Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 17 SUBAT1993 CARŞAMBA
OLAYLAR VE GORUŞLER
Kadın haklan devrimi bütünlenmelidir
Türk kadınlan, her 17 şubdtta Medenı Kanun'un. ozellıkle de Aynca^gu^umuzde bu kanunu eşler
ıçerdığı laıklık nıtehğının kendılen ıçın taşıdığı anlam ve değenn arasındakı ıhşkıier açısından msan
bılıncıylebuyuk Ataturk'uvedavaarkadaşlannı
mınnet ve saygı ıle anıyorlar
Prof. Dr. NECLA ARAT 7. Ü. Kadın Sorunları
Araşîırma ve Uygıdama Merkezi Başkanı
1
7 şubat, Türk topiumunda
kadınlann tanhı açisindan
çok onemh bır gun Çunku
• kadınlar 67 yıl once 17 Şu-
bat 1926 da kabul edılen
Medenı Kanun (Yurttaşlar
Ydsası) ıle toplumsal yaşamda goru-
nür olmanın ılk adımını atmış oldular
Şenat hukukunu sılıp ortadan kaldı-
ran, kadının bınlerce vıllık alışılmış
boyun eğmışhğını ve ıkıncıllığını sar
san 1926'nın Medenı Kanun u kuşku-
suz, kabul edıldığı yıllarda, cağının
toplumsal-kulturel koşullannda bu
toprağın kızlan ıçın çok ılencı bır nıte-
lık taşıyan bırdevnm kanunu ıdı Ger-
çekten Turk hukukunu, özel hukuk
alanında dınsel bır hukuk sıstemınden
çıkanp, Kara Avnıpası hukuklan
grubuna geçıren bu kanun, Atatürk
Devnmı'run temel taşlanndan bın
olarak Turkıye'dekı aydınlanmanın,
çağdaşlaşmanın adeta dınamosu ve
ıtıcı gücu oldu
Turk kadınlan, dın ve dünya otontele-
nnın aynlığı ılkesı ıle devletın her çeşıt
dın karşısında yansız olma ılkesını be-
nımseyen laık karakterlı bu kanunla
medenı haklara sahıp bıreyler olarak
yenı bır toplamsal statu kazandılar
Orneğın mecbun medenı evlenme
tek eşlılık yargıç hükmu ıle boşanma
mırasçılıkta kadın-erkek eşıtlığı vb
yenı haklara sahıp oldular Bu neden-
le her 17 şubatla Medenı Kanun un
ozellıkle de ıçerdığı laıklık nıtehğının
kendılen ıçın taşıdığı anlam ve değenn
bılıncıv le büy uk Ataturk'u ve dava ar-
kadaşlannı mınnet ve saygı ıle anıyor-
lar
Ancak dünya ınanılmaz bır hızla de-
ğışıyor Toplumumuz da bu değışık-
lıkten payını almakta ve hep ılenyı
gosteren bır amaç olan çağdaş uvgar-
lık duzeyınf yakalama doğrultusun-
da toplumsal, kultürel. yasal dönü-
şumlere uyum sağlamayı ıstemektedır
Bu bağlamda Türkıye, ıçıne gırmış ol-
duğu demokratıkleşme süreande
şımdı 1926 h yıllann kadın statusünu
de aşmak, gelıştırmek, eşıtlemek zo-
rundadjr Türk Medenı Kanunu'nu,
ıçınde yaşamlan çağın koşullanna uy-
gun hale getırme anlamındakı bu değı-
şıklık ya da butunleme talebırun çok
hakk dayanaklan vardır Bu değışıklık
ısteğı, her şeyden once, Ataturk'ün
"Devnmın butunlenmesı gerekır ' va-
sıyeüne sahıp çıkjldığını ve bu vasıye-
tın yenne getınlmesı yonunde çalışıldı-
haklanna, eşlenn eşıt haklardan va-
rarlanma ılkesıne uluslararası sozleş-
melere ve anayasamıza aykın hukum-
lennın değıştınlmesı zorunluluğu
vardır Bu zorunluluğu, akılcı ve hak-
ça duşunen, kadınlann msan haklan-
na saygılı ve kendısınedemokrat dıyen
herkes kabul etmektedır Nıtekım
eğer omek sorulursa, Turk Medenı
Kanunu nun aslı olan Isvıçre Medenı
Kanunu nda ve butun Batı demokra-
sılenndekı yasalarda eşlenn eşıt hak-
lardan vararlanmalannı sağlayan
onemlı değışıkler yapılmıştır
Aynmcı u> gulamalar
Turk Medenı Kanunu nun eşlenn
eşıt haklardan yararlanması ılkesı çer-
