Katalog

11ARALJK1993 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI 11 ŞİRKETLERDEN HABERLER • RENAULT- MAIS ekim ayında 13 bin 125 adetlik satış hacmine ulaşarak Fransa dışında dünyadaki pazarlar sıralamasında Almanyadan sonra ikinci sıraya yükseldi. • KLM Hollanda Havayollan.Ca- non ve Kodak fırmalannın katkılanyla düzenlenen "1993DünyaBasın Fotoğraflan Sergisi" 10-29 aralık tarihleri arasında İstanbul Basın Müzesi'nde sergilenecek. • EMSAN PASLANMAZ ÇELİK Sanayi ve Ticaret AŞ 43 milyar liraİık sermayesinin yüzde 28'ini 13-15 arahk tarihleri arasında halka açıyor. m m m BLEBİB mmmm YALKIM • • f l VAYINLAR1 « f 125'ibulan " " personel sayısı, 19 bin abonesi ile 40"ıncı kuruluş yıldönümünü kutluyor. • LOGOYAZILIM1992 yılında yılın ürûnü seçilen LMS Gold'un yeni versiyonu 2.0'ın tanıtımıru Ankara'da yaptı. ^ L BRAY SİGORTA 9 ayhk dönemde prim üretimini yüzde 104lük ş milyar liraya ulaştırdı. • DANIŞMAN ŞİRKETLERGRUBU Italya'dan ayakkabı imalaünda kullanılan makineler ithal ederek günlük üretim kapasitesini lOOOçiftayakkabıya çıkarmayı hedefliyor. • ALICEİLETİŞİM PAZARLAMAAŞ'nin sponsorluğunu yaptığı, Şehır Planlama Odası tarafından düzenlenen "Türkiye'de Planlama ve Yetki Karmaşasf'konulu sempozyum Yıldız Teknik Üniversitesi Oditoryumu'nda taruşılacak. • HALK SİGORTA personeline Doçent Dr. Aydan Gülerce tarafından "tletişimde Duyarblık Geliştirme" konulu seminer verildi. • EKÎNCtLERDış Ticaret'in distribütörlüğünü yapüğıXINGFU125 motorsikletleri. Kumho lastikleri ve Galaxy bisikletleri "Auto Show 93 Fuan'nda sergilenıyor. • BMW 1994 yılında küçük otomobiller serisine •uzunluğu 4.20 metre olan, 4 silindirli,75kw/102bg motorlu 316i '"Compact"ı piyasaya sürdü. •THY 1993 yılının dokuz âyhk döneminde yolcu taşıma sayıanı geçen yıla göre yüzde 31.9 oranında arttırarak 4 milyon 666 bin 518'e ulaştı. • ELİTBİLGİSAYAR Yazılım, standart hesap planı uygulaması için çıkardığı yeni versiyonunda temel mali tablolar bulunuyor. BPEKEL TEKNtK İngjltere'nin uluslararası kuruluşu Yarsley tarafından ISO-9001 Uluslararası Kalite Güvencesi Sertifıkası verildi. •VESTELElektronik, yetkili servislerini 17-19 aralık tarihleri arasında İstanburda ağırlayarak "Vestel'den 101 kişiye Amerika seyahati ve 1 kişiye Mercedes" kampanyasının çekilişini yapacak. 1 • EMEK SİGORTA İzmir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon Genel Müdürlüğü'ne ait Karşıyaka pompa istasyonuna 190 milyar lira. Çiğli pompa istasyonuna 156 milyar lira olmak üzere toplam 356 milyar liralık teminat verdi. • MAILBOXESETC Türkiye'dekı ilk merkezini aralık ayı sonunda îstanbul'da açmaya hazırlanırken cirosunu 21 ülkedeki2bin5OO birimindeyaklaşık 1 milyar dolar ulaştırdı. • HALKYAŞAM SİGORTA yıhn en yüksek vefat tazmınatını İzmirli hekim Ahmet Yazıcıoğlu'nun ailesine ödedi. • KEMSAN Türkiye'de ilk kez her tüıiü ürünün bulunduğu "Kalıp Market"i kıırdu. ÎSO'nun yeni başkanı Kavi, selefı Hacıoğlu'nun tersine Başbakan Çiller'e teslim oldu SaııayicileriııkalesidüştüEkonomi Senisi - Özel sektö- %F- 1 ic «~> o~^-. U . . ..:_ rün Türkiye ekonomisi ve hükü- metlerin ekonomık politikalan üzerinde en etkili ve en güçlü ör- gütlerinden olan tstanbul Sanayi Odası (İSO) da Başbakan Tansu Çüler'e teslim oldu. Yeni başkan Hüsamettin Kavi, selefı Memduh Hacıoğlu'nun İSO'da perçinlediği