Katalog

19 HAZİRAN1993CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Kürttere ABD'den gûvence • WASHINGTON (AA) - ABD Başkanı Bill Clinton, ABD'nin Irak Kürtlerine ve Irak'taki öteki muhalif gruplara sırt çevirmeyeceğıni söyledi. Başkan Clinton, bir soru üzerine yaptığı yazüı açıklamadaşöyle dedi: "Irak polıtikamız açıkür. Irak'ın BM Güvenlik Konseyi kararlanna tümüyle uymasında ısrar ediyoruz. Bunlar arasında688 sayılı Irak rejiminin vatandaşlanna baskı yapmaya son vermesini öngören ve Kürtlerin çektiği sıkıntılan vurgulayan karar da vardır. 1991 yılı Nisan ayından beri müttefık kuvvetler Kuzey Irak halkını Bağdat hükümetinin baskısındankorumuştur." OrtadoguBanş Göruşmeleri •WASHINGTON (AA)- Washington'da yapılan Ortadoğu Barış Görüşmelerinin 10'ncu turuna katılan Suriye heyeti başkanı MuafFak El-Allaf, ABD'nin müdahalede bulunması halinde, görüşmelerin ıçinde bulunduğu çıkmazdan kurtulabileceğini söyledi. El-Allafdün yaptığı konuşmada, görûşmelerin, Israü'in işgal ettiği Suriye topraklanndan geri çekilmeyi kabul etmemesi sebebiyle, geçen aralık ayından bu yana 'ölü noktada' bulunduğunu kaydetti. Bulgartstan'öa oerglnlik •SOFYA(AA)- Bulgaristan'da sıyasi gerginlik giderek tırmararken, muhalefetin suçlamalan karşısında sabn taşan Cumhurbaşkanı Jelu Jelev, başta kendisininki olmak üzere, komünist rejim dönemindeki siyasi polis dosyalanıun açılmasını istedi. Jelev, sözcüsü Valentin Stoyanov aracıbğı ileyapüğı açıklamada, parlamentonun konuylailgili olarak acilen bir oylarna yapmasını da talepetti. Atina-Sotya yakmlaşması • ATtNA (AA) - Bulgaristan Savunma Bakanı Valentin Aleksandrov'un Yunanistan ayaretinde iki ülke arasındaki savunma ilişkılennin geliştirilmesi kararlaşünldı. Resmi bir ziyaret için iki gündûr Atina'da bulunan Aleksandrov, Başbakan Konstantin Mitsotakis ve Savunma Bakanı Yanis Varviçioü's ile görüştü. Göriişmede, iki ülke arasında savunma sanayii alanında ışbirliğinı öngören bir protokolün ımzalanması, Yunan-Bulgar sınırlanndaki kaçak göçmen akını ve eski Yugoslavya topraklanndaki kriz konulanna ağırlık verildi. Atma'danihtol Mdialan • ATtNA (AA) - Türksavaş uçaklannın önceki gün 12 defa Yunan hava sahasını ihlal ettikleri ve Atina fır hattına girdikleri öne sûrüldü. Hükümet kontrolündeki Atina Ajansı'nın haberinde 'ihlallerin' Kuzey ve Orta Ege'de meydana geldiği. Yunan savaş uçaklannın her seferinde Türk savaş uçaklanru 'tespit ve taciz ettikleri' belirtildi. Yunanistan'ın ihlal iddialan, Ege'deki hava sahasını tek taraflı yorumundan kaynaklanıyor. Ege'deki hava sahası 6mil olmasına karşın Yunanistan, 1931'dekibirkraliyet kararnamesine dayanarak, bu alanın 10 mil olduğunu iddia ediyor. Uyuştunıctı kaçakpsma idaııı • CANBERRA(AA)- Uyuştunıcu taşımak suçundan Malezya'da 8 yıl önce tutuklanan bir Avustralyah, başkent Kuala Lumpur'da asılarak ıdam edildi. Avustralya Dışışleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Avustralya'nın, 32 yaşmdaki Mkhael Mcaulife'nin idam edilmemesi için yapuğı bütün girişimlerinsonuç vermediği ve olaydan büyük üzüntü duyulduğu büdinldi.Mcaulife,1985 yılında Penang kentinde üzerinde 