Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 MAYIS 1993 PERŞEMBE 8 DIŞ HABERLER Irak-ÜPdün sınımnda gerginlik • AMMAN (AFP) - Irak'ın dün gece Ürdün sınınna, bu ülkeden kaçak Irak dinan giımesini engellemek ûzere 2O0askerve3Osubay yerleştirdiği bildirildi. Amman'daki Arap diplomatik kaynaklannın verdiğı bılgiye göre sınırdaki asken hareketlilık Bağdat'ın yurtdışında basılan sahte dinarlan piyasadan çekme karanndan sonra geldi. Irak Merkez Bankası Başkanı Muhammed SaM Nebulsi, Ürdün'den Irak'a dinar ginşınin yasaklandığını söyledi. Cezayîn'de kanlı çatışma: 25 ölü • CEZAYİR(AA)- Cezayir'de güvenlik kuvvetleriyle radikal Islamcılararasında önceki gûn meydana gelen çatışmalarda, 25 radikal Islamcı militaran öldürüldüğü bildirildi. Cezayir resmi haber ajansı APS'nin verdiğı habere göre militanlar ile askerler arasında. ülkenın doğusu ve gûneydoğusunda meydana gelen çatışmalarda bir asker de öldü. Cezayir'de geçen ay çıkan olaylarda, 63 Islamcı militan ve 16 güvenlik görevlisi öldürülmüştü. Sulmmî bombalandı • MOSKOVA(AA)- Gürcıstan'dan bağımsızlık isteyen Abhaz milislerinin Gürcü kuvvetlerinin kontrolü altındaki Suhumi kentine önceki gece açüklan roket ateşınde birçocuğun öldüğü, 6 sivilın de yaralandığı bildirildi. Gürastan Savunma Bakanhğı, bölgede incelemelerdebulunan BM heyetinden bir üyenin Suhumi'ye açılan top ve roket ateşi üzerine sinirsel bir şok geçirerek hastaneye kaldınldığı haber verikli. Hintlu-MûsKJman _ çattşmast: 100 ölü • GUVAHATI(AA)- Hindistan'ın kuzt^tioğusundaki Manipur eyatetinde Hindular ve Müslümanlararasında pazartesi ve salı günü çıkan çatışmalarda ölü sayısırun 100'üaştığı bildirildi. Tuğgeneral Apurba Sengnta, çatışma bölgesine çok sayıda takviye birlik gönderilmesi üzerine dün gece durumun sakinleştiğinı açıkladı. KmlKmerler • PHNOM PENH (AA) - Kampuçya'da yapılan banş anlaşmasına karşı çıkan komünıst örgüt Kızıl Kmerler, saldınlannabır yenisini daha ekledi. Örgütün dün de BM Gücü'ne bağh bir Çin istihkam taburunun KompongThom'daki karargahını havan topu ile bombaladığı ve en az bir binayı hasara uğratüğı bildirildi. BM sözcüsünün Phnom Penh'de yapüğı açıklamaya göre Çinli Banş Gücü askerleri de saldın üzerine yeraltındaki sığınaklanna inerek otomotik silahlarla saldınya cevap verdiler. bveç'teYahuıfi •STOCKHOLM (AA) - İsveç'te Yahudi mezarhğına kimliği belirlenemeyen kişilerce saldın düzenlendi. İsveç'in başkenti Stockholm'deki bir kilisenin bahçesinde 124 mezar taşını deviren saldırganlann aranması sürdürüyor. İsveç polisi, mezarlarda yapılan tahribatlarda saldırganlarm planlı çalışma yürüttüklerini ve devirdikleri mezar taşlanna nazi sembolleri çizdiklerini belirtti. Stockholm'deki Yahudi Cemiyet Başkanı $alomo Belirger, saldınlar karşısında yapacak bir şeylerininolmadığmı söyledi. Gürcistan etektriksiz kaldı •MOSKOVA(AA)- Gürcistan'ın baüsında bulunan birenerji santrabnda dûn akşam meydana gelen patlama nedeniyle ülkenin büyük bir kısmmın elektriksiz kaldığı bildirildi. Başkent Tiflıs'te