Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı • Özgen Acar • Genel Yayırı Koordınatöru: Hikmet Çetinkava • Genel Yayın Danışmani' Orhan Erinç •Yazıijlen Mudurlen İbrahim Yüdız (Sorumlu). Dinç Tayanç •Haber Merkezı Muduru. İpek Çauşlar • Gorsel \ onetmen Ali Acar 0 Dış Haberler: Ergun Balcı • İstıhbarat Yalçın Çakır • Yurt Haberlen. Vlehmet Saraç • Makaleler:Sami Karaören • Spor: \bdülkadirYücelman0 Duzeltme Abdullah Yazıcı Ankara Temsılcısı Vlustafa Balbav • Haber Mudüru Doğan Akın AtatürkBul- vanNo 125. Kat 4, Bakanlıklar-Ankaru Tel 4195020(7 Hdl). Telex 42344. Fa.\. (4)4195027 •İzmır Temsılcısı: Serdar Kızık. H Zıya BK 1352 S 2 3 Tel:4411220 Telex 52359. Fax 4419117 #Adana Tcmsılcisi: Çetin Yiğenoğlu İnönü Cd 119 S No I Kat. I, Tel. 352255O-35226OI-3522492. Tele\ 62155. Fax 35225^0 Muessese Mudüru: Enrf Erkut • Koordınatör Ahmet Kondsan • Muhasebe Büent Yencr • Idare Hüseyin Gürer • Işletme önder Çdik • Bıleı-tşlem: Nail lnal •Bılgisayar Sistem: Miiriivet Çiler »Reklam Refaa Işıtman Y>vırriıvu>eBısas. VemGnnHdberAjansı. Basın veYavıncılık A $ Turlccağı Cad 39 41 Cjğaloğlu 34334Isı PK :46İ5t.ınbulTcl (0 212)5120>l'>(jnhaiıTclc\ 1121b F.ı\ 20ARALIK1993 İmsak-5 45 Güneş:7.17 Öâle: 12.06 İkındı. 14 25 Akşam: 16 45 Yatsı: 18.121 ABD'de skandal • LITTLEROCK(AA)- ABD"deuyuşturucu maddelenn kullanımını yasal çerçeve ıçıne alma fıkrini övgüyle karşıladığı bilinen genel sağlık servısı başhekimi Joycelyn Elders'ın oğlu hakkında "uyuşturucu bulundurmak' suçundan tutuklama karan çıkanldı. Polisyetkililerinin verdiği bilgiye göre genel sağlık servisi başhekimınin oğlu Kevın Elders (26), Arkansas eyaletınde ağır suç teşkil eden 'uyuşturucu bulundurmak" suçundan aranıyor. Ankara'da balık tûketimiarttı • ANKARA (ANKA)- Ankara"da kasım ayında balık tüketımi ekim ayına göre>aklaşıkyüzde50arttı, en çck tüketilcn balık 300 ton ilesardalyeoldu. Ankara 'da ekim ayına göre meyve sebze tüketımi iseazaldı. Büyükşehir Beledıyesi'nden yapılan açıklamaya göre toptancı hal verileri ıtibanyla ekim ayında 456 ton olan balık tüketımi, kasımda 671 tona yükseldi. Balık tüketımi geçen yılın kasım ayıyla karşılaştınldığında yîizde 27'lıkbırazalmanın bulunduğu anfaşıldı. Toptana hal verilerine göre ençok satılan balık 300 bın ton ıle sardalye oldu Sardalyeyi löOtonlahamsi. 35 tonla ıstavrit izledı. LaToya zirveye doğpu • NEVVYORK(AA)- Kardeşi Mıchael Jackson'un "küçük çocuklarla cınsel ilişki kurduğunu" açıklayan ünlü pop sanatçısı "La Toya' JanetJackson, bu açıklamanın kendisine kazandırdığı "hızlı yükselme şansını" sonuna değın kullanmaya kararlı gözüküyor. Mıchael'ı düşürdüğu zor durumdan hiç de üzgün görünmeyen La Toya. ABDdekı turnesınin ilk ayağı olan Ne\v York'ta 18 