Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 ARALIK1993CUMARTESİ OLAYLAR VE GORUŞLER Ormanlar özelleştirilmeli mi?Son zamanlarda ne oldu- Tepeden ınme bır yasa] yaptınmla, ozel ormanlarayerleşmehakkı tanındı ve özel ormanlar bırgünde en caap 'arsa özel ormanlan'na dönuştürüldu Prof. Dr. NÎHAT ULUOCAK / Ü. Orman Fakültesi K amu kunımlanru ozelleştırme amacıy- la yapılan tartışma- lann ve uygulamala- nn yoğunlaştığı şu gunlerde. yetkıb ka- rar organlannın bazı konularda çok daha dıkkatlı olması gerekır llen>e donuk sakıncalar doğuracak ve her konuda a>nı gerekçelenn, aynı derecede geçerh olamayacağı ozelleş- tırmelen bırbınnden ayırt etmekte. sağJam duşünup, doğru araştınp. ıyıce haarlıklı olmakta sayısız yarar vardır Tuzu kuru gelışmış ülkelere yuzeysel bakarak değıl, ve hele, yandaş bulmak ıçın toplumu heyecana vererek >on- lendırme yenne. kendımızın ve öbur ulkelenn daha once geçırdığj deneyım- ler yoJ göstena olmalıdır Gen kalrruş ya da daha kıbarcası. gelışmekte olan ulkelenn gelışmekte gecıkme nedenlennı. daha çok, evecen (acelecı) ve noksan hazırlıklarla uygu- lamaya geçılmesınde, sık sık değışen- kararsızlıklarda aramalıdır Son 10 yıldır değer yargılannın al- tust olduğu. toplumsal ve ulusal bu- tunluğun buyük ölçude bozulduğu, yara aldığı şu dönemlerde, zaten ya- malı bohça gıbı olan ekonomik ve sos- yal yapı, >enı bunahmlara süruklen- memelıdır Bazj kuruluş ve kurumlar, bır ışlet- me şeklmden, bır yonetım bıçımınden oburune çok kolayca, ışleyış şeklı ve hatta venmlılığı bozulmadan, hem de kısa bır süre ıçınde değıştınlebıhr Ekonomik yapıda da, toplum duze- nınde de buyuk ölçüde sarsıntı olma- yabılır Orneğın. dunyanın neresınde olursa olsun, bır fabnkanın ışleyışı uretım mekanızasyonu. az çok hız- metlen, hatta uretımı, satışlan bebrlı sanayı ve tıcan kurallar ıçınde benzer- lık gostenr Her sıstemde ulke yaran ıçın aynı sonuçlar elde edılebılır Ne var kı, gelışım ve ışleyışı buyuk olçude doğallığa bağlı. etkısı ve sonuçlan pa- rasal ürun gelınnden çok daha onemlı olan konular ıçın yapılacak ışlemler, sıyasal bır tercıh, bır dunya gorüşu ve basıt bır ekonomı mekanızasyonu ol- maktan çıkar Onun hesabı kıtabı çok yonludur, hatta evrensel boyutludur Bu konunun başmda ormanlar ge- lır Dunyanın hangı bolgesı ve hangı sıyasal rejımı geçerlı olursa olsun, or- man ve dolayısıyla ormancılığın do- ğallığa sıkı sıkıya bağlı kurallan var- dır Yetışme ve gelışmesı çevresel (ekolojık) dengelere ve doğallığa bağlı ormanlar, kışısel tercıhler \e gelışmış bır teknolojıyle bıle ıstenen bıçımde yonlendınlemez Nedır bu doğa kurallan'' Başta ık- lım olmak üzere, arazı yapısı ve top- rak, ormanın yetışme ve gelışmesınde en etkılı çevresel doğal faktörlerdır Turkıye, yan kurak ıklım kuşağında bır ulkedır Genelde, ortalama yıllık 400-600 mm'nın altında yağış alan yerlerde orman guçlukle yetışır Bura- larda var olan orman butunluğu, yanı doğa] ortamı bır kez bozulunca orman artık kcndılığjnden eskı durumuna donuşemez Belkı ağaç topluluklan ve yeşıl kalıntılar yer yer vardır, ama ar- tık bunlar sağlıklı değıldır Eskı duru- muna dönuşmesı ıçın ya koruma altı- na alınıp