çevesınde yenıden ele alınması gerek
sınmesı ve gereklılığı hukuksal ola
rak anayasada yer alan eşıtlık ılkesıne
ve cınsler arasındakı aynmalığı ya-
saklayan maddelere dayanmaktadır
Iç hukukumuzla bağlantılı bu dayana-
ğın yanı sıra, devletımızın ımzaladığı
ve uygulama konusunda yukümluluk
altına gırdığı uluslararası msan hakla-
n sozleşmelen, KadınJara Karşı Her
Turlu Aynmalığın Ortadan Kaldınl-
ması Sözleşmesı ve Kadınlann İlerle-
mesı İçın Geleceğe Yönelık Naırobı
Stratejıler Belgesı de onemlı dayanak-
lardır Ömeğın Naırobı Belgesı'nın
"Temel stratejıienn ulusal düzlemde
yenne geünlmesı ıçın alınacak anaya-
sal ve yasal onlemler' başlığı altındakı
68 paragraf açıkça Medenı Kanun
ozellıkle aıle hukukuna ılışkın bölu-
mu, kadınlann ıkıncıl olduğu aynmcı
uygulamalar ortadan kaldınlmak uze-
re yenıden gozden geçınlmelıdır Evlı
kadının yasal durumu onaeşıthakve
yukumlulükler sağlayacak bıçımde
yenıden ıncelenmelıdır' demektedır
Koalısyon hükumetının programında
da uluslararası sozleşmelenn hayata
geçınlmesı ve konulmuş olan çekınce-
lenn kaldınlması konusunda halkımı-
za soz venlmış ve bu program Turkıye
Buyük Mıllet Meclısı tarafından
onaylanmıştır
Sonuç
Bu 17 şubat gunu, çeşıtlı kentlen-
mızdekı kadın kuruluşİannın başkan
ve temsıknlen laık nıtelıklı Türk Me-
denı Kanunu'nun fundamentalıst
(koktendıncı) akımlara karşı en ıvı
panzehır olacak bıçımde daha da çağ-
daşlaştınlması talebıyle Ankara ya
gıdıyoriar Onlar. bu İconuda yapılan
çalışmalann hızlandınlmasıru ve ıvedı
olarak sonuçlandınlmasını ıstıyorlar
Ellennde. Medenı Kanun un aıle hu-
huku ıle ılgılı bazı hukümlennı değış-
tıren ve kaldıran bır ontasan taslağı
var Sımgesel değer taşıyan bu ontasa-
n taslağının yanı sıra, çağdaşlaşma
degışıklığını destekleyen on bınlerce
ımza Türkıye Buvuk Mıllet Meclısı
Başkanı'na teslım edılecek Laık ve
eşıtlıkçı hukuk duzenının daha da
guçlenıp gelışmesının yalnız kadın
haklan ıçın değıl, toplum ve devletın
demokraükleşmesı, yanı demokrası-
mız açısından da yaşamsal onem taşı
dığını bılen kadın kamuoyu lıderlen
bu 17 şubat gunu tanhsel bırgorevya-
pıyorlar Parlamentoda izleyıcı olarak
katılacaklan bır oturumun ıse yıne
sımgesel bır anlamı var Çoğunluğu
erkeklerden oluşan Türkıye Buyuk
Mıllet Meclısı'nın, Medenı Kanun de-
ğışıklığı ya da kadın-erkek eşıtlığı ya
sası karşısında takınacağı tutumla bır
demokrası sınavı vereceğını düşunen
kadınlanmızırksal dınsel ve cınsıyetçı
her turden aynmcılığa "hayır" dıyor-
lar Onlar, çağdaş ve laık duzenımızın
güvencesı ve ulusal egemenlığın tem-
sılcısı olarak gördüklen Turkıye Bü-
yuk Mıllet Mecbsı'nın, Ataturk'ün
Kadın Haklan Devnmı'nın butunlen-
mesı surecının onurunu taşıyacak ku-
rum olduğuna ınanarak. kızlan ve
oğullan ıçın daha aydmlık bır gelece-
ğın sözünü almayı, venlen sozlenn tu-
tulmasını abnan kararlann hayata
gecınlmesuıı ıstıyorlar
Kadınlanmız, Mederu Kanun değı-
şıklığının kabulünü, kadınlann msan
haklannın onaylanması olarak değer-
lendınp eşıtlık. sosyal adalet ve de-
mokrası konusundakı kararlı tutum-
lannı yalnız Istanbul, Ankara, tzmır'-
den değıl, yurdun her tarafından ve
yurtdışmdan on bınlerce yurttaşımızın
ımzasıyla geleceğe aktanyoıiar