142 gram eroinle yakalanmıştı. Malezya'da daha önce de baa Avustralyah ve Baülılar asılmışu. Ermenilerin Akdam'a saldınsı karşısında Azeri birlikleri güç durumda Azerîsavunması çöküyor • Dağlık Karabağ Ermenileri Azerbaycan'ın bölgede saldınya geçtiğjni öne sürerek AGİK banş planının uygulanamaması durumunda tüm sorumluluğun Âzerbaycan hükümetine ait olacağını bildirdi. MOSKOVA (AA) - Azerbaycan'ın Akdam kentine Ermenilerin iki gün önce başlattığı saldınlar sürerken ken- tin tümüyle Ermeni denetimine girmesi- ni engellemeye çalışan Azeri savunma hatlanmn giderek zayıfladığı bildirili- yor. Dağhk Karabağ bölgesinin doğu sının dışanda kalan Akdam'ın önceki gece Ermeni güçlerininin eline düştüğü yolundaki haberler henüz güvenihr kay- naklarca doğrulanmadı. Âzerbaycan Savunma Bakanhğı ise kentin savunul- ması için elden gelen çabanın gösterildi- ğıni bildirdi. Ermenilerin kentin kuzeyinden ve gû- neyinden toplam üç bin kişiden fazla bir kuvvetle sürdürdükleri saldınlar karşısında Azeri güçlennin takviye ala- mamasının, savunmayı önemli ölçüde zorlaşürdığı bildiriliyor. Ermeniler, Azerbaycan'da yaşanan kanşıkhğı fırsat bilerek Dağlık Karabağ bölgesinde saldınlannı yoğunlaşürdı- lar. Bakü hükümeti ise isyancılan önle- me kaygjsıyla, Karabağ cephesine birlik kaydırmadı. Ermeni birlikleri bu or- tamda hızla ilerleyerek Akdam, Akdere ve Martuni'ye ulaştılar. Siyasi planlar Bu arada Ermeni tarafindan, bu haf- ta başmda kabul ettiği AGİK banş pla- nından geri dönüş için bazı siyasi plan- lar hazırlandığı yolunda işaretler alını- yor. Karabağ Ermenilerinin yasadışı par- lamentosuna yeni seçilen başkan Karen Baburyan, AGİK Minsk Grubu Başka- nı İtalyan diplomat Mario Rafaelli'ye gönderdiğı mektupta, Azerbaycan'ın Karabağ'da saldınya geçtiğini iddia ederek bu durumda AGİK banş planı- nın uygulanamaması halinde tüm so- rumluğun Âzerbaycan hükümetine ait olacağını söyledi. Baburyan, mesajmda Ermeni güçlen- nin Akdam'a saldm düzenlediklerini yalanladı. Petrosyan'ın açıklaması Ermenistan Devlet Başkanı Levon Ter Petrosyan, ülkesindeki muhalefet partilenyle yaptığı temaslarda, AGİK banş planının kabul edümesini istedi. TASS ajansına göre, Ter Petrosyan, "riskh olmakla birlikte" banş planının Karabağ sorununun çözümü için tek şans olduğunu belirterek, özelükle Taş- naksütyun Partisi başta olmak üzere banş planına karşı sürdürülen "haya- sızca muhalefete son verilmesini" istedi. itTRonit Komünistaygıt Bakü'yedöndüEhş Haberler Servisi - Fran- sa'da yayımlanan Le Monde gazetesi, komünist rejim za- manında üst düzey yetkililer- den biri olan Haydar Aliyev'in son gelişmelerden sonra Azer- baycan'da en yetkili konumuna geldiği ve bu konumunu uzun süre koruyacağının tahmin edildiğini öne sürdü. Le Mon- de, Aliyev'in yeniden eski gücü- ne kavuşmasını dünkü sayısı- nda birinci sayfadan duyurdu. Haberde şu görüşlere yer veril- di: "1970'li yıllarda Azerbay- can'da 'Tannnın yeryüzündeki gölgesi' diye adlandınlan Ko- münist Parti Birinci Sekreteri ve KGB Generali Haydar Ali- yev gizli servise on sekiz yaşla- nnda girdi. Soğuk Savaş sıra- sında Yakın Doğu ve İran'daki