uzun bır sure beklenecek ya da dıkımle ağaçlandınlacaktır Ko- ruyarak bekletme, koruma güçluğu yarunda. uzun bır sure ıster ve her yo- renın doğal koşullanna gore değışen gelışme surelen vardır bu en azından 30-40 yıl ve katlanna ulaşır Ağaçlan- dırma ıse hem çok pahalıdır ve hem gene uzun sure bır korumayı gerektı- recektır Ormanın en duyarlı (hassas) ve ken- dıne ozgu özellığı ıse bulunduğu yerde yıllarca suren gızemlı, kendıne uygun bır ortam oluşturmasıdır Sadece or- mana ozgu olmayan ve tum doğal ge- lışme olgulannda bunun anlamı ve yen vardır Ormanda bu. "ornıan ye- tişme ortamı", doğal otlaklarda "otiak yetişme ortamı" dıye adlandınlır Ev- Ierde bıle bır saksı bıtkısının bır yer- den başka yere taşınmasındakı sarsıntı vegelışımındekıduraksama başka bır neden yoksa, bu gızemh ortamla ılgılı olmalıdır Kuşkusuz, her yere ağaç dıkılebılır ve bır yeşıllık elde edılebılır Fakat. bu tamamen ekonomik ölçu dışı bır ış- lemdır Yetışme ortamı bozulmuş ya da uygun olmayan yerlerdekı ağaçlan- dırma ve yeşıllendırmeler başta toprak koruma (erozyon), su rejımı ve çevre duzenı gıbı. hemen parasal gelıre do- nüşecek yatınmlar değıldır Hıçbır ozel yatınmcı ve ışletmecı, ne kadar ıdealıst olursa olsun, bunu gerçekleş- tırmeyeyanaşmaz Turkıye, ekonomik olarak venm sağlayacak orman ve tanma uygun toprağı kıt olan ulkeler arasındadır Ülkenın 20 mılyon hektara yakjn or- manlannın yandan fazlası venmsız- dır, bozuktur, çevresel yetışme ortam- lannın zahmetsız ve masrafsız orman yetışunlmesı sınırlan dışındadır Üste- îık buralan şıddetlı erozyon ve yerleş- me (orman koylen) yerlennın baskısı altındadır Erozyona karşı en etkılı önlem, top- rağın sureklı yeşıl bır bıtkı ortusu ıle kaplı olmasmı gerektınr Tum su top- UArkastl4.Sayfada PENCERE 19 Aralık'tan sonra, DEMOKRATIK televizyon yayınc Kana D'de. "Doğru Kanal, Doğru Seçim " "Büyük Düşünme"nin Dayanılmaz Hafifliği... Buyuk duşunmek Vızyon Evrensellık Yerlı yersız kullanımı modaya donuşen bu tur basma- kalıp laflarısoylerken kuçuk 'yada yerel"duşunuyor- sak neolacak? Laf, enayılığın çengelınetakılıpkalma- yacak mı9 "Turan" ruyamıza ne oldu1 ? "Adrıyatık Denızı nden Çın Seddı'ne kadar Turkluk dunyası derken Nahcıvan sınırında pes ettık Neden? Çunku buyuk duşunmek ya da evrensellık' şöyle dursun burnumuzun ucunu goremıyorduk, Rusya yı hıç hesaba katmadan kalpaklarımızı gıyıpçızmelenmızıçe- kerek atlarımıza atlamış, dortnala Turan yolunu tutmuş- tuk 'Vızyon sozcuğu 360 dereceye yayılmaz da dapdara- cık bır açının kısır goruşune sığdırılırsa budalalığın dı- şavurumu olur buyuk duşunuyorum dıye şışınen sıyasetçı tokezleyıp burnunu duvara çarpmca Hanya yı Konya'yı oğrenır KEİB (Karadenız Ekonomik Işbırlığı) de sozde buyuk duşunurluğumuzun turetımıydı şımdı ışbırlığının halıne Karadenız de neşeyle volta atan Beyaz Balına Aydın kahkahalarla guluyor Korfez Savası nda 1 koyup 20 alalım' slo- ganıyla şışırılen vızyonumuz ılluzyonumuz oldu Bır koyduk ama, zararımız 20 mılyar Amerıkan Doları nı aştı taksımetre her gun ça- lışıyor ha bıre yazıyor • Buyuk duşunmek Vızyon Evrensellık Eskıden de burnundan kıl aldırmayan aklı ev- veller