yaklaşık iki saat süren kesınti sırasında, kentin tamamının karanhkta kaldığı belirtildi. Telefonla bilgi veren başkentliler, metrolann çalışmaması nedeniy le Tıflis'in felç olduğunu, radyo ve televizyon yayınlannın kesildiğini söylediler. Yunanistan Başbakanı Mitsotakis, Ankara'nın Balkanlar'da savaş istemediğini söyledi: Türkiye uslu• Mitsotakis,Ankara'nınBosna-HersekkonusundaABD ve askeri müdahale yanlısı Batılı ülkelerle koşut siyaset uyguladığını söyledi. Yunanistan Başbakanı 'Balkanlar'da İslamekseni' kurulduğu yolundaki iddialan da "abartılı" bulduğunu belirtti. ATİNA (AA) - Yunanistan Baş- bakanı Konstantin Mitsotakis, Yu- nan halkının "Türkiye ile savaştan mı yoksa banşçı bir poliüka ve işbir- liğınden yana mı olduğuna karar vermesini" istedı. Mitsotakis "Yu- nan halkı neyi tercih ediyor? Türk- lerle sürekli sürtüşme ortamında ya- şayıp günün birinde çaüşmayı mı. yoksa banşcı poliüka ve Balkan iş- birliğı cerçevesmde Türklerin de bi- zimle bırlikte olmasını mı?" dedi. Yunanistan Başbakanı önceki ge- ce özel TV istasyonu Mega'ya verdi- ğı demeçte Türkiye'nin "uslu bir po- liuka izlediğini" belirtti ve ve bu po- litikanın gelecekte de izlenmesi dıle- ginde bulunarak Türkiye'nin Bal- Mitsotakis - OlumJu konuştu. kanlar'da savaş istedigi iddialannı kabul etmediğıru söyledi. Mitsota- kis, Ankara'nın sadece Bosna konu- sunda ABD ve askeri müdahale yanlısı pek çok Batılı ülkeyle paralel siyaset uyguladığını belirtti. Demecinde. Türkiye konusunda her zaman eleştirildiğine dikkat ce- ken Mitsotakis, Başbakan Süley- man Demirel'in geçen hafta sonu Bosna krizı içın yapılan Atinadakı doruk toplantısmın sonuçlan hak- kında olumlu açıklama yapmasının önemini vurguladı. Türkiye den tehdit Yunan Başbakanı "Türkiye'den tehdit var mı" sorusuna da "Ben doktrinlerk konuşmam. Yunanis- tan, milli haklannı Türkiye'ye karşı koruması için gerekli tüm tedbirleri almalıdır. İÎeride kimse herhangi bir olasılığın gerçekleşmeyeceğini söy- leyemez. Dolayısıyla genel planla- ma açısından değişen bir şey yok" yanıtıru verdi. Mitsotakis, "Savaş kuzey sııurla- nnııza •yaklaşırken Türkiye ile ara- mızda gerginlik ve sürtüşme ortamı bulunmaması, iki ülkenin diyalog ve temas içinde olmalan büyük bir kazançur, mutlu bir olaydır" ifade- sini kullandı. Başbakan Süleyman Demirel ve Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin'in, Yunanistan'ın bölgede olası bir sa- vaşa hiçbir Balkan ülkesinin katıl- maması görüşünü kabul etmeyeçok yakın olduklannı savunan Mitsota- kis, "Ankara'daki son temaslanm- dan Türkleri bu görüşe ikna edebile- ceğimiz izlenimi ile aynldıın. Şimdi savaş çıkmayacağını ümit ediyo- rum. ancak bu görüşün esas olarak kabul edilmesı çok önemlidir" diye konuştu Mitsotakis, Bulgar, Sırp ve Ro- men liderlerin Yunanistan'ın Bal- kanlar'da başrol oynayarak banşçı gayretlere ginşmesini istediklerini, Arnavutluk'un da bunu kabul etti- izüyorğini ifade ederek "Bu konuyu Türk- lerle henüz konuşmadım. Ancak mevcut atmosferde Yunanistan'ın