Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 26 MAYtS 1993 ÇARŞAMBA
8 EKONOMI
PARARAPORU
BORSA
ItaH Ehttı.
Nyat Çmntt
AUITetaM
Mnfnn
*SJ
Iteıta Mftıı
Jtatota*
Mtnyunus tem
M«|rtfcr
MjdomCam
tafca
Maftatı
-- ..
HM1I
Brifc Tütın
Bnsa
8»rç«K
ÇanaMote Çmemo
(MkHdat
P""*»l
P~
ÇuhıronEi.
ÇttMnfM}
Omrtank
Mf Ca
Dcnmod
•mMMhf
•*»•*•
Oojusjd
N M n
InM
EcoaMnTtfm
Eaaotıp k*
EOp lp*k
EfiHnctt
IpMılıl
Eff Mtı«
EgeSerank
EmekSfloru
btafcMM
EfdycsBnal*
£n{i Omr Çaü
Estar*
tak AHBMjMi
Fnansto*
Gentas
Gma
GMal Yaunm
GoodYear
tHta M
Gutm Fadr**n
NaffHncM
nekas
Mntfd tn.
ktlal AL
btan
btaaaOM)
LMVMM
tom Oonr C*a
bocam
(jfttBM
Kjv
bfcM ItoMa
KertûM
KweEWtr*
KeoezElek (Yem)
KoçHoUng
tocYjftnm
Konyı Çimeno
Kortsa
Konıraa
HftB
KüakpPoMkn
KûahpPor. (Y)
luksKjdrfe
MjHu Tatoa
tMhPMb
Mtfrt
NvJMIM
Medya HoMnç
MMMU) l a M
Neftant (MvDar*)
MnTıMnM
Ne! Hoöıng
MİIU
•fctl P"""1
»
kıW
Olmoka
M m
Ktfttfk
PMUB
tantMMıa
PwjfS.it
hurbMpaH
m t a
PmrUı
Ha|
ftMOfcı
M|ka
Raött
SKMh YaymoM
Smtnl HoUng
Saiusyan
Ste
SAtsa
Sönmtl F&mem
SunEfcktron*
Sun EMM (Yeni)
TanSıgorB
rj^kMt
Tdslta* (Bü)
T*t0
Ttnu
rtnrtlM.
TtjBjn (B)
Tljean (A)
Tlştoı. (C5O0L)
îl$8»l. (C50803
TlsBsn (0
nnbtai
Tuıtaye Kaama
TtaıMMttlF.
TıaıMiTkafK
TıakyaCam
TıansSB* HoMnj
TSemCB
T.SçeCim
TSKBC)
TJMrNUB
Tufos PcMaüuk
Tu|M5
TMhaMa
Tttdf
TutuflOaı* (Bü)
fhK(tMlM
UjJkSerjm*
MIIMMIH.
VMM
Taaı
N n
<•*••*
U N
1.77J
1J2S
20 500
6700
4500
S.IN
17000
U N
17N
2.600
um
13»
7JN
um
12.7M
7JN
4.IM
11.7M
1350
ua
6600
4800
5 800
9900
SUN
HJSt
9100
7JN
2 750
Z.1M
7500
2.7M
7JN
İ 7 N
1075
11.7»
M N
4JN
17N
2350
T U N
ım
U N
7000
1200
7.7N
«500
1.200
1100
U N
2.750
3450
5500
1250
13 000
M N
2600
aJM
2600
1.M»
2v«N
1v47S
1JM
U N
i ooo
8500
M N
3450
4JM
9700
7700
7000
'14 750
19 750
115 000
2100
1650
1JN
3.550
2800
3000
H t
a j N
4JN
um
1.7N
1 U N
8500
4 »
İ J N
74JN
1100
n.n»
1250
M N
t7.NI
m
1500
I1JN
H t
1J»N
«11
1.M
6100
İ J N
U N
2700
«.1N
5700
1.125
490
3600
470
12.500
1200
S200
26 000
2150
1325
1.850
U N
1700
M N
Mt
4JN
. 9500
330000
1 175
1375
1700
4 J »
1750
44JN
12UN
7500
3.100
1-900
8100
»450
1675
11.751
9900
2950
a
I U N
2250
11JN
1350
I.1N
t M
2JN
U N
U »
ım
mmU N
1.7»
1.2»
18 000
6600
4400
U N
17000
vm
L7N
0
U N
1275
7JN
%m
117M
U N
4.1»
11.7»
0
ua
6400
4800
0
9800
auN
M J N
9100
L t N
2600
M7S
0
2.7»
7JN
U H
1000
12JN
3JN
4JN
U N
0
74JN
%jm
X2N
6800
1200
7JN
47 000
1200
975
Lttt
2.650
3350
5000
1225
13.000
U N
2400
S.SN
2 450
vm
vm
1J2S
I J M
U N
iooo
8400
U N
3400
4JN
0
7 700
7.200
14.750
20 000
115 000
2125
1500
1.TN
3450
2 700
0
Nt
M J N
U N
vm
1.7»
ixat
8500
43i
U M
74JN
975
HJN
1225
>.Nt
vsm
•N
1475
H J N
m
1.4N
m
1JN
6000
1.475
U N
2500
HJN
5600
1.1»
470
3 600
460
12 750
1.100
5800
29 000
2175
