRENINDEN ŞÜKRANKETENCİ Kim Kime Hesap Soracak? Gazeteciliğin, "köpeğin insanı ısırması" ölçüleri için- de, Jaguar'ın sendikacı makam aracı olarak seçilmiş ol- ması. çok renkli bir haberdi. Ancak Jaguar'dan yola çıkıp "SülükŞemsi" sıfatını kullanarak akıl almazsuçla- ma ve hakaretler yapmak basının çok büyük bir ayıbın- dan öte, çok ciddi bir suçtur. Hele de 12 Eylül hukuku- nun bir ayıbı olarak Sendikalar Yasası'nın yasaklı duze- ni kapsamında açılmış bir davadan söz edilerek olma- yan yolsuzluk suçlaması hiç yapılamaz Genel Maden-iş hakkında açılmış dava dosyasını ay- lar önce incelemiş, Çalışma Bakanlığmı bu konudaki yaklaşımı nedeniyle eleştirmiştik. Bilindiği gibi yürür- lükteki yasaya göre yurtdışından izinsiz yardım almak, siyasi partilerden ve demokratik örgütlerden bağış ka- bul emek suç. Madenci direnişinde gerek yurtdışı, ge- rekse yurtiçınden yapılmış bağışlara ilişkin açılan dava bize göre bir demokrasi ayıbıdır. Koalisyon hükümetin- den yasaklı yasaların iptalini beklerken, müfettiş rapor- lanna dayalı bu konuda dava açılmış olmasına karşı çıkmıştık. Sanmıyoruz, ancak kazara Genel Maden-İş bu davadan mahkum olursa, bu, uluslararası platform- da Türkiye'nin, demokrasimizin bir ayıbı olacaktır. Şimdi siz özgür basın adına boylesine yanlış bir dava- dan hareketle, yolsuzluk haberi üretemez, kamuoyunu aldatamazsınız. Önceki gün söz konusu haksızdan öte, büyük suç haberlere ilişkin Zonguldak Valiliği ve Savcılığından açıklamalar geldi. Valiliğin ve Savcılığın açıklamalarına göre Valiliğin aracılığında grizu faciası için toplanmış ve dağıtılmış bağışlarla ne Şemsi Denizer ne de Genel Maderviş'in doğrudan bir ilgisi olmadığı gibi, bu konuda açılmış bir dava da yok. Davanın, bir yol- suzluk nedeniyle değil, madenci direnişinde yardım ka- bul edilmiş ve Toplantı Gösteri Yürüyüşleri Yasası'nın ihlal edilmiş olması ile ilgili açıldığını, yine Valilik ve Savcılık açıklamaları ortaya koyuyor. Buradan yolsuzluk üretme ve büyük tirajlı gazete manşetlerıne çıkarma hakkı olabilir mi? Bir an için yanlış bilgilenmeyi düşünsek bile, tekzrpler, açıkla- maların kullanılmamasını, suçlamaların sürdürülmesini basın özgürlüğü adına savunamayız. "Çamur at izi kalsın" bir hak değil, çok ciddi bir basın ahlakı çöküşü, çok ciddi bir suçtur. Aslında basın özgürlüğü kadar, bi- rey ve kurumların basının haksız saldınlarına karşı ko- runma hakları da aynı değerde önemli ve kutsaldır. Ne yazık ki ülkemizde gerçek basın özgürlüğü olmadığı gibi, bireyi ve kurumları basının haksız saldırılarından koruyan sistem de işlememekte, işletilememektedir. Her ikisi de çok ciddi insan hakları, demokrasi konusu ve sorunudur. • • • Genel Maden-lş Yönetim Kurulu tarafından yapılan açıklamada, "Şemsi Denizerin boy hedefi olarak seçil- mesinin altında özelleştirme kampanyalarınm önündeki güçlü engeli zayıflatmak ve çözüm bekleyen kamu toplu sözleşmelerini döşük ücretle bağlamak gibi art niyetli hesap ve gayretler vardır" deniliyor. Patronu, son dö- nemlerin, kapalı zarf usulü ile, kim vurduya, değerinin çok altına giden özelleştirme uygulamalanyla, zenginli- ğine zenginlik katan, TV kanallarının süperstar yorum- cuları, sözü