bölgede banşçı gayretler üstlenme- sine itiraz edeceklerini sanmıyo- rum" dedi. İslam ekseni abartdıyor Yunan Başbakanı, Balkanlar'- daki "İslam ekseni' iddialanna yö- nelik bir soruyu da "Bu konuyu abarttık. Bosna'daki zavallı Müslü- manlar topu topu 2 milyon kışi. Üs- telik 1 milyonu da yurtlannı terk et- miş durumda. Hepsinin döneceğini de sanmıyonım. Balkanlar'da bu- nun dışında çeşitli yerlerde dağınık Müslüman aznilıklar var. Bu azmlı- klar, Batı Trakya'daki azınlıkta ol- duğu gıbi bütünüyle Türk değildır. İşte tslam eksenınin gücü budur. Söz konusu eksenin Balkanlar'daki Hınsıiyan ülkelere karşı tehdit oluş- turabileceğine inanmıyorum" ce- vabını verdi. Karabağ sorununun çözümüiçin hazırlanan banşplanına Ermenistan henüzyanıt vermedi Azerbaycanüçlüplanıkabul etti•Türkiye, ABD ve Rusya tarafından hazırlanan banş planına Ermenistan da olumlu yanıt verirse, Ermeniler 9-14 mayıs arasında Kelbecer'den çeküecekler ve ateşkesanlaşması imzalanacak. Ardmdan başlayacak görüşmelerde, ana konu Karabağ'ın statûsü olacak. Azeriler, Karabağ'a 'özerklik* verilmesini görüşmeyi kabul ettiler. EVREN DEĞER/HALUK GERAY ANKARA - Türkiye, Rusya ve ABD'nin, Karabağ konusunda hazırladığı üçlü plana Azerbaycan olumlu yanıt verdi. Ermenistan ise Kelbecer dışında işgal ettiği tüm bötgefer- den 'aşamair olarak geri çekilmesini gerekti- receği için piana soğuk bakarken vogun ABD başkısı altında \ anıt vermekte zorlanıyor. Üçlü plan. Ermenistan'da uluslararası bir haber ajansuıa >erilen plandan üç noktada ay- nlıyor • 1 - Ermeniler Kelbecer'den çekildikten son- ra, iki tarafm ateşkes anlaşması imzalaması öngörûlüyor. 2 - Ateşkesteo sonra başlayacak banş gö- röşmeleri, Rusya ve Türkiye'nin de katıhmıy- la, dört ülkenin başkentlerinde donüşümlü olarak yapdacak. 3 - AGtK cerçevesinde ateşkesten sonra başlayacak göröşnıelerde, ana konu Kara- bağ'ın statûsü olacak. Azeriler, Karabağ'a 'özerklik' verilmesini görüşmeyi de kabul etti- ler. Planın aşamalan Türkiye, ABD ve Rusya tarafından hazırla- narak geçen pazartesi günü Erivan >e Bakü'- ye iletikn plan şu aşamalan içeriyor: - Bölgede füli ateşkesin sünnesinden yarar- landarak iki tarafm yanıtlannı en geç yann vermesj gerekiyor. Azerbavcan, planı kabul etti. Ermenistan ise ayak sürihor. Diplomatik kavnaklar. Ermenistan'ın yarına kadar olraa- sa bile bir iki gün icinde bir yanıt vermesini beküyorlar. - İki taraftan olumlu yanıt gehnesi sonra- sında Ermeniler 9-14 mayıs arasında öncelik- le Kelbecer'den cekilmeyi tamamlayacaklar. En geç 12 maystan sonra her türlü askeri ha- reketlere son verilecek. -14 mayıstan sonra iki taraf arasmda ateş- kes anlaşması 'iti7a* a mM*ak. - Daha sonra Rusya ve Türkiye'nin katıb- mıyla, dörtkl banş görüşmeleri başlayacak. Bu görüşmeler de AGİK cerçevesinde ve dö- nûşümlü olarak dört ülkenin başkentlerinde yapılacak. Ermeniler, plaıun bu bölümünde AGtK ilkelerinin işgal ettikkri bütün bölge- lerden cekilmesini öngönnesi nedeniyle itiraz ediyorlar. Görüşmelerde Karabağ'ın statûsü