1350
1750
U H
0
I.5N
n t
JJN
8 700
0
1125
•1275
1575
4 J W
0
44JN
12IJN
0
3.050
1700
8 000
1400
1.375
f U M
9 700
2900
971
f U N
0
I U N
1325
1.1N
Mt
2JN
U M
1J75
U»
••(iıM
fUatk
L1N
İ J N
1JH
18 000
6800
4550
U N
17 250
U H
7JN
0
M N
1300
C.1N
U N
MJN
7.21»
4.2»
11JN
0
İ J N
6700
4800
0
10 000
4 U N
H J N
9800
1 7 »
2800
IJM
0
U M
7JM
U N
1 100
117»
U N
4.1»
U N
0
T U M
7JN
U N
7000
1200
um
48 500
1225
1150
km
2.750
3500
5000
1575
13 250
İMI
2550
S.JM
2500
1 1 »
tm
U N
U7S
ı i »
1050
6500
M N
3500
S.1N
0
8000
7600
15 250
21500
125 000
2250
1650
1J75
3 450
2 750
0
sit
auM
SJM
U N
1.7»
MJN
8600
4N
İ J N
77 J N
1100
Ü J N
1250
U M
S.SN
K t
1475
I7.8N
tn
147S
m
İ J N
6100
1J7S
U M
2 600
lUSt
5800
İ J N
490
3.700
510
12 750
1250
5800
29 000
2225
1350
1750
3.IM
0
I.1M
t i l
4.1N
9 400
0
1150
1350
1675
4JN
0
4MM
1»JM
0
3150
1850
8200
1475
. 1400
I U H
10 200
3000
M l
MJN
0
I1.7M
1350
M N
N t
U M
U H
2.1»
tsm
25
lafiaki
kafmn
U N
İ J N
1J»
4000
6 700
4500
U N
17000
u »
7JN
3
U M
1300
t i M
LTN
14JH
7JN
4.2»
3UM
HJN
0
1J79
6600
4800
0
9800
42.M
1UM
9 100
U N
26OC
U M
0
U M
7.4N
ım
1000
I2.7N
U N
4.1M
U N
0
T U N
7JN
vm
6800
1200
U N
47 000
1.200
1050
LMt
2 750
3400
5000
1225
13.000
M M
2550
2 M N
2 450
1 1 »
7-4M
1JN
1J7S
1 1 »
looo
8400
M M
3450
S.1M
0
8000
7200
15 000
21500
125 000
2150
1500
I.I7S
3450
2 700
0
511
•(MM
SJM
2.N0
1.72S
14.5M
8500
44*
IJM
T U N
975
tum
1250
3.M
».Ml
M l
1475
M J N
I »
1.475
m
1J»
6100
1J75
U N
2600
11J»
5600
1.1»
490
37O0
50Û
13000
1250
5600
29 000
2.200
1350
1750
U H
0
tm
nt
4.1N
9400
0
1 150
1300
1650
4J«S»
0
4M00
12S.M)
0
3050
1.850
8.100
KOO
1400
I U N
9800
2950
H l
M J N
0
11.7»
1350
İ J N
Mt
tm
U M
1125
3.5M
MAYIS
M M Ü
attm
1JH.1M
MSJ41
K J M
0
806 866
18100
34JM
800 000
1.711»»
274JN
0
N U K
26 283
1.I1U25
M7J»
1UM
247.4İ»
13İ7.4U
1.M0
«•7JN
0
1.141IM
306 221
14 000
0
148 060
1.$71.(2*
SMJH
1997 730
1.K4.4M
40 OOO
tnjn
0
1SM4»
2MM
Tt-IM
384 000
7NJR
U M
1JMJ40
N U M
0
J2t.Mt
717.7N
N U H
385.000
41000
1I1.IN
147 600
3 » 9 610
96 000
2JM
33 000
47000
6050
337000
64 400
7JN
316 435
«NJ70
65 679
U M
1J1MN
H.JJI
1N.SN
4JM
1 314.219
31850
I.42SJT2
159 760
1717»
0
304 860
22 000
1211264
235459
63 000
436213
469100
117.5»
15 380
112500
0
3MU»
I J H J M
121.1M
3 M »
23.0M
I4J3J
48 000
M J N
UTMN
ituiı
22 000
IJN.1N
93 000
İ J N
I U N
4JN
25 000
IJM.1K
M J N
(22-231
N U M
S4.S70
10.000
JJMM
S.1N
35.000
17JN
371 470
30.0M
253 085
46 000
378 000
540 080
94 888
121850
7000
93800
75 300
4000
I.1MJM
0
I.4M.7M
1JM
N J M
60 460
0
1320.080
219 760
488.400
12UN
50
L44UH
201JH
1100
720 800
2000
217 740
876 602
93 250
N J N
268 000
392 835
157.222
774JM
0
17UN
7500
2S.M
I.M7.72»
11 IJM
(M.2J7
İ.HS.272
(J.4M
1993
A|r.kt.