aralık gecesı hayranlanna görkemli bir müzık ziyafeti sundu. Garip kılıklan ve davranışlanyla Mıchael'ı aratmayan LaToya'nın Amerika'dan sonra. geniş kapsamlı bırdünya turuna da hazırlandığı belirtıliyor. Azçalışana oyuncak maymun • LONDRA(AA)- İngiltere'de bir bankanın üst düzey yetkilıleri azçalışan memurlan teşhir etmek amaay la bu kişılenn masasına "başansızlığa işaret' olarak oyuncak maymunlar koymaya başladılar. "Royal BankofScotland" Manchester şubesi yönetıcılen. banka memurlanna verdiklen bir brifıngle bankanın belirlediğı ekonomik hedeflere ulaşmak konusunda beklenılen performansı gösteremeyen çalışanlann. diğerleri tarafından tanınması amacıyla masalanna oyuncak maymunlar konacağını belirttıler. MP özüplülepin • ANKARA (IIBA)-Kamu kurumlannda özürlülerin çalıştınlması zorunluluğu olmasına rağmen birçok kurumda bu koşul yerine gctirilmezken Milli Piyango Idaresı'nın özürlülere en çok kucak açan kamu kurumu olduğu belirlendı. Milli Piyango İdaresi. bayilerde özürlü çalıştırma zorunluluğu olmamasına karşın özürlü vatandaşlann bayilik istcmlenneöncelik tanıyor. Mıllı Pıyaneo'nun bayilennın 15bın2O8'inıerkekler, 1987">ınıdekadınlar oluştıırurken 637 özürlü de ba> ılık \ aparak ekmek parasınıçıkanyor. Milli Piyango İdaresf nin ıllerde bulunan ba\ ılennden 637'sini kadınlar. 9 bın 114'ünü de erkck Icr ol uştururken 371 özurlu. ıllerde gezıcı veya sabıt bayılık yapıyor. küküı oranlan normalin kat kat üstüne çıkıyor Hava kirliiiğiııde 'facia'yadoğru Türkiye Hava Kirliliği Ulusal Komitesi Başkanı Prof. Dr. Aysen Müezzinoğlu. Türkiye'nin, bir kalkmma planı gibi, hava kirliliğini önleme planı bulunması gerekliliğini savunarak "Ancak bu planı kime vereceğiz? Enerji Bakanlığı'na mı, Çevre Bakanlığı'na mı, o belli değir diyor. Hava kirliliğine karşı 'mutlak önlem' alınması gerektiğini belirten Prof. Müezzinoğlu'nun acil çözüm önerisi şöyle: "Evlerde ve sanayide kömür ocaktan çıktığı gibi kullanılıyor. Oysa kömür çeşitli işlemlerden geçirilip, yıkanarak dumanı alındıktan sonra tüketilmelidir." ASUMAN ABACIOĞLU İZMİR- Türkiye Hava Kirli- liği Ulusal Komitesi Başkanı Prof.Dr. Aysen Müezzinoğlu'na göre. Türkiye'de hava kırlıliğı "faciava doğru" gidiyor. Yapı- lan ölçümler. birçok kentte. yö- netmehklerde belırlenen sınır değerlerin aşıldığını göstenyor. Dünya Sağlık Örgütü. kükürt- dioksıtte yıllık 60 mikrogram metreküp, dumanda 40 mik- rogram 'metreküp değerlen he- def gösterirken Türkiye'nin bü- yük kentlerinde bu değerler 200lere kadar cıkabılıyor. Yapılan ölçümler sonucu elde edilen ortalamalara göre. 1991-92 kışsezonunda. kükün- dioksit bakımından en kırli ıl merkezleri arasında Çankın bi- rinci. İstanbul ıkinci. Kütahya üçüncü sırada yer alıyor. Aynı dönemde duman bakımından en kırli il merkezleri ıse sırasıyla Sıvas. Dıyarbakır, Erzurum ve Zonguldak olarak görülüyor. 