Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 10 HAZİRAN1993 PERŞEMBE
8 EKONOMI
PARARAPORU
İORSAVERİURİ
Endefcster
Birleşik
Mali
Sanayi
önceki
8526.35
5754.80
10174.06
Işlem hacmi (Önceki)
Işlem miktarı(ûnceki)
Oûnkü
8537.79
5872.45
10132.49
Farfc(%)
0.13
2.04
-0.40
615.883.574.535
99.202 546.0
BOBSA
Adara &m (C)
Mbank
Akcmento
ttu
IktH Ctttt
Aürkc Sanayi
lııiılı CM»
Vçetac
Aseısii
toıvıt
Bokj Cımemo
(MkltaM
I Moıor Psto-n
I Uııır Demır CeleK
lacam
KartonMnO
Kav
Kelebek MoMyı
fenl GKU
KocHcldıng
bçTabna
Konya Cıranto
KuOtrya Ponekn
KuUhyaPm (Y)
Luks KacMe
•UtaTataa
Martt
ttvJbrtıOM
Medya Holdırç
Metas
Mgros
Nenam ıMataırt)
*tas "eienomui*
•rtTntaa
NığOe C"ento
ı '
Otosın
Pjrsan
PtGProNo
Ptttam
PıtrakMtTnia
PaarSM
Pınar Un
ftma$
hNON
ftyyen
Sataiı
SM
Sartusyjn
Söteı
TMSnrtı
TetsUbank (BU)
Teleljş
Tezsan |BU)
T J » 0 M . (0)
! T ıs San (A)
' T Is Ban (C50BOL)
T s B s i (C50B0Z)
T ıs Ban (C)
rıreKutsan
TMtıtUtaaa
Tofaş Otomo&ıl F
Tofas Olo T«areı
IrakyıCam
faMM
TS*nem
TSKB fBUI
M
Turcas PWoteı*Jk
!•»»
Tur» Mjva Votar
Tûtunbank
VHal Yitınm Ort
Vestet
MifRi.ni.
rapı <ıw* Bankas
Tina
(•)!•
ÇjnıenUş
Gmsa
(Mıuıova Ek
Çukurova (Yem)
İMlffcMft.
kriril C M
DenmoO
toas Doğa~
Dnas Do^^ (Yeni
Mjna
Oomas
Ecacıt)& Vatırım
Eczaatusı llac
Ed« IpİH
l*t HnoM
Ege Endusin
Ege Gutre
Ege Seramk
EMttlfKİl
Ercıyes SnOkk
Eregb OPTM Cdk
Estar»
fems AJumrıyum
Fnuns&im
Ghu
fiumraııtnı
hMTnr
Gotmn ısı
GuD'e 'aOnkaian
Guney Bıracıl*
Mrtaı
*myetGaz
ktatR..
ktna
47 000
22 000
9600
8400
UM
UM
7500
J ^ H
9000
82O0
1.1TS
12 250
A SM
4 600
6100
2350
77.0*0
7900
4000
8 600
1.22S
*%9*J*1
52 0O0
1225
1200
6 100
2 850
4.7S0
6000
1350
14.0*0
6 100
2650
29 500
2.175
3 700
2.0SO
1.İ2S
toooo
19»
U7S
1T.5M
7 100
4S00
7300
17.2»
7.3*0
J.050
8000
UM
IC.7M
1.4*0
BDOO
6600
15 5O0
7000
4 J M
35 500
"500
1JH
14»
7JH
3 000
1 100
8 700
7400
3850
7600
9700
' 7900
..7,300
15 250
I1JM
135 000
2*00
1.S7S
2000
3950
3200
3300
ıio
5 100
ZJM
1.7S»
19 500
8600
sa
1*50
75 000
1000
24 500
1.S5*
J.0M
34 000
1.0*0
1.05*
60 000
880
1475
770
1.1S0
7JM
2JM
3 450
2900
11250
MM
1300
M t
3 700
Nt
13 000
1.3M
5300
J3.M»
2.3»
1.4*0
1.S7S
3JM
2 700
7 800
1020
4.M*
I.7M
330 000
1 150
1375
1725
4300
1.7»
44 500
58 000
7500
3200
1JN
8 700
1.4M
14»
1L2M
9200
J.1M
750
17.M
2 250
1.S7S
1250
930
2450
9 HAZİHAN 1993
9500
1850
U7S
17.7M
7000
4350
7600
17.M0
riM
3.JM
7 700
ım
N.Mİ
1.M*
7900
6400
15 500
6800
MM
0
11500
1.4*0
1400
7JM
45 500
21500
9300
8200
MM
14M
0
MM
8 800
8000
1.17i
12 000
4.N0
4500
5900
0
7IJM
7600
3850
8 500
1.32S
I.M0
52 000
1200
1 100
6 100
2 700
4 J M
5900
1350
14JM
5600
2 500
29 500
MM
3 500
2J00
2.M0
1.7M
3000
1075
8000
7000
3 700
6900
0
7 700
73C0
14 750
M.0M
130 000
2.(00
1.57J
1875
3 700
3000
0
•10
a.M0
4 800
1.M0
1.000
19 500
0
SM
1400
74 000
1000
23 500
1.0M
4.100
32 000
1.000
1.000
58 000
860
1450
750
1150
7.SOO
2.0*0
3 250