üslubu, bir- kaç gün içinde değiştirdi. Hacıoğ- lu, ekonomideki yanlış karar ve uygulamalarla ilgili olarak yerin- de çıkışlan ve sert uyanlanyla dikkat çekiyordu. Başbakan Çil- ler'in de bu görüntüden ra- hatsızlık duyduğu ve yönetimin tavnnı değıştirmek konusunda iş dünyasına etkide bulunmaya çalışüğ biliniyordu. Kavi ise gö- revi devraldıktan sonra Başba- kan Çiller'in dümen suyuna gjt- meyi tercih etti. Hüsamettin Kavi. tSO Baş- kanhğYnm onuncu gününde dü- zenlediği basın toplantısında, re- form olarak görmediklerinı ima ettiği vergi tasansına karşı olduk- lannı da net bir biçimde söyleye- medi. İlk basın toplannsının heye- canı ve tedirginliği içinde oldukça tutuk görünen Hüsamettin Kavi, tasanya yönelik en önemli eleşti- risıni bile Başbakan Çiller'in söz- lerine dayandırarak, "suya sabu- na dokunmamış" oldu. "Bizler • İstanbul Sanayi Odası Başkanı Hüsamettin Kavi, görevinin onuncu gününde düzenlediği basın toplantısında, hükümetin vergi tasansını reform olarak görmediklerini ve yetersiz bulduklannı ima etti, ancak tasanya karşı olduklannı açıkça söylemekten kaçındı. Hüsamettin Kavi. artık sadece eteştiren bir mantikla olayiara yaklaşnııyoruz. katılımcüık öneriyoruz" diyen Kavi şoyle konuştu: "Bugün TBMM'nin önündeki yasa tasansı savın Başba- kanımızın da bizzat ifade ettiği gibi çok vönlii ve derinlemeane bir tartışma>a zaman darhğından do- layı açılamamıştır. Halbuki Tür- kiye'nin gerçekten ihtiyaç duydu- ğu bir vergi reformunun ekonomi- ye orta ve uzun vade etkilerinin de dikkate aluıarak bütünlük içinde kazandırılması gerekirdi" dedi İSO Başkanı Kavi eleştirisini. "Korkanz günün sıkıntdan içinde kısa vadedeki ihtiyaçlara yönelik yaptlacak acele çaitşmalar, arzu edilen netkeleri veremeyeceği gibi düzeftflmesi zor sonuçlan da do- ğurabilir" uyansıyla bağladı. Hüsamettin Kavi, reform ola- rak sunulan vergi yasa tasansıyla ilgıiı sadece "yatırım indirimlerine 5 mily ar liradan aşağı olmama ko- şulu getirilmesi" üzerinde ajarlı- kla durdu. Kav ı. orta vc küçük iş- letmelerin önemi ile bağdaşma- yan bu uygulamamn, yeminli mali müşavir ve odalann deneti- mı koşulu getırilerek değiştiril- mesini önerdı. İSO Başkanı. otomotiv. beyaz eşya gibi temsil ettiği önemli sek- törler de dahil toplumun büyük kesiminden tepki alan Özel Tü- ketim Vergisfnin "AT ile enteg- rasyon ve canlı piyasayı düzenle- mek" gibi kabul edilebilir amaç- lan bulunduğunu-sövledi. Bu vergiye karşı olmadıklannı, an- cak mal gruplan ve bunlar için öngörülen vergi oranlannın göz- den geçirilmesi gerektiğini söyle- yen Hüsamettin Kavi, su ile hav- yann aynı oranda vergilendiril- mesini sözlerine ömek gösterdi. İSO Başkanı Hüsamettin Kavi, vergi reformuyla ilgili en önemli beklentilerin tasanda yer almayışını basın toplantısında sorulan sorulan yarutlarken orta- >a koymak zorunda kaldı. Kavi, götürü verginin kaldınlmasını sa- vıınduklannı, ücretlilerin vergi yükünün azaltılmasının da eko- nomiye olumlu katkı yapacağını savunduklannı ifade etti. Ta- sannın reform olup olmadıği so- rusunu, "Bizim beklentilerimizin, Törkiye ekonomisinin beklentile- rinin bunun çok daha ötesinde ol- duğunu zannederim söylemeye çaltşük" şeklinde yanıtladı. Tasannm yasalaşması ya da geri çekilmesi arasındakı tercihle- rinı de Kavi sorulan bır soru üze- rine şöyle yanıtladı: "Yetıi bir mali yılın hemen