ihnt
J.(2»
1.712
U17
18 000
6 700
4469
IT17
17 008
2.SS2
M N
0
u i i
1294
7JK
L4M
HJM
7.115
4.18»
3MN
11JU
0
1.M7
6606
4800
0
9900
40.115
17.4»
9 343
(JJ7
2677
11N
0
1771
7JM
U74
1019
I U N
U N
4J72
%m
0
74.U4
7J45
U H
6908
1200
i.m
47 489
1202
1028
t i M
2695
3396
5000
1230
13 003
M M
2 501
2SJ49
2 495
1.11i
14M
1.4İ7
1.JM
M N
1017
8 416
1.22»
3 447
5JW
0
7 815
75«0
14 903
20 706
119 666
2157
1585
1JM
3450
2 716
0
5N
S J M
5Jİ2
2.5İ2
1.741
13.M5
8 510
«17
1J72
7LNS
962
2 U »
1248
U H
au»
I »
1475
HJ71
t »
1453
(47
1J»
6080
1.5SJ
U N
2560
11.2»
5 687
1.1M
486
3 610
481
12950
ı 156
5800
29 000
2203
1350
1750
U N
500
un
I M
4JN
9068
0
1136
1321
1633
4.4»
0
«U7İ
121.1»
0
3096
1775
8110
1436
1399
12.152
9 871
2939
5N
iuu
0
11.441
1346
1.145
M l
1311
3.(53
2J5Z
JJN
(*l remetıu «uoonu «esıtmenr
ILAN
KA YSERİ 2. SULH HUKUK MAHKEMESİ'NDEN
1992-244
Ua\av.ı Haliı Ayüın laralından davalı OsınanÜ/lurk vearkada^lan alc\-
hinedvilan ı/alc"> ı >uuv u davasının yapılan yargılaması sırasmda verilen ara
karar ecrc^incc:
Arjşiırmulaıa ragınen adrcsı bulunamayandavalılarOsman Gundoğan
vcCclJİ Oıındoğanjn duruşmanın aıılı bulunduğu 29 6.1993 gunu saa! 9.J6'da
mahkctiK-nıı/dchazır bulunmaları.ve>a\ekillerımarıfetlekendılerinıccm-
>il c[[ırnıclcn \ar'>a dı'lillerim ibraz eımelerı aksi lakdırde HMUK'nun 509
\c5IO ııı.Kİdclt:rıeı.-rcğincc>argılannan)nvoklu|unda>urutulev'eğılcbligaı
\criiivgivcrliolmak u/creilanen tebliğolunur. 12.5.1993
Basm:4SHII
MRMVBHIH»
EmMoMr
Birieşik
Mali
Sanayi
OnccM
8006.76
5349.55
9584.55
Işlemhacmi(önceki)
Işlern miktan(ûnceki)
DunkO
8201.19
5481.37
9613.18
Fw*(%)
240
2.46
2.38
712.389.553.938
73.336.742.5
80 döneminin karşılıksız para toplama hastalığı şimdi de sermaye piyasasında ortaya çıkü
6
Karabankerlîk
9
hortluyor
ABDL RRAHMAN YILDIRIM
Sermaye piyasasında tehlike çanlan
çalı>or. Sermaye piyasasmı devletadıy-
la gözetlemek ve denetlemekle görevli
SPK. Kastelli örneğinde görüldüğû
gibi, 1980 öncesi dönemindeki karşı-
lıksız para toplama faaJiyetlerinin gjde-
rek yaygınhk kazandığını belirledi. SPK
denetçileri, elde olmayan Hazine bono-
lannın satıldığı, yetkisiz repo işlemleri-
nin ve sahte portfBy yönetiminin
yapıldığı. müşteri emanetlennin açığa
satış işlemlerinde müşteriden habersu
olarak kullanıldığıru saptadılar.
Ancak Sermaye Piyasası Kurulu
(SPK), bu yasadışı faaliyetleri şimdiye
kadar cezalandırmış değil. Bunda. hü-
kümetin ve ilgili bakan Tansu Çiller'in,
geçmişte göriilmeyen bir şekilde SPK'-
ya müdahale etmesi ve kanunda
yaaldığ) şekliyle kurulun görevini
bağımsız bir şekilde yerine getirememesi
etkili oldu.
Aynca SPK Başkanı Yaman Aşıkoğ-
lu'nun altı aydan beri hastalığı nedeniy-
le ABD'de bulunması ve kurulun veka-
leten yönetilmesi SPK'nın pasif kal-
masında etkili oldu.
Aşıkoğlu'nun göreve getirdiği kişüe-
rin piyas;j
bınkimi bulunmamastna
karşılık şu anda fülen SPK'yıi yönetme-
lerinin de ortaya çıkan olumsuz tabloda
etkisi var.