2850
10 250
MM
1250
51*
0
5M
12 750
1 . »
5500
2.3M
1.42S
1.575
tm
0
7800
980
*4S»
17M
0
1125
1350
1625
4 100
1.7H
44 000
56 000
0
3200
1JM
8400
1.4M
1 400
tUM
8600
10M
750
174M
0
14.5M
1.M0
1250
900
2.SS0
L1M
2 375
Itkst*
10 000
1900
1JM
7200
3 600
7900
17.500
0.1M
UH
8000
J.5S0
11J00
1JJ5
8100
6800
15 500
7 000
4.CM
0
11750
1.4M
1450
0.M0
12N
7.M0
IOJOO
47500
22.500
9600
8500
U M
1M0
0
1.1M
9200
8200
1.2J0
12.250
4JM
4.650
6100
0
71.0M
7900
3950
9400
1.1»
1.3*0
53 000
1250
1200
6100
2850
SJM
6100
1375
M.M0
5600
2600
30 500
UM
3650
1.150
2.12S
1JM
3000
1125
8400
7 200
3850
7400
0
7 900
15 750
H.M*
130 000
3JO0
1.7»
1950
3950
3200
0
5000
2.M0
İ.M*
19 750
0
57*
1450
76 000
1 1 »
24 500
1J7S
4.1M
33 000
1JM
1.M0
60 0O0
910
1500
780
1JM
UM
117S
3 450
3000
11250
7.M0
1325
13 000
1J75
6 0O0
J1M0
2.M0
1JM
IM
UM
0
7900
980
0
1 150
1375
1700
4 250
1.7H
45 000
57 000
0
3250
1.İ75
8 700
1.4M
14»
1İM*
9100
U M
820
11M0
0
15.M0
1JS
1275
940
UM
MM
2500
9 750
1875
1.4M
7 100
4350
7800
17.500
1.1*9
10*0
78O0
MM
11JM
1JH
7900
6600
15 500
6 900
4.550
0
11500
1.4M
1425
7.5M
10.1M
47 000
22000
9500
8200
U M
9000
8100
1JM
12 000
4.4M
4600
5900
0
70.M0
7800
39O0
8600
1.1»
9.2*0
52 OOO
1200
1 150
6100
2850
SJM
5 900
1350
M.M0
5600
2500
29 500
UM
3500
1JH
2.1»
1.M0
3000
1 IM
8300
7000
3 700
6900
0
7900
7 300
14 750
O.M0
130 000
LMO
1.7»
1900
3 700
3 100
0
4900
2JN
1.0M
19 500
0
S70
1450
75 000
1000
23 500
1J7S
4.M*
32 500
1JM
1JM
toooo
860
1475
760
IJSO
UM
2.17S
3450
2900
10 250
IMt
1250
SM
0
a»
12 750
5800
JJJM
0
7800
980
0
11»
1350
1700
4150
1.7M
44 500
57 000
0
3200
1475
8500
1.4»
14»
tUM
8600
U M
750
TUM
0
1MM
1.025
1250
910
2.7M
MM
2 4»
1.7M
1 131 145
135 400
71.0*0
5.2M
2 923 610
12 800
61855
047.050
7.0*1
I.OO4.M4
361600
1JM
ı.ai.uz
M1.11Z
8» 7»
3 » 050
7000
120 802
0
143 000
2345 076
I.700J4*
11500
I.01İ.440
2*1575
47M»
1.000
2 «09 600
9850
661002
910329
194 782
0
498 264
1000
397 547
21.0M
MJ10
1 196 200
207 520
832 930
608 460
1M.1C7
0
M1.740
28 000
53 000
111.744
71944
11JM
2 707 141
699 680
0
7MM
338 100
806 500
2127 000
2KJS2
HUM
138 000
9 062 130
12 000
2000
180 000
101JM
14 000
523 000
10O0
111340
111000
40150
512JM
123 350
9 000
183 600
0
I41MM
.170J10
48 000
17.540
77.0M
65 830
0
4 674 860
60 540
59 000
1104 450
Î7UM
UM
55150
louoo
436 870
267 000
159 849
363 600
1UM
M.775
13 500
83 400
30 000
US1J»
136 500
2*1100
0
I.017J4*
64 800
11350
1JM
7*1.100
17JS0
M1MM
0
1545 712
1000
0
139 720
75520
548 200
92 000
M J M
3S7 480
103140
0
876 060
165 300
IJ3U20
2 217 100
54 000
IJ74.410
1064 734
US.1M
0
52 000
3 042 093
IJ8.TM
239 216
2*7J M
Sab*
9 758
1869
1.M0
17.0M
7119
4 450
7 750
17 2*2
1.1**
U77
7 921
UM
10.017
1.5M
8009
6485
15 500
6 90'
4.507
0
11526
1.4M
1419
UM
M07
7.5*1
46 819
21815
9457
8 375
1 1 »
UM
0
u»
9025
8 024
1.10*
12 039
4JM
4 601
6 011
0
TUJ7
7833
3 878
8864
1.M5
0J74