1993 yılı lemmuz ayı verilerine göre de; İzmir. Kükürtdioksit ve duman kirleticıleri bakımın- dan. Türkiye'nin en kirlı kentı olarak görülüyor. Yaz aylann- da İzmır'in en kirli kent olarak öne geçmesi, sanayi kirliliğine bağlanıyor. Acil çözüm yakıt denetimi Hava kirliliğine karşı "mut- lak önlem" alınması gerektiğını belirten Prof. Müezzinoğlu. "en acil çözümün" yakıtı kontrol altına almak olduğunu sdylüyor. Özellıkle metropol kentlere gıren yakıtlann. polisıye önlemlerle kalite kontrollennın yapılamadığını vurgulayan Prof.Dr. Müezzi- noğlu, öncelikle kömürün ocaktan çıkanlıp, olduğu gibi yakılması 'İlkeUiğine" bir son venlmesi gerekliliğini savunuyor İstanbul'un hava kirliliğini "facia" olarak nitelendıren Prof. Müezzinoğlu. bu kirlılığın böylesıne büyük bir kentte yalnızca 15 öl- çüm ıstasyonuyla tam saptanamadığını da kaydediyor ve eklıyor: "İstanbul. belki dünyanın en kirli kenti. Bu, tam da görünemeyebiİiyor. Çünkü ölçüm is- tasyonu sayısı yetersiz. Böyle bir metropol kentte 50-60 ölçüm istasyonu olması gerekir- ken bu sayı yalnızca 15. İzmir için bile 15 is- Sanavi kuruluşlarımn da ilkel biçimde yakıt rükertiğini belirten Prof. Aysen Vlüezzinoğlu, baca gazlannın temizlenmesi gerektiğini söylüyor. Fotoğrafta İzmir'i yaz aylannınen kirli kenti yapan tesislerden AUağa Rafinerisi... (Fotoğraf: ÜMİTOTAN) tasyon sayısı veterli değil. DİE raporlarında, çoğu kent, tek bir ölçüm istasyonu verileriyle temsil edilivor. Bu yanlış. çünkü eger istasyon bir bacanm yanındaysa y anlış sonuç alıyorsu- nuz demektir. Bu kent kirlidir veya temizdir y argısına v arabilecek ölçüm noktası y ok çoğu kentte. Koskoca Eskişehir'de bir tane var. Ama yine de çok iyi eskisiyle kıyasla, çünkü iki yıldır yapılan düzenii ölçümlerle iyi kötü birtakım sonuçiar alabiliyoruz." Hızlı adımlarla Ha\a Kirliliği Ulusal Komitesi Başkanı olarak Türkiye'de hava kırlıliğı bakımın- dan. "Büyük bir faciaya doğru hızlı adımlarla gidildiğini" vurgulayan Prof. Müezzinoğlu. aynı tempoda. aynı hızla çözüm üreülemez- se halkın psikolojismın bozulmasından. sağ- lığının bozulmasına kadar. estetik etkilerin- den "bu ilkel görünümün bize yakışıp y akts- mamasının sorgulanmasına kadar" çok bo- yutlu sorunlann ortaya çıkacağını söylüyor Çözüm konusunda ise şu görüşleri sa- \ unuyor: "Bugün. mutlak bir plana gerek var, ülke bütününde ve vöreler itibarıyla ayrı ayrı çalı- şan aynntılı bir plan. Bu planın birinci maddc- si, yakıtların düzeltilmesi obnalıdır. bunun başka yolu yok. Yakıtlann düzeltilmesi de- yince, bu ille de doğalgaz kullanalun demek değildir. Doğalgaz dışa bağımlı \e bence çok pahalı bir enerji. Kendi kaynaklanmız var kullanılması gereken, kömürlerimiz >ar. Bu kömürleri ıslah edip halka \ermek durumun- dayız. hem ucuz bir kaynak hem de öz kay- naktır kömür. Lni>ersitelerde kömürle ilgili çok güzel işler yapılıyor, ama bir türlü hayau- yete kavuşamıyor. Kömür dumansızlaştınl- malı önce. ondan sonra evlere dağıtılmalı. Do- ğalgaza yönelmek. çok kolaycı bir yaklaşım. Ama doğalgazla nereye gidebiliriz. Açıklıkla söyleyeyim. dünvanın hiçbir yerinde kömür ocaktan çıktığı gibi yakılmaz. Bizde ocaktan çıktığı gib! y akılıyor. Mutlaka ve mutlaka ön- ceden kömür çeşitli işlemlerden geçirilir, yıkanır ki bizim kömiirlerimizin çoğu yıkana- bilir." Termik santrallar da ilkel Kömürün. hıç yıkanmadan. ıslah edilme- den sanayide de kullanıldığını anımsatan Prof. Müezinoğlu. bunun hava kirliliğine katkısı bir yana. çok kötu kalıtesız yakıtın bir hayli para döküp alınmasına karşın ener- jı elde etmede gereğınce venmlı olmadığını kaydediyor. Sanayinin hava kirliliğine önemli katkısına da değınen Prof. Müezzinoğlu. ör- nek olarak termik santrallan ele aldı. Termik santrallarda hem kömürün olduğu gibi yakıl- dığını, hem de baca gazlannı tuta- cak ünitelerin bulunmadjğını anı- msatan Prof. Müezzinoğlu, "Bi- zim termik santrallar içinde bir tek Çayırhan'da desülfirizasyon ünitesi var, başka santrallarımı- zda bu olay yok. Ama orda da yine aynı ilkelliğin bir başka ver- siyonu var. Kömürii olduğu gibi yakan ünitelerdir bizim termik santrallarımız, ama baca gazını temizlemek koşuluyla, ancak bizde o da yok. Y ine evlerimizde olduğu gibi aynı kau'tesizlikte geliyor kömür ve aynı çirkinlikte yanıyor" dıyor. Kurşunsuz benzin, geç hedef Trafik kaynaklı hava kirlilı- ğının önlenmesınde, kurşunsuz benzıne tümüyle geçilmesi için konulan 2000 yıb hedefinı "çok uzak" buluyor Prof. Müezzi- noğlu. Türkiye'nin otomobıl pıyasasına "Müthiş aç bir hal- de" olduğunu söylüyor Avrupa ülkeleri ve Japonya'- da bu büyüklükte pıyasa İcal- madığını ve bu ülkelerde araç sahiplerinin metro gibi başka seçenekleri de bulunduğunu anımsatıyor ve "Oysa biz işimi- ze arabayla gitmeye mecbunız. Çünkü başka seçeneğimiz >ok" görüşünü savunuyor. Otomobıl üretıcileri- nin, "Bizim otomöbil başına düşen kişi sayı- mız çok düşük" dedıklennı anımsatan Prof. Müezzinoğlu, otomobıl sanayicilerinin, Türkiye'deki araçlann yüzde 40'mın üç bü- yük kentte yoğunlaştığını hesaba katmadık- lannı söylüyor. Türkiye'nin, bir kalkınma planının olması gibi bir hava kirliliğini önleme planı bulun- ması gerekliliğini vurgulayan Prof. Müezzi- noğlu, böyle bir planın yapılabıimesi için bir altyapı oluşturulması gerektiğini kaydedi- yor. Ancak bunu yapacak kişının bulunma- dığını savununuyor ve "Ben böyle bir planı Enerji Bakanlığı'na mı vereceğim, yoksa Çev- re Bakanlığı mıdır sorumlu olan kuruluş? Bunu bilemiyorum. Türkiye'de bu koordinas- yon yok" dıyor Kûkürtdioksrt mgr/m 3 Boş kaian yerierde &çûm yapılmadı. n 400* Kütahya. Çankın, Erzurum, Karaman, Çorum, Srvas, Kırıkkale, Eskişehir, Diyarbakır, Kahramanmaraş. 