Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23KASIM1993SAU 12 DIZIYAZI E D E B I Y A T T A PERICIL G 0 L GEL ERI VECİHİTİMUROĞLl J- a&aşayan yazarlanmızdan Tank Buğra. Yahya Akengin ve Orhan Asena'ya rastlayabiliyoruz edebıyat dersi kitaplannda. Asena; Buğra ve Akengin'in varlıklannı "kabul edilebılır" kılmak içın kitaplara girdığıne gore, derslenn çağdaşlığını vann sızler kıyas edın 1 ' f wf ORHAN ASEN\- Yazın dersi kitaptarına girebilmesi- ni çağdışı yazarlann "dengelen- mesi'" kavgısına borçlu (!) Yazın izlencesinde, yaşayan yazıncılanmızı görebilmek mümkün değildir Olü Ozanlar'müzesi-4- Öğreüm ızlencelen, olanaklar elverdığınce, çağdaş bılgılen aktarabılmelıdır Oysa. yurür- luktekı yazın ızlencesının yuzde 93 4'ü, geçmış dönemlerden seçılrruş Batı yazınından, yaşa- yan hıçbır yazar olmadığı gıbı yazarlanmızdan yalruz Tarik Buğra'v a. Yahya Akengin'e ve Or- han Asena'ya yer venlmış Ikına Dönem ıçın düzenlenen ızlencede, bırakınız yaşayan şaırlenmıa ve yazarlanmızı, gunumuz yazınından bır tek ozan ve yazar ah- nmamış Öylesıne tutarsız bır ızlence kı, kendı amacıy- la ve yontemıyle bıle ters duşuyor Ömeğın. amaçlann gerçekleştınlmesınde ızlenen yolu açıklayan boJumun 26 maddesınde, "I. Dö- nem'de. edebi tûrler, en seçkin örnekler aracüığı Ue Turk Edebiyatı kronolojisi içinde, günümüz- den geri>e doğru tanıtılır" denılinektedır Oysa, edebıyatıa tur kavramına bıle değınılmemekte- dır İşletilmeven tetne! Ukeler I Bolum, "Edebiyat, insan ve toplum". 2 Bölüm. "Tarih içinde Tûrk EdebijatT, 3 • Bolüm. "Edebiyatta ifade tarzlan" dıye belırtılmış Daha sonrakı bolumler, "manzum ve mensureserkrin" tanıtılnmına aynlmış Hıçbır bolumde "gıinumuzden gerive doğnı" ılkesı ışleülmedığı gıbı, zamanbılım açısından da, bu ılkeye uyulmamış 4 Bolum'de. Tanzı- mat donemı ve sonrası ıçın seçılen orneklerde, bır olçude, dedıklenne uymuşlar Orhan Veli ıle başlavıp Nanuk Kemal'le bıtırmışler "manzum eserler"ı 'İfade tarzı' karmaşası _ • fade tarzları'ndan ne anladıklannı da kes- ' I tırmışsınızdır Bu tenmle. "anlatım yol- I lan"nı ereklemıyorlar "Manzum ve men- sur" yaan turlennı ereklıyorlar "17 #V debi türlerin, en seçkin örneklerini" öğretmeyı amaçlar yaan ızlencesı... Oysa, okutulan kitaplara. venlen derslere bakıldığında yaşayan ozan ve yazarlann azlığına şaşar kalır insan. Neredeyse tamamına vakını, göçüp gıtmışlerdır bu dünyadan. Yalın ve mecazlı anlatım yollannı bıle kanşürmışlar Her şey çok kanşık da, kendı yöntemlennı kavrayamamalan ganp 4 Bölumde. "vakından uzağa" ılkesı bırden unutulmuş "4şık tarzı Tûrk şüri"nden örnek- ler seçılırken Y unus Emre'den başlanmış. Aşık Veysel'e geçılmış, Erzurumlu Emrah'la nokta- lanmış A şık Edebıyatı'nın tanımlanmasındakı "garabet" ıse, ozanlann âşık olup. olmadıklannı yaşadıklan yuzyıllara göre sınıflandırmaktan kaynaklanır. Yunusile Kaygusuz Abdal âşık mıdır, ya da XVII. Yüzyıl'da yaşadığı ıçın âşık mı olur Azız Mahmud Hüdaı? "Günümüzden geriye doğru" ılkesı de, Türk yazınının zaman ıçındekı gelışımmın öğretılıp İcavratılması ıçın getınlmıştır. Ama kım dınler?