52 717
12»
1175
6 IX
2 749
4J7I
6000
1361
M.M7
5600
2535
29 856
UM
3566
U15
U7<
1.7M
3000
1118
1233
7090
3781
7 007
0
7V7
7300
15 019
130 000
UM
1.042
1920
3850
3 039
0
170
2U4I
4980
2-071
1.172
19 580
0
H7
1417
75 576
1049
23 907
1JM
4.111
32 281
1JH
1.744
58 919
871
1464
758
1JM
7J01
2.112
3419
2929
10 465
17*5
1»7
SM
0
0*4
12 792
1JM
5 681
tm
1.SM
i.s«
İAfl
0
7 347
980
4JH
17M
0
1138
1353
1666
4 136
1.749
44 712
56 980
0
3230
1JM
8 571
1.414
1.420
12.410
«895
1250
791
10.M1
0
11210
1.571
1267
912
2.7M
0420
2426
1070
FOTOSPOR GAZETESİ
Reklam Servisi'ne acil reklam sorumlusu olarak
çalışacak bayanlar aranıyor.
Tel.:652 4212-6524213
SATILIK
1970 model çok temiz Ford Capri
satılıktır.
Tel: 585 13 10
SPKnihayet uy
Geçen mayısta kanun değişikliği ile getirilen yenilikler için kollan sıvadı
PARAMNYONU
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Ekooomi Servisi - Sermaye Pi-
yasası Kurulu (SPK) 13 Mayıs
1992'de yürürlüğe giren kanun
değişikliği ile getirilen yenilikler-
den 15'ini daha temmuz ayi sonu-
na kadar düzenleyecek. Aradan
bir yıldan daha fazla zanıan geç-
mesine karşılık. kanun değişikliği
ile getirilen 29 yenilikten, ancak
9'unu yürürlüğe koyan SPK, ni-
hayet harekete geçti. Ve hisse se-
nedi piyasasının dört gözle bekie-
diği bir dizi yenıliği temmuz ayı
sonuna kadar yürürlüğe sokma
karan aldı. Anadoiu Ajansı mu-
habirinin sorulannı yanıtlayan
SPK Başkan Yardıması Caner
Ertuna, yayımlanacak 15 tebli-
ğin, sermaye piyasalanna çekidü-
zen vereceğini bildirdi. Ertuna
iöz konusu teblığin bir kısmının
tamamlandığını ve kurulda son
görüşmeyi bekledığını söyledi.
Enuna'nın verdiği bilgiye göre
araahk faahyetleri konusunda
temmuz ayı sonuna kadar ya-
ynnlanacak tebliğlerşunlar:
" Açığa satış. kredili alım-satım
ve ödünç verme işlemlerine ilişkin
tebliğ. arac kunımlann semıaye
yeterliliğı hakkında tebliğ, araa
kurumlardan istenecek periyodik
bilgılcr tebliği. takas ve saklama
faaliyetlerine ilişkin tebliğ, port-
föy yönetimi, yatırun danış-
manüğı ilan reklam esaslan ile
aracı kurumlann tasfiye esas-
lannın belirlenmesi."
Borsa'da faaliyet gösteren
araa kurumlann faaliyetlerinin
düzenlemecinin özel bir önem
taşıdığını anlatan Ertuna, şunlan
söyledi:
"Yeni tebliğlerle yapılan dü-
zenlemeler daha bir hayatiyet ka-
zanacak. Kendi aralannda Inter-
bank gibi piyasa kurmuşlar, bir-
birlerine borç veriyorlar. Bütün
bunlar düzenlenecek. Hiçbir faa-
liyet ve fonksiyon tarifsiz kalma-
yacak."
İçeriden öğrenenler
Temmuz ayı sonuna kadar
yayımlanacak tebliğler arasında.
"Kamuyu aydınlatmada özel
haller", "Vekaleten o>' kullan-
ma", "Birleşme ve ele geçir-
meler", "İçeriden öğrenenlerin ti-
caretı" ile "'portfoy yönetimi ve
yatınm danışmanlığı muhasebe
olmasını sağlayacaklannı, bu bil-
gilerin sızmasını ve haksız kazanç
elde edilmesı önleyici bir düzenle-
me getireceklerini bildirdi.