Parlamentomuzun önünde, gerçek-
ten onemlı bır ınsan haklan ve demok-
rası sınavı, zor, ama onurlandıncı ve
olağanüstü bır odev var Ve Türkıye'-
nın her tarafında kadınlar. bu odevın
yenne getınlmesını beklıyorlar
ARADABIR
VECİHİ TİMUROĞLU
Yeni Yazın ögreflmi Müfredatı
12 Eylül yonetımının ulkeye en buyuk kotuluğu eğıtım
kurumlarımızı çağdaşlıktan uzaklaştırmak olmuştur
Kuşkusuz çoğulcu demokrası adını verdığımız açık rejı-
me geçtıkten sonra başlamıştır yozlaşmalar ancak her
olumsuzluğa karşın, Cumhurıyet ı koruyacak guçler ol-
muştur 12 Eylul yonetımı Cumhurıyet'ı koruyacak ve
kollayacak guclerı hedefledı Denebılır kı bu ereğıne bu-
yuk oranda ulaştı ozellıkle de toplumun geleceğını be-
lırleyen eğıtım kurumlarını kokunden sarsmayı başardı
Boyle bır yonetım kuşkusuz, fen bılımlerı ıle oyna-
maz Fen bılımlerı, ınsanı bıçımlendıren ışlevını, onu
kuılanacak ınsan varlığıyla doğru orantılı olarak yapar
En ılerı teknığı bıle kultur varlıklarını gelıştırmemış top-
lumlarkullanamazlar Ilerı bır teknığı yaşama geçırecek
ınsanın kafasının, çağdaş duşunceye yatkın olması ge-
rekır Oysa 12 Eylul yonetımı çağdaşlaşma ulkusunu,
ortaçağ duşuncesıyle gerılettı çağdaş aydınlanma yol-
larını karanlığa boğdu BuereğınıdeMıllı Kultur Raporu
ıle duzenledığı toplumsal bılımlerın oğretımınde ger-
çekleştırdı Felsefe oğretımını zorunlu ders olmaktan
çıkardı tarıh ve coğrafya oğretımını mıllı' nıtesıyle
dunya uygarlık ve ekın tanhinden kopardı Edebıyat oğ-
retımını, Islam skolastığı ıle sınırlandırdı Bu karanlığı
gıderek yoğunlaştırdı Bu konuda yazdıklarımızı ve yazı-
lanları Mıllı Eğıtım Bakanı Sayın Koksal Toptan değer-
lendırmış olmalı kı yazın oğretımı ıçın yenı bır mırfredat
programı yayımlandı (1) Bu program da,' denenıp ge-
lıştırılmek uzere" uygulamaya konmuştur 1992-1993
oğretım yılı ıçın duzenlendığı bıldırıhyor Bır yıl ıçın bır
program düzenlenmez Yazın programlarını kotarmak o
denlı zor bır ış değıldır Denenıp gelıştınlmesı ıçın oyun
oynamaya da gerek yoktur
Sayın Bakan'a, bırkaç noktayı duyurmak ıstıyoruz Bu
programın amaç saptaması çok yanlıştır çelışkılerledo-
ludur Genel amaçları saptarken edebıyat, dılbılgısı,
kompozısyon oğretım veeğıtımmın temel amacını,' Mıl-
lı ve manevı değerlerıne sahıp hoşgorulu yurtve dünya
meselelerı karşısında duşunce uretebılen ınsan yetış-
tırmek olarak belırlemış Sayın Bakan ın sağcı olduğu
bıhnıyor Ancak çağdaş duşunceye yabancı olmadığı da
bılınıyor Çağımızda, geç kalmış ulusalcı hareketler ızle-
nıyorsa da ' mıllılık', çağımızın nıtesı değıldır Çağımız
toplumları ulusal toplumîar değıl,' demokratık ' toplum-
lardır "Mıllı' olan, kesınlıkle 'hoşgorulu" olamaz Işte,
en çok yakındığımız Sırp çağdışılığının ozunde yatan
sayrılık, 'mıllıyetçılık"tır
Demokratık bır toplum, ınsanı dılıyle, dınıyle, ırkıyla,
rengıyle değerlendırmez, ama ' mıllı
1
bır toplumun ya-
pacağı tek şey, kendısının 'manevı' değerlennın ustun-
luğunusavunmaktır Kısacası "mıllı 'kavramı ' kendısı-
nı ustun sayma' savıyla ozdeştır Amaçlarbolumu, boy-
lesı çelışkılerle doludur Hıç duşunulmeden yazılmıştır
Parlak sozlere dayanıyor Açıkça soyleyeyım, Horasan'-
da halı dokunduğunu ışıtmış, ama dokuma teknığının