SPK'nın elindeki mevcut yetişmiş
kadrolan çalıştırmaması ve pasif kal-
ması sonucunda, sermaye piyasası re-
formu yanda kalırken SPK kurum ola-
rak 10 yıldakı kazanımlannı da kay-
bediyor ve imajı hızla eriyor.
Kural dışı aracüık faaliyetleri
SPK'nın içinde bulunduğu durum ve
fînans reformu çerçevesinde mart
1993'e kadar yapılanlar ile yapılama-
yanlan, kurulun iki uzmanı bir raporla
ortaya koydular. Adalet DemirçeKk ve
Göven Sak'm haarladığı "Sermaye pi-
yasalanndaki son getiştneler çerçevesin-
de kurul gündemine iüşkin değerlendir-
meler" başlığını taşıyan raporda, serma-
ye piyasalannın giderek daraldığı, aza-
lan kazanç ımkanlan nedeniyle araalık
faaliyetlerinde kural dışı uygulamalann
yaygınlık kazanmakta olduğu vurgu-
lanıyor. SPK bünyesinde yapılan denet-
ieme faaliyetlerinden çıünlaa sonuçla-
ra göre son dönemlerde araalann
yapüğı kural dışı faaliyetler şöyle belir-
İendi.
1- Müşteri emanetJeri, açtğa satış iş-
kmierinde müşteriden habersiz olarak
kullanıbnaktadır.
2- Kredili hisse senedi işlemleri ile
müşterilere kredi açılmakta ve bu kredi-
ler banka kredisi kullanılarak fınanse
edilmektedir.
3- EMe olmayan Haane bonolan
satümış gibi gösterilerek yatınmcıdan
fon toplanmakta ve Kastelli örneğinde de
görükiüğü gibi Ponzi Finansmaıuna yö-
nelinnıektedir.
4- Yetkisiz repo işlemleri yapılmak-
tadır. Repo işlemlerine dayanak teşkiJ
eden menkul kıymetler olmadan bir
kredi işlemi olarak yapılmaktadır.
5- Portföy ydoedmi amacıyla
yatınmcıdan toplanan fonlar, menkul
kıymetlere yatınlmamakta, ancak
yatırıuntş gibi nemalandırumakta. fonlar
başka alanlarda değeriendirilmektedir.
Portföy yönetimi amacıyla oluşrurulan
portfoydeki menkul kıymetler müşterinin
haberi olmaksızın Borsa operasyonlan-
nda kullanılmaktadır.
Aracıların kural dıçı faaliyetleri
• Müşteri emanetleri açığa satış işlemlerinde müşteriden
habersiz olarak kullanılmaktadır.
• Kredili hisse senedi işlemleri ile müşterilere kredi
açılmakta ve bu krediler banka kredisi kullanılarak
fînanse edilmektedir.
• Elde olmayan Hazine bonolan satılmış gibi
gösterilerek yatınmcıdan fon toplanmakta ve Kastelli
örneğinde de görüldüğü gibi Ponzi finansmanına
yönelinmektedir.
• Yetkisiz repo işlemleri yapılmaktadır. Repo işlemlerine
dayanak teşkil eden menkul kıymetler olmadan bir kredi
işlemi olarak yapılmaktadır.
•Portföy yönetimi amacıyla yatınmcıdan toplanan
fonlar menkul kıymetlere yatınlmamakta, ancak yatınlmış
gibi nemalandmlmakta, fonlar başka alanlarda
değeriendirilmektedir.
• Portföy yönetimi amacıyla oluşturulan portfoydeki
menkul kıymetlermüşterinin haberi olmaksızın Borsa
operasyonlannda kullanılmaktadır.
• Kayıt ve belge düzenine ilişkin düzenlemeler dikkate
alınmamaktadır.
6- Kayıt ve belge düzenine ilişkin dü-
zenlemeler dikkate alınmamaktadır.
Ponzifinansmanınedir?
Üçüncü maddede belirtilen Ponzi fî-
nansmanı için raporda şu açıklama geti-
rildi: "Dikkat edılirse, son dönemde
ağırhkla Ponzi finansmanına yönelin-
mekte ofduğu gözlenmektedir. Yukan-
da 3, 4 ve 5 olarak anlatılan işlemJer
buna işaret etmektedir. Charles Ponzi
akısı dikkate almarak, menkul kıymet
ihraç prosedürünün düzene kavuştunıl-
masına ilişkin düzenlemelere ağıriık ve-
rildiği görülmektedir.
2- Buna karşın ikinci el piyasalann
düzene kavuşturulması. kamuyu aydın-
latma sisteminin sağlamlaştınlması ve
aracı kuruluşlann güçlendirilmesi ile il-
gili düzenlemelerin ise ihmal edildiği
gözlenmektedir.