Kamuyu aydınlatma özel hal-
ler tebliğine ilişkin olarak da gö-
rüşlerini açıklayan Ertuna şun-
lan kaydetti:
"Borsa'da Kamu Ortaklığı tda-
resi gibi büyük müşteriler var.
Bunlann etiıide büyük porrfoyler
oluşuyor. Hatta bir şirketin çok
önemli bir kısnıını Borsa'da topla-
yabiliyoriar. Bunlann faaliyederi-
ne bir düzen gcririliyor. Piyasanın
Temmuz sonuna kadar
yapılacak duzenlemeler
Uan-reklam esasları
# Aracı kurumların ta«fiye
esaslarının bdirlenmesi
AKonuyu aydınlatmada
özel haller
# İçeriden öğrenenlerin
ticareti
# Portfoy yönetimi Te
yatınm dantştnanlığı
muhasebe standardı
# Depo edilen menkul
değerler sertifikalan
• Kredili ahm satun
#ödünc verme işlemleri
• Aracı kurumlann
sermaye yeterliliği
• Aracılardan
ktenecek periyodik
bilgiler
• Takas ve saklama
faaliyetferi
• Portfoy yönetimi ve
yattrunde
standartlan" da yer alıyor.
Türkiye'de içeriden öğrenen-
lerin ticaretini (insider trading)
önlemenin pek kolay olmadığını
vurgulayan Ertuna. "Çünkü bazı
şeyleri tespit etmek mümkün de-
ğil, senetler nama yazılı değil, ha-
miline" dedi.
Bu konuda yapılacak düzen-
lemenin uygulanabilir olması ge-
rektiğini kaydeden Ertuna. Bor-
sa'ya açılan, sermaye arttın-
mında bulunan, temetlü dağıtan
şirketlere ilişkin bilgilerin şefTaf
fiyat yönünden oiumsuz etkilen-
mesi önlenecek ve yasal bir düzen
verüecek."
Ertuna, dışanda yerleşik şir-
ketlerin menkul kıymetlerinin
halka arz edilebilmesi konusun-
da çalışmalann sürdüğünü ifade
ederek. bu konuda Hazine ile or-
tak bir çalışma yaptıklannj bil-
dirdi.
Rumeli Hokfing'in. Kepez ve
Çukurova Elektrik'teki uygula-
ması ile gündeme gelen vekaleten
oy kullanmanın yasal çerçeveye
oturtulacağı bildirildi.
Daha önce haarlanan, ancak
Devlet Eski Bakanı Tansu ÇiUer'-
in yeniden gözden geçinlmesi
amaayla SPK'ya geri gönderdiği
vekaleten oy kullanma tebliği
üzerindeki değişiklik çalışmalan
da tamamlandı.
Ertuna, tebliğe son halinin ve-
rildiğini belirterek, "Yapılan dü-
zenJeme ile bu işlem şeffaf ve
SPK'nın belirleyeceği fomıda
ilanlar verilerek yapılacak. Oy
toplamanın amacı ve bazı taabhût-
ler açıklanacak. Yannmcıyı zara-
ra uğratmayacak şeklde gercek-
leştirilecek" şeklinde konuştu.
Temmuz ayı sonuna kadar
muafiyet şartlan, depo edilen
menkul kıymet sertifikalan ile
menkul kıymetlerin satışı ko-
nusundaki tebliğ çalışmalan da
tamamlanacak.
Ertuna, Kururun her hafta-
toplanarak çalışmalannı yoğun
bir şekilde sürdürdüğünü belir-
terek temmuz ayından sonra
ikinci aşamada yayımlanacak
tebliğler hakkında da bilgj verdi.
VDMK düzenlemesi
Buna göre varüğa dayalı men-
kul kıymetlere (VDMK) ilişkin
düzenleme yeniden gözden geçi-
riliyor. Ertuna, yeni düzenleme
için sistemin oturmasını bekle-
diklerini belirterek, sistemin yer-
leştiğini ifade etti. Caner Ertuna,
"Yapılan düzenleme sanayiye
yönelik ve genel fınans ortaklık-
lanrun kurulması için. Banka-
lann dışında da sanayi kuruluş-
lannın senetli alacağı satılabile-
cek. Eskiden yüzde 100 banka
garantisi istiyorduk, şimdi oranı
düşüreceğiz" dedi.
Uzanlar,bukezde
telefonculukoynayacakANKARA (ANKA) - Uzan Ailesi,
PTT ile telefonla ilgili kiralama ve satın
alma anlaşmalan yapmak amacıyla
yeni bir şirket kurdu.
Uzan ailesinin 'Rumeli Telefon Sis-
temleri Anonim Şirketi' adıyla oluştur-
duğu şirket telefon, telsiz telefon. el te-
lefon cihazlan, moÎTÎ! tdefonfoir ve bun-
larla ilgiL telefon santrallan kuracak.