ajanlardan sorumlu olan Ali- yev, KGB Şefi Andropov tara- fından korundu ve daha sonra Brejnev'in 'arkadaşlığı' saye- sinde 1982'den 1987'ye dek ça- bşacağı politbüroya atandı. Eski komünist rejimin son do- ğulu temsilcisi olan Aliyev, pe- lunan Nahcivan'ın Devlet Baş- kanı seçildi. Azerbaycan'da son iki yıldır görevde bulunan ko- münist yanlısı yöneticiler, Ali- yev'e, bütün ülkenin geri dön- mesını beklediği adam olduğu- nu söylüyor. Ermeniler karşısında yaşa- nan bozgunlar sırasında, ikti- dardaki Halk Cephesi'ne inanç kayboldu. Halk Aliyev'i güçlü, deneyimli, iyi bir diplomat ve bütün dünya tarafından kabul edilmiş biri olarak Amenkahla- n korkutacak ve banşı sağlaya- bilecek tek kişj olarak görüyor. Aliyev'in, 'sorumsuz amatör- ler' olarak tanımladığı ıktidar- daki parti dışında da birçok düşmanı bulunuyor. Aynca birçok kişi onu Rus ajanı ola- rak görüyor. Elçibey. geçen ay- larda Aliyev'e başbakanbk tek- lifindebulundu. Bakü'deki Türk diplomatlar bir ay öncesine kadar Aliyev'in iktidara gelmesinden çekiniyor- du. ancak bugün ülkede istikra- nn sağlanması için Aliyev'i son umut olarak görüyorlar. PORTRE EBULFEZ ELÇİBEY Seçimle gelen ilk başkan Azerbaycan'da S hazıranda başlayan kargaşa sonucunda dün makamını terk ederek Nahcivan'a kacmak zorunda kalan Ebulfez Elçibey, 7 haziran 1992'de Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı'na seçildi. Elçibey 1938 yılında Nahcivan'ın Ordubat kentinde doğdu. 1957'de Bakü'de Doğu Araşürmalan Enstitüsü'nde Arap Filolojişi bölümünde eğtim gördü. Siyasetle üniversite yıllannda tanıştı. Ülkesinuı sömürüldüğüne karar vererek bağımsızlık için çalışmaya başladı. 1964'te Bakü'de, bağımsızbk yolunda savaşun vermek amacıyla örgüt kurdu. Ama KGB tarafından sürekli baskı altında tutulan örgüt bir süre sonra dağıldı. Düşüncelerini gizli toplantılar yoluyla yaymayı sürdürünce 1975 yılında tutuklandı ve yaklaşık biryıl çalışma kampında yaşadı. Salıverildiktefı sonra yine siyasetle uğraşmaya başladı. 1989'da kurulan Azerbaycan Halk Cephesi'nin liderliğjne seçildi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ayaz Muttalibov'a karşı savaş açtı ve aylarca süren iç kargaşa sonucunda Muttalibov'un ülkeyi terk etmesi üzerine Azerbaycan'da ilk kezdüzenlenen seçimlerde, halkın çoğunluğunun desteğıni alarak cumhurbaşkanhğına getirildi. Milliyetçi, demokrat ve serbest piyasa yanlısı olarak tanmıyor. PORTRE HA YDAR ALİYEV Dizginleri ele geçirdi j Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey'in dün ülkeyi terk I etmesi üzenne cumhurbaşkanbğı yetkilerini üstlendiğini açıklayan Haydar Aliyev'in (70) yıldıza, Azerbaycan'da yaşanan iç kargaşaya koşut olarak parladı. Aliyev bunabmda kilit adam olarak öne çıktı ve Suret Hüseyinov'un liderliğindeki isyancılarla Bakü hükümeti arasında arabuluculuk yaptı. En sonunda da geçen salı günü Azerbaycan Milli Meclisi Başkanlığı'na seçildi. Aliyev gençlik yıllannda eski Sov>'et Haberalma Örgütü KGB'de çahşu. Yuri Andropov döneminde Politbüro'ya girdi. 13 yıl boyunca Azerba\ can Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak çakştı.Mihail Gorbaçov döneminde 1987 yılında yolsuzluk suçlamalan nedeniyle Politbüro'dan alındı. 