enıne mı, uzununa mı olduö,unu duşunmemış kımseler-
ce bakanlığjnızın arşıvınde bulunan bırçok taslaktan
tumceler aşırmışlar Nekı eğıtım ve oğretım konusunda
dızgelı bır duşuncelerı olmadığından her şeyı bırbırıne
kanştırmışlar
Bu sutunlar, bu çelışkılerı sergılemeye yeterlı değıl
Ancak, kımı koklu ılkelere değınıyoruz Orneğın felsefe
oğretımı yapılmadan duşunme uretımı olabılır mı' Par-
lak bır soz soylemek ıçın, koksüz bır savda bulunmanın
anlamı olamaz Boyle bır olanak olsaydı programda,
"Turk dılının her çağda ustun düzeyde eserler veren
koklu bır dıl olduğunu gostermek gıbı bır amaçtan soz
edılebılır mıydı'? Turk dılı, yuzyıllarca horlanmıştır öyle
dunya yazınlarıyla boy olçuşecek duzeyde urunlerımız
de olmamıştır, ama bu kusur, dılımızde değıldır, ıçıne
gırdığımız uygarlık alanlarında dılımızı gelıştırmek ola-
nağından yoksun bırakılmamızdadır
Bu gerçeklerı, tarıhın akışında doğrulamak dururken,
şoven bır anlatıyla sunmak çağdaşlaşmamızı ve de-
mokratıkleşmemızı sureklı erteler "Türk dılı,
bağımsızlığını kazanma olanağına kavuşunca, Nâzım
Hıkmet Cahıt Kulebı, Reşat Nun Melıh Cevdet, Orhan
Velı Oktay Rrfat, Ahmet Muhıp, Kemal Tahır, Saıt Faık,
Cahıt Sıtkı Cemal Sureya, Ahmet Erhan, Yaşar Mıraç,
Fazıl Husnu vb evrensel değerler ureten şaırler ve ya-
zarlar yetıştırdı' dememız çocuğu daha doğru duşun-
meye yöneltmez mı' Bırtakım gerçeklerı ve değerlerı
Osmanlıcılık adına golgelersek, hıçbır yere varamayız
Gelecek yazımda ' yazın oğretımı' uzerınde dura-
cağım
(I) Turk Dıb ve Edebıval Tebhğler Dergısi 9 Kasım 1922, s. 2370
OKURLARDAN
İstanbıd VaHğrne açık mektup
Sayın Valımız, bızler İstanbul Emruyet Mudurluğu'nde
gorev yapıp, Başbakanhk Toplu Konutlan'na aıt olan
Halkalı Polıs Lojmanlan'nda ıkamet eden emnıyet
mensuplanyız
Sayın Valımız, aldığımız maaş, malumunuz tarafmızca da
bılınmektedır Bumaaştan 1 015 000TL kıragıderlen
olarak kesıldığınde Istanbui gıbı bır yerde nasıl geçınılebılır
Çocuklann okııl masrafı. mutfak gıderlen, gıyım-kuşam
masraflan derken genye kalan mevcut parayla bunlann
yapılabılmesı mumkun mudur">
1400 Emruyet Mensubu
TARHŞMA
Ansiklopedik kültürdevrimine doğru- w - - y ç buyuk
• I gazetemızın,
• I Hurnyet. Mıllıyet
I I ve Sabah ın.
m y Turkıye'nın bellı
^m*S başh
ansıklopedılennı kupon
karşılığı. bız okurlanna
armağan olarak vermesı
kanımca Turk toplumunun
önune buy uk ozvenlerle
sunulan, değerlendınlmesı
durumunda buyuk bır kultur
devınımıneyolaçabılecek eşsız
yayın olaylanndan bındır
Gazetelenn kupon karşılığı
ansıklopedı vermesını. "Tıraj
artırmak ıstıyorlar ,' lyı
gazetecılık orneğı
veremedıklen ıçın kuponlu
hedıyedağıtımından medet
umuyorlar' gıbısözlerle
eleştırebıhnz Ben,
ansıklopedıler ıle gazeteler ve
gazetecılık arasında doğrudan
oır ılışkı kurmak ıstemıyorum
Hedıve dağıtma uzenne
temellenen bır gazetenın
onunde sonunda soluğu
kesılecek ıyıbırgazete
vermenın. hedıyelı gazeteden
başka yontemlen, yollan
olduğunu bu turgazeteler
anlayacak tır kanısındavım
Dağıtımı yapılan
ansıklopedılenn hemen her
bınne yazılanyla kaülmış bır
yazar-okur olarak, bu konuyla
ılgılı gorüş ve onenlenmı
ıletmek ıstıyorum Her şeyden
once gazetelenn reklamlar
aracılîğıyla kamuya ıletmek