3- Diğer yandan menkul kıymet ihraç-
larında tzin sisteminden kayda alma sis-
PONZİ FİNANSMANI VE KASTELLİ
Charles Ponzi yüzyılın başında Boston'da
benzer operasvonlara girişerek fon
toplamıştır. Ponzi finansmanı, daha
\ iîksek faiz teküf ederek daha fazla
moduat toplanabileceği varsayımına
dav anmaktadır. Sistem, fon girişi,
yapılması gereken faiz ve benzeri ödemeler
için fon çıkışından fazla olduğu sürece
işlemektedir. Toplanan fonlara geri ödeme
gelecekte bekJenen fon güişkrinden
> apılmaktadır. Bu sistemin uzun dönemde
sûrdürülemeyeceği yurtdışında çeşitli kereler, Türkiye'de ise banker
krizi ile kanıtlanmıştır. Kastelli. bu uvgulama çerçevesinde faiz
yükselişinin sonuna geldiğinde günlük faiz vermeye başlamıştı.
Kastelli'nin kaderi de tıpkı Charles Ponzi gibi önce hapis, sonra ayru
sistemin gayrimenkulde kunılması şeklinde gelişti.
yüzyılın başında Boston'da benzer ope-
rasyonJara girişerek fon toplamıştır.
Ponzifinansmanı,daha yüksek faiz tek-
lif ederek daha fazla mevduat toplana-
bileceği varsayımına dayanmaktadır.
Sistem, fon girişi. yapılması gereken faiz
ve benzeri ödemeler için fon çıkışından
fazla olduğu sürece işlemektedir. Top-
lanan fonlara geri ödeme gelecekte bek-
lencn fon girişlennden yapılmaktadır.
Bu sistemin uzun dönemde sûrdürüle-
meyeceği yurtdışında çeşitli kereler,
Türkiye'de ise banker krizi ile kanıt-
lanmışur."
Reform yanda kaldı
Mayıs 1992'de yürürlüğe giren yeni
Sermaye Piyasası Kanunu'ndan sonra
yapılan düzenlemelerden de şu sonuçlar
çıkartıldı:
1- Genel olarak bakıldığında, günlük iş
temine geçilirken, kamuyu aydmlatmaya
iüşkin hususJar yeterince kapsamlı eie
alnımamış, uvgulama esasları düzenle-
meiere paralel olarak belirlenntenıiştir.
Kanunda öngörülen düzenlemelere
ilişkin olarak. bazı konularda henüz ge-
nel ilkeler belirlenmemiş, bazılannda ise
çalışmalar tebliğ taslağı haline getirildi-
ği halde sonuçlandınlmamıştır. Bun-
lann bir bölümünün düzenlenmesine
acilen ihtiyaç duyulması konunun öne-
mini anürmaktadır.
5- Ote yandan yasal çercevesi düzenle-
nen bazı husasiarda uygulamada karşı-
laşılan sorunlar, getirilen düzenlemelerin
işlerliğiııi veya amaca uygun sonuçlara
ulaşmasını engellemektedir.
Varlığa dayalı menkul kı\metlerin, re-
form çerçevesinde getiriJen tek yenilik
olarak gösterildiği raporda, bu aracın da
ancak değişik bir mevduat türü olarak
kuUanıldığına işaret edüdi:
U
VDMK uy-
gulamasının, ilk aşamada, beklendiği ka-
dar olumlu sonuçlara yol açmadığını gös-
termektedir. Bu aracın mevduat sertifi-
kalannın akjbetine uğramasını önlemek
için gereken tedbüier üzerinde durulması
gerekmektedir."
Risk arüyor
Rapor, bu saptamalann ardından şu
sonuçlara varıyor:
1- Yanrımarun sermaye piyasalanna
ve bu piyasarun araçlanna güven duy-
ması saglanamamaktadır. Piyasalann
küçülme sürecine girmesirun bir nedeni
olan bu husus, yukanda değinilen ve
yaygınlaşan pratikler nedeniyJe küçül-
me sürecine hız vermektedir. Ehkkat
edilirse, yukanda değinilen pratikler ta-
kas ve saklama sisteminin bir düzene
kavuşturulamaması. Borsa emir ıletim/
işlem sistemlerinde şeffailığın sağla-
namaması, kamuyu aydmlatma siste-
minin oturtulamaması gibi zaten var
olan ve güvensizlik yaratan diğer husus-
lann üzerine eklenmektedir.
2- Anılan faaliyetler nedeniyle bu faa-
liyetleri yapan kuruluşlar tarafından
üstlenilen riskler dikkate alındığmda,
tüm mali sistemi kavrayabilecek siste-
mik risk tehlikesi artmaktadır. Bir kriz
esnasında kredi iüşkileri nedeniyle ban-
kalar dahil tüm mali sistem zarar göre-
bilecekür.
3- Yukanda beürlenen hususlardene-
tim raporlan ile değişik zamanlarda tes-
pit edilmişlerdir. Bu nedenle arük piya-
sadan, SPK denetiminin etkinhğinin ol-
madığı yönünde izlenimler alınmak-
tadır. Bu tür bir anlayışın yerleşmesi
SPK'nın caydıncı gücünü tamamen or-
tadan kaldıracaktır.
Neler yapılmalı?