1992'de komünistlerin iktidan yitirmesi ve Elçibey'in cumhurbaşkanhğına seçilmesi ardmdan doğum yeri Nahcivan'a döndü ve bu özerk cumhuriyetin devlet başkanhğına getirildi. son b'deri Mihail Gorbaçov'un şovenist ve büyük Rusya pobti- kasının bir göstergesi olarak tarumladı. Komünist rejimin çökmesin- den üç yıl sonra, Sovyetler'in kanb bir saldınyla Bakü'ye gir- meleri üzerine yeniden ortaya çıkan Aliyev, Komünist Parti'- den aynup, Azerbaycan'ın ba- ğnnsızbğı için çahştı. Bakü'de yapılan başkanbk seçimlerini, halkın büyük desteğiyle iktida- ra gelen antikomünist Halk Cephesi kazandı. ama Aliyev, Türkiye, İran ve Ermenistan arasındaki stratejik bölgede bu- Ermenistan Parlamento Başkanı Ararktsyan, sorunlan çözdûklerini söyledi 'Aliyev'le kişisel ilişkilerimiz var' ARZUÇAKIR Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey'in ülkeyi terkederek Nabchan'a geçtiği ve Ha\ dar Aliyev'in kendismi devlet başkanı ilan ettiği yönünde haberler ahndığı sırada, tstanbul'dakiKaradeniz Ekonomik Işbirtigi Pariamenter AsamMesi'nin(KEİPA) l.Genel KurulToplantısı sürüyordu. Toptantjya kardan Ermenistan Partamento Başkanı Babken Ararktsyan ve Azerbaycan tefnsflcisi milletvekili Galip Gurbanov'a konuya ilişkin görûşlerini sorduk.Ermenistan Parlamento Başkanı Ararktsyan, Haydar Aliyevle kişisel ilişkileri bulunduğunu ve Nahcivan Meclis Başkanı olduğudönemde birçok sonınu kolayca çözdûklerini söylerken. Azeri temsflci Gurbano> ülkesindeki son geiişmelere ilişkin bilgisi buhmmadığmı kaydetti. Ararktsyan Aliyev'in Devlet Başkanı obnasuun Azerbaycan'la ilişkilerini ne yönde etkileyeceği > önfindeki bir soru üzerine, bu değişikliğin her şeyden önce yasal yollardan obnası gerektiğini vedeğişimin yasal olması durumıaıda bunun devletler arast ilişkileri kolaylastıracağuıı kaydetti. Ermenistan Parlamento Başkanı "Eğer bu değişim y asal değilse zaten sonınlar çıkacaktır. Ancak şu anda ay nnrılı bilgi sahibi değflim ve konuya ilişkin yorumda bulunamayacağun" dedi. Ermenistan Parlamento Başkanı "Yalmzca şunusöyleyebilirim: Haydar Aliyev Nahcivan Mechs Başkanı iken, Ermenistan \e Nahcivan sınırian oldukça sakindi. Aliyev'le ge<^nyıl görüşmüşrük. Birçok sonınu kendi şahsi ilişkilerimiz sayesinde kolayca çözebiklik "dedi. Clinton, taraflar kabul ederse Bosna'da üç etnik devlet kurulmasını kabul edebileceklerini söyledi ABD'denBosııaıımbölikımesîneyesilısık • Siyasi gözlemciler, ABÖ'nin bugüne kadar Bosna'nın toprak bütûnlüğünü savunduğunu belirterek Clinton'ın açıklamasını bu politikadan sapma olarak değerlendiriyor. Dış Haberler Servisi - ABD. Bosna-Hersek'in üç etnik dev- lete bölünmesine yeşil ışık yak- ti. ABD Başkanı Bffl Cbnton, taraflar kabul ederse Bosna'da üç etnik devletten oluşacak ya- pılanmaya gidümesi yönündeki öneriyi "ciddi biçimde değer- lendireceklerini" açıkladı. Cenevre'de geçen çarşamba günü Eski Yugoslavya Banş Konferansı'nın eşbaşkanlan- nın öncülüğünde Sırp, Hırvat ve Boşnak liderler arasında ya- pılan görüşmelerde, Sırp ve Hı- rvatlar Bosna-Hersek'te üç et- nik devlet kurulmasmı