eşi- ğindcyiz. Ve bu konudaki çalışma- lar Bütçe Pian Komisyonu'nun gündemindedir. Mümkün olabilse de, birtakun teknik rezervler uy- gulanabilerek 1994 yılı başından gecerii olabilecek ama çok daha geniş kapsamlı \e ülkenin beklen- tilerine cevap verecek bir tasarı Medis'ten geçerek yasalaşabılse. Bu konudaki teknik güçlüklerin hallolmasına bağlı olarak bu ko- nudaki arzumuzu, bu konudaki eğilimimizi açıkça beyan etmek is- terim" Ekonomi Dosyası'na ödül Ekonomi Servisi - İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi tarafı- ndan bu yıl ikindşi düzenlenen "Basın veTVde İktisat Ödülleri"ni kazanan- lar belli oldu. 5 dalda ödüller veren üniversite öğ- retim üyeleri ve gazetecilerden oluşan J7 kişilik jüri."En îyi TV Programı Ödülü"nü TRT 1 televizyonunda yayımlanan Ekonomi Dosyası'na verdi. "En İyi Sürekli Ekonomi Yayını Ödülü"nü Dünya Gazetesi alırken. en iyi ekonomi sayfası ödülünü ise Milli- yet ve Hürriyet Gazetesi'nin ekonomi sayfalan paylaştı. "En Başarılı Ekonomi Muhabiri" olarak Zülfîkar Doğan seçilirken,"En başanlı Köşe Yazan" Milliyet Gaze- tesi'ndeo Osman Ulagay oldu. Ödüi alan kurum ve kişilere plaketleri İkti- sat Fakültesi'nin kuruluş yıldönümü olan 14 aralık tarihinde istanbul Hil- ton Oteli Convention Center'da dü- zenlenecek törenle verilecek. Başbakan Tansu Çilkr'in de katı- lması beklenen törenin hemen ardı- ndan "Özelleştirmenin İktisadi. Siyasi ve Hukuki Analizi"' konulu panele ge- çilecek. Prof. Yüksel Ülken'in başkanlığını yapacağı panele tartışmaa olarak Hazine ve Dış Ticaret Müsteşan Os- man Ünsal, Kamu Ortaklığı İdaresi eski başkanı Can Yeşilada, TÜSİAD Başkanı Haüs Komili, Prof. İzzettin Önder ve Dr. Öztin Akgüç katılacak. 'Büyüme, rekabet gücü, isühdam' başlıklı planı Delors hazırladı BeyazPlaıı tııtaeakııu? CEMSEY BRLKSEL - Maastricht Anlaşması'nın geçen ay yürür- lüğe girmesiyle yeni bir niteliğe kavuşan Avrupa Birliği (AB), dün Brüksel'de başlayan devlet ve hükümet başkanlan zirvesinde, üye ülke- lerin ekonomik bunalımlannı aşmanın yollannı anyor. Maastricht Anlaşması'nın öngördüğü biçimde Avrupa Komisyonu Başkanı Jacques Delors tarafından hazırlanan "Beyaz Plan", AB zirvesinin en önemli gündem maddesinı oluşturuyor "BÜJTİ- me, rekabet gücü ve istihdam" başlığını taşıyan plan esas olarak Avrupa Birliği'- nin ekonomik yönünün tamamlanması için izlenmesi gereken yolu belirleyecekti. Ancak Avrupa ülkelerinin içinde bulun- duklan derin bunahm nedeniyle plan. bu ülkelerin bunalımdan çıkmak için önü- müzdeki yıllarda izleyecekleri ortak eko- nomik politika önerileri halini aldı. Delors planında. Avrupa'da zaten bir süreden beri izlenen istikrar politi- kalannın devam ettirilmesinin yanı sıra işsizlik sorununa özel önem veriliyor. Şu anda her 8 Avrupalı'dan birinin işsiz ol- duğu ve ekonomik bunahm aşılsa dahi iş- sizlik oranlannda azalmanın beklenme- diğı belirtilerek istihdam polıtikasında büyük değişıklikler yapılması gerektiği savunuluyor. • Bu alanda Delors'un ve uzmanlannın önerileri arasında, reel ücretlerin kısa va- dede arttınlmaması, uzun vadede ise reel ücret artışının verimlilik artışının yüzde 1 oranında arkasında kalması, işgücünün kalifıkasyonu amaayla meslek eğıtimine ağırlık verilmesi. ücret maliyetinin azaltıl- ması ve işgücünün esnek hale getirilmesi yeralıyor. Çalışma saatlerinin