Sermaye piyasalannda son 10 yıllık
süreçte önernli kazanımlann elde edildi-
ğinin belirtildiği raporun son bölümün-
de. "İçinde bulunduğumuz süreç. bu
kazanımlann yitirilmekte olduğu endi-
şesini yaratan beiirtiler göstermüktedir.
On yıllık kazanımın sahibi SPK'nın bu
erime sürecini süratle tersine çevirmesi
gerekmektedir" uyansı yapıldı. Bu çer-
çevede raporda, SPK'nın önümüzdeki
dönem gündemi şöyle belirlendi:
1- Temel hedef onceiikle sermaye piya-
salannın teknik, hukuki ve kurumsal alt-
yaptsının sağlamlaştınlması olmalıdır.
2-MaIi \enilikier ortamnun yaratıhnası
ve başanlı sonuçlar üretmesi alt-
yapının sağüklı ve düzenli çaltşmasına
bağlı olduğundan, yeni mali araç, kurum
*e pivasalarla ilgili uygulamalara giriş-
meden önce, olası sonuçların çok boyutnı
olarak değeıiendirilniesi gerekmektedir.
3- Anılan sûreci tersine çetirmek için
gereken teknik bilgj ve deneyim birikimi
SPK kadrolarında bulunmaktadır.
Önemli olan önceükleri saptayarak,
yapılabilir bir çaltşma programını en kısa
zamanda oluşturmaktır.
4- Önümüzdeki dönem kural alüna
alma, kurallara uyumu gözetme ve ku-
ral dışı uygulamalan cezalandırma dö-
nemi olarak tanunlanarak, bu süreçte
piyasanın faaüyeti için değişmez kural-
lann gereği ve SPK'nın siyasi değişme-
lerden bağımsız özerk kımlığinin önemi
vurgulanmabdır.
5- Anılan süreci tersine çevirmek için
SPK'nın gelismelerin gerisinde kalma-
ması, piyasalann gelisme sürecini yön-
lendirici bir konuma geçmesi, bunun için
de gelişmeler karşBinda daha aktif bir tu-
rum geliştirmesi gerekmektedir.
Halk Yaşam'ın
sermayesi
• Ekonomi Servisi- Halk
Yaşam Sigorta. acenteleriyle^
yapüğı toplantıda
sermayesini öOmilyarliraya
çıkartuğını açıkladı.
Doğusankâr
dağrümyop
• Ekonomi Servisi- Doğusan
Yönetım Kurulu, 1992 yılı
faaliyetlerinin zararla
sonuçlandığını, bu nedenle
kar payı dağıtılmayacağını
açıkladı.
Kordsa sermaye
arttıpıyor
• Ekonomi Servisi- Kordsa,
şirketin çıkanlmış
sermayesinin yüzde 30
bedelb, yüzde 40 bedelsiz
arttınlması için Sermaye
Piyasası Kurulu'na
başvurdu.
Pasifik Grup
devrede
• Ekonomi Servisi- Pasifik
Menkul Değerler, Pasifik
Finans ve Faktoring Pasifik
Döviz Hizmetleri, Pasifik
BankOffShoreLtdve
Everes Bank'tan oluşan
Pasifik Grup, Kuzey Kıbns
ve Türkiye'de faaliyete
başladı.
"Altın" kitabı
çıktı
• Ekonomi Servisi - Scala
Yayınalık ve Tanıtım Şirketi
tarafından yayımlanan
Borsa Kütüphanesi
Dizisi'nin ikinci kitabı olan
"Altın" çıktı. Dr. Mehmet
SağJam tarafından kaleme
alınan kitap, alün
borsalannın işleyiş tarzmı ve
dünya borsalanndaki vadeli
altın işlemlerini anlatıyor.
Fransa da iç
borçlanmaya
gidiyor
• Ekonomi Servisi-
Fransa'da Edouard Balladur
Hükümeti 40 rrulyar frankhk
devlet tahvili çıkannaya
karar verdi. Fransa yakın
tarihindeve 20 yıldan beri ilk
kez, bir hükümetin tahvil
saUmı yolu ile halk
borçlanmasına gıttiğı
duyuruldu.
Petkim'ealıcıyoK
• İZMİR (Cumburiyet Ege
BûrosuJhPetkjm Geriel
Müdüni Aziz Gümüş,
Petkim'in borçsuz bir KİT
olduğunu belireterek, "Biz
KİT'ler içinde
değerlendirilmek
istemiyoruz. Özelleştirilmek
istiyoruz. Amafiyatçok
yüksek, aJıcı yok. Biz şimdi,
Koç ve Sabana gibi bir ortak
anyoruz"dedi.
VakrfRnansardan
SPK'ya başvıru
• Ekonomi Servisi - Vakıf
Finansal Kiralama
çıkanlmış sennayesinin 12
milyar lira bedelÜ, 48 milyar
üra bedelsiz arttınlması için
Sermaye Piyasası Kurulu'na
başvurdu.