öngören anlaşmayı imzalamış, ancak Boşnaklar anlaşmayı "bütünüy- le kabul edikmez" bulduklannı bikürmiş ve Bosna-Hersek Cumhurbaşkanı Aliya lzzetbe- goviç görüşmeleri terk etmişti. Clinton, Washington'da dü- zenlediği basm toplantısında, Bosna'ya banş getirecek bir çö- zümü çarpışmalann sürmesine tercih edeceklerini belirterek, "Taraflar Vance-Owen Banş Planı'ndan ayn bir çözüm için aralannda anlaşırlarsa. ABD olarak bunu çok ciddi biçimde inceleriz" diye konuştu. Cbnton, ABD'nin bir süre önce çaüşmalan durdurmak için Sırp mevzilerini havadan vurmaya hazırlandığını ve bu yönde müttefıklerinden destek istediğine dikkat çeken bir so- ruyu yanıtlarken, "Ne yazık ki kökeni çok öncelere dayanan, etnik ve dini temellere dayanan anlaşmazhklan umduğum bi- J * Bosna'nm orta bölgesindeki Travnik'e yönelik Boşnak saldmsı kentte yaşayan 2 bin Hırvat siville 200 askeri göçe zoriadı. Arala- nnda çocuklar da bulunan Hmat mülteciler halen Travnik yakınJanndaki Komar köyünde bulunuyor. (Fotoğraf: REUTER) çimde çözmek mümkün olma- dı" dedi. Clinton'ın açıklaması ABD'- nin Bosna-Hersek'le ilgili ola- rak bugüne dek izlediği pobti- kadan bir sapma olarak değer- lendirildi. Siyasi gözlemciler George Bush yönetıminin Bos- nanın bölünmesine kesin bir tutumla karşı çıktığını, Cünton yönetiminin de başından beri Bosna'nın toprak bütûnlüğünü korumaktan söz"ettığini anım- saüyor. Bonn karşı Bu arada Abnanya Bosna- Hersek'in üç etnik devlete bö- lünmesine karşı çıktı. Dışişleri Bakanı Klaus Kinkel bu öneriyi kabul etmenin etnik temizliğj onaylamak anlamına geleceğini söyledi. Kinkel, dün Bonn'da yapüğı açıklamada, "Eğer Vance-Owen Banş Planı uygu- lanamazsa, bu, zor kullanma- nın tanınması anlamına gelir. Biz bunu istemiyoruz" dedi. Kinkel, sonınu pazertesi günü Danimarka'nın başkenti Ko- penhag'da yapılacak Avrupa Topluluğu (AT) doruğunda gündeme getireceklerini belirt- ti. Kinkel, ABD Dışişleri Baka- nı VVarren Chü-istopber'ın Bos- na-Hersek'te dunımun kötüye gitmesinden Almanya'yı so- rumlu tutmasını da eleştirdi. Almanya Dışişlen Bakanı, o dönemde eski Yugoslav cum- huriyetlerini tanımaya ilişkin olarak AT ülkeleri arasında bir göriiş birliği bulunduğunu anı- msatarak, "Dunımun gerçek sorumlusu saldırgan Sırp- lardır" dedi. ABD Dışişleri Bakanı War- ren Christopher, önceki gece USA Today gazetesine verdiğ demeçte, "Eski Yugoslav cum- huriyetlerini tanıma sürecinde bir dizi ciddi yanhşbk yapıldı ve Abnanya diğer AT ülkelerini de bu cumhuriyetleri tanımaya zorladığı için özel sorumluluk taşımaktadır" demişti. Bosna-Hersek'te dün öğle sa- atlerinde yürürlüğe giren ateş- kese karşın çatışmalar yer yer sürüyor. AFP'nin haberine gö- re Sırplar, Birleşmiş Milleüer (BM) askeri gözlemcilerinin Gbrazde'ye varması ardından kente yönelik bombardımanı durdurdu, ancak Sırplar kent çevresindeki Boşnak savunma hatlannı top ve makineli tüfek ateşine tutmayı sürdürüyor. Sırplar başkent Saraybosna'ya yönelik saldınlannı da dün sa- bah saatlennde hafıflettiler. 