4OO>300 Malatya, istartoul, Kayseri, Konya, Tokat, Muğla, Adıyaman, Nevşehir. 300>200 İzmir, Edirne, Isparta, Kocaeli, Yozgat, Burdur, Çanakkale, Denizli, Bolu, Bursa, Gaziantsp, Ankara, Manisa. 200>100 Niğde, Kastamonu, Sakarya, Tekirdağ, Antalya, Siirt, Van, Trabzon, Giresun, Bingöl, Rize, Uşak. 100> Samsun, Erzincan, Elazığ, Aydın, Adana, Kırklareli, Muş, Amasya, Ordu, Sinop, Zonguldak, Tunceli. Türkiye Hava Kirliliği Raporu Sınır değerler aşdıyor • Hava kirliliğinin çok hızb arüş gösterdiği durumlanda yetkili ve sorumlu bulunan Valilikler. yönetmeliğm "Uyan kademeleri" bölümünde yer alan yüksek sınır değerlerini temel alıyorlar. İZMİR (Cumburiyet Burosu) - Hava Kirliliğini Kontrol YönetmeliğVnde. valilikler, "Hava kirlili- ğinin çok hızlı artej gösterdiği durumlarda uvarı ka- demeleri"nı uygulamada yetkili ve sorumlu kılınıyor. Yönetmeliğe göre binncı uyan kademe- sınde kükürtdioksit ıçın sınır dcğer 700 mikrog- ram metreküp. havadaasılı parııküler maddeIdu- man) için sınır değer ise 400 mikrogram metreküp olarak belirtıliyor Valilikler. gereklı onlemlen al- mada yönetmeüğın "L'yan Kademeteri" bölümün- de yer alan yüksek sınır değerlennı temel alıvorlar Ancak yonetmelikte. "KışSezonuOrtalaması Sınır Değerlen" bölümünde şöyle denıyor "kış aylannda. binalann ısıtılmasıvla ortaya çt- kabilen hava kirlenmelerine vol açan ria\a. kirletici- ler için ekim-mart avları arasında yerleşiın bölgele- rinde yapılan ölçümlerin ortalamaları. aşdmaması gereken kış sezonu ortalaması uzun vadeli sınır de- ğerlcri ile mukavese edilirler. Kış sezonu ortalaması sınır değerlen ise kükürtdioksit için 250 mikrogram/ metreküp, havada asılı parriküler madde (duman) için 200 milrogram/metreküptür." DEÜMühendislikFakültesiÇevreMühendislığı Bölümü Başkanı ve aynı zamanda Hava Kirliliği Ulusal Komitesi Başkanı Prof.Dr. Aysen Möezzi- noghı'nun hazırladığı ve Uluslararası Hava Kirlili- ği Kongresi'nde sunduğu "Türkiye'de Hava Kirlili- ği" başlıklı raporda şu görüşlere yer venliyor: "Partiküler madde (duman) kirlilik parametresi, birçok ilde, ekim ve nisan ayları arasını kapsav an kış avlarındaki ulusal sınır değerlerinin üzerindedir. Hava kirüliğiyle ilgili yasaların kış aylan için koyduğu standart değerler ile bunlar kıyaslana- bilir ki bu değerler, kükürtdioksit için metreküpte 250 gram. parriküler madde için metreküpte 200 mikrogramdır. Kükürtdioksit