Sabit mobil santrallann kurulması ko-
nusunda da faaliyet gösterecek şirket,
aynca bunlarla ilgili vericiler ve servis
istasyonlannın yapırrunı gerçekleştire-
cak.
Şirket, PTTye hat kiralayacak, sata-
cak ve servis hizmeti verecek.
tstanbul'da kurulacak şirketin ser-
mayesi üç milyar lira olarak belirlendi.
Şirİcette Keraal Uzan bir milyar, Cem
Cengiz ve Murat Hakan Uzan da 900'er
milyon liralık pay aldı.
Kemal Uzan'ın hssesi 1 milyar lira.
Özcan Ertuna ile Nur Sakarya da
100'er milyon lira ile şirkete ortak oldu.
Maliye Bakanı Oral:
Merkez'ekf
söyletmemANKARA (AA) - Ekonomiden sorumhı Devlet
Bakanı Vekili, Maliye ve Gümriik Bakanı Sûmer
Oral, "Merkez Bankası'nın Türkive'ninen
başanlı kuruluşlanndan biri olduğu"
4eğerleniMraıesİM yaptı. Oral."B«gün için, ,
buMnrefl^MertezBankasıafasmdayetkJ
meselesini tartışmaya açmayı gerektirecek bir
durum yoktur" dedi. Sümer Oral, Merkez
Bankası konusunda şu değerlendinnevi yapO:
"Merkez Bankamız Cumhuriyet Türkiyesi'nin en
başanlı kuruluşlanndan birisidir. Türkiye
Cumhuriyeti'nin kuruluşdöneminde lazım olması
gereken müesseselerden biri olarak duşünülnıüş
ve o şekilde kurubnuş bir teşkilattır. Merkez
Bankası devletin ekonomi politikasını yürüten
diğer kurumlari} la uyum içinde çaltşmaktadır.
Kendüni modernize etmiş, etkinliğini arttimuştır.
Dinamik ve para politikalannm yönetiminde yeni
araçlann arayışı içine ginniştir."
FaizveDövizKUPU Makası
Mayıs ayı ile birlikte yılın 5 aylık dönemi tamamlandı.
Bu dönemde tüketici fiyatları yüzde 25.4 arttı. Beş aylık
dönemde yatınm araçlarının enflasyon karşısındaki per-
formansları şöyle:
-Yılbaşına göre yüzde 109 prim yapan Borsa'nın enf-
lasyondan arındırılan gerçek getirisi yüzde 66.8'de
kaldı.
-Yüzde 34.1 değerlenen Cumhuriyet Altını'nın gerçek
verimi enflasyon çıkıldığında yüzde 6.9'a indi.
-Devlet Tahvili'nin 5 aylık döneme denk gelen faizi enf-
lasyondan anndırıldığında geriye yüzde 5.5 reel bir ka-
zanç kaldı.
-Üç aylık Hazine Bonosu'nun enflasyondan arındırıl-
mış gerçek faizi yüzde 4.8 oldu.
-Varlığa dayalı menkul kıymetler yüzde 1.9 reel bir ge-
lir sağladı.
-Ortalama yüzde 26.3 değerlenen yatınm fonlarırun
enflasyon karşısındaki reel kazancı yüzde 0.7 düzeyinde
kaldı.
-Üç aylık banka mevduatının gerçek faizi yüzde 0.7
olarak gerçekieşti.
-Yılbaşına göre yüzde 18.5 değer artışı yapan Alman
Markı, enflasyon hesaba kabldığında yüzde 5.5 zarar et-
tirdi.
-Yılbaşından bu yana yüzde 16.6 artan Amerikan Do-
lan'nıngerçek kaybı yüzde 7ye vardı.
• • •
Bu tablonun ortaya koyduğu gerçek şu:
Bu yılın ilk beş ayında en fazla getiriyi hisse senetleri
sağlarken dövizdeki değer artışı enflasyonun altında
kaldı ve yatınmcısına gerçek anlamda zarar ettırdi. Tür-
kiye'deki döviz tasarruflarının yüzde 90'ını oluşturan
ABD Doları ye Alman Markı'nın yılbaşına göre ortalama
değer artışı yüzde 17'de kaldı. Buna karşılık devlet iç borç-
lanma senetlerinin getirisi yüzde 32yi buldu.
Değerlendirme süresini son bir yıla kadar uzattığımız-
da dahi dururrt değişmiyor. ABD Doları ve Alman Markı'-
nın son bir yıllık ortalama artışı yüzde 47'de kalırken
enflasyon yüzde 65 oldu. Devlet iç borçlanma senetleri
yüzde 90 kazandırdı.
Sonuçta, Hazine Bonosu ve Devlet Tahvili'ne yatırım
yapanlar, dövize yatınm yapanların iki katı bir kazanç
elde ettiler.
işte bu kazanç kapısı 1993te paranın ağırlıklı olarak
devlet iç borçlanma senetlerine ve bunlann geçici satışı
anlamına gelen repoya gitmesine yol açtı.