kısaltılma- sı karan ise şirketlerin tercihine bırakılı- yor. Delors planı. zirveden çok kolay ge- çeceğe benzemiyor. Hemen hemen her ül- kenin planın değişik yanlanna itirazlan var. Yine de dün toplantı devam ederken AB Komisyonu adına yapılan açıklama- larda, ilk görüşlerin olumlu olduğu belir- tildi. Zirvede "Beyaz Plan" ile birlikte kabul edilmesi düşünülen ekonomi pohtikası il- keleri ise çok daha zorlu tartışmalara gebe. Özellikle kısa vadeli faiz oran- lannın yüde 2-3 oranında düşürülmesi yolundaki komisyon önerisi AB ülkeleri- nin tepkisini topluyor. Başta F. Almanya Maliye Bakanı olmak üzere birçok Avru- palı yetkili. bunıln Avrupa paralannın değerinin düşmesi anlamına geleceğini ve dünya çapında bir "devalüasyon yanşı" başlamasına neden olacağinı savunuyor- lar. AB zirvesinde GATT görüşmeleri ko- nusunda da görüş alışverişinde bulu- nulması bekleniyor. Diğer AB ülkeleri- nin. Fransa'nın GATT Anlaşmasfna karşı dirctuşini kırmaya calışacaklan tah- min ediliyor. Başbakanlık kampanyası: Ekonomik terör nedir?ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - "Ekonomik Terör Nedirr Başbakanlık. gazetelere verdiği tarn sayfa ilanlarda. vergilerin borca ve faize gitmesini "eko- nomik terör" olarak tanımlayıp TBMM'de bulunan vergi tasanlan için kamuoyu desteği oluşturmaya calışı- yor. "Vergilerimiz borca ve faize gidiyor. İşte ekonomik terör budur" denilerek. Başbakan Tansu Çiller'in vergi paketi- ni açıklarken kullandığı "ekonomik te- rör" kavramına açıklık getinlen ilanda Türkiye'nin ekonomik ve sosyal duru- mu şu sözlerle açıklanıyor: "Devlet bütçesinde '4 gelir\ 'gider'e yetmiyor. Çünkü dipsiz bir kuyuya dii- şüyor gelir. Dipsiz kuyu dediğimiz. borç ve faizidir. Bu yüzden gençlere iş kuracakları teşvik yokrur. Esnafa veri- len destek azdır. Sağlık hizmetleri yeter- sizdir. İstihdam zonıkları vardır. Tür- kiye'vi 2001Tİ yıllara taşıyacak eğitim verilemez. büyük şehirlerimizi kurtara- cak yatırımlar bekler. Çöp toplanamaz, şu akmaz. enerji sıkıntısı başgösterir... İşte, 'ekonomik terör' budur.'" İlanda. tüm bu olumsuzluklar sıra- landıktan sonra "Türkiye 2001-Başan bizünledir" sloganı yer alıyor. IŞÇEMN EVRENINDEN ŞÜKRANKETENCİ Keyfe Göre Demokrasi Rektörler tartışmasını izliyor olmalısınız. Size göre kim haklı, kim haksız? Demokrasiyi, çağdaşlığı savunan hukukçular da dahil, aydınlar, Cumhuriyet okurları, bu konuda birbirinin zıddı, çok çelişkili düşünceler savunu- yorlar. Cemi Demiroğlu'nun rektörlükten uzaklaştırı- Imasını isteyenler yargı ve YÖK kararından memnun, aynı kişinin iki dönemden fazla rektör seçilmesini hem yürürlükteki yasaya hem de demokrasiye aykırı görü- yorlar. Anadolu Üniversitesi'nin bugün geldi^r başarılı düzeyde Yılmaz Büyükerşen'in katkısının çok büyük ol- duğunu düşünenler, yargı ve YÛK kararlarının hukuka aykırılığını kanıtlamaya çalışıyorlar ve iki dönemden fazla seçilememe yasağının demokrasiye aykırı olduğu- nu açıklıyorlar. Rektörlük tartışması üzerine, aydınlar ve hukukçu- ların dahi bir demokrasi standardı olmadığını, keyte göre, kendi çıkarları doğrultusunda, kendisi için demok- rasi kültürü ve eğiliminin ağır bastığı ortaya çıkıyor. Ne acı? Oysa demokrasinin ilkeleri, değişmez ölçüleri ol- malı değil mi? Seçilme hakkının önündeki her engel gibi. iki yıldan fazla seçilememe de demokrasiye, seçil- me