Âşık Edebıyatı Yunus Emre'yle başlatılmış, ondan VeyseFe atlanmış, sonra da konu Erzurumlu Emrah'la noktalanmıştır.. KAYGLSIZ ABDAL dilinin anhğıvla çağmı aşmış bir âşık. YUNUS EMRE tasavvufu en yalın anlamıyla halka mâl etmişti. önemli bilgi hatalan Y en gelmışken, çok onemlı bır bılgı yanlışı- na değınmeden geçemeyeceğız Aşüc tar- zı" ıçın venlen örnekler yanlıştır Aşık tarzı uzenne onemlı çalışmalar yapmış Prof Mehmet Fuat Koprülû, bu tarzı şoyle bclırlıyor "Musliimanlığın ortaya çıkmasından önce, Örta Asya'da, Turkler arasında şair çalgıcılara rast- lanır. Ancak, "aşık edebiyatı" dediğimiz zaman, sadece XV1-XX. hatta XVTI-XX. asırlar arası- nda Anadolu'da yetişen ve oldukça mebzul eser- leri ve edebi an'aneleri zamanonıza kadar geien saz şaûierine mahsus şiir tarzını kastetmekte- >iz." (3) Kaldı kı, aşık tarzınuı, Bülent Yavuz Bakikr'- in vadsunasına karşın, Pir Sultan AbdaJ'la baş- ladığını da bılıjoruz Pır Sultan dan sonra, bu tara gelıştıren "Badeli aşıklar" çıkmışür orta- ya Prof Perte> Naili Boratav, bu tarzı, İnsan Dergısfnın 2 sayısında, bütun aynntılanyla m- celemıştır Milli Eğitim'in bunalımı Ş ımdı sorabılınz "Yunus Emre, Kavgusuz Abdal aşık mıdııiar? \ziz Mahmud Hıi- dai, XVII. Vüzyıl'da yaşanuş ounasma karşın, tekke öğretisiyİe aşık nudır?" Boylesıne AŞIK VEYSEL ŞATIROĞLL "Lzun ince bir yolda" giderken, çağdaş Türk yazınının en önemli halk ozanlanndan biri olacağını biliyor muydu acaba? VevsePin > azın dersi kitaplanna girebilmesi için, o uzun ince yolun tükenmesi gerekccekti... Veysel'in dil >e anlatım anlığı, âşık türü \ azuun Osmanlı'daki ağdalı ornekleriv le kıy aslandığında, âşüdarı da halk âşıklan >e saray âşıklan diye ayırmak geçiyor insanın içinden... buyuk yanlışlan kım yapar9 Koskoca Talım ve Terbıye Kurulu u>elen böyle bır ızlenceyı nasıl onaylarlar0 Gerçek şu kı, Turk Mıllı Eğıtımı. buyuk bır bunalımdadır Sözunu ettığımız ızlencede, kavram karma- şası ınanılmaz boyutlardadır Tûrk Halk Ede- biyatmda Manzum Eserler ustbaşbği) la belırle- nen konuda, 1. Halk edebijatında belli başlı nazım şekilleri »e nazım turleri: (Mani, turku, koşma, semai, ila- hi >b.), 2. Hece ölçüsu >e ozellikleri, ışlenecek Ayraç ıçındekı manı, turkü, semaı, koşma 3 M Fuat Koprulu, Aşık Tarzı'nın Menşe ve Tekamulü. Mılh Tetebbular Mecmuu ve Ilanı vb koşuklan. oğretmenler ve oğrencıler, "koşuk biçimi olarak mı, yoksa tûr olarak mı in- celeyecekler?" insan, ruç olmazsa, bu konuda vaalmış yapı- tlan. bu yapıtlar uzenne tartışmafan ve eîeştın- len bır kez gozden geçınr Örneğın, Hıkmet Dızdaroğlu'nun Halk Şürinde Türler adlı yapıtını, (4) Pertev Naılı Boratav"ın bu konuda- kı eleştınlennı (5), dahası. edebiyatta tur ve bı- çım uzenne türlü araştırmalan ınceleselerdı, boylesme büyuk yanlışlarla çıkmazlardı oğret- menlenn ve oğrencılenn karşısına Oğretım ızlencelennde, çok gereklı bırdurum da, o oğreümın haftada kaç saat okutu- lacağının. yılhk ders sayısının, bu çalışma saat- lennden kaçının sınavlara, kaçının tartışmalara ve özel çalışmalara aynlacağının bılınmesıdır Mufredat, Arapça addır "Müfred"ın çoğu- ludur "Basit şeyler, bileşik olmayanlar, tümel olarak bilinen nesoelerin aynntıları, dökümleri" anlamlanna gehr Son >ıllarda, Batı dıllennden alınan "prog- ram" sözcuğuyle karşılanır oldu Bıze göre, kul- lanıldığı kavram alanıyla ılışkılı olarak "döküm ya da izlence" sozcuklennden bınsıyle karşıla- nabılır "Öğretim müfredatı" dedığımızde, >apılacak öğreüm konusunun bır yıl ıçındekı ders sayısı- na dokümunu anlanz Bu dokumun, oğretım sureandekı tüm etkınlıkler dıkkate ahnarak yapılması, oğretım ızlencesı duzenleyeceklenn vazgecemeyeceklen bırılkedır Kabataslak bır hesap yaptım 1 Donem ıçın duşunulen yazın dokumunde (edebı>at mufre- datında), 70 konu başlığı var Her konu başhğı, ortaiama ıkı ayn konuvu ıçenvor Eylulden başlayarak. hiç tatıle gıden ders ol- madığını varsayarak, yazın derslennı savdım. 112 (yuz on ıkı) saat tuttu Yetmış konunun. 112 saatte okunup ozumsenmesı duşunulemez Izlencenın oğretıme geçınlmesınde. bazı ko- lajlıklar duşünulmuş gerçı 3 M Fuat Koprülu Aşık lara'nın Menşe ve Tekamulü, Mıllı Tetebbular Mecmuası 4 5 Hıkmet Dızdaroğlu, Halk Şıınnde Tur- ler, TDK. Yaymlan, 1969 Ankara 5 Prof Dr Pertev Naılı Boratav, Halk Ede- bıvatında Tur ve Bıçım Sorunu Lzenne Yann: Cağdaş yazında aruz küllerı İLAN T.C. MANAVGAT 2.ASLÎYEHUKUK MAHKEMESİ'NDEN DosyaNo 1990/308 Davaa Erdem Ateş vekıh av. Muammer Hakkı Oz tarafından davalılar Emme Keskın, Mustafa Keskm, Haüce Çoban Avşe Kes- kın (Ozenıa) ve Manavgat Nüfus Müdürluğu akyhıne mahkememı- ze açılan kayıt lerkını davasının yapılan duruşması sırasında venkn ara karan uvannca Davalılardan Ayşe Keskın'e (Özenıa) davetıye tebiığ edılemevip ve adresı de tespıt edılemedığındcn. ılanen teblığ yapılmasına karar venlmış olup, Davalı Ayşe Keskın'ın (Özenıa) Manavgat 2 Aslıye Hukuk Mah kemesı'ne aıt duruşma salonunda, duruşmanın bırakıldığı ^0 11 1991 gunu saat 09 00"da bızzat haar bulunması ve>a kendısını bır vekılle temsıleUırmesı,aksı haldeHLMK'nın 213ve377 sa>ılı mad- delen gereğınce, tahkıkat ve yargılamarun yokluğunda devam edece- ğı ve karar venieceğı dava dılekçesının ve duruşma gunünun davalı- lardan Ayşe Keskın e (özenıa) teblığı yolunda ılanen teblığ olunur Basın 52747 İLAN T.C. BİSMtL ASLİYE HLKUK MAHKEMESİ'NDEN DosvaNo 1989 288 KararNo 1993/310 Davaalar M Şınn Alvamaç ve muştereklen vekıh av Mustafa Gunşat Aksu tarafından davalılar Kadnve Karakoyun ve 8 arkddaşı ale>hıne açılan cebn tesal davasının kabulu ıle