Bu arada, piyasadaki likiditenin artmasıyla gayri-
menkul ve Borsa yeni yatınm alanları olarak ortaya cıktı.
• • •
Hazine faizlerinin döviz kurunu neredeyse ikiye katla-
ması, izlenmekte o(an ekonomi ve para politikasının do-
ğal bir sonucu. Bu politikada değişikliği gerektirecek bir
zorunluluk ortaya çıkmadıkça veya siyasi otorite deği-
şiklik öngörmedikçe, yatınm araçlarının bugünkü du-
rûmlarının devam etmesi de büyük olasalık.
Bu gelişmeler paralelinde 1993 yaz aylarında
enflasyona ve Hazine'nin ihtiyaçlarına paralel bir şekil-
de iç borç faizlerinde küçük artışlar bekienebilir.
1
Ama bu artışların mevduat faizlerfne'yansıması ol-
dukça zor. Çünkü izlenen para politikası gereği ortaya
çıkan faiz-kurfarkı, Türkiyeye dışarıdan kısa vadeli ser-
maye girişini karlı kılıyor ve teşvik ediyor. Bankaları da
dışarıdan sendikasyon kredisi almaya ve içeride bunu
kredi olarak kullandırmaya yöneltiyor. Bu durumda ban-
kalar Türk Lirası ile mevduat toplamaktan kaçmıyorlar.
Bu nedenle enflasyonun altında kalsa bile, bankalar
mevduat faizlerini arttırmaya istekli olmuyorlar. Ve TL
mevduatı, zorunlu haller dışında, bir yatınm alternatifi
olmaktan çıkıyor.
Sonuç:' Sorun para olunca herkesin dini aynıdır."
MERKEZ BANKASI KURLARI 9HAZHUN1993
lABDDolan
1 Alman Markı
lAvustralyaDoten
lAvusturyaŞilini
1 Belçika Frangı
IDanımarkaKronu
1 Fin Martkası
IFransız Frangı
IHollandaFlorini
11sveç Kronu
ilsviçre Frangı
lOOhalyanüreti
UaponYeni
IKanada Doları
INorveç Kronu
1 Sterlin
DÖVtZ
10327.30
6322.19
6957.51
896.14
307.41
1650.81
1874.86
1876.67
562888
1417.07
7019.64
697.08
97.06
8060.65
149325
15651.03
1S Arabistan Riyali j 2753.65
10348.00
6334.86
6971.45
899.94
308.02
1654.12
1878.62
1880.43
5640.16
1419.91
7033.71
698.48
97.26
8076.80
1496.24
15682.39
2759.17
BHTİF
10316.97
6315.87
6853.15
897.24
304.33
1634.30
1856.11
1874.79
562325
1402.90
7012.62
690.11
95.61
7939.74
1478.32
15635.38
2712.35
SATIj
10379.04
6353.86
6992.36
902.64
308.95
1659.08
1884.26
1886.07
5657.08
1424.17
7054.81
700.58
97.55
8101.03
1500.73
15729.44
2767.45
YATIRIM FOHURI
betgedadı
Bugün
V.
KaMma
belgesfadı
Bugün
Değ. %
lşYatınm-1
lşYatrım-2
Iş Yatınm-3
lşYatınm-4
lşYatınm-5
lşYabnm-6
lşYatınm-7
lnter(oo-1
lnterfon-2
lntertoo-3
lnterfort-4
lnterlon-6
!ktısatYat-3
lktisatYat-4
Ikl Atlım Fon
Gar. Yatırım-1
Gar. Yatırım-2
Gar. Yatırım-3
Gar. Yatırım-4
Gar. Yatırım-5
Estank Fon 1
Esbank Fon 2
Esbank Fon 3
YKB Yatınm F
YKBSettörF.
YKB Hisse F.
YKB Kamu F.
YKBükıtF.
YKBKarmaF
YKB Döviz F.
YKBKapitalF.
YKBAMifF.