ve partiküler madde- lerin (duman). birçok büyük kent için y ıllık ortalarna değerlen, Dünya Sağlık Örgütü'nün değerleri ile kı- yaslandığında ki bunlar kükürtdioksit için yıllık 60 mikrogram/metreküp, partiküler madde için 40 mikrogram/metreküphır, göriilür ki hemen hemen bütün bu kentler. Dünya Sağlık Örgütü'nün hava kalitesinin kririk durumuyla ilgili verdiği rakamları aşmıştır." OMUUfiR GfRİ •m- S I V I L T O P L U M ! . DİEi993Ocakverlieı1negöreenUrfikentler KışınKütahyayazınizmir İZMİR (Cumhuriyet Bü- rosu) - DİE > enlenne göre. 1993 yılı ocak ayında kü- kürtdioksit ortalamalannın en yüksek olduğu ıl ve ılçe merkezlen sıralamasında. Kütahya. metreküpte 654 mikrogram ile birinci du- rumda. Onu, 648 mikrogram' metreküp ıle Çankın, 640 mikrogram/metreküp ıle Er- zurum. 580 mikrogram met- reküp ıle Karaman izlıyor. İstanbul bu sıralamada. 344 mikrogram metreküp ıle on ıkın- cı sırada yer alıyor. Aynı dönemde duman orta- lamalanna bakıldığında ise 432 mıkrogram'metreküp ile Diyar- bakır birinci sırada yer alıyor. Bu ılı. Şıvas, Van. Antalya. Erzurum ve İzmır ızlijor. Yine DİE venlerine göre 1993 yılmın temmuz ayında kükürtdi- ortalamalanna göre 432 mikrogram/metreküp ile Diyarbakır birinci sırada yer alıyor. Bu ili, Sıvas, Van, Antalya, Erzurum ve izmir izliyor. oksit ortalamalanna bakıldığı- nda. bu kirletıcinın en yüksek ol- duğu il, 113 mıkrogramımetre- küp ıle fzrnir İzmir'i, Kınkkale. Kahramanmaraş, Adıyaman. Kırklareli ve Bolu izlıyor. Aynı dönemin duman ortala- malannın en yüksek olduğu il vine 69 mıkrogram/metreküp ıle İzmir. İzmir'i bu kirletıcı bakımı- ndan yoğun Hatay. Bolu. Kahramanmaraş. Sınop. Te- kirdağ ve Adıyaman izlıyor. Hava kirliliği ölçümlennde son venler 1993 eylül ayına ait. DİE kaynaklı bu venlere göre bu dönemde kükürtdi- oksit bakımından en kirli ıl ve ilçe sıralamasında Kahra- manmaraş 119 mikrogram' metreküp ile binncı sırada. 99 mikrogram metreküp ıle İzmir ıkincı sırada, 98 mık- rogram metreküp ıle Adıya- man üçüncü sırada yer alıyor. Bu dönemde duman bakımından en kırli iller ise sırasıyla 81 mık- rogram metreküp ile Sıvas. 76 mıkrogramrnetreküp ıle Kahra- manmaraş, 69 mikrogram met- reküp ile Adıyaman. İzmir bu tabloda 66 mikrogram metreküp ile altıncı, Ankara 59 mikrog- ram, metreküp ıle yedıncı sırada yeralıyor. EMLAK BANKASI VARKEN SİZİN NEDEN BİR EVİNİZ YOK? Emlak Bankası, bugüne kadar binlerce kişiyi ev sahtbi yaptı. Kolayca... Çünkü Emlak Bankası'nda herkese göre çeşttii konut projeteri ve "Yuva Kredisi" imkanları var. Siz de yararlanın İmkanlarınızı zorlamadan, kira öder gibi, kendi evinizin sahibi olun. Gelin, görüşelim. EMLAK BANKASI DAHA KARLISI YOK BİLGIİÇİN (212)276 5834• (232)3360754-(312)4260406