önenüi bir yer tutuyor. Karabağ'ın statûsü tartışılırken özerkliğin de ele jilınnc^ğı belirti- liyor. Böylece, Azerbaycan şimdiye kadar karşı cıktiğı bir ilkeyi görüşmeyi kabul etmiş ohıyor. • Bu görüşmelerde ön anlaşma sağlanma- sından sonra 24-25 mayıs tarihlerinde Minsk Dantştna Gnıbu Roma'da toplanacak. Kelbecer'den çekilmiyorlar Bu arada Ermeni birliklerinin nisan ayında işgal ettikleri Kelbecer bölgesinden çekilme- dikleri, yalnızca 'yenidetı konuşlandınkiıkla- n'bildirikli. Turan Ajansı, Azerbaycan Güvenlik Ba- kanı Fahreddin Tahmazov "un önceki gün par- lamentoda yaptığı açıklamayla Ugili olarak kamuoyuna yanltş bilgiler yansıtıldığmı be- lirtti. Çin, bir yandan ekonomisinde dev adnnlar atarak büyümesini sürdürûrken bir yanda da ordusunu hızla modernlestiriyor. Çin'in askeri gücü bölge ülkelerİDde kaygı yaratıyor. Çin: Asya'nınyenimudzesiTIME dergisi, Çin'in şaşırtıcı ekonomik büyüme hızını kapak konusuyaptı, Çin'i 'geleceğin süper gücü' olarak niteledi. Dış Habeıier Servisi - Çin'in yıllardır kaydettiğj göz kamaştıran büyüme hıa, Batı basınında sık sık işlenen konular arasında. Son ola- rak Amerikan Time dergisi "Çin mucizçsi"ni kapak konusu yaptı. Time, geleceğin süper gücü başhklı uzun inceleme yazısında, Çin'in bu hızla büyümeye devam ettiği takdir- Nükleer Güç Füze ICBM (kıtalararası): 8 IFBM(ortamenziU):60 SS8M (Denizalttdan atılan): 12 (dnzıMi) fe gelecek yıl ulaşacağını beürtiyor- lar. Kimi uzmanlar bir kuşak sonra Çin'in dünyanın en büyük eko- nomisıne sahip olabileceğini öne sü- rüyorlar. Bir nokta kesin. Çin. 21. yüzyüın süper gücü olmaya aday. 1975 yılında muhafazakarlar, Deng Şiao Ping'in reformlannı burjuva übera- Büyük Çin kavramı doğal olarak bölge ülkelerini korkutuyor. Cali- fornia'da Berkeley Üniversitesi öğ- retim üyelerinden Robert Scalapino şöyle diyor. "Birkaç yıl önce bölge ülkeleri güçsüz bir Çin'in yörede istik- rarsızlık kaynağı olacağından kor- karlardı. Şimdi ise güçlü bir Çin'den özel girişimtilik yapıyor. Birkaç yıl önce tamnmayan özgüriükler şimdi tanınıyor. Örneğin isteyen, devlete haber vermeden işine değiştirebib- yor, istedigi işe girebib'yor >a da bir işyeri açabiliyor. Resmi makamlar, 2050 ydına ka- dar Çin'in 6 trilyon dolarlık bireko- nomiye sahip olacağmı ve Japonya'- Kara Kuvvetleri 2.300.000 • Donanma 260.000 TANK TOP 14500 Böyük denlzdstü M V M gemilorl 54 SahllGüvanHk 860 DONANMA UÇAKLARI SavMJederi açığını Çin'e karşı verdi. Ne var ki Çin'in başdöndürücü ekonomik büyümesinin yol açüğı başka sonuçlar da var. Hızla gelişen büyük kentlerde suç, fuhuş ve uyuş- tunıcu ticareti de aynı hızla artıyor. Ekonomik değişim, zenginle yok- sul, kentlerle kırsal bölgeler arası- ndaki uçurumu büyütüyor. Bu ara- Hava Kuvvetleri 470.000 Bombardıman: 470 Ava: 4.500 de dünyadaki dengeleri altüst edebi- leceğini bildinyor. Çin'in 1992 yılında ekonomik bü- yüme hızı rekor düzeye ulaşarak yüzde 12.8 oldu. Bu oran özel sektör ıçın ise yüzde 50. Çin lıderi Deng Şiao Ping, rc- formlanna başladığı