1 POLİTİKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Azerbaycan: Bir Bunalımın Anatomisi Bu yazı dizgiye verildiği sırada, Azerbaycan Cumhur- başkanı Ebulfez Elçibey'in Bakü'yü terkederek Nahct- van'a gittiğı ve cumhurbaşkanlığı görevinin Millet Mecli- si Başkanı Haydar Aliyev tarafından üstlenildiği açıkla- nıyordu. Azerbaycan'da bundan sonraki gelışmeleri hep birlikte izleyeceğiz. llginçtir, Bağımsız Devletler Topluluğu'na üye olma- yan Azerbaycan Ve Gürcistan'ın başları dertten kurtula- madı. iki ülkede de iktidardaki yönetimler Moskova'yı suçladılar. Gürcistan'da Devlet Başkanı Eduard Şevard- nadze, Rusya'nın Abhazlar'ı ve Güney Osetler'i destek- lediğini iddia ediyor. Azerbaycan'da Ebulfez Elçibey yö- netimi, Moskova'nın, Ermenileri ve isyancılan kışkırt- tığını iieri sürüyordu. Bakü, olayiardan ötürü Irana da suçlama yöneltiyordu. Bu iddialarda önemli ölçüde gerçek payı bulunabilir. Ancak şu kuralı da unutmamak gerekiyor. Sağlıklı bün- yeye dış etkilerin vereceği zarar, asgari düzeyde kalır. Azerbaycan halkının Ermeniler'e karşı bütünleşmesi gerektiği bir sırada, iç savaş ortamına sürüklenmesi ne yazık ki henüz uluslaşma sürecini tamamlayamamış bir toplumun ozelliklerini yansıtıyor. Gence'de isyanı başlatan Suret Hüseyinov, Ermeni- ler'in karşısında uğradığı yenilgiden dolayı, Ebulfez El- çibey tarafından Dağlık Karabağ böigesi komutanlığın- dan alinmıştı. Hüseyinov, Gence'de hükümet birliklerini bozguna ugrarbktan sonra Başbakan Penah Hüseyinov, Meclis Başkanı Isa Kamber ve Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey'in istifa etmelerini istedi. Suret Hüseyinov'un bir talebi de, Elçibey tarafından dağıtılan ve üyelerinin çoğu komünist olan Yüksek Sovyet'ın tekrar kurulmasıydı. Başbakan Penah Hüseyinov'la Meclis Başkanı Isa Kam- ber istifa ettiler. Ancak Suret Hüseyinov, Ebulfez Elçi- bey'in de çekilmesinde direndi. Suret Hüseyinov, Meclis Başkanhğına Elçibey'in rakibi olan Haydar Aliyev'in ge- tirilmesiyle bile yatışmadı. Haydar Aliyev, Azerbaycan'da oynanan oyunun baş roldeki oyuncusu konumunda. Mihail Gorbaçov döne- minde SSCB Politbürosu'ndan ayrılan daha doğrusu ayrılmak zorunda bırakılan Aliyev, bir süre Azerbaycan Komünist Partisi'nin liderliğini yapmış, Halk Cephesi'- nin iktidara gelmesinden sonra ise Nahcivan'a grtmişti. Ancak Aliyev, herzaman Bakü'ye dönüp ülkenin birin- ci adamı olmak için fırsat kolladı. Bunu bilen Elçibey, geçen yıl eski Içişleri Bakanı Iskender Hamidov aracılı- ğıyla Aliyev'e karşı başarısız bir darbe girişiminde bulunmuştu. Sonunda Aliyev'in düşü gerçekleşti ve Azerbaycan'ın tek adamı oldu. Elçibey, isyancılan yatıştırabilmek için en büyük des- tekçileri Meclis Başkanı Isa Kamber'le Başbakan Penah Hüseyinov'un istifalannı kabul etti. Önceki gece, son olarak Içişleri Bakanı Abdullah Allahverdiyev ile Güven- lik Bakanı Fahrettin Tahmazov'u görevden aldı. Ancak bu gibi durumlarda verilen tavizler, genellikle sonu hız- landırmaktan başka bir işe yaramaz. • Içeride durum böyle. Ya dışanda? Rusya, İran, hatta perde gerisinden ABD ve Ermenis- tan, Haydar Aliyev'i destekliyor. Rusya'nın aleyhinde olan Elçibey'in aksine, Aliyev'in Moskova ile ilişkileri gayet iyi. Azerbaycan'ı BDT'ye so- kabilir. İran ise Elçibey'in