VakılFon-2
VakıfFon-3
Vakıf Hisse
VakılOunya
Vakıf Fon-6
Dış Mavi Fon
Dtşbank Beyaz
237.917
113.897
62.543
43.194
20850
46.361
117.90
163.221
122.351
69.054
17.436
57.326
57.912
52.252
180.944
67.629
44.440
27.877
28.054
177.172
58.598
43.341
155.797
125.823
165.203
123.426
107.540
122.693
58.176
43.256
39.452
288.931
53.919
39.589
46 093
32.939
110.098
184 353
0.15
0.41
0.14
0.05
0.35
0.15
0.49
0.14
0.15
0.14
0.15
0.60
0.15
0.15
0.23
019
0 24
0.17
1.06
1.24
0.14
0.14
0.15
0.15
0.16
-0.54
0.14
0.14
0.14
0.15
0.15
0.77
0.14
0.17
1.74
0.22
0.14
0.70
-0.10
Dışbank Pembe
Tütun Fon-1
Tütün Fon-2
Mitsui Fon-1
Mitsui Fon-2
Finans Fon-2
Finans Fon-3
Finans Fon-4
Finans Fon-5
Ziraat Fon-1
Ziraat Fon-2
Zir. Basak Fon
Ziraat Fon-4
Halk Fon-1
Halk Fon-2
Halk Fon-3
Pamuk Fon
Pamuk Hisse
Emlak Fon-1
Emlafc Fon-2
Emlak Invest
Emlak Deniz F
lmpex Fon 1
lmpex Fon 2
SOmerFon
Ege Fon-1
Ege Fon-2
KalkınmaFon
Demir Fon-1
Demir Fon-2
Tariş Fon-1
Tariş Fon-2
Ortak Fon
Türkbank Fon
MarFon
Eti Fon
TSKBUzmanF
Akfon
Tekstil Fon
49 973
125.672
34 246
387 378
42.191
79.269
60 824
45163
39 620
69190
50.585
50 719
46.439
69.821
50.936
44.655
67.181
44.799
57153
43.903
17.171
53 585
57.733
43.832
42100
41.072
17.642
46.479
42 371
21.236
48.392
19.964
37.659
36 687
37.716
38198
25.681
18996
12 536
-0.02
0.14
0.14
0.14
0.12
0.47
0.11
0.13
011
055
039
0.19
024
046
0.30
0 31
028
033
013
043
002
-0 42
015
010
0.32
0.17
0.16
0.15
-0.25
0.13
0.15
0.15
0.14
0.18
0.14
0.21
0.42
0.14
014
CAPRA2KURLAR
1
1.6335
1.4843
11.4985
6.2559
5.5083
5.5030
1.8347
124.70
7.2878
1.4712
1481.50
106.40
1.2812
6.9160
3.7504
ISttrthr.
1ECU:
SM:
SDR:
U0D0UUU
M H M M M H O
Avntniyı (MIPI
AmstovyıŞIU
DMtatrtaKıtM
RiMartkra
frmafnm
•cHMtJtRtrU
bjMytfPtntası
mtçKrm
ItalyaM Urttl
J^MYHİ
KamtaMvi
HtorvaçKPMi
SJmHstMMyH
3.3278 UODttan
15155 ABOOeön
14166 ABD Dortn
14659.23TL
KONUK YAZAR SELAMİ ŞENGÜL SPKDENETÇİSİ
StRBEST DÖVİZ
c**sl
ABODoları
Alman Markı
Isvıçre Frangı
Fransız Frangı
HollandaFlorinı
ingihz Sterlini
S.Arab.Riyali
AvusturyaŞilıni
1001ta! Lıretı
AUŞ
10380
6370
7095
1885
5660
15770
2745
902
SATIŞ
10420
6400
7140
1900
5690
15850
2770
915
708
ALTM
cfcsi
Cumhuriyet
Reşat
24ayaraltın
22ayarbılezık
AUŞ
835.000
870.000
124.650
112.000
SATIŞ
850.000
910 000
125.050
123 000
MERKEZ
• Emısyon (8 Hazıran) 50 trılyon
302 milyar
• Tl. Interbank faırten %59.75
Işlem H 5trılyor 94 milyar
Gecehk: % 4 M 0 .
Haftalıkrepo %58
Avlık reoo: %59
DÜNYA B0RSAURI
AHının onau: 370.30 dolar
ABODoian: 1.6320 Alman Markı
106.30 Japoo Yeni
1.5210l.Steriini
Petrolün varilf: 18 24 dolar
ManipülasyonOrtamı
Satışın önceden haber verilmeksizin
yapılması ve daha sonra satışın devam
edeceğine dair açıklama, fiyat manipülas-
yonu ve açığa satış için yeni bir ortam daha
yaratmaktadır. Satışın devam edeceğine
ilişkin açıklama, (izinsiz satışa ilave olarak)
satışı yapılan hisse senetlerinin satışa su-
nulan miktarı ile satış miktarı konusunda fi-
yatı manipüle eden spekülatif eylemi hız-
landırarak manipülasyona uygun bir or-
tam oluşturmaktadır. Başka bir ifadeyle,
bazı piyasa katlımcıları, satşa sunulan ve
sunulacak miktar 100 birim iken bunun 1000
birim olduğu söylentisini yayabilirler. Fiyat-
lar bu şekilde daha hızlı düşerken, daha
sonra dönüp alabilirler veya karşılıklı anla-
şarak (söylentiden öte), bir taraf sat emri
verirken diğer taraf al emri verebilir. Zira
manipülasyon için hazır bir ortam doğmuş-
tur. Kuşkusuz, KOİ satışlarının ilkdoğrudan
etkisi, piyasa katlımcılannın açığa satış
(short sale) işlemlerine baş-
lamaları olacaktır.