ıstedığı mesajın son derece
yanlış(bılgılendırmeyanlışı,
haksız rekabet bılıme
saygısızlık ) olduğunu
belırtmelıyım Herbınkendı
türunun ıyı örneklennden olan
bu ansıklopedıler bırbırlenne
benzemelenne karsın
ustunluklen bırbırlennı yok
sayacak ortadan kaldıracak
duzeyde değıldır Okur olarak
ehnızdeyoksa, bu
ansıklopedılen almanızı salık
vennm Aşağı yukan 1 5-2
mılyon aılenın evıne daha
ansıklopedı gıreceğını
duşununce gerçekten coşkulu
bır sevınç duyuyorum
Ansıklopedıler, her ne kadar
roman oy kü gıbı baştan sona
okunacak kıtaplardan değılse
de ancak gerelctığı durumlarda
temel onbılgılen sunan kıtaplar
olsada vereceğı bılgı
oluşturacağı bıîınç,
kazandıracaeı farklı bakış
acılan hıç de Kuçumsenecek
şeyler olmasa gerek Laık
eötım ve kultur ortamının
oTuşturulmasında bu tur genel
kultur ansıklopedılenrun
katkısını gormezden gelemeyız
Fazla abartılmış bır yargı
olarak gorulmesını
ıstemedığım, ancak
soylemekten de gen
duramayacağım şoyle bır
duşuncem var Bu tur nıtelıklı
geneı kültür ansıklopedılen,
ozumlenerek okunduğunda.
Turkıye gıbı okur-yazar
oranının gıttıkçe azaldığı,
kıtabın temel gereksmmeler
arasında 200 sırayı aldığı,
ınanmanın duşunmenın önüne
geçınlmek ıstendığı dına
yaklaşımın her turlu
akıla bılımsel yaklaşımın
onune geçınlmeye çahşıldığı bır
ulkede, yenı kulturdevnmıne
kapı aralayacaktır Lutfen
aldığınız ansıklopedılen
okuyun Sozgelımı,
Demokrası-Ozgurluk-Lıbera-
eksıklıklen. yıne
ansıklopedının ılgılı
maddelennden gıdermeye
çalışacaksınız Bo>lelıkle bır
konuyu genel çızgılenyle ama
çok ybnlu olarak oğrenebılme
olanağına kavuşacaksınız
Sonunda da ansıklopedık'rle
yetınemeyıp, konuy (a ılgılı
temel yapıtlara yönelmek
gereğıru duyacaksınız Okuma
sızı duşunmeye, duşunme,
yaşamı daha güzel bıçımde
yenıden kurmaya
goturecektır Turkıye'nın yenı
yaşamı ancak ve ancak laık,
demokraük, katılımcı,
akıl-duygu-ınanç (dınsel
ınançlar ayn bır kategondır)
dengesıne ulaşmıs, pek çok yerlı
veyabana kaynaktan
beslenmış, çağdaş sentezler
lızm-Kapıtalızm-Adalet-Dın- yapabılmeye el\ enşlı zengın bır
Kultur-Dıl-Tanh-Felsefe gıbı kultur uzenne
yuz bınlerce okunacak maddesı yapılandınlabıhr tşjte
var Yuz bınlerce kıtap
okumakla eldeedebıleceğınız
bılgılen ansıklopedıler, özet
olarak, kolay anlaşılabılecek
bır dılle ve belırlı bır bılınç
uyandırmak 'oluşturmak uzere
sızleresunmaktadır Bıryerden
başlav acagınız okuma, sızı
ansıklopedının otekı
bolumlennı de okumaya
yonlendırecekür Bırbölumü
okurken duyumsadığınız
ansıklopedıler bu surean ılk
basamaklan durumundadır
Ekonomık gücunüz olçusünde
bu ansıklopedılen edınmeye,
okumaya, öğrendıklennızı
çevrenızdekılerle tarüşmaya,
paylaşmaya ve kultürvarlığı
olarak zengınleşmeye çahşın,
denm
YiHufÇotuksöken
istanbul
Grizu duruşmasında kimler yoktu?
3
\lart 1993
tanhınde bınncı
yüıdolacak
Koziu grizu
faciasının ış>eren
sorumlularının
ikincı duruşması geçtığuniz
gunlerde Zongıddak'ta yapıldL
Ağzımızdan pek dflşürnîedığimiz
katılımcı demokrası sozlerinifl
gereğı otarak duruşmanuı sıvil
örgütler tarafından y akından
izfendiğını duşüneceksınız.
Asiında soru\ u bu dumşmada
kimler vardı dı> e sormak daha
kolaj Çunku bu duruşmada
ofanatanlannsavısiçok fazla.