hakkınaaykırı olmalı. "Olurmu?Zaten rektörleripa- dişah gibi keyfi yetkilerle donatmış bir YÖK düzeni var. YÖK'le ve siyasi iktidarla uzlaşmak koşulu ile, ömür boyu iktidarlarmı kötüye kullanabilirler. Hiç değilse de- ğişim olsun, saltanat sona ersin" itirazlan kulaklarımı çınlatıyor. Siyasi iktidarın, üniversitelerin özerkliğini yok eden yetkileri, YÖK düzeni, rektör yetkileri, antidemokratik ve padişah düzenini andırır nitelikte ise, ki öyle, demokratik mücadele yolu, üniversite özerkliği ve özgür düzende rektörlük seçimini getirme mücadelesi olmalı değil mi? Rektörler ellerindeki araçlarla. keyfi atama yetkileri ile kendilerini seçtirecek düzeni sürekli yaratabiliyorlar diye, seçilme hakkına sınır konmasını demokratiklik ola- rak görebilir miyiz? Bu arada uzmanlaşma ve olumlu- nun devam edebilmesi hakkı ne olacak? "Değişim demokrasidir" diye bir sonuç, bizi bal gibi olumsuza ve antidemokratikliğe de sürükleyebilir. Bizde gidene sahip olmak gibi bir gelenek gelişmemiştir. Eğer Eskişehir'de öğrenci, öğretim üye- si, şehirli, Büyükerşen'in geri dönüşü için ayağa kalkı- yorsa, onun adına çok onurlandırıcı bir tablo. Ancak bu istemden hareketle sadece Büyükerşen'in dönüşünü sağlayacak çözümler üretmek, hakka, demokrasiye, hu- kuka aykırı ve de Cemi Demiroğlu'na büyük haksızlık olur. Ayrıca haklarında dava açılmadığı için aynı konum- da olan iki rektör görevlerinin başında dururken, iki ta- nesinin görevden alınması da hakka, hukuka aykırı bir tablodur Demokratik ve hakka, hukuka uygun tek çözüm, siyasi iktidar, YÖK ve rektörlerin üniversite özerkliğine aykırı yetkilerinin ortadan kaldırılması, seçme hakkının önün- deki sayısız engelle birlikte bu arada iki dönemden fazla seçilememe yasağının da kaldırılmasıdır. Zaten en çok oy almış adaylar arasından YÖK'e seçme ve cumhurbaşkanına atama yetkisini tanıyan bir rektörlük seçiminin de adı sadece seçimdir. Özünde demokratik, özgür seçme, seçilme hakkından eser yoktur. Rektörlük tartışmasındaki hak, hukuk ve demokrasiye aykırı garabetli durum ister istemez, sendikal haklarda çok önemli rol oynayan, sendikacının seçilme haklarını ve sendika ağalığı sorunlarını çağrıştırıyor. 12 Eylül sürecinde, yasa tartışmaları aşamasında Konsey'in yet- kilisi Talat Albay'ın bu konudaki bir tartışma arasında, seçilme hakkının kısıtlanmasına karşı çıkışımı değerlen- dirmesini anımsıyorum. öfke içinde, Türk-lş'in koltuk- larına kök bağlamış başkanlarını kastederek "Senin bu sendika ağalarını savunacağmı beklemiyordum" diye bağırmıştı. Dilimin döndüğünce. sendika ağaları soru- nunun işçinin kendi çıkar örgütü içinde hakkını arıyabil- mesi sorunu olduğunu anlatmaya çalışmıştım. Yasa ko- yucunun görevinin sınırsız seçme ve seçilme hakkı önündeki engelleri kaldırmak, sendika için demokrasi- nin işlemesini sağlamak olduğunu vurgulamıştım. Ne acıdır ki sonunda ne benim istediğim demokratik sendikal yasalar ne de Talat Albay'ın sendika ağalarını temizleme arzusu yerine gelmemiş, olabileceklerin en • Arkası 14. Sayfada LEASING 2 1 Y U Z Y I L B Â N K A C I L I G I N D A HER ŞEY İNSAN İÇİN Barış'ın diişii, pasta fabrikası kurmak... Ali'nin tercihleri daha farkh. Onlar bilinçli, 21. yüzyıl insanlan... Siz de, şimdiden geleceği düşünün. Yarın "daha büyük" olmak için, bugün Vakıfbank'a gelin. VakıfBonk21. Yüzyıl Bankacılığı