Bısmıl Sanhuse>m koyünde kaın 256 nolu parselın malıkı Abdulsemet Alyamaç adına kayıtlı tapunun 1 6 payının ıptalı ıle veraset ılamına göre 1 2 payının Abdullah Alvamaç !2pa>ınınddM Şınn Alvamaç mırasçılan adı- na paylan oranında tapuya tescılıne daır mahkemetruzce venlen 08 (T 1993 tanh ve 1989/288 esas. 1993 310 sayılı karan adreslen meç- hulolandavaülarAbdulazızAl)amaç Songul Alyamaç Vevsı Alya- maç Senıha Alyamaç Mdkbule Al>amaç Melıha Alyamaç Azıze Al>amaç. kendıne asaleten kuçük çocuklanna velaveten ve Sabıha Al>amaç"a gazete ıle ılanen teblığı gerekugınden 7201 sa>ılıteblıgatkanununun28 vemuteakıpmaddelengereğın- ce yukandakı huküm ozetının adı geçen davalılara ılanen teblığıne, ılan masraflannın davalılara vûkletıleceğı ılanen teblığ olunur Basın 52686 İLAN CEYH 4N 2. KADASTRO MAHKEMESFNDEN 1983 40) 1989/196 Cev han'ın Çıftlıkat koyüne aıt nızalı 95-176 nolu parseller hakkın- da davaa Hazıne tarafından davalılar Munure Sanbay ve ark ale\- hıne açılan kadastro tespıüne ıtıraz davasının yapıian açık yargılama- sı sonunda Hukum Davacı Haanenın davasının reddıne, nızalı taşınmazın (95 ve 176 parseller) her bınnın 40 hısse kabul edılerek 10 hıssenın Münüre Sanbay 3 hı» Ayten Konakoğlu, 6 hıs Veysel Faruk San- bay 3 hıs Nuıien Kocadağ, 3 hıs Senal Sanbav 3 hıs Seval San- bay 3 hıs Günal Sanbav, 3 hıs Nıhal Sanbav 3 hı> Mehmet Ünsal Sanbay. 3 hıssenın de Gula> Sanbay adlanna tapu>a tescılıne daır venlen karar davaa Hazıne vekılı tarafından 30 10 1989 tanhlı dılekçe ıle temyız edılmış ohnakla Mahkeme ılamı ıle temyız dılekçesı davalılardan \ uksel Gonen eşı Guler Sanbav Mehmet Gayyur Sanbay, Işıl Sanbav ın adreslen tes- pıt edılemedığınden adlanna teblıgat yapılamamış olup ılanen teblı- gat vapılmasına karar venldıgınden Mahkememızın 30 6 1989 gun 1983 401 esas. 1989 196sayıb ıla- mı ıle M Hazmesı'nın 30/10/1989 tanhlı temyız dılekçesı davalılar- dan yukanda ısunten yaalı olanlara teblıgat yenne kaım olmak uzere 7201 savılı kanun uyannca ılanen teblığ olunur Basın 52570 ANKARA NOTLARI MUSTAFA EKMEKÇİ Nurettin Sözen'le Söyleşi (2): JvecenSözenNurettin Sözen, Uyumkent' olayı ıle ılgılı bılgı verıyor. Beledıye Başkanı Bedrettin Dalan, Anayasa Mahkemesı karan Resmı Gazete de yayımfanmadı dıye 1500 tane ' ruh- sat' vermışi - Ammsıyorum o zamanı, dıyorum, Özal o zaman' Anaya- sa Mahkemesı karan Resmı Gazete de çıkmadı1 ' dıyeSuudı zengınlermın Boğaz da vılla almalarını savunmak ıstemıştı - Bu konuda bır Oanıştay karan var, parantez içinde onu soyleyeyım, Danıştay kararında dıyor kı, o bugun de gecerlı, çunku bılıyorsunuz, bugun hukumetımızın aldığı bırçok ka- rar, Anayasa Mahkemesı nce ıptal edıldı bugun ıçın de ge- çerlı ve hukumet uyelermın bunu anımsamalarında yarar var, Danıştay karan var elımızde, dıyor kı ' Anayasa Mahke- mesı kararlarının gerekçesını beklemeye gerek yoktur Ana- yasa