Emeğe > aslandığı so> lenen sosy al
demokrat partılenn temsılcılen,
baronun temsılcılen, \erel sendıka
şubeknnın. sanat \ e sağbk meslek
kuruluşlarımn temsikilen
duruşmada voktu. Şaşırmak için
hazır olan, bu duruşmada, ölen
madencılenn sendıkası olan Genel
Maden-İş'in anıkat ve yönetkileri
de yoktu.
Genel Maden-İş sıradan bır
sendikadeğü 30bıne\akınuyesi
var. ZonguMak- \nkara madencı
yürüyuşü sonrası bu sendıka Insan
Haklan Demegı'nın "Insan
Haklan Ödulu'"nu aMı İkı
vönetıcısı son genel seçımlerde
PENCERE
SHPden mılletvekilı adavı oldu.
Sendikanuı başkanı hem
Tıvk-lş'ın Genel Sekreten, hem
de ışçilerin ücretinden her ay
"Spor Payı" adı ahında kesilen
paralarla en zengın kuliip sa> ılan
Zongıddakspor'un başkanı.
Kozlu'daki grizu cınavehnde 263
tşçi öldü. Şu anda 84 ışçınuı cesedı
300 metre aşağıda bulunujor
Lstteuretımsürü>or 955çocuk
yetnnkaldı Ankara'dakı
yöoetıcıkr ölenlenn vakınlanna
kan parası ode\erek acımn >e
ofkenın ustunu örtmevı
başardılar. Bu arada ODTtTde
görevhfiçbılim adamından oluşan
bilirkışı av nca açılan bır tazmınat
datası ıçın gorüş bddırdı. •'Grtnı
kaçınıbnazdı".
H
Kaçuubnazlık
n
bilonin karşılığı
olabflir mP Doğal afet sayılan
depremın bıle onlemlen
sayılabılıyorken
Her kamu uretun binmınde
olduğu gıbı ZonguJdak'ta da
yıUardır cuıavete teşvık sucu
işleniyor Bınncısı üretımi daha
fazla kâr ıçın zorla\ arak, ıkıncısı
ışletmevi partı ıhşkılenne alet
ederek Bu suçun ışlenmesını
kolavlaştıranlarıseşuniar:
Gunluk çıkarian ıçın parti parti
dolaşanlar ve sendıkal kulislerin
lafcambazlan.
Gnzu duruşmasını kımler
unutmadı Yerelbasın,
Cumhunv et gazetes, Zonguldak
HavzasılşçiSagygıvelş
Guveaiiği Derneği, > akınUn
grizuda öfcn bir avııç «san *e
Insan Haklan Dernegı Ankara
Şubesi.
4 şubat günü adma mahkeme
denüea büro benzen bir odada
(Famlerdekı mahkeme
satonianna benzemiyor) insana
venlen değerin ışveren ve sendıka
temsilcuerince nasıl utlasddtğmnı
smavı yaşandı. 30 mart salı günü
1. AsbVe Ceza Mahkemesı'nde
fiçüncü duruşma, y an üçüncu
smavvar ZonguMak a>dmı,
işçıs. 9ril orgûtlen üe paramn
gücü arasında.
tbrahim Akyörek
Sayın Yekta Kara'ya açık mektup
evlete bağlı
kurumlann
ışleyışıyle ılgılı
olarak
Dınsaniarda hep
bırffuvensızlık
ve kuşku bıldım bılel'
olagelmıştır Devlet
daırelenndekı bugun gıt yann
gel' mantığını, ışlenn bıtmez
tukenmez burokrasıye
takılarak aylarca bekletıldığını
ya da o bılınen yontemlerle
yanm saat ıçınde halledıldığını
bılmeyen yoktur Genellıklede
derdınızı anlatacak,
şıkâyetlennızı bıldırecek
"yetİuu" bulamazsınız
Bulsanız da sıze hıçbır açıklama
yapılmaz Sonunda bıkar,
"lanetolsun" der, tepkılennızın
uzenne sungerçekerek carkın
boyle sürup gıtmesıne katkıda
bulunursunuz' Her şey
çırkınlıklenyledevam eder
Bu nıye boyledır, -kafamda
açık olmasına rağmen- ayn bır
yazının konusudur, ama, şu an
muduru bulunduğunuz Devlet
Opera ve Balesı nde (DOB)
çocuğumla beraber yaşadığım
surecı bu sayfalarda
anlatmaktan başka bıryol
bulamadım Çunku banayanıt
verebılecek hıçbır "yetkılı'
yoktu1
' Yetkılf'ler bırdenbıre
"yetkısız" oluvermışlerdı'
E)evletın sanat kurumlannda
-kı ışın ıçıne sanat gınnce