Jaguar'dan açıp konuşmalarını özelleştirme- nin erdemlerinde noktalıyorlarsa, bu yorum çok da boş- lukta kalmıyor. ; • Gerçek şu ki bu türden gazetecilik örnekleri gazeteci- liğin inandırıcılığına çok büyük zararlar veriyor. Yoz- laşmış sendikacılıkla yapılması gerekli haklı mücadele- yi de baltalıyor. Işçiler ve sendikaların. harçlıkçılarla, ceplere giren Jagurlarla, Jaguar gibi ısraf nıteliğindekı sendikal harcamalarla, sendikaların başına çökmüş gerçek sendika ağaları ile yapmaları gereken, gecikmiş hesaplaşmayı daha da geciktiriyor. • • • Yeri gelmişken, kamuoyunun yanlış yönlendirilmesini fırsat bilip, hesaplaşmayı erteleyen, Türk-İş Başkanlar Kurulu karanna da değinelim. Türk-İş Başkanlar Kurulu kamuoyuna yansıyan yolsuzluklar, usulsüz, haksız har- camalara ilişkin hesaplaşma yerine, bu konuda devleti göreve çağırma, suç duyurusunda bulunma yolunu seç- ti. Ne büyük aldatmaca? Devlet denetimi ne zaman haklı yerde, işçiden ve sendikal çıkarlardan yana işletildi ki? Geçmişi anımsayın. Gerçek sendika ağaları kol ge- zerken, 12 Eylül'ün başındaki kişi, işçinin ücretini, işçi- nin tatil köyünü, sendikaların haklı mal varlıklarını, DlSK'i boy hedefi seçmişti. Sendikaların güçlü olması için edinilmesi gereken mal varlıkları ile israf arasında ince birçizgi vardır. Han- gi yurtdışı gezisi, uluslararası işçi sınıfı ve çıkarları da- yanışması kapsamında önemli bir çalışma, hangisi tu- ristik gezi ve döviz biriktirmek, para kazanmak içindir? Hangi inşaatsendikanın kullanımı için çok gerekli, han- gisi sendikacının rüşvet alması aracıdır? Hangi pahalı yabancı marka araç, çok yoğun kullanım nedeniyle daha ucuza mal olan gerekli harcamaya, hangisi lüks ve israfa girer?.. • • • Sendikal demokrasi işletilmeden, dışarıdan gelecek her tür denetim, işçi hak ve çıkarlarından, sendikal öz- gürlükten yana değil, ancak karşısında olarak gerçekle- şebilir. Bu çok önemli bir gerçek olduğu içindir ki, bizim yasal düzenimizdeki, siyasi iktidara verilmiş geniş de- netim yetkisi, sendika hak ve özgürlüğü aleyhinde çok önemli bir yasaklama olarak değerlendirilmiştir. Ulusla- rarası sendikacılık hareketi, ILO ve sendikal haklara iliş- kin bütün platformlarda dışarıdan, hükümetten gelecek denetimlerin sendikal haklar önünde çok ciddi bir tehdit aracı olduğu saptanarak yasalarımızın değiştirilmesi is- tenmiştir. Aslında Türk-İş de yıllardır bu yasalardan ve hükümet- lerin kasıtlı denetimlerinden yakınmaktadır. Şimdi tam da özelleştirme, taşeronlaştırma, işçi çıkarmaları, kilit- lenen sözleşmeler gibi çok önemli sorunlar nedeniyle hükümetle kavgaya atıldığını iddia ederken, hükümet denetimini istemesi akıl alır gibi değildir. Bu inanılacak gibi değil, ama "sesimi kes" çağrısı anlamına da gelebi- lir. Çok daha kötüsü başından siyasi iktidara gebe ol- mayı kabullenme de sayılabilir. Belli ki kirli çamaşırlar, iç hesaplaşmayı göze alabilmenin çok ötesinde yığılmış. Demagojiyle, siyasi iktidara teslimiyetle birey- sel kurtuluş aranıyor. Türk-İş bir kez daha çok ağır bir yara almış oluyor. Ne yazık? Muayene, Teşhis, Tedavi Laboratuvar, Röntgen TÜRK KALP VAKFI Tel: 275 12 44/45 - 248 58 66 - Fax: 2W 47 12