Mahkemesı karan yayımlandığı zaman, televızyonda, radyoda soylendığı zaman ona uymak gerekır" Bız bu ka- rarlara dayanarak ışleme başladık, sanıyorum 40 kadar bına yıktık Bu arada o zamanın Içışlerı Bakanı Abdüllıadir Aksu - dan, "Vıllalarm yıkımı durdurulmuştur" dıye bır yazı aldık. "Uyum"ur\ bıtışığınde 'Mekân ' var, Malatyalı, Çağlayan mı ne, onun da bır vıllası var,' Mekân' adıyla, aynı statuye tabı, onun da yıkılması gerekıyor, onun başvurusuyla Abdulkadır Aksu'dan Vıllalarm yıkımı durdurulmuştur'" yazısını alıyo- ruz Aslında, "Mekan ' ıçın konuşuyor fakat Vyumkent'ın vıllalan durdurulmuştur belgelenn kaybolması olasılığı do- layısıyla yıkım durdurulmuştur ' dıyor, oysa bu konuda yuz- lerce tespıt raporları var kaybolacak bır şey yok ortada her şey var Bız Abdulkadır Aksu'nun bu kararını çeşıtlı zaman- larda uç kez, beş kez, belkı on kez, kaldırması ıçın başvuru- da bulunduk, ' Yargmın denetımınde bulunan bu olaya, ıda- renın tecavuzudur' dedık Bu arada taraflar durmadan yargıda dava açıyorlar Yanı, yargının denetımınde bu ış - Danıştay a mı dava açıyorlar? - Oava yırmı tane, Boige İdare Mahkemesı ne, Danıştay a dava açıyorlar - Bu, Uyumkent le ılgılı? - Uyumkent le ılgılı Bız bu davalarla uğraşırken onlar onaylarken bızım davranışlarımızı, Içışlerı Bakanlığı buna "mudahale' edıyor Hukukun temel kurallanna aykırı Yanı, yargının denetımınde olan bır şeye, ıdare mudahale edıyor Ve durdurduk tabıı Maalesef. bızım yasalarımıza gore, Içış- lerı Bakanlıgı beledıyelenn ışlemlerım durdurabılır - Sız yıkımı durdurdunuz olduğu yerde kaldı1 - Olduğu yerde kaldı 1 Uyumkent'ın oykusu o - Ben onu soracaktım hukuksal yanı ne bunun dıye"> - Danıştay da açılan butun davalar beledıye lehıne so- nuçlandı Beledıyenın yaptığı butun ışlemlerın hukuka uy- gunluğu, mahkeme karan ılesabıtoldu Onda hıçbır tereddut yok - Burada Dalan'ın da vıllası var sanıyorum 1 - Olmaz olur mu efendım Dalan ın, genel sekreterının ar- kadaşının karısının, yanı zaten o organıze edıyor ne kadar kendısının tespıt ettığı ısım varsa dostu, arkadaşı etkın çev- re Hem arkadaşı hem gazetecı hem sanatçı, hem asker, hem parlamenter hem bakan, hem beledıye başkanı, yanı o toplumda Rakam veremıyorum - Bemm bır rıcam olabılır mı? Tabıı arşıv meselesı ama - Hayır bunlan sıze takdım ederım' - Denetleme Kurulu nun muhurlu, sıze venlen belgesını alabılır mryım^ -Tabıı Verırız' - Bana yann oğleyın gonderebılır mısınız' 7 Bemm yedı ay- lık olduğumu bılmıyorsunuz' (Kahkahalar 1 ) Vallahı, sız dokuz aylıksınız değıl mı? - Dokuz' Yalnız şu var ademın dedemden bana ıntıkal eden bır alışkanlık var. bız acul bır aıleyızl - Ben dıyorum ışte, yedı aylık 1 - Onu soyluyorum ışte şakalaşırlar aılede bemm dedem, bır hatta onceden bavulunu hazırlarmış Bır hafta sonra yol- culuğu varsa bır hafta önceden hazırlarmış "Acul sozcu- ğunu ben, bıraz Osmanlıca 