Iranlı Azerilere sık sık göz kırp- masından kaygılanıyordu. Tahran, eski komünist Ali- yev'in bu konuda dahatemkinli olacağını düşünüyor. Nh tekim Rafsancani yönetimi, Aliyev'in iki gün önce meclis başkanhğına secilmesini olumlu karşıladığını bildirmiş- tj. Aliyev'in Ermenistan Devlet Başkanı Levon Ter Pet- rosyan'la diyaloğu olması nedeniyle, VVashington'un da eski komünist lidere sıcak baktığı düşünülebilir. Aliyev iktidara gelirse, Azerbaycan'la Ermenistan arasında bir uzlaşmanın daha kolay sağlanabileceği VVashington'da herhalde tartışılmıştır. Içeride ve dışanda tecrit olan Ebulfez Elçibey, sonun- da Bakü'yü terk etmiştr. Ancak bu olguda, bazı siyasal hatalarının da rol oynadığını belirtmek gerekiyor. Elçi- bey, sert çıkışlarla Moskova'yı karşısına alırken, Iranlı Azerilere göz kırparakTahran'ı kuşkulandırmıştır. Oy- sadahaesnekvetemkinli birpolitika, dahayaraıiıolabi- lirdi. • Ankara'nın ise gelişmeleri tedirginlikle izlediği görü- lüyor. Aliyev'in yönetimindeki bir Azerbaycan'm Türkiye'ye biraz daha uzak, Moskova'ya ise biraz daha yakın ola- cağı düşünülebilir. Ankara, Azerbaycan'da Elçibey yönetimini destekle- miştir. Ama açık konuşalım, Elçibey'e sahip de çıkma- mıştır. Geçen yıl Erivan'la Ermenistan'a elekfrik naklini öngören bir anlaşma imzalanarak Azerbaycan güç du- ruma sokulmuş, Bakü'nün sert protestoları sonucunda anlaşmadan vazgeçilmiştir. Ankara'nın kararh ve caydı- ncı birtutumtakınmayışı Ermeniler'iyüreklendirmiş, Er- meni saldırıları da Elçibey yönetimini yıpratmıştır. Böy- lece Azerbaycan'da iç hesaplaşma ve kargaşa ortamı doğmuştur. Şimdiki durumda ise Ankara'nın gelişmeleri izlemek- ten başka yapacağı fazla bir şey kalmamış görünüyor. BAMŞ ENSTİTÜStJ RAPORU Türkiye-Yunanistan silahlanmayanşında ATtNA (AA) - Türkiye TC Yunanistan'ın dünyanın en fazla silah satın alan ülkeleri arasmda yer aldığı belirtildi. Merkezi Stockhobn'de bulunan Uluslararası Banş Araştırmalan Enstitüsü'nün yayınladığı son rapora göre, Türkiye geçen yıl 1 milyar 511 milyon dolar değerinde silah satın aldı. Yunanistan'ın aynı yıl aldığı silahlann rutan 1 milyar 918 milyon dolardı. Raporda, Türkiye'nin 1991 yılmdaki silah dtşalmüannm 1 milyar 224 milyon dolar, Yu- nanistan'm alnnlaruun ise 1 milyar 35 milyon dolar olduğu kaydedikJi. Diğer bir deyişle Yunanis- tan geçen yıl, önceki yıla oran- la yüzde 85 daha fazla silah satın aldı. Yunanistan'ın silah ithaünde geçen yıl görünen artışceşitli tipte savaş uçaklan, 12 adet helikopter, öç brkatey- nden kaynaklanıyor. Aynı rapora göre, 1992 yümda tspanya J70, Güney Kore 414, Pakistan 432, Tay- land 869, İran 877, Sondi Ara- bistan 883 milyon dolar tutan- nda silah satın akülar. Silah ihracatçısı ûlkeler Lluslararası Banş Araştır- malan Enstitüsü'nün raporon- da, geçen yıun en büyük sflah. ihracatçısı ülkeleri şöyle smüa- myor. ABD (8.4 milyar dolar), Rusya (2 milyar dolar) Alman- ya (1.9 milyar dolar), Çin (1.5 milyar dolar) Fransa (İ.l mil- yar dolar), İngiltere (950 mil- yon dolar), Çekoslovakya (779 milyon dolar), İtalya (335 mil- yon dolar) HoUanda (305 mil- yon dolar) ve İsveç (113 mil- yon dolar).