olumlu bıronyargı taşınm, her
nedense - nasıl bırışleyış var,
bılmıyorum Nereye kadar
bakanlığa bağlı nereye kadar
kendı bünyesınde kararlar ahp
uyguluyor. uygulamalar
mudür değışı'klıklenyle
durdurulabılıyormu'' Hıçbır
fıknm yok Bu bağlamda
1992'nın mart ayında DOB'un,
"Yeüşünlmek uzere Çocuk
Korosu Elemanı" aradığını
duyunca ılgılendım On
yaşındakı kızımın muzığe ılgısı,
ıyı bır kulağı vardı Onunda
ısteğıyle kaydını yaptırdım
Kırk çocuk alınacaktı Sınav
gunu yuzlerce çocuk ıle bırhkte
kızım da sınava gırdı Bırkaç
gun sonra sınavı kazandığını
öğrendık Fakat kırk çocuk
yenne yuze yaklaşan sayıda
çocuk alınmıştı Elbette nıye
boyle olduğunun açıklaması
yoktu' Buyuk bır kargaşa
ıçınde çocuklann çalışma gun
vesaatlen tespıt edıldı Ellışer
kışılık ıkı sınıfa ayırdılar Bır
süreçalışmalarsurdu Sonra,
haftada ıkı olan çalışma gunu
bıreındı Gerekçe Salon
yetersızdı, zaten bu yıl sezon da
bıüyordu onumuzdekı sezon
daha sağlıklı olarak
çalışmalara başlanacakü vb
Sezon bıttığınae-kı ıkı aydan
fazla çalıştılar- bızlere eylul
başlannda yenıden gelmemız
soylendı Eylul ayıgelıp
çalışmalann nezaman
başlayacağını sorduğumda,
"hıç bılmıyoruz, lıstelen
mudunyete verdık" yanıüyla
karsılaşum Olur a, sezon yenı
başlamıştı, ustelık göreve yenı
bırmuduratanrruştı Bıraz
beklemekte yarar vardı
Eylul, ekım, kasım, aralık.
ocak, şubat Hâlâ bekbyoruz1
Ulaşabıldığım 'yetkıh"Ier bu
konuyla ılgılı olarak bılgılennın
olmadığını söylüyorlar ısrarla
1
Ama ortalıkta bır dolu fısılü
Bır söylentı koronun ıptal
edıldığını -kı "yetkıh'ienn ses
tonlanndan, kaçamak
yanıtlanndan bunun doğru
olduğunu anhyorsunuz- dığen.
yakında toparlanacağını
söylüyor Vesanınm,bır
açıklama yapmak sızın
yetkınızde Sayın Kara
DOB'un ıç hukuku ne olursa
olsun, olumlu veya olumsuz bır
açıklama yapmanm hem
zorunlu olduğunu/olması
gerektığını, hem de sanata ve
ınsanlara saygının bır gereğı
olduğunu, butün bunlann
ötesınde sanatsal eğılım
gosteren çocuk ınsanlann daha
bu ılk adımiannda guvenlennı,
sevgı veılgılennı boyle
sarsmaya hıçbır kurumun,
hıçbır kışının hakkı olmadığını
duşunuyorum
EMİNLBAŞA
Hizbullah'ın Kuramı...
12 subat arkadasımız Aydın Engın ın doğumgunu
Aydın o gun gorevle Batman dadır Otelde yanına bın
yaklaşır
-Hızbullahı lerle goruşmek ıster mıydın'
Tam doğumgunu sorusu1
Hızbullahcılar 'Iyı kı doğ-
dun Aydın şarkısını soyleyecek bızımkı de masanın
ustundekı pastayadıkılmış mumları bırsoluktasondure-
cek
-Puuuuf
Aydın'ın gazetecılık damarı kabardı mı olumu molu-
mu gırgıra alabılır 'Hızbullahı dıyorkı
-Dıyarbakır Otogarı'nda, seyyar donercının yanında,
yarın akşam saat yedıde
Gel de gıtme
Ya da gıt ama senı nereye goturecekler ne yapacak-
lar, Allah bılır
Aydın gıdıyor
•
Hızbullah orgutu şerıatçı
Islamcı da denebılır
Kurt ıle Kurtçu Turk ıle Turkçu, Musluman ıle islamcı
ayn anlamdadır
Hızbullah orgutunun sozcüsu Şeyhmus'la Dıyarba-
kır'da buluşuyor Aydın Engın, sorularını soruyor, yanıt-
larını alıyor
Şeyhmus dıyor kı
"-Bız Batman da tagutı nızama hızmet eden hem TC -
den, hem PKK dan çok kışı cezalandırdık Bızde hud'a
farz değıldır, hud ayı bılıyor musun?'