YATJfflMFMDUI
KaMma
betgesiadı
lşYaörım-1
lşYabrım-2
IşYatıniTva
(ş Yabnm-4
lşYatnm-5
lşYatırım-6
lşYabrım-7
lnterfon-1
lnterfon-2
lnterfofv-3
lnterfon-4
lnterfoo-5
lktisatYat-3
IktisatYaM
Ikt Atılım Fon
Gar. Yatınm-1
Gar. Yatınm-2
Gar. Yatrrım-3
Gar. Yaönm-4
Gar. Yatınm-5
EsbankFoni
EsbankFon2
Esbar*Fon3
YKBYabrımF.
YKBSeMörF
YKB Hisse F
YKBKamuF.
YKBUkitF.
YKBKarmaF.
YKBDövaF.
YKBKapitaiF.
YKB AktifF.
VakrfForv2
Vakıf Fon-3
Vakıf Hisse
Vakıf Dünya
VakrfFoo-6
Dts. Mavı Fon
Bugûn
232.702
106.433
61.193
42.673
20.688
44.434
11.488
160.015
119.679
67.587
68355
16.718
56.064
56.637
49.360
176.071
66.030
43.446
23.955
24.071
173.230
57.335
42.349
152 403
123142
156.028
120.819
105.271
120.086
56.906
42.317
39.385
283.115
52 850
36 059
45.476
32254
106.179
•/.
0.15
196
0.15
0,11
0.16
0.14
0.74
0.14
0.15
0.14
0.15
0.07
0.15
0.15
1.55
0.09
o.oe
0.92
-0.86
-0.60
0.15
0.14
0.154
0.15
0.14
0.76
0.14
0.14
0.14
0.15
0.15
0.56
0.14
0.15
-0.53
0.14
0.14
-0.13
KaMma
baigMiadi
Dışbank Beyaz
Dışbank Pembe
Tûtûn Fon-1
Tûtün Fon-2
Mrtsui Fon-1
Mrtsui Fon-2
Finans Fon-2
Finans Fon-3
Finans Fon-4
Finans Fon-5
Zıraat Fon-1
Zıraat Fon-2
Zir. BasakFon
ZiraatFon-4
Halk Fon-1
Halk Fon-2
Halk Fon-3
Pamuk Fon
Pamuk Hisse
Emlak Fon-1
Emlak Fon-2
Emlak Invest
Emlak Deniz F
lmpexFon1
lmpexFon2
SümerFon
Ege Fon-1
Ege Fon-2
Kalkınma F.
Demir Fon-1
Demir Fon-2
Tariş Fon-1
Tariş Fon-2
Ortak Fon
TürkbankFon
NetFon
EbFon
TSKBUzmanF.
Akfon
Tekstıl Fon
Miumim
Bugün
Doğ.
181.661
46.960
123.049
33.524
379.385
41.411
72.370
59.528
43.878
38 774
67.253
49.004
49.646
45.475
67.605
49.531
43572
66.479
43.435
56.029
42.765
16.901
52.793
56.467
42.967
41.217
40.168
17.269
45.444
41.550
20.818
47.332
19.535
36.856
35 905
36.934
37.304
24.424
18.593
12.270
%
-0 17
0.10
0.14
014
0 14
0.12
0.06
0.15
0.20
0.14
0.23
0.42
0.14
013
0.34
0.16
0.21
0.10
-0.19
0.14
0.15
0.40
0.13
0.12
0.08
0.10
0.13
0.12
0.15
0.43
0.13
0.15
0.14
0.14
0.30
0.14
0.15
-0.23
0.14
0.14
MERKEZ BANKASIKURLARI 26MAYIS I 993
CİNSf
lABDDoları
1 Alman Markı
1 Avustralya Doları
1 AvusturyaŞiltnı
1 Belçika Frangı
1 Danımarka Kronu
1 Fin Markkası
1 Fransız Frangı
1 Hollanda Florını
11sveç Kronu
11svıçre Frangı
100 ttalyan Lıretı .
UaponYeni
IKanada Doları
1 Norvec Kronu
1 Stertin
1 S.Arabistan Riyali
DOVİZ
*uş
10176.61
SATIŞ
1019700
6250.21 6262 74
711344
836 85
30423
163322
1864.94
1856.71
5587 55
1398.85
7127 70
88863
304.84
1636.49
1858.66
1860.43
559875
1401.65
6984.15 699815
687 03
9281
306899
1480.23
15718.79
271369
68841
93 00
8085.16
1483.20
15750.29
2719.13
ErEKTİF
«uş
1016643
6243.96
7006.74
885.96
301.19
1616.89
1836.39
1854.85
558196
1384.86
6977.17
680.16
91.42
7947.96
1465.43
15703.07
SATIŞ
1022759
6281.53
7149.08
891.29
.305.76
1641.40
1864.24
186601
561555
140585
7019.14
690.47
93.28
8109.42
148765
1579754
2672.98! 272729
ÇEAŞ ve Kepez'de kıyım
Uzanlargeldi
böyl• Çukurova Elektrik'te 84'ü emekli 99; Kepez Elektrik'te
ise 30 işçinin işlerine son veren Uzan Ailesi'nin ÇEAŞ'ın üst
yönetimini degörevden almasına mutlak gözüyle bakılıyor.