Satışı yapılan hisse senet-
lerinin fiyatlarının düşüş
beklentisi içinde olanlar,
yüksek fiyattan satıp ertesi
gün düşen fiyattan satın ala-
bilirler (açığa satış).
Borsa'nın açıklık, güveni-
lirlik ve istikrar içinde çalış-
ması, bir gözetim sisteminin
varlığını gerekli kılmaktadır.
Tesis edilecek gözetim sis-
teminin Borsa ve SPK ile
müştereken ve koordineli
biçimde çalıştırılması işin tabiatı ötesinde,
mevcut Sermaye Piyasası Kanunu hüküm-
leri gereğidir.
Henüz bir gözetim sistemi, menkul
kıymet piyasasında tesis edilmediği gibi
açığa satış ve buna bağlı olarak margin tra-
ding'e ilişkin bir düzenleme de mevcut bu-
lunmamaktadır. Zira düşen fiyattan yararlan-
mak için kredili menkul kıymet alımı yönünde
talepler yoğuhlaşabilecektir.
2-3- Sauşın önceden haber veıilmeden
gerçekieştiıilmesi, işletmenin haklanna
saygtsızlıktr.
KOİ, sahibi olduğu paylan Borsa'da sata-
rak, payı satlan ortaklığın hisse senetleri fi-
yatlarını düşmesine neden olduğu gibi or-
taklık yapısının değişmesine de sebep ol-
muştur. Bu konuda öncelikii bilgi sahibi ol-
mak durumunda olan, paylan satılan or-
taklıktır. Satışı yapan taraf ve bu tarafla bağ-
lantıfı olanfarın, satışı kendi veya başkaları
lehine kullanma olanağı yaratılmıştır.
Paylan KOİ tarafından önceden ilgili ör-
Borsa'nın açıklık,
güvenilirlikve
istikrariçinde
çalışması, bir
gözetim
sisteminin
varhğını gerekli
kılmaktadır.
taklık ve piyasaya haber verilmeksizîn sath
lan ortaklık, bu sırada sermaye arttırımı
yapıyorsa veya daha ileri bir tarihte yap-
mayı planlıyorsa, ortaklığın primli hisse se-
nedi ihracı veya sermaye arttırımı suretiyle
yeterli fon sağlama imkanı ortadan kalk-
maktadır. Sermaye artbrımı dolayısıyle ar-
tan hisse senedi arzına, sessizce Borsa'da
yapılan satış satış miktarı eklenmektedir.
KOİ, arttırımdan önceki fiyattan, yararlan-
makta; ortaklık yönetiminde ise fıyatı mani-
püle etme yanında insider trading yapma
şansını elde etmekte veya bu tırsatı.O diğer
piyasa katlımcılarına vermektedir.
Bilginin işletme için değil de piyasa
katılımcılannın veya bunlarla ilgili olanlar
tarafından kullanılabilme olanağının yaratıl-
ması, (Ser. P.K. m. 47) ile birlikte ilgili or-
taklık ve hisse senetlerini daha önceden
elinde bulunduran hissedarların haklanna
zarar verici mahiyettetir.
Menkul kıymet fiyatlarının
değişmesine neden olan
olayların kamuya duyurul-
masına ilişkin Sermaye Pi-
yasası Kanunu md. 16 uya-
rınca yapılması gerekli
"özel haller" tebliğinin ya-
yımlanmamış olması, bu ko-
nuda açıklama yapmayı ön-
ter niteliktedir.
3- Sonuç:
Yukarıdaki işlemin KOİ ta-
rafından sürdürülmesi duru-
munda, daha önceden KOİ'-
nin her an sessizce tekrar
satış yapabileceğini dikkate alarak, fiyatlar
daha fazla düşmeden satışa geçmeleri im-
kan dahiline girmiştir. Bu yöndeki kanaa-
tin piyasadaki katılımcılar nezdinde yaygın-
laşması, piyasaya olan güven ve istikrarı
bozacak, piyasasının açıklığından söz et-
mek, yerini, KOİ'nin her an değişebilecek
bilinmeyen tavnna bırakacakür.
KOİ'nin bilgi vermeden sahip olduğu pay-
lan satması, hisse senetleri Borsa'da işlem
gören şirket hissedarlarının da aynı tavrı
benimsemelerine yol acabilecektir. Dola-
yısıyla bu tür satışlara karşı gerekli tedbirle-
rin alınmaması halinde piyasa tahrip ola-
cak, piyasaya girişler azalacaktır. Zira ha-
reket, piyasadan çıkış yönlüdür Halka açıl-
ma ve özelleştirmenin gerçekleştirilmesi,
piyasaya olan güven ve istikrara ve piya-
sanın şeffaflığına bağlıdır. Yapılan işlemler
çerçevesinde, eşit bilgilenmemiş yatırımcı-
ların piyasaya niçin girmesi gerektiği, ön-
celikle cevaplanması gereken bir soru ola-
rak kalmaktadır