zaman 2000 yılına kadar Çin ekonomisini 1978 düzeyinin 4 katına çıkarmayı ta- sarlıyordu. Uzmanlar Çin'in baş döndürücü büyüme hızıyla bu hede- lizmi olarak küçümsüyorlardı. Gü- nümüzde ise en muhafazakar komü- nistler bile reformlara karşı çıkmıyor. Bölgeler, en yüksek büyü- me hızına ulaşmak için birbirleri ile rekabet ediyor. Örneğin güneydeki Hainan adası çok yakında ikinci bir Hong Kong olmayı umut ediyor. Şanghay kenti Uzakdoğu'nun fı- nans merkezi olma yolunda. Pekin, şaşırtıcı ekonomik büyüme ile "Bü- yük Çin"i kurma yolunda. korkuyorlar." Dört yıl önce Tiananmen katli- amı, Çin ekonomisinde etkilemiş, piyasa reformlan yavaşlamıştı. Ancak bu hava geçen yıl değişti. Çin'in yaşh lideri Deng, Senzeng eyaletini ziyaret ederek ekonomik reformlann hızlandınlacağını açı- kladı. Bu açıklamadan sonra Çin tekrar hızlı biçimde büyümeye baş- ladı. Ülkede halen milyonlarca Çin'li yı geçeceğjru öne sürüyorlar. Ancak kirni uzmanlara göre Çin, ekono- mik süper güç statüsüne bundan çok daha önce ulaşacak. Son 14 yılda Çin ekonomisi ortalama yılda yüzde 9 oranında büyüdü. Düzenli biçimde bu denli yüksek büyüme hızmı Japonya ve Güney Kore gibi ülkeler bile gerçekleştiremediler. Çin'in ihracatı da büyük bir hızla artıyor. ABD, geçen yıl Japonya'- dan sonra en büyük dış ticaret da yerel yönetimler güçlenirken merkezi hükümet zayıfhyor. Pa- ranın tadını alan yerel yönetimler, merkezi hükümetin koyduğu sınırlan aşarak vahşi kapitalizme yöneliyor. Diğer bir sorun da enflas- yon. Ekonominin baş döndürücü bir hızla büyümesi, enflasyonu kö- rüklüyor. Fiyat artışlan durduru- lamıyor. Bu tehlikenin bilincinde olan Pekin 1993 yılında büyüme hızını yüzde 9 olarak saptadı. SUÇUNUİTİRAF ETTt ABD'licasus Türkiye'yle ilgfli belgeler satmış • Dışi^eri kaynaklan ise, ABD'nin Atina Büyükelçiliği'ndeki belgekrin bircasustarafindanYunanistan'a l saülmaa kküaianmnTürkıye'yi hukuki olarak da ügilerKİuTney^ceğjnibelirttiler. D^ Haberier Servisi - ABD'de geçen cuma günü yakalanan, Yunanistan'daki Amerikan Büyükelçiliği'nde görevli ca- sus Steven Lalas'm suçunu itiraf ettiği bil- dinldi. Lalas'm, Türkiye'yi de ügilendirer 240 gizli belgeyı Yunan askeri yetkilileri- ne satüğı belirtildi. Reuter'in haberine göre FBI (Federal Sonışturma Bürosu) tarafından sorgula- nan 40 yaşındaki Lalas, son iki yıldu Yunanistan için casusluk yaptığmı söyle- di. FBI yetkililerinden John Quattrocki, Lalas'ın 240 gizli belgeyi Yunan askeri yetkililerine 24 bin dolar (yaklaşık 240 milyon TL) karşılığı sattığını itiraf ettiğjni belirtti. Lalas'ın satüğı gizli belgelerin, ABD'- nin Balkanlardakı askeri stratejisine ve Türkiye. Kıbns ve Makedonya'ya ilişkin olduğu açıklandı. Lalas'ın sonışturma sı- rasında, "Yasalara karşı geldiğimi biliyo- rum. Cezalandınlmam gerektiğini de bili- yorum. Hatta bunun 20 yıl olabileceğini de" dedigi belirtildi. Ankara kayıtsız Bu arada Cumhuriyet Ankara Bürosu- nun haberine göre, Dışişlen Bakanlığı daha önce yapüğı açıklamada, Lalas'ın ABD aleyhine