SERBEST DÖVİZ
dnsi
ABD Doları
Alman Markı
Isnçre Frangı
Fransız Frangı
Hollanda Florını
(ngilız Sterlını
S.Arab.Rıyalı
AvusturyaŞılini
lOOftaf. Lıreti
AUŞ
10200
6230
6920
1847
5560
1570O
2700
383
683
SATIŞ
10230
6260
6870
1865
5500
15800
2740
890
692
DÜNYA B0RSAUIH
Altmm omu: 374.50 doJar
ABDOolan: 1.6340 Alman Markı
110.20JaponYeni
1.5391.SteHini
PetroMn varM: 18.35 dolar
• Emisyon (24 Mayıs) 47.503.2
mılyar
• TL fntert>ankfaızlen:%62.75
Işleffl Hacmı. 5.464 rrnlyar
Gecehk: % 45-50
Hattalık repo %56
Aylıkrepo %61
ALTIN
CİNSİ AUŞ SATIŞ
Cumhurıyet 820 000 840 000
Reşal 850000 890000
24ayaraltın 123600 124000
22ayarbılezık 110400 121500
ÇAPRAZKURLflR
1 ABD DOLARI
16282
1.4306
11.4750
6.2310
5.4862
5.4810
1.8213
124.16
7 2750
'14571
1481.25
109 66
1 2612
6 8750
3 7501
1 Ster-lin:
1 ECü:
SOR:
SDR:
Alma Markı
AvustrafyaDolam
AKHStapyıŞJinl
Danjnarkı Krtnu
FMMarkka»
Fransa Franaı
HoltondaFtoHni
İspaıyalPezetast
jjsveçKpN
İsviçre Frangı
İtalyaflLirat]
Japon reıi
KanartaOolari
NorveçKroM
S.Ara&ittan Riyali
15446 ABD Dolan
1 2045 ABD Doları
1 4116 ABD Doları
14394 24 TL.
ADANA/ANTALYA (Cmn-
huriyet) - Uzan Ailesi, yönetime
geldikten bir hafta sonra ÇEAŞ'-
ta büyük tenkisata giderek 84'ü
emekİi, 99 işçinin iş akitlerini
sona erdirdi. Aynca Kepez Elekt-
rik'te de 30 işçinin işine son veriJ-
dı.
Büyük tenkisata karşı çıkan
Genel Müdür Vakıf Acunsal'ın
işçi çıkışlannı önleyemeyince
emekJiye aynlmaya karar verdiği
öğrenildi. Genel Müdür Yardım-
cısı Nuri Atılgan'ın işine son veri-
lirken Genel Müdür Yardımcıla-
n Mustafa ökten ile Abdülaziın
Kocabaş'ın görevlennden alına-
caklanna kesın gözüyle bakıldığı
bildirildi. Uzanlar bir süre öne ele
geçirdikleri ve ÇEAŞ'ın da yüzde
25 ortağı olduğu Antalya'daki
Kepez Elektrik AŞ'den de 60 işçi-
nin işine son verdiler.
Sansasyonel biçimde yönetime
geldikten sonra Uzan Ailesi'nin
yapacağı bildirilen büyük tenki-
sat önceki günden itibaren ger-
çekleşürilmeye başlandı. İşbaşına
gelir gelmez, eskı Yönetim Kuru-
lu Başkanı Jbrahım Günay'a
yakınlıklanyla bilınen 10 kişinin
görevden alınraasından sonra
84'ü emekli. 99 kişinin iş akitleri-
nin sona erdirilmesinin izlediği
tenkisatın. önümüzdeki günlerde
de sürdürüleceği belirtildi. Şirket
çevrelerinden alınan bilgiye göre
A, B, C, D gibi isimlendirüen lis-
telerie tenkisat sürecek. A lıstesi
ilk on kışiyi, B listesi 99 kişiyi
kapsıyor. C ve D listeleriyle çı-
kanlacak işçi sayısı ise dört yüzü
bulacak.
Gosteriler yapıMı
İşten çıkarmalar üzerine çalı-
şanlar şirket merkezinde önceki
akşam iş çıkışında bir gösteri
yaptüar. Büyük paniğin yaşan-
dığı şirket çalışanlan TES-Iş Sen-
dikası yöneticilerini gerektiği gibi
tavir koymamakla suçladılar.
Adının açıklanmaanı istemeyen,
ÇEAŞ'ta işine son verilmiş bir
hanım, "Sendikacılann başlan-
gıçta tutumlan net değildi. Şim-
diki tutumlannı net değildi.
Şimdiki tutumlanru da ben şah-
sen güven verici bulmuyorum.
Suni bir tutum da olabilir. Güve-
nemiyonım" dedi.
Genel Müdür Yardımcılarm-
dan Abdülaziz Kocabaş, dün öğ-
leden sonra Cumhuriyet'e verdiği
demeçte işçi çıkışiannı doğnı bul-
madığını, ekmekle oynanmasının
karşısında olduğunu belirterek,
kendisinın de çıkışım beklediğini
sövledi.