'bılırim ama Sadi Irmak tan oğrendım Bılıyorsunuz, onuri konuşması var ona AculSa- dı derlermış Hoşumagıttı bendeonukullanıyorum, ıçten- lıkle soyluyorum, bu bır alışkanlık Yanı, 'gen dememek ıçın bıraz daha muspet bılımle meşgul olan bır hekım olarak, bunun gen meselesı olduğunu da soyleyemıyorum ama ke- sınkes aılevı bır olay örneğın benım oğlum var 22 yaşında Erdem benden daha ıvecen daha "acu/ı' Herhalde bırbırı- mızeyetışme konusunda 'Oğlum yavaceleetme bak sen benden daha şey yetıştın Boyle acelecı olma otur daha sa- kın ol< falan dıyorum Dedem dedem Ibrahim Bey ıçın bu sohret tamamdır Yanı bır hafta once bavulunu bağlar şeye koyarmış Rahmetlı karım çocuk doktoruydu, yedı aylık olan premature yeğenımı aslanlar gıbı yetıştırdı, baktı Adını da ömür koyduk Kardeşımın oğlu ömur - Bana da, "Yaşamaz 1 demışler yedı ayda, hem doğacak, hem bılmem ne 9 - özen gostermezsenız Turkıye koşullarında, yedı aydan sonra prematurelenn yaşaması çok zordur - Ama, aculluğun yemek yerken zararı var ışte 1 (Kahkaha- lar) -Ama guzeltaraflarıdavar Aculıyetle(ıvecenlıkle)tedbır (onlem) arasında bır ılışkı var -Ûyle değılmı? - Kesıni Yanı acul olanlar, bana gore eşanlamlı gıbı de kullanılabılır acul olanlar aynı zamanda mutedebbır (sonu- cu duşunen) ınsanlardır - Ama benım gıbı, valıze gomleğı koyuyor da boyunbağı koymayı unutuyor örneğın (Başkan a akşam yemeğıne ba- lıkçı kazağıyla gıtmıştım') - Onun bununla ılgısı yok, randevusuna yarım saat once gıdıyor' - Yanı ben belgelerı bır an once alabıleceğım değıl mı? Ankara 'ya donmeden -Tabıı Herşeyı 1 BULMACA 1 2 3 4 5SOLDAN SAĞA: 1/ Düşuncelenn. olağan yollardan kurulmuş bır Uetışım olmaksızın bır m- sandan bır başkasına ak- tanldığı duyudışı algı bı- çımı. 2/ Ösmanlı ordu- sunda ve donanmasında hafif pıyade asken Bır çeşıtçörek 3/Dörtteker- leklı ve ûstu kapalı bır at arabası İlkel benlık 4/ Platon'un kurduğu okul 5/ Tüy, kıl Rutbesız as- ker. . Atlann taşınması ıçın yapılmış kapalı taşıma aracı 6/ Bır anlatımda venlmek ıstenen öz Boru sesı 7/ Lenf duğumlen yangısı 8/ İyı bır şeye ışaret olan durum Argoda hıç emek verme- den ele gecınlen şey 9/ Hüsevin Rahmi Gürpınar'm bır romanı Keçı ya da ınek sütunun mayalan- masıyla hazırlanan ekşı bırıçecek YUKARIDAN AŞAGIYA: 1/ Pınnç saplannın orülmesıyle yapılan ve dövüş sporlannda, özellıkle dejudoda mınder olarak kullanılan kalın halı Hayat arkadaşı 2/ Sıkıntı verme, uzme Ele avuca sığmaz 3/ Şehza- delenn özel eğıtmenlen Kısa çızme 4/ Manükta, onertılennın bın ya da her ıkısı kanıtıyla bırlıkte ılen surulen tasım 5/ Kom- şu, arkadaş, hısım gıbı aralannda yakın ılışkı bulunanlardan her bın 6/ Gelin, Düğün. Diyet gıbı fılmlenyle urüu yonetmenı- mızın soyadı Tahıl olçmede kullanılan olçek 7/ Bır cetvel tü- rü Konut Hafif ve gozeneklı bır çokeltı taşı 8/ Güven Matematıkie kullanılan sabıt bır sayı. 9/ Sahıp olma, kazaruna