casusluk yapmakla suç- lanmasının VVashington'ı ilgilendiren bir konu olduğunu belirtti. Dışişleri kaynaklan, ABD'nin Atina Büyükelçiliği'ndeki belgelerin Yunanis- lan'a bır casus tarafından satılması iddia- lannın, Türkiye'yi hukuki olarak da ilgi- lendirmeyeceğini belirttiler. Dışişleri kaynaklan, casuslukla suçlanan Yunan kökenli Steven Lalas'ın bir süre önce ABD'nin Ankara Büyükelçiliği'nde çahş- üğı yönündekı bir soruya yanıt vermedi- ler. Atina huzursuz ABD'nin Atina Büyükelçiliği'ndeki bir memurun casusluk suçlamasıyla tutuk- lanması Yunanistan hükümetinin keyfini kaçırdı. AA'nm haberine göre Başbakan Kons- tantin Mitsotakis, olayla ilgili olarak sö- ruşturma açılması talimaüru verirken Dışişleri Bakanı Mihalis Papakonstantinu bir provokasyonun söz konusu olabilece- ğini öne sürdü. Mitsotakis, önceki gece özel bir televiz- yon istasyonuna verdiği demeçte, hükü- metinin olaydan tamamen habersiz oldu- ğunu iddia etti. Böyle bir olayın Atina doruğunun hemen ardından meydana çıkmasını tesadüf olarak nitelendirdiğirıi ifade eden Başbakan Mitsotakis, sonış- turma süresince daha fazla yorum yap- mak istemediğini belirtti. Temkinli konuşmayı tercih ettiği dik- kat çeken Başbakan Mitsotakis, konuyla ilgili iddialann kendisini şaşırtüğını da sözlerine ekledi. Dışişleri Bakanı Papakonstantinu da Londra dönüşü Atina havaalanında ko- nuyla ilgili olarak gazetecılerin sorulanru yanıtlarken olayın Yunanistan aleyhin- deki çevrelerin bir faaliyeti olabileceğini öne sürdü. ABD Tarikat evinde işkeııceVVASHINGTON (AA) - ABD'nin Teksas eyaletinin Waco kenti yakınlann- da bir çiftlik evinde FBI ile mücadele so- nunda topluca intihar eden Davidiyenler tarikao müritlerinin arasında yaşayan çocuklar, çiftlik evindeki yaşam öykiileri- ni anlatülar. Çiftlik evinden kurtulan çocuklar tara- fından parça parça kaleme abnan bir yaa "Yasaklarla cehenneme dönen hayat, maddi manevi işkence ve sevginin yerini alan korku" ifadeleri ile başhyor. Yiyecek dağıtımından İncil okunmaa- na kadar her şeyin "Babalan" tarikat li- deri David Koresn tarafından kontrol edildiğini belirten çocuklar. kendilerini "Köpekler" diye çağıran gerçek ebevey- nleri ile ilişkilerinin bile kontrol altında tutulduğunu söylüyorlar. Teksas'taki Çocuk Hastanesi Psikiyat- ri Servisi Başkanı Dr. Bruce Perry, çocuk- lann yazısına dayanarak New York Ti- mes gazetesine verdiği demeçte, sadece kendisini yeni mesih olarak tamtan tari- kat liderinin "Baba" olarak çağmldığını belirtiyor. Gün başlıyor 4 ile 11 yaş arasmdaki erkek çocuklar, sabah saat O5.3O'da kalkıyor. kiz çocuk-1 lara ise daha geç kalkmalan için izin veri- liyor. Çiftlik evinde musluklardan su ak- madığı için çocuklar ilkel şartlarda tu- valet ihtiyaçlannı karşılıyorlar. Daha sonra sabah jimnasüğine kaülmak zo- runda olan çocuklar sonra askeri eğitime başlıyorlar. İşkence günlük hayatın bir parçası. Bir tas sütün dökülmesi gıbı basıt nedenlerden dolayı çocuklara "Küçük bir günah ışlediniz" deniliyor ve sopalarla dayak atılıyor.