vardı ingıltere ye bakıp hayran olurlardı - Demokrasının beşığı' Sınırlı tarıhın mantığına gore doğru laftı, ama ağaca bakıp ormanı goremeyen, İngıl- tere ye bakarken somurgelerını atlıyordu Av- rupa demokrasının bahçesıydı ama bubahçe- nın suyu nerelerden gelıyordu? Evrensellıkten yoksunlaşmak yeryuvarlağının enlem ve boy- lamlarını duşunmeden yalnız bır ulkeye sap- lanmak demektır Eğer bır polıtıkacının beyın- sel gozeneklerıne yalnız Amerıka sınmışse ve tum tutum ve davranışlarını stratejı ve taktıkle- rını dış polıtıka yaklaşımlarını ABD nın bolge- de kayıtsız şartsız egemenlığıne dayayarak ayarlıyorsa vızyon sahıbı mı oluyor? Ne yazık kı boyle duşunenler az değıl Cunku oyle bır toplum olduk kı başbakanları- mızın gradosunu olçmek ve gucunu tartmak ıçın Beyaz Saray ın ne duşunduğunu keşfet- meye çalışmak yolunda seferberız • Iran dakı ya da Suudı Arabıstan dakı gıbı bır rejimın Hırıstıyanlıktakı karşıtı ortaçağda bıle yoktu Vızyonumuza maşallah, buyuk duşunuyo- ruz Ama bunu duşunemıyoruz Koktendıncı devlet duzenının koşullarını Av- rupa, Ronesans, Reform Aydınlanma ıletarıhe gomdu Bızde tehlıke guncel 1 Şerıatçılığın Tacıkıstan dan Cezayır e kadar islam toplumlarını tehdıt ettığını gormeyen vız- yon sahıplerıyle evrensellesmek ısterken, 21 - ıncı yuzyıla ortaçag karanlığına gomulmek olasılığıyla bırlıkte gırıyoruz Vızyon sahıplerının buyuk duşunmelerı yu- zunden parçalanmanın eşığıne geldık, Alman- ya ya da Surıye PKK yı dışladı dıye duğun bayram edecek bır ulkenın bır teror orgutuyle başa çıkamayan devletın Adrıyatık ten Çın Seddı ne ruya gormesı acıklı değıl mıi Zırtapozluğun bını bır para' Vızyonumuz arabesk TARİH VE KÜLTÜR DİZİSİ OSMAMI DEVLETİNE K\DARTtRKLER Lmıt Hass«/Haiıl BerkU) \yü Ödekan OSMANLI DEVLETt 1306-1600 Metm Kıml'Husevııı G Yurda>dm'Ayla Ödekan OSM4NL1 DEVLETt 1600-1908 Mdm KuıH/^ına UŞIII'HILVVID G > urdaydın/A>la Odekan ÇAĞDAŞ TlRKtYE 1908-1980 Mele Tın,ay/Cemıl KctAHiroel Ozöanır'Selaiunıo HıU> Kortuı BoraUvıMuraı KaoJlwA>U Ödelun TlRKLERtN DlLl FuaBozkun TC'DETEK F4RTİ >.ONETÎMtMN KLRLLM^SI Vlae TuDçay NASIL BİR DEMOKR4SI İSTIYORLZ ServeıTaDilh Dt\>4VI DEGlSTtREN Ob \IL ServerT«ıllı tSLAM Ç4ĞIM1Z4 \ANIT VEREBtUR VlP ServerTmlh DEVLET \E DEMOKRAM Saver Tanıllı ALEVlLlK BEKTAŞİLİK AlılbÖzliinmL TARlHtMlZDF MRTLER VE \\ AKLANMALARI l.lpav Kabacalı ATATLRk LN İZİNDE BİR ARPA BOVl Bahnve L^ol TURKİVE'DE LAİKLİK &er Ozankaya ÇAĞDAS BÖIÎM Çj^djj Yafamı Destekkme Deraejı ÇAĞDAŞ KULTLRLMLZ Çagdaj Va^am ı Desteklemç Deme^ı K.4DINLAR \E StY^SAL VAS4M Çafdaj ^aşaraı Desıekleme Denıegı İSLAM FELSEFESİ Hılmı Zıya Ulien ORTADOGIDA DEVRlM MLLAR1 Mahmuı Dıkerdem TIP OLAVI (1%1 1971ı Sadun \ja\ TlRk UHLKLEBİ\t DILBI Feriul Ztynalcn BATIYA GOÇLN S\N4TS\L EVRELERİ Do|an Kohan İST\\B11 HIKIMETLERİ \E MtLLl MLtADELE Sııu Atşın IST\\Bll HIKLMETLERİ VE MtLLt MICADELE 5ına Atşın T^RİHTEV DERSLER ^ıllveAnelDuranl TARtHVEOGRETtMl Salıtı Özbaran TAKS/TLE UĞUR PAZARLAMADA Kuçuipormolıkapı pe* 5okogı *k ' y 2430İSÛ 2432023 1800000 [I. tutarındakı bu dızının p^ınatı 60000TL 'dır Kalan <xkmt& eşıl taksıde ndenectktır Avrıntılı tnlp ıçın ba^turularınuı bcklıyoruz.