Aydın
'-Hıle değıl mı"> Muhammet 'Harp hud'adır'demış "
Şeyhmus
'-Aferın Bıze farz değıldır hud a, ama, ıcap ederse
başvururuz Bız Kuran'dan emır alıyoruz Iran, bır Dar-
ul Islam memleketıdır Orada kufur ebedıyen mağlup
edılmıştır Ben Lubnan da bulundum Orada hem dını,
hem harp zanaatı tahsıl ettım Kuran bızım programı-
mızdır.tuzuğumuzdur taktığımızdır Ben nıye Istanbul'a
talımat yollayayım Bana neden Iran dan Lubnan dan
talımat gels/n Vazıfeler bellı hedef bellı, kufur cephesı
bellı, tagutı nızam bellı iran dan talımata ıhtıyaç yok
•
Dar-ul harp, savaş ulkesı demek
Islamcı, dunyayı ıkıye ayırmış
Dar-ul Islam
Dar-ul harp
Dar-ul Islam, yasama yürutme ve yargı yetkısının
Muslumanın elınde bulunduğu ulkedır daha başka de-
yışle şenat duzenı geçerlı olan ulke dar-ul Islamdır
fran ya da Suudı Arabıstan bu turden devletler, oralarda
kufur yok
Ya Turkıye'
Islamcı, Turkıye'yı kufurcephesınden sayıyor Anado-
lu, dar-ul harp1
Boyle bır ulkede butun Muslumanlar
şerıatçılık yolunda çalışmakla yukumludurler Tagutı nı-
zam (şeytan, kufur put duzenı) yıkılıncaya dek savaş
surecektır, şenat egemen oluncaya değın durmak Mus-
lumanlıkla bağdasmaz bu yolda kufur cephesınden
kımılerını oldurmek de vacıp oluyor
Hızbullah orgutu Turkıye yı dar-ul Islam yapıncaya
kadar teror yapacak
• •
Anadolu'da Musluman çoğunluk şerıatçı değıldır,
ınançlıdır; ama yobazlık başka
Koku Iran a ve Suudı'lere uzanan şerıatçılık ıse bır ko-
luyla teror yontemmı benımsemıştır bunlar kan dokme-
yı doğal sayıyorlar, korınançla koşullanmışlar
Oiaym ılgınç yanı şudur Vaktıyle bır devlet buyuğu
Bana mıllıyetçıler cınayet ışlıyorlar dedırtemezsınız' dı-
ye konuşmuştu Bugun Turkıye dekı şerıatçılar Muslü-
manlann teror yontemlerını kullanmadığını soyluyorlar,
ış gelıyor, aynı noktada çıkmaza saplanıyor Musluman
kesımınde teror kuramını gelıştırıp dar-ul harp e ya da
'dar-ul cıhat a bağlayan var ama, şerıatçılar ağızlarını
açıp hıçbır şey söylemıyorlar
Anadolu Muslumanı, Islamı bırey ıçın duşunuyor
Şerıatçı ıçın Islam devlet demek
Demokratık, laık ve Ataturkçu duşüncenın cesur
savunucusu, onurlu ve durust gazetecı-yazar
UĞUR MUMCU
Senı katledenlen nefretle kınıyon Turk halkına
başsağlığı dıhyoruz. Canını verdığin değerlerı
sonsuza kadar ödunsuz yaşatacağtz
PAŞABAHÇE FERİT ÜSAL LJSESİ
OĞRETMENLERİ
Sevgili
UĞUR MUMCU'ya
sevgimiz
buyuyerek surecek.
HARtKA-DENtZ-ŞEREF TOKGOZ,
FIGEN^UNEl^AVUZ IRMAK
GULEN-YAŞAR SELIMOĞLL
• Sahte Çeklşme: 'Lalslzm-Ulamcılık'
Sol Akıntıya Kapılmamalıdır
• Haluk Gerger'le Söyleşl
• özgflr Gündem ml, özgür ülke mJT
Merdan Yanardağ, Ferda Çetm, Ahmet Akkaya,
Recep Maraşlı ıle Gundem uzenne tartşma
• DİSK Hangl YöneT
2. S A Y l 1 5 S I I K V T T A < I K I I
YAZ1, MAKALE VE OÖRÜŞLERİYUE
îlhamı Aras, Yücel Demirer, Engın Erkiner,
Doğan Goçmen,Atanur Guneysu.H. Basn Gurses,
Emın Karaca.Kenan Kalyon.lsmaıl Kayhan,
Yalçın KuçükJErtuğruI Kurkçü, Kenan Mendekll,
Kezban Oral, Mehmet Ozgen, Nusrettın Yılmaz
( M . Ş.ılır S k . 1
>/I
IVI / liix: ( I ) > I X